Вы находитесь на странице: 1из 10

Институция Муничипалэ де Ынвэцэмынт

«Шкоала медие де културэ женералэ-грэдиницэ де копий»


дин с. Строешть, р-нул Рыбница

«Телурул»
(Тезэ)

А елаборат:
Ротаренко Анжела Андреевна,
елева класей а X - а

А контролат :
Еремеева- Краевская Марта
Александровна,
ынвэцэтоаре де кимие

2017

1
Сумар:

I. Интродучере………………………………………….

II. Дин историе ………………………………………..

III. Ын натурэ ………………………………………..

IV. Обцинеря ………………………………………

V. Проприетэциле физиче………………………………………

VI. Проприетэциле кимиче……………………………….

VII. Изотопий……………………………………………

VIII. Ынтребуинцаря………………………………………

IX. Литература………………………………………………

I. Интродучере
2
Телур – елемент кимик ал групей а VI А, периоадей а 5-я ал
системулуй кимик ал елементелор. Нумэрул де ордине – 52, неметал. Телурул
есте ун елемент рар, ши ынтребуинцаря семнификативэ пентру волумул мик
добындит детерминэ прецул луй ыналт ( апроапе де 200 – 300$ пентру 1 кг,
дар прецул луй депинде ши де пуритатя субстанцей), дар, некэтынд ла тот
ачеста, диапазонул сферелор де фолосире а телурулуй тот тимпул се
лэржеште.

II. Дин историе

Прима датэ а фост гэсит ын анул 1782 ын структура минереулуй де аур


ын Трансилвания де кэтре инспекторул мунтян Франц Йозеф Мюллер, пе
териториул Аустро – Унгарией. Денумиря елементулуй провине де ла
кувынтул латин tellus – Пэмынт.

III. Ын натурэ

Концинутул телурулуй ын скоарца терестрэ есте 1·10 −6 % дупэ масэ. Се


куноск апроапе де 100 де минерале, каре концин телур. Чел май дес се
ынтылнеште ын аместекурь ымпреунэ ку купрул, плумбул, зинкул, аржинтул
ши аурул. Динтре минералеле телурулуй сынт : алтаит (PbTe), силванит
(AgAuTe4), калаверит (AuTe2), гессит (Ag2Te), креннерит [(Au, Ag)Te], петцит
(Ag3AuTe2), мутманнит [(Ag, Au)Te], монбрейит (Au2Te3), нагиатит ([Pb5Au(Te,
Sb)]4S5), тетрадимит (Bi2Te2S). Се ынтылнеск ши легэтурь ку оксиженул, спре
екзмеплу, - ТеО2 - охра де телур. Се ынтылнеште телурул ымпреунэ ку
селениул ши сулфул.
О маре парте дин минералеле дескрисе май сус се афлэ ын депунериле
де аур ши аржинт ла температурь фоарте жоасе, де унде еле де обичей се
екстраг ымпреунэ ку маса де сулфаць, плумб ши ку минералеле висмутулуй.
Некэтынд ла ачея кэ телурул екзистэ курат ын натурэ, принчипала парте де
телур, екстрасэ ын индустрие, есте ын аместек де сулфаць, селениу, никел.
Телурул се афлэ ынкэ ын структурь де пиритэ, халкопиритэ, молибденитэ ши
галенитэ. Концинутул телурулуй ын молибденитэ вариязэ ынтре 8—53 г/т, ын
халкопиритэ - 9—31 г/т, ын пиритэ – пынэ ла 70 г/т.

3
IV. Обцинеря

Принчипала сурсэ сынт нэмолуриле де рафинаре електролитикэ а


купрулуй ши а плумбулуй. Нэмолул есте супус ардерий, телурул рэмыне ын
прафул арс, каре апой се спалэ ку ачид клорхидрик. Дин солуция примитэ де
ачид телурул се сепарэ, адэугынд ла ел газ, оксид де сулф, SO2.
Пентру сепараря селениулуй ши а телурулуй се адаугэ ачидул
сулфурик. Ын тимпул ачеста се сепарэ диоксидул де телур ТеО 2 , дар H2SeO3
рэмыне ын солуцие.
Дин оксидул ТеО2 , телурул курат се сепарэ ку ажуторул кэрбунелуй.
Пентру курэциря телурулуй де ла сулф ши селениу се фолосеште
проприетатя луй де а трече ын телуридул де натриу солубил Na 2Te2 суб
акциуня ажентулуй де редучере Al сау Zn ын медиу ачидик:

6Te + 2Al + 8NaOH = 3Na2Te2 + 2Na[Al(OH)4]

Пентру ка телурул сэ-л обцинем ка пречипитат е невое сэ-л тречем


прин оксижен сау аер:

2Na2Te2 + 2H2O + O2 = 4Te↓ + 4NaOH

Пентру а обцине телур де о деосебитэ, пуритате ын ел се интродуче


клор:

Te + 2Cl2 = TeCl4

Тетраклоридул формат, ыл курэцэ прин дистиларе сау ректификаре.


Апой тетрахлоридул ыл хидролизязэ ку апэ:

TeCl4 + 2H2O = TeO2 + 4HCl

Дар TeO2 формат ыл рекуперэ ку ажуторул хидроженулуй:

TeO2 + 2H2 = Te + 2H2O

V. Проприетэциле физиче
4
Телур – о субстанцэ алб – аржинтие фражедэ ку ун лучиу металик. Ын
стратурь субцирь ла луминэ есте рошу – брун, ын формэ де вапорь – ауриу –
галбен. Ла ынкэлзире обцине аша проприетате ка пластичитатя. Формязэ
рецеле кристалине ши форма ынкручишэрилор ачестор рецеле ый ын формэ
де хексагон. Коефичиентул лэцирий ла ынкэлзире - 1,68·10−5 K−1. Есте
диамагнетик. Есте семикондуктор, адикэ кондуче слаб курентул електрик.

Маса моларэ - 127,60  (г/моль), структура електроникэ - 4d10 5s2 5p4,


енержия де ионизаре -  869 кЖ/моль, температура де топире - 722,7 K,
температура де фербере - 1263 K, кэлдура дегажатэ ла фербере -
17,91 кЖ/моль, кэлдура дегажатэ ла евапораре - 49,8 кЖ/моль, волумул
молар - 49,8 кЖ/моль.

VI. Проприетэциле кимиче

Ын реакций кимиче телурул аре граделе де оксидаре −2; +2; +4; +6.
Поате фи аналогул сулфулуй ши а селениулуй, дар кимик телурул есте май
пуцин актив, декыт сулфул. Се дизолвэ ын солуций алкалине, се супуне
акционэрий ачизилор азотик ши сулфурик, ну се дескомпуне ын солуция де
саре. Ку апа телурул ынчепе а интеракциона доар ла температура де +100°C.

Ку оксиженул телурул формязэ урмэторий компушь : TeO, TeO2, TeO3.


Ын формэ де праф се оксидязэ кяр ши ла температура камерей, формынд TeO2.
Диоксидул де телур рэу се дизолвэ ын апэ, дар бине се дизолвэ ын солуций
ачидиче ши алкалине.
Ын формэ топитэ телурул есте дестул де инерт, деачея ын индустрия ел
адеся се фолосеште ын алиаже ку графитул ши куарцул.
Телурул формязэ компушь ку хидроженул доар ла ынкэлзире, ушор
интеракционязэ ку халожений, сулфул, фосфорул ши ку алте металле. Ын
тимпул реакционэрий ку ачидул сулфурик кончентрат формязэ сулфит.
Формязэ ши ачизь слабь аша ка: ачидул телурохидрат (H2Te), ачидул телурик
(H2TeO3) ши тулурос (H6TeO6), мажоритатя дин еле сынт инсолубиле ын апэ.

5
VII. Изотопий

Се куноск 38 де нуклеотиде ши 18 изомере атомиче ын структура


кэрора интрэ телурул. Телурул есте чл май ушор елемент. Масса атомарэ а
телурулуй (127,60 г/моль) есте май маре ка ла йод (126,90 г/моль).
Ын натурэ се куноск 8 изотопь ай телурулуй. Шассе дин ей , 120Te, 122Te,
123
Te, 124Te, 125Te ши 126Te - сынт стабиль. Чейлалць дой - 128Te и 130Te сынт
радиоактивь. Изотопий стабиль алкэтуеск 33,3% де ла масса тоталэ де
изотопь, чея че пермите о дескомпунере де о дуратэ фоарте лунгэ. Де ла
7,9·1020 пынэ ла 2,2·1024 де ань.

VIII. Ынтребуинцаря

Алиаже
Телурул се фолосеште ын алиаже ку плумбул, каре апой се фолосеште ла
продучеря каблурилор електриче. Ла интродучере а 0,05% де телур пердеря
кантитэций де плумб ла дизолваре суб акциуня ачидулуй сулфурик се
микшорязэ де 10 орь, ши ачаста се фолосеште ла продучеря акумулатоарелор
ку ачид ши плумб. Импортант есте фаптул чела кэ, плумбул, прелукрат де
телур, есте ку мулт май трайник ши ачаста пермите де а дуче техноложия де
продукцие а пластинелор де акумулаторе каре дедук курентул електрик, чея че
ын виитор не дэ посибилитатя де а лунжи дурата де фолосире а
акумулатоарелор. Телуридул де кадмиу-зинк CdZnTe се ынтребуинцязэ ла
продучеря детекторилор рентгениче ши разелор гамма, каре се пот обсерва ла
температура камерей.

Материале термоелектриче

Телурул есте ынтребуинцат ши ын продучеря семикондуктоарелор, ымпреунэ


ку чесиу, висмутул, плумбул. Акум се продук семикондуктоаре пе база

6
лантаноиделор ши а телурулуй, чея че ын виитор не ва пермите сэ скимбэм
система де акумулаторе ши мотоаре.

Семикондуктоаре де уз лимитат

О фолосире ларгэ ау примит ши алиажеле де кадмиу, хидраржиу ши телур,


каре ау ниште карактеристиче фантастиче. Еле се фолосеск ла продучеря
ракетелор. Ачесте алиаже сынт унеле дин челе май скумпе материале дин
индустрия техникэ контемпоранэ.

Резизстенца ла температурь ыналте

Ун рынд де системе, каре ау ын структура са телур, ын периоада


контемпоранэ се фолосеск ши се студиязэ дин кауза супракондучерий а
курентулуй електрик каре ну диспаре нич ла температура азотулуй ликид.

Продучеря каучукулуй

О сферэ де фолосире а телурулуй есте фолосиря луй ын прочсеул де


вулканизаре а каучукулуй.

Продучеря стиклей халкожениде

Телурул се фолосште ла ферберя стиклей де о маркэ деосебитэ, се


фолосеште шил а продучеря женератоарелор куантиче оптиче. Телурул а гэсит
о рэспындире ларгэ ын сфера електротехникэ. Телурул пур се фолосеште ла
продучеря апарателор кимиче спечиале – реакторе.

Ка сурсэ де луминэ

О фолосире лимитатэ телурул о аре ын продучеря лампелор ку вапорь


де телур – еле ау ун спектру фоарте апропият де чел ал соарелуй.

CD-RW

7
Алиажул де телур се фолосеште ын дискуриле компакте
реинскриптибиле, ындеосебь фирма Mitsubishi Chemical Corporation марка
«Verbatim».

Ролул биоложик

Телурул ын микро-кантитэць ынтотдяуна се фолосеште ын


организмеле вий, дар пынэ ын презент кауза ши ролул луй ын ачесте
организме ну есте пынэ ла сфыршит студиятэ.

Ролул физиоложик

Телурул ши компуший луй аериень сынт токсичь. Пэтрундеря лор ын


организм виу дуче ла гряцэ, вомитаре, бронхит, пнеумоние. Концинутул
телурлуй ын аер есте диферит 0,007—0,01 мг/м³, ын апэ - 0,001—0,01 мг/л.
Канчериженитатя телурулуй ну есте адоптатэ.
Ын женерал компуший телурулуй сынт май пуцинь токсичь, декыт ай
селениулуй.
Ын каз де отрэвире телурул се елиминат дин организм ын формэ де
компушь ку ун мирос путерник неплэкут – алкителуризь, ын мажоритатя
казурилор ачеста есте диметилтелуридул - (CH 3)2Te. Миросул лор есте
асмэнэтор ку миросул де устурой. Отрэвиря ку телур дуче ла интоксикаций
путерниче, ын унеле казурь поате дуче кяр ши пынэ ла моарте.

IX. Литература

8
https://ru.wikipedia.org

https://www.iupac.org/publications/pac/85/5/1047/

https://www.webelements.com/tellurium/electronegativity.html

https://www.webelements.com/tellurium/crystal_structure.html

Зефиров Н. С. (гл. ред.). Химическая энциклопедия: в 5 т. — Москва:


Советская энциклопедия, 1995. — Т. 4. — С. 514. — 639 с. — 20 000 экз. —
ISBN 5—85270—039—8.

Глинка Н. Л. Общая химия. — М.: «Химия», 1977, переработанное. —


С. 395. — 720 с.
http://www.intox.org/shutdown.html

http://ajplegacy.physiology.org/lookup/pdf_extract/211/1/6

9
10

Вам также может понравиться