Вы находитесь на странице: 1из 27

Alfabeto

Аа [a] Ее [e, je] К к [k, (k’)] Уу [u] Ыы [y]


Бб [b, b’] Ё ё (!) [‘o, jo] Л л [l, l’] Ўў [w (ṷ)] Ьь segno molle
Вв [v, v’] Жж [ž] М м [m, m’] Фф [f, f’] Э э (!) [e]
Гг [γ, γ’] Зз [z] Н н [n, n’] Хх [h, h’] Юю [‘u, ju’]
Дд [d] Ii [i] О о [o] (!) Цц [c, c’] Яя [‘a, ja]
Дж дж [dž] Йй [j (i̭)] П п [p, p’] Ш ш [š] ‘ apostrofo (!)
Дз дз [dz, dz'] Рр [r] (!)
! La lettera Ё ё è
Сс [s, s’] ! La lettera э – solo sotto l’accento
obbligatoria, non è
Г г – fricativa Тт [t] ! L’apostrofo (‘) = ъ (segno duro) in
facoltativa, come in
! O o – solo sotto russo.
russo. Solo sotto
l’accento !! Le lettere д, ж, р, т, ч – sempre dure
l’accento. ! P p – solo dura
“Akanje” (о́, э́ – а) e “jakanje”
гара́ – го́ры (rus. гора́, го́ры); стол – сталы́ (rus. стол, столы́)
сакрэ́т (rus. секре́т), сакрата́р (rus. секрета́рь); бе́раг ракı́ (rus. бе́рег реки́),
рэ́чка (rus. ре́чка)
(! Prestiti: экза́мен, эпо́ха, дэмакра́тыя)
C’е́, C’ё [C’o]  C’aV́
ве́чар – вячэ́рні (rus. ве́чер – вече́рний)
ве́села – вясёлы (rus. ве́село – весёлый)
прывёў, прывяла́ (rus. привёл, привела́)
вялíкi, велiка́н (rus. вели́кий, велика́н)
(! дзевя́ты, дзеся́ты, семна́ццаць; бензíн, сезо́н; без до́ма – бяздо́мный)
д ~ дз [dz’], т ~ ц [c’] шч (= rus. щ) Assimilazione
дзень – дни (rus. день – дни); шчыт (rus. щит “scudo’), сшыць [ššyc’]
дзядзька (rus. дядя, дядька) шчанюк (rus. щенок) мыешся [myjes’s’a]
цётка (rus. тётя, тётка)
ціхі (rus. тихий)
Consonanti protetiche
возера – азёры (rus. о́зеро,
озёра)
восень – асеннi (rus. о́сень –
в: __С, __#  ў осе́нний)
трава – траўка, G Pl траў гэты [γety] (rus. этот)
SlavCom Blr SlavCom Blr SlavCom Blr
ǫ (ѫ) u y (ы) ы ъ о
ę (ѧ) ‘a i (и) i ь е
зѫбъ, пѧть – зуб, пяць сынъ, вино – сын, вiно рътъ – рот, дьнь - дзень

*ě > е
лѣсъ – лес
! е davanti a una sillaba accentata > ‘a (я) (въ лѣсахъ - у ляса́х)
ProtoSl>SlavCom Blr ProtoSl=SlavCom Blr
*tъrt > trъt tort trъt
tryt / trot
*tьrt > trьt tert trьt
*tъlt > tlъt tlъt
toṷt tly/it / tlet
*tьlt > tlьt tlьt

крывi (rus. крови), грымець (rus.


*gъrd- - горды (rus. гордый)
греметь), блыха (rus. блоха), сляза́
*vьrh – верх (rus. верх) (я<е) (rus. слеза)
ъ, ь forti in TRЪT – e,o (*krъvь –
*tъlst- - тоўсты (rus. толстый)
кроў, *krъvavъj – крывавы)
*vьlkъ – воўк (rus. волк)
*mlьčati – маўчаць (rus. молчать)
SlavCom Blr
őrt > rat *őrdlo > рала (ralo)
*tort > trat torot
ȏrt > rot *ȏrvьn- > ровный
*tert > trět teret*
őlt > lat *őlnьja > лань
*tolt > tlat
tolot ȏlt > lot *ȏlkъtь > локаць
*telt > tlět

го́рад (rus. город), барада́ (rus.


борода); бяро́за (rus. берёза), бераг
(rus. берег)
галава́ (rus. голова), зо́лата (rus.
золото), малако́ (rus. молоко)
II e III palatalizzazione

SlavCom Blr SlavCom Blr


*tj, *gti, *kti > št č k, g, h c, z, s
*dj > žd dž / ž kv, gv cv/kv, zv

свечка, ноч; хаджу́, мяжа́


рука - на руцэ́, нага́ – на назе,
верх – на версе; вучаніца,
ўвесь; ! кветка
Sistema nominale
3 genere
2 numeri
6 casi
Vocativo – facoltativo (-у / -ю, е (а)): брат – браце, дзед – дзеду, вучань – вучню, друг
- дружа
Categoria di animatezza = Rus. (A Sg, m = G sg, A pl, m = G pl; A pl, f = G pl)
m n m n *ом senza accento – ам,
N  ы/i ём senza accento – ем;
о (а, ё) / е
A =N | = G =N | = G =N оў senza accento – aў ,
G а / я, у/ю а/я оў / ёў; ей ёў senza accento – яў;
L e / i (ы), у / ю е / i, ы, у ах / ях о senza accento – a,
D у/ю ам / ям ё senza accento – e.
S ом / ём амi / ямi
m n m n
N  ы/i
о (а, ё) / е
A =N | = G =N | = G =N
G а / я, у/ю а/я оў / ёў; ей
L e / i (ы), у / ю е / i, ы, у ах / ях
D у/ю ам / ям
S ом / ём амi / ямi

• G sg m у/ю цукар – цукру, край – з краю (cfr. Rus. “Genetivo 2” – сахар – сахару, край
– с краю)
• L sg, m: у / ю – a) personali (брат – пры брату, ву́чань – пры ву́чню) b) alcuni
sostantivi in к, г, х ( пiрог – па пирагу́, буды́нак – у буды́нку);
• L sg, m, n: i (ы) – variante molle, ы dopo ж, р, ц, ч, ш (партфэль – у партфэли, двор – у
двары́); (жыццё – на жыццi; вядро́ – на вядры́, акенца – на аке́нцы )
m n m n
*ę, *ęnt, *es-decl.
N  ы/i
о (а, ё) / е Sostantivi neutri
A =N | = G =N | = G =N
G а / я, у/ю а/я оў / ёў; ей iмя – iмёны,
L e / i (ы), у / ю е / i, ы, у ах / ях парася -
D у/ю ам / ям парасяты
S ом / ём амi / ямi

• L sg, m, n + e: к, г, х  ц, з, с (бераг – на беразе, верх – на версе, малако – у


малацэ́); т, д  ц, дз (сад – у садзе)
• G pl m – стол – столо́ў, план – планаў, партфэль – партфэ́ляў; конь – ко́ней, госць –
гасце́й
Sg Pl • L, D Sg f + e: к, г, х  ц, з, с; д, т  дз, ц
N а/я ы/ї (муха – мусе, нага – назе; вада – вадзе;
• L, D Sg f in –к: мука́ – муцэ́ (desinenza
A у/ю =N|=G accentata), кве́тка – кве́тцы (desinenza non
G ы/i  / аў / яў accentata)
• L, D Sg f in ж, ш, ч, дж, р, ц – ы, variante
L ах / ях molle – i (мяжа́ – мяжы́, ма́ра – ма́ры;
е / ы, i
D ам / ям зямля́ – зямлi)

S ой / ей ами / ями • G Pl f: сцяна́ – сцен, нага́ – ног;


мяжа́ – ме́жаў, зямля́ - земляў
Sg Pl сувязь, сувязi, сувязяў…
N In ж, р, ч, ш: ноч – ночы, ноччу, ночы,
 i/ы
A ночэй
G яў / эй ! S sg: памяць – памяццю, соль – соллю,
L i/ы ях / ах сувязь - сувяззю
D ям / ам
S ю/у ямi / амi
два, абодва (m, n), трi, чатыры + forma speciale in – ы / i: два канí, абодва сыны,
чатыры чалавекi
дзве, абодзве (f), трi, чатыры + G sg: дзве дзяўчыны, абодзве даты
Aggettivi (lunghi)

Sg Pl o senza accento – a
m n f m. n. f Dopo к, г, х – ы  i
N ы/i ая / яя ыя / iя чырвоны, вялiкi, сiнi
ое / яе
A =N|=G ую / юю =N|=G
G ога / яга
ых / iх
L ым / iм
ой / яй
D ому / яму
ым / iм
I ым / iм
Compar:
a/ -ей- (-эй), -ейш- (-эйш-)
b/ больш (болей) + aggettivo
просты – прасцейшы (ая, ае), больш просты

Superlar.: най + compar (найпрасцейшы)


Pronomi
Pronomi personali
Pronomi personali
Dimostrativi
Interrogativi
Sistema verbale
Presente
Sg Pl
I coniugazione
1 у/ю ем (ям), ём (ом), ам
2 еш (эш) / аш яце, аце
3 е (э) / а уць / юць

• Tipo магчы (radice on г): магу́, мо́жаш, мо́жа, мо́жам, мо́жаце, мо́гуць
• Tipo пла́каць, рэ́заць, каза́ць: пла́чу, пла́чаш, пла́ча, пла́чам, пла́чаце, пла́чуць.
• Dopo ч, ж, р sotto l’accento (бяру́ – бяро́м, бяраце́, пяку́ – пячо́м, пячаце́.
• Tipo кла́сци, пячы (radice in consonante): кладу, кладзе́ш, кладзе́… пяку́, пячэ́ш,
пячэ́…
Presente
Sg Pl
II coniugazione
1 ю (у) iм
2 iш iце
3 iць яць

Dopo ч, ж, р, ш – i  ы

стаяць – стаю, стаiш…


La radice in consonante labiale (б, п, в, ф, м) 1 Sg – бл, пл… (купиць – куплю,
купїш); in дз, з, с, сц, ц – дз // дж, з // ж, с // ш, сц // шч, ц // ч: хадзиць –
хаджу, ходзiш; насиць – нашу́, но́сiш
Imperativo
2 Sg –й, -i (-ы), 
2 Pl –йце, -iце (-ыце), це

чакаць - 2 Sg Pr чакаеш  Imv чакай, чакайце


браць – 2 Sg Pr бярэ́ш  Imv бяры́, бяры́це
глянуць - 2 Sg Pr глянiш  Imv глань, гляньце
рабíць - 2 Sg Pr ро́бiш  Imv рабí, рабíце
Passato
= Rus
жыць – жыў, жыла; iсцi – iшоў, iшла; весцi – вёў, вяла́; несцi – нёс, не́сла;
прывыкнуць – прывык, прывыкла

Futuro
= Rus
Fut. semplice (perfettivo) = Pres. dei verbi perfettivi
Fut. composto (imperfettivo): verbo ausiliare буду, будзеш, будзе… + Inf
Participi
l-part (dal tema di Past, Perfettivo)
мiнуць – минулы (ая, ае; ыя), прыцiхнуць – прыцiхлы (ая, ае; ыя)

н/т-part (dal tema di Past, Perftivo)


зрабiць – зро́блены, забыць – забыты
Gerundio
Impf (Pres) - -учы (-ючы), -ачы (-ячы)
чытаць – 3 Sg Pr чытаюць -> чытаючы
весцi – 3 Sg Pr вяду́ць -> ве́дучы
рабíць - 3 Sg ро́бяць -> робячы

Perf (Past) - -шы, -ўшы


забраць – Past забраў -> забраўшы
прынесцi – Past прынёс -> прынёсшы
зробiць – Past зробiў -> зрабíўшы

Вам также может понравиться