Митрошин - Гэльско-русский Словарь

. .
-
FACLAIR GIDHLIG - RUISEANAIS
GAELIC - RUSSIAN DICTIONARY
( 4000 )
( 24.08.2007)
2006

. . . .
TO MY PARENTS,
Mitroshin V. G. and Mosolova M. N.
Gaelic-Russian
Dictionary
. .
A. V. Mitroshin
, 2006.

.
.

.

, ,
.

: corrdictionary@mail.ru
,
,
,
.
. .
( Sabhal Mr Ostaig),

( AC)
.
. . ,
. .

.. ,
.
Alexey Vyacheslavovich Mitroshin, 2006.

This dictionary is not completed. It is designed
for educational purposes. Making copies of the
present dictionary for personal use is permitted.
Commercial use or use it in any way which
violates the authors rights is not permitted.
Send your reports on any mistakes found to

corrdictionary@mail.ru. Please send extracts
from any original sources which could provide
evidence of a mistake and links to those sources.
The author is very much obliged to K.P.
Donnelly (PhD from Sabhal Mr Ostaig) who
looked through the Gaelic part of the first version
of the dictionary (letters A-C) and pointed out
some mistakes and spelling inconsistencies.
The author expresses his gratitude to A. V.
Sokolov, S. N. Kopylov and all those staff
members of the Balabanovo affiliate of Moscow
State Open Pedogogical University, named after
M. A. Sholokhov, without which this work could
not be published.
:
1)
- - ( . . ..
. , 1993. . 1 3.
- Watson A. The essential Gaelic-English dictionary: A dictionary for students and learners of Scottish
Gaelic. Edinburgh : Birlinn, 2001.
2)
( 1 Sabhal M Ostaig
(http://www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/ ).
)
- An Str-dta Briathrachais Gidhlig (http:www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/sbg/lorg.php).
- Faclair nan Gnthasan Cainnte (http://www.akerbeltz.org/faclair/rannsachadh.htm ).
)
- Faclair Gidhlig-Beurla (http:www.taic.btinternet.co.uk/faclair.htm).
- MacBean L. Guide to Gaelic Conversation (http:smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/ggc/ ).
- MacFarlane M. The School Gaelic Dictionary. Stirling. 1912
(http:www.ceantar.org/Dicts/MF2/index.html ).
1
: , .
.
- Vocabulario Galico-Espaol (http:www.terra.es/personal5/albannach/lengua/vocab.htm )

- Wentworth R. English-Gaelic dictionary (Uncorrected draft: September 2000)
(http:www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/wentworth/faclair/bun-tomhasach/).
- Wentworth R. Gaelic words and phrases from Wester Ross. 2003
(http:www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/wentworth/faclair/dualchainnt/ ).

. =
. =
. = -
. =
. =
. = ,
. =
. =
. =
. = ,
. =
. =
. =
. =
. =
. =
.-. =
. =
. =
. =
.=
. = ( )
. =
. =
. =
. =
. =
. =
-() = ()
. =
. =
. =
. =
. =
. = (
)
. =
. =
. =
. =
.-. =
. =
. =

. =
. =
.-. =
. =
. = ,
. =
. =
. =
. =
. =
. =
. = , (
)
. =
.=
. =
1, 2, 3 = 1-, 2-, 3-
adj. =
adj. num. =
adv. =
attr. =
(, )
coll. =
comp. =
conj. =
def. art. =
defec. =
dimin. = -
emph. = ()
excl. phr. =
fem. =
imper. sg.= ,

imper. pl.= ,

interr. =
inv. =
masc. =
neg. =
nf. =
nm. =
nf. =
nom. =
num. adj. = -
num. sub. = -
p. =
pers. = ()
pl. =
poss. = ()
pref. =
prep. =
prep. phr. = ;
prep. pron. =
pron. =
pron. interr. =
ptcl.=
rel. =
sg. =
sub. =
suff. =
superl. =
vb. =
vb. phr. =
vi. =
vn. =
voc. =
vt. =
a
I. ptcl.
( ,
)
a h-aon deug
II. ptcl.
(+ voc.; + .) ( )
A Charaid
III. ptcl.
(+ .)
:
tha mi a dol a shnmh
IV. pron. rel.
( nach)
,
V. adj. poss.
(+ .)
( )
chunnaic e a mhac s a mhthair
vi. adj. poss.
( ., + h-)
( )
chunnaic i a mac s a mthair
VI. prep.
(+ .)
( )
a dh no a thr a bhliadhnaichean
uair a thde (. )
. . de, 1)
VII. prep.
(+ .)
, ( )
thid i a Ghlaschu
. . do, III., 2)
prep. ( s; .: )
,
a
I. def. art.
. an, I.
II. ptcl.
.: ag
ab(a)
nm. (gen. aba, pl. abachan)
,
mac-an-aba
(. )
abachadh
nm. (gen. abachaidh)
()
abaich
1. adj. (comp. abaiche)
1) , ,
2) ( ),
2. vt. , vi. (vn. abachadh nm.)
1) ; ,
2)
abaichead
nm. (gen. abaicheid)
1)
2)
abaid
nf. (gen. abaide, pl. abaidean)
,
abair
vt. (vn. rdh; . .: abair )
1) (ri -.)
2) :
abair duine grach!
excl. phr.
!
abair brach
excl. phr.
!
abair e
excl. phr.
!
abairt
nf. (gen. abairte, pl. abairtean)
1) ,
2) . , ;
bhachd
nf. inv.
; , , ,
bhachdach
adj. (comp. bhachdaiche)
; , ; ;
abhag
nf. (gen. abhaig, pl. abhagan)
( )
abhainn
nf. (gen. aibhne, pl. aibhnichean)
1)
2)
bhaist
nf. (gen. bhaiste, pl. bhaistean)
, ;
mar as bhaist

mar a bbhaist
( ), ,
bbhaist dhomh a bhith a seinn ,
bhaisteach
adj. (comp. bhaistiche)
,
a-bhn
adv.
a bhn-d
adv.
,
a bhn-raoir
adv.

a bhn-uiridh
adv.

a-bhos
adv.
;
thall 's a-bhos ,
ablach
nm. (gen. ablaich, pl. ablaichean)
1) ; ;
2) .
ablach bochd
3) . ,
abstol
nm. (gen. abstoil, pl. abstolan)
.
aca
prep. pron. (. .: aig, aig)
,
acasan
prep. pron. emph. (. .: aig, aig)
() , ()
acadamh
nm. (gen. acadaimh, pl. acadamhan)
acaid
nf. (gen. acaide, pl. acaidean)
, ,
ac(fh)ainn
nf. coll. (gen. ac(fh)ainne, pl. ac(fh)ainnean)
1) ,
2)
3) ;
4) .
acair
nf. (gen. acrach, pl. acraichean)
a laighe ri h-acair, a laighe air acair

tigh gu h-acair ,
thog iad an acair
cuir air acair
vb. phr. (vn. cur air acair nm.)

acarsaid
nf. (gen. acarsaide, acarsaidean)
;
ach
conj.
1) ,
2) ( )
chan eil innte ach an leanabh
3) ,
4) ; ,
achadh
nm. (gen. achaidh, pl. achaidhean, achannan)
.-.
achd
nf. (gen. achd, pl. ahdannan & achdan)
., . , ;
achd prlamaid ,
Achd an Aonaidh - (1707)
a-chaoidh
adv.
- ( )
chan eil fhios agam an tig e a-chaoidh tuilleadh , -
a cheana
adv.
mar a thuirt mi a cheana

a chionn
1. prep. (+ gen.)
-,
2. conj.
a chionn s gu, a chionn is gu
.: a chionn s
a chionn s
conj.
,
dhl mi i a chionn s gu robh am pathadh orm ,
chaill mi an trana a chionn s gu robh m uaireadair briste ,

a-chum
prep.
. , (-.)
a-chum stad a chur air an trioblaid ,
a-chum is gu
conj.
; ; ( ); (
)
acrach
adj. (comp. acraiche)
, ,
acrachadh
nm. (gen. acrachaidh)
1) . ()
2) . ()
acraich
vt. (vn. acrachadh nm.)
1) .
2) .
acras
nm. (gen. acrais)
tha an t-acras orm

acrasach
adj. (comp. acrasaich)
, ,
actair
nm. (gen. actair, pl. actairean)
ad
nf. (gen. aide, pl. adan)
a dhaindeoin
prep. phr.
(+ gen.)
(-.)
adhar
nm. (gen. adhair)
1)
shuas san adhar
2)
adha(i)rc
nf. (gen. adhairc(e), pl. adhaircean)
1)
b air leth-adhairc
2) ()
spin adhairc ,
adhart
nm. (gen. adhairt)
, , ;
air adhart
adv.
, ; ,
tha i a faighinn air adhart
ceum air adhart
adhartach
adj. (comp. adhartaiche)
,
adhartas
nm. (gen. adhartais)
, ; ,
adhbhar
nm. (gen. adhbhair, pl. adhbharan)
,
adhlaic
vt. (vn. adhlacadh nm.)
,
ag
ptcl. ( a ; ag rdh;
gam, gad, ga, gar, gur, gan / gam)
:
a briseadh
bidh sinn gur faicinn! !
agair
vt. (vn. agairt nf.)
1) ( -.)
2) ( )
3) , ; ;
tha iad ceart ann a bhith ag agairt gur e bu chir a bhith mar amas coitcheann ach an t-slighe a
riteachadh, agus chan ann a cho-igneachadh , ,
,
agad
,
agadsa
() , ()
agaibh
,
agaibhse
() ,
againn
,
againne
() , ()
agam
,
agamsa
() , ()
agh
nf. (gen. aighe, pl. aighean)
;
aghaidh
nf. (gen. aghaidhe, pl. aghaidhean)
an aghaidh
prep.
(+gen.)
1)
bha e nam aghaidh
2) (-., -.), ,
is dcha gu bheil an d fhacal seo an aghaidh a chile gu re , ,
,
aghaidh-choimheach
nf. (gen. aghaidh-coimhich, pl. aghaidhean-coimheach)
ghmhor
adj. (comp. ghmhoire)

1) ; ,
2) ; ,
agus
conj. (. : is, s)
,
m athair s mo mhthair
aibidil
nf. (gen. aibidile, pl. aibidilean)
,
aice
,
aicese
() , ()
aidich
vt. , vi. (vn. aideachadh nm.)
1) (), (-.)
2)
3) (), ()
aideachadh
nm. (gen. aideachaidh, pl. aideachaidhean)
aidmheil
nf. (gen. aidmheile, pl. aidmheilean)
, ,
Leabhar Aidmheil a Chreidimh
aig
prep. (. .: aig)
(+ dat.)
, ,
aige
,
igeach
nm. (gen. & pl. igich)
aigesan
() , ()
aighear
nm. (gen. aigh(e)ir)
, , , ;
aighearach
adj. (comp. aighearaich)
,
ailbhinn
nf. (gen. ailbhinne)
ile(adh)
nm. (nom. ile(adh) & file(adh); gen. (f)ileidh, pl. (f)ileachan & filean & filidhean)
1) ;
ile glan
2)
bha droch ile a tighinn s / bha droch ile dheth
3) an ile attr.
brthadh an ile
ileach
adj.
,
aileag
nf. (gen. aileig, pl. aileagan)
(+ def. art.)
tha an aileag orm
aimsir
nf. (pl. aimsire)
1) ,
2)
ain-dein
nf.
1) ,
2)
ainm
nm. (gen. ainme, pl. ainmean)
d an t-ainm a thort? ?
ainmeachadh
nm. (gen. ainmeachaidh)
,
ainmear
nm. (gen. ainmeir, pl. ainmearan)
. ()
ainmeil
adj. (comp. ainmeile)
, ,
ainmh-elas
nm. (gen. ainmh-elais)
ainnir
nf. (gen. ainnire, pl. ainnirean)
, ,
air
I. air
1. prep. (+ dat.; . .: air)
1) ,
2) , (
)
2. prep. pron.
( air)
air a cheann thall
adv.
, ,
air ais
adv.
1) ( )
mos air ais

2) , ( )
ghabh e ceum air ais
air ball
adv.
, (),
air beulaibh
prep. phr. (+ gen.)
bha e na sheasamh air mo bheulaibh

airchealladh
nm. (gen. aircheallaidh)
, ;
air choreigin
adj.
-, -;
nech air choreigin -
air chor is gu
conj.
, ; ;
n mi e air chor s gun tig e ,
air chor 's
conj.
.: air chor is gu
air chl
. air claibh
air claibh
prep. (+ gen.)
,
tha an leas air claibh an taighe
ird
nf. (gen. irde, pl. irdean)
1) ,
2) . ,
bha mi a seinn (aig) ird mo chlaiginn
3)
4) ()
irde
nf. inv.
1) , ,
2) ;
3) (, )
air d(h)eireadh
adv.
1) ,
2) , ;
:
cuid air dheireadh agus cuid air thoiseach ,
cig mionaidean air deireadh
tha an gleoc air dheireadh an-drsta
aire
nf. inv.
1) ,
tha rudeigin air a h-aire -

2)
3)
thoir aire
vb. phr.
1) (do ),
cha tug e an aire don chr
2) ,
thoir aire bho
vb. phr. (vn. toirt aire bho nf.)
, ( -.)
thoir an aire
vb. phr. (vn. toirt an aire nf.)
1) (do ),
2) , , (air -.)
thoir an aire (ort fhin)! / !
3) ,
thoir an aire nach tuit thu ,
air fad
adv.
1) , , , ;
sgrios iad an dthaich air fad
tha na taighean-cruinne a chithear bhon t-slighe nan eisimpleirean den t-sersa a gheibhear san itethuineachaidh air fad ,
2) , , , , ,
mhill e air fad e
air falbh
adv.
,
chaidh e air falbh
air feadh
prep. phr.
, , . .;
cnain a tha daoine a' bruidhinn air feadh Alba ,
an didh sin rinn am poileas rannsachadh air feadh an taighe
airgead
nm. (gen. airgid)
1)
2)
airsa
prep. pron. emph. (. .: air, air)
()
air sgth
prep. phr.
-, ,
chan fhaigh mi air falbh air sgth mobrach -
airson
prep.
,
air a shon sin
,
air thoiseach
adv.
;
tha an gleoc air thoiseach an-drsta
aiseag
nm. (gen. aiseig, pl. aiseagan)
aiste
pron. pers. (. .: , )
,
aistese
prep. pron. emph. (. .: , )
() , ()
ite
nm. (g. ite, pl. iteachan & itichean & iteannan)
bha a h-uile rud na ite fhin

an ite
prep. phr.
(+ gen.)
;
aiteal
nm. (gen. aiteil, pl. aiteil, aitealan)
;
aiteas
nm. (gen. aiteis)
; ;
aithris
1. vt. (vn. aithris nf.)
1) ,
2) ; ( )
2. nf. (gen. aithrise, pl. aithrisean)
1) ; ;
2) , (, )
3)
aithghearr
adj.
1) , ,
2)
a dhaithghearr
adv.
1) ,
2) ,
aithisg
nf. (gen. aithisge, pl. aithisgean)
; ; ()
Alba
nf. dat. Albainn, gen. na h-Alba, na h-Albann
Albannach
nm. gen. Albannaich
allt
nm. (gen. & pl. uillt)

,
alltan
nm. (gen. & pl. alltain)
,
m
nm. (gen. ama, pl. amannan)
1) , ,
bho m gu m
thinig i ron m
2)
bha i bochd aig an m
aig amannan tha / bidh e crosta, aig amannan eile tha / bidh e solta ,

3) ,
tha an t-m againn falbh
bha an t-m ann ,
4) , ,
aig an m seo den bhliadhna
5) , ; ,
san m a dhfhalbh ,
anns na h-amannan ra / nodha seo ,
6)
a-mach
adv.
amadan
nm. (gen. & pl. amadain)
,
s e amadan a th ann dheth
abair amadan! !
na dan sin, amadain! , , !
tha fios gu bheil gaol agam ort, amadain! , , !
a-mireach
adv.
amais
vi. (vn. amas (nf.), amaiseadh (nm.) )
1) ( -. air)
bha e ag amaiseadh air an targaid
2) , , ( -. air),
3) , (-. air)
thathar a sileachadh gum bi a chlann ag amas air re iomchaidh litreachaidh ,

am bliadhna
adv.

am broinn
adv.
,
amhach
nf. (gen. amhaiche, pl. amhaichean)
a-mhin
1. adv.
,
2. ach a-mhin
prep.
,
mhainn
nf. (gen. mhainne, pl. mhainnean)
;
amhairc
vi. (vn. amharc nm.)
,
amharc
nm. (gen. amhairc)
; :
san amharc
adv.
( )
s an amharc
adv.

amharc-lann
nf. (gen. amharc-lainn, pl. amharc-lannan)
am measg
prep. phr.
(+ gen.)
,
tha an laogh a' ruith am measg nan uan
a-muigh
adv.
,
an
I. def. art.
( , )
, . ,
II. adj. poss.
( am b, f, m, p)
1) (
)
chan urrainn dhomh am faicinn /
an didh am fuadach , (. )
III. prep.
( ann an; am b, f, m, p;
anns an (: anns a , anns na; : san, sna, sa); .:
an)
1) ( )
an treun a neirt ;
2) -. (
); . :
is einseach a th annad (. , )
s e poileasmain a th annta
is e l bragha a th ann! !
tha i na banaltram
tha iad nan seasamh
3) :
seo a phoit, cuir an t innte! , !
cur nad mhileid e (. )
4) ( :
a bheil Iain ann? ?
IV. ptcl. interr.
( a bheil, am b, f, m, p; nach
)
an robh e ann? ?
anapref.
1) ( ) -, ana-blasta ,
2) ( )
ana-chram
an-abaich
adj.
1) ;
2)
bha asaid an-abaich aice
bha breith an-abaich aice
ana-bharr
nm. (gen. ana-bharra, pl. ana-bharran)
;
anabarrach
1. adj.
, ;
2. adv.
; ;
bha am biadh anabarrach math
ana-cainnt
nf. (gen. ana-cainnte)
,
ana-ceartas
nm. (gen. ana-ceartais)
ana-cothrom
nm. (gen. ana-cothruim)
;
anail
nf. (gen. analach, pl. anailean)
1)
bha i a gearain fo a h-anail
2)
on a tharraing mi mo chiad anail ,
3)
leigidh sinn ar n-anail mionaid
fo danail
adv. phr.
,
anainn
nf. (gen. anainne, pl. anainnean)

,
analachadh
nm. (gen. analachaidh)
. (. , )
a-nall
adv.
a-null s a-nall ,
bha sinn a bruidhinn / a cmhradh a-null s a-bhos
anam
nm. (gen. anma, pl. anman)
air m anam! !, !, -!
an ceart(u)air
adv.
1) ( )
bha e ann an ceartair
2) , , ( )
tha mi trang an ceatair
bidh mi agad an ceartair ; . !
an cin
adv.
,
an comhair
prep. (+ gen.)
(-.)
an cmhnaidh
adv.
tha i cmhla ris an cmhnaidh

an-d
adv.
chunna mi an-d i
an d chuid
adv.
..., ...; ..., ...; ,
an didh
prep. (+gen.)
1) ( ),
tha am poileas nan didh
dhfhaodadh tu an doras a dhnadh s mo dhidh
2)
bhruidhinn e nam / nad dhidh /
an didh na stoirme
tha thu cerr! s an didh sin? ! ?
an didh sin s na dhidh , , (, )
an didh sin is na dhidh thionndaidh e a-mach gu math aig deireadh gnothaich ,

an didh do
conj.
, ;
an didh dhomh an sgoil fhgail chaidh mi nam shaighdear

an didh sin
adv. (. na dhidh sin)
, ;
na dhidh sin, feumaidh cuid slighean eadar-dhealaichte , ,

an-diugh
adv.
madainn an-diugh / feasgar an-diugh .

bidh sin a tachairt gu tric san l an-diugh
an-drsta
,
tha iad a fuireachd ann an Canada a-nis
an-dileach
nm. (gen. & pl. an-dilich)
,
an-dilich air drogaichean
a-nos
adv.
( )
a-nis(e)
adv.
, , ( , , andrsta)
anmoch
1. adj. (gen. sg. fem. anmoich, comp. anmoiche)
2. adv.
,
ann
1. .: ann an
2. prep. pron. (. .: an, III.; an)

annad
prep. pron. (. .: an, III.; an)

annadsa
prep. pron. emph. (. .: an, III.; an)
()
annaibh

annaibhse
()
annainn

annainne
()
annam

annamsa
()
ann an
prep.
( an; ann am b, f, m, p;
anns an (: anns a , anns na; : san,
sna, sa); . .: an)
1) (. .)
bha an rm ann an brach
2) -. :
is e caraid dhomh a tha ann an Dmhnall (. ,
)
anns
.: anns an
anns a
prep. + def. art.
.: anns an
annsan
()
anns an
prep. + def. art.
(.: ann an, an; : anns a, anns na, as; : san, sna, sa)
( ; . )
anns na / sna Stitean Aonaichte
sa gheamhradh ( as)
as t-earrach / as t-samhradh / as fhoghar / /
anns na
prep. + def. art.
.: anns an
annta

anntasan
prep. pron. emph.
()
a-nochd
adv.

anshocair
nf. (gen. anshocair(e), pl. anshocran)
1) , ;
2)
anshocrach
adj.
an uair a
conj.
an uair a thig Uisdean bidh a h-uile duine ann ,
a-nuas
adv.
( )
thig a-nuas thugainn! !
thinig e a-nuas
an-uiridh
adv.

antaidh
nf. (pl. antaidhean)
,
aodach
nm. (gen. aodaich, pl. aodaich, aodaichean)
; pl.
chirich i an t-aodach leis an t-snathaid
aoideanach
adj. (gen. fem. sg. aoideanaich)
; ;
aois
nf. (gen. aoise, pl. aoisean)
a dhaois
( -.)
aon
1. nm. / nf.
1) , ,
air aon
prep. phr.
,
c a tha airson falbh? tha mise air aon! , ? , .
2) an t-aon ( )
2. num. adj.
1) , ,
2) (+ def. art.)
3) (+ def. art.) ,
bha sinn a fuireachd san aon taigh ( )
aonadh ciird
nm. (gen. aonaidh chiird, pl. aonaidhean ciird)
-;
aonan
nm.

aonar
nm. / nf. (gen. aonair)
1)
nam aonar, nad aonar ... / , / ..
2) , (() )
aosda
adj., .: aosta
aosta
adj.
, , ,
ar
adj. poss.
,
raidh
adj. (comp. raidhe)
, ,
aran
nm. gen. arain
a-raoir
adv.
;
arbhar
nm. gen. arbhair
,
rd
adj. (gen. sg. fem. irde)
rdachadh
nm. (gen. rdachaidh, pl. rdachaidhean)
1) ( )
2) ( )
rdaich
vt. , vi (vn. rdachadh nm.)
(); ( )
rd(-)sgoil
nf. (gen. rd(-)sgoile, pl. rd(-)sgoiltean)

a-rir
prep. (+ gen.)
1) , ,
a-rir aoise, irde ,
2) (-. ; (-.) ; (-.)
a-rir mar
conj.

a-risde
.: a-rist
a-rist(e)
adv. (. a-risde)
,
cha do ghoid mise e! c a ghoid e a-rist? ! ?
argamaid
nf. (gen. argamaide, argamaidean)
1) ,
2) ;
a-rs
adv.
a rithist
adv.
.: a-rithist
a-rithist
adv.
,
arm
nm. (gen. & pl. airm)
( );
ghabh e san arm ,
rmann
nm. (gen. & pl. rmainn)
,
arsa
def. vb.
,
as
prep.
I. anns
.: anns an
II. a + is
.: is
s
1. prep.
.:
2. prep. pron. (. .: , )
,
asad
prep. pron. (. .: , )
,
asadsa
() , ()
asaibh
prep. pron. (. .: , )
,
asaibhse
() , ()
asainn
prep. pron. (. .: , )
,
asainne
() , ()
asam
prep. pron. (. .: , )
,
asamsa
() , ()
s aonais
prep. phr. (+ gen.)
, (-., -.)
s aonais chirdean ) ; )
tha mi brnach s d aonais /
s didh
prep.
.: an didh
s eugmhais
prep. phr. (+ gen.)
, (-., -.)
asgair
nm. (gen. asgair, pl. asgairean)
a-riamh
adv.
1) ( )
2) ( ; )
s-san
() , ()
a-staigh
adv.
, ;
taobh a-staigh is taobh a-muigh an togalaich
asta
prep. pron. (. .: , )
,
astar
nm. (gen. astair, pl. astaran)
1) ,
2)
astasan
() , ()
a steach
adv.
.: a-steach
a-steach
adv.
, (do (+ dat.)) ( )
chaidh sinn a-steach don taigh
a stigh
adv.
.: a-staigh
at
vi. (vn. at nm., atadh nm.)
,
ath
adj.
( )
ath-ionnsaich
vt. (vn. ath-ionnsachadh nm.)
( );
feumaidh mi ath-ionnsachadh a dhanamh air mo chuid Fraingis
athair
nm. (gen. athar, pl. athraichean)
a thaobh
.: a-thaobh
a-thaobh
1. prep. (+ gen.)
1) , , ;
tha duilgheadasan aige a-thaobh airgid
2) -, ,
a-thaobh sin -
2. conj.
- , ; ,
cha deach mi ann a thaobh s gun tinig neach-eigin a choimhead orm - ,
a-thaobh is gun
conj.
-,
a-thaobh is gun chaochail e
atharrachadh
nm. (gen. atharrachaidh, pl. atharrachaidhean)
( ), ;
atharraich
vt. , vi. (vn. atharrachadh nm.)
(); ();
b
nf. pl., .: b
bachlach
adj. (comp. bachlaiche)
bachlag
nf. (gen. bachlaig, pl. bachlagan)
,
bachlaich
vt. (vn. bachlachadh nm.)
, ,
bad
nm. (gen. baid, pl. badan)
1)
2) ,
3) ;
4) ,
baga
nm. (pl. bagannan)
bgh
nm. (gen. bigh, pl. bighean)
,
bidheil
adj. (comp. bidheile)
, ,
baigear
nm. (gen. baigeir, pl. baigearan)
,
thug e don bhaigear e
baile
nm. pl. (bailtean)
, , ,
baile croitearachd
nm. (gen. baile chroitearachd, pl. bailtean croitearachd)
1) ,
2) ,
.: croit
baile-margaidh
nm. (gen. baile mhargaidh, pl. bailtean margaidh)
,
baile mr
nm. (pl. bailtean-mra)

bainne
nm.
balach
nm. (gen. & pl. balaich)
1) ;
2) ,
balgair
nm. (gen. balgaire, pl. balgairean)
1)
2) .
ball
nm. (gen. & pl. buill)
mar bhall de theaghlach nan cnan Ceilteach

balla
nm. pl. ballachan
balla-taice
nm. (gen. balla-thaice, pl. ballachan-taice)
. ,
ball-coise
nm. (gen. & pl. buill-choise)
.
ball-maise
nm. (gen. & pl. buill-mhaise)
1) ,
2) .: ball-seirce
ball-seirce
nm. (gen. & pl. buill-sheirce)
1) ( )
2)
bn
adj.
nf. (comp. bine)
1)
2)
3) ( )
banacharaid
nf. (gen. banacharaide, pl. banacharaidean)
A Mhrag, a bhanacharaid ()
A Bhanacharaid
( )
bana-chliamhainn
nf. (gen. bana-chleamhna, pl. bana-chleamhnan)
, ,
bana-Ghaidheal
nf. (gen. & pl. bana-Ghaidheil)

banail
adj. (comp. banaile)
;
dighean banail
banais
nf. (gen. bainnse, pl. bainnsean)
banaltram
nm. (gen. banaltraim, pl. banaltraman)

bana-mhaighistir-sgoile
nf. (pl. bana-mhaighistirean-sgoile)

banca
nm. (pl. bancannan, bancan)
banca ritich
nm. (pl. bancaichean ritich)

ban-dia
nf. (gen. ban-d, pl. ban-diathan)
bangaid
nf. (pl. bangaidean)
, ; ,
ban-sgoilear
nf. (gen. ban-sgoileir, pl. ban-sgoilearan)

barail
nf. (gen. baralach, pl. baralaichean)
,
brd
nm. (gen. & pl. bird)
,
brdachd
nf.
brr
nm. gen. barra, pl. barran
1) , , -.
2) ,
barrachd
nf. inv.
1) , , ;
2) ,
a bharrachd air
prep. phr.
1)
2) , ,
bas
nf. (gen. boise, pl. basan, boisean)
bs
nm. (gen. bis)
bascaid
nf. (gen. bascaide, pl. bascaidean)
,
= basgaid
basgaid
nf. (gen. basgaide, pl. basgaidean)
,
bata
nm. (pl. bataichean)
1) ;
2)
bta
nm. (gen. bta, pl. btaichean; )
1) ;
bt-aiseig / bt-iasgaich /
bta marsantachd
tha am bta a reubadh na mara
2)
dhfhs am bta aoideanach ( )
Fear a Bhta
air bta
adv.
,
batailian
nm. (gen. & pl. bataliain
.
bt-aiseig
nm. (gen. bt-aiseig, pl. btaichean-aiseig)
bta-iormaich
nm. (gen. bta-iormaich, pl. btaichean-iormaich)
bta-rmh
nm. (gen. bta-ramh, pl. btaichean-rmh)

bta-siil
nm. (pl. btaichean-siil)
1)
2)
bta-sbhalaidh
nm. (gen. bta-sbhalaidh, pl. btaichean-sbhalaidh)

bta-selaidh
nm. (gen. bta-selaidh, pl. btaichean-selaidh)

1)
2)
bta-smid
nm. (gen. bta-smid, pl. btaichean-smid)
bta-teasairginn
nm. (gen. bta-teasairginn, pl. btaichean-teasairginn)

bta-teasraiginn
nm. (gen. bta-teasraiginn, pl. btaichean-teasraiginn)

bth
(vn. bthadh nm.)
1. vi.
2. vt.
beachd
nm. (pl. beachdan)
,
beachd-smaoinich
vi. (vn. beachd-smaoineachadh nm.)
; ,
beag
adj. (gen. fem. sg. bige, comp. lugha)
,
beagan
nm. (gen. beagain)
,
bean
nf. (gen. mn, mnatha, d. mnaoi, pl. mnathan)
1)
2) ,
beannachd
nf. (pl. beannachdan)
berr
vt. (vn. bearradh nm.)
beart
nf. (gen. beairt, pl. beartan)
1) ,
2)
3) ,
beartach
adj. (gen. fem. sg. beartaiche)
,
beartas
nm. (gen. beartais)
,
beairteas
nm. (gen. beairteis)
,
beinn
nf. (gen. beinne, pl. beanntan)
beir
vi. (vn. breith nf.)
1) (-. air),
2) ,
bist
nf. (gen. biste, pl. bistean)
.: biast
be
adj. (comp. betha)
s e tha anns a Ghidhlig ach cnain bhe, agus cnain a tha a fs

beothachail
adj.
, ; ,
beothail
adj. (comp.beothaile)
; ;
tha i gl bheothail de h-aois
beuc
1. vi. (vn. beucadh nm.)
, ;
2. nm. (gen. beuc, pl. beucan)
, (, );
beuc na mara
beucach
nm. (gen. beucaich)
, ()
beucadh
nm. (gen. beucaidh)
, ()
beud
nm. (gen. beud, pl. beudan)
1) ;
bu mhr am beud nan tachradh sin ,
2) , ,
beul
nm. (gen. & pl. beil)
thoir droch bheul do

vb. phr. (vn. toirt droch bheil do)
, ;
thug i droch-bheul dha-rribh dhaibh
beum
nm. gen. beuma, pl. beumannan & beuman)
1)
2) ;
Beurla
nf.

beusach
adj. (comp. beusaiche)
1) ;
2) ;
bha
.: bi, bi
bhan
nf. (gen. bhan, pl. bhanaichean)
bhrr
prep.
c,
bhrr air sin
adv.
, ;
bheil
. bi, bi
bheir
.: thoir, thoir
bhios
.: bi, bi
bhith(eas)
.: bi, bi
bho
1. prep. (. .: o, bho)
(+ dat.; + .)
1) , ()
2) ()
na gabh rud sam bith bhuapa
2. conj.
, (-. )
bho chionn
prep. phr. (+ gen. ; . o chionn)
1)
bho chionn ghoirid
2) , ; (-. ); (-. )
tha mi ag obair aige bho chionn bliadhna
bhon
bhon, on
conj.
;
on tha e fliuch cha tid mi a-mach [] ,
bht
vi. (vn. bhtadh nm.)
( )
cha do bht i san taghadh
bht mise airson Lord Such
bhta
nf. (gen. bhta, pl. bhtaichean)
,
neach gairm nan bhta
nm. (pl. luchd gairm nan bhta)
( ,
)
bhuaibh
prep. pron. (. .: o, bho, bho)

bhuaibhse
prep. pron. emph. (. .: o, bho, bho)
()
bhuainn

bhuainne
()
bhuaipe

bhuaipese
()
bhuaithe

bhuaithesan
()
bhuam

bhuamsa
()
bhuapa

bhuapasan
()
bhuat

bhuatsa
()
bhur
adj. poss. (. .: ur)
,
bi
vi. (.: bi, bi)
1) , ( ;
, )
tha mi rd / tha mi tinn /
tha mi fadalach
chan eil i an seo

2) , ; ( ann)
bidh Iain ann
chan eil sthichean ann! !
3) is e ... a tha ann,
:
c esan? is e Niall a th ann ?
is e duine comasach a bh ann an Dmhnall, s e lannsair a bh ann
,
4) an
(nam, nad ..), :
an uair a bha i na caileig ig ()
tha iad nan laighe
cha bhi thu nad aonar
is bi
1) bi , :
is boireannach i ! tha i na ban-rnare, is e ban-nare a tha innte
2) , bi, is,
, :
is math brn fuarain ! tha brn an fhuarain seo math

tha mi fineil ( ) ! is fineil mi ( )
5)
:
cha robh e a coiseachd / ag l / a sealltainn / /
6) air,
:
tha sinn air seinn
bha sinn air seinn (, )
bha sinn air rain a sheinn
bha an doras air a dhnadh
7) ( aig)
cha bhi sgillinn ruadh agam ( )
8) ( aig ... ri )
tha trr agam ri dhanamh
bha aig Peigi ri aran fhuineadh
9) (-.); (-.) ( ri / ris)
d tha thu ris? ?
a bheil thu ri brdachdfhathast? ?
tha iad ri iasgach
gu(s) bhith
, ( -. )
bha i gu bhith deiseil
bha iad gus falbh
biadh
1. nm. (gen. bdh & bidhe, pl. biadhan)
1) ,
deasaich biadh
gabh do bhiadh! ( )!, !
blasad bdh nm., grim bdh nm. (),
taigh-bdh nm. ,
thoir biadh do na beathaichean
2)
2. vt. ( vn. biadhadh nm.)
biadhadh
nm. (gen. biadhaidh)
,
a bheil biathadh math agad? ?
bha an t-iasg a' sgobadh a' bhiadhaidh /
thug e siod leis am biathadh
biadhlann
nf. (gen. biadhlainn, pl. biadhlannan)
( ); ( )
bian
nm. (gen. & pl. bin)
1)
2) , ;
biast
nf. (gen. biste, pl. biastan)
1) ,
2) . , ;
s e biastan a th annta! !
biath
vt. (vn. biathadh nm.)
, (-.)
biathadh
nm. (gen. biathaidh)
1) ()
2)
biathadh cruidh
bd
I. vt. (vn. bdeadh nm.)
II. nm. (gen. bde, pl. bdean)

1) , ; (); ()
2) ( ),
bdeadh
nm. (gen. bdidh, pl. bdidhean)
1) , ()
2)
bdeach
adj. (comp. bdiche)
,
bdeag
nf. (gen. bdeig, pl. bdeagan)
1) ; ,
cha daithnich mi bdeag dhot
2) .
bidh
.: bi, bi
bidse
nf. inv. ( pl. bidsean (Wentworth))
. ,
taigh na bidse! !
bile
I. nf. (gen. bile, pl. bilean)
1)
a bhile uachdarach
a bhile ochdarach
thinig faite-gire bheag gu a bilean
2) ; ()
II. nm. (gen. bile, pl. bilean)
,
bileag
nf. (gen. bileig, pl. bileagan)
1)
2) , ,
3) (. bileag cuntais)
bha bileag bheag agam ri phigheadh
4)
5) ,
6) ; ;
binid
nf. (gen. binide)
( )
binn
I. adj. (comp. binne)
1) , , ( )
a guth binn
bha na h-ein air na crannaibh s iad ri caithream gu binn
( )
2) ,
II. nf. (gen. binne)
. ,
thoir a-mach binn ,
binnean
nm. (gen. binnein, pl. binneanan)
, ; ,
bodach
adj. (comp. bodaiche)
,
bog
nf. (gen. boga, pl. bogan)
, ; (); (), ;
biomaid
.: bi, bi
bior
nm. (gen. biora, pl. bioran)
1) ,
2) ,
biorach
adj. (comp. bioraiche)
; ,
bitheam(aid)
.: bi, bi
bitheadh
.: bi, bi
bithibh
.: bi, bi
bithidh
.: bi, bi
blas
nm. (gen. blais, pl. blasan)
1) ,
2) ( )
blasad
nm. (gen. blasaid, pl. blasadan)
,
blth
adj. (comp. blithe)
;
bleith-chreige
nf. (gen. bleithe-creige)
.
bleoghainn
vt. (vn. bleoghann nf.)
blths
nm. (gen. bliths)
,
bliadhna
nf. (pl. bliadhnaichean, bliadhnachan)
b
nf. (dat. boin, gen. & pl. b)
bochd
adj. (comp. bochda)
bochdainn
nf.
bocsa
nm. (pl. bocsaichean)
1) ,
2) . ;
thug e port air a bhogsa dhaibh
bog-chridheach
adj. (comp. bog-chridhiche)
,
bogsa-ciil
nm. (gen. bogsa-chiil, pl. bogsaichean-ciil)
. ;
bodach
nm. (gen. & pl. bodaich)
,
bog
adj. (comp. buige)
bogha-froise
nm. (gen. bogha-fhroise, pl. boghachan-froise)
boglach
nf. (gen. boglaich, pl. boglaichean)
,
bogsa
nm. (pl. bogsaichean)
,
bidhchead
nm. (gen. bidhcheid)
bidheach
adj. (gen. sg. fem. bidhich, comp. bidhche)
, ,
boireannach
nm. (gen. & pl. boireannaich)
bonaid
nf. (gen. bonaide, pl. bonaidean)
bonn
nm. (gen. buinn, pl. bonnan)
bonnach
nm. (gen. & pl. bonnaich)
,
brd
nm. (gen. & pl. bird)
bst
nm. (gen. bsta)
,
dan bst
vb. phr. (vn. danamh bst nm.)
, , (-. )
bstair
nm. (pl. bstairean)
botal
nm. (gen. & pl. botail)
both
nm. (gen. botha, pl. bothan)
, , ;
bothan
nm. (gen. & pl. bothain)
, ;
bracaist
nf. (gen. bracaiste, pl. bracaistean)
brach
nf. (gen. bracha)
mac-na-bracha (. )
bradan
nm. (gen. & pl. bradain)
braidean
nm. (gen. & pl. braidein)
braich
nf. (gen. braiche)
.: brach
brigh
nm. / nf. (gen. brighe, pl. brighdean)
1)
2) ,
braighdeanas
nm. (gen. braighdeanais)
1)
2) ; ;
am braighdeanas
bra(i)m
braim, bram
nm. (gen. brama, pl. bramannan)
;
brislead
nm. (gen. brisleid, pl. brisleadan)
briste
nf. (pl. bristean)
,
bras
adj. (comp. braise)
, ,
bratach
nf. gen. brataiche, pl. brataichean
,
brth
nm. (gen. brtha)
, ;
l a bhrtha . , ; ,
gu brth
adv.
, , ( )
brthair
nm. (gen. brthar, pl. brithrean)
brithreachas
nm. (gen. brithreachais)
breabadair
nm. (pl. breabadairean)
1)
2) (Tipulidae)
3) (Gerridae)
4) - (Phalangida)
breac
nm. (gen. & pl. bric)
bragha
adj. (comp. braighe, bragha)
1) , ; ; ,
2) , ,
breic
nf. (gen. breice, pl. breicean)
.: breig
breig
nf. (gen. breige, pl. breigean)
bre-chlach
nf. (gen. bre-chloiche)
breite
adj.
,
breug
nf. (gen. brige, pl. breugan)
breug-chrbhadh
nm. (gen. breug-chrbhaidh)
, ,
breugach
adj.
;
briagha
adj.
1) ,
2) ,
. . bragha
briathar
nm. (gen. briathair, pl. briathran)
1)
briathran teicneolach
is e sgaoileadh-cumhachd am briathar a th againn air devolution sgaoileadh-cumhachd
devolution (. )
2) ( pl.) , ,
briathran amaideach ,
briathran ciallach
cha chreid mi briathran luchd-poileataics
briathrach
adj. (comp. briathraiche)
; ,
briathrachas
nm. (gen. briathrachais)
1) ,
2)
brb
1. vt. (vn. brbeadh nm.)
,
2. nf. (gen. brbe, pl. brbean & brbeachan)
brbeadh
nm. (gen. brbidh)
, ()
brgh
nf. (gen. brghe)
1) , ,
leabhar gun bhrgh
brgh na feallsanachd aige
2) ,
thoir brgh bruadar
4) (), ()
chaill na h-bhlan am brgh
5) ,
bha mi gun bhrgh an didh na tubaiste
do bhrgh
prep.
-,
do bhrgh sin , -
do bhrgh s nach deach e ann - ,
briogais
nf. (gen. briogaise, briogaisean)
,
briosg
vi. (vn. briosgadh nm., briosgail nf.)
,
briosgaid
nf. (gen. briosgaide, pl. briosgaidean)
, ;
briosgaid theclaid
nf. (gen. briosgaid teclaid, pl. briosgaidean teclaid)

bris
vt. (vn. briseadh nm.)
, ,
bhris e a chas
briste
adj.
b fherr Gidhlig bhriste na Gidhlig anns a chiste ,

bristeadh
nm. (gen. bristidh, pl. bristidhean)
;
britheamh
nm. (gen. britheimh, pl. britheamhan)
brg
nf. (gen. brige, pl. brgan)
, ;
broidse
nm. (pl. broidseachan)
broilleach
nm. (gen. broillich, pl. broillichean)
;
d am broilleach a th oirre
brnach
adj. (comp. brnaiche)
, ,
brot
nm. (gen. brota, pl. brotan
1) ;
2)
bruach
nf. (gen. bruaiche, pl. bruachan)
()
brchd
nm. (gen. brchda, pl. brchdan)
br-dhearg
nm. (pl. brthan-dearga & br-dheargan)
, (Erithacus rubecola)
bruich
vt. (vn. bruich) nf.)
;
bruidhinn
vt. , vi. (vn. bruidhinn fem.)
,
bu chir a chlann a mhisneachadh gus a bhith a bruidhinn anns a Ghidhlig
-
bruthach
nm., .: bruthaich
bruthadh
nm. (gen. bruthaidh, pl. bruthaidhnean)
; ,
bruthaich
nm. / nf. (gen. bruthaich, pl. bruthaichean)
1) , ( )
a ruith ris a bhruthaich
a ruith leis a bhruthaich
chunnaic mi a' bhruthaich againn, nach fhaigheadh tu a-bhn no an ird innte le sneachd
, , -
2) (, )
bu
.: is; is
buachaille
nm. (pl.buachaillean)
buachaille-bh
nm. (pl. buachaillean-bh)
buail
vt. (vn. bualadh nm.)
, ,
buair
vt. (buaireadh nm.)
1) ,
2) ,
buannachdail
adj. (comp. buannachdaile)
; , (do -.)
gu buannachdail
adv.
, ;
buannaich
vt. (vn. buannachadh nm.)
1)
2) ; (-.)
buidhe
adj.
buidheach
adj. (comp. buidhiche)
buidheann
nf. (gen. buidhne, dat. fem. buidhinn, pl. buidhnean, buidhnichean)
buidsear
nm. (gen. buidseir, pl. buidsearan)
.: bidsear
bidsear
nm. (gen. bidseir, pl. bidsearan)
ann am bth bhidseir
buinne
nf. (pl. buinneachan)
1) , ( )
chaidh sinn tro na tr buinneachan
2)
birean
nm. (gen. & pl. birein)
bun os cionn
adv.
; ;
buntta
nm.
,
brn
nm. (gen. birn)

bus
I. nm. (gen. bus, pl. busaichean)
ite-stad bus
tha am bus gun tighinn fhathast
II. nm. (gen. buis, pl. busan)
1) . ,
2) ; , ,
chuireadh i bus oirre an uair a chineadh a mthair i ,

a-mach air a bhus le
. -.
bth
nf. (gen. btha, pl. bthan & bithean, bithtean)
;
bth-chungaidhean
bth chiird ,
ann am bth bhuidseir
bth gheall
nf. (gen. btha gheall, pl. bthan gheall)
() ; ; ,
cab
nm. (gen. & pl. caib)
. ,
duin do chab! !
cabach
adj.
. , ,
cabadaich
nf. (gen. cabadaiche)
1) ; ;
2) ( ): a cabadaich ,
cabaireachd
nf. inv.
;
dan cabaireachd
vb. phr. (vn. danamh cabaireachd nm.)
,
cball
nm. (gen. cbaill, pl. cballan & cbaill)
1) ;
slighe-chbaill
nf. (pl. slighean-cbaill)
,
2)
cabar
nm. (gen. & pl. cabair)
1)
bha an cabar am fradharc seachad air a chluais
cabar fidh
nm. (gen. & pl. cabair fidh)

cabair fidh ( ; . )
2) , ,
cabar-droma (= maid-droma) ,
3) ( )
cabhag
nf. (gen. cabhaig)

,
tha cabhag orm / ort , / ,
bi ann an cabhaig
prep. phr.
,
cuir cabhag air (cuideigin)
vb. phr.
-.,
dan cabhag
vb. phr.
, ,
cabhagach
adj.
1)
2) , ,
3) ,
cabhlach
nm. (gen. cabhlaich, pl. cabhlaichean)
(, ); -
Cabhlach Roghail
nm. (gen. Cabhlaich Roghail)
- ()
cabhsair
nm. (gen. cabhsair, pl. cabhsairean)
1) ; (. causey)
2)
cabstair
nm. (gen. cabstair, pl. cabstairean)
, ()
cac
1. nm. (gen. caca)
1) ,
2) ., .
trr caca ,
2. vi. (vn. cac & cacadh nm.)
cacadh
nm.(gen. cacaidh)
1) ()
2) ;
cch
pron. pl. (gen. chich)
,
cch-a-chile
pron.

cadal
nm. (gen. cadail)
1) ()
2)
cadal math dhut! !; !
oidhche gun chadal
tha an cadal orm

an cadal-deilgneach
( , )
dan cadal
vb. phr.
;
norrag chadail
nf.
.: norrag
rach a chadal
vb. phr.

cadalach
adj.
cafaidh
nm. / nf. (gen. cafaidh, pl. cafaidhean)
cagailt
nf. (gen. cagailte, pl. cagailtean)
;
na shuidhe ris a chagailt
cagainn
vt. (vn. cagnadh nm.)
1) ,
2) ,
cagair
vt. , vi. (vn. cagar, cagarsaich, cagartaich)
cagar
I. nm. (gen. cagair, pl. cagairean)
1) ()
2)
3) ,
II. nm. (nom. cagar & cagaran, gen. cagair, pl. cagairean)
() ; () ;
cagarach
adj.
cagnadh
nm. (gen. cagnaidh)
1) ()
2) ()
caibe
nm. (gen. caibe, pl. caibeachan)
1)
2) ;
caibeal
nm. (gen. caibeil, pl. caibealan)
caibideil
nm. / nf. (gen. caibideil, pl. caibideilean)
()
caidil
vi. (vn. cadal nm.)
caidil gu math!
!; !
cil
I. nm.
1) -, -,
bha a h-uile cil troimh-chile
a bheil cil cerr? ?
2) , ( )
chan eil cil againn ri dhanamh
cil sam bith
-; () ( )
a bheil cil sa phreas? chan eil cil sam bith! - ? !
cil a
, ; -
cil a dhfhios
II. nf.
, ;
(. cil bidhe)
cailc
nf. (gen. cailce, pl. cailcean)
1)
2)
3)
caileag
nf. (gen. caileige, caileagan)
1) ,
2)
balaich agus caileagan
caileag bragha
cailin
nf. (gen. cailin, pl. cailinean)
, ,
caill
vt. , vi. (vn. call nm.)
1) ,
2) .
3) ,
chaill mi an trana
4)
nach robh thu aig a chilidh? cha do chaill thu mran! ? !
cailleach
nf. (gen. cailliche, pl. cailleachan)
1) ,
2)
3) . ()
4)
5) . ,
cailleach-dhubh
.: cailleach, 4)
cailleach-oidhche
nf. (gen. caillich-oidhche, pl. cailleachan-oidhche)
caime
nf. (gen. caime, pl. caimean)
; ; ;
cin
I. vt. (vn. cineadh nm.)
1) ; , ,
2) ; ,
II. nf. (gen. cine, pl. cintean)
1) ;
2) ;
3) ,
leig cin air an t-sluagh
cainb
nf. (gen. cainbe)
1) .
lus-cainb (),
2)
cineadh
nm. (gen. cinidh, pl. cinidhean)
1) ; ,
2) ;
caineal
nm. (gen. caineil)
cainnt
nf. (gen. cainnte)
1) ( )
comas cainnte
2) ,
3) ,
droch cainnt , ,
cainnt-bheil
nf.

caiptean
nm. (gen. caiptein, pl. caipteanan)
1) (, );
2) . ()
cir
I. nf. (gen. cire)
.: crr
II. vt.
.: cirich
cirdeach
adj.
(do -.), , (. .)
chan eil mi cirdeach dhut
cirdeas
nm. (gen. cirdeis)
1)
cirdeas fala
cirdeas psaidh
2) ,
cirdeil
adj.
;
cirdineal
nm. (gen. cirdineil, pl. cirdinealan)
.
cirean
nm. (gen. cirein)
.: cireas
cireas
nm. (gen. cireis)
cairgein
nm. (gen. cairgein)
, ( ; Chrondus crispus)
cirich
vt. (vn. cradh nm.; . cir)
1) ; ,
2) ()
cairt
I. vt. (vn. cartadh nm.)
1) ()
2) (, , )
II. nf. (gen. cartach, pl. cairtean)
1) ,
cairt-chluiche ()
cairt-bhrd
2)
3) ,
4)
5)
III. nf. (gen. cartach, pl. cairtean)
;
cairt-iil
nm. (pl. cairtean-iil)
()
cairteal
nm. (gen. cairteil, pl. cairtealan)
1)
cairteal na h-uarach

tr chairteal na h-uarach

2) ( = 1,14 , = 0,95)
cise
nm. (gen. cise, pl. cisean)
caisead
nm. (gen. caiseid)
;
Cisg
nf. (gen. Cisge)
( a Chisg, na Cisge)
Diluain na Cisge
, ( )
caisg
1. vt. (vn. casgadh nm.)
, , ;
2. vi. (vn. casgadh nm.)
, , ( )
caismeachd
nf. (gen. caismeachd, pl. caismeachdan)
1) ; .
2) ,
3) ()
caisteal
nm. (gen. caisteil, pl. caistealan)
;
cit(e)
it, cite ( cite )
adv. interr.
?
cit a bheil an ceannard? ?
caith
vt. (vn. caitheamh nf.)
1) , ()
2) , ;
3) , ,
4) ()
5) ,
fiodh air a chaitheamh don chladach ,
caitheadair
nm. (gen. caitheadair, pl. caitheadairean)
caitheamh
nf. (gen. caitheimh)
1) ()
2) , ()
3) ()
4) (), ()
5) , ()
a chaitheamh
nf. (gen. na caitheimh)
. ,
air a chaitheamh
adj. phr.
, ;
luchd-caitheimh
caithte
adj.
1) , ;
2) .
an trth caithte

caith(t)each
adj.
;
Caitligeach
1. nm. (gen. & pl. Caitligich)
2. adj.
cl
nm. (gen. cil)
cala
nm. (gen. cala, pl. calachan)
,
caladh
nm. (gen. calaidh, pl. calaidhean)
,
cl-colaig
nm. (gen & pl. cil-cholaig)

calg
nm. (gen. cuilg)
1) ,
2) ;
3) . ()
calg-d(h)reach
1. adj.

2. adv.
, ;
calg-dhreach an agaidh (-., -.);
(-., -.)
tha mi calg-dhreach na aghaidh
call
nm. (gen. calla)
1) ,
2) , (, )
3) . (, )
4) , ()
@air chall
adj.
; ,
bha sinn air chaill ()
rach air chall
vb. phr. (vn. dol air chall nm.)
chaidh sinn air chaill ()

3) , , (, )
is e call a bh ann []
calla
adj.
1) ,
2) , ( )
callachadh
nm. (gen. callachaidh)
(),
callaich
vt. (vn. callachadh nm.)
callaid
nf. (gen. callaide, pl. callaidean)
, ,
Callainn
nf. (gen. Callainne)

callda
adj.
.: calla
calltainn
nm. (gen. calltainne)
. ,
cn challtainn ()
calman
nm. (gen. & pl. calmain)
calpa
I. nm. (gen. calpa, pl. calpannan)
()
tha mo chas goirt a-bhn cl a chalpa
II. nm. (gen. calpa, pl. calpannan)
.
calpachas
nm. (gen. calpachais)
cam
adj.
, ;
cama(-)chasach
adj.
,
camag
nf. (gen. camaig, pl. camagan)
1) , ()
2)
camagach
adj.
caman
nm. (gen. camain, pl. camain & camanan)
1)
2)
camanachd
nf. inv.
( )
camara
nm. (gen. camara, pl. camarathan)
( )
solas agus suidhichidhean camara
camas
nm. (gen. camais, pl. camais & camasan)
1) ,
2) ()
cmhal
nm. (gen. & pl. cmhail)
camhal Baictriach . , (Camelus bactrianus)
camhana(i)ch
nf. (gen. camhanaich)
1) ,
2) , ()
campa
nm (gen. campa, pl. campaichean)
;
campachadh
nm. (gen. campachaidh)
, ()
lrach campachaidh
campaich
vi. (vn. campachadh nm.)
, ,
can
vi. defec. (vn. cantainn nm., cantail; .
, ; .:
can)
, ; (ri -.)
canaidh mi seo ribh... ...
can a-rithist e
mar a chanas iad ,
tit for tat, mar a chanas iad sa Bheurla , - (tit for tat .
)
can air
vb. phr.
(-. )
d a chanas sibh ri spade sa Ghidhlig? -? (spade .
)
can ri
vb. phr.
, ( , )
Dibhidh Bn, mar a chanadh iad ris ,
cana
nm. (gen. cana, pl. canaichean)
;
canabhas
nm. (gen.canabhais)
1) ; ;
2) , ; ()
canach
nm. (gen. canaich)
cnain
nf. (gen. cnaine, pl. cnanan & cnainean, gen. pl. cnan)
1) ( )
cnainean cin
mion-chnain, cnain bheag
aon de dhireamh mhr mhion-chnanan na h-Erpa (. )

2) . ( )
cnan
nm. (gen. cnain, pl. cnanan & cnain)
1) ( )
cnain cin
comas cnain
mion-chnan, cnan beag
2) . (; . cnan prgramaidh)
cnanach
adj.
;
-chnanach
-
d-chnanach ) ; )
tr-chnanach ) ; )
ioma-chnanach ) ; ) ()
cnanaiche
nm. (gen. cnanaiche, pl. cnanaichean)
,
canastair
nm. (gen. canastair, pl. canastairean)
;
Canidianach
1. nm. (gen. & pl. Canidianaich)
2. adj.
cantainn
nm. (gen. cantainne)
(), ()
caochail
vi. (vi. caochladh nm.)
1) ,
2) , ( )
caochladh
nm. (gen. caochlaidh, pl. caochlaidhean)
1) ()
2) , ()
3) , ;
4) (+ gen. pl.) , (-.);
ann an caochladh iteachan
caochlaideach
adj.
1) , ;
aimsir chaochlaideach, sde chaochlaideach
2) ( ), , (
), ( )
tha an saoghal caochlaideach na dhigh
caochlaideachd
nf.
1) , ;
caochlaideachd ghaoithe
2) , ,
caog
vi. (vn. caogadh nm.)
1) ,
2)
caogad
nm. (gen. caogaid, pl. caogadan)
1) .
2) .
caogadh
nm. (gen. caogaidh)
1) , ()
2)
caoidh
1. vi. (vn. caoidh nf.)
1) ; ; ,
2)
2. nf. (gen. caoidhe)
1) ()
2) ()
3) ,
caoimhneas
.: coibhneas
caoimhneil
.: coibhneil
caoin
vi. (vn. caoineadh nm.)
1) ;
2) ; ; ,
caoineadh
nm. (gen. caoinidh)
1) (),
2) ();
caol
1. adj. (gen. sg. fem. caoile, comp. caoile)
1) ,
claidheamh caol
an taigh caol (. )
2) . ( )
leathann ri leathann is caol ri caol [] , (
)
3) ( ); ;
2. nm. (gen. caoil, pl. caoil & caoiltean)
1) () (. kyle)
chaidh iad tarsainn air a chaol

.: An Caol
2)
3) ()
4) , (-.)
caol an droma
caol an dirn
caol na coise
nm. (gen. & pl. caoil na coise)
.
caolan
nm. (gen. caolain, pl. caolain & caolanan)
;
chuir mi a-mach rchd mo chaolanan .
beul a chaolain
nm. (gen. beil a chaolain)

fosglan a chaolain
nm. (gen. fosglain a chaolain)

caolas
nm. (gen. & pl. caolais)

caol-shrid
nf. (gen. caol-shride, pl. caol-shridean)
, ;
caomh
adj.
1) ;
2) : is caomh leam / leat ... / ...
is caomh leis cel traidiseanta
cha chaomh leatha creamh
caomhain
vt. (vn. caomhnadh nm.)
, , ; -.
caomhain gus a-mireach e
caitheamh airgid gun chaomhnadh ,
caomhnadh
nm. (gen. caomhnaidh)
(), ,
caon
adj.
, ;
caora
nf. (gen. caorach, dat. caora, pl. caoraich, gen. pl. caorach)
risg na caoraich
caora uain
caorann
nm. (pl. caorainn)
. (Sorbus aucuparia)
car
nm. (gen. cuir, pl. caran, cuir)
1) ,
an car a bhios san t-seann mhaide, is deacair a thoirt s (.
; )
2) ,
bheir mi car a-muigh
cuir car den chuibhle! !, !
cuir car den bhrot! !
car a mhuiltein ( );
3) ,
cuir car de
vb. phr.
,
na cuir car dheth! !
cuir car dhot! !, !
4) , ,
thoir an car s
vb. phr.
, (-.)
cha tugadh an donas an car s ()
5) :
aig a char as m cha chaill sinn ach fichead nota
aig a char as miosa

aig a char as lugha
,
6) ( : a chiad char sa mhadainn )
2. adv.
;
car anmoch
ged tha mi car sgth
cr
nm. ( gen. cir, pl. cireachean)
,
car(a)bhaidh
nf. (gen. car(a)bhaidh, pl. car(a)bhaidhean)
. , ,
carach
adj.
1) , ;
2) , ;
carachadh
nm. (gen. carachaidh)
, ()
carachd
nf. inv.
.
caractar
nm. (gen. caractair, pl. caractaran & caractairean)
(, ),
s e for charactaran a bha annta
cradh
nm. (gen. craidh nm.)
1) ()
2) ,
luchd-craidh
3) craidh attr.
obair chraidh
4) .
is truagh mo chradh
caraich
vt. , vi. (vn. carachadh nm.)
(), ()
na caraich am brd! !
craich
vt. (vn. cradh nm.)
,
caraiche
nm. (gen. caraiche, pl. caraichean)
.
caraid
nm. (gen. caraid, pl. cirdean)
1) (. pl. caraidean)
tha thu nad dheagh charaid dhomh
cha chall na gheibh caraid , , ()
2) ( pl.)
tha mo chirdean air fad ann an Sternabhagh
3) ..., ... ( )
A Sheumais, a charaid
A Charaid
. ;
A Chirdean
. ;
craid
nf. (gen. craide, pl craidean)
1) ,
2) -
caora chraid
carraigean
nm. (gen. carraigein)
, ( ; Chrondus crispus)
caran
adv. (dimin. car)
, -;
tha thu caran fadalach!
bha sinn caran sgth
carbad
nm. (gen. carbaid & carbad, pl. carbadan)
1) , ;
d an carbad anns an dealbh a tha Sasainn? ?
2) . ;
carago
nm. (gen. carago, pl. caragothan)
carbon
nm. (gen. carboin)
d-ogsaid carboin
.
cargu
.: carago
crn
1. nm. (gen. cirn & cirn, pl. cirn & cirn)
1) ,
2) , (, -. )
cuiridh sinn clach air a chrn (= )
crn-cuimhne
3) ()
2. vt. (vn. crnadh nm.)
1) ,
2) , ,
crn maoin is airgead
crnadh
nm. (gen. crnaidh)
1) (),
2) ()
crnaid
nf. (gen. crnaide, pl. crnaidean)
. (Dianthus caryophyllus)
crnan
I. nm. (gen. crnain, pl. crnain & crnanan; dimin. crn, 1.)
,
II. nm. (gen. crnain, pl. crnanan)
. - (Blattella germanica)
car-oibre
nm.

girnealair car-oibre
bha am brd aig an m sin na ghirnelair car-oibre
crr
nf. (gen. crra)
1) , ,
2)
carragh
nf. (gen. carraigh, pl. carraighean)
1) ,
2) ,
carragh-chuimhne
nf. (gen. carraigh-cuimhne, pl. carraighean-cuimhne)
carragh-chuimhne le sgrobhadh-grbhalaidh fada oirre

carraig
nf. (gen. carraige, pl. carraigean)
, (. )
carson
adv. interr.
?; ?
carson a dhfhalbh e? ?
na faighnich carson ,
cartadh
nm. (gen. cartaidh)
1) ( ), ()
2) ()
carthannachd
nf. inv. , .: carthannas
carthannas
nm. (gen. carthannais)
1) . () ( ),
2) ;
buidheann-chartannachd
3) ,
cas
I. nf. (gen. coise, pl. casan)
1) ;
cas-lom, casruisgte ) ; )
air (mo) chois
prep. phr.
,
nach trth a bha thu air do chois an-diugh! !
de chois
prep. phr.
daoine a tha a siubhal don cois / den cois ,

rim chois!
.: cl mo chois!
thoir do chasan leat!
prep. phr.
!, !
2) ,
cas sgeine
cas na spaide
an cois
prep. phr.
(+ gen.)
1) , -.
caora is uan na cois
cha tinig iad nam chois
2) ,
an cois na litreach ( )
taing airson do litreach agus na seic na cois ()
3) -.
bochdainn agus na duilgheadasan a thig na cois
cl mo chois!
! ( )
cuir air chois
vb. phr. (vt.) (vn. cur air chois nm.)
, , (-.)
cuir rudeigin an cois
vb. phr.
(-. )
II. adj. ( comp. caise)
1) ,
bruthach c(h)s
2) , ()
2) , , ; ;
cs
nm. (gen. cis, pl. cis & csan)
1) , , ,
2) ,
ann an cruaidh-chs
an cs
pred.
,
bha e an cs gun tigeadh tu ,
casad
nm. (gen. casaid, pl. casadan & caisaidean)
1)
tha casadan orm ,
2)
rinn i casad
dan casad
vb. phr. (vn. danamh casaid nm.)
casadaich
1. vi. (vn. casadaich nf.)
2. nf. inv.
1) , ()
2)
casa-goblach
adj. & adv.
1)
a marcachd casa-goblach
2)
casa-goblachd air a chathair
casa-goblach air a stairsnich ;
casaid
nf. (gen. casaide, pl. casaidean)
1) ,
2) . ; ;
feumaidh e na casaidean aige a thoirt air ais neo dearbhadh a thoirt orra
,
dan casaid
vb. phr. (vn. danamh casaid nm.)
(air -.); (an aghaidh -.)
rinn e casaidean orra
fear-casaid
.: neach-casaid
Fear-casaid a Chrin
.: Neach-casaid a Chrin
casaidiche
nm. (pl. casaidichean)
.
cas-chaibe
nf. (gen. coise-caibe, dat. cois-chaibe, pl. casan-caibe)
.
chaidh an t-ite-iadhaidh dreach a ruamhar leis a' chaibe-ruamhair no leis a chois-chaibe
,
cas-chrom
nf. (gen. cois(e)-cruim(e), dat. cois-chruim, pl. casan-chroma)
.
casg
nm. (gen. caisg)
1) , ;
2) ,
cuir casg air
vb. phr. (vn. cur casg air nm.)
1) , ;
2) , ;
casgadh
nm. (gen. casgaidh)
1) ()
2) , ; ;
casgair
vt. (vn. casgairt nf., casgradh nm.)
1) ,
2) ;
casgairt
nf. inv.
.: casgradh
casgradh
nm. (gen. casgraidh)
1) ()
2) () , () ;
casgan
nm. (gen. casgain, pl. casgain & casganan)
1)
2)
casg-gineamhainn
nm. inv.
1) ,
2)
cat
nm. (gen. & pl. cait)
,
biadh chat
nm.

cat-fiadhaich
(Felis silvestris)
cath
nm. (gen. catha, pl. cathan & cathanan)
, ,
cath nan coileach ( )

misg chatha / mire catha
cth
nf. (gen. ctha & cthann)
cho mn ris a chthainn , ()

cathadh
nm. (gen. cathaidh, pl. cathaidhean)
cathadh-mara
( ),
cathag
nf. (gen. cathaig, pl. cathagan)
. (Corvus monedula)
cathair
nf. (gen. cathrach, dat. cathair, pl. cathraichean)
1)
cl cathrach
cathair-chuibhle .: sithear-cuibhle
2) ( )
cathair-eaglais
cath-bhuidheann
nf. (gen. cath-bhuidhinn & cath-bhuidhne, pl. cath-bhuidhnichean & cath-bhuidhnean)
.
cathair-ghirdeanach
nf. (gen. cathrach-girdeanaich, pl. cathraichean girdeanach)
( )
cathraiche
nm. (pl. cathraichean)
cead
nm. inv.
1) ,
le ur cead
thug mi cead dhaibh falbh
2) ( pl. ceadan) ,
cead-dol-thairis
3) ,
ghabh sinn ar cead dhiubh
ceadach
adj.
, ( -.)
ceadachadh
nm. (gen. ceadachaidh)
1) , ()
2) , ()
Brd Ceadachaidh
nm.

ceadachail
adj.
, , ; ,
ceadachas
nm. (gen. ceadachais, pl. ceadachais & ceadachasan)

1) ,
2) ,
ceadaich
vt. , vi. (vn. ceadachadh nm.)
1) , ;
2) ( -.); ,
ceadaichte
adj.
1)
2) ,
3) ;
ceird
nf. (gen. ceirde & ciirde, pl. ceirdean)
, ,
fear-ceirde ,
cealg
nf. (gen. ceilge, pl. cealgan)
1)
2) , ,
cealgach
adj.
1) ;
2)
cealgair(e)
nm. (gen. cealgair(e), pl. cealgairean)
1) , ; ,
2) ,
cealgaireachd
nf.
cealla
nf. (gen. cealla, pl. ceallan)
.
ceanalta
adj.
1) , ;
2) ,
ceangail
vt. (vn. ceangal nm.)
1) , , (ri -.);
cheangail e iallan a bhrgan
ceangail ri chile
2) . ,
ceangal
nm. (gen. ceangail, pl. ceanglaichean)
1) , ()
2) , ,
3) (. .) ; , ;
bha dlth-cheangal aca ris a Ghidhealtachd (
)
chan fhaic mi an ceangal eadar an dealbh s na faclan
3) .
ceangal-psaidh
nm. (gen. & pl. ceangail-phsaidh)
,
ceann
nm. (gen. & pl. cinn)
1) , .
2) , (-.)
cead an rathaid
bho cheann gi ceann
ceann / as irde / as sle / (-.)
ceann as irde a mhullaich
ceann-obrach
nm. (gen. & pl. cinn-obrach)
. ,
an ceann
prep.
1) (-. ); ( )
an ceann uair a thde
an ceann greiseig
2) ,
an ceann a chile
, ,
chan urrainn dha d fhacal a chur an ceann a chile
tr tubaistean an ceann a chle
air a cheann fhin

tha iad ag obair air an ceann fhin
ceannach
nm. (gen. ceannaich)
1) (),
2) ,
ceannachd
nf. inv.
.: ceannach
ceannaich
vt. (vn. ceannach nm., ceannachd nf.)
, (do -.)
thoir oirre paidhir bhrg a cheannach dhut
ceannaich air deagh phrs
ceannaiche
nm. (gen. ceannaiche, pl. ceannaichean)
1) ;
2) ; ()
ceannaiche glasraich
nm. (gen. ceannaiche ghlasraich, pl. ceannaichean glasraich)
;
ceannard
nm. (gen. ceannaird, pl. ceannardan)
1) , ; ; ,
2) ;
ceannard-sgoile
nm. (pl. ceannardan-sgoile)

ceannbheart
nf. (gen. ceannbheairt)

ceann-bliadhna
nm. (gen. & pl. cinn-bhliadhna)

bha ceann-bliadhna agam an-d
ceann-cinnidh
nm. (gen. & pl. cinn-chinnidh)
, ,
ceann-cinnidh nan Dmhnallach
ceann-dearg(an)
nm.
. - (Phoenicurus phoenicurus)
ceann-feadhna
nm. (gen. & pl. cinn-fheadhna)
. : ceann-cinnidh
ceann-l
nm. (gen. & pl. cinn-l)
, ,
ceann-latha
nm. (gen. & pl. cinn-latha)
.: ceann-l
ceann-latha breith
nm. (gen. & pl. cinn-latha bhreith)

ceann-lidir
adj.
; ,
ceann-naidheachd
nm. (gen. & pl. cinn-naidheachd)

sin a tha an ceann-naidheachd ag rdh
ceann-phol(l)an
nm. (gen. ceann-phol(l)ain, pl. ceann-phol(l)ain, ceann-phol(l)anan)
ceannruisgte
adv.
,
tha mi a falbh ceannruisgte
ceannsachadh
nm. (gen. ceannsachaidh)
1) , ()
2) , ()
3) , ()
ceannsaich
vt. (vn. ceannsachadh nm.)
1) , , ()
2) , , , ,
cheannsaich am poileas an aimhreit
cheannsaich mi m fhearg
3) , ()
ceannsal
nm. (gen. ceannsail)

1) , ,
fo cheannsal a nmhaid
2) ,
ceannsalach
adj.
1) ,
2) ,
ceannsalachd
nf.
,
ceann-simid
nm. (gen. ceann-simide, pl. ceann-simidean)
.: ceann-phollan
ceann-suidhe
nm. (gen. & pl. cinn-shuidhe)
(); ()
ceann-uidhe
nm. (gen. & pl. cinn-uidhe)
1) ,
ceann-uidhe bhusaichean ();
s e Glaschu mo cheann-uidhe
2)
ceap
nm. (gen. cip, pl. ceapan & ceapannan)
1) , ;
ceap mna
2) , ;
ceap fiodha
3) (, . ceap-brige)
4) ,
ceapach
nm. (gen. ceapaich, pl. ceapaich, ceapaichean)
1) ,
2) ; ,
ceapaire
nm. (gen. ceapaire, pl. ceapairean)
,
cearb
nf. (gen. cirbe, pl. cearban)
1) ,
2) ,
3) . , , ()
cearbach
adj. (comp. cearbaiche)
1) ( ), , ( )
2) , , , ( )
cearbair(e)
nm. (gen. cearbair(e), pl. cearbairean)
1) ,
2) ;
cearc
nf. (gen. circe, pl. cearcan)
1) ()
2) ( ; )
cearc ruadh . , (Lagopus scoticus)
cearcall
nm. (gen. cearcaill, pl. cearcaill & cearcallan)
1) ; ,
a dannsadh ann an cearcall ;
2) ;
3) attr. ()
aodainn chearcaill
cearcall-thomhas
nm. (gen. cearcall-thomhais, pl. cearcall-thomhasan)
;
cearclach
adj.
,
cerd
nm. (nom. card & cerd, gen. ceird & ciird, pl. cerdan)
1) , ,
2) ( ): ,
cerd-airgid nm.
cerd-copair nm., cerd-umha nm. ;
cerd-staoin nm. ,
r-chard
nm. (gen. & pl. r-chird)
cerdach
nf. (gen. cerdaich, pl. cerdaichean)
; ()
cern(aidh)
nm. (gen. cernaidh, pl. cernaidhean & cernan)
1) , , ,
cernaidh-tionail
nm. (pl. cernaidhean-tionail)
, ,
2)
cern farsainn, cern farsaing
cern caol
nm. (gen. cerna caoile, pl. cernan caola)

cern fosgailte
nm. (pl. cernan fosgailte)
. , 180 360
cernach
adj. (comp. cernaiche)
1) ,
2) , ;
camagan cernach
slatan cernach
cernag
nf. (gen. cernaig, pl. cernagan)
1) .
airson do chuideachadh a lorg na btha tha cernagan air a mhapa, agus tha na cernagan seo a
danamh suas cliath , , ,

2) ()
cernagach
adj. (comp. cernagaiche)
,
cernag-chlithe
nf. (gen. cernaig-clithe, pl. cernagan-clithe

tha a bhuth ann an cernaig-chlithe (A,1) A-1
cerr
adj. (comp. cearra & ciorra)
1) , , ;
bha mi cinnteach gun robh mi ceart, ach bha mi cerr , ,
2) ;
mo lmh cherr
3) ,
tha rudeigin cerr air mo dhruim -
cerraiche
nm. (gen. cerraiche, pl. cerraichean)
, ,
ceart
adj. (comp. ceirte)
1) , ,
tha thu psta a-nis, a bheil sin ceart? , ?
tha na cunntasan / na freagairtean ceart /
ann an ceart-mheadhan a bhaile
ceart ma-tha!
excl.
, !
2) ;
binn cheart
duine ceart /
cuir ceart na tha cerr ,
3) ,
Iain brthair Mraig, a bheil thu a minigeadh? an ceart duine! ,
? !
ach feumaidh mi rdh aig a ceart m ... ...
4) ;
a cheart cho
adv.
, ; ; ;
tha margarain a cheart cho math ri m ,
tha am fear r a cheart cho mr
5) ( ): , ;
cho ceart ri ceart (. , )
thid neart thar ceart , ()
ceartachadh
nm. (gen. ceartachaidh, pl. ceartachaidhean)
1) ();
dan ceartachadh air

vb. phr. (vn. danamh ceartachaidh air nm.)
faodaidh am piste dearbhadh is ceartachadh a dhanamh air litreachadh

2) , ()
3) , ;
ceartaich
vt. (vn. ceartachadh nm.)
1) , ;
2)
bha i a cearachadh obair a sgoilearan ) ; )

ceartas
nm. (gen. ceartais)
; ;
ceartuair
.: an ceartuair
ceart-uilinn
nf. (gen. ceart-uilinn, pl. ceart-uilnean)

ceas
nm. (gen. ceasa, pl. ceasaichean)

ceasnachadh
nm. (gen. ceasnachaidh, pl. ceasnachaidhean)
1) ();
2) ; ;
3) ;
4)
ceasnachail
adj.
,
ceasnaich
vt. (vn. ceasnachadh nm.)
1) , ;
2) . ,
3) .
4)
ceathach
nm. (gen. & pl. ceathaich)
() ;
ceathrad
nm. (gen. ceathraid, pl. ceathradan)
( )
ceathramh
1. nm. (gen. ceathraimh, pl. ceathreamhan)
1) ,
2) ,
ceathramh gu sia
2. adj. num.
ceathramh deug
adj. num.
ceathrar
nm. inv.
1) , .
bha ceathrar mhac aice
tha ceathrar mun bhrd (. )
2)
cic
nf. (gen. cice, pl. cicean & ciceachan)
; ;
piece cic
cidse
nf. (gen. cidse, pl. cidsichean)
am broinn nan togalaichean mra seo tha sreathan de chidsichean air a bheil bataraidhean
,
ceil
vt. (vn. ceileadh nm., cleith nf., ceiltinn nf.)
, ,
ceil an fhrinn air do machair !
cha b urrainnear a chur as leth a bhird gum bitheadh e a cleith fhaoineis fhin mun deoch
,
cile
nm. / nf. inv.
1) ;
2) ;
3) , ( , -
)
a chile

phg iad a chile
aig a chile
;
tha sinn mr aig a chile ( )
ri chile
,
a bruidhinn ri chile ( )
thar a chile

tha na brithrean thar a chile
ceileadh
nm. (gen. ceilidh)
1) , (),
2) ,
ceilearadh
nm. (gen. ceilearaidh)
(); ()
cile-cmhraig
nm. (gen. cile-chmhraig, pl. cileachan-cmhraig)
, ,
ceileir
vi. (vn. ceileireadh nm.)

1) , ( );
2) (, )
cilidh
nf. (gen. cilidhe, pl. cilidhean)
1) ,
thinig i a chilidh oirnn a-raoir
2) , ;
bu chir don sgoil cilidhean a chur air digh gu cunbhalach
cilidheach
adj.
, ;
ceilp
nf. (gen. ceilpe)
(. )
losgadh na ceilpe
.
Ceilteach
1. nm. (gen. & pl. Ceiltich)
2. adj.
na cnainean Ceilteach
ceiltinn
nf. inv.
.: ceil, ceileadh
Ceiltis
nf.

ceimig
nf. (gen. ceimig, pl. ceimigean)
; ;
feumaidh an luchd-obrach aodach donach iomchaidh a bhith orra an uair a bhitheas iad a
limhseachadh dh-ghalarain lidir agus cheimigean

ceimigeachd
nf. inv.
ceimigeir
nm. (gen. ceimigeir, pl. ceimigeirean)
1)
2) . aig bth a cheimigeir (.: cungaidh)
cin
adj.
1) , ;
lghdachadh air an ireimh de bhtaichean cin
2) , ,
cir
nf. (gen. cire)
cir-chluaise
nf.

cis
nf. (gen. cise, pl. cisean)
1)
thid an comharradh-postachd a stampadh air a chis anns a bhaile san tid an litir a phostadh
,
2) ,
cis dealbha / baidhsagail /
cis streap ( )
ciseag
nf. (gen. ciseig, pl. ciseagan)
1)
2) attr.
clradh ciseig
cis-litreach
nf. (gen. cise-litreach, pl. cisean-litreach)
ceist
nf. gen. ceiste, pl. ceistean
cuir ceistean
vb. phr. (vn. cur cheistean)
, ;
chur e ceist dhoirbh orm
2) , ()
a bheil e ro chosgail? s e sin a cheist! ? !
Citean
nm. ( gen. Citein)
(. an Citean)
air madainn Chitein ()
ceithir
1. num. sub.
2. num. adj.
ceithir-deug
1. num. sub.
2. num. adj.
ce
nm. (gen. ce & ceotha, pl. ceothannan)
1) () ; ,
Eilean a Che (. )
bha na beanntan fo che
2)
3)
cel
nm. (gen. ciil)
cmhlan-ciil
luchd-ciil
inneal-ciil nm.
cel na mara
cel mr (. )
cel beag , , (. )
cuir an cel air feadh na fdhle ;
celmhor
adj. (comp. celmhoire)
1)
2)
cethach
adj.
1) ,
2)
cethar
adj.
.: cethach
ceud
1. nm. num. ceud, ciad (pl. ceudan)
,
ceud duine
thinig iad nan ceudan
iomadh ceud bliadhna
a ceithir s a cheud
ceud taing! !
ceud mle filte! ( )
2. adj.
ceud, ciad
ceudameatair
nm. (gen. ceudameatair, pl. ceudameatairean)
ceudamh
adj. num.
,
ceudna
adj.
, ; ,
chunnaic mi srainnsear an-d is chunnaic mi an srainnsearan-diugh ,

an e Seras a th ann? an duine ceudna! ?
mar an ceudna
adv.
1) ,
2) ,
bha mi math air dannsadh, mo phiuthar mar an ceudna ,
ceum
nm. (gen. cim & ceuma, pl. ceumannan)
1)
ghabh i ceum air adhart
2) , ;
chuala mi ceumannan fad air falbh
3) ,
rach suas na ceumannan
4) ,
thug i a-mach ceum
ceumnachadh
nm. (gen. ceumnachaidh)
1) , ()
2) ()
ceumnaich
vi. (vn. ceumnachadh nm.)
1) , ; ; ,
2)
cuine cheumnaich e on oilthigh? ?
ceus
vt. (vn. ceusadh nm.)
ceusadh
nm. (gen. ceusaidh, pl. ceusaidhean)

ceumroinnte
adj.
;
siolandair ceumroinnte
cha(n)
neg. ptcl.
(cha, fh, , chan
( ); . .: is, is)
cha toigh leatha m
a bheil thu sgth? chan eil ?
cha robh sinn ann
an sibhse Ailean? cha mh ? ,
an dfhuair thu an duais? cha dfhuair ?
cha mhr
( )
chaidh
.: rach, rach
chaoidh
.: a-chaoidh
cheana
.: a cheana
chile
.: cile
ch
.: faic, faic
chionn
.: a chionn, o chionn
chitheadh
.: faic, faic
chithinn
.: faic, faic
chluinn(eadh)
.: cluinn, cluinn
chluinneas
.: cluinn, cluinn
chluinninn
.: cluinn, cluinn
chluinntinn
.: cluinn, cluinn
cho
adv.
1) ,
bha e cho trang! !
chan eil mi cho math an-diugh
2) ( ) ; ,
tha mi (a cheart) cho luath s a bha mi a-riamh ,
chan eil an aimsir cho math agus a chleachd i (a bhith) ,
cho ... sin

, ,
cha robh e cho math sin
chan eil mi cho aosta sin! !
cho ... ri
...,
cho mr ri taigh
d cho...s
()?, ?
d cho fada s a bhios sibh a fuireach againn? ?
d cho trom agus a tha e? ?
chon
prep.
, ,
chuala
.: cluinn, cluinn
chuca
prep. pron. (. .: gu, gu)

chucasan
prep. pron. emph. (. .: gu, gu)
()
chugad

chugadsa
()
chugaibh

chugaibhse
()
chugainn

chugainne
()
chugam

chugamsa
()
chuice

chuicese
()
chuige

chuigesan
()
chum
.: a-chum
chun
prep.
,
chun a bhaile
.: gu, I.
chunn(aic)
.: faic, faic
ciad
num.
ciad, ceud
1. nm. num.
2. nm. adj.
a chiad leasan
a chiad turas
anns a chiad ite... -,
ciadameatair
nm. (gen. ciadameatair, pl. ciadameatairean)
ciad-fhuasgladh
nm. (gen. ciad-fhuasglaidh)
;
ciall
nf. (gen. cille, dat. cill & ciall, pl. cialltan)
1)
briathran ln cille
2)
chaill mi mo chiall ,
tha i gu bhith s a ciall le iomagain
3) ( .)
gu d as ciall dhut? ?
faclan gun chiall ,
a chiall!
interj.
!; !
cuir an cill
vb. phr. (vn. cur an cill nm.)
1) (); ; ; (-.)
bidh a chlann a togail dhighean air cur an cill mar a tha iad air an gluasad le an cuid
fhiosraichidhean
2) ; ;
3)
ciallach
adj.
ciallaich
vt. (vn. ciallachadh nm.)
1) ,
d a tha thu a ciallachadh? ?
2) -. , ,
d a tha am facal seo a ciallachadh? ?
ciamar
adv. interr.
?; ?
ciamar as cir na nithean seo a theagasg? ? (. )
chan eil fhios agam ciamar a rinn e e ,
cia mheud
adv. interr.
?
cia mheud duine a bha ann? ?
cian
1. adj. (comp. cine)
1) , , ;
2) , ( )
2. nm. (gen. cin)
, ;
s cian nan cian bho dhfhg mi Ledhas (. )
( )
cianail
adj.
1) , ,
2) , , ,
3) . , , ( cianail fhin)
tha e cianail (fhin) mr ,
cianalach
adj.
( )
cianalas
nm. (gen. cianalais)
1) , ,
2) ,
3) ,
ciar
1. adj. (comp. cire)
1) ; ( )
2) , ( ), ( )
3) -; ; ( )
4) : is ciar leam... ...
2. vi. (vn. ciaradh)
, ;
mus do chiar am feasgar , , ,
ciarachadh
nm. (gen. ciarachaidh)
()
ciatach
adj. (comp ciataiche)
, ; , ;
cidhe
nm. (gen. cidhe, pl. cidhean & cidheachan)
. ; ; ;
cidsin
nm. (gen. cidsin, pl. cidsinean)
cileagram
nm. (gen. cileagraim, pl. cileagraman)
,
cilemeatair
nm. (gen. cilemeatair, pl. cilemeatairean)
cill
nf. (gen. cille, pl. cillean & cilltean)
1) . ();
Cill Aonghais . ( )
Cill Mhoire . ( )
2) . ; ( )
cineal
nm. (gen. cineil, pl. cinealan & cineil)
1)
dimh-chinealan
2) .
3) .
cinealtach
adj.
cinealtas
nm. (gen. cinealtais)
1)
2) attr. ()
lethbhreith chinealtais
frionas cinealtais
cinn
vi. (vn. cinntinn nm.)
, ; ,
chinn a shliochd
cinneach
nm. (gen. & pl. cinnich)
. ,
cinneachas
nm.

cinneadail
adj.
,
cinneadh
nm. (gen. cinnidh, pl. cinnidhean)
1) , ( )
2) attr. ,
ceann-cinnidh
fear-cinnidh ) , , ; )
bean-chinnidh ) , (); )
3) ; ;
4)
d an cinneadh a th agad? ?
cinne-daonna
.: daonna
cinneas
nm. (gen. cinneis)
, (. .)
cinneas eaconomach ,
cinnt
nf. (gen. cinnte)
1)
2)
cinnteach
adj. (gen. fem. sg. cinntich, comp. cinntiche)
;
a bheil thu cinnteach gun tig i? tha mi ln-chinnteach s! , ?

cinntinn
nm. inv.
, (); ,
coch
nf. (gen. cche, pl. cochan)
1)
2)
3) (); ()
coch an t-slugain
nf.
. ()
cochag
nf. (gen. cochaig, pl. cochagan)
. ;
ciomach
nm. (gen. & pl. ciomaich)
1) , ;
2) ,
ciomachas
nm. (gen. ciomachais)
1) ; ;
2)
cion
nm. inv.
1) () ; , ;
2) () ; (-., -.)
mo chion ort fhin ,
cion-fala
nm.
,
cionn
.: os cionn
ciont(a)
nm. (gen. cionta, pl. ciontan)
1) ;
2) ;
3) .
ciontach
1. adj. (gen. fem. sg. ciontaich, comp. ciontaiche)
(de -.)
chaidh fhaighinn ciontach de dh chasaid
2. nm. (gen. & pl. ciontaich)
,
ciontachadh
nm. (pl. ciontachaidh)
, ()
ciontaich
vi. (vn. ciontachadh nm.)
. , , ()
cion idhe
nm.
, ,
ciora
nf. (gen. ciora, pl. cioran & ciorachan)
, ( )
trobhad, a ciora bheag! , !
ciorram
nm. (gen. ciorraim, pl. ciorraman)
1) ,
cuibhreann-ciorraim ,
2) ; ;
ciorramach
1. nm. (gen. & pl. ciorramaich)
;
na ciorramaich
2. adj.
,
ciotach
adj.

cipean
nm. (gen. cipein, pl. cipeanan)
1) ,
2) ,
cr
1. vt. (vn. creadh nm.)
;
cr d fhalt anns a bhad! !

cr do cheann .
2. nf. (gen. cre, pl. crean)
1) , ;
2)
3)
cnmh na cre ) ; ) . ,
creadh
nm. (gen. cridh)
, ()
crean
nm. (gen. crein, pl. crein & creanan)
1) (); ()
2) ; ()
cr-mheala
nf. (gen. cre-meala, pl. crean-meala)

cs
nf. (gen. cse, pl. csean)
1) , ;
2) ; ;
a chs-chinn

ciste
nf. (gen. ciste, pl. cisteachan)
;
ciste anairt
ciste-cir .
ciste-laighe
cib
nm. gen. cib, pl. ciban)
;
ciban deighe
cibach
adj.
freumh chibach .
cibhran
nm. (nom. cibhran & cithran, gen. & pl. cibhrain)
1) ,
2)
ciudha
nf. (gen. ciudha, pl. ciudhaichean)
,
ciin
adj. (comp. ciine)
1) , ;
madainn chiin
2) ; ;
oiteag chiin
3) , ; ; ,
maighdeann chiin
ciine
nf.
; ;
cineachadh
nm. (gen. cineachaidh)
1) , ()
2) ()
ciineas
nm. (gen. cineis)
1) ; ; ;
2) , ;
ciinich
1. vt. (vn. ciineachadh nm.)
, ;
2. vi. (vn. ciineachadh nm.)
,
ciraig
vt. (vn. ciraigeadh)
(), , ()
cirr
vt. (vn. cirradh nm.)
1) , ,
2) ) , ;
3) , ;
cirradh
nm. (gen. cirraidh, pl. cirraidhean)
1) (),
2) ;
cirrte
adj.
1) , ;
2) , ,
cithran
.: cibhran
clabar-snimh
nm. (gen. clabair-snimh, pl. clabaran-snimh)
()
clabhstair
nm. (gen. clabhstair, pl. clabhstairean)
clach
1. nf. (gen. cloiche, pl. clachan)
1)
clach-mhuilinn ,
clach uasal
thilg e clach orm
clach-chuimhne, clach chuimneachain ;
2) attr.
ballachan cloiche
3) , ( , 14 , 6,34 )
clach bhuntta 6,34
4) .
5) clach phlumaise / clach shirist /
6) clach na sla .
2. vt. (vn. clachadh nm.)

; ()
clachach
adj.
,
clachadh
nm. (gen. clachaidh)
()
clachair
nm. (gen. clachair, pl. clachairean)
;
clachan
nm. (gen. & gen. clachain)
1) , (. kirktoun)
2) ,
3) ; ( ) (. kirkyard)
clach-bhalg
nf. (gen. clach-bhuilg, pl. clach-bhalgan)
1)
2) .
clach-ghrin
nf. (gen. cloich-grin)
clach-iil
nf. (gen. cloiche-iil, pl. clachan-iil)
clach-mheallain
nf. (pl. clachan-meallain)
clach sheasaimh
nf. (gen. cloich sheasaimh, pl. clachan seasaimh)
,
clach-theine
nf. (gen. cloiche-teine)
cladach
nm. (gen. cladaich, pl. cladaichean)
(, );
is lom an cladach air an cunntar na faochagan ,
()
cladh
nm. (gen. cladha & claidh, pl. cladhan)
; ( ) (. kirkyard)
cladhach
nm. (gen. cladhaich)
, ()
cladhaich
vi. (vn. cladhach nm.)
1) ,
2) . ( -.); ,
cladhaire
nm. (gen. clahaire, pl.cladhairean)
cladhaireach
adj.
;
clag
nm. (gen. & pl. cluig)
; ;
clagairsaich
nf. inv.
1) , , ()
2) , ()
claidheamh
nm. (gen. claidheimh, pl. claidhnean)
claidheamh leathann
claidheamh d-lmh, claidheamh mr
claidheamh caol
claidheamhair
nm. (gen. claidheamhair, pl. claidheamhairean)
claigeann
nm. (gen. claiginn, pl. claignean)
1)
2) : (aig) ird mo c(h)laiginn , ;
bha i a seinn ird a claiginn
climhean
nm. (gen. climhein, pl. climheanan)
; ,
clais
nf. (gen. claise, pl. claisean)
1) , ;
2) ,
3) .-.
s e a bhuannachd a bha ann am feannagan gum faodadh an t-uisge ruith air falbh anns na claisean
eatarra , ,

4) ;
claisneachd
nf. inv.
,
tha mi a call mo chlaisneachd
claisteachd
nf. inv.
.: claisneachd
clamhan
nm. (gen. clamhain, pl. clamhain & clamhanan)
. (Buteo buteo)
clann
nf. coll. (gen. cloinne; dat. cloinn)
1)
dithis chloinne / triir chloinne / tr pearsachan deug cloinne / /
clann bheaga ,
duine cloinne
cia mheud duine cloinne a th agaibh? aon duine cloinne ?

craid gun chlann
2) attr.
3)
Clann Dmhnaill

Clann Ic Leid
-
Clann a Cheo
- (. )
clann-nighean
nf. coll. (gen. cloinn-nighean)
1) ;
2) -
3)
claoidh
1. vt. (vn. claoidh nf., & claoidheadh nm.)
1) , ;
2) ,
2. nf. inv.
1) , ()
2) ()
claoidheadh
nm. (gen. claoidhidh)
.: claoidh, 2.
claoidhte
adj.
, , ,
claon
1. vt., vi. (vn. claonadh)
1) (), (); ()
2) , ; ;
3) vt. ,
2. adj.
1) ,
2) , ; ,
3) , ,
claonadh
nm. (gen. claonaidh)
1) , ()
2) , ,
3) ;
4) , ;
5) , ;
6) , ,
claon-bhreith
nf.
, ,
bithear a cleachdadh frinn agus beachd gus beachdachadh air a bhith a cur aithne air claonbhreith, biodh sin san rn no air a chaochladh ,
(. )
clr
nm. (gen. clir, pl. clran)
1) , , (
)
2) clr aodainn
bhuail i e an clr aodainn
dhinnis mi an fhrinn dhi an clr a h-aodainn
3) ; ; ,
clr ainmean / clr dhaoine /
clr an luchd-taghaidh ( )
clran iomadachaidh
clr-oideachais ( , )
clr ruith . -
4) ( clr-dthcha, mapa)
5) . ()
clr sgiorrte .
6) ;
inneal-chlr
7) .
clr cruaidh / clr sbailte / ,
meanbh-chlr -
clr-inneal
clr iil
8)
clr-tollaidh / clr ola /
clrachadh
nm. (gen. clrachaidh)
, , ()
clradh
nm. (gen. clraidh, pl. clraidhean)
(),
feumar clradh litheil a ghabhail aig toiseach gach seisein

clradh-mapa
nm. (gen. clraidh-mhapa, pl. clraidhean-mapa)

clraich
vt., vi. (vn. clrachadh nm.)
1) , , ( )
2) (); , ( , )
clr-bidhe
nm. (gen. clir-bhidhe, pl. clir-bhidhe & clran-bidhe)
,
clrc
nm. (gen. & pl. clirc)
,
clrc a bhaile , (.: croit)
clr-fhiacail
nf. (gen. clr-fhiacail, pl. clr-fhiaclan)
. ,
clr-gnothaich
nm. (gen. & pl. clir-ghnothaich)

clrsach
nf. (gen. clrsaich, pl. clrsaichean)
,
clrsair
nm. (gen. clrsair, pl. clrsairean)
clr-teagaisg
nm. (gen. clir-theagaisg, pl. clran-teagaisg)
( , )
clas
1. nm. (gen. clasa & clas, pl. clasaichean)
1) ()
c an clas sa bheil thu? ?
2) attr. ,
3)
tha clas agam an-drsta
4) ()
cls
nm. (pl. clsan)
. ( )
promh-chls .
cls co-inbheach .
cls cumhach .
cls fo-inbheach .
clasaigeach
adj.
1) ( , , )
cel clasaigeach
2) , ( - , )
eachdraidh chlasaigeach ,
cleachd
vt. , vi. (vn. cleachdadh nm.)
1) , ,
cha chleachd mi salann sa chidsin
tha cir aig tidsearan ln aire a thoirt gu bheil gach teacsa cl-bhuailte a thtar a cleachdadh furasta
a leughadh ,

2) (-. -.); ( -.)
cha b e sin a chleachd mi riamh -
cleachd thu fhin ris an fhuachd! !
3) ( ), ( is / agus a chleachd)
chan eil iad cho filteach s a chleachd id a bhith , -
cha tid sinn ann cho tric agus a chleachd sinn () ,
cleachdadh
nm. (gen. cleachdaidh)
1) , ( . ),
2) (); ()
3) , ; ;
bha na chleachdadh agam a bhith a coiseachd a h-uile l

4) ., . , ,
is e an cleachdadh a n tema ()
5) pl. cleachdaidhean . , ()
cleachdte
adj.
, (ri -.)
dhfhs i cleachdte ris aig a cheann thall
chan eil mi cleachdte ris a bhiadh a tha seo
cleamhnas
nm. (gen. cleamhais)
1)
2) ,
cleas
nm. (gen. cleasa, pl. cleasan)
1) . , ,
C Chulainn nan cleas
2) , .
rinn iad cleas orm
3)
4) ,
cleasachd
nf. inv.
1) ()
2) ()
3)
4)
cleasaich
vi. (vn. cleasachd nf.)
( )
cleasaiche
nm. (gen. cleasaiche, pl. cleasaichean)
1) ;
2) -,
3)
4)
5)
cleas-chluich
nf. (gen. cleas-chluiche, pl. cleas-chluichean)
(, )
cleith
I. nm. / nf. (gen. cleithe)
.: ceileadh
II. nf.
.: ceil
clir
nf. (gen. clire)
1) . ,
2) ( )
clireach
1. nm. (gen. & pl. clirich)
1) , ;
2) ,
3)
2. adj.
an Eaglais Chlireach
an Eaglais Shaor Chlireach
clireachail
adj.
,
luchd-obrach clireachail
.
cleoc
.: gleoc
clec(a)
nm. (nom. clec, & cleca, gen. cleca, pl. clecan & clecannan)
, ;
cl
adj.
mo chas chl ()
air a limh chl /
CLI
.: Comman an Luchd-Ionnsachaidh
cliabh
nm. (gen. & pl. clibh)
1) ( );
2) ( ); ;
cliabh ghiomach
3) . ,
4) . ,
cliamhainn
nm. (gen. cleamhna, pl. cleamhnan)
,
cliath
1. vt., vi. (vn. cliathadh)
.-. ,
2. nf. (gen. clithe, pl. cliathan)
1) ,
cliath-uinneig ,
cliath-theine
cliath chruidh , ,

2) ( )
airson do chuideachadh a lorg na btha tha cernagan air a mhapa, agus tha na cernagan seo a
danamh suas cliath , , ,

3) .-.
cliatha(i)ch
nf. (gen. cliathaich, pl. cliathaichean)
1)
tha pian agam nam chliathaich
2)
dhrich sinn cliathach na beinne
cliathan
nm. (gen. cliathain, pl. cliathanan)
.
clomaid
nf. (gen. clomaide, pl. clomaidean)
aig an m ud clomaid gu math blth, tais ann an Alba

,
clis
adj. (comp. clis)
1) ; , , ; ,
marc-shluagh clis
2) ,
Na Fir Chlis
sub.
( ,
)
cliseachd
nf. inv.
, ,
clisg
vi. (vn. clisgeadh nf.)
, ( )
clisgeach
adj.
1) , ,
2) ,
clisgeadh
nf. (gen. clisgidh, pl. clisgidhean)
1) , , ()
2) , ,
chuir thu clisgeadh orm! !
a chlisgeadh
, ,
clisgear
nm. (gen. clisgeir, pl. clisgearan)
. ,
clisgreadh
nm. (gen. clisgridh)
clisg-phuing
nf. (gen. clisg-phuinge, pl. clisg-phuingean)

cli
nm. inv.
1) , ,
is buaine cli na saoghal ()
choisinn e cli ann an saoghal na poileataics
choisinn an riseamaid cli sa bhlr
2) ;
filte, filte, mirn is cli dhut! , , ! ( )
cliiteach
adj.
, ;
cl
I. nm. (gen. cltha, pl. clitean & clithean)
1)
2) ; ;
An Cl Hearach
.: Cl Mr
Cl Mr
( ) -
, )
Cl na Hearadh
.: Cl Mr
II. nm. (nom. cl & cldh, gen. cldha, pl. cldhan)
1) ();
cuir an leabhar an cl , ()
nochd a bhrdachd aige an cl an-uiridh
r on chl ,
mearachd cl
2) ;
3)
4) ,
clbha
nf. (gen. clbha, pl. clbhan)
() (?)
clobha
nm. (gen. clobha, pl. clobhan)
clbhar
nm. (gen. clbhair)
1) . (Trifolium gen.)
2) . (Trifolium pratense)
clobhd
nm. (gen. clobhda, pl. clobhdan)
, ( )
clobhan
nm. (gen. clobhain, pl. clobhanan)
;
clobhraisg
nf. (pl. clobhraisgean)
,
clobhsa
nm. (gen. clobhsa, pl. clobhsaichean)
. ,
cl(-)bhuail
vt. (vn. cl(-)bhualadh nm.)
air a chl-bhualadh (le) (-. )

cl-bhuailte
adj.
;
cl-bhualadair
nm. (gen. cl-bhualadair, pl. cl-bhualadairean)
1) ,
2) ,
cl(-)bhualadh
nm. (gen. cl(-)bhualaidh, pl. cl(-)bhualaidhean)
1) , ()
2) , , ()
cloc
.: gleoc
cl-chadal
nm. (gen. cl-chadail)
, ,
chaidh mi nam chl-chadal / thinig cl-chadal orm ,
clochar
nm. (gen. clochair, pl. clocharan)
cldh
.: cl, II.
cloga(i)d
nm. (gen. clogaide, pl. clogaidean)
1) ;
clogaid-diona ,
2) ,
climh
nf. (gen. climhe)
aodach climhe
climhteachan
nm. (gen. & pl. climhteachain)

closach
nf. (gen. closaich, pl. closaichean)
1) ( )
2) (, )
clsaid
nf. (gen. clsaide, pl. clsaidean)
,
cl-sgrobh
vt., vi. (vn. cl-sgrobadh nm.)
(-. ),
cl-sgrobhadair
nm. (gen. cl-sgrobhadair, pl. cl-sgrobhadairean)

cl-sgrobhadh
nm. (gen. cl-sgrobhaidh, pl. cl-sgrobhaidhean)
1) ()
2)
cl-sgrobhaiche
nm. (gen. cl-sgrobhaiche, pl. cl-sgrobhaichean)
cl-sgrobhainn
nf. (pl. cl-sgrobhainnean)

cl-sgrobhte
adj.

clua(i)n
nf. (gen. cluaine, pl. cluainean & cluaintean)
1) , ; ,
2) attr.
erna cluaine
cluaineas
nm. (gen. cluaineis)
cluaineas sona dhut! !

peinnsean cluaineis nm.
thinig e air ais bho chluaineas ( )
cluaran
nm. (gen. cluarain, pl. cluaranan)
. (Carduus gen.)
cluas
nf. (gen. cluaise, pl. cluasan)
1)
cluas-fhail
nf.
grim-cluaise
nm.

cir-chluaise nf.
tolladh-chluasan nm.
2) (, )
cluasag
nf. (gen. cluasaige, pl. cluasagan)
;
club
nm. (gen. club, pl. clubaichean)
cld
nm. (gen. clid, pl. cldan)
1) , ; ( )
2) ,
cluich
1. nm. (nom. cluich(e), gen. cluiche, pl. cluichean & cluicheannan)
1) (, )
2) ( )
cluich-bird
feumar sil a chumail air a chluich a-muigh air fad ()

2. vt. , vi. (vn. cluich(e))
1) ( .. )
tha a chlann a cluich sa ghrradh
cha bhi mi a cluich sa mhaidse an-diugh
bidh sinn a cluich (an aghaidh) Rangers
cluich ball-coise / rugbaidh /
2) (-.)
cluich Hamlet air an rd-rlar
3) ( )
c tha a cluich a bocsa / air a bocsa? ?
tha e ealanta air cluich na poba
cluicheadair
nm. (gen. cluicheadair, pl. cluicheadairean)
1) ; ( )
2)
cluinn
vt. (vn. cluinntinn nf.; . .: cluinn)
1) ,
chuala mi gun robh thu tinn ,
cha chluinn e bd / guth
2) ,
s math a bhith a cluinntinn bhuat! !
cluinneadh
. : cluinn, cluinn
cluinneam(aid)
. : cluinn, cluinn
cluinnibh
. : cluinn, cluinn
cluinntinn
nf. inv.
, ()
cnag
1. nf. (gen. cnaig, pl. cnagan)
1) ,
2) () (cnag-aodaich
3)
4) , , ( , -. )
5)
cnag na cise
,
am bi clann bheaga a togail na Gidhlig aig an taigh? s e sin cnag na cise
?
2. vi., vt. (vn. cnagadh nm.)
1) vi. , ( , )
bha am mol a cnagadh fo chasan
2) vt., vi. ,
CNAG
.: Comunn na Gidhlig
cnag-dealain
nf. (gen. cnaig-dealain, pl. cnagan-dealain)
()
cnimh
nm. (gen. cnmha, pl. cnmhan & cnimhean)
cn(i)mh an droma
nm.
.
cn(i)mh an uga
nm.
.
cnimh clibh
nm.
.
cnimhneach
nm. (gen. & pl. cnimhnich)
cnimhseag
nf. (gen. cnimhseig, pl. cnimhseagan)
. ;
cnmh
I. nm. (gen. cnimh, pl. cnmhan)
.: cnimh
II. nm. (gen. cnimh)
( )
. .: gaiseadh
III. vt. (vn. cnmhadh nm.)
1) ,
2)
a cnmh na cre
1) ( )
2) . ,
cnmhach
adj. (comp. cnmhaiche)
1) ,
2) ;
cnmhadh
nm. (gen. cnmhaidh)
, ()
cnmh-loisg
.: loisg
cnap
nm. (gen. cnaip, pl. cnapan)
1) ; , ;
2) , ,
3) ()
cnapach
adj.
, ; ,
cnap-starra(dh)
nm. (gen. cnaip-starra, pl. cnapan-starra)
1) , ;
2) .
cnatan
nm. (gen. & pl. cnatain)
;
an cnatan a tiginn orm
cnead
nm. (gen. cneada, pl. cneadan)
( )
rinn i cnead / leig i cnead (aiste) /
cnadachadh
nm. (gen. cnadachaidh)
, ()
cnadaich
vt. (vn. cnadachadh nm.)
; ,
bha e a cnadachadh a fuilt
cneutag
nf. (gen. cneutaig, pl. cneutagan)
( , , )
cniadaich
.: cnadaich
cn
nf. (gen. cn & cnotha, pl. cnothan)
1)
cn-bhainne
nf.
,
cn-challtainn
nf.
,
cn-cco
nf.
,
cn Fhrangach
nf.

cn-thalmhainn
nf.
,
gall-chn
nf.

2) . ;
cn is crann
cnoc
nm. (gen. & pl. cnuic)
( );
mullach nan cnoc
cnocach
adj.
cnocan
nm. (gen. & pl. cnocain; dimin. cnoc)
; ;
bha mi air a chnoc
cntach
adj.

cnuas(aich)
vt., vi. (vn. cnuasa(cha)dh nm.)
1) , ()
2) vi. , (air , , )
thoir cothroim dhaibh a bhith a cnuasachadh air na puingean

ha e a cnuasachadh air na thubhairt i ris ,
cnuimh
nf. (gen. cnuimhe, pl. cnuimhean)
1) . ( ); ()
2) cnuimh-thalmainn . (Lumbricus terrestris)
c
pron. interr.
1) ? ( )
c esan? ?
c a rinn e? ?
chan eil fhios am c a th ann ,
is coma leam c ris a bha i a bruidhinn ,
2) ?, ? ( )
c na seinneadairean as fherr leat? ?
c na leabhraichean a tha thu airson fhaighinn air iasaid? () ?
cha robh mi cinnteach c aca /c dhiubh/ a phsainn ,
chan eil fios c as glice fear a chaomhnas no fear a chaitheas , : ,
, ,
c...s...?
? ( . . .)
c s a tha thu? ?
c s a nochd esan? ?
gu bhith a tuigsinn co s a tha bun-bheachdan chich a tighinn ,

co aca
.: co-dhiubh a
co mheud
.: cia mheud
copref.
-, - ( , )
co-aimsireil
adj.
1) , (-.)
2) ,
co-(dh)alta
nm. / nf. (gen. co-alta, pl. co-altan)
/
co-aois
nm. (nom. co-aois & comhaois, gen. co-aois, pl. co-aoisean)
,
co-aoiseach
adj. (comp.co-aoisich)

cobhair
nf. (gen. cobhrach & coibhre, dat. cobhair)
;
cobhair orm!
interj.
!, !
co-bheachdaich
vi. (vn. co-bheachdachadh nm.)

tha e air a bhith a co-bheachdachadh le caochladh bhuidhnean air cleachdadh na Gidhlig ann am
foghlam an Alba

cco
nm. inv.
cd
nm. inv.
.
cd d-fhillte
cd inneil ,
co-dhanta
adj.
, .
co-dhi
1. adv.
;
fuirich ma thogras tu, tha mise a falbh co-dhi , , ,
bha d mhle ann co-dhi
tha mi coma co-dhi , (. )
2. conj.
tha thu ciontach co-dhi a ghoid thu e no nach do ghoid , ,
(Watson)
.: co-dhiubh a
co-dhiubh a
conj.
co-dhlthaich
vt. / vi. (vn. co-dhlthachadh nm.)
(), ()
cofaidh
nm. (gen. cofaidh, pl. cofaidhean)
1)
2)
a bheil thu ag iarraidh cofaidh? ?
co-fharpais
nf. (gen. co-fharpaise, pl. co-fharpaisean)
, ;
co-fharpaisean a Mhid , (.: md, 3))
cofhartail
adj. (gen. fem. sg. cofhartail, comp. cofhartaile)
; ;
co-fhlaitheachd
1. nf. inv.
2.
a Cho-Fhlaitheachd Bhreatannach

co-fhlaiteas
nm. (gen. co-fhlaiteis, pl. co-fhlaiteasan)
()
An Co-fhlaiteas
()
co-fhoghlam
nm. (gen. co-fhoghlaim)

cogadh
nm. (gen. cogaidh, pl. cogaidhean)
; . ;
rinn iad cogadh /

An Cogadh Mr
( (1914-1918 .))
cuimhneachan-cogaidh
nm.

cogais
nf. (gen. cogaise, pl.cogaisean)
co-ghin
vi. (vn. co-ghineadh nm.)
;
co-ghineadh
nm. (gen. co-ghinidh)
1) ,
2) ,
coibhneas
nm. (gen. coibhneis)
, ,
coibhneil
adj.
; ;
cig
1. num. sub.
2. num. adj.
cig-deug
1. num. sub.
2. num. adj.
cigeamh
adj. num.
cignear
nm. inv. (+ gen.)
,
cignear mhinistearan
coigreach
nm. gen. & pl. coigrich)
1) , ,
2)
3)
coileach
nm. (gen. & pl. coilich)
coille
nf. (gen. coille, pl. coilltean)
coille-uisge
nf. (pl. coilltean-uisge)
; ;
coilltean sor-ghorm
nf. pl.

coimhead
nm. (gen. coimhid)
, ()
.: coimhid
coimhid
vi. (vn. coimhead nm.)
1) ()
2) , (air -. / -.)
a bhith a coimhead air tachartasan o shealladh chaochladh phearsachan

3) (ri -.)
4) , , ( . to look)
tha sin a coimhead math! !
coineanach
nm. (gen. & pl. coineanaich)
. (Oryctolagus cuniculus)
coinneachadh
nm. (gen. coinneachaidh)
()
.: coinnich
coinneal
nm. (gen. coinnle, pl. coinnlean)
coinneamh
nf. (gen. coinneimh, pl. coinneamhan)
,
an coinneimh
1. prep. phr.
1) ,
rachamaid nan coinneimh
thinig mi a-mach nan coinneimh
2. prep. phr.
,
bha iad an coinneimh a bhith air meileachadh leis an fhuachd ,

mu choinneimh
1. adv.
,
2. prep. phr.
(+ gen.)
1) ,
2) ( )
coinnich
vi. (vn. coinneachadh nf.)
1) ,
2) () (ri -.)
coire
nm. (pl. coireachan)
1) ; ;
2) . , , ;
coireach
1. adj.
1) ;
is e Seumas as (= a is) coireach .
2) , ;
tha an grradh a coimhead uabasach math am bliadhna, c as coireach ri sin?
, ?
d as coireach nach eil duine be air an t-srid an-diugh? ,
?
2. nm. (gen. & pl. coirich)
; ,
coirich
vt. (vn. coireachadh nm.)
;
coireachadh
nm. (gen. coireachaidh)
()
coiseachd
nf. inv.
, ()
an didh pos math coiseachd rinig sinn am bgh ,
chan eilear a moladh na slighe seo do dhaoine le duilgheadasan coiseachd

,
coisich
vi., vt. (vn. coiseachd nf.)
, ,
choisich mi romham fad an l
coisiche
nm. (gen. coisiche, pl. coisichean)
;
coisinn
vt. (vn. cosnadh nm.)
1) ; , (, );
tha mi a cosnadh airgid mhir a-nis
choisinn i cli airan rd-rlar
2) ;
cha do choisinn mi duais aig a Mhd
cisir
nf. (gen. cisre, pl. cisirean)
, ;
co-l-breith
nm. (gen. co-l-breith, pl. co-lithean-breith)

colaiste
nf. (pl. colaistean)
coltach
adj. (comp. coltaiche)
, , (-. ri)
tha an clr sde a sealltainn c ris a bha an t-sde coltach gach latha ,
(= )
coltas
nm. (gen. & pl. coltais)

1) , ;
2) ;
3) ,
com
nm. (gen. & pl. cuim)
1) , ()
2) ;
thig nam chom! ! (. )
a chridhe a bualadh na chom
coma
adj.
1)
is coma sin ,
2) ,
coma leat! !; !
thig an saoghal gu crìch a-mireach! tha mise coma, is coma leam an tig no nach tig
! - , , ,
coma co-dhi
. ()
ge b e c a bhuannaich, tha mi coma co-dhi , .
comadaidh
nm. (pl. comadaidhean)
comain
nf. (gen. comaine, pl. comainean)
, ;
fo chomain aig cuideigin -., -.
(fada) nam chomain / nad chomain /
chuidich sibh gu mr sinn, tha sinn fada nur comain ,
bhithinn nur comain nan cuireadh sibh thugam d leabhar ,

comanachadh
nm. (gen. comanachaidh, pl. comanachaidhean)
1) . ()
2) . ,
comanaich
vi. (vn. comanachadh nm.)
.
comanaiche
nm. (gen. comanaiche, pl. comanaichean)
.
comann
nm. (nom. . comunn, gen. & pl. comainn)
1) , , ;
chuir sinn air bonn comann airson dheugairean
Comman an Luchd-Ionnsachaidh

2)
3) , ,
is toigh leam comann na h-igridh
comann thogalach
nm. (gen. & pl. comainn thogalach)

- , -
comar
nm. (gen. comair, pl. comaran)
(); ()
comas
nm. (gen. comais, pl. comasan)
. ,
comas bruidhne ,
comas inntinn
rinn e e cho math is a bha na chomas , (. ,
; : rinn i na bha na
comas , )
thar mo chomais
na (h-)iarr sin orra, tha e thar an comasan :
comasach
adj. (comp.comasaiche)
1) , (air -.)
chan eil mi comasach air morbhailean a dhanamh
2) , ,
s e gille comasach a th ann
comataidh
nf. (gen. comataidh, pl. comataidhean)
bu chir gearain sam bith a chur gu aon de bhuill na comataidh a gheibhear san leabhran seo
,
combaist
nf. (gen. combaiste, pl. combaistean)
crsa combaist ) , ; )
co-measgaich
vt. / vi. (vn. co-measgachadh nm.)
.: co-mheasgaich
comhachag
nf. (gen. comhachaig, pl. comhachagan)
. ;
comhair
nf. inv.
thuit e an comhair a chinn / an comhair a chil / an comhair a thaoibh /

/
an comhair a thoisich , ( )
fa chomhair
.: fa chomhair
comhairle
nf. (gen. comhairle, pl. comhairlean)
1) , ; ,
fear-comhairle / neach-comhairle nm. ;
ann an iomadh-comhairle (d a dhanainn) / (, )
rinn ur comhairle feum mr dhomh
cha drinn e air mo chomhairle-s e
cha chreid mi gun gabh e comhairle athar ro mhath ,

thoir comhairle do
vb. phr. (vt.) (vn. toirt comhairle do nf.)
,
thoir comhairle air
vb. phr. (vt.) (vn. toirt a chomhairle air nf.)
,
bheir mi comhairle ort / bheir mi a chomhairle ort
2) ( )
comhairle-sgre
comhairle-roinne /
comhairleach
nm. (gen. & pl. comhairlich)
;
comhairleachadh
nm. (gen. comhairleachaidh)
()
comhairlich
vt. (vn. comhairleachadh nm.)
comhairliche
nm. (gen. comhairliche, pl. comhairlichean)
()
comhaois
.: co-aois
comhaoiseach
.: co-aoiseach
comharrachadh
nm. (gen. comharrachaidh)
1) , ;
2) ; ; ; ()
3)
comharra(dh)
nm. (gen. comharraidh, pl. comharraidhean)
1) ,
fhuair Eilidh deagh chomharran san sgoil an-d
2) , ,
comharradh cluaise ,
3) , ,
ie e deagh / droch chomharradh a tha sin! / !
comharradh urraim
comharradh inbhe ,
comharradh-stiiridh .
4) ( -. / -.)
comharradh-ceiste
nm. (gen. comharraidh-cheiste, pl. comharraidhean-ceiste)
,
comharradh-clithe
nm. (gen. comharraidh-chlithe, pl. comharraidhean-clithe)
( )
comharradh-clisge
nm. (gen. comharraidh-chlisge, pl. comharraidhean-clisge)

comhartaich
vi. (vn. comhartaich nf.)
,
cmhdach
nm. (gen. cmhdaich, pl. cmhdaichean)
1)
2) ()
3) ,
co-mheasgaich
vt. / vi. (vn. co-mheasgachadh nm.)
(), (); (); ()
cmhla
1. nm. (pl. cmhlaichean)
; ;
cmhlaichean a chridhe
2. adv.
.: cmhla ri
cmhla ri
prep.
,
cmhnard
nm. (gen. comhnaird, pl. cmhnardan)
,
ird-threan agus cmhnardan dthcha
cmhradh
nm. (gen. cmhraidh, pl. cmhraidhean)
, ,
companaidh
nm. (pl. companaidhean)
,
comunn
nm. (.: comann)
:
Comunn Iosaid

Comunn na Croise Deirge

Comunn na Gidhlig
,
cn
nm. (gen. cin, pl. cnan)
connlach
nf. (gen. connlaich)
connrag
nf. (gen. connraige, pl. connragan)

con(n)traigh
nf. (gen. con(n)traighe, pl. con(n)traighean)
( , 1- 3- )
consart
nm. (pl. consartan)
co-ogha
nm. (pl. co-oghaichean)
,
co-rdanaiche
nm. (pl. co-rdanaichean)
;
copan
nm. (gen. copain, pl. copannan)
,
crd
vi (vn. crdadh nm.)
1) ; , (ri -.)
2) ,
3)
crdadh
nm. (gen. crdaidh, pl. crdaidhean)
; ,
co-riachdain
nm.
;
co-riachdain heitreaghnitheach, co-riachdain heitrea-ghnitheil
bha co-riachdain feiseil aca

corp
nm. (gen. & pl. cuirp)
, ,
corrag
nf. (gen. corraige, pl. corragan)
( )
cosg
vt. (vn. cosg nm.)
1) ,
2) ,
3)
cta
nm. (pl. ctaichean)
cotan
nm. (gen. cotain)
cothrom
nm. (gen. cothruim, pl. cothroman)
1) ;
2)
3) , ,
crannchur
nm. (gen. crannchuir, pl. crannchuir, crannchuran)
crann-iomain
nm. (gen. & pl. crainn-iomain)
.
craobh
nf. (gen. craoibhe, pl. craobhan)
creach
1. nf. (gen. creiche, pl. creachan)
1) ; ;
2) ,
2. vt. (vn. creachadh nm.)
1)
2) ,
creag
nf. (gen. creige, pl. creagan)
,
creid
vt. (vn. creidsinn nm.)
na creid idir e
creidheamh
nm. (gen. creidheimh)
, ,
cridhe
nm. (pl. cridheachan)
tinneas cridhe
nm. (gen. tinneis cridhe)

croch
nf. . crche, . crochan
; ;
crios-fasgaidh
nm. (gen. crios-fhasgaidh, pl. criosan-fasgaidh)
( );
crodh
nm. (gen. & pl. cruidh)

crileagan
nm. (gen. crileagain)
;
croit
nf. (gen. croite, pl. croitean)
1)
2) ( ); ; .
, (. croft) (( (. crofting),

))
chaidh am fearann a roinn am measg nan teanantan na chroitean
croitean de cheithir acraichean 4
crom
vt. , vi. (vn. cromadh nm.)
1) ,
2) ,
cruach
nf. (gen. cruaiche, pl. cruachan)
1) ,
2) (); (); ()
cruaidh
1. adj. (comp. cruaidhe)
; ;
2. nf. (gen. cruadhach, pl. cruadhaichean)

chuir iad a-mach a chruaidh
cruinn
adj. (comp. cruinne)
,
cruinn-elas
nm. (gen. cruinn-elais)
cruinnich
vt. (vn. cruinneachadh nm.)
crisleach
nm. (gen. crislich, pl. crislichean)

crislig
nm. (pl. crisligean)
.: crisleach
c
nm. (gen. coin, dat. c, voc. choin, pl. coin, gen. pl. con)
,
c-chaorach
cuan
nm. (gen. cuain, pl. cuantan)
cuairt
nf. (gen. cuairte, cuairtean)
1) ; ;
2)
3) ; () ,
4) . ,
mu chuairt
adv.
.: mun cuairt
mun cuairt
adv.
cuairt-shruth
nm. (pl. cuairt-shruthan)
cuairt-shlugan
nm. (gen. cuairt-shlugain, pl. cuairt-shluganan)
cuartaich
vt. (vn. cuartachadh nm.)
1) , ,
2) , ( -.)
cuartich
vt. , .: cuartaich
cbaid
nf. (gen. cbaide, pl. cbaidean)
( )
cbhraidh
adj. (gen. sg. fem. cbhraidh, comp. cbhraidhe)
, ;
cudrom
nm. (gen. cudruim)
1) ;
2) ; ;
3) , ,
cudthromach
adj. (gen. sg. fem. cudthromaich, comp. cudthromaiche)
1)
2) , ,
duine mr cudthromach
nm.
, VIP,
cudthrom
nm.
.: cudrom
cuid
nf. (gen. codach, pl. codaichean)
, ,
cuide ri
prep.
(-., -.); (-., -.)
cuideachd
adv.
,
cuideigin
sub.
-, -, -
cuideigin a ghairm air ainm -.
cuidich
vt. (vn. cuideachadh nm.)
,
cuileag
nf. (gen. cuileige, pl. cuileagan)
cuimhne
nf.
cuimhnich
vt. (vn. cuimhneachadh)
1) ; (air - / -.)
2) ,
cuir
vt. (vn. cur nm.)
1) , , ,
cuir gual air an teine
cuir rudeigin air an sprr ; ,

2) ,
3) ,
4) ( )
cuir rudeigin air ath l
5) ( )
cuir Beurla air Gidhlig
6) -. -.; -. -.
chuir seo gu smaoineachadh
7)
chuir mi deich not air an each
cuiridh mi deich air an aon dhut nach tig i ,
8) :
cuir air
vb. phr. (vn. cur air nm.)
1) (, ..)
cuir air an solas
cuir air an teine
2) ()
cuir orm / ort ... / (=) (-.); (air )
3) : d a tha a cur ort? ()?
cuir s
vb. phr. (vn. cur s nm.)
1) ,
cuir s an solas / an teine /
2) cuir s do rudeigin / chuidegin (-.); , (-.)
chuir na saighdearan s dha
cuir de
vb. phr. (vn. cur de nm.)
1) ()
cuir dhom / dhot ... / (= ) (-.); (de
)
2)
3) ; ( -.)
cuiridh e dhinn gach doilgheas
cuir dheth
vb. phr. (vn. cur dheth nm.)
1) (, ..)
2)
3) ( , )
4) , ; ,
bha am ministear a cur dheth
5) ,
chaidh a chur dheth chun an ath latha
cuir roimh
vb. phr. (vn. cur roimh nm.)
1) , (roimh )
chuir mi romham a bhth a dhnadh
2) ,
cuirm-chiil
nf. (gen. cuuirme-chiil, pl. cuirmean-ciil)
cuirm-chnuic
nf. (gen. cuirme-cnuic, pl. cuirmean-cnuic)
cirt
nf. (gen. cirte, pl. cirtean)
1) ()
2)
cirtean
nm. (gen. cirtein, pl. cirteanan)
;
cirtear
nm. (gen. cirteir, pl. cirtearan)
;
cis
nf. (gen. cise, pl. cisean)
1) ;
2) ,
3) , ,
cl
nm. (gen. il, pl. cil, ciltean))
1)
2)
3)
4) (-.)
cum
vt. , .: cm
cm
vt. (vn. cumail nf.)
, ,
cumhach
adj.
.
cls cumhach
an trth cumhach
cumhang
adj. (gen. sg. fem. cumhaing, comp. cuinge)
;
cunbhalach
adj.
, , ,
gu cunbhalach
adv.
, ,
cungaidh
nf. (gen. cungaidh, pl. cungaidhean)
1) . ; , , ,
2) . ,
3) ,
d a chungaidh a tha i a gabhail? ?
bth-chungaidh
fear-chungaidhean, neach-chungaidhean ,
cungaidh-leighis
.: cungaidh, 3)
cunnart
nm. (gen. cunnairt, pl. cunnartan)

, ;
(ann) an cunnart
gn an cunnart .
cunnart bis
cuir an cunnart
vb. phr. (vn. cur an cunnart nm.)
; ; (cuideigin / ruideigin -. / -.)
cunnartach
adj. (comp. cunnartaiche)
, ;
cunnt
vt. (vn. cunntadh)
,
cunntas
nm. (gen. cunntais, pl. cunntasan)
1) . sg. ;
2) ;
thoir cunntas
vt. (vn. toirt cunntais nf. )
cunntas-sluaigh
nm. (gen. cuntais-shluaigh, pl. cuntasan-sluaigh)
()
cunthrach
nm. (gen. & pl. cuntraich)
.: cibhran
cupa
nm. (gen. cupain, pl. cuppannan, cupaichean)
,
. copan
cramach
adj. (gen. cramaich, comp. cramaiche)
1) , ; ,
2) , ,
gu cramach
adv.
, ; ,
cur-an-cill
nm. (gen. cuir-an-cill)
1) (-.),
2) , ,
crsair
nm. (gen. crsair, pl. crsairean)
.
cur-seachad
nm. (gen. cuir-seachad, pl. cur-seachadan)
, ; ; ,
ie e ball-coise an cur-seachad as fherr leam / as fherr a th agam
crtair
.: cirtean
cus
nm. (gen. cuis)

, ;
dhl mi cus a-raoir! !
cus bruidhne
cusbainn
nf. inv.
cs-chusbainn
cusp
nf. (gen. cusp, pl. cuspan)
( )
cuspair
nm. (pl. cuspairean)
1) , ()
2) ()
3) (-. )
4) .
5) .
custamair
nm. (pl. custamairean)
cut
vt. , vi. (vn. cutagh nm.)
()
cutair
nm. (gen. cutair, pl. cutairean)
()
cuthach
nm. (gen. cuthaich)
1) ,
2) , ,
ghabh e an cuthach (dearg)
cuthag
nf. (gen. cuthaig, pl. cuthagan)
d
1. num. sub.
2. num. adj.(+ .)
,
dpref.
-, d-chnanach adj. ,
d-bheathach
adj.
,
carbad d-bheathach -
dachaidh
nf., .: dachaigh
dachaigh
1. nf. (gen. dachaighe, pl. dachaighean; inv. )
1) ,
2) , , ,
eilean beag Ledhais, dachaigh nan seid ,
2. .: dhachaigh
d-chnanach
adj. (gen. sg. fem. d-chnanaich, comp. d-chnanaiche)
dad
nf. inv.
, -,
dad ort!
!, !; !
dil
nf. (gen. dlach, pl. dlaichean)
,
daingneachadh
nm. (gen. daingneachaidh)
1) , ()
2) ; ()
daingneachadh cuim
nm. (gen. daingneachaidh-chuim)
.
daingnich
vt. (vn. daingneachadh nm.)
1) , , ,
2) , ;
tha mi a sgrobhadh thugad gus daingneachadh gun tig am dreuchd agad gu ceann air 31 Mrt
, , 31 .
dhaingnich i a creideamh le a bhith a dol na caillich dhuibh
,
dir
nf. (gen. dra)
; ()
b fo dhir
dall
1. adj. (comp. doille)
,
2. nm. (gen. & pl. doill)
,
3. vt. (vn. dalladh nm.)
,
dalladh
nm. (gen. dallaidh)
1) ()
2)
dmais
nf. inv.
damh
nm. (gen. & pl. daimh)
1) - ( )
2)
3) , ,
dmhair
nf.
1) , , (
; ))
2)
Dmhair
nf.
( : An Dmhair)
damhan-allaidh
nm. (gen. & pl. damhain-allaidh)
. (Araneida)
danns
vt. , vi. (vn. dannsa(dh) nm.)
;
dannsa
nm. (gen. dannsa, pl. dannsaichean)
;
daonna
adj.
an cinne-daonna nm. ,
daonnan
adv.
,
dara
adj. num. (. drna)
1)
2) , , ( eile)
an dara cuid
..., ...
cuir an dara taobh
vb. phr. (vt.) (vn. cur an dara taobh nm.)
( )
darach
nm. (gen. & pl. daraich)
. (Quercus gen.)
dara-deug
adj. num.
drna
adj. num.
da-rreadh
adv.
.: da-rribh
da-rribh
adv.
:
ann an da-rribh
,
cha robh iad an d-rribh ,
math dha-rribh
; ; ,
dath
1. nm. (gen. datha, pl. dathan)
1)
2) ,
cuir dath air
vt. (vn. cur dath air nm.)
,
2. vt. (vn. dathadh)
, ,
dathte
adj.
1)
2)
d
I. adv.
. . an-d
II. pron. interr.
1) ?
d a tha a tachairt? ?
2) ?; ...?
d an t-ainm a th oirbh? ?
gu d
pron. emph.
()?
gu d as ciall dhut? ?
de
de, dhe
prep.
(.: de; + dat.; + .)
1) ( )
2) -., )
aig an m seo den bhliadhna
3) ; ,
4) ()
briste de dhairgead
ullamh de
adj. phr.
-., -.
bha am poileas ullamh de a cheasnachadh
deagh
1. adj.
, ( ; + .)
bidh a chlann ag isteachd gu cunbhalach ri deagh stiridhean
()
deagh-thoil
nf.

deagh-chridheadh
adj.
,
2. adv.
;
deagh-bheus
nf. (gen. deagh-bheusa, pl. deagh-bheusan)
1) ; , ;
2) pl. deagh-bheusan ,
dealan
nm. (gen. dealain)
1)
2) ( )
teine dealain nm.
dealanach
1. nm. (gen. & pl. dealanaich)
2. adj.
dealan-d oidhche
nm. (gen. & pl. dealain-d oidhche)
. ,
dealanaich
vt. (vn. dealanachadh)
dealanair
nm. (gen. dealanaire, pl. dealanairean)
,
dealan-d
nm. (gen. dealain-d, pl. dealanan-d)
dealasach
adj.
, ; ;
dealbh
nm. / nf. (gen. deilbh & dealbha, pl. deilbh, dealbhan)
1) ,
taigh-dhealbh nm.
2)
3) , ,
tog dealbh
vi. (vn. togail dealbh nf.)
,
dealbhadair
nm. (pl. dealbhadairean)
dealbhaiche
nm. (pl. dealbhaichean)
1)
2) ; , ;
dealg
nf. (gen. deilg, pl. dealgan)
1) ,
2) () ;
3)
delrach
adj.
1) ; ;
teas delrach , -
2) ,
delradh
nm. (gen. delraidh)
1) ()
2) , ,
delraich
vi. (vn. delradh)
1) ,
2) ,
dealt
nm. / nf. (gen. dealta)
puing dhealta
nf. (pl. puingean dealta)

deamhais
nm. / nf. (gen. deamhais, pl deamhaisean)
()
deamhan
nm. (gen. & pl. deamhain)
dan
vt. (vn. danamh nm.; . .: dan)
1) ; ; . .
dan do dhleastanas
nach math a rinn thu! !; !
n sin an gnothach , ;
rinn mi mo dhcheall ,
tha mi ag aontachadh gun dan mi mo dhcheall gus na tiocaidean a bheirear dhomh a reic gu hiomlan , ,
rinn iad adhartas /
2) ,
n mi silidh a-mireach
3)
rinn mi brdachd / ran /
4) :
dan cabhag! !
dan cadal! !
dan suidhe
n e feum dhut
5)
rinn iad ar sbhaladh
dan air
vb. phr. (vi.) (vn. danamh air nm.)
rinn e air a bhta

deanadach
adj. (gen. sg. fem. deanadaich, comp. deanadaiche)
; , ,
danadas
nm. (gen. danadais)
, ,
danadh
.: dan, dan
danaibh
.: dan, dan
danainn
.: dan, dan
danam(aid)
.: dan, dan
danamh
nm. (gen. danaimh)
1) , ; ()
2)
s e iasg is min-choirce a thug an deagh dhanamh dhaibh

deann
nf. (gen. deanna, pl. deannan)
1) . , ; ,
2) ,
na dheann , ,
chaidh iad dhachaigh nan deann
deann-ruith
.: dian-ruith
deanntag
nf. (gen. deanntaige, pl. deanntagan
1)
2) ; (Lamium)
danta
adj.
, ,
duine danta ,
danta ri cogadh
dearbh
1. adj.
1) , ; ;
an dearbh m a rinig e
2) / , /
an e Tormod a tha a tighinn? an dearbh dhuine! ?
s e rd an dearbh rud a bha dhth orm -
gu dearbh
adv.
1) ,
a bheil thu sgth? tha gu dearbh! ? !
2) ,
tha e beartach! a bheil gu dearbh? ! ? ( ?)
2. vt. (vn. dearbhadh nm.)
1)
dearbh a chionta
dearbh gu bheil Dia ann ,
2) ,
3) , ;
dearbhadh
nm. (gen. dearbhaidh, pl. dearbhaidhean)

1) (); (), ; ()
2) , (-. air);
dearbhadh air a chionta
3) , , ,
dearbhaidhean air cr r
dan dearbhadh air
vb. phr. (vn. danamh dearbhaidh air nm.)
,
faodaidh am piste dearbhadh is ceartachadh a dhanamh air litreachadh
()
dearbhta
adj.
, ;
tha an ireamh dhaoine a tha dearbhta leis an tinneas a dol an irde ,
,
dearc
nf. (gen. dearc, pl. dearcan)
dearcag
nf. dimin. (gen. dearcaig, pl. dearcagan)
dearg
1. adj. (comp. deirge)
1)
frde dhearg ,
br-dhearg
dearc dhearg (Ribes rubrum)
2) -, dearg-dhonn -
3) . ,
dearg amadan
2. adv.
,
tha i air a dearg mhilleadh
dearg risgte
deargad
nf. (gen. deargaid, pl. deargadan)
(Siphonaptera)
deargann
nf. (gen. deargainn, pl. deargannan)
(Siphonaptera)
deargnaich
vt. (vn. deargnachadh nm.)

dearmad
nm. (gen. dearmaid, pl. dearmadan)
1) , (-.); ()
2) ; ; ;
peacaidhean dearmaid ; ;
dearmad inntinn
nm. (gen. dearmaid inntinn)
dearmadach
adj.
; ( -., -.); ;
bha coltas an rd-ollaimh dhearmadaich air
dearmaid
vt. (vn. dearmad nm.)
1) , ( -.), (-.)
2) ( -., -.); ;
derrs
vt. (vn. derrsadh nm.)
,
chan eil a ghrian a derrs(ach)adh ,
derrsaich
vi. (vn. derrsachadh nm.)
.: derrs
deas
1.nf. inv.
a fuireach / a dol mu dheas /

oiteag on deas /
2. adj. (comp. deise)
1) ,
2)
tha Ceann Rois deas air Peairt
an lmh dheas
adv. phr.
,
tha a bhth air an limh dheis
3) ;
a bheil thu deas? ) ?; ) ?
4) , ; ;
rinn e gu deas e
deasachadh
nm. (gen. deasachaidh)
1) , ()
2) ,
bithear a misneachadh na cloinne gu bhith ag aithris no ag ath-aithris stiridhean mar dheasachadh
airson sgrobhaidh ,

3)
fear-deasachaidh nm., neach-deasachaidh nm.
deasaich
vt. (vn. deasachadh nm.)
1) , ;
2) ()
3)
deasaiche
nm. (pl. deasaichean)
deasbad
nm. / nf. (gen. deasbaid, pl. deasbadan)
, , ,
bi a deasbad ;
deasg
nm. (gen. deasga, pl. deasgan)
; ,
deas-ghnth
nm. (gen. deas-ghnith, pl. deas-ghnthan)
;
deatach
nf. (gen. deataiche, pl. deataichean)
, ; ; ;
cuir deatach
deatamach
adj.
, ; ; ,
deich
1. num. sub. inv.
1. num. adj. inv.
deicheach
adj.
deichead
nm. (gen. deicheid, pl. deicheadan)
,
deicheamh
1. adj. num.
2. nm. (gen. deicheimh)

.
deichnear
nm. / nf.
,
deichnear mhac
dideadh
nm. (gen. dididh)

tha an dideadh orm
dideag
nf. (gen. dideig(e), pl. dideagan)
1)
2) ;
3) , ,
didh
nf. (gen. didhe, pl. didhean)
1) ;
2)
didheil
adj.
(air -. / -.);
ro dhidheil air deoch-lidir
bha i didheil orm
deidhinn
.: mu dheidhinn
deifir
nf. (gen. deifire)
.: diofar
deifrichte
.: diofarach
deigh
nf. (gen. deighe; . .: eigh)
deilbh
nm. / nf., .: dealbh
dile
nf. (gen. dilidh, pl. dilean & dileachan)
() ;
dilig
vi. (vn. diligeadh nm.)
(ri (-.)); (ri (-.)); (ri (-.))
diligidh mi ris a-mireach
thid aca cuideachd air diligeadh ris na suidhichidhean anns an t-saoghal againn fhin
deimhinn
adj. (deimhinn(e), deimhinnte)
;
bidh (an t-)uisge ann, tha mi deimhinne ,
dine
nf. inv.
, , ; ; ,
dirc
nf. (gen. dirce, pl. dircean)
, ;
feumaidh mi a dhol a shireadh na dirce
cuir a dhiarraidh na dirce
vb. phr. vt. (vn. cur a dhiarraidh na dirce)
,
tha an d bhliadhna mu dheireadh air a chur a dhiarraidh na dirce
dirceach
1. adj.
, ;
2. nm. (gen. & pl. dircich)
,
deireadh
nm. (gen. deiridh, pl. deiridhean)
,
deireadh a mhosa
aig deireadh an l ) ; ) ; ;
. . air dheireadh, mu dheireadh
deireadh-sheachdain
nm. (pl. deireadh-sheachdainean)
,
deireannach
adj.
() ,
air an l dheireannach
deisciobal
nm. (gen. & pl. deisciobail)
,
deise
nf. (gen. deise, pl. deiseachan)
;
deisealachadh
nm. (gen. deisealachaidh)
; ,
deiseil
1. adj. (gen. sg. fem. deiseil, comp. deiseile)
1) ; ,
2) ,
a bheil thu deiseil fhathast? ()?
bha mi an coinneimh bhith deiseil nuair a rinig iad ,
chan eil iad deiseil den fn
3) ,
bidh sin deiseil dhut
4)
2. adv.
1)
2) ,
de
nf. inv.
1) , ;
cha robh de ghaoithe ann
2) , ,
fhad s a bhios an de annam , /
deoch
nf. (gen. dighe, dibhe, pl. deochannan, deochan)
1) , ;
deoch bhainne / uisge /
2)
deoch-lidir
thoir dhomh deoch
tha e measail air an deoch
an uair a bhios an deoch a-staigh bidh a chiall a-mach ,
()
deoch-an-dorais
,
tinneas na dighe
nm.
,
deoghail
vi. (vn. deoghal nm.)
;
deoghal
nm.
()
denach
adj. (gen. sg. fem. denaich, comp. denaiche)
, , , ()
deuchainn
nf. (gen. deuchainne, pl. deuchainnean)
; ,
deur
nm. gen. & pl. deir)
,
dhachaigh
adv.
,
dhaibh
prep. pron. (. .: do, do)
;
dhaibhsan
prep. pron. emph. (. .: do, do)
() ; ()
dha
;
dhasan
() ; ()
dhanadh
.: dan, dan
dheth
1. prep. pron. (. .: de, de)

2. adv.
,
( off )
1) ( )
tha an dealan dheth
cuir dheth an ridio
2) ( )
tha an t-uachdar a dol dheth ()
dhethsan
prep. pron. emph. (. .: de, de)
()
dhibh
prep. pron. (. .: de, de)

dhibhse
()
dhom

dhomsa
()
dhinn

dhinne

()
dhot

dhotsa
()
dhi
;
dhise
() ; ()
dhith

dhithse
()
dhiubh

dhiubhsan
()
dhomh
;
dhomhsa
() ; ()
dhuibh
;
dhuibhse
() ; ()
dhuinn
;
dhuinne
() ; ()
dhu(i)t
;
dhu(i)tsa
() ; ()
dia
nm. (gen. d, pl. diathan)
1) Dia ( )
2) , ()
Dia leat!
prep. phr.
!; !
diabaetas
nm. (gen. diabaetais)
. ,
diallaid
.: dollaid
dian
adj.
1) . , , ( , )
2) . , , ( , )
dian-ruith
nf. (gen. dian-ruithe)
; , ;
dhfhalbh e na dhian-ruith
Diardaoin
nm. inv.
dcheall
nm. (gen. dchill)
1) ; ,
2) ;
dan do dhcheall
vb. phr. (vn. danamh do dhcheall nm.)
, (air -.),
rinn mi mo dhcheall ,
dcheallach
adj.
1) , ,
2) , ,
Diciadain
nm. inv.
Didmhnaich
nm. inv.
difir
nm. inv., .: diofar
d-ghalaran
nm. (gen. & pl. d-ghalarain)

Dihaoine
nm. inv.
dleas
adj. (gen. dlise, comp. dlse)
,
Diluain
nm. inv.
Dimirt
nm. inv.
dnichean
npl.
dinn
vt., vi. (gen. dinneadh nm.)
, , ; ,
dnnear
nf. (gen. dnnearach, pl. dnnearan)
m dnnearach
d a th againn gu / air ar dnnear? ?
dinnsear
nm. (gen. dinnseir, pl. dinnsearan)
dobair
vt. (vn. dobradh nm.)
, ,
dhobair e a bhean aige
dobhair
vt., vi. (vn. dobhairt nm.)
1) ,
2) ,
dobhairt
nm. inv.
1) , ()
2) ,
dobradh
nm. (gen. dobraidh)
,
dochuimhne
nf. inv.
1)
2)
rach air dochuimhne , ,
dochuimhneach
adj.
dochuimhneachadh
nm. (gen. dochuimhneachaidh)
();
dochuimhnich
vt. (vn. dochuimhneachadh nm.)
(air -.)
tha thu a dochuimhneachadh nan rudan sin nuair a thid thu a-mach le c ,

diofar
nm. (gen. diofair)
1) ,
d an diofar a tha eadar A agus B? ?
2) ,
chan eil diofar ann! / chan eil e gu diafar! !; !
diof(a)rach
adj.
, ,
diofaraichte
.: diofarach
diog
nm. (gen. diog, diogan)
( )
diogail
vt., vi. (vn. dioghladh nm.)
diogalach
adj.
, (?)
doghail
vt. (vn. doghlaidh nm.)
1) (),
2) ,
doghaltas
nm. (gen. doghaltais)
,
doghladh
nm. (gen. doghlaidh)
1) ()
2) , , ()
3) ,
doghras
nm. (gen. doghrais)
, ;
dol
vt. (vn. dolaidh nm.)
.: doghail
doladh
nm. (gen. dolaidh)
.: doghladh
dolain
adj.
, ,
dollaid
nf. (gen. dollaide, pl. dollaidean)
diomb
nm. inv.
, ; ;
diombach
adj.
1) , ,
2) , ;
diombuan
adj.
; , ;
domhain
adj.
1) ;
cur-seachadan domhain
2) ,
3) ,
domhair
adj.
1) , ,
2) ,
domhanas
nm. (gen. domhanais, pl. domhanasan)
, ;
domhanas nan domhanas
don
1. nm. (gen. dona)
, ,
fo dhon an rgh
do dhon a chaisteil
2. vt. (vn. don nm., donadh nm.)
, ,
gus am brr a dhon agus gus an talamh-ionaltraidh a ghlidheadh bha na beathaichean air an
gluasad gu irighean san t-samhradh ,

donach
adj.
1) ,
2) ;
3) , ;
donadh
nm. (gen. donaidh)
, ()
dorrasach
adj.
, ; ;
dorrasachd
nf.
,
dosail
nm. inv.
dosgail
1. nf. inv.
;
2. pres. part. a dosgail
;
dosgan
nm. (gen. dosgain)
.: dosgail, 1.
dosgo
nm. inv.
dreach
1. adj. (gen. sg. fem.. drich, comp. driche)
1) ;
loidhne dhreach ()
cho dreach ris an t-saighead
2) ;
duine dreach
2. adv.
1)
seas dreach
2) , ,
dreach taic na limhe deise
gabh dreach sos an rathad seo
3) , -
bhiodh sin dreach sgoinnel! !
bha mi dreach ri fealla dh! !
4)
tha e dreach an didh falbh
5) dreach! !, !, -!
dreachadh
nm. (gen. dreachaidh)
, ()
dreadh
nm. (gen. drich)
; ()
drich
I. vt. , vi. (vn. dreachadh nm.)
(), ()
II. vt. (vn. dreadh nm.)
,
Disathairne
nm. inv.
dsinn
.: dsne
dsne
nm. / nf. (gen. dsne, pl. dsnean)
()
dt
vt. (vn. dteadh nm.)
1) ,
dht iad ar dol-a-mach
2) . ;
dt gu bs ,
dteadh
nm. (g.dtidh, pl. dtidhean)
1) (),
2) . , ; ;
dth
nf.
1) ( a dhth) ,
tha a dhth orm... / ort ... ... / ...
d tha a dhth oirbh? ?; ?
tha a biadh a dhth ( )
tha còta a dh`th orm
cha tid sinn a dhth
2) (-.); ,
dhth cille
dth cleachdaidh
dthean
nm. (gen. dthein, pl. dtheanan)
dithis
nf. (gen. dithis, pl. dithisean)
1) ( + gen. pl. ) , ,
an dithis agaibh /
dithis shaighdearan ,
bha dithis aig a bhrd
ch dithis barrachd air aon fhear ,
2)
bha iad nan suidhe nan dithisean
dthreabh
nf. (gen. dthreibh, pl. dthreabhan)
,
di
nm. inv.

di an domhain droch bhean ()
di nan dreuchdan
dic
nm. (gen. dic, pl. dican)
ban-dic
diid
adj.
;
diide
nf. inv.
, ;
dilt
vt., vi. (vn. diltadh nm.)
1) ( -.), (-. )
dhilt sinn biadh
dhilt an athair an leigeil air falbh
2) , ()
cha dilt i a nighean fhin
diltadh
nm. (gen. diltaidh)
1) ; ; ()
2)
diumb
.: diomb
diumbach
.: diombach
Dirach
1. nm. (gen. & pl. Diraich)

2. adj.

dleas
nm. (gen. dleasa, pl. dleasan)
1) ,
2) ,
dleas ghdair ,
dleasdanas
.: dleastanas
dleasnas
nm. (gen. dleasnais, pl. dleasnasan)
.: dleastanas
dleastanas
nm. (gen. dleastanais, pl. dleastanasan)
, ;
rinn iad an dleastanas
dleastanas cumhnantail ,
dlighe
nf. inv.
( -.)
dligheach
adj.
, ;
dlth
adj.
1) ,
dlth ri chile
dlth air a bhaile
dlth-cheangal nm. (ri -., eadar -.)
2) ( , ); ( );
dlthachadh
nm. (gen. dlthachaidh)
, ()
dlthaich
vi. (vn. dlthachadh nm.)
, (ri )
bha sinn a dlthachadh ris a mhuir
dlths
nm. inv.
;
do
I. ptcl.
;
:
cha do rinn mi e ()
an do dhfhalbh i? ?
nach dfhuair sibh iad? ?; ?
cit an do rugadh e? ?
II. adj. poss.
( , fh + t)
, , ,
gabh do dhnnear ) ; )
s math d fhaicinn! ,
III. prep. (+ .; + dat.)
( dha, .: do)
1) ;
thoir do dhIain e
d a thachair dhut? ?
innis do Mhiri e
2) , ( ; a; don do na dhan, dha
na)
rach do / a Ghlaschu
thid mi don / dhan eaglais
sgrob do na / dha na h-eileanan
cuir mileid dhan chr
tilg clach dhan loch
3) ,
n mi sin dhut
ciamar a chaidh dhuibh? / ciamar a dhirich dhuibh? ? (.
/ ?)
4) :
tha e na dheagh charaid dhomh
co-ogha dhomh
an urrainn dhaibh a dhanamh? ?
cha b aithne dha i
b fheudar do Sheumas falbh
air dha am bealach a ruigsinn... ...
an didh dhomh mo shilean a dhnadh , ...
dopref.
-, do-ireamh
adj.
, ,
do-dhanta
adj.
do-labhairt
adj.
()
dbhran
nm. (gen. & pl. dbhrain)
. (Lutra)
dcha
adj. comp.
s dcha!
adv. phr.
!, !; !
s dcha
conj.
;
s dcha gun tig e a-mireach ,
dchas
nm. (gen. dchais, pl. dchasan)
tha mi / thu an dchas /
tha mi an dchas nach tig ,

doctair
nm. (nom. do(c)tair, gen. do(c)tair, pl. do(c)tairean)
,
doimhne
nf. inv.
, ; , ;
digh
nf. (gen. dighe, pl. dighean)
1) , ,
2) ; ;
3) , (),
4) ,
air dhigh is gu
conj.
( air digh is nach)
, ; ,
bhruidhinn e air dhigh s nach cuala mi e ,
anns an aon digh
,
anns an aon digh, bidh cuid a coileanadh cuimsean re E
E
digheil
adj.
; ; , ,
gu bheil sgaradh digheil air an obair (
)
ciamar a tha thu? tha gu digheil ? ! ( !)
doirbh
adj. (comp. doirbhe)
;
tha sin uabhasach doirbh a rdh
dirneag
nf. (gen. dirneig, pl. dirneagan)
, ( )
dirt
vt. , vi. (vn. drtadh nm.)
1) , ;
2) , ,
dol
1. nm. inv.
1) , ()
2) , ( )
2. vn.
.: rach, rach
domhainn
adj. (comp. doimhne)
1)
eu-domhainn ,
2) . , ,
dona
adj. (comp. miosa)
1) , ; ,
2) ,
3) , , (
dona)
4) ,
donn
adj. (comp. duinne)
1) ;
2) ( )
doras
nm. (gen. dorais, pl. dorsan, dorais)
1)
2) ;
deoch-an-dorais ,
dorch(a)
adj. (comp. duirche)
;
dorchadas
nm. (gen. dorchadais)
; ;
drtadh
vn. nm.
.: dirt
dotair
nm. (pl. dotairean)
.: doctair
dragh
nm. (gen. dragha, pl. draghannan)
, ;
cuir dragh air
vb. phr. (vn. cur dragh air nm.)
;
cha chuir e dragh air
2) ; , ,
cha robh na lithean le uisge a cur dragh oirre
drama
nm. (pl. dramaichean)

dran
vt. (vn. dranadh nm.)
, ,
bha na h-aibhnichean a dranadh sreath de bheanntaichean gun iar

drana
nf. (gen. drana, pl. dranaichean)
1) ,
2) , ;
dreasa
nf. (pl. dreasaichean)
dreuchd
nf. (pl. dreuchdan)
1) , , ,
2) , ;
3)
droch
adj. ( )
,
an droch-shil
nf.

droch-chainnt
nf.
droch-ndarrach
adj.
; ;
drochaid
nf. (gen. drochaide, pl. drochaidean)
droga
nf. (gen. droga, pl. drogaichean)
1) , ;
2)
druim
nm. (gen. droma, pl. dromannan)
1)
tha pian nam dhruim
2) ,
3) ()
duais
nf. (gen. duaise, pl. duaisean)
1) , ( , )
2) , ()
choisinn i duais aig a Mhd ( )
dubh
adj. (comp. duibhe)
1)
2) , dubh-ghorm (-)
3) .-. ,
tha a leisg agus dubh leisg! !
Ddlachd
nf.
duilich
adj. (gen. sg. fem. duilich, duilghe)
1) ( );
2) , ,
3) ;
tha mi duilich ()!
tha sin duilich!
!
duine
nm. (gen. duine, pl. daoine)
1) ,
2)
3) , -,
4)
5) pl. ,
6) pl. , , , ,
disg
vt. , vi. (vn. dsgadh nm.)
1)
2) ,
3) . nam / nad ... d(h)isg ,
a bheil thu nad dhisg? ?
dn
nm. (gen. din, pl. din, dintean)
1) , ;
2) , ,
3) (, )
drachd
nf. (pl. drachdan)
1) ; ; ,
2) ,
3) ,
4) ,
5) ,
dusan
nm. (gen. & pl. dusain)
dust
nm.
dthaich
nf. (gen. dthcha, pl. dthchannan)

Cd na Dthcha
( ,
)
e
pron. pers.
1)
2) ,
3) ; , ; ; ; ; , (
)
eabar
nm. (gen. eabair)
,
each
nm. (gen. & pl. eich)
,
each dollaid ;
each-obrach
each-uisge , ( , ,
; , )
each-aibhne
nm. (gen. & pl. eich-aibhne)
,
eachdraiche
nm. (gen. eachdraiche, pl. eachdraichean)
eachdraidheach
adj.
( )
eachdraidh
nf. (gen. eachdradhe, pl. eachdraidhean)
elach air eachdraidh na dthcha

rinn i eachdraidh aig an / anns an oilthigh
eachdraidheil
adj.
,
cnanachas eachdraidheil
nm. (gen. cnanachais eachdraidheil)
.
eaconamachd
nf. inv.
, ,
eaconomaidh
nm. (gen. eaconomaidh, pl. eaconomaidhean)
,
eaconomaidh na dthcha ,
eaconomair
nm. (gen. eaconomair, pl. eaconomairean)
Eadailteach
1. nm. (gen. & pl. Eadailtich)
2. adj.
Eadailtis
nf. inv.
an ~
eadar
prep. (.: eadar)
1) ,
thinig i eadarainn
tha iad a fuireach eadar Port Rgh agus Dn Bheagain
eadar-dh-lionn ) , ; ) , ; ,
2)
An bheil dotair eadaraibh? ?
3) (+ .) ..., ...; ..., ...
tha e eadar beag agus mr ,
thinig iad, eadar bheag agus mhr ,
eadarach
adj.
, (-.)
beart eadarach nm.
eadarpref.
-, -, ,
eadar-ine nf. ,
eadar-aghaidh
nf. (gen. eadar-aghaidhe, pl. eadar-aghaidhean)
.
eadaraibh
prep. pron. (. .: eadar, eadar)

eadaraibhse
prep. pron. emph. (. .: eadar, eadar)
()
eadarainn

eadarainne
()
eadar-dhealaichte
adj.
1) , ,
tha an d cheist gu tur eadar-dhealaichte
2) , , ,
tha mi ag aideachadh gu robh barail eadar-dhealaichte agam uaireigin , -

eadar-theanagachadh
nm. (gen. eadar-theanagachaidh, pl. eadar-theangachaidhean)
1) ( ) ()
2) ( )
eadar-theangaich
vt. (vn. eadar-theanagachadh nm.)
( ) (do )
eadar-theangair
nm. (gen. eadar-theangair, pl. eadar-theangairean)
eadh
., .: seadh
eadhon
adv.
1) ,
cha robh eadhon d nota agam
2) ,
eadradh
nm. (gen. eadraidh, pl. eadraidhean)
;
crodh-eadraidh ,
eag
nf. (gen. eige, pl. eagan)
, , ;
eagal
nm. (nom. (f)eagal, gen. & pl. (f)eagail)
;
tha eagal orm / ort /... / / ...
bha eagal mo bheatha orm
bha an t-eagal oirre ron mhirleach ()
cuir eagal air cudeigin (-.)

gabh eagal ,
air eagal s gu
conj.
; , ,
gabh greum air an fhradh air eagal s gun tuit mi ,
eaglach
1. adj.
1) ,
2) , , (. .)
ciamar a chaidh an dealbh-chluich? bha e dreach eagalach! ? !
2. adv.
,
bha na h-actairean eagalach math! !
eaglais
nf. (gen. eaglaise, pl. eaglaisean)
ealamp
adj.
, ; , ( -. )
ealanta
adj.
1) ;
2) , , ;
tha e ealanta air cluich na poba ()
3) ;
ealantach
nm. (gen. & pl. ealantaich)
; ;
ealantair
nm. (pl. ealantairean)
ealantair litreachais
tha e a cur an re gur e ealantair a tha ann ,
eanchainn
nm. (gen. eanchainne, pl eanchainnean)
1) . ;
2) . , ,
earb
I.
1. vt. , vi. (vn. earbsa(dh) nf.)
1) vi. (, s -.); ,
cha robh iad ag erbsadh s na nbaidhean aca
2) vt. , (ri -.)
na h-earb thu fhin riutha! ! (. )
2. nf.
II. nf.
.: earba
earba
nf. (gen. earba, earbaichean)
(Capreolus capreolus)
boc-earba
nm.
-
earball
nm. (gen. & pl. earbaill)
c a crathadh earbaill ,
earbsa
nf.
;
earrach
nm. (gen. & pl. earraich)
as t-earrach
asgaidh
adj. (comp. asgaidhe)
1) , , ;
2) ( -.); (-.); ,
asgaidh gus a dhanamh
easgann
nf. (gen. easgainn, pl. easgannan)
.
eatarra

eatarrasan
()
eibhinn
adj.
, ; ;
igh
1. vi. (vn. igheach(d) nf.)
,
2. nf. (gen. ighe, pl. ighe(ach)an)
,
eigh
nf. (gen. eighe)
eigheachadh
nm. (gen. eigheachaidh, pl. eigheachaidhean)
. ()
eighre
nf. (gen. eighre)
iginn
nf. inv.
1) , ,
bha am bta ann an iginn nuair a chuir a-mac an sgiobair fios-iginn ,

2) ,
3) ,
air iginn
; -; ;
eile
adj.
(), ( )
chan eil mi ag iarraidh cil eile , -
eilean
nm. (gen. eilein, pl. eileanan)
eireachdail
adj. (gen. sg. fem. eireachdail, comp. eireachdaile)
, ; ,
Eireannach
1. nm. (gen. & pl. Eireannaich)
2. adj.
irich
vi. (vn. irigh nf.)
1) ,
2) ,
3) , ; ; (-.)
d a dhirich dhaibh? ?, ?
is bochd mar a dh'irich dhut ,
eisimpleir
nm. (gen. eisimpleir, pl. eisimpleirean)
mar eisimpleir
ist
I. vt. (vn. isteachd nf.)
(ri -.)
II. interj. (sg. ist, pl. istibh)
!, !, ()!
elach
adj. (gen. sg. fem. elaiche)
(a air -.)
chan eil sinn fada elach air a chile
elaiche
nm. (gen. elaiche, pl. elaichean)
1) , ;
2) ,
3) / / ;
elas-leighis
nm. (gen. elais-leighis)
,
tha i a foghlam elais-leighis
esan
pron. pers.
. ,
is esan a rinn e
eucoir
nf. (gen. eucorach, dat. eucoir, pl. eucoirean)
eudach
1. adj. (. iadach)

2. nm. (nom. . iadach, )
;
bha i ag eudach ris mu bhoireannaich eile
eudail
nf. (nom. feudail, gen. eudail & eudaich, pl. eudailean)
1) , ; .
2) (-), (-),
m eudail! ! / !
eudmhor
adj.
;
eug
1. vi. (vn. eugadh)
2. nm. (g. ig)
eugmhais
. s eugmhais
eun
nm. (gen. & pl. ein)
ein-ir
ein-mhara
ein-uisge ;
ge beag an t-ugh, thig eun s , ,
()
eun-elas
nm. (gen. eun-elais)
eunlaith
nf. pl.
. ,
ealt eunlaith
euslaint(e)
nf. (gen. euslainte, pl. euslaintean)
; ; ;
euslainteach
1. adj.
, ,
2. nm. (gen. & pl. euslaintich)
; ,
eiridnich na h-euslaintich
fbhar
nm. (gen. fbhair, pl. fbharan)
, ,
rinn efbhar dhut
fbharach
adj. (comp. fbharaiche)
, ; ;
fabhra
nm. (gen. fabhra, pl. fabhran)
1)
2)
faca
.: faic, faic
facal
nm. (gen. facail, pl. faclan & facail)
1)
facal fillte
is e facal boireann a tha ann an eaglais eaglais
thubhairt i facal no dh anns a Ghidhlig -
cha do bhruidhinn sinn facal Gidhlig air a bht-aiseig
2) ,
an toir thu dhomh d fhacal (air)? ?
3) ,
is e facal a th ann an is tighe fuil na brn
facal-iasaid
nm. (gen. facail-iasaid, pl. faclan-iasaid)
;
fa chomhair
prep. phr. (+ gen.)
,
stad e fa mo chomhair
faclach
adj.
; ,
facladair
nm. (gen. facladair, pl. facladairean)
1) .
2)
facladaireachd
nf. inv.
. , ,
faclair
nm. (gen. faclair, pl. faclairean)
faclair freumh-fhaclach
nm. (gen. faclair fhreumh-fhaclaich, pl. faclairean freumh-fhaclach)

faclaireachd
nf. inv.
faclairiche
nm. (gen. faclairiche, pl. faclairichean)
facs
nm. (gen. facsa, pl. facsaichean)
inneal facsa nm. ,

chuir e ireamh mhr de dhfhacsaichean thuige
fad
1. nm. (gen. faid)
1)
cuir rudeigin am fad -.
rach am fad ,
mle a dhfhad
tha d throigh de dhfhad ann ()
dhitealaich e air fad an taighe () ()
2) ,
bha sinn sa bhaile mhr fad cola-deug
fad na h-ine / fad na tde / fad an t-siubhail ,
bha mi bochd fad o bheatha
bidh mi nam dhisg fad na h-oidhche
air fad adv. ) , ; ; ) , , , ,
chaidh na taighean air fad a losgadh
fad an l
adv.
,
fad s
adj. phr.
, , , ; ; , (
))
fhad is a
conj.
; , ;
fhad s a bha i anns an Fhraing dhionnsaich i an Fhraingis ,

2. adj., .: fada
fadpref.
-; fad-fhulangach nf.
fad-shaoghalach adj. ,
fd
nm. (gen. fid, pl. fdan)
(. fd mnach)
fada
adj. (. fad, comp. faide)
1) ;
druim fada
d cho fada s a tha e? ) ?; ) ?
2)
tr fad air falbh
fada bhon t-sil, fada bhon chridhe - ()
3)
boireannach fada caol
4) , ( )
a bheil thu fada elach air Dmhnall? ?
na bi fada! !, !
bha na lithean fada dhuinn
s ann o chionn fhada a thachair sin -
is fhada o nach fhaca mi thu
chan fhad thuige a-nis
5) ( ) , ,
fada nas fherr
fada nas sine
fadachd
nf. inv.
1) () , ,
thinig fadachd orm ris
2) , ; ;
bha fadachd orm fhad s a bha e a bruidhinn ,
gabh fadachd ) (ri -. /-.); )
fadal
nm. (gen. fadail)
.: fadachd
fadalach
adj. (gen. sg. fem. fadalaich, comp. fadalaiche)
1) , ;
bha mi fadalach, bha a h-uile duine air falbh ,
2) , ;
raid fhadalach ;
fg
vt. (vn. fgail nf.)
1) ,
nuair a dhfhgas i an taigh an tionndaidh i chon an taoibh chl no dheis? ,
?
2) ;
fg bern air an duilleig a sin
fg beannachd aig (. )
3) -.
dhfhg an turas sgth iad
fgail
nf. (gen. fgaile)
1) , ()
2) , ()
faic
vt. (vn. faicinn nf.; .: faic)
1) ;
chan fhaic mi cil
2) ,
bidh sinn ga fhaicinn gu math tric
3) ;
ch sinn /
faiceadh
.: faic, faic
faiceall
nf. (gen. faicill)
,
faiceallach
adj. (gen. sg. fem. faiceallaich, comp. faiceallaiche)
bi faiceallach! ! (-!)
faiceam(aid)
.: faic, faic
faiche
nf. (gen. faiche, pl. faichean)
; ,
faicinn
nf. inv.
, , ()
faicsinneach
adj.
, ,
stuth faicsinneach de gach sersa
n faicsinneach
nm. (gen. n faicsinneach, pl. nithean faicsinneach

faide
nf.
,
fidh
nm. (gen. fidhe, pl. fidhean)
,
fidheadaireachd
nf. (gen. fidheadaireachd, pl. fidheadaireachdan)
,
faidhle
nm. (gen. faidhle, pl. faidhlean & faidhlichean)
.
faigh
vt. (vn. faighinn nf., faotainn nf.; .: faigh)
1) , ,
faigh iasg on bhan
cha dfhuair mi an obair ud
fhuair i duais
cha dfhuair droch bhuanaiche a-riamh deagh chorran
()
2)
fhuair i sgillinn air a chabhsair
gheibh sibh san taigh-sta e
3) ,
fhuair iad a-mach gun robh e briste ,
4) :
faigh seachad air (opairisean) ( ),
faigh air , (-. )
gheibh mi air tilleadh ann uair no uaireigin -
faigh air ais
vb. phr. (vt.) (vn. faighinn air ais nf.)
; ,
faigheadh
.: faigh, faigh
faigheam(aid)
.: faigh, faigh
faighean
nm. (gen. faighein, pl. faigheanan)
.
faighinn
nf. inv. (. .: faigh, faigh)
1) , ()
2) , ()
3) , ()
faighneach(ail)
adj.
, ; ,
faighneachd
nf. inv.
, ()
faighnich
vt. (vn. faighneachd nf.)
(-.); cc (de / ri -.)
faighnich ris a bheil fios aige far a bheil e , ,
dhfhaighnich e dhom c bh annad ,
tha thu an cmhnaidh a faighneachd rudan -
dhfhaighnich i an robh beatha air Mars .
fail
nf. (gen. faile, pl. failean)
;
failbheag
nf. (gen. failbheig, pl. failbheagan)
failc
vt. / vi. (vn. failceadh nm.)
()
file(adh)
nm. (gen. filidh, pl. filidhean)
.: ile
finne
nf. (pl. finneachan)
catalog rduigh-tron-phost anns an robh mran fhinneachan agus seudraidh ,

,
finne-chluaise
nf. (pl. finneachan-cluaise)
fairich
vt. , vi. (vn. faireachdainn nm.)
,
faisg
adj. (comp. faisge)
, , ,
faisg air
adv. phr.
,
falach
nm. (gen. falaich)
1) , ()
falach-fead
nm.
( )
2) , ;
3) attr.
ite-falaich
nm.
, ; () ,
4) :
cuir am falach
vb. phr. (vn. cur am falach nm.)
,
rach am falach
vb. phr. (vn. dol am falach nm.)
, ( )
falamh
adj. (gen. sg. fem. falaimh, comp. falaimhe)
1) , ,
2) ,
falbh
vi. (vn. falbh nm.)
, ; ,
thug e am baile mr air fhin
fallain
adj. (gen. sg. fem. fallain, comp. fallaine)
1)
2) ,
fallas
nm. (gen. fallais)
,
tha fallas orm /ort /
fireag fhallais
nf. (gen. fireig fallais, pl. fireagan fallais)

falt
nm. (gen. fuilt)
fan
vi. (vn. fantainn)
1) , (ri -.)
2) , ( . )
faobhar
nm. (gen. faobhair, pl. faobharan)
(), ;
faod
vt. , vi. defec.
1) ( )
2) , , :
ma bhios i bragha sa mhadainn faodas tu bhi n dil gu fs i doil fo fheasgar
, ,
dhfhaodadh gun
, ; , ;
math dhfhaodteadh
, ,
s ann a dhfhaodadh
() ( -.)
ged a tha e follaiseach nach robh seo for gu litireil, an didh sin s ann a dhfhaodadh sinn a bhith
air creideas a thoirt do phirt dheth , ,

3) faodte :
(is) ma(th) dhfhao(i)dte
.: is math dhfhaodte II., 2.
faodar
impers.
( -.)
faodar an cuir ann a sin
. faod
Faoilteach
nm. (gen. Faoiltich)
faotainn
nf. inv., .: faighinn
far
I. prep.
, ,
II. conj.
suidh far a bheil thu! , !

faradh
nm. (gen. faraidh, pl. faraidhean)
;
fs
vi. (vn. fs)
1)
2) ,
mar a bhitheas a' chlann a' fs nas sine ,
fsach
nm. / nf. (gen. fsaich, pl. fsaichean)
fasgadh
nm. (gen. fasgaidh, pl. fasgaidhean)
, ,
fathast
adv.
.: fhathast
feadhainn
nf. (gen. feadhna)
. ; ;
feannag
I. nf. (gen. feannaige, pl. feannagan)
(Corvus cornix)
II. nf. (gen. feannaig, pl. feannagan)
.-.
anns a chumantas bha na pran a fs air stiallan fada caol de thalamh ris an cainte feannagan
,
feanntag
nf. (gen. feanntaige, pl. feanntagan)
.: deanntag
fear
nm. (gen. & pl. fir)
; ;
fear-cinnidh
nm. (pl. luchd-cinnidh)
, ,
fear-selaidh
nm. (gen. & pl. fir-shelaidh)
1) ;
2) ,
fearg
nf. (gen. feirge)
, ; ()
cuir fearg
vt. (vn. cur fearg nm.)
( cuir fearg orm, ~ ort), , (-.) ;
feasgar
nm. (gen. feasgair, pl. feasgaran)
1) ; ,
feasgar an-d
feasgar a-mireach
feasgar math! !, !
feasgar math leat / leibh! ! / !
air an fheasgar , ; ,
bidh sinn ann feasgar /
2) : ,
seachd uairean feasgar ()
feis
nf. (nom. feis(e), gen. feise)
,
fist
nf. (gen. fiste, pl. fistean)
1) ; ;
2) .: fisteas
fisteas
nm. (gen. fisteis)
(); ;
feith
vi. (vn. feitheamh nm.)
, (air, ri -.)
feil
nf. (gen. fela(dh))
1) ;
2)
feuch
vt. , vi. (vn. feuch(d)ainn nf.)
1) , (ri -. )
2) ; , ;
feuch an leann a tha seo
3) ; ( )
feuch d na chuireas tu de dh'fhacail ra ris an liosta ,

4) feuch! !, !
feum
1. nm. (gen. feuma & fim, pl. feumannan)
1) ,
tha feum agam air... / agat air... / / ...
2) ,
d am feum a bhith a bruidhinn? ?
2. def. vb. ( )
1) , ( b fheudar dhomh)
Am feum mi seinn? ? (. ?)
2) ( -.)
feur
nm. (gen. & pl. feir)
fhathast
adv.
; ,
bidh e fhathast ann, ma dhfhg thu an sin e ,
f(h)ac(inn)
.: faic, faic
fiacail
nf. (gen. fiacla, pl. fiaclan)
fiach
I. 1. nm. (gen. feiche, pl. fiachan)
1) , , ,
2) ,
II. 2. adj.
, ;
II. vt. , vi., .: feuch
fiaclair
nm. (pl. fiaclairean)
,
fiadh
nm. (gen. & pl. fidh)
fiadhaich
adj. (gen. fem. sg. fiadhaich, comp. fiadhaiche)
1) ( )
2) . , ,
3) . , , , ( ,
..)
fidhcheall
nm. (gen. fidhchill)
figh
vt. , vi. (vn. fighe(adh) nf.)
1)
2)
fill
vt. (vn. filleadh nm.)
1) (); , ( )
2) ; ()
3) ; ;
film
nm. (pl. filmichean)
()
fiodh
nm. (gen. fiodha)
() ,
fiolm
nm. (pl. fiolmaichean)
()
for
adj. (comp. fora, fre)
1) ,
2)
fios
nm. (gen. fiosa)
;
fiosrachadh
nm. (gen. fiosrachaidh, pl. fiosraichidhean)
1) ; ;
2) , ; ,
gus cnuasachadh air smaointean, fiosraichidhean agus beachdan ,
,
fiosraich
vt. (vn. fiosrachadh nm.)
, , (-.)
fitheach
nm. (gen. & pl. fithich)
(Corvus corax)
flathail
adj. (gen. sg. fem. flathail, comp. flathaile)
; ; ,
fliuch
adj. (comp. fliche)
,
flr
nm. (gen. flir, pl. flraichean)
fo
prep. (.: fo)
(+ dat., + .)
( -., -.) ,
fodha
prep. pron. (. .: fo, fo)

fodhad

fodhadsa
prep. pron. emph. (. .: fo, fo)
()
fodhaibh

fodhaibhse
()
fodhainn

fodhainne
()
fodham

fodhamsa
()
fodhasan
()
f(dh)pa

f(dh)pasan
()
foghar
nm. (gen. foghair, pl. fogharan, fogharaichean)
foi(dh)pe

foi(dh)pese
()
foirlionadh
nm. (gen. foirlionaidh)
, ( )
foirm
nm. (pl. foirmean)
, ,
foirm-iarrtais
nm. (pl. foirmean-iarrtais)
;
follaiseach
adj. (comp. follaisich)
, ,
fn
1. nm. / nf. (g. fn, pl. fnaichean)
1) ,
2)
chuir e fn thuice
2. vi. (vn. fnadh & fnaig)
( ) (gu -.)
fnadh
nm.

forc
nf. (gen. forca, pl. forcan & forcaichean)

fosgail
vt. , vi. (vn. fosgladh nm.)
()
fosgailte
adj.
1) ,
2) ,
coinneamh fhosgailte
fo-thiotal
nm. (gen. fo-thiotail, pl. fo-thiotalan)
fardharc
nm. (nom. (f)radharc, gen. (f)radhairc)
1) ,
2) ,
san (fh)radharc ;
s an (fh)radharc
fraoch
gen. & pl. fraoich)
( Calluna vulgaris )
fras
nf. (gen. froise, pl. frasan)
freagair
vt. , vi. (vn. freagairt nf.)
,
freagair air ais
vi. (vn. freagairt air ais nf.)
, ( );
freagairt
nf. (gen. freagairte, pl. freagairtean)
freagarrach
adj. (comp. freagarraiche)
, ; ()
freagradh
nm. (gen. freagraidh, pl. freagraidhean)
fritheil
vt. (vn.frithealadh nm.)
1) (-. / -. air),
2) , -.
fritheil do
vt. (vn. frithealadh do nm.)
, ( )
sin an dotair a bha a' frithealadh dha ,
fuachd
nm.
,
Fuadach nan Gaidheal
nm.
. (
18 - 19
)
fuadaich
vt. (vn. fuadachadh nm.)
, ; ,
fuaigheil
vt. (vn. fuaigheal nm.)
fuaim
nf. (gen. fuaime, pl. fuaimean)
1)
2)
fuar
adj. (comp.fuaire)
fuaradair
nm. (pl. fuaradairean)
fuaran
nm. (gen. fuarain, pl. fuaran & fuaranan)
,
fuaran teth
nm. (gen. fuarain theth, pl. fuarain theth & fuaranan teth)
()
fuath
nf. (gen. fuatha, pl. fuathan)
,
fuigheall
nm. (gen. fuighill)
;
cha dfhuair sinn ach fuigheall den ran seo, ach air sgth na h-iomlanachd mheas sinn iomchaidh a
chur am measg a chorra an seo ,

fuiling
vt. (vn. fulang nm.)
1)
2) ,
chan fhuiling mi iad faisg orm
3) (o -.); ,
fuiltean
nm. (gen. fuiltein, pl. fuilteanan)
,
fuin
vt. (vn. fuine nf.)
,
fuirich
vi. (vn. fuireach nm.)
1) , (-.)
2) (-. ri)
fuirich ort /
3) (-.) (+ an)
furasta
adj. (gen. sg. fem. furasta, comp. fasa)
,
furm
nm. (gen. fuirm, pl. fuirm, fuirmean)
, ,
ga
prep. + adj. poss. (. .: aig, III.; aig)
1) ,
2) ,
gabh
1. vt. (vn. gabhail nm.)
1) ; ,
an do ghabh thu an tabhartas? ?
gabh mo leisgeul (. )
2)
ghabh na saighdearan e
3)
gabhaidh an talla tr cheud duine 300
3) ( ); ; (gu , dhionnsaigh -.)
ghabh iad chon na sabaid
4) ; ()
ghabh sinn an cnatan
5) (); ()
gabh cupan t
6) , ,
ghabh iad chun a mhonaidh
ghabh i an rathad, ghabh i roimhpe
ghabh e san nibhidh
7) (, )
gabh ran! -!
8) ,
cha ghabh sin a dhanamh
tha an mhainn cho teth s a ghabhas
9) ( , :)
gabh ite ,
gabh cead de ,
gabh comhairle ) , ; ) ,
ghabh e eagal
gabh truas de chuideigin / ri cuideigin / ( -.)
gabh air
vt. , vi. (vn. gabhail air nm.)
1) ;
gabh air / oirre! ! / ; !
bha iad a gabhail air le slatan
2) () ,
3) (, )
na gabh ort
gabh ort (fhin)
vb. phr. (vn. gabhail ort (fhin) nm.)
,
ghabh e ghdarras air fhin

gabh a-steach
vt. (vn. gabhail a-steach nm.)
,
gabh gnotach ri rudeigin
-., -.;
gabh ri
vt. (vn. gabhail ri nm.)
1) ,
2) , ,
ghabh iad ris an t-suidheachadh r
3) ,
gabhar ris gum bi obair anns an rainn seo a leantainn ,
gbhadh
nm. (gen. gbhaidh, pl. gbhaidhean)
1) , (, cunnart)
ann an gbhadh
2) ,
gbhaidh
adj.
;
gabhail
nm. / nf. (gen. gabhalach, pl. gabhalaichean)
1) (, ); (, )
2) (, )
3) (, ), ()
4) ()
5) ,
thug an t-uachdaran seachad tuathanas air gabhail
6) ; ; .
chuir thu s mo ghabhail mi ) ; )
7) ();
d sersa gabhail a fhuair sibh? ?
gabhal
.: gobhal
gabhaltach
adj. (comp. gabhaltaiche)
1) ,
a bheil e gabhaltach? ?
2)
tinneasan gabhaltach
gabhaltas
nm. (gen. gabhaltais)
1)
2)
gabhaltachd
nf. (pl. gabhaltachdan)
. ;
gach
adj.
, ,
leis gach deagh dhrachd
gach aon
emph.
;
bha an t-uisge ann gach aon l
gach uile
emph.

bidh i an ss annam mu gach uile n
gach cuid
, ..., ...
thoir dhomh gach cuid sicar is salann ,
gad
I. nm. (gen. goid, pl. gadan)
1)
2) ; ,
II. conj., .: ged
gadaiche
nm. (gen. gadaiche, pl. gadaichean)
1) ,
2)
gagach
adj.
gagachd
nf. inv.
;
gagaire
nm. (gen. gagaire, pl. gagairean)
Gidheal
nm. (gen. & pl. Gaidheil)
1) ; ( )
2) , ( ,
, -
3) . , - ( )
Gidhealach
adj.
1)
2) ( )
Gidhealtachd
nf.
1) ., .: a Ghidhealtachd
2) (, -, .. ,
)
Gidhlig
nf. (gen. Gidhlig(e))

cuir Gidhlig air Beurla
bruidhinn Gidhlig / sa Ghidhlig / anns a Ghidhlig -
Comunn na Gidhlig
luchd na Gidhlig ,
is e facal gidhlig a th ann
Gidhlig Albannach
nf. (gen. Gidhlig Albannaich)

( )
Gidhlig ireannach
nf. (gen. Gidhlig ireannaich)
( )
Gidhlig Mhanainneach
nf. (gen. Gidhlig Manainnich)
( )
Gidhlig na h-Alba(nn)
nf.
.: Gidhlig Albannach
Gidhlig na h-ireann
nf.
.: Gidhlig ireannach
gail
vi. (vn. gail nm.)
.: guil
gailbheach
adj.
( ), ( );
gailearaidh
nm. (gen. gaileiridh, pl. gailearaidhean)
()
bu chir tadhal air gailearaidhean
gailleann
nf. (gen. gaillinn, pl. gailleannan)
;
gaileiridh
.: gailearaidh
gainmheach
nf. (gen. gainmhich(e))
gainmheach an fhsaich
pipear-gainmhich
nm.
,
gainmheil
adj.
;
gainne(ad)
nf. inv.
, ;
gir
I. vi. (vn. gireachdainn nf.)
II. nm. (gen. gir, pl. girean)

; ; ,
gairbhe
nf. inv.
1) , ;
2) , ;
3)
4) , ; ;
gairbhead
nm. (gen. gairbheid)
.: gairbhe
girdeachas
nm. (gen. & pl. girdeachais)
; ;
dan girdeachas
vb. phr.
(ri -.)
girdean
nm. (gen. girdein, pl. girdeanan)
1) ( )
bha an leanabh aice na girdeanan
girdeanan paisgte
bha e na sheasamh agus na girdeanan aige paisgte ,
air girdeanan a chile
adv. phr.

bha iad a coiseachd air girdeanan a chile ,
2) , ()
gire
nm. / nf. inv.
c a tha a danamh gire? ?

gireachdainn
nf. inv.
1) ()
2)
gairge
nf. inv.
1) ,
2) ,
gairm
1. nf. (gen. gairme, pl. gairmean, gairmeannan)
1) , ()
2) ()
3) , , ()
4) (. gairm coilich)
5) , ;
gairm-chogaidh
6) ;
2. vi. (vn. gairm nf.)
1)
gairm ri chile
2)
3) ,
cuideigin a ghairm air ainm -.
4) ; ,
ghairm iad oirre sin a dhanamh
5) ()
gairm cogadh
gairmeach
adj.
.
an tuseal gairmeach
girnealair
nm. (gen. girnealair, pl. girnealairean)
girnealaireachd
nf. inv.
gaiseadh
nm. (gen. gaisidh )
( ; )
tha an gaiseadh anns a bhuntta
gaiseadh buntta
nm. (gen. gaisidh buntta)
.: gaiseadh
gaisge
nf. inv.
, , , ;
gaisgeach
nm. (gen. & pl. gaisgich)
1)
2)
gaisgeach na cruinne
nm. (gen. & pl. gaisgich na cruinne)
bha gaisgeach na cruinne an-uiridh san treas ite
gaisgeachd
nf. inv.
.: gaisge
gaisgeil
adj. (comp. gaisgeile)
, ;
gal
nm. (gen. gail)
.: gul
galan
nm. (gen. galain, pl. galanan)
( )
galar
nm. (gen. galair, pl. galaran)
, , ,
is trom an galar an gaol ( )
Gall
nm. (gen. & pl. Goill)
1) . ,
2) , ( )
tr nan Gall (
)
galla
nf. (gen. galla, pl. gallachan)
1) ;
bha iad aig saobhaidh mada-ruaidh agus fhuair iad an c, a ghalla is na cuileanan
, ,
2) . ,
cr na galla! !
taigh na galla dhaibh! !; !; ...!
gallan
nm. (gen. gallain, pl. gallain & gallanan)
,
.: clach sheasaimh
Gallda
adj.
( )
air a Mhachair Ghallda
Beurla Ghallda
nf. (gen. Beurla Gallda)
( : , -;
; . (Lowland) Scots, Lallans)
gam
prep. + adj. poss. (. .: aig, III.; aig)
1) ,
2) ,
gmag
nf. (gen. gmaig, pl. gmagan)
.
gamhainn
nm. (gen. & pl. gamhna & gaimhne)
1) -
2)
gamhlas
nm. (gen. gamhlais)
, , ; ,
gamhlasach
adj.
, ; ,
gann
adj.
, ;
bha airgead gann air a mhos sin
brr gann
is gann
; ; ; -; ,
is gann a rinn sinn a-mach d a bha e ag rdh ,
is gann a ch thu a leithid ,
gnrachadh
nm. (gen. gnrachaidh)
. ;
gaoid
nf. (gen. gaoide, pl. gaoidean)
, ;
gun ghaoid gun ghalar
gaoir
nf. (gen. gaoire, pl. gaoirean)
1) ( ),
2) ,
cuir gaoir air
vb. phr.
(-.)
gaoisid
nf. (gen gaoiside)
1) , ( ); ()
2)
gaol
nm. (gen. gaoil)
gaol na h-ige
mo chiad ghaol
tha i ann an gaol
tha gaol gam ort
thug mi mo ghaol dhut s mi g ,
a ghaoil
, ; , ()
gaolach
adj. (comp. gaolaiche)
1) , ,
2) , ;
gaosaid
nf., .: gaoisid
gaoth
nf. (gen. gaoithe, pl. gaothan & gaoithean)
1)
tha gaoth ann /
a ghaoth an iar
an n a thig leis a ghaoith, falbhaidh e leis an uisge ,
(; )
2) . ,
gaothach
adj. (comp. gaothaiche)
1)
tha e gaothach an diugh
2) . ( )
gaothar
adj.
.: gaothach
gaotharan
nm. (gen. gaotharain, pl. gaotharanan)
,
gaotharan teasachaidh
garbh
1. adj. (comp. gairbhe)
1) , ; ,
stuth garbh
2) ; ,
allt garbh
oidhche gharbh /
tr gharbh
3) , ,
4) ; ; ; ;
2. adv.
,
grradh
nm. (gen. grraidh, pl. grraidhean)
1)
2) (pl. . grraidhnean)
3) .
grradh-cloiche
nm. (gen. grraidh-chloiche, pl. grraidhean-cloiche)

grradh-fil
nm. (gen. grraidh-fhil, pl. grraidhean-fil)

gas
nf. (gen. gaise, pl. gasan)
gasan traoghaidh
ge
conj.
. , ,
ge b e
, , ; , ...; ...; ...
ge b e c a dhinnis e dhut, chan eil e for , ,
ge b e cuin a rinig iad... ...
ge b e mar a bhios an t-sian, cuir do shol anns a Mhrt ,
()
gadh
nm. / nf. (gen. & pl. geidh)
;
geal
adj. (comp. gile)
geall
1. nm. (gen. & pl. gill)
1) ; ;
bth gheall nf. () ; ; ,
2) , ;
cuir geall
vb. phr. (vn. cur gill nm.)
, , (air )
chuir mi geall deich not air an each
cuiridh mi an geall nach tig e ,
cuiridh mi (an) nach bi (an-t)uisge ann ,
2. vt., vi. (vn. gealltainn nm.)
, ;
gheall e dhomh nach danadh a a-rithist e ,
tha an tagraiche air a ln thaic a ghealltainn gus danamh cinnteach gum faigh an cnan Gidhlig
inbhe tharainte

gealladh-psaidh
nm. (gen. geallaidh-phsaidh, pl. geallaidhean-psaidh)
,
geama
nm. (gen. geama, pl. geamannan & geamachan)

1) ( )
2) ,
am bi thu a dol dhan gheama? ?
geamhradh
nm. (gen. geamhraidh, pl. geamhraidhean)
gerd
nm. (gen. geird, pl. gerdan & geird)
;
gerr
vt. (vn. gearradh nm.)
,
Gearran
nm. (gen. Gearrain)
geata
nm. (pl. geataichean)
;
ged
conj. (. gad)
, ,
cha do sguir i den obair ged a bha i claoidhte ,
ch mi e cho math s ged a b ann an-d a bh ann ,

geug
nf. (gen. gige, pl. geugan)
,
eun air gach geg
geur
adj. (comp. gire)
gheibh
.: faigh, faigh
giamh
nm. (gen. giamha, pl. giamhan)
,
a churaidh gun ghiamh
Giblean
nm. (gen. Giblein)
gille
nm. (pl. gillean)
;
gineal
nm. (gen. & pl. gineil)
.: cineal
giomach-ruadh
nm. (gen. giomaich-ruaidh, pl. giomaich-ruadha)
giorrachadh
nm. (gen. giorrachaidh, pl. giorrachaidhean)
giorrachaidhean agus bunan []

gilain
vt. (vn. gilan nm.)
1) , ; , ,
2) , ( -.)
3) , (-.)
glac
I. vt. (vn. glacadh nm.)
1) ,
2) ,
3) . ;
II. nf. (gen. glaice, pl. glacan)
1) ( )
2)
glainne
nf. (gen. glainne, pl. glainneachan & glainnichean)
1)
2) pl.
glais
vt. (vn. glasadh )
( )
glamaire
nm. (gen. glamaire, pl. glamairean)
.
glamaire tiuba
glan
1. vt. (vn. glanadh nm.)
,
2. adj. (comp. glaine)
1) ;
tubhailte ghlan
feumar uisge glan a chleachdadh airson gach neach-cloinne

2) , , ;
glaodh
1. vi. (vn. glaodhach nm.)
, ;
2. nm. (gen. glaoidh, pl. glaoidhean)
glas
I. nf. (gen. glaise, pl. glasan)
II. adj.
1)
2)
gl
adv.
(+ .)
,
gleann
nm. (gen. glinn, pl. gleanntan & glinn)
, ;
glidh
vt. (vn. glidheadh nm.)

,
gleoc
nm. (gen. gleoca, pl. gleocaichean)
(, , )
tha an gleoc air dheireadh an-drsta
glic
adj. (comp. glice)
1) , ;
2)
3) , ,
gluais
vt. , vi. (vn. gluasad nm.)
1) (), ()
2) (), (),
gnth
nm. (gen. gntha, pl. gnthan(nan))
1) ; , ;
2) .
gnth(a)s
nm. (gen. gnthais)
.: gnth
gnth-cheannaiche
nm. (pl. gnth-cheannaichean)
; ;
gnomh
nm. (gen. gnomha, pl. gnomhan)
1) , ,
fear gnomha
nm.
//,
2) , , ,
gnomh bodhaig ()
3) .
gnomhas
nm. (gen. gnomhas, pl. gnomhasan)
. ( -.); ;
gnomhachas seirbheis
nm. (gen. & pl. gnomhachais sheirbheis)
,
gob
nm. (gen. & pl. guib)
1)
2) ; ,
3) . ,
gobhal
nm. (nom. gobhal & gabhal, gen. gobhail & goibhle, pl. goibhlean)
1) , ; ( ); ()
gobhal san rathad
gobhal-gleusaidh
gobhal baidhsagail ()
2) .
gobhal briogais (),

goid
1. vt. (vn. goid nf.)
,
2. nf. (gen. goide)
1) (),
2)
goil
vt. , vi. (vn. goil nf.)
; ,
goireas
nm. (gen. goireis, pl. goireasan)
1) , ,
2) (.. pl. ) ; (. ); ,
goireasan clasruim ( )
goireasan cur-seachad
3) (.. pl. ) , ,
tha goireasan gu ler aig a chlub shisealta
4) pl. na goireasan , ( )
goireasach
adj. (comp. goireasaich)
,
goirid
adj. (comp. giorra)
1) ,
tha na lithean a fs goirid
2) , , ( )
goirt
adj. (comp. goirte)
1) ,
2) ; ; ( )
3) . , , ; ,
mhghar goirt
grach
adj. (comp. graiche)
1) , ,
2) , , ;
gorm
adj. (comp. guirme)
1)
2)
3)
grdh
nm. (gen. gridh)
grdhach
adj. (comp. grdhaiche)
, ,
s e balach beag gl ghrdhach a tha ann
nighean ghrdhach
greadhnach
adj.
; ,
greim
.: grim
grim
nm. (gen. greime, pl. greimeannan)
1) ; ;
2) ()
grim bdh ()
3)
greis
nf. (gen. greise, pl. greisean)
;
grian
nf. (gen. grine, pl. grianan)
beum-grine
nm.
.
irigh na grine
nf.

gabh a ghrian
vi.
;
laighe na grine
nm. / nf.
,
grianach
adj. (gen. fem. sg. grianaich, comp. grianaiche)
tha e grianach an diugh

grinneal
nm. (gen. grinneil)
, ;
grod
adj. (gen. fem. sg. grod, comp. groda)
1) , ;
2) . ;
gruagaire
nm. (gen. gruagaire, pl. gruagairean)
1)
2)
gruamach
adj. (comp. gruamaiche)
1) , , ; ;
aghaidh ghruamach
2) ;
3) , ; ; ,
gu
I. prep. ( gus ;
gun, chun, thun; . .: gu)
1) , ; , ( )
thug mi clobadh is fhreagair mo chas bhon ghlin chun an adhbrainn ,

2) , ( )
cha do thachair e chun a seo
3) , , (+ vn.)
4) , -. -.
tha sinn gu falbh
bha e gus a mhn a chall ag isteachd riutha ,
II. ptcl.
:
mr gu mr ,
math gu math ;
III. 1. prep. (+ dat.; . gus)
, ( )
2. conj. ( : gus an, gus am, gus nach)
(); , ()
cm e gus nach bi feum agad air ,
IV. conj.
.: gun, I.
gual
nm. (gen. & pl. guail)
1)
2)
guala(i)nn
nf. (gen. gualainn, guailne, pl. guailnean, guaillean)
1)
2) ( )
gual-fiodha
nm. (gen. guail-fhiodha)

guanach
adj.
1) , , ,
2) ;
guil
vi. (vn. gul nm.)
, ;
gul
nm. (gen. guil)
, ();
gu lir
adv.
, ; ( ) , ,
chaidh an t-arm gu lir an ss
gum
.: gun, I.
gn
nm. (gen. gin, pl. gintean)
(); (. gown)
gn-oidhche
gun
I. conj. ( : gum ( b, f, m, p); gu; nach; gur, guma ( is))

tha mi toilichte gun tinig sibh ,
II. prep.
(+ ., d, n, t)
,
gun a bhith
conj.

dhiarr e orm gun a bhith m-mhodail , ( )
II. prep.
.: gu I.
gunna
nm. (pl. gunnachan)
gus
I. conj. ( : gus an, gus am, gus nach)
1) ; , ; ,
2)
II. prep.
.: gu I.; gu III.
gus an
.: gus I.; gu III.
gus am
.: gus I.; gu III.
gus nach
.: gus I.; gu III.
guth
nm. (gen. gutha, pl. guthan)
heitrea-ghnitheil
adj.
;
i
pron. pers.
1)
2) ;
3) ; , ; ; ; ; , (
)
iad
pron. pers.
1)
2) ;
iadsan
pron. pers. emph.
1) ()
2) () ; ()
iall
nf. (gen. ille, pl. iall(t)an)
1) ,
2) ,
iarann
nm. (gen. iarainn, pl. iarannan)

iarr
vt. (vn. iarraidh nm.)
1) (air -.)
2) (air -.);
bha i ag iarraidh reiteag
bi ag iarraidh
vt.
iarrtas
nm. (gen. iarrtas, pl. iarrtasan)
;
clr-iarrtais ; (..: foirm-iarrtais)
iasad
nm. (gen. iasaid, pl. iasadan)
-.
air iasad
adv.
iasg
nm. (gen. & pl. isg)
iasgaich
vt. , vi. (vn. iasgach nm.)
,
iasgair
nm. (pl. iasgairean nm.)
,
idir
adv.
, (), (), ()
cha deach e idir ann
m
nm. (gen. ime)
()
innleachdach
adj. (comp.innleachdaiche)
1) ; ;
2) ,
bidh e gu math innleachdach uaireannan
inneal
nm. (gen. inneil, pl. innealan)
,
inneal-ciil
nm. (gen. inneil-chiil, pl. innealan-ciil)

innis
vt. (vn. innse nf.)
, (do -.)
innte

inntese

()
inntinneach
adj. (gen. sg. fem.inntinnich, comp. inntinniche)
, ,
s e bun-bheachd inntinneach a tha sin
iolaire
nf. (gen. iolaire, pl. iolairean)
iomair
I. vi. (vn. iomramh nm.)
1) ()
2) ( -.), ( )
II. vi. (vn. iomairt nf.)
;
iomadh
nm. (+ sub. sg.)
iomlaid
nf. (gen. iomlaide)
, ; ,
iomradh
nm. (gen. iomraidh, pl. iomraidhean)
dan iomradh air

vb. phr. (vn. danamh iomraidh air nm.)
thoir iomradh air

vb. phr. (vn. toirt iomraidh air nf.)
ionaltair
vt. , vi. (vn. ionaltradh nm.)
(), ()
ionaltraich
vt. , vi. (vn ionaltradh nm.)
(), ()
iongantach
adj. (gen. sg. fem. iongantaich, comp. iongantaiche)
, ,
iongantas
nm. (gen. iongatais, pl. iongantasan)
1) ,
gabh iongantas
vi. (vn. gabhail iongantas nm.)
/ / -.
2) , ;
iongantasan na cruinne-c
iongnadh
nm. (gen. iongnaidh, pl. iongnaidhean)
, ;
is iongnadh leam / leat ... / ...
cuir iongnadh
(vn. cur iongnadh nm.)

(orm / ort ... / ...)
ionnsaich
vt. (vn. ionnsachadh nm.)
1)
ionnsaich mu dheidhinn
2) , (-.); (-.)
cha do dhionnsaich mi mran anns an sgoil
bidh sinn ag ionnsachadh na Gidhlig aig a cholaiste
tha e ionnsaichte ri iomadh sgil
2) . ,
ionnsaigh
nf. (gen. ionnsaigh, pl. ionnsaighean)
1) ,
thoir ionnsaigh eile (air) ( -.)
2) ; ; , ; ;
fear-ionnsaigh nm.
droch ionnsaigh .
thoir ionnsaigh air cuideigin ( -.)
a dhionnsaigh
prep. (+ gen.)
,
a dhionnsaigh a bhaile ,
bha am balach a ruith dha h-ionnsaigh
ionnsramaid
nf. (gen. ionnsramaide, pl. ionnsramaidean)
,
osal
adj. (gen. sg. fem. osail, pl. comp. sle)
1) ,
cnoc osal
taigh osal air a thogail
2) , ,
3) ,
ann an guth osal ,
os osal
adv.
1)
2) , ;
iosgaid
nf. (pl. iosgaidean)
,
Ioslamach
adj.
, ,
Iosralach
1. nm. (gen. & pl. Iosralaich)
1) .
2) ( )
2. adj.
,
ot(adh)
nm. (gen. otaidh)

otmhor
adj.

re
nf. inv.
1) , (),
foghlam (aig) rd-re
duine aig re na h-obrach
2) pl. rean
re teas / fuachd /
3) , ,
thig gu re /
an re mhath
adv.
1) ; ; ,
bha sinn an re mhath sgth
2) , ; ,
tha an geamhradh an re mhath seachad
gu re bhig
adv.
; ...
chaill sinn am bus gu re bhig
re-chnain
nf.
. , (. modh)
iris
nf. (gen. irise, pl. irisean)
;
is
I. defec. (.: is)
1) -, :
is duine mi
is meatailt copar
an ise Iseabail? ?
b iadsan an fheadhainn a rinn e
2) -, ,
; :
is searbh fon-geur
is fineil mi! !, !
3) -, :
is coma leis
is toigh leam
b fherr leam () , ()
is truagh sin! !
s math seachad e ,
4) ; e: is e,
b e, chan e:
a bheil thu deiseil? is mi a tha! ? , !
an tusa a sgrobh e? cha mhi! ? , !
nach iadsan a thid ann? ?
nach math a rinn thu! !; !
is e am bodach a chaill e , , ?
nach e a cile a chaochail? ?

5) :
an e saor a th ann? cha chreid mi gur (= gun + is ) e ? (,) (, )
6) ann :
s ann aosta a tha i
an ann a-mireach a ch sinn i? cha ann - ?
7) :
am fear as (= a + is ) sine
am peann a b u fherr a bh agam ,
II. conj.
( )
.: agus
sbean
nm. (gen. sbein, pl. sbeanan)
seal
.: osal
ise
pron. pers. emph.
;
isean
nm. (gen. isein, pl. iseanan)
1) ;
2)
isean cait
3) droch isean
sleachadh
nm. (gen. sleachaidh)
1) ,
2) . ( , )
2) ;
4)
slich
vt. , vi. (vn. sleachadh nm.)
1) (); ,
2) . ,
3) , ; ;
4) ,
isneach
nf. (gen. isnich(e), pl. isnichean)
Israeleach
1. nm. (gen. & pl. Israelich)
.: Iosralach, 1.
2. adj.
.: Iosralach, 2.
ist(ibh)!
interj.
(sg. ist, pl. istibh)
!, !, ()!
ite
nf. (gen. ite, pl. itean)
1) ;
2) (, )
itealaich
vi. (vn. itealaich nf.)
;
itealan
nm. (gen. & pl. itealain)
;
ith
vt. (vn. ithe)
, :
iubhar
nm. (gen. iubhair, pl. iubharan)
,
iuchair
nf. (gen. iuchrach, pl. iuchraichean)
Iuchar
nm. (gen. Iuchair)
L na Sbaid
nm.
1)
2) .
l
nm. (nom. l, ltha, gen. l, ltha, pl. lithean, lathachan, lathaichean)
lithean-saora
nm. pl.
;
ladarna
adj.
, ; ; ,
lag
I. adj. (comp. laige)
, ;
II. nm. / nf. . (gen. laig & luig, pl. lagan)
1) ,
2) , ,
3) , ,
lagh
nm. (gen. lagha, pl. laghanan)
fear-lagha
nm.
1)
2) , ;
laghach
adj.
( ) , , , ;
lidir
adj. (gen. sg. fem. lidire, comp. lidire, treasa)
,
Laideann
nf. (gen. Laidinne)
,
Laidinneach
adj.
laigh
vi. (vn. laighe nm. / nf.)
1) ,
2) ,
bha na cabair nan laighe air taobh a-muigh a bhaile, rud a dhanadh structar cnach
,
litheil
adj.
;
lmh
nf. (gen. limhe, pl. lmhan)
1) ()
2) ,
lmh-fhailean
nm. (gen. lmh-fhailein, pl. lmh-fhaileanan)
lmhthuagh
nf. (gen. lmhthuaigh, pl. lmhthuaighnean & lmhthuaghan
;
tha e a gearradh fiodh leis an lmhthaugh
marc na lmhthuaigh
lampa
nm. / nf. . (gen. lampa, pl. lampaichean)
,
ln
1. adj. (comp. line)
1) ,
2) ( ): ,
tha sinn ln-chinnteach
2. nm. (gen. lin, pl. lin)
; (-.)
ln-mara
nm. (gen. & pl. lin-mhara)
;
ln-spin
nm. (gen. & pl. lin-spin)
( -.)
laogh
nm. (gen. & pl. laoigh)
;
lr
nm. (gen. & pl. lir)
ltha
.: l
lthair
nf. (gen. lthaire)

an lthair
1) -.
2) ,
bha mi elach air na bha an lthair , ()
rach an lthair
vb. phr. (vi.) (vn. dol an lthair nm.)
, , (aig / (+ gen) -.)
thig an lthair
vb. phr. (vi.) (vn. tighinn an lthair nm.)
, (aig / (+ gen) )
thig am lthair madainn a-mireach
le
prep. ( leis; . . le)
(+ dat.)
1) , , ( )
le chile
2) , ( )
chaidh a mharbhadh le peilear
3) ;
4)
is leamsa an gleann ( )
5) , , -.)
is toigh leam e
is duilich leam e ) ; ) ,
6) , , ( )
leis (a) sin
adv. phr.
,
le bhith
prep.
, ,
leabaidh
nf. (gen. leapa, pl. leapannan)
,
leabhar
nm. (gen. leabhair, pl. leabhrachan)
,
leabhar-limhe
nm. (gen. leabhair-limhe, pl. leabhraichean-limhe)
; ;
leabharlann
nm. (gen. & pl. leabharlainn)
leam
prep. pron. (. .: le, le)
()
leamsa
prep. pron. emph. (. .: le, le)
() ; ()
. .: le, le
leanabh
nm. (gen. leanaibh, pl. leanaibh, leanabhan)
, ,
leannan
nm. (gen. leannain, pl. leannanan)
leac
nf. (gen. lice, pl. leacan)
1) ,
2) , , ,
leag
vt. (vn. leagail nm.)
1) ,
2) ,
3) ,
4) ; ()
leas-ghnomhachas
nm. (gen. & pl. leas-ghnomhachais)

leat
;
leatha
;
leathad
nm. (gen. leathaid & leothaid, pl. leathaidean & leidean)
(, ), ,
leathad cas
tha leidean casa agus boglaichean air an t-slighe
leathan
adj. (gen. sg. fem. leathain, comp. leatha)
leatsa
() ; ()
leathase
;
leibh
;
leibhse
;
leig (le)
vt. (vn. leigeil (le))
, ;
chaidh leigeil leotha fuireach air an cois anmoch
line
nf. (pl. lintean)
,
leinn
;
leinne
() ; ()
leis
;
leisg
adj. (comp. leisge)
1)
2) ; ; (-.)
leisgeul
nm. (gen. leisgeil, pl. leisgeulan)
1)
2) ,
leis-san
prep.
() ; () (. .: le, le)
lith
1. nf. (gen. lithe, pl. lithean)
.
2. adj.
.: liath, 2.
leitir
nf. (gen. leitire, pl. leitirean)
Ledasach
1. nm. (gen.& pl. Ledasaich)
;
2. adj.

leithid
nf. (gen. leithide, pl. leithidean)
1) -. ; ;
2) -.
an leithid seo de
,
tha cir aig an leithid seo de theacsaichean a bhith goirid
a leithid sin de
,
is ann s a leithid sin de dhighean obrach a chruthaicheas sgoiltean suidhichidhean freagarrach
foghlaim ()
an leithidean sin de
,
thtar a gabhail ris cheana anns an fharsaingeachd gu bheil feum air an leithidean sin de ghoireasan
( )
leithid de
, ; () , ()
ler
nf. inv.
, ;
fhuair mi mo ler de dhrain a-raoir , ,
,
gu ler
adv.
, ;
leotha
;
leothasan
() ; ()
leth
nm. (pl. lethean)
air leth
1. adj.
,
duine air leth
2. adv.
1) , ;
2) ,
s leth
prep. phr.
(+ gen.)
,
cuir s leth
vb. phr. (vt.) (vn. cur s leth nm.)
1)
2) (-.); (-.)
gu leth
adv.

lethbhreac
nm. (gen. & pl. lethbhric)
1)
2) , ;
leth-uair
nf.
leud
nm. (gen. leid)
leugh
vt. (vn. leughadh nm.)
(-. ri)
leum
1. vi. (vn. leum nm.)
,
2. vt. (vn. leum nm.)
,
3. nm.
, ,
liath
1. vt. , vi. (vn. liathadh nm.)
,
2. adj. (comp. lithe)

1) ,
2) ,
lighiche
nm. (pl. lighichean)
,
linn
nf. (gen. linn, pl. linntean)
,
Linn na Cloiche
nf.

daoine ann an Linn na Cloiche ,
lon
I. vt. (vn. lonadh nm.)
,
II. nm. (gen. ln, pl. ln, lontan)
1)
2)
3) . (Linum usitatissimum)
4) .
lon-olann
nf. (gen. lon-olainn)
,
liosta
nf. (gen. liosta, pl. liostaichean)
,
lite
nf. inv.
()
litir
nf. (gen. litreach, d. litir, pl. litrichean)
1)
2)
litreachadh
nm. (gen. litreachaidh, pl. litreachaidhean)
,
loidhne-chlithe
nf. (gen. loidhne-clithe, pl. loidhneachan-clithe)

lom
1. vt. (vn. lomadh nm.)
1)
2) ;
3) ; ()
4) , ()
2. adj. (comp. luime)
1) ,
2)
3) , ,
loch
nm. (gen. locha, pl. lochan)
1) ,
2)
loisg
1. vi. (vn. losgadh nm.)
, ,
2. vt. (vn. losgadh nm.)
,
bidh sinn a losgadh mu ochd tunna sa bhliadhna
long
nf. (gen. luinge, pl. longan & luing)
;
lorg
1. nf. (gen. luirge, pl. lorgan)
1)
2) , (-.)
mar as trice chan fhaighear lorg idir an diugh air togalaichean le ballachan fil

2. vt. (vn. lorg, lorgadh)
1) , ;
2) , ( )
luath
adj. (comp. luaithe)
,
luch
nf. (gen. lucha, pl. luchan)
luchd
I. nm. (gen. luchda, pl. luchdan)
; ;
II. nm. inv.
(pl. neach, fear)
luideag
nf. (gen. luideig, pl. luideagan)
, ; ()
Lnasdal
nm. (gen. Lnasdail)
(an Lnasdal)
Lnastal
nm. (gen. Lnastail)
lus crnaid
nm. (pl. lusan crnaid)
.: crnaid
ma
conj.
(neg. mur(a))
()
leig d anail ma tha thu sgth , ()
cha tig mi ma bhios Anndra ann , ()
cha tid mise mura bheil thusa air a shon , (. mur eil = mura
bheil)
din an doras, mas e , (mas e = ma is e)
. .: ma-t
mb
vt. (vn. mbadh nm.)
1) ; ,
2) ;
mbadh
nm. (gen. mbaidh)
1) ; ()
2) ; ()
mac
nm. (gen. & pl. mic)
1)
tha dithis mhac aca
am mac strdhail / struidheil
2) ( ,
)
MacAonghais - ( )
Mac an Tilleir
a mhic an donais!
, !, !, ! (. !)
macanta
adj.
1) , ; ,
2)
mach
.: a-mach
machair(e)
nm. / nf. (gen. machrach, pl. machraichean)
1) ; ;
air a Mhachair Ghallda
2) ( , ,
, )
machlag
nf. (gen. machlaig, pl. machlagan)
.
mac-meanmna
nm. (gen. mic-meanmna)
;
tro Dhrma faodar gnomhan togarrach agus beothachail a chur air chois gus am mac-meanmna a
ghluasad
,
mac-meanmnach
adj.
1) ; ;
2) ;
mac-samhail
nm. (gen. & pl. mic-samhail)
1) ;
2) , ;
3) -. ; -.
mac-talla
nm. (gen. & pl. mic-talla)
,
madadh
nm. (gen. madaidh, pl. madaidhean)

1)
2) (. madadh-ruadh)
cho carach ris a mhadadh-ruadh ()
3) (. madadh-allaidh)
madainn
nf. (gen. maidne, pl. maidnean)
aithris na maidne
bha uisge ann air a mhadainn ,
rugadh i sa mhadainn an-diugh / an-d /
tr uairean sa mhadainn
ma dh fhaodte
.: faod
mag
vi. (vn. magadh nm.)
; , ; (air )
clann (is iad) a magadh air a bhodach bhochd
mg
nf. (gen. mig, pl. mgan)
air a mhgan, air mhgaran

magadh
nm. (gen. magaidh)
1) ; ()
2)
magail
adj.
1) , ;
2)
magairle
nm. / nf. (gen. magairle, pl. magairlean)
.
maghar
nm. (gen. maghair, pl. maghairean)
1)
2) ;
a bheil maghar math agad? ?
magnait
nm. (gen. magnait, pl. magnaitean)
maide
nm. (gen. maide, pl. maidean)
1) ; (); ; ( -.
)
maide-droma, maide-mullaich
2)
maide poite, maide-coire nm. (. spirtle;
, ,
, , ,
(http://web.mawebcenters.com/lambetc/item461551.ctlg))
maids(e)
nm. (gen. maidse, pl. maidsichean)
1)
2)
midsear
nm. (gen. midseir, pl. midsearan)
Migh
nm.
( : a Mhigh)
maighdeann
nf. (gen. maighdinn, pl. maighdeannan & maighdinnean)
1) , , ;
2) ,
3) ,
seana-mhaighdeann
4) ( )
A Mhaighdeann(-uasal) Chaimbeul () ( A
Mh(-uas) Chaimbeul)
5) maighdeann-mhara
maighdeannas
nm. (gen. maighdeannais)
1)
2) . , , ,
maigheach
nf. (gen. maighiche, pl. maighichean)
maigh(i)stir
nm. (gen. maigh(i)stir, pl. maigh(i)stirean)
1)
2) ; ( ; Mgr )
A Mhaighstir Fhriseil () ( A Mhgr Fhriseil)
maighistir-sgoile
nm. (pl. maighistirean-sgoile)
1) , ( )
2) ( )
mileid
nf. (gen. mileide, pl. mileidean)
1) ( );
2) , ; ; ( )
mileid-limh
nf.

mileid-droma
nf.
;
maille
nf. inv.
1) ;
2) ,
cuir maille air
vb. phr. (vi.) (vn. cur maille air nm.)
, ,
ma thid maille orra... ...
cuir maille ann
. : cuir maille air
mailleachadh
nm. (gen. mailleachaidh)
, (),
maille ri
prep.
(+ dat.)
,
bidh sinn a falbh maille ri cch
maillich
vt., vi. (vn. mailleachadh nm.)
1) ,
2) ,
3) ,
mair
vi. (vn. mairsinn nm. & maireann & maireachdainn)
(); ,
cha mhair e d l
mar be ,
ma mhaireas mi... ..., ...
cha mhair a ghrian mhaidne r an latha ()
maireann
1. adj.
1) ; ;
2) ;
2. vn.
:
rim mhaireann ;
nach maireann... ...
Seonaidh Caimbeul nach maireann
maireannach
adj.
1) ,
beatha mhaireannach
2) , ,
sth mhaireannach
3) , ( )
mairg
1. nf.
,
2. adj.
. , ; ;
(is) mairg a... , ...
is mairg a thigeadh faisg air ,
mirnealach
adj.
1) ,
2) ;
mirnealaich
vi. (vn. mirnealachadh)
, , -.
mairtfheoil
nf. (gen. mairtfhela)
maise
nf. inv.
, ,
maise na nighinne
ball-maise ) ; ) .: ball-seirce
maiseach
adj.
(. ) , , , ; ; ,
maiseachadh
nm. (gen. maiseachaidh, pl. maiseachaidhean)
1) ()
2) ()
3) ,
maisich
vt. (vn. maiseachadh nm.)
1) , ;
2) ,
mhaisich i a h-aodann
maith
.: math I., II.
mithreil
adj.
ml
nm. (gen. & pl. mil)

taigh air mhl
gabh taigh air mhl
,
thoir seachad taigh air mhl
,
mala
nf. (gen. mala, pl. malaichean & malaidhean)
1)
2) ()
air mala a chnuic
malairt
nf. (gen. malairt, pl. malairtean)
1) () , , ,
sguir iad a mhalairt an uiridh
2) ; ,
dan malairt
vb. phr. (vi.) (vn. danamh nm.)
1) ,
2) ,
neach-malairt
nm. (pl. luchd-malairt)
() ;
malairteach
adj.
,
tuathanachas malairteach
ealain mhalairteach (, , )
malairtich
vi. (vn. malairteachadh nm.)
1) ,
2) , ,
mlda
adj.
; ;
mall
adj. (comp. maille)
; ; ,
mallachadh
nm. (gen. mallachaidh)
()
mallachd
nm. (nom. mallachd & mollachd, gen. mallachd, pl. mallachdan)
mallachd nan Gidheal gu lir air Rgh Uilleam s air a threud

( )
mallaich
vt. (vn. mallachadh nm.)
mallaichte
adj.
,
mamaidh
nf. (gen. mamaidh, pl. mamaidhean)
. , ,
manach
nm. (gen. & pl. manaich)
manachainn
nf. (gen. manachainne, pl. manachainnean)
()
manadh
nm. (gen. manaidh, pl. manaidhean)
1) , ,
2) ;
manaidsear
nm. (gen. manaidseir, pl. manaidsearan)
; , , ;
bana-mhanaidsear ;
Manainneach
1. nm. (gen. & pl. Manainnich)
-
2. adj.
, -
Manainnis
nf.

mnas
nm. (gen. mnais, pl. mnasan)
1) .-.
2) .-. ,
mang
nf. (gen. mainge, pl. mangan)
( )
maodal
nf. (gen. maodail, pl. maodalan)
1) ,
2) , ( )
maoidh
vi. (vn. maoidheadh nm.)
; (air -.)
bha e a maoidheadh orm
maoidheadh
nm. (gen. maoidhidh, pl. maoidhidhean)
1) ()
2) ;
3)
maoidhear
nm. (gen. maoidheir, pl. maoidhearan)
; ,
maoil
nf. (gen. maoil, pl. maoilean)
;
maoile
nf. inv.
,
maoilead
nm. (gen. maoileid)
1) ,
2) ,
maoil-mhullaich
nf. (gen. maoile-mullaich
thinig a mhaoil-mhullaich air na ige

maoin
nf. (gen. maoine, pl. maoinean)
1) , ( )
2) , ,
3) , ( ),
maol
1. nm. (gen. & pl. maoil)
1) . , , (. )
2) .
2. adj. (comp. maoile)
1) ( , )
tha an lmhthuagh seo cho maol
cho maol ris a chlobha ()
cho maol ri cluais laoigh ()
tha an sgian cho maol ri cluais laoigh
2) ,
dhfhs e cianail maol
3)
b mhaol odhar agus b odhar mhaol , ; ;
(. - - )
maor
nm. (gen. & pl. maoir)
1) : ; , ,

2) : , :
maor-eaglais nm. ; ,
maor-cladaich nm.
maor-coille nm.
maor dthcha nm.
maor-gairm nm.
maor(-obrach) nm. ; ;
maor pirce nm.
maorach
nm. (gen. maoraich)
maoth
adj.
1) ,
2) ; ;
3) ,
4) , ;
5) . , ,
maothachadh
nm. (gen. maothachaidh)
, ()
maothaich
vt., vi. (vn. maothachadh nm.)
()
mapa
nm. (gen. mapa, pl. mapaichean)

mapa na Roinn-Erpa
mar
prep. (+ dat.; + .)
(), (-. / -.)
a cluich mar chaileig
thug e Canada air dreach mar a bhrthair ,
is ann mar sin a tha agus a bha agus a bhitheas ,
mar a tha
adv.
.: mar-th
mar an ceudna
adv.
1) , ,
bha athair an ss ann am poileataics mar an ceudna e fhin ,

2) ,
mar eisimpleir
(. me & m.e.)
mar gu(n)
conj.
() , () , , ( ,
)
bha i, mar gum biodh, fad s , ,

tha e mar gu bheil eallach dhot nuair a tha a h-uile rud pighte
,
mar nach
conj.
() , () , , ( ,
)
bha e a bruidhinn mar nach robh fhios aige dad ma dheidhinn ,

lean e air mar nach robh e gu diofar ,
mar ri
prep. phr.
,
s truagh nach eil thu mar rium .
mar seo
adv.
() ,
mar sin
adv.
1) () ,
chaill mi mo mhileid-pca s mar sin chan eil sgillinn ruadh agam ,

2)
briogais, brgan s mar sin ,
mar sin air adhart
adv.

thuirt i gun robh sinn leisg, m-mhodail, luideach ... s mar sin air adhart , ,
...
. .: mar sin, 2)
mar sin leat
interj.
, !; ! ( )
mar sin leibh
interj.
, !; ! ( )
mar-th
adv.
marag
nf. (gen. maraig, pl. maragan)
1) ;
marag dhubh ,
marag gheal ( , ,
, , ;
, )
2) . , ( ,
; , ,
)
3) marag-flir nf.
maraiche
nm. (gen. maraiche, pl. maraichean)
,
marbh
1. vt. (vn. marbhadh)
,
2. adj.
corp marbh
a mhos mharbh (. )
ann am marbh na h-oidhche ,
be no marbh
uisge marbh
marbhadh
nm. (gen. marbhaidh)
, ()
marbhaiche
nm. (gen. marbhaiche, pl. marbhaichean)
;
marbhan
nm. (gen. marbhan, pl. marbhanan)
marbhphaisg
nf. (gen. marbhphaisge, pl. marbhphaisgean)
marbhrann
nm. (gen. marbhrainn, pl. marbhrannan)
. ; ; ;
marbhrannach
adj.
marbhtach
adj.
; ,
buille mharbhtach
marcachadh
nm. (gen. marcachaidh)
1) ()
2)
sgoil mharcachd
marcachd
nf. inv., .: marcachadh
marcaich
vi. (vn. marcachadh nm., marcachd nf.)
, ;
marcaiche
nm. (gen. marcaiche, pl. marcaichean)
, ;
marcaid
nf. (gen. marcaide, pl. marcaidean)
1) ,
2) .
margadh
nm. / nf. (gen. margaidh, pl. margaidhean)
1) ,
ionad-margaidh nm. ,
baile-margaidh nm. ,
2) attr. ,
grradh margaidh
nm. (gen. grraidh mhargaidh, pl. grraidhean margaidh)
( )
grradair margaidh
nm. (pl. grradairean margaidh)
3) .
am Margadh Coitcheann
eaconomaidh saor-mhargaidh
am bi margadh air? ?
margaid
nf. (gen. margaide, pl. margaidean)
. marcaid
margarain
nm. inv.
mrmor
nm. (gen. mrmoir)
mrsail
nf. (gen. mrsaile)
1) , ();
2) a mrsail , ;
Mrt
nm. (gen. Mirt)
1) ()
2) : am Mrt
mart
nm. (gen. & pl. mairt)
1) .
2)
mas
ma + is
mas e do thoil e
sg., .
mas e ur toil e
pl., .
ms
nm. (gen. mis, pl. msan)
1)
2) . ,
masg
nm. (gen. masg, pl. masgan)
masg beil / masg srine , /

ma sgaoil
.: sgaoil, 2.
maslach
adj.
, , ,
maslachadh
nm. (gen. maslachaidh)
()
masladh
nm. (gen. maslaidh, pl. maslaidhean)
; ,
s e cis-mhaslaidh a th ann! () !
maslaich
vt. (vn. maslachadh nm.)
, , ;
chaidh mo mhaslachadh
ma-t
adv.
(. ma-th)
, ;
tha an doras fosgailte, uin e ma-t! , !
matamataig(s)
nm. inv.
math
I. (. maith)
vi. (vn. mathadh nm.)
,
miath dhuinn, a Dhia / a Chruitheir! , !
II. (. maith)
1. nm. (gen. maith)
1) ,
am amth is an t-olc
2) ,
d am math a bhith a bruidhinn? ?
2. adj. (gen. sg. fem. maithe, comp. fherr)
1) ; ();
biadh math
tha cir aca beachdachadh air co-dhibh a tha an teacsa math dheth fhin ,

mas math mo chuiumhne... ...
s math d fhaicinn! !
s math gu bheil thu a cumail sil air ,
math dha-rribh! !, !
gl mhath! !, !
math thu fhin! !; !, ! ()
s math sin! !; !
madainn mhath! !
oidhche mhath! !; !
2) , ;
pos math coiseachad
3) , ;
cluicheadair math
math air rain
4) ;
duine math
cho math ri
, , ,
dhith e marag cho math ri pos math fela
gu math
adv.
1)
tha mi gu math
2) ,
bha iad gu math aosta
tha e gu math dheth (< . well-off)
(is) ma(th) dhfhaodte
adv. phr.
, ;
3. adv.
nach a rinn thu! !; !

ma-th
adv.
ceart, ma th! , !; , !
.: ma-t
mathachadh
nm. (gen. mathachaidh)
1) , ;
2) ()
mathadh
nm. (gen. mathaidh)
(, )
mathaich
vt. (vn. mathachadh nm.)
,
mthair
nf. (gen. mthar, pl. mthraichean)
1) ;
mthair chile 1) ; 2)
brthair athar
nm. (gen. brthar athar, pl. brithrean athar)

brthair-mthar
nm. (gen. brthar mthar, pl. brithrean mthar)

2) ( : , , )
mthair-adhbhar
nm.
mthair-uisge
nm.
1) ,
2) ;
mthaireachd
nf. inv.
mathan
nm. (gen. mathain, pl. mathanan & mathain)

()
mathan bn
nm. (gen. mathain bhin, pl. mathain bna)
. (Thalarctos maritimus)
mathan donn
nm. (gen. mathain dhuinn, pl. mathain dhonna)
. (Ursus arctos)
mathan dubh Ameireaganach
nm. (gen. mathain dhuibh Ameireaganaich, pl. mathain dhubha Ameireaganach)
. (Ursus americanus)
mathan dubh Himalaidheanach
nm. (gen. mathain dhuibh Himalaidheanaich, pl. mathain dhubha Himalaidheanach
. , (Selanarctos thibetanus)
mathanas
nm. (gen. mathanais)
; ( , , )
thoir mathanas
vb. phr. (vi.) (vn. toirt mathanas)
(-. do)
mathas
nm. (gen. mathais)
, ;
me
.: mar eisimpleir
m.e.
.: mar eisimpleir
meadhan
nm. (gen. meadhain, pl. meadhanan)
1) , ;
meadhan a bhaile
ann an teis-meadhan / ceart-mheadan an achaidh
2) ;
crios mum mheadhan
3) attr. ,
teothachd mheadhain chuibheasach
4) (, )
5) ; , ; ,
foghlam tro mheadahan ma Gidhlig
6) pl. na meadhanan ,
meadhain-aois
nf.

meadhan-aoiseil
adj.
meadhan-chearcall
nm. (am ~)
meadhan-l
nm.
meadhan-oidhche
nm.
meadhan-sheachnach
adj.
meadhanach
adj.
1) , ,
chan eil mi ach meadhanach an-diugh
cha do rinn thu ach meadhanach math
2)
An Ear Mheadhanach
meadrachd
nf. (pl. meadrachdan)
, , ( , )
meal
vt. (vn. mealtainn nm. & mealadh nm.)
; , , (-. )
cuir meal-a-naidheachd
vb. phr.
(-. air cuideigin)
Meal do naidheachd!
!; ! (. )
Mealaibh ur naidheachd!
!; !
mealadh
nm. (gen. mealaidh)
1) , ()
2) , ,
meal-bhucan
nm. (gen. meal-bhucain, pl. meal-bhucanan)
meall
I. vt. (vn. mealladh nm.)
1)
mheall thu mi
carson, a ghaoil, a mheall thu mi? , ?
2) , ,
mheall an nathair Eubha
II. nm. (gen. & pl. mill)
1) , ;
meall an sgrnain
2) ,
III. nm. (gen. mill, pl. meallan)
,
bithidh meallan ann feasgar
meallach
adj.
, , ,
mealladh
nm. (gen. meallaidh)
1) , ()
2) ,
3) , ; ;
4)
meallta
adj.
1) ,
2) .: mealltach
mealltach
adj.
, ;
mealltair
nm. (gen. mealltair, pl. mealltairean)
,
mealtainn
nm. inv.
.: meal, mealadh
meall uisge
nm., .: meall, III.
meamhair
.: meomhair
meamhrachadh
.: memhrachadh
meamhraich
.: memhraich
mean
adj.
,
mean air mean
, -,
manan
.: maran
mananaich
.: maranaich
meanbh
adj.
, , ,
meanbh-chuileag
nf.
;
meanbh-thonn
1. nf.
2. adj.
meanbh-reic
nm.
,
meang
nf. (gen. meanga & meing, pl. meangan)
1) ; ; ;
2) ;
meang air choireigin air an adha
meang(l)an
nm. (nom. meang(l)an, gen. meang(l)ain, pl. meang(l)ain & meang(l)anan)
,
tha na meanglanan sin air seargadh
meann
nm. (gen. & pl. minn)
mearachd
nf. (gen. mearachd, pl. mearachdan)
, ;
cha dan mi mearachdan idir
mearachdach
adj.
, ;
aithris mhearachdach ,
beachd mearachdach
maran
nm. (gen. marain, pl. maranan)
;
maranaich
nf. (gen. maranaiche)
,
s ann ort a tha a mharanaich an-diugh! !
marrsadh
nm. (gen. marrsaidh)
,
meas
I. 1. vt., vi. (vn. meas(adh) nm.)
1) , , ,
2) ,
tha cir gun gabh iad a-staigh amannan a bhitheas a chlann ag ionnsachadh mar a mheasas iad an
cuid obrach fhin ,
3) , , ; ()
I. 2. nm. inv.
1) , ,
tha meas mr agam oirre
is mise le meas ( )
2) ; ,
II. nm. (gen. measa, pl. measan)
,
bidh ceannaiche glasraich a reic mheasan is glasraich
measarra
adj.
, ; ,
measach
adj.
, ( , )
measadh
nm. (gen. measaidh)
1) , ()
2) / ()
measail
adj.
1) ; ; , , ,
2) (-. / -. air)
meas-craobh
nf.

measg
.: am measg
measgachadh
nm. (gen. measgachaidh, pl. measgachaidhean)
1) , ();
2)
measgaich
vt. (vn. measgachadh nm.)
1)
air am measgachadh ri chile ,
measgaich suas rudan eadar-dhealaichte
2) ,
measgaichear
nm. (gen. measgaicheir, pl. measgaichearan)
1)
2) ()
meata
adj.
1) ; ;
2) ; , ,
meatailt
nf. (gen. meatailte, pl. meatailtean)
1)
2) attr.
dorsan meatailt & dorsan de mheatailt
meatair
nm. (gen. meatair, pl. meatairean)
( )
meatrach
adj.
meidh
nf. (gen. medhe, pl. meidhean)
1)
2)
air mheidh
cuir air mheidh

vb. phr. (vt.)
,
chuir i an t-eallach air mheidh air a ceann
meil
vt., vi. (vn. meileadh nm.)
; ()
meileabhaid
nf. (gen. meileabhaide)
meileachadh
nm. (gen. meileachaidh)
1) , ()
2) , ()
meilich
1. vt. (vn. meileachadh nm.)
1) ;
2)
2. vi. (vn. meileachadh nm.)
1) ,
2)
milich
nf. inv.

dan milich
vb. phr. (vi.) (vn. danamh milich nm.)
minn
I. nf. (gen. minne)
1) ,
2) , ,
II. nf. (nom. minn(e), gen. minne, pl. minnean)
1)
2) ;
minn(e)(-)ghuail
minne
.: minn, I., II.
minneadair
nm. (gen. minneadair, pl. minneadairean)
, , ,
minneach
adj.
minnear
nm. (gen. minneir, pl. minnearan)
minnearach
nm. (gen. & pl. minnearaich)
minnearachd
nf. inv.
1)
2) ; ( )
minnearachd fhosgailte
s e obair chunnartach a tha anns a mhinnearachd
minneil
adj.
minn-elas
nm. (gen. minn-elais)
minn ghuail
nf. (gen. minne guail, pl. minnean guail)

dan modail de mhinn ghuail
meirg
1. nf. (gen. meirge)

;
2. vt. (vn. meirgeadh nm.)

3. vi. (vn. meirgeadh nm.)
,
meirg-dhonach
adj.
, -,
meirgeach
adj.
1) , ,
2) ,
tha mo chuid Gidhlig gu math meirgeach
meirgich
vt., vi. (vn. meirgeachadh)
.: meirg 2., 3.
meirle
.: mirle
mirle
nf. inv.
,
breac linne, slat coille is fiadh fireach meirle nach do ghabh duine a-riamh nire aiste
, , ()
dan meirle
vb. phr. (vi.) (vn. danamh meirle nm.)
,
meirleach
.: mirleach
mirleach
nm. (gen. & pl. mirlich)
;
meomhair
nf. (gen. meomhair(e), meomhairean)
cm air mheomhair
vb. phr. (vt.) (vn. cmail air mheomhair nf.)
;
memhrachadh
nm. (gen. memhrachaidh)
; , ()
memhraich
vi. (vn. memhrachadh)
1) , , ( )
2) , , , ( -. air)
3) , , ; -.
meud
nm. inv.
1) , ; ; .
meud an taighe / an achaidh /
meud a h-iomagain
rach am meud
vb. phr. (vi.)
,
2) , ;
a mheud s a bha an lthair ,
co mheud, cia mheud
co mheud a th ann? ()?; ()?

co mheud bliadhna a bha thu ann? ?
meudachadh
nm. (gen. meudachaidh, pl. meudachaidhean)
1) , ()
2) , , (); ;
meudachd
nf. inv.
,
meudachd nam fiachan aca
mu mheudachd muice
meudaich
1. vi. (vn. meudachadh nm.)
,
2. vt. (vn. meudachadh nm.)
; ;
meur
nm. (gen. meir, pl. meir, meirean)
( )
miann
nm. (pl. mianntan)
; ;
miannaich
vt. (vn. miannachadh nm.)
, ;
m-chilear
adj. (comp. m-chileire)
; ,
m-cheartas
nm. (gen. m-cheartais)
m-earbsa
nm.
; ;
mil
nf. (gen. meala, pl. mealan)
mle
nf. ( pl. mltean)
1)
2)
mlsead
nm. (gen. mlseid)
,
mlseag
nf. (gen. mlseige, pl. mlseagan)
mlsean
nm. (gen. mlsein, pl. mlseanan)
(),
mlsich
vt. (vn. mlseachadh n?.)
,
m-mhodhail
adj. (gen. sg. fem. m-mhodhail, pl. m-mhodhaile)
, ; ;
mnich
vt. (vn. mneachadh nm.)
; , (-. do)
ministear
nm. (gen. ministeir, pl. ministearan)
();
cha robh am ministear ag iarraidh a dhol a-null ach bhiodh e a smuaineachadh gu robh e dleasail
dha a dhanamh , ,
mionaid
nf. (gen. mionaide, pl. mionaidean)
mionn-sgrobhainn
nf. (pl. mionn-sgrobhainnean)
. ,
fianais mionn-sgrobhainn ,
mos
nm. (gen. mosa, pl. mosan)
( )
miotag
nf. (gen. miotaig(e), pl. miotagan)
mr
nm. (gen. mre, pl. mrean)
;
dhith e a h-uile mr (. )
misg
nf. (gen. misge)
1) ,
air mhisg
cuir air mhisg

2) . ; ;
misg chatha
misneach
nf. (gen. misnich)
1) , , ; ,
2) ;
misneachadh
nm. (gen. misneachaidh)
1) ; ()
2) , ,
dan misneachadh air
vb. phr. (vn. danamh misneachaidh air nm.)

, , ( -.);
misneachail
adj.
1) ,
2) / ; ,
3) ;
misneachd
nf. inv.
.: misneach
misnich
vt. (vn. misneachadh nm.)
1) , ;
2) , ,
miste
adj. (. misde)
,
cha mhiste sibh e
cha bhu mhiste mi pinnt
mithich
1. nf. inv.
( -.);
2. adj.
; ;
mn
gen. sg. nf., .: bean
mnatha
gen. sg. nf., .: bean
mnathan
nom. pl. nf., .: bean
mo
adj. poss.
, ,
mathair
m
adj. comp., mr
moch
1. adj.
anns a mhoch-mhadainn
2. adv.
moch sa mhadainn
bho mhoch gu dubh
adv. phr.

md
nm. (gen. mid, pl. mdan)
1) ; ;
2) , ,
3) ( )
modh
nm. (pl. modhan)
1) .
2) . ,
modhail
adj. (gen. sg. fem. modhail, comp. modhaile)
, ,
mine
nf. (gen. mna)
mire
adj. gen. sg. fem., .: mr
minteach
nf. (gen. mintiche, pl. mintichean)
1) , ,
2) , ,
molag
nf. (gen. molaig, pl. molagan)
, ,
mollachd
.: mallachd
monadh
nm. (gen. monaidh, pl. monaidhean)
1) ,
2)
3)
mr
adj. (gen. sg. fem. mire, comp. motha & m)
, , ,
mran
nm. (gen. mrain)
(-.), ,
mr-rathad
nm. (gen. mr-rathaid, pl. mr-ridean)
, , ,
mr-roinn
nf. (gen. mr-roinne, pl. mr-roinnean)
,
na cig mr-roinnean
s e mr-roinn a tha ann an Afraga
mr-thr
nf. (gen. mr-thre, pl. mr-threan)
, ,
Tr-mr na Roinn-Erpa , ( )
ann an Tr-mr na Roinn-Erpa ,
motha
adj. comp., .: mr
mu
1. adv.
1) ;
2)
2. prep. (+ dat.; .: mu)
1)
2) , ;
muasgan-caol
nm. (gen. muasgain-chaoil, pl. muasgain-chaola)
mu dheireadh
1. adj.
1)
din de ghainmhich, de ghrinneal, de chlachan agus de dhulbhagan a chaidh fhgail aig m an
eigheachaidh mu dheireadh , , ,

s e seo an cothrom mu dheireadh a gheibh thu ,
2) ,
2. adv.
1) (. mu dheireadh thall)
2) (), ,
sguir an t-uisge mu dheireadh (thall)
mu dheidhinn
prep.
, ;
muil(i)cheann
nm. (nom. muinl(i)cheann, gen. muil(i)chinn, pl. muil(i)chinnean)
()
thruis e a mhuilchinnean
muin
nf. inv.
1) ()
air muin eich ,
leum e air muin na h-asail
2) , ,
muin a chnuic
air muin
prep. phr. (+gen.)
, ,
tha ballachan an taighe seo nas caoile, agus chan fhuilingeadh iad balla fil air am muin
,
chuir i blobhs oirre agus air muin sin seacaid ,
rach air muin
vb. (+gen.)
1) -.
chaidh e air a muin
2)
chaidh an tarbh air muin na b
faigh muin
vb.
,
min
vi. (vn. mn nm.)
,
muin(i)chill
nm. (nom. muin(i)chill, gen. muin(i)chill, pl. muin(i)chillean)
()
muineal
nm. (gen. muineil, pl. muinealan)
muing
nf. (gen. muinge, pl. muingean)
(, )
muing an lemhainn
muinntir
nf. (gen. muinntire)
(,, , .. );
dhfhg e an dthaich ach cha deachaidh a mhuinntir cmhla ris ,

2) , , (-. , -. )
muinntir a bhaile seo
muinntir Uibhist /
ged as e an taigh, chan e a mhuinntir - , ()
muir
nf. (gen. mara, pl. marannan)
rach gu muir
air muir s air tr
tha e aig muir ) ; )
cel na mara
muir-ln
nm. (gen. & pl. muir-lin)
;
thog iad grradh dreach os cinn mullach muir-lin
muir-threach
adj.
mulad
nf. (gen. mulaid)
, , ; ,
tha mulad orm
muladach
adj. (gen. sg. fem. muladaich, comp. muladaiche)
, ; ,
mullach
nm. (gen. mullaich, pl. mullaichean)
1) , ,
clach mhr is eun air a mullach ,
mullach beinne
2)
mullach taighe
bha an t-uisge a sileadh tron mhullach
3)
mult
nm. (nom. molt & mult, gen. & pl. muilt)
,
muilt-fhoil
nf. (gen. muiltfhela)
mn
nm. (gen. min)
theab mi mo mhn a chall leis cho ibhinn s a bha e ,

dan mn
vb. phr. (vi.) (vn. danamh mn nm.)
mun
conj.
.: mus
mur(a)
conj.

.: ma
mus
conj. (mus, mun, mum)
1) ; , ; ,
mus / mun tig an geamhradh
cha do phigh e mus do dhfhalbh e , ;
an oidhche mus do chaochail i
2) ; ; , (-.)
chm e grim math air an fhradh mus tuiteadh i , ,

mu sgaoil
.: sgaoil, 2.
mu thimcheall
prep. phr. ( mu timcheall
mum thimcheall(-sa), mud thimcheall(-sa), ma thimcheall(-san), ma timcheall(-se), mar timcheall(-ne),
mur timcheall(-se), mun timcheall(-san))
prep. phr. (+gen.)
1) ,
na cnuic mu thimcheall a' bhaile
2) , ;
tha iad ag rdh rudan oillteil mum thimcheall / mum timcheall /
na
I. neg. ptcl.
(+ )
na bi grach! !; !
II. interr. ptcl.
(= an do; )
na chm e air ais sibh? ?
III. conj.
bidh a' chlann sin nas fhaide gun tiseachadh air leughadh 's air sgrobhadh, anns a' chumantas, na
feadhainn a tha fileanta sa Ghidhlig ,
, -
IV. pron. rel.
1) , ; , ; ,
thug mi dha na bha agam de bhiadh ,
2) ( , : nas (na + is) )
tha am fear seo nas m
bha an trana na bfhaide
V. def. art. pl.
. an, I.
vi. prep. pron.
.: an, III.
nbaidh
nm. (gen. nbaidh, pl. nbaidhean)
nbaidheachd
nf. (pl. nbaidheachdan)
; () ,
nbaidheil
adj.
nach
1. neg. interr. ptcl.
nach do rinn thu e? ?
2. neg. rel. pron.
am fear nach till ,
an l air nach till ,
cha chaoidh duine an rud nach fhaic e , ()
3. neg. conj.
a chionn s nach eil stailc ann []
ged nach robh e tinn
air dhigh s nach bithinn m-mhodhail
nad
prep. + adj. poss.
,
. .: an, III.; an
ndar
nm. (gen. ndair)
1)
maise ndair
2) ,
ndarra(ch)
adj.
1) ,
gas ndarra
2) , ;
meudachadh ndarrach
naidheachd
nf. (gen. naidheachd, pl. naidheachdan)
1) ,
d do naidheachd? ?
fear-naidheachd
2) , (, )
naidheachdair
nm. (gen. naidheachdair, pl. naidheachdairean)
, ;
nidhlean
nm. (gen. nidhlein)
nimhdeas
nm. (gen. nimhdeis)
. ; ;
nmhdeil
adj.
, ,
nire
nf. inv.
1) , ,
gabh nire ,
mo nire! !
mo nire oirbh! !
2) ,
nireach
adj.
.: nrach
nisean
nm. (gen. nisein, pl. niseanan)
1) ,
2) , ,
niseanta
adj.
;
Am Md Niseanta
niseantach
1. nm. (gem. & pl. niseantaich)
2. adj.
niseantachd
nf. inv.
1)
2) ;
naisgear
nm. (gen. naisgeir, pl. naisgearan)
.
nam
prep. + adj. poss.
,
. .: an, III.; an
nmhaid
nm. (gen. nmhad, pl. nimhdean)
1) ; ,
2)
nan
1. conj.
nan, nam
(+ )
nan robh e air tighinn ()
2. def. art.
( b, f, m, p)
. .: an, I.
3. prep. + adj. poss.

. .: an, III.; an
naoi
1. num. sub.
2. num. adj.
naoi-deug
1. num. sub.
2. num. adj.
naoidhean
nm. (gen. naoidhein, pl. naoidheanan)
1) , ,
2)
naodh
.: naoi, 1.; 2.
naodh-deug
.: naoi-deug, 1.; 2.
naoinear
nm.
,
naomh
1. nm. (gen. & pl. naoimh)
. ;
2. adj.
, ,
am Baile Naomh ()
naomhachd
nf. inv.
1) ,
2) ;
nr
adj.
, ,
is nr sin! !
is nr do
vb. phr.
-.
cha nr dhomh sin a rdh
cha bu nr dhaibh sin a dhanamh
nar
1. prep. + adj. poss.
,
. .: an, III.; an
2. neg. ptcl.
...
nar leigeadh Dia! !
nrach
adj.
1) (-.); ;
2) ; , ,
nrachadh
nm. (gen. nrachaidh)
1) ();
2) (),
nraich
vt. (vn. nrachadh nm.)

1) ,
2) ; ;
neach
nm. inv.
1) , , , ; ( )
chan fhaca mi neach sam bith
2) , ( ):
neach-casaid
nm. (pl. luchd-casaid)
Neach-casaid a Chrin
nm. (gen. & pl. Luchd-casaid a Chrin)
. ()
neach-cathrach
nm.
neach-ciil
nm. (pl. luchd-ciil)
neach-ceirde
nm. (pl. luchd-ceirde)
,
neach-cloinne
nm.
neach-ionnsaigh
nm. (pl. luchd-ionnsaigh)
,
neach-labhairt
nm. (pl. luchd-labhairt)
,
neach-obrach
nm. (pl. luchd-obrach)
;
neach-bruidhne Gidhlig
nm. (gen. neach-bhruidhne Gidhlig, pl. luchd-bruidhne Gidhlig)
, -,
neach-ceannaich
nm. (gen. neach-cheannaich, pl. luchd-ceannaich)
neach-ionaid
nm. (pl. luchd-ionaid)
1) . ()
2) . / ;
3) . () (, )
neach-teagaisg
nm. (pl. luchd-teagaisg)
,
neactar
nm. (gen. neactair)
nead
nm. (gen. & pl. nid)
thig gach eun a dhionnsaigh nid ()

namh
nm. (gen. nimh, pl. namhan)
1)
2) . ,
namhaidh
adj.
;
neapaigear
nm. (gen. neapaigeir, pl. neapaigearan)

neapaigin
nf. (gen. neapaigine, pl. neapaiginean)
nearbh
nf. (pl. nearbhan)
nearbhach
adj.
, ,
neart
nm. (gen. neirt)
, () ; , ,
an trine a neirt
neartachadh
nm. (gen. neartachaidh)
(),
neartaich
vt. , vi. (vn. neartachadh nm.)
. ( . . . ), ,
neartmhor
adj.
, ,
neas
nm. (gen. neasa, pl. neasan)
1) .
2) . ( )
3) .
neasgaid
nf. (gen. neasgaide, pl. neasgaidean)
1) . , ,
2) .
3) .
nibhi(dh)
nm. / nf. (gen. nibhi(dh), pl. nibhidhean)
-
saoilidh balaich ... nach eil cerd as fherr na n Nibhi gus an tid iad innte ,
, , , ( )
neimh
.: nimh
Neiptin
nm. (gen. Neiptiin)

.
neo
conj.
., .: no
air neo
conj.
, ,
neopref.
-, neo-bhaisteach
adj. (comp. neo-bhaistich)
,
neo-chiontach
adj. (gen. sg. fem. neo-chiontaich, pl. neo-chiontaiche)
;
neo-chomasach
adj.
;
neo-chmhnard
adj. (comp. neo-chmhnaird)
neo-chothromach
adj.
( )
neo-chramach
adj.
;
neodrach
adj.
.
gn neodrach
neo-eisimeil
adj.
neo-eisimeileach
adj.
;
bheir an tidsear dhaibh misneach gu bhith neo-eisimeileach
neo-eisimeileachd
nf.
;
neo-iomlan
adj.
neinean
nm. (gen. neinein, pl. neinein & neineanan)
.
neinean-grine
nenach
adj. (gen. sg. fem. nenaich, comp. nenaiche)
1) , ; ,
nach nenach sin? ?

2) ,
neoni
nf. inv.
1) ,
2) , ( )
neo-phirteach
adj.
, , ,
neo-riaghailteach
adj. (comp. neo-riaghailtiche)
.
neo-thruacanta
adj.
;
neul
nm. (gen. & pl. neil)
1) ,
2)
3)
neulach
adj.
; ,
neulaich
vt. , vi. (vn. neulachadh)
1) ()
2) ()
n
I. .: dan, dan
II. nm. (gen. n, pl. nithean)
1) , ,
a h-uile n
n sam bith ; - ()
nitheigin -, , -
iomraidhean smplidh mu dhaoine, mu nithean agus mu iteachan ,
2) ,
3) ; ; ;
deiseil air gach n , [ ]
n an cl
nm. (pl. nithean an cl)

leabhraichean, brdachd, nithean eile an cl, cho math ri teacsaichean bho dhrma s na
mrmheadhain , , ,
nic
pref.
,
Mrag Nic-Dhmhnaill
Senaid NicBhtair
nigh
vt. (vn. nighe nf.)
; ;
nighe
nm. inv.
, ()
nigheadair
nm. (gen. nigheadair, pl. nigheadairean)
1)
2)
nigheadair-shoithichean
nigheadaireachd
nf. inv.
( )
nighean
nf. (gen. nighinne, pl. nighnean)
1)
2)
3)
nghneag
nf. (nom. nghneag & nonag, gen. nghneig, pl. nghneagan)
.-.
1)
2) , ( )
nimh
nm. (nom. neimh, & nimh, gen. n(e)imhe)
1) ,
2) . ; ;
nimheil
adj.
1)
2) . ,
nonag
.: nghneag
nis(e)
.: a-nis
nitheil
adj.
; ,
niuclasach
adj.
cumhachd niuclasach nm.

sgudal niuclasach nm.
no
conj.
nobhail
nf. (gen. nobhaile, pl nobhailean)
caibideil a-mach nobhail

nochd
1. vt. (vn. nochdadh nm.)
1) ,
nochd dhomh e
2. vi. (vn. nochdadh nm.)
1) , ,
an uair a nochd e a-staigh (),

2) ( )
Nollaig
nf. (gen. Nollaige)
.
Nollaig Chridheil! !
aig m na Nollaighe
norradaich
nf. (gen. norradaiche)

norrag
nf. (gen. norraig, pl. norragan)
()
cha dfhuair mi norrag chadail ,
ns
nm. (gen. nis, pl. nsan)
1) , , ,
2) ; ,
an seann ns ( )
not(a)
nm. (gen. nota, pl. notaichean)
1) . ;
2) ( , 20 , 240 ;
1971 . 100 )
3) ,
bha na h-oileanaich a gabhail notaichean
4) ,
nuadh
adj.
,
an Tiomnadh Nuadh .
nuadh-fhacal
nm. (gen. nuadh-fhacail, pl. nuadh-fhacail & nuadh-fhaclan)
nuadhachadh
nm. (gen. nuadhachaidh)
1) (, ),
2) ( )
nuadhaich
vt. (vn. nuadhachadh nm.)
, ; ,
nuair (a)
adv.
nuair bha mi g () ()
.: an uair a
nuallaich
vi. (vn. nuallaich nf.)
1) ,
2) ;
nur
prep. + adj. poss.
,
. .: an, III.; an
nurs
nf. (gen. nurs, pl. nursaichean)

o
prep.
(+ dat.)
,
.: bho, bho
obair
1. nf. (gen. obrach, oibre, d. obair, pl. obr(a)ichean)
1) ,
2) , ( -. )
obair-ghris ;
3) ,
2. pres. part.
bha sinn ag obair fad an latha an-d

obair-dachaigh
nf.

obann
adj.
,
obraich
vt. , vi. (vn. obair nf.)
1. vi.
,
2. vt.
1) , (-. )
2) ()
obraiche
nm. (nom. oibriche, obraiche, gen. obraiche, pl. obraichean)
1) ();
2) () ;
ochd
1. num. sub.
2. num. adj.
ochd-deug
1. num. sub.
2. num. adj.
ochdad
nm.
ochdamh
adj. num.
ochdnar
nm.
,
o chionn
prep. phr. (+ gen. ; . bho chionn)
1)
o chionn mos(a)
2) , ; (-. ); (-. )
g
adj. (comp. ige)
,
g-mhos
nm.
oibriche
nm. (pl. oibrichean)
oidhche
nf. (pl. oidhcheannan)
a dhoidhche
;
an oidhche ro raoir

oidhirp
nf. (pl. oidhirpean)
,
thugadh oidhirp uair is uair air stad a chur orra
oifis
nf. (gen. oifise, pl. oifisean)
, ,
oir
I. nf. (gen. oire, pl. oirean)
, ; ,
II. conj.
; - ,
ir
adj.
oirbh
prep. pron. (. .: air, air)

oirbhse
()
irleach
nm. / nf. (gen. & pl. irlich)
( ; 2,54 )
oirnn

oirnne
()
oirre

oirrese
()
oisean
nm. (gen. oisein, pl. oiseanan, oisein)
,
aig oisean na sride
oitir
nf. (gen. oitire, pl. oitirean)
, ;
l
vt. , vi. (vn. l nm.)
1)
2) ,
olc
adj. (gen. sg. fem. uilce, comp. miosa)
, ; ;
2) , ;
on
.: bhon
r
nm. (gen. ir)
ran
nm. (gen. & pl. rain)
;
rd
nm. (gen. & pl. ird)
,
orm

ormsa
()
rnaid
nf. (pl. rnaidean)
,
orra

orrasan
()
ort

ortsa
prep. pron. emph.
()
os cionn
prep. phr.
(+ gen.)
, ,
bha an t-uisge os cionn an glinean
ospadal
nm. (gen. ospadail, pl. ospadalan)
paca
nm. (pl. pacannan)
.
pganach
nm. (gen. & pl. pganaich)
. , ; .
paidhir
nm. / nf. . (gen. masc. paidhir, gen. fem. paidhreach, pl. paidhirichean)
paidir
nf. (gen. paidire, pl. paidrichean)
. ( )
pigh
1. vt. (vn. pigheadh nm.)
1) ,
2) . , ; , ()
2. nm. inv.
; , ,
pailt
adj. (comp. pailte)
; ;
pipear
nm. (gen. pipeir, pl. pipearan)
1)
2) ,
pipearan poileasaidh
pipear ibhinn
nm. (gen. pipeir ibhinn, pl. pipearan ibhinn)
( )
pipear-naidheachd
nm. (gen. pipeir-naidheachd, pl. pipearan-naidheachd)
pirc
nf. (gen. pirce, pl. pircean)
pirt
nf. (gen. pirte, pl. pirtean)
,
mar phirt de
prep. phr.
(-.)
pirtich
vt. (vn. pirteachdh nm.)
, ()
piste
nm. (pl. pistean)
; ,
prant
nm. (pl. prantan)
;
parsail
nm. (pl. parsailean)
, ; ,
prtaidh
nm. (pl. prtaidhean)

pasgan
nm. (gen. pasgain, pl. pasgain, pasganan)
, ; ,
pathadh
nm. (gen. pathaidh)
peanas
nm. (gen. peanais, pl. peanasan)
;
peanasachadh
nm. (gen. peanasachaidh, pl. peanasachaidhean)
;
peann
nm. (gen. & pl. pinn)
( )
pian
nf. (gen. pin, pl. piantan)
,
pina
nm. (pl. pinathan)
;
pile
nf. (pl. pilichean, pileachan)
;
pinc
adj. (comp. pince)
pink
pob-chmhla
nm. (pl. pob-chmhlaichean)
. ; ;
pob-chmhla bhlla ; ()
pos
nm. (pl. posan)
1) ;
2) , ;
piseag
nf. (gen. piseige, pl. piseagan)
piuthar
nf. (gen. peathar, pl. peathraichean)
plaosg
nm. (gen. plaoisg, pl. plaosgan)
1) ( , ); , , ( , )
2) , , , ( )
pleat
nm. (pl. pleatan)
mion-phleatan
nm. pl.
pcaid
nf. (gen. pcaide, pl. pcaidean)
pg
nf. (gen. pige, pl. pgan)
poit
nf. (gen. poite, pl. poitean)
, ; ()
poll-cheannan
nm. (gen. & pl. poll-cheannain)
pongail
adj. (gen. sg. fem. pongail, comp. pongaile)
1) , ( )
2) , ( )
3) ,
4) , , ( )
pr
nm. (gen. pir, pl. pran)
1) ,
2) ;
3)
4)
4)
port
I. gen. & pl. puirt)
1) ,
2)
II. nm. (gen. & pl. puirt)
, ;
ps
vt. , vi. (vn. psadh nm.)
, ; (aig -.)
post
I. nm. (gen. puist)
;
post-adhair
chuir i an litir air falbh air a' phost-adhair

II. nm. (gen. & pl. puist)
, ;
preas
nm. (gen. preasa, pl. preasan)
; ( . )
priobadh
nm. (gen. priobaidh, pl. priobaidhean)
1) ;
2)
prosan
nm. (gen. & pl. prosain)
prosanach
nm. (gen. & pl. prosanaich)
;
prs
nf. (gen. prse, pl. prsean)
prgram
nm. (gen. prgraim, prgraman)
prothaideach
adj. (comp. prothaidiche)
1)
2) ,
puinnsean
nm. (gen. puinnsein, pl. puinnseanean)
,
punnd
nm. (gen. & pl. puinnd)
( )
purpaidh
adj. (gen. sg. fem. purpaidh, comp. purpaidhe)
;
put
vt. (vn. putadh)
,
putan
nm. (gen. putain, pl. putanan, putain)
1)
2)
rabaid
nf. (gen. rabaide, pl. rabaidean)
. (Oryctolagus cuniculus)
rabhadh
nm. (gen. rabhaidh, pl. rabhaidhean)
1) ,
2)
clag-rabhaidh nm. , ;
thoir rabhadh
vb. phr. (vi.) (vn. toirt rabhaidh nf.)
, (do -.); ( )
thug iad rabhadh air ball
thug iad rabhadh dhomh
rbhart
nm. (gen. rbhairt)
.: rabhd
rabhd
nm. (gen. rabhda, pl. rabhdan)

1) , ,
2)
rc
I. vt, vi. (vn. rcadh nm.)
, (); , ()
II. nm. (gen. ric, pl. rcan)
racaid
nf. (gen. racaide, pl. racaidean)
.
rcan
nm. (gen. rcain, pl. rcanan)
rach
vi. (vn. dol nm.; .: rach)
1) , ;
thid mi don bhaile
a bheil an trana seo a dol do Ghlaschu? ?
rach a chadal
chaidh i bhuaithe ,
2) ,
a bheil / am bi na cilidhean a dol fhathast? ?
d tha dol? ?; ?, -?; , ?
bha mi sa chirt an-d! ciamar a chaidh dhut? cha deach ach gu dubh dona! !
? , !
3) , ( - )
tha e a dol am meud / feabhas /
4) (-.), ,
chaidh e na phoileas
5) :
chaidh talla a bhaile a pheantadh
cha tid sin a dhanamh
6) :
rach thar a chile ,
rach an ss anns an obair ,
rach an urras gu... , ...
chaidh e s mo chuimhne (. )
rach agam air
vb. phr. (vn dol agad air nm.)
1) (-. ), (-. )
an tid agad air obair fhaighinn? ?
rinn i e cho math s a rachadh aice ,
2)
clann le duilgheadasan a tha mar thoradh air nach deach aca air na bun-sgilean ,
- .
rach am falach
vi. (vn. dol am falach nm.)
rach fodha
vi. (vn. dol fodha nm.)
,
chaidh am bta fodha
, ( )
rach ri taobh cuideigin

, ( )
rachadh
.: rach, rach
rachaibh
.: rach, rach
rachainn
.: rach, rach
racham(aid)
.: rach, rach
radan
nm. (gen. & pl.radain)
rag
adj. (comp. raige)
1) , ; ,
2)
3)
ragaich
nm. (vn. ragachadh nm.)
;
rith
nf. (gen. rithe, pl. rithean)
,
raon
nm. (gen. raoin, pl. raontan & raointean)
1) , ,
raon-cluiche . ;
raon-goilf
raon-adhair ,
raon-gnomhachais ,
raon-ola ,
2) ,
raon eile anns an robh e for elach
3) .
4) . ,
5) .
raon a ghnomha
raon teothachd
nm. (gen. raoin teothachd, pl. raontan teothachd)
, /
raon cuibheasach teothachd
rapach
adj. (comp. rapaiche)
1) ;
2) ,
rath
nm. (gen. ratha)
. , ,
is duilich rath a chur air duine dona ()
rathad
nm. (gen. rathaid & rothaid, pl. rathaidean & ridean)
1)
rathad dbailte
rathad singilte
2) , ,
air an rathad dhachaigh
chaidh iad an rathad sin /
3) ,
an rathad teaghlaich , (< . in the family way)
rathad-a-mach
nm. (gen. rathaid-a-mach, pl. ridean-a-mach)
rathad beag
nm. (gen. rathaid bhig, pl. ridean beaga)

rathad-mr
nm. (gen. rathaid-mhir, rothaid-mhir, pl. ridean-mra)
,
Ratharsach
1. nm. (gen. & pl. Ratharsaich)
, - () (Ratharsair & Ratharsaigh; -
)
2. adj.
r
I. nf. inv.
1) , ,
2) - , -
an r mo sheanar ,
II. prep.
(+ gen.)
, ;
r na h-ine dhrdhaidh
r nam bliadhnachan dhfhs i nas simhe
reachd
nm. inv.
1) , ,
a Ghrig fo reachd nan seanailearan
ge cruaidh reachd a bhillidh, chan fharr reachd a mhinisteir
, ()
2) . , ; , ;
reamhar
adj. (gen. sg. fem. reamhair, comp. reamhra)
, ,
reamhraich
vt., vi. (vn. reamhrachadh nm.)
1) ,
2)
reic
1. vt. (vn. reic nm.)
(-. ri),
chan eil cil agam ri reic
reic air deagh phrs .
2. nm. inv.
()
chan eil e airson a reic

fear-reic / neach-reic ,
reiceadair
nm. (gen. reiceadair, pl. reiceadairean)
1) ;
2)
ridh
adj.
1) ;
2) ,
3) ( ); , ( )
bi ridh ri cuidegin
,
ridhlean
nm. (gen. ridhlein, pl. ridhleanan)
,
ridio
nm. (gen. ridio, pl. ridiothan)
d a th air an ridio? ?
rile
nf. (gen. rile, pl. rilichean)
1) ,
2) ; ;
3) pl. , ,
rilig
nf. (gen. rilige, pl. riligean)
; ( )
rir
.: a-rir
ris
nf. (gen. rise, pl. risean)
,
ris mhr nam baln
risde
.: a-rist
riseamaid
nf. (gen. riseamaide, pl. riseamaidean)
.
rite
nf. (gen. rite, pl. ritean)
1) ;
2) ; ()
3) , ; ()
rist
.: a-rist
riteach
nm. (gen. ritich, pl. ritichean & ritich)
. ,
riteachadh
nm. (gen. riteachaidh)
1) , ()
2) ; ()
3) , ()
4) .: riteach
ritear
nm. (gen. riteir, pl. ritearan)
. ;
reithe
nm. (gen. reithe, pl. reitheachan)
()
ritich
vt., vi. (vn. riteachadh nm.)
1) , ( );
2) , ();
tha na h-altan air an riteachadh mar a leanas ()
ritich an gnothach
3) ,
ritich a chlimh seo dhomh
4) ; ()
ritich an rm agad! !
ritich an rathad / /
redh
vt., vi. (vn. reodhadh nm.)
1)
2)
redhta
.: reta
reiteag
nf. (gen. reiteige, pl. reiteagan)
;
reta
adj. (. redhta, rethte)
1) ;
biadh reta nm.
tha mo chasan rethte! !
2) ,
tha e reta an-diugh
reth
vt., vi. (vn. reothadh nm.)
1)
2)
reothadair
nm. (gen. reothadair, pl. reothadairean)
, ,
reothadh
nm. (gen. reothaidh, pl. reothaidhean)
,
bha reothadh ann sa mhadainn (an-diugh) ( )
reothadh is aiteamh
nm. (gen. reothaidh is aiteimh)

sde-chaitheamh reothaidh is aiteimh (-.)
reotha(i)rt
nf. (gen. reothairt, pl. reothartan)
, ;

reothart an-diugh is contraigh a-mireach
rethta
.: reta
reul na maidne
nf. (gen. ril na maidne)
,
ri
prep. ( ris; ..: ri)
(+dat.; + .)
1) ;
2) , ;
3) ( )
4) ,
5) , :
tha mran agam ri dhanamh
6) , ( ,
):
a bheil thu ri brdchd fhathast? ?
riaghailt
nf. (gen. riaghailte, pl. riaghailtean)
1) ;
2) ,
riaghailt-bhdh
nf. (pl. riaghailtean-bdh)
,
riaghailt bunaiteach
nf. (gen. riaghailt bunaitich, pl. riaghailtean bunaiteach)
,
riaraich
vt. (vn. riarachadh nm.)
1) ,
2) , ; ()
3)
riamh
adv.
.: a-riamh
ribh
prep. pron. (. .: ri, ri)

ribhse
prep. pron. emph. (. .: ri, ri)
()
rinn
I. vb.
.: dan, dan
II. prep. pron. (. .: ri, ri)

rinne
()
roghachd
nf. (pl. roghachdan)

,
ris
1. prep.
.: ri
2. prep. pron. (. .: ri, ri)

ris-san
()
rithe

rithese
()
rium

riumsa
()
riut

riutsa
()
riutha
prep.pron. (. .: ri, ri)

riuthasan
()
ro
I. adv.
(+ .)
,
II. prep. (. roimh; ron; . .: ro)
(+ dat.)
1) ( )
2) , ( )
3) ,
cuir ro
vt. (vn. cur ro nm.)
(-. ), ;
roI. pref.
(+ .)
1) -, ro-nochd
vt.
-.
2) , ; ( )
ro-gheal -
II. -, - (, ; ; , -.)
ro-leasachan
nm.
ro-thaghadh
nm.
1)
2) ; ;
roghainn
nf. / nm. (gen. rohgainn, pl. roghainnean)
; ,
mo roghainn fhn de chel
roimh
prep.
(.: ro, ro)
roimhe
1. adv.
, ,
2. prep. pron. (. .: ro, ro)

roimhesan
prep. pron. emph. (. .: ro, ro)
()
roimhe seo
adv.
,
roimhpe
prep. pron. (. .: ro, ro)

roimhpese
()
Rominianach
1. nm. (gen. & pl. Rominianaich)
2. adj.
romhad

romhadsa
()
romhaibh

romhaibhse
()
romhainn

romhainne
()
romham

romhamsa
()
romhpa

romhpasan
()
ron
prep.
.: ro, ro
rpa
nm. (pl. rpan, rpaichean)
; ;
rn
nm. (gen. & pl. rin)
. (Phocidae)
rs
nm. (gen. ris, pl. rsan, ris)
rosg
nm. (gen. ruisg, pl. rosgan)
ruadh
adj. (comp. ruaidhe)
1) ; -
2) ( .: dearg)
rud
nm. (gen. rud, pl. rudan)
1) , , ;
2) , ,
a bheil rud cerr? - ?
rud beag
adv.
1) , -,
2) , ,
rud sam bith
-; ( )
ruig
vt. , vi. (vn. ruigsinn nf., ruiginn nf., ruigheachd nf.; .: ruig)
1) (-.), ( -. ),
an drinig iad fhathast
2) (),
ruig air
vt. (vn. ruigsinn air nf., ruiginn air nf., ruigheachd nf.)
, ; ( -.)
an ruig thu air an sgeilp as irde? ?
ruith
vi. (vn. ruith nf.)
,
rm
nm. (gen. rim, pl. rmannan)
1)
2) ,
rnaire
nf. (pl. rnairean)
s
I. conj.
.: agus
II. vi.
.: is
sa
I. prep. + def. art.
.: anns an
II. adj., pron.
.: seo
-sa
suff. emph.
( ) ,
Sbaid
nf. (gen Sbaid, pl. Sbaidean)
. , ( )
sabaid
1. nf. (pl. sabaidean)
1) ; ()
dan sabaid vi.
2) ( . . ), ;
2. vi. (vn. sabaid nf.)
, (ri -. / -.);
sbh
1. vt. , vi. (vn. sbhadh )
2. nm. (gen. sibh, pl. sibh & sbhan)
sbhail
vt. (vn. sbhaladh)
sbhailte
adj.
, ,
sabhal
nm. (gen. sabhail, pl. sabhalan, saibhlean)
;
Sboint
nf. (gen. Sboint, pl. Sbointean)
. , ( )
sa chaidh
adj.
,
smhach
adj. (comp. smhaiche)
, ; ;
sr
adj.
1)
2)
sagart
nm. (gen. sagairt, pl. sagartan)
,
saighdear
nm. (gen. saighdeir, pl. saighdearan)
,
saighdear saor-thoileach
nm. (gen. saighdeir-shaor-thoilich, pl. saighdearan-saor-thoileach)
()
saighead
nf. (gen. saighde, pl. saighdean)
saill
nf. (gen. saille, pl. saillean)
breath shaille
saillean sthaichte
salach
adj. (gen. sg. fem. salaich, comp. salaiche)
, ;
salann
nm. (gen. salainn)
salm
nm. (gen. & pl. sailm)
sam bith
adj.
( )
1) : , ;
feumaidh fios a bhith air bileig-chlraidh gach neach-chloinne a thaobh gnothaich mheidigich sam
bith no aileirgidhean a bhitheas a cur air an neach-chloinne

,
2) : , ;
cha chuir duine sam bith air chl a shliochd fhin
adv.
1) (), ()
cha do nochd e spis mhr sam bith dhaibh
2) . ; ,
Samhain
nf. (gen. Samhna)
samhradh
nm. (gen. samhraidh, pl, samhraidhean)
samhla-mapa
nm. (gen. samhlaidh-mhapa, pl. samhlaidhean-mapa

san
prep. + def. art.
.: anns an
sanas
nm. (gen. sanais, pl. sanasan)
1)
2) ,
3) ,
4)
saobh-chrbhadh
nm. (gen. saobh-chrbhaidh)
1) ,
2)
saoghal
nm. (gen. saoghail, pl. saoghail, saoghalan)
1) , , ,
2) , , ;
saoil
vi. (vn. saoilsinn nf.)
1) , ( -. air)
2) ,
3), ,
saoil an tig e? tha eagal orm s , ? ,
saoil mran de
vt. (vn. saoilsinn mrain de nf.)
, ;
saor
I. nm. (gen. & pl. saoir)
;
II. 1. adj.
1) ,
2) ,
3) , ,
4) ;
2. vt. (vn. saoradh nm.)
1) ,
2) ,
3) ( -.)
chaidh a saoradh bhon h-uile casaid
3) ; ,
saor-l
nm. (pl. saor-lithean)
; ,
saothair
nf. (gen. saothrach, d. saothair, pl. saothraichean)
1) ( ),
2) , , , ; ,
seac
adv.
. ,
seac raidh ,
tha mi seac searbh sgth dheth! ) ; ) !
seacaid
nf. (gen. seacaide, pl. seacaidean)
;
seach
I. prep.
1) , ; ..., ...
gabhaidh sinn iasg seach feil , ,
2) (-.), (-.)
3) , ,
fear seach fear, chaidh iad tron doras , ,
4) (-.)
chaidh i seach an taigh
5) :
mu seach
adv.
1) , ; ; ;
thug iad greis mu seach air an spaid
puing mu seach! !; !
2) ,
thog i na piseagan t mu seach
seach s
-
2. adv.
chaidh i seach
seachad
adv.
1) ( )
chaidh bus ln seachad
bhuail e a-steach san dol seachad ,
2) ( )
cuir seachad ine
tha an oidhche a dol seachad gu luath
3) ( -.)
tha na lithean ud seachad []
is math seachad e! , !
4) thoir seachad, .: thoir
seachad air
prep.
( )
ruith a chlann seachad oirnn
seachain(n)
vt. (vn. seachnadh nm.)
, , ( -.), ( -.)
seachain meadhan a bhaile, tha cus trafaig ann ,

seachain boireannaich gun nire
seachanta
adj.
, ,
neo-sheachanta
adj.
,
seachd
I. 1. num. sub.
2. num. adj.
II. adv., .: seac

seachdad
nm. (gen. seachdaid, pl. seachdadan)
( )
seachdain
nf. (gen. seachdaine, pl. seachdainean)
seachdamh
adj. num.
seachdnar
nm. inv.
,
seadh
I. adv.
1)
Aonghais! seadh? ! ?
bha mi bhaile an-d ... seachd (?) ... agus chunna mi Ailean, Ailean s a bhth ... A, seadh! seadh!
... ... , , [] ... !
seadh dreach! !; !
2) seadh? ?, !
II. nm., .: seagh
seagal
nm. (gen. seagail)
aran seagail
seagh
nm. (gen. seagha, pl. seaghan)
(),
cha chleachdar am facal san t-seagh sin
tha thu ceart, ann an seagh ,
seall
vt. (vn. sealltainn nm.)
, (do -.)
seall air
vt. (vn. sealltainn (air) nm.)
( -., -.)
sealladh
nm. (gen. seallaidh, pl. seallaidhean)
, ( -.)
sealg
1. nf. (gen. seilge, pl. sealgan)
;
2. vt. (vn. sealg nf.)
( -.)
seamrag
nf. (pl. seamragan)
. (Trifolium repens)
tha an raon ln sheamragan -
seamrag dhearg
nf. (pl. seamragan dearga)
. (Trifolium pratense)
seamrag gheal
nf. (pl. seamragan geala)
. (Trifolium repens)
sean
adj. (comp. sine)
, ( )
seanchaidh
nm. (pl. seanchaidhean)
;
seanmhair
nf. (gen. seanmhar, pl. seanmhairean)
seann
adj.
( )
searbh
adj. (comp. seirbhe)
( )
searmon
nm. (gen. searmoin, pl. searmonan)
seas
vi. (vn. seasamh nm.)
sid
vi. (vn. sideadh nm.)
1) ( )
2) ( -. / -.),
3) (); ()
seinn
vt. (vn. seinn nf.)
seinneadair
nm. (pl. seinneadairean)
sithear
nm. (gen. sitheir & sithir, pl. sithrichean)
sithear-cuibhle
nm. (gen. sitheir-chuibhle, pl. sithrichean-cuibhle)
, -
sithir-rd
nm. (gen. sitheir-ird, pl. sithrichean-rda)

seo
1. adj.
, , ,
a t-seachdain seo chaidh
a t-seachdain seo tighinn
2. pron.
, ,
ann an s(h)eo
adv.
.: an seo
an seo
adv.
d a tha thu a danamh an seo? ?

seclaid
.: teclaid
sel
1. nm. (gen. & pl. siil)
2. vi., vt. (vn. seladh nm.)

1) ,
2) (, )
seladair
nm. (pl. seladairean)
seladh
nm. (gen. selaidh, pl. selaidhean)
1) , , ()
2) ( )
3) ; , -.
clr-selaidh , ,
4) (. pl. selaidhean) , ,
liosta shelaidhean
sel-mara
nm. (gen. & pl. siil-mhara)

semar
nm. (gen. semair, pl. semraichean)
semar-cadail
nm. (gen. semair-chadail, pl. semraichean-cadail)
semar dorcha
nm. (gen. semair dhorcha)
-
semar-laighe
nm. (gen. semair-laighe, pl. semraichean-laighe)
semar-leapa
nm. (gen. semair-leapa, pl. semraichean-leapa)
semar-suidhe
nm. (gen. semair-shuidhe, pl. semraichean-suidhe)

; ; ,
sersa
nm. (pl. sersachan)
, , , ,
seudraidh
nf.
;
seunadair
nm. (pl. seunadairean)
, ,
sgin
vt. (vn. sgineadh nm.)
sgal
1. vi. (vn. sgaladh nm.)
1) ; ,
2) , , ( )
2. nm. (gen. sgala, pl. sgalan)
1) , ; ()
2) , , ;
sgl
nm. (gen. & pl. sgil)
sgla
nf. (gen. sgla, pl. sglaichean)
.
sgaladh
nm. (gen. sgalaidh)
, ()
sgalag
nm. nf. (gen. sgalaig, pl. sgalagan)
1) ,
2) ; ,
sgalanta
adj.
, ; ;
sgilean-uisge
nm. (gen. sgilein-uisge, pl. sgileanan-uisge)
,
sgaoil
1. vt., vi. (vn. sgaoileadh nm.)
1) (); (), (), ()
sgaoil i a girdeanan (. )
sgaoil na fgarraich air feadh an t-saoghail
seallaidhean bragha air an sgaoileadh fodhpa
2) vt. , ; , ,
2. nm. inv.
,
fa sgaoil / ma sgaoil / mu sgaoil
adv.
1) ,
2)
cuir mu sgaoil
vb. phr. (vt.) (vn. cur mu sgaoil nm.)
,
leig mu sgaoil
.: cuir mu sgaoil
sgamhan
nm. (gen. sgamhain, pl. sgamhanan)
.
sgaoth
nm. (gen. sgaotha, pl. sgaothan)
, ()
sgthan
nm. (gen. sgthain, pl. sgthanan)
sgeilp
nf. (gen. sgeilpe, pl. sgeilpean)
sgeir
nf. (gen. sgire, pl. sgirean)
; ;
sgeul
nm. / nf. (gen. & pl. sgeil)
, ,
sgeulachd
nf. (pl. sgeulachdan)
1) , ,
2)
sgian
nf. (gen. sgeine, dat. sgithinn, pl. sgeinean)
;
sgiath
nf. (gen. sgithe, pl. sgiathan)
1)
2) ; ;
3)
sgillinn
nf. (gen. sgillinne, pl. sgillinnean)
,
sguidilear m, gen. sguidileir, pl. sguidilearan
sgioba
nm. / nf. (pl. sgioban)
;
sgiobalta
adj.
1) , ; ,
2) , ; ,
sgioblaich
vt. (vn. sgioblachadh)
, (-.)
sgre-ghlacaidh
nf. (pl. sgrean-glacaidh)
, ,
sgth
adj. (comp. sgthe)

, ; ;
Sgitheannach
nm. (gen. & pl. Sgitheannaich)

sgoil
nf. (gen. sgoile, pl. sgoiltean)
sgoilear
nm. (gen. sgoileir, pl. sgoilearan)
1) , ,
2) ( )
sgth
nf. (gen. sgtha, pl. sgthan)
sgth cirrus .
sgriach
nm. (gen. sgriacha, pl. sgriachan)
, ,
sgrob
nf. (gen. sgroba, pl. sgroban)
, ,
sgrobh
vt. (vn. sgrobhadh nm.)
(gu -.)
sgrobhadair
nm. (pl. sgrobhadairean)
;
sgrios
vt. (vn. sgrios nm., sgriosadh nm. )
1) ; ;
2)
sguab
1. nf. (gen. sguaibe, pl. sguaban)
;
2. vt. (vn. sguabadh nm.)
; ,
sgudal
nm. (gen. sgudail)
, ,
sguir
vi. (vn. sgur)
(de -.), , ; (de -.)
shos
adv.
()
shuas
adv.
()
sia
1. num. sub.
2. num. adj.
sia-deug
1. num. sub.
2. num. adj.
sianar
nm.
,
sibh
pron. pers.
1) ;
2) ; ; ;
sibhse
pron. pers. emph.
1) () ; ()
2) () ; () ; () ; ()
sde
nf. inv.
sil
vi. (vn. sileadh nm.)
, , ( )
silidh
nm. (pl. silidhean)
;
sin
1. adj.
1) , , ,
2) . , ;
chan eil mi cho math sin
2. pron.
, , ,
c / d a tha sin? / ?
ann an s(h)in
adv.
an sin, 1)
an sin
adv.
1)
tha an cat ann an sin
2) , ,
sn
vt. (vn. sneadh nm.)
; ;
sinn
pron. pers.
1)
sinn fhn
2) ;
sinne
pron. pers. emph.
1) ()
2) () ; ()
sinnsear
nm. (gen. sinnsir, pl. sinnsirean)
sol
nm. (gen. & pl. sl)
, ;
gnomhan mar a bhith a' cur sl... , ...
solachadh
nm. (gen. solachaidh)
.
sos
adv.
, , ( )
sth
nf. (gen. sthe)
; ;
sitir
nf. (gen. sitire)
sitrich
nf.
bi sitrich
vi.
dan sitrich
vi.
siubhal
nm. (gen. siubhail)
siubhail
vi. (vn. siubhal nm.)
1) ,
2) ,
sicar
nm. (gen. sicair, pl. sicaran)
siud
pron.
, ,
ann an s(h)iud
adv.
.: an siud
an siud
adv.

an siud 's an seo
adv.
, -
slinte
nf.
slaodach
adj. (gen. sg. fem. slaodaich, comp. slaodaiche)
,
na bi cho slaodach! !
slat
nf. (gen. slaite, pl. slatan)
1)
2)
3) ( )
sliabh
nm. (gen. slibh, pl. slibhtean)
1)
2)
3)
slighe
nf. (pl. slighean)
,
slighe mhalairt
nf. (pl. slighean malairt)

smal
nm. (gen. smail, pl. smalan)
;
smaoinich
vi. (vn.smaointinn nm., smaoineachadh nm.)
(air -. / -.),
sna
prep. + def. art.
.: anns an
snmh
vi. (vn. snmh nm.)
,
snth
nm. (gen. sntha & snith, pl. snithean)
, , ;
snthad
nf. (gen. snthaide, pl. snthadan)
,
sneachd
nm. (gen. sneachda)
snip
nf. (pl. snipean)
. ,
snog
adj. (comp. snoige)
1) ( , ),
2) ;
sochaireach
adj. (comp. sochairiche)
;
soisgeul
nm. (gen. soisgeil)
soitheach
nm. (gen. soithich, pl. soithichean)
1)
2) ,
soilleir
adj. (gen. sg. fem. soilleir, comp. soilleire)
1) ,
2) , ,
3) ,
soilleirich
vi. (vn. soilleireachadh nm.)
( )
solas
nm. (gen. & pl. solais)
1)
2)
3) .
spin
nf. (gen. spine, pl. spinean)
spealg
1. nf. (gen. speilg, pl. spealgan)
,
2. vt. , vi. (vn. spealgadh nm.)
(), (), ()
spis
nf. (gen. spise)
,
speur
nm. (gen. speura, pl. speuran)
spocach
adj. (gen. sg. fem. spocaich, comp. spocaiche)
, ;
spg
nf. (gen. spige, pl. spgan)
1)
2)
sporan
nm. (gen. & pl. sporain)
1) ;
2) , ( )
srbh
nm. (gen. srbha, pl. srbhan)
( )
srid
nf. (gen. sride, pl. sridean)
srac
vt. (vn. sracadh nm.)
, ,
sracadh
nm. (gen. sracaidh)
()
sracte
adj.
,
sreath
nm. (gen. sreatha, pl. sreathan)
1) , ; ( ); ()
2) ; ;
3) ,
srn
nf. (gen. srine, pl. srnan)
1) .
2) .
sruth
nm. (gen. struith, srutha, pl. sruthan)
1) ,
2) ,
sruth-chairt
nf. (pl. sruth-chairtean)
. () ; ,
(= sruth-dhiagram)
sruth-dhiagram
nm. (pl. sruth-dhiagraman)
. , (=
sruth-dhiagram)
stad
I. vt. , vi. (vn. stad(adh))
1) ()
2) ( -.)
II. nm. (gen. stad(a), pl. stadan)
1) , ;
2) ,
stad-bhus
nm. (gen. stadan-bhus)

staidhir
nf. (gen. staidhreach, pl. staidhrichean)
1) ()
2) ,
staidhre
nf. (gen. staidhre, pl. staidhrichean)
1) ()
2) ,
stilinn
nf. (gen. stilinne)
stairsneach
nf. (gen. stairsnich, pl. stairsnichean)
stampa
nf. (gen. stampa, pl. stampaichean)

()
stiubha
nf.
,
stiubhaig
vt. (vn. stiubhadh nm.)
,
stiir
vt. (vn. stiireadh nm.)
1) , (, )
2) , (, )
3) , ,
4) ,
tha cir aig na tidsearan a bhith a' stiireadh na cloinne gu bhith a' toirt bheachdan

stiireadh
nm. (gen. stiiridh, pl. stiiridhean)
1) ();
2) ,
3) ,
stoc
I. nm. (gen. & pl. stuic)
1) ()
2) ;
3) ,
II. nm. (gen. & pl. stuic)
stocan cil
nm. (gen. stocain chil, pl. stocanan cil)
()
stoirm
nf. (gen. stoirme, pl. stoirmean)
, ,
stoirmeil
adj. (gen. sg. fem. stoirmeil, comp. stoirmeile)
, ;
tha e stoirmeil an diugh
str
nm. (gen. stir, pl. stran)
1) , ; ;
2) (), ;
3) .: stras
str-dta
.
stras
nm. (gen. strais)
; , ;
streap
vt. , vi. (vn. streap nm.)
; , ;
suas
adv.
, ( )
sud
pron.
., .: siud
sgh
nm. (gen. sigh & sgha, pl. sghan)
sgh-measa
nm.

suidh
vi. (vn. suidhe nm.)
bi a chlann air am misneachadh gu suidhe gu cofhartail ,

suidheachadh
nm. (gen. suidheachaidh, pl. suidheachaidhean, suidhichidhean)
1) ,
2) , ,
suidhich
vt. (vn. suidheachadh )
1) , ,
2) , ,
3) () , ,
4)
thid luchd-riteachaidh a shuidheachadh
5) ( )
sil
nf. (gen. sla, pl. silean)
1) ;
2)
suirghe
nf. inv.
dan suirghe ri nighean

fear-suirghe ,
suiridhe
nf. inv.
= suirghe
suiteas
nm. (gen. & pl suiteis)
,
poca shuiteas
nm.

sith(e)
nm. / nf. (gen. sithe)
,
slaire
nm. / nf. (gen. slaire, pl. slairean)
1) . (Sula bassana)
2) .
sult
nm. (gen. suilt)

(), ;
Sultain
nf. (gen. Sultaine)
( )
Sultuine
nf. inv.
( )
sultmhor
adj.
1) , ; ,
2) , , ;
3) ,
sumainn
nf. (gen. sumainne, pl. sumainnean)
; ;
sunnd
nm. inv.
1) ; , ;
2) ()
d do shunnd? ?; ?
ann an deagh / droch shunnd /
tha deagh shunnd oirre
sunndach
adj.
, ; ; , ,
Sumach
1. nm. (gen. & pl. Sumaich)
2. adj.
srd
nm. (gen. sird)
1) ,
2) , , ;
srdag
nf. (gen. srdaig, pl. srdagan)
, , ,
srdaigaich
vi. (vn. srdagaich)
, , ;
suth
nm. (gen. sutha, pl. suthan)
. ,
sutha
nm. / nf. (gen. sutha, pl. suth(ach)an)
t
.: do, II.
tbhachd
nf.
, ,
chan eil tbhachd sam bith ann dhomhsa
tbhachdach
adj.
1) , ,
gnomhachas tbhachdach
2) ,
cho tbhachdach s a bha a h-inntinn ...
tabhainn
vi. (vn. tabhann)
tabhann
nm. (gen. tabhainn)
1) ()
2)
tabhair(t)
.: thoir, toirt, thoir
tabhairteach
nm. (gen. & pl. tabhairtich)
, ,
tabhairtiche
nm. (gen. tabhairtiche, pl. tabhairtichean)
, ,
tabhannaich
1. vi. (vn. tabhannaich)
2. nf. (gen. tabhannaiche)

1) ()
2)
tabhartach
adj.
1) ,
2) .
an tuiseal tabhartach
tabhartas
nm. (gen. tabhartais, pl. tabhartasan)
1)
2) , ; ,
taca
nf. inv.
;
an taca ri
, ,
tha i glic an taca ri brthair
tacaid
nf. (gen. tacaide, pl. tacaidean)
1) ()
2)
tacan
nm. (gen. tacain, pl. tacanan)
,
an sin suidhidh i tacan a tachas a cinn , (
)
tachair
vi. (vn. tachairt nf.)
1) , ( -. do)
bidh a chlann a faighneachd d tha a tachairt ,
d a tha a tachairt? chan eil cil ?
d a thachair do Sheumas? ?
s ann mar sin a thachair
thachair sin an-uiridh
2) ,
mar a thachair, bha tr dhiubh ann ,
3)
an do thachair thu ris a-riamh? ?
tachair air
, ,
thachair mi air an-d
tachair ri
( -.)
thachair mi rithe sa bhaile
tachais
1. vt. (vn. tachas nm.)
, , ; ,
2. vi. (vn. tachas nm.)
1) (); ()
2) , ;
tachartas
nm. (gen. tachartais, pl. tachartasan)
, ; ; ;
tachas
nm. (gen. tachais)
1) , ()
2) ()
3)
tachd
vt. (vn. tachdadh nm.)
1) ;
2) , ; , ()
tachdadh
nm. (gen. tachdaidh)
1) ()
2) ()
3)
tadhail
vt., vi. (vn. tadhal nm.)
, (air -.)
tha sinn a dol a thadhal orra
tadhal
nm. (gen. tadhail, pl. tadhalaichean)
1) ()
2) , ;
3) .
tadail
1. nm. (gen. & pl. tadhail)
, ;
2. vt. (vn. tadhal nm.)
, (-. / -. air)
tagair
vt. (vn. tagairt nf., tagradh nm.)
1) , ( -.);
2) ( )
3) , ; ; ; , ;
-.
tha e tagradh cirdeas dhaibh ,
4) , ( ),
is iomadh adhbhar a thagair e
tagairt
nf. (gen. tagairte, pl. tagairtean)
1) ();
2) ( )
3) , ,
4) , ()
5) ; , ; , ;
tagh
vt. (vn. taghadh nm.)
1) ,
thagh e an sgioba
2) , ( -.)
cha deachaidh an taghadh
taghadh
nm. (gen. taghaidh, pl. taghaidhean)
1) , ()
2) ; ;
gheibh roghainnean agus taghadh chloinne cothrom fis le beachdachadh

3) .
taghta
adj.
1) ,
2) ; ; . !, !
an dan mi na soithichean dhut? taghta! , ? !
tagradh
nm. (gen. tagraidh, pl. tagraidhean)
1) . .: tagairt
2) . , ,
tagsaidh
nm. / nf. (gen. tagsaidh, pl. tagsaidhean)
taibhse
nf. / nm. (pl. taibhsean, taibhseachan)
,
taibhsearachd
nf. inv.
; ( )
taic(e)
nf. (gen. taice)
1) ,
taic airgid
taic-beatha
cm taic ri cuideigin -.
cuir do thaic orm / rium ) ; )

2) , ;
fear-taice nm. ) , ; ; ) ;
3) ,
an taic ri ..., ...
taiceil
adj.
;
taidhr
nf. (gen. taidhre, pl. taidhrichean)
,
taifeid
nm. (gen. taifeid, pl. taifeidean)
taigeis
nf. (gen. taigeise, pl. taigeisean)
, ( , ;
, ,
)
taigh
nm. (gen. taighe), pl. taighean)
1) ()
fear an taighe ) , ; ) ,
bean an taighe ) , ; ) , ,
taigh dubh ) ; ) ,

2) , ,
aig an taigh
on taigh
3) , :
Taigh nan Cumantan
Taigh nan Morairean
taigh-bdh nm. ,
taigh-nighe nm.
taigh-beag
nm. (gen. taigh-bhig, pl. taighean-beaga)
,
taigh-chon
nm. (pl. taighean-chon)

taigh-cluiche
nm. (gen. taigh-chluiche, pl. taighean-cluiche)
taigh-dhealbh
nm. (pl. taighean-dhealbh)
()
taigheadas
nm. (gen. taigheadais)
1) , ;
2) attr.
rainn thaigheadais / raon taigheadais
fearainn thaigheadais
sgeimichean-taigheadais ( )
taigh-seinnse
nm. (gen. taigh-sheinnse, pl. taighean-seinnse)
, , , ,
taigh-staile
nm. (pl. taighean-staile)
;
taigh-tasgaidh
nm. (gen. taigh-thasgaidh, pl. taighean-tasgaidh)
taigh-sta
nm. (pl. taighean-sta)
1) ;
2) () ,
tailceas
nm. (gen. tailceis)
.: tarcais
tailceasach
adj.
.: tarcaiseach
tileasg
nm. (gen. tileisg)
1)
2) ( , ;
)
bha iad ag iomairt tileisg
tillear
nm. (gen. tilleir, pl. tillearan)
taing
nf. (gen. tainge)
,
gus mo thaing a nochdadh
mran taing!
taing dhut! / taing dhiubh! ! / !
ceud taing! !
taingeil
adj. (gen. sg. fem. taingeil, comp. taingeile)
tinig
.: thig, thig
tir
I. vi. (vn. tireadh nm.)
tir s , , ,
II. nf. (gen. tire, pl. tirean)
,
dan tir air cuideigin ,
tairbhe
nf. inv.
; , ;
d an tairbhe a th agad s? ?
s e beag thairbhe a fhuair mi s
tairbheach
adj. (comp. tairbhiche)
1) ,
2)
tairbhich
vi. (vn. tairbheachadh nm.)
,
tireil
adj.
; ; ,
tairg
vt., vi. (vn. tairgse nf.)
1) , ,
thairg e a chuideachadh
thairg e a dhanamh
2) ( , )
tairgse
nf. (gen. tairgse, pl. tairgsean)
1) ()
2)
s e tairgse a tha sin a thathar denach gabhail ris
cuir an tairgse
vb. phr. (vn. cur an tairgse nm.)
cuir an tairgse muinntir eile
thoir tairgse
vb. phr. (vn. toirt tairgse nf.)
( , ) (air )
thug e tairgse de deich not air 10
tirneanach
nm. (gen. tirneanaich)
tairsgeir
nf. (gen. tairsgeir, pl. tairsgeirean)

tais
adj. (comp. taise)
1) ;
tha e tais an diugh
aig an m ud clomaid gu math blth, tais ann an Alba
,
2) ,
taisbean
vt. (vn. taisbeanadh nm.)
, ,
taisbeanach
adj.
1) , ; ; ( , )
chunnaic / chuala e gu taisbeanach iad /
2) .
a mhodh thaisbeanach
taisbeanadh
nm. (gen. taisbeanaidh, pl. taisbeanaidhean)
1) , ()
2) , ,
3) attr.
taisbeanlann
nf. (gen. taisbeanlainn, pl. taisbeanlannan)
,
taisbein
.: taisbean
taise
nf. inv.
,
taiseachadh
nm. (gen. taiseachaidh)
, ()
taisead
nm. (gen. taiseid)
,
taisg
vt. (vn. tasgadh nm.)
1) , ( )
2) ; ;
3) . , ,
taisich
vt. (vn. taiseachadh nm.)
;
taitinn
vi. (vn. taitinn & taitneadh nm.)
, (ri -.)
taitneach
adj. (comp. taitniche)
; , ;
briathran taitneach
taitneadh
nm. (gen. taitnidh)
()
taitneas
nm. (gen. taitneis, pl. taitneasan)
1) ,
2)
talachadh
nm. (gen. talachaidh)
; ();
tladh
nm. (gen. tlaidh, pl. tlaidhean)
1) , (); ; ,
2) , ()
3) ,
4) ()
talaich
vi. (vn. talachadh nm.)
, ,
tlaidh
nm. (vn. tladh nm.)
1) , , , ,
ciamar as urrainn dhuinn daoine a thladh? ?
tlaidh an luchd-ceannachd air ais
2) , ;
tlaidheach
adj. (comp. tlaidhiche)
, ,
talamh
nm. (gen. talmhainn nf., pl. talmhanan nm.)
1) an Talamh
air aghaidh na talmhainn , ,
2) ,
chuir iad san talamh e
3) ,
talamh itich ,
talamh bn ,
tlann
nm. (gen. tlainn, pl. tann(t)an)
; ;
tlantach
adj.
; ;
talla
nm. (pl. tallachan)
; ;
talla a bhaile
.: talla baile
talla baile
nm. (pl. tallachan baile)
1) , , (. town hall)
anns an Talla Bhaile, ann an Talla a Bhaile
sa mhadainn bidh i a dol an lthair aig an oifis aice san Talla Bhaile

2) (. village hall)
talmhaidh
adj.
1)
creutair talmhaidh
2) , ;
tmailt
nf. (gen. tmailte, pl. tmailtean)
1) ,
2) ,
tmailteach
adj.
1) , ,
2) ,
tmailtich
vt. (vn. tmailteachadh nm.)
1) ; ;
2) -.
tha i air a tmailteachadh an drsda
tamall
nm. (gen. tamaill, pl. tamallan)
;
an ceann tamaill , ,
tmh
1. nm. (gen. timh)
1) ()
2) (-.) ()
3) ,
na thmh
adj. phr.
tha iad nan tmh / /

4) ; , ,
a bheil thu nad thmh? ? / ?
tha an luchd-obrach nan tmh air sgh na stailc -
am fear a bhios na thmh, cuiridh e an cat san teine (. ,
, ) ()
2. vi. (vn. tmh nm.)
1)
2) ; ,
3) ,
gruagach an taobh shuas dhom a tmh , ( )
tmhadair
nm. (gen. tmhadair, pl. tmhadairean)
,
tana
adj. (gen. sg. fem. tana, pl. taine)
1)
2) , ( )
brochan tana
3) ,
falt tana
4) ( )
5) , ( )
tanaich
vt., vi. (vn. tanachadh nm.)
1) () ; ()
2) () ;
3) () ;
tancair
nm. (gen. tancair, pl. tancairean)
,
tancair-ola
tannasg
nm. (gen. & pl. tannaisg)
, ,
taobh
1. nm. (gen. taoibh, pl. taobhan)
1)
tha pian nam thaobh
2) ,
bhuail an lraidh taobh an taighe
3) ;
an taobh a-muigh
an taobh a-staigh
an taobh siar, an taobh an iar ( -. )

4) ;
tha iad a tighinn an taobh seo
5) ( )
ghabh sinn a taobh / .
cm taobh ri
vb. phr. (vi.) (vn. cumail taobh ri nf.)
(-.) ; ;
2. prep. (+ gen.)
, , ;
thaobh an taghaidh... ...; ...
ri taobh
prep.
, ,
rim thaobh ,
ri taobh a chidhe ,
taobh ri taobh
adv. phr.
;
taobh cl
nm. (gen. taoibh chl)

chon an taoibh chl
adv.
nuair a dhfhgas i an taigh an tionndaidh i chon an taoibh chl no dheis?

, ?
taobh-duilleig
nm. (gen. taoibh-dhuilleig, pl. taobhan-duilleig)

td a seachd .
taois
nf. (gen. taoise, pl. taoisean)
taom
vt., vi. (vn. taomadh nm.)
1) (), ; (); ()
2) . ,
taom na currain
taomadh
nm. (gen. taomaidh)
; ; ()
tap
nm. / nf. (gen. tapa, pl. tapaichean)

tapachd
nf. inv.
1) ; , ,
2) ;
3) ;
tapadh
nm. (gen. tapaidh)
1) , ; , ; ,
2) , , ;
3) ;
4) , ()
tapadh leat!
!
tapadh leibh!
!; !
tapag
nf. (gen. tapaig, pl. tapagan)
1)
2)
tapaidh
adj. (comp. tapaidhe)
1) , ; ,
2) , , ; , ; ,
balach tapaidh, bha ochd puinnd ann ,
s e boireannach glan, tapaidh th ann ,
3) ,
4) ; , ;
tarbh
nm. (gen. & pl. tairbh)
tarbhach
adj.
.: tairbheach
tairbhaich
vi. (vn. tarbhachadh nm.)
,
tarbh-nathrach
nm. (gen. & pl. tairbh-nathrach)
tarcais
nf. (gen. tarcaise)
1) ; ;
2) , ; ;
tarcaiseach
adj.
1) ,
2) ; ,
targaid
nf. (gen. targaide, pl. targaidean)
1) ,
2)
trmachadh
nm. (gen. trmachaidh)
1) ()
2) (, ) ()
3) ; ()
trmaich
vt. (vn. trmachadh nm.)
1) ;
2) , (, )
3) ;
trr
vi. (vn. trradh nm.)
trr s , , ,
trradh
nm. (gen. trraidh)
, ()
tarrag
nf. (gen. tarraig, pl. tarragan)
tarraing
1. vt. (vn. tarraing nf.)
1) , ; ( -. air);
2) , ,
tarraing pinnt
tarraing fuil
tarraing anail ;
3) , ( -. gu)
tarraing gu crch
bha iad a tarraing gu h-aois
bha an oidhche a tarraing faisg air a mhadainn ,
4) , ;
5)
tarrang dealbh
tarraing cuideigin
vb. phr.
-.; ; (-.);
2. nf. (gen. tarrainge & tirgne, pl. tarraingean & tirgnean)
1) , ()
2) , ; ()
3) ; ;
4) , ()
5) ,
6) . ,
tarraingeach
adj. (comp. tarraingiche)
, ,
tha i gl tharraingeach
tarran
nm. (gen. tarrain, pl. tirnean)
tarrang
nf. (gen. tirgne, pl. tirgnean)
tarsainn
1. adv.
,
2. prep. (+ gen.)
,
tarsainn air
prep.
(+ dat.)
,
bha craobh mhr tarsainn air an rathad
chaidh iad tarsainn air an drochaid / na beanntan /
tart
nm. (gen. tairt)
,
tartmhor
adj.
,
tasgadh
nm. (gen. tasgaidh)
1) , ()
taigh-tasgaidh nm.
ionad-tasgaidh nm. ,
2)
airgead-tasgaidh nm. ,
neach-tasgaidh
nm.
tasgaidh
nf. (gen. tasgaidhe, pl. tasgaidhean)
, ; ;
tastan
nm. (gen. tastain, pl. tastanan)
(1/20 )
tth
vt. (vn. tthadh nm.)
, , ,
tthadh
nm. (gen. tthaidh)
, , ()
tathaich
vi. (vn. tathaich nf.)
, (air)
tathaich air cirdean
a fhleasgaich tha tathaich air srathan is glinn, a mealladh nan caileag , ,
, ( )
tthan
nm. (gen. tthain, pl. tthanan)
,
t
nf. inv.
1) , , ( , ,
)
tha a phiseag / a chroit seo nas lugha na an t sin / ,
2)
t-mhalairt , -
thinig t gam fhaicinn an-d ( )
teachd
1. vi. defec.
1) . ,
an t-m ri teachd ,
2)
an teachd e an cl do chir? ?
2. nm. inv.
, ,
teachd an earraich
teachd-an-tr
teachd-a-steach ) ; ) . ,
teachdail
adj.
;
an trth teachdail .
teachdaire
nm. (gen. teachdaire, pl. teachdairean)
1) ,
2) ;
teachdaireachd
nf. inv.
1) , ,
rach air theachdaireachd / ;
2) , , ( )
teadhair
nf. (gen. teadhrach, pl. teadhraichean)
,
aig ceann mo theadhrach ,
teagaisg
vt. (vn. teagasg nm.)
1) , (do -.)
theagaisg mo sheanair dhomh na th agam de ghliocas , ,

2)
teagaisg matamataig
3) ; ;
teagaisg an ginealach r
teagamh
nm. (gen. teagaimh, pl. teagamhan)
; , ,
an tig i a-mireach? thig gun teagamh! ? , !
cuir (an) teagamh
vb. phr. (vi.)
-. , , -.
cha do chuir iad teagamh nach fhaca sinn e , (
)
cuir teagamh ann an rudeigin
vb. phr. (vi.)
; (, -.)
teagasg
nm. (gen. teagaisg)
,
fear-teagaisg, neach-teagaisg ,
teaghlach
nm. (gen. teaghlaich, pl. teaghlaichean)
teagmhach
adj.
,
bhithinn teagmhach gun danadh duine de na ministearan Gidhlig ann ,
teallach
nm.(gen. teallaich, pl. teallaichean)
, ,
leac an teallaich nf. ( , )
teallach cerdaich ()
teampall
nm. (gen. & pl. teampall)
teanchair
nm. (gen. teanchair, pl. teanchairean)
1) ;
2)
3)
teanant
nm. (pl. teanantan)
, ,
teanga
nf. (gen. teangaidh, dat. teanga, pl. teangannan & teangan)
1) .
air bàrr mo theangaidh
2) .
teann
1. vi. (vn. teannadh nm.)
1) . , ,
2) (ri -.), ; (air -.)
s fherr dhuinn teannadh ris
feumaidh sinn teannadh air an obair
theann e ri streap
teann air
vi. (vn. teannadh air nm.)
, ; . ,
bha e a teannadh air meadhan-oidhche
2. adj. (comp.teinne)
1) ,
rpa teann
2) , ;
ceangail gu teann
3) ( ); ; ( )
bun-tomhasan teann
4) , (air -. / -.),
bha an t-arm teann orra
5) .
fuaimreag theann
teannachadh
nm. (gen. teannachaidh)
1) , ()
2) , ()
3) ,
teannachair
nm. (gen. teannachair, pl. teannachairean)
.: teanchair
teannaich
vt., vi. (vn. teannachadh nm.)
1) (), ()
2) (), ()
teanntachd-cuim
nf. inv.
.
teant(a)
nf. (gen. teanta, pl. teantaichean)
,
tarainte
adj.
1) , ; ,
ite-falaich tarainte
2) , ,
inbhe tharainte airson na Gidhlig
tarainteachd
nf. inv.
1) ;
an tarainteachd
2) .
tarainteachd dta
tearc
adj.
1) , ;
2) ,
termann
nm. (gen. termainn)
, ; ,
fo thermann na cirte
termann poileataigeach
tarmann ndair
nm. (gen. & pl. tarmainn ndair)
tern(adh)
.: teirinn
terr
nf. (gen. tearra)
,
teas
nf. inv.
teasach
nf. (gen. teasaich, pl. teasaichean)
,
teasachadh
nm. (gen. teasachaidh)
1) , ()
2) ,
uidheam teasachaidh nf. ,
teasaich
vt., vi. (vn. teasachadh)
(), ()
teasairg
vt. (vn. teasairginn nm.)
, ,
is e a luchd-tadhail a theasairg an t-eilean
teasraig
vt. (vn. teasraiginn nm.)
.: teasairg
teas-mheidh
nf. (gen. teas-mheidh, pl. teas-mheidhean)
teatha
nf. inv.
(. .: t)
teich
vi. (vn. teicheadh nm.)
, ,
theich na saighdearan ) ; )
teicheadh
nm. (gen. teichidh)
1) , ()
2) ,
3)
teicneolach
adj.
,
teicneolaiche
nm. (gen. teicneolache, pl. teicneolachean)
;
teicneolas
nm. (gen. teicneolais)
teicneolas fiosrachaidh
teicneolasach
adj. (comp.teicneolasaich)
,
teicniche
nm. (gen. teicniche, pl. teicnichean)
tid
.: rach, rach
teignigeach
adj.
teine
nm. (gen. teine, pl. teintean)
1)
cuir air an teine / cuir s an teine /
cuir teine ri togalach
rach na theine ,
chaidh talla a bhaile na theine
2) ,
teine-dealain
taobh an teine nm.
teinntean
nm. (gen. & pl. teinntein)
,
teip
nf. (gen. teip, pl. teipichean)
1)
teip ththaidh ,
tape-thomhais ,
din am parsail le teip
2) ;
bidh a chlann a cleachdadh innealan teip no bhideo
an cuala tu an teiup r aca? ?

teirce
nf. inv.
1) , ;
2) ,
teis-meadhan
.: meadhan
teisteanas
nm. (gen. teisteanais, pl. teisteanasan)
1) ; . ;
2) , , ,
teisteanas-breith
3) , ,
teirinn
vt., vi. (vn. ternadh nm.)
1) , ( );
theirinn e s a chbaid
teirinn a bhruthaich
theirinn i bhrr a ghrraidh
2)
3) , ( )
telebhisean
nm. (gen. telebhisein, pl. telebhiseanan)
1)
2)
prgram telebhisein
chunnaic mi prgram math air (an) telebhisean
teclaid
1. nf. (nom. teclaid & seclaid, gen. teclaid, pl. teclaidean)
1)
2)
2. adj.
tedh
vt. (vn. tethadh nm.)
.: tethaich
teodhadh
.: teothachd
tema
adj.
1) , , ;
2) ;
teothachd
nf. inv.
,
teothachd chuibheasach
teothaich
.: tethaich
tethaich
vt., vi. (vn. tethachadh nm.)
1) , ,
tethaich am brot
2) tedh ri cuideigin vi. (-.), ( -.)
teth
adj. (gen. sg. fem. teithe, comp. teotha)
,
botal teth nm. ,
teud
nm. (gen. tid & teuda, pl. teudan)
.
sheinneadh teudan na fdhle ,
tha
.: bi, bi
thabhair
.: thoir, thoir
thinig
.: thig, thig
thairis
1. adv.
1) ,
chaidh iad thairis ) ( ); ) .
chaidh iad a-null thairis
2) ,
tha iad thall thairis
cuir thairis
vb. phr. (vi., vt.) (vn. cur thairis nm.)
1) ,
chuir an t-uisge thairis
2) , ( )
3)
chuir iad thairis i
4) . ,
tr a cur thairis le creutairean de gach sersa ,
2. prep. pron. (. . thar, thar)

thairis air
prep. (+ dat.)
1) , ,
chaidh e thairis air an drochaid
2)
chaidh am plana thairis air na beanntan

3) , , -. , ,
chaidh thu thairis air na bha mi ag iarraidh ,
thairis-san
prep. pron. emph. (. . thar, thar)
()
thairte
prep. pron. (. . thar, thar)

thairtese
()
thall
adv.
1) ;
a bhean ud thall a rinn an gire , , , ( )
2) ,
ann an Ameireagaidh thall ,
3) ; ( )
mu dheireadh thall ,
aig a cheann thall ,
thalla
imp. (pl. thallaibh)
()!, ()!
thalla(ibh) dhachaigh! () !
thall thairis
adv.
; ; ;
thall s a-bhos
adv.
1) , -
2) ,
thar
prep. (+ gen.; . .: thar)
1) , , ( )
bha raidhfil aige thar a ghuailne
mltean thar mhltean ,
2) ,
thoir mo shoraidh thar a chuain
3) , ,
tha sin uile thar mo chomasan
4) :
thar a chile ) ; ; ) -.
sgioblaich an rm agad, tha a h-uile cil thar a chile ,
chuir mi thar a chle iad
chaidh iad thar a chile
tharad

tharadsa
()
tharaibh

tharaibhse
()
tharainn

tharainne
()
tharam

tharamsa
()
tharta

thartasan
()
theab
defec.
(-. ; :
theab mi tuiteam
theab iad mo sgriosadh
theagamh
conj.
, ;
theagamh nach tig i , ,
thid
.: rach, rach
their(eadh)
.: abair, abair
theirinn
.: abair, abair
thig
vi. (vn. tighinn nm.; .: thig)
1) , ;
cha tinig i cmhla rium
a tighinn an taobh seo
thig gam fhaicinn! !
cuin a thig iad ? ?
mus tig a geamhradh
2)
thinig e a-steach orm nach robh iad ag isteachd ,
3) :
thinig e bhuaithe ,
thinig orm sin a dhanamh
thig
vb. phr. (vi.) (vn. tighinn nm.)
, ,
thig air
vb. phr. (vn. tighinn air nm.)
-. , ,
thinig eagal / mulad / acras orm / /
thig be
vb. phr. (vi.) (vn. tighinn be nm.)
1) ,
ciamar a thig sinn be san ite seo? ?
2) (air -.), (air -.)
cha tig mi be air sin! !
thig do
vb. phr. (vi.) (vn. tighinn do nm.)
, ; ,
ciamar a tha an dreuchd r a tighinn dhut? ?
is tu as fherr don tig deise ( )
thig ri
vb. phr. (vi.) (vn. tighinn ri nm.)
; ,
suidhichidhean a bhitheas a tighinn ri feuman chloinne fa leth ,

cha tinig an t-ite ri a shlinte
thig suas air
.: thig be, 2)
thogras
.: togair
thoir
vt. (vn. toirt nf.)
.: thoir
1) , (do -.)
thug i tiodhlac dhuinn
thoir dhomh do lmh
2) , ; ,
thoir am fios seo thun a bhird ( )
thoir a-nall Ailean thugam ( )
thug i Ameireagaidh oirre
3) (-., -.) -. ; ( -.); ( -.)
thoir am bith ,
thoir gu buil ,
4) ,
:
bheir mi sgrob do Ghlaschu
thoir an aire ) ; )
thoir comhairle , (do / air -.)
thoir oidhirp , (air -.)
thoir tarraing air rudeigin -., -., -.
5) :
thoir an t-siteag ort! !
thoir do chasan leat! !; !
thoir air
vt. (vn. toirt air nf.)
,
thug i orm falbh
bheir e orm a dhanamh aig a cheann thall

thoir air iasad
vt. (vn. toirt air iasad nf.)
(do -.), , (do -.), (do -.)
thoir seachad
vb. phr. (vt.) (vn. toirt seachad nf.)
1) ;
thoir seachad airgead
bha iad a toirt seachad airgid air an t-srid an-diugh
2) ; ,
thoir seachad an gunna
3) ()
bheir i seachad raid
thort
.: thoir, thoir
thu
pron. pers. ( is ,
tu: is tu, cha tu,
bhiodh tu)
1)
s ann an sin a bhitheas tu ,
2) ,
is esan a bhuaileadh / bhuaileas thu /
thubhairt
.: abair, abair
thuca

thucasan
()
t(h)ug
.: thoir, thoir
thugad

thugadsa
()
thugaibh

thugaibhse
()
thugainn

thugainne
()
thugam

thugamsa
()
thuice

thuicese
()
thuige

thuigesan
()
thuirt
.: abair, abair
thun
prep. gu + def. art. an (+ gen.)
.: chun; . .: gu
thusa
pron. pers. emph.
, ,
tha thusa nas fherr gu dhanamh ,
.: thu
t
nm.
(. .: teatha)
cupa t
tiamhaidh
adj.
, , ,
tibhre
nm. (gen. tibhre, pl. tibhrean)
( , )
ticead
nf. (gen. ticeid, pl. ticeadan)
ticeard
nf. (gen. ticeaird, pl. ticeardan)
.: ticead
tde
nf. (gen. tde, pl. tdean)
1)
tha an tde a dol seachad
sgrobh Murchadh thugainn, agus bha a thde aige . !
bid uisge ann fad na tde
ri tde , ,
2)
3) (+ def. art.) ,
tha an tde(-mhara) nar n-aghaidh / ( )
a thde
, ( )
rinig e o chionn uair a thde
an ceann uair a thde
tde-mhara
nf. (gen. tde-mara, pl. tdean-mara)

tidsear
nm. (gen. tidseir, pl. tidsearan)
, ;
tidsear-clasa
nm. (gen. tidseir-chlasa, pl. tidsearan-clasa)
(?)
tig
.: thig, thig
tigh
nm. (gen. tighe, pl. tighean)
.: taigh
tighead
nm. (gen. tigheid)
,
tighearna
nm. (gen. tighearna, pl. tighearnan)
1) . ,
Tighearna nan Eileanan (, )
2) . (an Tighearna)
a Thighearna! , !
3) , ( )
tighinn
nm., .: thig, thig
tighinn be
nm.
;
Tleach
1. nm. (gen. & pl. Tlich)
2. adj.
tilg
vt. (vn. tilgeil, tilgeadh nm.)
1) , , (air -. / -.)
na tilg clachan! !
tilg air falbh
thilg i searrach (. )
2) ( -.), ( -.)
thilg iad orm nach robh mi dcheallach ,
3) ; ;
thilg am balach a dhnnear
4) , ( )
tilgeadh
nm. (gen. tilgidh, pl. tilgidhean)
1) , , ()
2) , ()
3) ()
4) , ()
5) ;
till
vi. (vn. tilleadh nm.; . pill)
a tilleadh dhachaigh
tilleadh
nm. (gen. tillidh)
()
turas-tillidh
nm.

tm
nf. (gen. tm, pl. tmean)
timcheall
1. adv.
;
bha dealbh na teilidh a dol timcheali, timcheall ,
cuir timcheall
,
cuir timcheall na briosgaidean
2. prep. (+ gen.)
1) -. :
thid sinn timcheall an locha
tha luchd-reic a dol timcheall a bhaile ,
2) -. : ,
na cnuic timcheall a bhaile
timcheall air
prep. phr. (+ dat.)
1) ; ; , ,
cuir feansa timcheall air an raon
bha craobhan timcheall orm
a bheil bithtean timcheall air an seo? ?
thog iad taighean timcheall air a ghrradh aige
2) , , ;
bidh timcheall air deichnear ann
mu timcheall
prep. phr. (+ gen.)
1) ,
2) , ;
tha iad ag rdh rudan oillteil mum thimcheall / mu timcheall
timcheallan
nm. (gen. & pl. timcheallain)
1) ,
2) ()
tinn
adj. (comp. tinne)
, ,
tinne
nm. (gen. tinne, pl. tinnean & tinneachan)

()
tinneas
nm. (gen. tinneis, pl. tinneasan)
. , ;
tinneas-mara
tinneas an t-sicair ,
tiocaid
nf. (gen. tiocaid, pl. tiocaidean)
.: ticead
tiochd
vi. defec., .: teachd, 1.
tiodhlac
nm. (gen. tiodhlaic, pl. tiodhlacan)
; ,
tiodhlacadh
nm. (gen. tiodhlacaidh, pl. tiodhlacadhan)
1) ()
2) , ()
3) ,
tiodhlaic
vt. (vn. tiodhlacadh nm.)
1) ,
2) , (-.)
tiomnadh
nm. (gen. tiomnaidh, pl. tiomnaidhean)
1) ,
2) ,
3) .
an Seann Tiomnadh / an Tiomnadh Nuadh /
tiomnaich
vt. (vn. tiomna(cha)dh nm.)
,
tiompan
nm. (gen. tiompain, pl. tiompain & tiompanan)
; .
tionail
1. vi. (vn. tional nm.)
, ,
2. vt. (vn. tional nm.)
, ()
tional
nm. (gen. tionail, pl. tionalan)
1) , ()
2) ,
tionndadh
nm. (gen. tionndaidh, pl. tionndaidhean)
1) ; ()
2)
3)
tionndaidh
1. vi. (vn. tionndadh nm.)
1) ,
tha an tde-mhara a tionndadh

thionndaidh e chun an taoibh a thinig e ,
2)
c ris a thionndaidheadh e? ?
3) (gu, an -./ -.),
tha e a tionndadh na bhalach snog
thionndaidh an luaidhe gu r
2. vt. (vn. tionndadh nm.)
1) ,
cha do thionndaidh i a ceann
tionndaidh a chuibhle(-stiridh)
tionndaidh an sgthan chun a bhalla
2)
tionnsgal
nm. (gen. tionnsgail, pl. tionnsgalan)
1) , ()
2)
3)
4) , ;
tionnsgail
vt. (vn. tionnsgal nm.)
,
tionnsgain
1. vt. (vn. tionnsgain nf. & tionnsgnadh nm.)
.: tionnsgail
2. nf. (gen. tionnsgaine, pl. tionnsgainean)
, ;
tionnsgalach
adj.
1)
2) ,
tionnsgalair
nm. (gen. tionnsgalair, pl. tionnsgalairean)
toraidh!
excl. phr.
!, ! ( ; . cheerio! )
tioram
adj. (gen. sg. fem. tioraim, comp. tiorma)
1) ,
tha e tioram an-diugh
seo agad tubhailte thioram
bha an loch tioram
2)
3) . ,
tiormachadh
nm. (gen. tiormachaidh)
1) , ()
2) , ()
tiormachd
nf. inv.
1) ,
2)
tiormaich
vt., vi. (vn. tiormachadh nm.)
1) , ;
chan eil na soithichean air an tiormachadh
2) ;
tiormadair
nm. (gen. tiormadair, pl. tiormadairean)
tiormadair-gruaig
nm. (gen. tiormadair-gruaig, pl. tiormadairean-gruaig)
tiota
nm. (gen. tiota, pl. tiotaidhean)
1)
2) ,
tiotag
nf. (gen. tiotaig, pl. tiotagan)
dim., .: tiota
tiotal
nm. (gen. tiotail, pl. tiotalan)
1) (),
2)
tiotan
nm. (gen. & pl. tiotain)
, tiota
tr
nm. / nf. (gen. tre, pl. trean)
1) ,
muir is tr
tha iad a tighinn gu tr
tr-mr ,
air tr-mr
2) , ,
trean cin ,
tr-elas
tha mi sona san tr seo ()
3) , ,
ciamar a thig sinn be san tr seo? ?
4) ,
tiugainn
imper.
( )!, !
tiugh
adj. (comp. tighe)
1) ;
ce tiugh
2) . ,
tiughad
nm. (gen. tiughaid)
,
tlachd
nf. inv.
1) ,
creutair gun tlachd

2) , ,
is beag mo thlachd dheth . ()
tlachdmhor
adj. (comp. tlachdmhoire)
1) ;
2) ,
feumaidh leabharlannan a bhith nan iteachan tlachdmhor ,

3) , , ( )
tn(th)
nm. (gen. tntha)
; ;
tobar
nm. / nf. (gen. tobair nm. & tobrach nf., pl. tobraichean)
1) , ,
tobar for-uisge
2)
tobhta
I. nm. / nf. (gen. tobhta, pl. tobhtaichean)
,
II. nm. / nf. (gen. tobhta, pl. tobhtan & tobhtachan)

tobrach
nf., .: tobar
tocasaid
nf. (nom. tocasaid & togsaid, gen. tocasaid, pl. tocasaidean)
1)
2) . ( = 238 )
3)
tchd
nm. inv.
,
tochradh
nm. (gen. tochraidh, pl. tochraidhean)
todha
nm. (gen. todha, pl. todhachean)
,
bha obair-thodha ri danamh
todhaig
vt. / vi. (vn. todhaigean nm.)
,
todhair
vt. (vn. todhar nm.)
1) ,
2) ;
todhar
nm. (gen. todhair)
;
tog
vt. (vn. togail nf.)
1) ,
togaibh na siil
2) ,
thog e taigh dha fhin
taigh air a dheag thogail
3)
4) ; (-.)
s ann san Eilean Sgitheanach a thog mi mo chuid Gidhlig
5) , ()
thog sin mo chridhe
6) , (); , ()
thogadh mi ann an Cola
7) ,
tog mi! !
8)
tog teine
tog, tog! , ! ( )
tog air
vb. phr.
1) ,
thog e air chon a mhonaidh
2) ,
tog ort! !
tog ort dhachaigh! !
togail
nf. (gen. togalach)
1) ()
2) ()
3) ; ()
togair
vt. , vi. (vn. togairt nf., togradh nm.)
, ; (-.)
togalach
nm. (gen. togalaich, pl. togalaichean)
,
toileachadh
nm. (gen. toileachaidh)
1) ();
2) ; ;
toileachas
nm. (gen. toileachais)
, ,
toileachas-inntinn
.: toil-inntinn
toileat
nm. / nf. (pl. toileatan)
,
toilich
vt. (vn. toileachadh nm.)
; ,
toilichte
adj.
, ;
toil-inntinn
nf. (gen. toil-inntinne, pl. toil-inntinnean)

1) (= toileachas-inntinn)
2) ; ,
3) ,
toill
vt. (vn. toilltinn nm.)
, (-.)
toillteanach
adj.
(air -.), (air -.)
toillteanach air pg
timhseachan
nm. (gen. & pl. timhseachain)
;
timhseachan-tarsainn
nm. (gen. & pl. timhseachain-tarsainn)
toir(eadh)
.: thoir, thoir
toirinn
.: thoir, thoir
toirm
nf. (gen. toirme, pl. toirmean)
, , ;
toirmeasg
nm. (gen. toirmisg)
1) ()
2) ,
toirmeasgach
adj.
;
toirmisg
vt. (vn. toirmeasg nm.)
;
toirt
vn. nf. inv. (.: thoir, thoir)
, (); , ;
toiseach
nm. (gen. toisich, pl. toisichean)
1)
toiseach an t-samhraidh
2) ,
ann an toiseach na lraidh
cas-toisich
ann comhair a thoisich
3) ()
4) . toiseach an airm
an toiseach
adv.
, ; ,
thinig Flraidh an toiseach
cha bu toigh leam e an toiseach
an toiseach tiseachaidh , ,
air thoiseach air

prep. (+ dat.; . . air thoiseach)
,
bha e a coiseachd roimhe, fada air thoiseach oirnn
air thoiseach na dthchannan eile
tiseachadh
nm. (gen. tiseachaidh)
1) ()
is e obair latha tiseachadh , ()
2) , ,
tiseachadh r
tisich
vi., vt. (vn. tiseachadh nm.)
1) ( -. air), -.
tisich as r , / /
tisichidh sinn air an treabhadh a-mireach
tisich air / ri seinn ,
2)
toit
nf. (gen. toite, pl. toitean)
1)
cha tig s a phoit ach an toit a bhios innte ,
()
2)
toitean
I. nm. (gen. toitein, pl. toiteanan)
II. nf. pl., .: toit

toll
1. nm. (gen. & pl. tuill)
1) ,
2) ; ; , ;
3) . , , ,
s e an t-ite seo toll an t-saoghail
dan toll
vb. phr. (vn. danamh tuill nm.)
; (-. an);
2. vt., vi (vn. tolladh nm.)
1) , ;
2) ; ,
chaidh am bta a tholladh ,
tolladh
nm. (gen. tollaidh)
1) , ; ()
2) , () ()
clr-tollaidh
nm.

tolladh-chluasan
nm.

toll-coire
nm. (gen. & pl. tuill-choire)

. ,
tolltach
adj.
,
tolman
nm. (gen. tolmain, pl. tolmanan)

tom
nm. (gen. tuim, pl. tomannan)
1) ; ( );
tomannan eigheadail
2) ; ;
Tom Beithe
tomadach
adj. (comp.tomadaiche)
1) ;
lonadh e leabhar tomadach
2) ; ,
tomaltach
adj., .: tomadach
tombaca
nm. (gen. tombaca, pl. tombacan)
tomhais
vt. (vn. tomhas nm.)
1) ,
2) ;
3) , ,
4) ,
tomhais cia mheud a th ann ,
tomhas
nm. (gen. tomhais, pl. timhsean & tomhasan)
1) (); (); , ()
teip-thomhais nf. , ,
fear-tomhais nm. ;
2) , ;
gabh tomhasan
3) ; ;
4) ;
tomhas-teas
5) ; ,
aig astar gun tomhas
6)
tn
nf. (gen. tine, pl. tnan)
1) . , ,
2) .
3) . ,
na pg mo thn ! ()
4)
tn an taighe / tn an talla /
tonn
1. nf. (gen. tuinne, pl. tonnan)

1) ( )
cumhadh tuinne nm. ,
2) .
fuaim-thonn
tonn-teasa / teas-tonn
2. nm. (gen. & pl. tuinn)
.: tonn, 1.
tonna
nm. (gen. tonna, pl. tonnachan)
( )
topag
nf. (gen. topaig, pl. topagan)
(Alauda arvensis)
torach
adj.
1) (. .) ( ); ( )
2) (. torrach)
ge be bhios saor, cha dan gaoth torrach ,
()
3)
4)
torachadh
nm. (gen. torachaidh)
. ; (. )
torachas
nm. (gen. torachais)
toradh
nm. (gen. toraidh, pl. toraidhean)
1) ,
toradh na talmhainn
2) , ,
toradh do dhol-a-mach
toradh deuchainn
mar thoradh air sin
toraich
vt. (vn. torachadh nm.)
;
torc
nm. (gen. & pl. tuirc)
torc allaidh / fiadhach , (Sus scrofa)

tormachan-d
nm. (gen. tormachain-d, pl. tormachanan-d)
torman
nm. (gen tormain, pl. tormanan)
1) , , , ;
torman an uillt
2) , ,
trr
nm. (gen. torra, pl. torran)
1) ,
trr gainneimh
2) . , , , (+ gen.)
tha trr dhaoine den bheachd sin
3) ;
torrach
.: torach
torrachas
nm. (gen. torrachais)
.: torachas
trradh
nm. (gen. trraidh, pl. trraidhean)
, ,
tosd
nm. inv.
1) ,
tosd! !; !
bha a chlann nan tosd
2) .
tosdach
adj.
, ;
dhfhalbh iad gu tosdach
tosgaid
.: tocasaid
tosgaire
nm. (gen. tosgaire, pl. tosgairean)
1) ,
2)
tosgaireachd
nf. (gen. toisgaireachd, pl. tosgaireachdan)
trchdas
nm. (gen. & pl. trchdais)
trchdas PhD
tractar
nm. (gen. tractair, pl. tractaran)
trafaig
nf. (gen. trafaige)
;
trghadh
nm. (gen. trghaidh)
1) (), (), (. )
2) ,
gas traoghaidh
nf. (gen. gaise traoghaidh, pl. gasan traoghaidh)

pob thraoghaidh
nf. (pl. poban traoghaidh)

3)
trigh
I. nf. (gen. trgha(d) & trighe, pl. trighean)
1) ;
2) ( )
tha trigh mhr ann an-diugh
II. vt., vi. (vn. trghadh nm.)
. traogh (vn. traoghadh nm.)
1) (), (), (); ()
2) vi. ,
thraogh na tuiltean
3) vi. , ( ), ( , )
nuair a bhitheas na tuiltean air traoghadh
thraogh an stoirm
trill
nm. / nf. (gen. till(e), pl. trillean)
1) ,
2) , , , ,
3) ;
tha e na thrill do cherrachas / dhrogaichean /
trilleachadh
nm. (gen. trilleachaidh)
()
trillea(la)chd
nf. inv.
1)
2)
3)
trillich
vt. (vn. trilleachadh nm.)
,
trainnse
nf. (pl. trainnsichean)
,
anns na trainnsichean
trainnse-rlair
nf. (pl. trainnsichean-rlair)
trainnse-rlair chuain
traisg
vi. (vn. trasg nf. & trasgadh nm.)
trlair
nm. (gen. trlair, pl. trlairean)
.
trang
adj. (comp. trainge)
(ri -.),
trannsa
nf. (gen. trannsa, pl. trannsaichean)
1)
2) ;
traog(hadh)
.: trigh, trghadh
trasg
nf. (gen. traisg, pl. trasgan)
.: trasgadh
trasgadh
nm. (gen. trasgaidh, pl. trasgaidhean)
,
l-traisg ,
tha iad nan trasg
trastanach
adj.
trth
1. adj. (comp. trithe)
1)
cho trth s a ghabhas nam beatha
2) ,
chaidh goireasan bho m thrth seo a lorg faisg air an seo ,

3) ,
2. adv.
1)
trth sa mhadainn ,
trth feasgar
2) , ;
trth airson na coinneimh ()
ro thrth airson bhlan abaich ,
3. nm. (gen. trith & trtha, pl. trthan)
1) , ;
trth air tileasg ,
trth-bdh
trth-rnaigh
2) , ; . .
facal na thrth ;
3) ,
4) .
an trth caithte ,
mu thrth
adv. ( mar a tha, mar-th)
leugh mi e mu thrth
mar a thubhairt mi mu thrth
trthach
nm. (gen. trthaich)
treabh
vt. (vn. treabhadh nm.)
,
treal(l)aich
nf. (gen. treal(l)aich, pl. treal(l)aichean)
1) ; , , -. ,
2) ; , ,
sgioblaich do threallaich
3) pl. ; ; ,
tran
nm. (nom. tran(a), gen. trana, pl. tranaichean)
(.-., )
treas
adj. num.
an treas l den mhos

treasacha gnomhachas
nm. (gen. & pl. treasacha gnomhachais)

treas earrann
nf. (gen. treas earrainn, pl. treas earrannan)
; ,
treas deug
adj. num.
( )
treubhanras
nm. (gen. treubhantais)
,
tr
1. num. sub.
2. num. adj.
tr fichead
num. adj.
( )
triall
vi. (vn. triall nm.)
; ; ;
trian
nm. inv.
,
chaill mi d thrian de na shbhail mi
triath
nm. (gen. triaith, pl. triathan)
1) ; ,
2)
trd
prep.
,
trdpref.
-, trd-shoilleir
adj.
tr-deug
1. num. sub.
2. num. adj.

tritheamh earrann
nf. (gen. tritheamh earrainn, pl. tritheamh earrannan)
; ,
triubhas
nm. (gen. triubhais, pl. triubhasan)
1) ; ()
2) ( )
triir
nmf. inv.
; (+ gen. pl.)
triir bhrithrean
trod
nm. (gen. & pl. troid)
1) , ()
2) () , ,
troid
vi. (vn. trod nm.)
(ri -.); , ,
troigh
nf. (gen. troighe, pl. troighean)
,
trom
adj. (comp. truime)
tro(imh)
tro, troimh
prep. (.: tro)
(+ dat.)
1) ,
2) ,
troimhe
prep. pron. (. .: tro, tro)

troimhesan
prep. pron. emph. (. .: tro, tro)
()
troimhpe

troimhpese
()
tromhad

tromhadsa
()
tromhaibh

tromhaibhse

()
tromhainn

tromhainne
()
tromham

tromhamsa
()
tromhpa

tromhpasan
()
truagh
adj. (comp. truaighe)
1) , ,
2) ,
3) -:
is truagh sin! !, !, !; !
truinnsear
nm. (gen. truinnseir, pl. truinnsearan)
tuarastal
nm. (gen. tuarastail, pl. tuarastalan)
, ; ,
tuathanach
nm. (gen. & pl. tuathanaich)
, ,
tuathanachas mheasan
nm. (gen. tuathanachais mheasan)
,
tubaist
nf. (gen. tubaiste, pl. tubaistean)
; ;
tro thubaist
adv.
, ,
tuig
vt. (vn. tuigsinn nf.)
;
tuit
vi. (vn. tuiteam nm.)
1)
2) , , ( )
tungstan
nm. (gen. tungstain)
.
tunna
nm. (gen. tunna, pl. tunnachan)
( )
turas
nm. (gen. turais, pl. tursan, turasan, turais)
1) ;
2)
chunnaic mi tr tursan e
ts
nm. (pl. tsan)
()
uabhasach
adj. (comp. uabhasaiche)
1) ,
2)
uachdar
nm. (gen. uachdair, pl. uachdaran)
1)
2)
uaibh

uaibhse
()
uaine
adj.
am Prtaidh Uaine

uainn

uainne
()
uaipe

uaipese
()
uair
I. adv.
II. nf. (gen. uarach, dat. uair, pl. uairean)

1)
2)
uaireadair
nm. (pl. uaireadairean)

uaithe

uaithesan
()
uam

uamsa
()
uan
nm. (gen. & pl. uain)
, ;
uapa

uapasan
()
uasal
adj. (gen. sg. fem. uasail, comp. uaisle)
1) , ,
2) ; ;
uat

uatsa
()
ubhal
nm. (gen. ubhail, pl. bhlan)
chan eil na h-bhlan abaich fhathast

ud
pron.
() , ()
thug an dn ud toileachadh dhomh
ugh
nm. (gen. uigh, pl. uighean)
Uibhisteach
nm. (gen. & pl. Uibhistich)

uidheam-bhacaidh
nf. (gen. uidheim-bacaidh, pl. uidheaman-bacaidh)
1)
2)
feumar uidheaman-bacaidh iomchaidh a chleachdadh air sithrichean-rda

uidheam-cuideachaidh lirsinn
nm. (gen. uidheim-chuideachaidh lirsinn, pl. uidheaman-cuideachaidh lirsinn)

uile
adj.
( .; . + .)
, ,
uilebheist
nm. (pl. uilebheistean)
,
uime
prep. pron. (. .: mu, mu)

uimesan
prep. pron. emph. (. .: mu, mu)
()
uimpe

uimpese
()
ine
nf. (pl. inean)
, ,
uinneag
nf. (gen. uinneige, pl. uinneagan)
uiseag
nf. (gen. uiseige, pl. uiseagan)
(Alauda arvensis)
uisge
nm. (pl. uisgeachan)
1)
2)
tha an t-uisge ann
ullachadh
nm. (gen. ullachaidh)
,
ullaich
vt. (vn. ullachadh)
,
umad

umadsa
()
umaibh

umaibhse
()
umainn

umainne
()
umam

umamsa
()
umpa

umpasan
()
uncail
nm. (pl. uncailean)
nnsa
nm. (pl. nnsachan)
praid
nf. (pl. praidean)
, , , ; ;
ur
adj. poss. ( (bh)ur n-)
, , ; , ,
ur prantan
leigibh ur n-anail ,
is math ur faicinn ()
s e ur beatha! !
r
adj. (comp. ire)
1)
2)
beanntan iom-fhillte ra
rar
adj.
()
rlar
nm. (gen. rlair, pl. rlaran, rlair)
urramach
adj.
1) , , ,
2)
ball urramach
nm.

3) ( ; )
an t-Urramach Uilleam Caimbeul
a Bheilg
nf. (gen. na Beilge)
.
a Bhrasail
nf. (gen. na Brasail)
.
a Chrn
nf. (gen. na Cirn)
.
a Chuimrigh
nf. (gen. na Cuimrigh)
.
Afraga
nm. / nf.
a Ghidhealtachd
nf.
(. Gidhealtachd)
1) , -
air (a ) Ghidhealtachd
Gaidhealtachd an Ear
nf.
-
Gaidhealtachd an Iar
nf.
-
gheibhear air a Ghaidhealtachd an Iar na creagan as sine ann am Breatainn
-
a Ghalldachd
nf. inv.
( ;
, (.
Southern Uplands))
a Ghearmailt
nf. (gen. na Gearmailt)
.
a Ghraonlainn
nf. (gen. na Graonlainn)
.
a Ghrig
nf. (gen. na Grige)
.
Aigian
nm. (gen. Aigiain)
.
saor-lithean san Aigian
Ameireaga(idh)
nf.
.
a Mhaoil
., .: Maoil
an Aisia
nf. inv.
.: an isia
thachair e san Aisia
an isia
nf. (gen. na h-isia)
.
An Caol
nm.
.
an Cuan Simh
nm. (gen. a' Chuain Shimh)
.
an Danmhairc
nf. (gen. na Danmhairc)
.
an Eadailt
nf. (gen. na h-Eadailt)
.
an ipheit
nf. (gen. na h-ipheit)
.
an Eiphit
nf. inv.
.
an Fhionlainn
nf. (gen. na Fionlainn)
.
an Fhraing
nf. (gen. na Frainge)
.
an Iarac
nf. (gen. na h-Iarac)
.
an Iarain
nf. (gen. na h-Iarain)
.
an Laplainn
nf. (gen. na Laplainn)
.
an Roinn Erpa
nf. (gen. na Roinn Erpa)
.
an Ruis
nf. (gen. na Ruis)
.
an Spinn
nf. (gen. na Spinne)
.
Antar(c)taig
nf.
.
Cearcall na h-Antar(c)taig
.
an t-Eilean Manainneach
nm.
. -
an t-Seapan
nf. (gen. na Seapan)
.
an t-Seirb
nf. (gen. na Seirb)
.
an t-Suain
nf. (gen. na Suaine)
.
an Tuirc
nf. (gen. na Tuirce)
.
an Ungair
nf. (gen. na h-Ungair)
.
a Phlainn
nf. (gen. na Plainn)
.
a Phortagail
nf. (gen. na Portagail)
.
Arcaibh
nm.
( )
Ar(c)taig
nf.
.
Cearcall na h-Ar(c)taig
.
Astrilia
nf. inv.
.
Breatainn
nf.
.
tha Breatainn a-nis air t de na dthchannan as adhartaiche san t-saoghal sa chis seo

Bulgiria
nf.
.
Canada
nf.
.
Cuan Atlantach
nm. (gen. Cuain Atlantaich)
.
Cuan Siar
nm. (gen. Cuain Siar)
.
Dn idinn
. .
Earra-Ghidheal
. , ( )
Erpa
nf. inv.
.
Aonadh na h-Erpa
()
irinn
nf. (gen. na h-ireann, dat. irinn)
.
Eilean Mhanainn
nm.
. -
Glaschu
. .
chaidh rach an Glaschu (. )
Innis Tle
nf. (gen. Innis Tle)
.
Innse Gall
nf. pl.
. ,
Iosrael
nf. inv.
.
Israel
.: Iosrael
Lochlann
nf. (gen. Lochlainn)
1) . .
2) .
Maoil
nf. (gen. Maoile)
. ( )
na h-Innseachan
nf. pl.
.
na Stitean Aonaichte
nf. pl. (gen. nan Stitean Aonaichte)
. ()
Nirribhidh
nf.
.
Roinn na Gidhealtachd
nf.
.: a Ghidhealtachd
Rominia
nf.
.
Ruisia
nf.
.: an Ruis
Sirbia
nf.
.
Sona
nf.
.

aig
air
an
bho
de
do
eadar
fo
gu
le
mu
ri
ro
thar
tro

abair
beir
bi
bi
can
cluinn
dan
faic
faigh
is
rach
ruig
thig
thoir

-
1 . . . asam ( asamsa)
2 . . . asad ( asadsa)
3 . . . . . s ( s-san)
3 . . . . . aiste ( aistese)
1 . . . asainn ( asainne)
2 . . . asaibh ( asaibhse)
3 . . . asta ( astasan)
aig
-
1 . . . agam ( agamsa)
2 . . . agad ( agadsa)
3 . . . . . aige ( aigesan)
3 . . . . . aice ( aicese)
1 . . . againn ( againne)
2 . . . agaibh ( agaibhse)
3 . . . aca ( acasan)

1 . . . gam
2 . . . gad
3 . . . . . ga
3 . . . . . ga
1 . . . gar
2 . . . gur
3 . . . gam / gan
air
-
1 . . . orm ( ormsa)
2 . . . ort ( ortsa)
3 . . . . . air ( airsan)
3 . . . . . oirre ( oirrese)
1 . . . oirnn ( oirnne)
2 . . . oirbh ( oirbhse)
3 . . . orra ( orrasan)
an
-
1 . . . annam ( annamsa)
2 . . . annad ( annadsa)
3 . . . . . ann ( annsan)
3 . . . . . innte ( inntese)
1 . . . annainn ( annainne)
2 . . . annaibh ( annaibhse)
3 . . . annta ( anntasan)

1 . . . nam
2 . . . nad
3 . . . . . na
3 . . . . . na
1 . . . nar
2 . . . nur
3 . . . nam / nan
bho
-
1 . . . (bh)uam ( (bh)uamsa)
2 . . . (bh)uat ( (bh)uatsa)
3 . . . . . (bh)uaithe ( (bh)uaithesan)
3 . . . . . (bh)uaipe ( (bh)uaipese)
1 . . . (bh)uainn ( (bh)uainne)
2 . . . (bh)uaibh ( (bh)uaibhse)
3 . . . (bh)uapa ( (bh)uapasan)
de
-
1 . . . dhom ( dhomsa)
2 . . . dhot ( dhotsa)
3 . . . . . dheth ( dhethsa)
3 . . . . . dhith ( dhithse)
1 . . . dhinn ( dhinne)
2 . . . dhibh ( dhibhse)
3 . . . dhiubh ( dhiubhsan)
do
-
1 . . . dhomh ( dhomhsa)
2 . . . dhu(i)t ( dhu(i)tsa)
3 . . . . . dha ( dhasan)
3 . . . . . dhi ( dhise)
1 . . . dhuinn ( dhuinne)
2 . . . dhuibh ( dhuibhse)
3 . . . dhaibh ( dhaibhsan)
eadar
-
1 . . . eadarainn ( eadarainne)
2 . . . eadaraibh ( eadaraibhse)
3 . . . eatarra ( eatarrasan)
3 . . . () eatorra ( eatorrasan)
fo
-
1 . . . fodham ( fodhamsa)
2 . . . fodhad ( fodhadsa)
3 . . . . . fodha ( fodhasan)
3 . . . . . foi(dh)pe ( foi(dh)pese)
1 . . . fodhainn ( fodhainne)
2 . . . fodhaibh ( fodhaibhse)
3 . . . f(dh)pa ( f(dh)pasan)
gu
-
1 . . . thugam ( chugam; thugamsa, chugamsa)
2 . . . thugad ( chugad; thugadsa, chugadsa)
3 . . . . . thuige ( chuige; thuigesan, chuigesan)
3 . . . . . thuice ( chuice; thuicese, chuicese)
1 . . . thugainn ( chugainn; thugainne, chugainne)
2 . . . thugaibh ( chugaibh; thugaibhse, chugaibhse)
3 . . . thuca ( chuca; thucasan, chucasan)
le
-
1 . . . leam ( leamsa)
2 . . . leat ( leatsa)
3 . . . . . leis ( leis-san)
3 . . . . . leatha ( leathase)
1 . . . leinn ( leinne)
2 . . . leibh ( leibhse)
3 . . . leotha ( leothasan)
mu
-
1 . . . umam ( umamsa)
2 . . . umad ( umadsa)
3 . . . . . uime ( uimesan)
3 . . . . . uimpe ( uimpese)
1 . . . umainn ( umainne)
2 . . . umaibh ( umaibhse)
3 . . . umpa ( umpasan)
ri
-
1 . . . rium ( riumsa)
2 . . . riut ( riutsa)
3 . . . . . ris ( ris-san)
3 . . . . . rithe ( rithese)
1 . . . rinn ( rinne)
2 . . . ribh ( ribhse)
3 . . . riutha ( riuthasan)
ro
-
1 . . . romham ( romhamsa)
2 . . . romhad ( romhadsa)
3 . . . . . roimhe ( roimhesan)
3 . . . . . roimhpe ( roimhpese)
1 . . . romhainn ( romhainne)
2 . . . romhaibh ( romhaibhse)
3 . . . romhpa ( romhpasan)
thar
-
1 . . . tharam ( tharamsa)
2 . . . tharad ( tharadsa)
3 . . . . . thairis ( thairis-san)
3 . . . . . thairte ( thairtese)
1 . . . tharainn ( tharainne)
2 . . . tharaibh ( tharaibhse)
3 . . . tharta ( thartasan)
tro
-
1 . . . tromham ( tromhamsa)
2 . . . tromhad ( tromhadsa)
3 . . . . . troimhe ( troimhesan)
3 . . . . . troimhpe ( troimhpese)
1 . . . tromhainn ( tromhainne)
2 . . . tromhaibh ( tromhaibhse)
3 . . . tromhpa ( tromhpasan)
abair
: rdh (nm.)

: their
: abair
: their
( )
: thuirt
: tuirt, tubhairt, dubhairt, duirt

: theirinn / theireamaid / theireadh
: abrainn / abramaid / abradh

1 . . . abram, na h-abram
2 . . . abair, na h-abair
3 . . . abradh e / i, na h-abradh e / i
1 . . . abramaid, na h-abramaid
2 . . . abaraibh, na h-abaraibh
3 . . . abradh iad, na h-abradh iad
beir
: breith (nf.)

: beiridh
: beir
: bheireas
( )
: rug
: do rug, drug

: bheirinn / bheireamaid / bheireadh
: beirinn / beireamaid / beireadh ( am, nach)
: bheirinn / bheireamaid / bheireadh ( cha)

1 . . . beiream, na beiream
2 . . . beir, na beir
3 . . . beireadh e / i, na beireadh e / i
1 . . . beireamaid, na beireamaid
2 . . . beiribh, na beiribh
3 . . . beireadh iad, na beireadh iad
bi
: bhith

: tha mi
: a bheil mi?
: chan eil mi
- : nach eil mi?

: bithidh, bidh mi
: am bi mi?
: cha bhi mi
- : nach bi mi?

ma bhitheas, ma bhios
( )
: bha mi
: am robh mi?
: cha robh mi
- : nach robh mi?

tha mi air a bhith

bha mi air a bhith

: bhithinn / bhitheamaid / bhiomaid / bhitheadh / bhiodh
: bhithinn / bhitheamaid / bhiomaid / bhitheadh / bhiodh ( chan)
: bithinn / bitheamaid / biomaid / bitheadh / biodh ( nach am)

1 . . . bitheam, na bitheam
2 . . . bi, na bi
3 . . . bitheadh e / i, na bitheadh e / i
1 . . . bitheamaid / biomaid, na bitheamaid / biomaid
2 . . . bithibh, na bithibh
3 . . . bitheadh iad, na bitheadh iad
bi

( ): tha e a bhualadh / tha e gam bualadh /
( ): tha e ga bhualadh fhin

( ): tha e ga bhualadh (. )
( ): bha e a bhualadh / bha e gam bualadh /
)
( ): bha e ga bhualadh fhin

( ): bha e ga bhualadh (. )

( ): tha e air bualadh / tha e air am bualadh /
( ): tha e air a bhualadh (.
)
( ): bha e air bualadh / bha e air am bualadh ()
/ ()
( ): bha e air a bhualadh () (.
() )
( ): bidh e air bualadh / bidh e air am bualadh (
) / ( )
( ): bidh e air a bhualadh ( ) (.
)
( ): bhiodh e air bualadh / bhiodh e air am bualadh
() / ()
( ): bhiodh e air a bhualadh () (.
() )

thathar ag rdh
bhathar ag rdh
bithear ag rdh
( ) bhite / bhithist ag rdh /
,
can
: cantainn (nm.)

: canaidh
: can ( an, nach)
: chan ( cha)
: chanas
( )
: rug
: do rug, drug

: chanainn / chanamaid / chanadh
: chanainn / chanamaid / chanadh ( cha)
: canainn / canamaid / canadh ( an, nach)

1 . . . canam, na canam
2 . . . can, na can
3 . . . canadh e / i, na canadh e / i
1 . . . canamaid, na canamaid
2 . . . canaibh, na canaibh
3 . . . canadh iad, na canadh iad
cluinn
: cluinntinn

: cluinnidh
: cluinn ( an, nach)
: chluinn ( cha)
: chluinneas
( )
: cluinn ( an, nach)
: chluinn ( cha)

: chluinninn / chluinneamaid / chluinneadh
: cluinninn / cluinneamaid / cluinneadh ( an, nach)
: chluinninn / chluinneamaid / chluinneadh ( cha)

1 . . . cluinneam, na cluinneam
2 . . . cluinn, na cluinn
3 . . . cluinneadh e / i, na cluinneadh e / i
1 . . . cluinneamaid, na cluinneamaid
2 . . . cluinnibh, na cluinnibh
3 . . . cluinneadh iad, na cluinneadh iad
dan
: danamh (nm.)

: n
: dan
: n
( )
: rinn
: do rinn, drinn

: dhanainn / dhanamaid / dhanadh
: danainn / danamaid / danadh

1 . . . danam, na danam
2 . . . dan, na dan
3 . . . danadh e / i, na danadh e / i
1 . . . danamaid, na danamaid
2 . . . danaibh, na danaibh
3 . . . danadh iad, na danadh iad
faic
: faicinn (nf.)

: ch
: faic ( am)
: fhaic ( chan)
: f(h)aic ( nach)
: ch
( )
: chunna(ic)
: faca ( am)
: fhaca ( chan)
: f(h)aca ( nach)

: chithinn / chitheamaid / chitheadh
: faicinn / faiceamaid / faiceadh ( am)
: fhaicinn / fhaiceamaid / fhaiceadh ( chan)
: f(h)aicinn / f(h)aiceamaid / f(h)aiceadh ( nach)

1 . . . faiceam, na faiceam
2 . . . faic, na faic
3 . . . faiceadh e / i, na faiceadh e / i
1 . . . faiceamaid, na faiceamaid
2 . . . faicibh, na faicibh
3 . . . faiceadh iad, na faiceadh iad
faigh
: faighinn (nf.), faotainn (nf.)

: gheibh
: faigh ( am); fhaigh ( chan), f(h)aigh ( nach)
: gheibh
( )
: fhuair
: dfhuair

: gheibhinn / gheibheamaid / gheibheadh
: faighinn / faigheamaid / faigheadh ( am)
: fhaighinn / fhaigheamaid / fhaigheadh ( chan)
: f(h)aighinn / f(h)aigheamaid / f(h)aigheadh ( nach)

1 . . . faigheam, na faigheam
2 . . . faigh, na faigh
3 . . . faigheadh e / i, na faigheadh e / i
1 . . . faigheamaid, na faigheamaid
2 . . . faighibh, na faighibh
3 . . . faigheadh iad, na faigheadh iad
is
:

: is, s
: chan ( )
: an ( ; am , b, f, m, p)
: nach ( - )
( )
: bu (b , fh)
: cha bu ( ; cha b ,
)
: am bu ( ; am b , )
: nach bu ( - ; nach b ,
)
rach
: dol (nm.)

: thid
: tid
: thid
( )
: chaidh
: deach(aidh)

: rachainn / rachamaid / rachadh
: dheighinn / dheigheamaid / dheigheadh
: rachainn / rachamaid / rachadh
: deighinn / deigheamaid / deigheadh

1 . . . racham, na racham
2 . . . rach, na rach
3 . . . rachadh e / i, na rachadh e / i
1 . . . rachamaid, na rachamaid
2 . . . rachaibh, na rachaibh
3 . . . rachadh iad, na rachadh iad
ruig
: ruigsinn (nm.)

: ruigidh
: ruig
: ruigeas
( )
: rinig
: do rinig, drinig

: ruiginn / ruigeamaid / ruigeadh
: ruiginn / ruigeamaid / ruigeadh

1 . . . ruigeam, na ruigeam
2 . . . ruig, na ruig
3 . . . ruigeadh e / i, na ruigeadh e / i
1 . . . ruigeamaid, na ruigeamaid
2 . . . ruigibh, na ruigibh
3 . . . ruigeadh iad, na ruigeadh iad
thig
: tighinn (nm.)

: thig
: tig
: thig
( )
: thinig
: tinig

: thiginn / thigeamaid / thigeadh
: tiginn / tigeamaid / tigeadh

1 . . . thigeam, na tigeam
2 . . . thig, na tig
3 . . . thigeadh e / i, na tigeadh e / i
1 . . . thigeamaid, na tigeamaid
2 . . . thigibh, na tigibh
3 . . . thigeadh iad, na tigeadh iad
thoir
: toirt (nf.)

: bheir
: toir
: bheir
( )
: thug
: tug

: bheirinn / bheireamaid / bheireadh
: toirinn / toireamaid / toireadh

1 . . . thoiream, na toiream
2 . . . thoir, na toir
3 . . . thoireadh e / i, na toireadh e / i
1 . . . thoireamaid, na toireamaid
2 . . . thoiribh, na toiribh
3 . . . thoireadh iad, na toireadh iad
toir, thoir toirt tabhair, thabhair tabhairt

Митрошин - Гэльско-русский Словарь

Загружено:

Сведения о документе

Авторское право

Доступные форматы

Поделиться этим документом

Поделиться или встроить документ

Параметры публикации

Этот документ был вам полезен?

Это неприемлемый материал?

Авторское право:

Доступные форматы

Митрошин - Гэльско-русский Словарь

Загружено:

Авторское право:

Доступные форматы

. .

Alexey Vyacheslavovich Mitroshin, 2006.

Send your reports on any mistakes found to

- Vocabulario Galico-Espaol (http:www.terra.es/personal5/albannach/lengua/vocab.htm )

a laighe ri h-acair, a laighe air acair

mar a thuirt mi a cheana

tha an t-acras orm

adj. (comp. ghmhoire)

mos air ais

bha e na sheasamh air mo bheulaibh

tha rudeigin air a h-aire -

bha a h-uile rud na ite fhin

nm. (gen. & pl. uillt)

nf. (gen. anainne, pl. anainnean)

tha i cmhla ris an cmhnaidh

an didh dhomh an sgoil fhgail chaidh mi nam shaighdear

madainn an-diugh / feasgar an-diugh .

prep. pron. (. .: an, III.; an)

an uair a thig Uisdean bidh a h-uile duine ann ,

mar bhall de theaghlach nan cnan Ceilteach

nm. (gen. bta-selaidh, pl. btaichean-selaidh)

s e tha anns a Ghidhlig ach cnain bhe, agus cnain a tha a fs

thoir droch bheul do

chan eil i an seo

II. nm. (gen. bde, pl. bdean)

nm. (gen. bogha-fhroise, pl. boghachan-froise)

b fherr Gidhlig bhriste na Gidhlig anns a chiste ,

nm. (pl. broidseachan)

nf. (gen. cabhaig)

tha an cadal orm

nf. (gen. caillich-oidhche, pl. cailleachan-oidhche)

chaidh sinn air chaill ()

chaidh iad tarsainn air a chaol

carragh-chuimhne le sgrobhadh-grbhalaidh fada oirre

daoine a tha a siubhal don cois / den cois ,

cath nan coileach ( )

cho mn ris a chthainn , ()

nm. (gen. ceadachais, pl. ceadachais & ceadachasan)

nm. (gen. ceannsail)

dan ceartachadh air

vi. (vn. ceileireadh nm.)

cho ... sin

prep. pron. (. .: gu, gu)

cr d fhalt anns a bhad! !

2. vt. (vn. clachadh nm.)

cia mheud duine cloinne a th agaibh? aon duine cloinne ?

aig an m ud clomaid gu math blth, tais ann an Alba

air a chl-bhualadh (le) (-. )

cluaineas sona dhut! !

rinn iad cogadh /

chan eilear a moladh na slighe seo do dhaoine le duilgheadasan coiseachd

nm. (gen. & pl. coltais)

bhithinn nur comain nan cuireadh sibh thugam d leabhar ,

nm. (gen. & pl. comainn thogalach)

thuit e an comhair a chinn / an comhair a chil / an comhair a thaoibh /

nm. (pl. consartan)

bha co-riachdain feiseil aca

cuir rudeigin air an sprr ; ,

nf. (gen. cuirme-cnuic, pl. cuirmean-cnuic)

nm. (gen. cunnairt, pl. cunnartan)

nm. (gen. cuis)

rinn e air a bhta

nm. (gen. dearbhaidh, pl. dearbhaidhean)

a fuireach / a dol mu dheas /