Вы находитесь на странице: 1из 209

СОДЕРЖАНИЕ

1- Знакомство 5
2- "Bu ne? / Bu kim?" 7
3- Окончания множественного числа (-lEr) 9
4- "Bunlar ne? / kim?" 1]
5- Вопросительная частица "mî" 16
6- "Burası neresi? / Burası ne?" 21
7- "var/yok" 28
8- Окончания предложного падежа "-de, -da, -te, -ta" 29
9- "Nerede?" 32
0- "var mı? / yok mu?" 32
1- Окончание настоящего времени "-yor-" 35
2- "Nerede? / Nereden? / Nereye?" 47
3- Союзы "çünkü, ama" 56
4- Конструкция "-mEk istemek" 58
5-Повелительное наклонение 60
6- Определённое прошедшее время 64
7- Падежные окончания 74
8- Глагол « есть» 79
9- Глагол «есть» в прош.вр 85
20-Будущее время 91
21- Творительный падеж 98
22- Суффиксы принадлежности 104
23-Глагол «есть» в 1 л.ед.ч. и суффикс принадлежности в 1 л.ед.ч 112
24- Принадлежность и падежные окончания 113
25- Винительный падеж 117
26-Множественное число,суффиксы принадлежности и падежные окончания 121
27- Словосочетания имён существительных 125
28-Неопределённые сочетания имён существительных 135
29-"Который час?" 143
30-"Во сколько?" 145
31-Упражнения 146
32-Ключи к упражнениям 180
TANIŞMA / ЗНАКОМСТВО И ВСТРЕЧА

Mehmet - Merhaba.
(Здравствуйте.)
I lor hm - Merhaba.
Mehmet Benim adım Mehmet. Sizin adınız ne? (1)
(Меня ювут Мехмет. Л Вас как ювут?)
Florian - Florian.
Mehmet - Memnun oldum.
( Очень приятно.)
Florian - Ben de memnun oldum.
( Мне тоже.)
[Mehmet - Nasılsınız?
(Как Ваши дела?)
Florian - Teşekkür ederim. İyiyim. Siz nasılsınız?
( Спасибо.Хорошо.А у Вас?)
Mehmet - Teşekkür ederim. Ben de iyiyim. Nereden geliyorsunuz?

(Спасибо. Хорошо. Откуда Вы?/Откуда Вы приехали?)

Florian - Almanya'dan geliyorum.


(Я из Германии. / Я приехал из Германии.)
Mehmet - N e iş yapıyorsunuz?
(Кто Вы по профессии?)
Florian - Doktorum. Siz ne iş yapıyorsunuz?
( Я врач.А Вы кто по профессии? )
Mehmet - Öğretmenim.
( Я учитель.)
Florian - Güzel iş.
( Хорошая работа.)

Mehmet - İyi günler. Görüşürüz.


(Доброго дня!До встречи.)

Florian - Görüşürüz. İyi günler.


(До встреч иДоброго дня!)

1) Местоимение "siz" может использоваться и как обращение во множественном числе


«вы», и как вежливая форма обращения к одному лицу «Вы». Например, "Sizin adınız
ne?" - "Как Ваше имя?/ Как Вас зовут?", "Senin adın ne?" -"Как твоё имя?/ Как тебя
зовут9 "
УПРАЖНЕНИЕ №1

ВСТАВЬТЕ ПРОПУЩЕННЫЕ СЛОВА

TANIŞMA

Ayla Merhaba.
Susanne Merhaba.
Ayla Benim adım Ayla. 7(1)
Susanne Susanne.
Ayla •(2)
Susanne Ben de ,(3)
Ayla Nasılsınız ?
Susanne . Siz nasılsınız ? (4)
Ayla Teşekkür ederim. Ben de iyiyim. ?(5)
Susanne Almanya'dan geliyorum.
Ayla ?(6)
Susanne Doktorum. ? (7)
Ayla Mühendisim.
Susanne İyi iş.
Ayla . Görüşürüz. (8)
Susanne Görüşürüz.
BU NE? = Ч Т О Э Т О ?

Л - Bu пс ?
( Что )то ? )
В - Bu (bir) elma.
( Это яблоко.)

А - Şu ne ?
( Что это/ то ?)
В - О (bir) bardak.
( Это стакан.)

А - О ne ?
( Что то ?)
В - О (bir) araba.
( То машина.)

В турецком языке употребление указательных местоимений *bu, şu, о** зависит


от отдалённости предмета от говорящего человека. "Bu* - «это», **şu**- «то»,
1

используется для немного удалённых предметов, **о**- «то»,используется для


далеко находящихся предметов.
BV KİM?/ к т о э т о ?

А - Bu kim ?
( К т о это? )
В - Bu (bir) sekreter.
(Это секретарь.)

ъШ^Ш
А - Şu kim ?
(Кто это/тот человек ?)
В - О (bir) atlet.
(Это бегун,)

A-Okim?
( К т о тот человек?)
В - О (bir) boyacı.
(То/тот человек
к р а с и л ь щ и к . )

8
BU KIM?/ к т о э т о ?

А - Bu kim ?
(Кто )ino?)
В - Bu Nazlı.
( Это На злы. )
Nazlı

А - Şu kim ?

(Кто это ?)
В - О Bengisu.
( То Бенгису.)
tengıâiı

А - О kim ?

(Кто это ?)

В - О Mülayim

(Это Мюля и м . )
О К О Н Ч А Н И Я М Н О Ж Е С Т В Е Н Н О Г О Ч И С Л А -leı. -1аг

1 а • -1аг anahtar-lar e • -1er ev-ler


(ключи) (дома )
i ^ -1аг kapı-lar i • -ler peynir-ler
(двери) (сыры )
о ^ -1аг yol-lar ö • -ler göz-ler
(дороги) ( глаза )
u Р* -1аг kutu-lar ü • -ler üzüm-ler
(коробки ) ( виноградины )

ПОЯСНЕНИЕ: В турецком языке существует два типа гармонии гласных.


Они подразделяются в зависимости от последней гласной в окончании слова:
1) "-а/-е",или
2) "ı/-i/-u/-ü\
К первому типу правила гармонии гласных относятся "-а/-е", и ко
второму- "-ı/-i/-u/-ü" .Второй тип правила гармонии гласных мы будем
рассматривать в последующих темах.
Общее правило заключается в том, что гласная в окончании ДОЛЖНА
соответствовать (гармонировать) последней гласной основы слова. То есть,
мягкая гласная (e, i, ö, ü)B окончании определяется мягкой гласной в основе
слова, и наоборот, твёрдая гласная (a, ı, о, и) в окончании определяется
твёрдой гласной в основе.
Окончания множественного числа"-1аг/-1ег"соответствуют первому
типу правила гармонии гласных. Например,рассмотрим слово"а n a h t а г".
Так как последняя гласная основы "а", то окончанием множественного числа
в данном случае будет "-lar": a n a h t a r-lar .
В слове " e l b i s e " последняя гласная "е", следовательно,окончанием
множественного числа будет "-ler" : e 1 b i s e-ler.

10
УПРАЖНЕНИЕ № 2

IH I Л ВЫ E ОКОНЧАНИЯ МНОЖЕСТВЕННОГО ЧИСЛА "-LAR" ог "-LER'

I - kalem 21 - aktör

2~ bardak_ 22- televizyon

3- pencere 23- müzik

4- kaşık 24- içecek

5- kitap 25- yiyecek

6- ceket 26- taksi

7- gömlek 27- gül

8- okul 28- oda

9- tabak 29-çocuk

0- ayakkabı 30-ev

1-göz 31- kapı

2- üzüm 32- kalorifer

3- telefon 33- kâğıt

4- masa 34- ekmek

5- öğrenci 35- otobüs

6- mum 36- deniz_

7- kitap 37- ütü

8- ağaç 38- saç

9- yastık 39- peynir

20- film 40- taş


J
ıı
BUNLAR NE? ( ЧТО ЭТО? )*
ŞUNLAR NE? ( ЧТО ЭТО? )
ONLAR NE? (ЧТО ЭТО? )

А - Bunlar ne?
(Что это? )
В - Bunlar elma.
( Это яблоки,)

A- Şunlar ne?
( Что это? )
В- Onlar bisiklet.
( Это велосипеды,)

A- Onlar ne?

(Что это? )
В- Onlar kaşık ve çatal.
( Это вилки и ложки,)

*Указательные местоимения BU, ŞU, О могут приобретать окончание


множественного числа и использоваться для предметов во множественном
числе.

12
BUNLAR KİM? (КТО Э Т О ? )
ŞUNLAR K İ M ? ( К Т О Э Т О ? )
ONLAR KİM? ( К Т О Э Т О ? )

Л - Bunlar kim?
(Кто это?)
В - Bunlar basketbolcu.
( Это баскетболисты.)

A- Şunlar kim?
(Кто это? )
В- Onlar dansçı.
(Это танцоры.)

A- Onlar kim?
(Кто это? )
B-Onlar futbolcu.
(Это футболисты.)

13
УПРАЖНЕНИЕ № 3

ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ И

1- Bu ne ? 2- Bu kim ?
А - Bu ne?
В - Bu (bir) koltuk.

4- Bunlar kim ?
3- Bunlar ne ?

6- Bu ne ? 7- Bu kim ? 8- Bunlar ne?

9-Bunlar kim? 10- Bu ne ? 11-Bunlar ne?

14
УПРАЖНЕНИЕ № 4
НАПИШИТЕ ВОПРОС

ОМ
№ **
&

1- ? 2- ? 3-
О (bir) öğretmen. О (bir) buzdolabı. О (bir) havlu.

@=û?

4- ? 5- ? 6-
O (bir) şoför. Bunlar kitap. O (bir) anahtar.

^Rh Mnk * HflınB

7- ? 8- ? 9-
Onlar Nazlı ve Hüsnü. Bu (bir) atlet. O (bir) tamirci.

10- ? 11- ? 12-


Onlar yıldız. O postacı. Onlar mum.

15
f В О П Р О С И Т Е Л Ь Н А Я Ч А С Т И Ц А "MI?, Mİ?, MU?, M Ü ? " |

A - Bu (bir) araba mı?


( Это машина?)
В - Evet, bu (bir) araba.
(Да,это машина,)

А - O (bir) kedi mi?


(Это кошка?)
В - Hayır, о (bir) kedi değil.
(НетуЭто не кошка.)

А - О Bengisu mu?
(Это Бенгису? )
В - Evet, о Bengisu.
(Да9это Бенгису,)
Benc|t4iJ

16
I »ОПРОСИТЕЛЬНАЯ ЧАСТИЦА "Mİ?, Mİ?, MU?, MÜ?"

ПРАВИЛО ГАРМОНИИ ГЛАСНЫХ


А Bu (bir) araba mı?
I = > MI? ( Это машина?)
I Bu (bir) kapı mı?
( Это дверь ?)
. . .

E Bu (bir) kalem mi?


] => Mİ? ( Это ручка?)
t Bu (bir) peynir mi?
(Это сыр?)

Ö Bu (bir) göz mü?


] => MÜ? (Это глаз?)
Ü Bu (bir) göl mü?
(Это роза?)

О Bu (bir) top mu?


] => MU? ( Это мяч?)
и Bu (bir) kutu mu?
( Это коробка?)

ПОЯСНЕНИЕ: Гласная в вопросительной частице" mı?, mi?, mu?, mü?" зависит


от последней гласной слова, стоящего перед ней.

Последняя гласная • Вопросительная частица


a-ı mı?
e-i mi?
o-u mu?
ö-ü mü?

17
УПРАЖНЕНИЕ № 5

ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

1- Bu kalem mi? 2- О raket mi?

İ-^r

*fV ^-*»

4#*Xİ *r*?

î- Bunlar ağaç mı? 4- O domates mi?

5- Bu döner mi? 6- O tavuk mu?

7- Bu kedi mi? 8- O demlik mi?

18
УПРАЖНЕНИЕ № 6
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

датдш
тппгтг
ЦШШШШОШШП
1 йппши пшпшп
шшщ1д*щщщ дпшшд

*U/1.

1- Onlar öğrenci mi? 2- О (bir) öğretmen mi?

3- O (bir) ev hanımı mı? 4- Onlar futbolcu mu?

5- O (bir) baba mı? 6- O (bir) ev hanımı mı?

19
УПРАЖНЕНИЕ № 7

НАПИШИТЕ ВОПРОСЫ

1- 2-

Evet, о (bir) inek. Evet, o (bir) çiçek.

3- 4-

Hayır, o (bir) basketbolcu değil. Evet, onlar bardak.

5- 6-
Evet, bunlar kaşık. Evet, o Ayla Nine.

Hiisnii
7- 8-

Hayır, o (bir) pilot değil. Evet, o Hüsnü.

20
BURASI NERESİ? ( ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО)?)
ŞURASI NERESİ? ( ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО)?)
ORASI NERESİ? ( ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО)?)
ПОЯСНЕНИЕ:
"Bıırası/şurası/orası neresi?" - вопросительная форма для обозначения каких-
либо мест, но чаще всего использется для стран, городов Вопрос
"Burası/şurası/orası ne?" используется для обозначения более конкретных мест
( например, парк, бар, школа, стадион, ресторан ) и ни в коем случае не
употребляется для обозначения географических мест (например, Анкара,
Африка, Германия, Каппадокия).

Orası neresi? => Orası Afrika.

[ Что это (за место) ]


=> ( Это А фрика.)

Şurası neresi? => Orası Avrupa.

/ Что это (за место)]


=> ( Это Е в р о п а , )

Orası neresi? => Orası İstanbul.

( Что это за место? )


=> ( Это Стамбул* )
21
BURASI NERESİ? ( Ч Т О Э Т О (ЗА M İ 4 IOI? )
ŞURASI NERESİ? ( Ч Т О ЭТО (ЗА М Е С Т О ) ? )
ORASI NERESİ? ( Ч Т О ЭТО (ЗА МЕС I О)? )

Burası neresi? => Burası (bir) park.


(Что это (за место) ?) (Это парк.)

İ B i g A б) акайте)

Orası neresi? => Orası (bir) restoran.


(Что это (за место)?) (Это ресторан.)

Şurası neresi? => Orası (bir) bar.


( Что это (за место)?) (Это бар.)

22
BURASI NE? / ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО) ?
ŞURASI NE? / ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО) ?
ORASIN Е? /ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО)?

А - Burası ne?
( Что это (за место)?)
В - Burası market.
( Это марке пи)

А — Şurası ne?
( Что это (за место)?)
В — Orası bahçe.
( Это сад.)

^РЗш^^

А - Orası ne?
( Ч т о это (за место)?)
В - Orası mutfak.
( Это кухня,)

23
BURASİ NERESİ? ( ЧТО ЭТО (ЗА М Е С Т О ) ? )
ŞURASİ NERESİ? ( ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО)? )
ORASI NERESİ? ( ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО)? )

.ЧИ£

Burası neresi? —> Burası (bir) park.


(Что это (за место) ?) (Это парк,)

Orası neresi? => O r a s ı (bir) restoran.


(Что это (за место) ?) (Это ресторан.)

Şurası neresi? => Orası (bir) bar.


( Что это (за место)?) (Это бар.)

22
BURASI NE? / ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО) ?
ŞURASI NE? / ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО) ?
ORASI NE? / ЧТО ЭТО (ЗА МЕСТО) ?

А - Burası ne?
( Что это (за место)?)
В - Burası market.
( Это маркет.)

А — Şurası ne?
( Что это (за место)?)
В — Orası bahçe.
( Это сад.)

А - Orası ne?
(Что это (за место)?)
В - Orası mutfak.
( Это кухня.)

23
УПРАЖНЕНИЕ № 8
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

1- Burası neresi? 2- Burası neresi?

3- Burası neresi? 4- Burası neresi?

5- Burası neresi? 6- Burası neresi?

24
УПРАЖНЕНИЕ № 9

О Т В Е Т Ь Т Е НА ВОПРОСЫ

1- Burası ne? 2- Burası ne?

3- Burası ne? 4- Burası ne?

5- Burası ne? 6- Burası ne?

25
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 10

ПРАВИЛЬНО ИЛИ НЕПРАВИЛЬНО ?

Doğru / Yanhs

1) BURASI NE? ( ) Burası apartman.


( Что это (заместо)?) ( Это дом.)

2) BURASI NE? ( Burası İstanbul.


(' Что это (заместо)?) (Это Стамбул.)

3) ORASI NE? ( Orası Yunanistan.


( Что это (за место)?) ( Это Греция.)

4) ORASI NE? ( Orası cami.


( Что это (заместо)?) ( Это мечеть.)

5) BURASI NE? ( Orası dağ.


( Что это (заместо)?) (Это гора.)

6) ŞURASI NE? ( Burası Roma.


( Что это (за место)?) ( Это Рим.)

7) BURASI NE? ( Burası mutfak.


( Что это (заместо)?) (Это кухня.)

8) ŞURASI NE? ( Orası Almanya.


( Что это (за место)?) (Это Германия.)

26
УПРАЖНЕНИЕ №11

НАПИШИТЕ СООТВЕТСТВУЮЩИЕ ВОПРОСЫ

1- ? Burası Moskova.

2- ? Orası kitapçı.

3- ? Burası Avustralya.

4- ? Burası Taksim.

5- ? Orası kütüphane.

6- ? Orası Kadıköy.

7- ? Burası market.

8- ? Orası pazar.

9- ? Burası okul.

10- ? Burası Şam.

11- ? Orası Portekiz.

12- ? Burası bahçe.

13- ? Orası plaj.

14- ? Burası Pekin.

15- ? Orası Kolombiya.

16- ? Burası Ankara.

17- ? Orası Fransa.

18- ? Burası SDL Anonim Şirketi.

19- ? Burası İstanbul Üniversitesi.

20- ? Orası bir ada.

27
VAR ф YOK
"ЕСТЬ" ф"НЕТ"

Odada koltuk v a r .

(В комнате есть кресло.)

Dağda ağaç yok.

(На горе нет дерева.)

Banyoda adam var.

(В ванной есть муэючина.)

Pencerede perde yok.

(На окне нет штор.)

28
О К О Н Ч А Н И Я ПРЕДЛОЖНОГО ПАДЕЖА : -da / -de, -ta / te

ГАРМОНИЯ Г Л А С Н Ы Х В ПРЕДЛОЖНОМ ПАДЕЖЕ

а • -da / -ta masa-da e • -de / -te ev-de


( на столе ) ( дома )

1 • -da / -ta kapı-da 1 • -de / -te İzmir'de
( на двери ) ( в Измире )
о • -da / -ta yol-da Ö • -de / -te göl-de
( на дороге/в путы ) ( на/в озере )
и • -da / -ta kutu-da Ü • -de / -te Ürgüp'te
( в коробке ) ( в Юргюпе )

ГАРМОНИЯ СОГЛАСНЫХ

f, s, t, к, ç, ş, h, p => -ta / -te

sınıf-ta, Sivas'ta Tokat' ta, sokak-ta,


(в классе) (в Cııeace) (в Токате) (на улице)

maç-ta, Beşiktaş'ta, Gaziantep'te


(на матче) (в Бешикташе) (в Газиантепе)

29
УПРАЖНЕНИЕ № 12

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ПРЕДЛОЖНОГО ПАДЕЖА


(-da, -de, -ta, -te)

1-İstanbul' deniz var.

2- Edime' deniz yok.

3-Ev masa var.

4- Bahçe masa yok.

5- Sınıf TVvar.

6- Mutfak TV yok.

7- Taksim' stadyum yok.

8-Beşiktaş' stadyum var.

9-Park insanlar var.

10- Masa üç kitap var.

11-Cadde bisiklet yok.

12- Çanta kalem var.

13-Tabak salata var.

14- Televizyon film var.

15-Bu çay şeker yok.

16- Sigara nikotin var.

17- Sebzeler vitamin var.

18- Salon divan var.

19-Balkon çiçek var.

20-Ev bir kedi var.


УПРАЖНЕНИЕ № 13

СОСТАВЬТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ

1- Denizde gemi var. 2-

-3WQCf

3- 4-

5-

31
NEREDE? /ГДЕ?

Meksiko City nerede?


(Где Мехико? )

Meksiko City Meksika'da.


(Мехико в Мексике.)

Упражнение № 14

ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

1- New York nerede?


2- Ankara nerede?
3- Moskova nerede?
4- Tokyo nerede?
5- Madrid nerede?
6- Frankfurt nerede?
7- Pekin nerede?
32
УПРАЖНЕНИЕ № 15

ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

1) A) Markette kadın var mı? 2- A) Arabada şoför var mı?


( В маркете есть женщина?) ( В машине есть шофёр? )
В) Evet, markette kadın var. В) Hayır, arabada şoför yok.
(Да, в маркете есть женщина.) (Нет, в машине нет шофёра.)

3- Garajda araba var mı? 4) Barda çocuk var mı?

5- Evde anten var mı? 6) Masada yemek var mı ?

33
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

1- Bahçede ne var? (çiçek)

2- Ofiste kim var? (Ayşe)_

3- Caddede ağaç var mı? Hayır,

4- Bu markette su var mı? Evet,

5- Bunlar bardak mı? Evet,

6- Onlar ayakkabı mı? Hayır,_

7- Mustafa şimdi nerede? (salon)

8- Mustafa salonda değil mi? Hayır,

9- Fethiye Akdeniz'de mi? Evet,

10- Edirne Akdeniz'de mi? Hayır,

11- Ayşe garson mu? Hayır,

12- Metin garson mu? Evet,

13- Bu parfüm güzel mi? Evet,

14- Şu parfüm güzel mi? Hayır,

15- ? Bu (bir) kavun.

16- ? O Ahmet.

17- ? Burası (bir) müze.

18- ? Burası İspanya.

19- ? Evet, bu (bir) anahtar.

20- ? Ali şimdi Londra'da.

21- ? Hayır, Leyla şimdi evde değil

22- ? Evet, o fotoğraf çok güzel.

34
ОКОНЧАНИЯ НАЧАЛЬНОЙ ФОРМЫ ГЛАГОЛА: - т е к / - т а к

ГАРМОНИЯ ГЛАСНЫХ В НФГ

а • -так а 1 - m а к ( б р а m ь,по купат ь)e • -тек gel-mek ( приходить)


1 • -так kız-mak (сердиться) i • -тек gh-mek(yxodumb,ходить)
о • -так sor-mak ( спрашивать ) ö • -тек gör-mek ( видеть )
11 • - т а к bul-mak (находить) ü • -тек gül-mek ( смеяться )

ОКОНЧАНИЕ НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕНИ: -YOR

Личные Основа Вспомогательная Окончание Личное


местоимения глагола гласная настоящего окончание
времени

(Ben ) bak yor um


(Sen ) bak yor san
(О ) bak yor -
(Biz ) bak yor uz
(Siz ) bak yor sunuz
( Onlar ) bak yor 1ar

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕНИ: -MI-YOR

Личное Основа Суффикс Окончание Личное


местоимение глагола отрицания настоящего окончание
времени

(Ben ) bak mı yor um


(Sen ) bak mı yor sun
(О ) bak mı vor -
(Biz ) bak mı vor uz
(Siz ) bak mı yor sunuz
(Onlar) bak mı yor 1ar

35
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ ФОРМА НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕН И
ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА
ВОПРОСА ВОПРОСА

( Ben ) bakıyor muyum? ( Ben ) bakmıyor muyum?


( Sen ) bakıyor musun? ( Sen ) bakmıyor musun?
(0 ) bakıyor mu? (O ) bakmıyor mu?
( Biz ) bakıyor muyuz? ( Biz ) bakmıyor muyuz?
( Siz ) bakıyor musunuz? ( Siz ) bakmıyor musunuz?
( Onlar ) bakıyorlar mı? ( Onlar ) bakmıyorlar m ı ?

Ben şimdi gidiyorum. ( Я сейчас ухожу/уезжаю/иду/еду.)

Ben hergün gidiyorum. (Якаждый день хожу/езжу. )

Ben yarın gidiyorum. (Завтра я е д у / и д у . )

ГАРМОНИЯ ГЛАСНЫХ В НАСТОЯЩЕМ ВРЕМЕНИ

Положительная форма Отрицательная форма

а • i - mı al ı yorum al m ı yorum

I • 1 - mı kız ı yorum kız m ı yorum

e • i - mi gel i yorum gel mi yorum

i • i - mi bil i yorum bil mi yorum

0 • u - mu koş u yorum koş mu yorum

u • u - mu bul u yorum bul mu yorum

0 • u - mü gör ü yorum gör mü yorum

u • u - mü gül ü yorum gül mü yorum

36
1 ИЗМЕНЕНИЕ ПОСЛЕДНЕЙ ГЛАСНОЙ ОСНОВЫ Г Л А Г О Л А

dinlemek • dinli-yorum anlamak • anlı-yorum

beklemek • bekli-yorum sınamak • smı-yorum

özlemek ozlu-yomm oynamak • oynu-yorum

ütülemek • ütülü-yonım sulamak • sulu-yorum

СОВПАДЕНИЕ ПОСЛЕДНЕЙ ГЛАСНОЙ ОСНОВЫ С


Г Л А С Н О Й ОКОНЧАНИЯ

uyu-mak • uyu-yorum

oku-mak • oku-yorum

üşü-mek • üşü-yorum

taşı-mak • taşı-yorum

37
Ben şimdi kahvaltı yapıyorum. Sen her zaman gülüyorsun,

(Я сейчас завтракаю.) ( Ты всегда смеешься.)

0 şimdi yazıyor. Biz sık sık sohbet ediyoruz.


(Она сейчас пишет.) (Мы часто разговариваем.)

Siz yarın diskoya gidiyorsunuz. Onlar gelecek hafta evleniyorlar.


(Завтра вы идёте на дискотеку.) (Они женятся на следующей недеМ


НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ - ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА

(Ben ) şimdi oku-yor-um. ( Я сейчас читаю.)


(Sen ) şimdi oku-yor-sun. ( Ты сейчас читаешь. )
(O ) şimdi oku-yor. ( Он/она сейчас читает. )
(Biz ) şimdi oku-yor-uz. (Мы сейчас читаем.)
(Siz ) şimdi oku-yor-sunuz. (Вы сейчас читаете.)
(Onlar) şimdi oku-yor-lar. (Они сейчас читают. )

НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ -ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА

(Ben) şimdi oku-mu-yor-um. (Я сейчас не читаю. )


(Sen) şimdi oku-mu-yor-sun. ( Ты сейчас не читаешь, )
(O ) şimdi oku-mu-yor. ( Он/она сейчас не читает. )
(Biz) şimdi oku-mu-yor-uz. ( Мы сейчас не читаем. )
(Siz) şimdi oku-mu-yor-sunuz. ( Вы сейчас не читаете.)
(Onlar) şimdi oku-mu-yor-lar. ( Они сейчас не читают. )

НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ - ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА


ВОПРОСА
(Ben ) şimdi oku-yor muyum? (Я сейчас читаю?)
(Sen) şimdi oku-yor musun? ( Ты сейчас читаешь? )
(O ) şimdi oku-yor mu? ( Он/она сейчас читает?)
(Biz) şimdi oku-yor muyuz? ( Мы сейчас читаем?)
(Siz) şimdi oku-yor musunuz? (Вы сейчас читаете? )
(Onlar) şimdi oku-yor-lar mı? ( Они сейчас читают?)

НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ -ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА


ВОПРОСА

(Ben) şimdi oku-mu-yor muyum? ( Я сейчас не читаю? )


(Sen) şimdi oku-mu-yor musun? ( Ты сейчас не читаешь? )
(O ) şimdi oku-mu-yor mu? ( Он/она сейчас не читает? )
(Biz) şimdi oku-mu-yor muyuz? ( Мы сейчас не читаем? )
(Siz ) şimdi oku-mu-yor musunuz? (Вы сейчас не читаете? )
(Onlar) şimdi oku-mu-yor-lar mı? ( Они сейчас не читают? )

39
НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ

Пояснением турецком языке есть специальное время /утя


обозначения постоянно повторяющихся действий,ко ı орые
используются с суффиксами -г,-Е,-1г.Настоящее время мы можем
использовать и в этом значении.
(Ben ) her sabah koş-u-yor-um. ( Я каждое утро бегаю. )
(Sen) her sabah koş-u-yor-sun. ( Ты каждое утро бегаешь. )
( O ) her sabah koş-u-yor. (Он/она каждое утро бегает. )
(Biz) her sabah koş-u-yor-uz. (Мы каждое утро бегаем. )
(Siz) her sabah koş-u-yor-sunuz. (Вы каждое утро бегаете. )
(Onlar) her sabah koş-u-yor-lar. (Они каждое утро бегают. )
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА

(Ben ) her sabah koş-mu-yor-um. (Яне бегаю каждое утро. )


(Sen) her sabah koş-mu-yor-sun. ( Т ы не бегаешь каждое у т р о . )
(O ) her sabah koş-mu-yor. (Он/она не бегает каждое утро.)
(Biz) her sabah koş-mu-yor-uz. ( Мы не бегаем каждое утро. )
(Siz) her sabah koş-mu-yor-sunuz. (Вы не бегаете каждое у т р о . )
(Onlar) her sabah koş-mu-yor-lar. ( Они не бегают каждое утро.)
ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

(Ben) her sabah koş-u-yor muyum? (Я бегаю каждое утро? )


(Sen) her sabah koş-u-yor musun? (Ты бегаешь каждое утро? )
(O ) her sabah koş-u-yor mu? ( Он/она бегает каждое утро? )
(Biz) her sabah koş-u-yor muyuz? ( Мы бегаем каждое утро? )
(Siz) her sabah koş-u-yor musunuz? (Вы бегаете каждое утро? )
(Onlar) her sabah koş-u-yor-lar mı? ( Они бегают каждое утро? )
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

(Ben) her sabah koş-mu-yor muyum? (Яне бегаю каждое утро? )


(Sen) her sabah koş-mu-yor musun? (Ты не бегаешь каждое утро? )
(O ) her sabah koş-mu-yor mu? (Он/она не бегает каждое утро?)
(Biz) her sabah koş-mu-yor muyuz? (Мы не бегаем каждое утро? )
(Siz ) her sabah koş-mu-yor musunuz? (Вы не бегаете каждое утро? )
(Onlar) her sabah koş-mu-yor-lar mı? (Они не бегают каждое утро? )
НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ В ЗНАЧЕНИИ БУДУЩЕГО-
ПО ЛОЖИ ТЕЛЬНАЯ ФОРМА

(Ben ) gelecek pa/ar koş-u-yor-um. (Я бегу в следующее воскресенье.)


(Sen ) gelecek pazar koş ıı-yor-sun. (Ты бежишь в следующее воскресенье.)
( О ) gelecek pazar koş-u-yor. (Он/она бежит в следующее воскресенье.)
(Biz ) gelecek pazar koş-u-yor-uz. ( Мы бежим в следующее воскресенье.)
(Siz ) gelecek pazar koş-u-yor-sunuz. (Вы белейте в следующее воскресенье.)
(Onlar) gelecek pazar koş-u-yor-lar. (Они бегут в следующее воскресенье.)

О Т Р И Ц А Т Е Л Ь Н А Я ФОРМА

(Ben ) gelecek pazar koş-mu-yor-um. (Я не бегу в следующее воскресенье.)


(Sen ) gelecek pazar koş-mu-yor-sun. (Ты не бежишь в следующее воскресенье.)
(О ) gelecek pazar koş-mu-yor. (Он/она не бежит в следующее воскресенье.)
(Biz ) gelecek pazar koş-mu-yor-uz. ( Мы не бежим в следующее воскресенье.)
(Siz ) gelecek pazar koş-mu-yor-sunuz. (Вы не бежите в следующее воскресенье.)
(Onlar) gelecek pazar koş-mu-yor-lar. ( Они не бегут в следующее воскресенье.)

П О Л О Ж И Т Е Л Ь Н А Я ФОРМА В О П Р О С А

(Ben ) gelecek pazar koş-u-yor muyum? (Я бегу в следующее воскресенье?)


(Sen ) gelecek pazar koş-u-yor musun? (Ты бежишь в следующее воскресенье?)
(О ) gelecek pazar koş-u-yor mu? (Он/она бежит в следующее воскресенье?)
(Biz ) gelecek pazar koş-u-yor muyuz? (Мы бежим в следующее воскресенье?)
(Siz ) gelecek pazar koş-u-yor musunuz? (Вы бежите в следующее воскресенье?)
(Onlar) gelecek pazar koş-u-yor-lar mı? (Они бегут в следующее воскресенье?)

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА


(Ben ) gelecek pazar koş-mu-yor muyum? (Я не бегу в следующее воскресенье?)
(Sen ) gelecek pazar koş-mu-yor musun? (Ты не бежишь в следующее воскресенье?i
( О ) gelecek pazar koş-mu-yor mu? (Он/она не бежит в следующее воскресенье?i
(Biz ) gelecek pazar koş-mu-yor muyuz? (Мы не бежим в следующее воскресенье?)
(Siz) gelecek pazar koş-mu-yor musunuz?(£w не бежите в следующее воскресенье?)
(Onlar) gelecek pazar koş-mu-yor-lar mı? (Они не бегут в следующее воскресенье?)
41
У П Р А Ж Н Е Н И Е №17

ВСТАВЬТЕ ОКОНЧАНИЯ НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕНИ

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ( -yor, -iyor, -iyor, -üyor, -uyoı )

1- Ben Türkçe konuş


2- Sen uyu
3- O müzik dinle
4- Biz gel
5- Siz yaz
6- Onlar anla

ОТРРЩАТЕЛЬНАЯ ФОРМА (-miyor, -mıyor, -müyor, -muyor)

1- Ben Türkçe konuş


2- Sen uyu
3- O müzik dinle
4- Biz gel
5- Siz yaz
6- Onlar anla

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

1- Ben iyi Türkçe konuş


2- Sen uyu ?
3- 0 müzik dinle ?
4- Biz gel ?
5- Siz yaz
6- Onlar anla ?

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

1- Ben iyi Türkçe konuş


2- Sen uyu
3- O müzik dinle
4- Biz gel ?
5- Siz yaz ?
6- Onlar an la
42
УПРАЖНЕНИЕ № 18
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ НАСТОЯЩЕГО
ВРЕМЕНИ (ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА)

1- Ben her sabah kahvaltı yap

2- Para yok, ben her gün yürü


3- Hayır, Ali çalış , şimdi uyu
4- O yarın git

5- Alo! Biz şimdi yemek ye


6- Siz iyi konuş
7- Onlar her gün müzik dinle
8- Sen güzel yemek pişir
9- Onlar şimdi yaz
10- Siz her zaman çok gül
11- O telefon et
12-Biz bekle
13-0 her gün ceket giy
14-Onlar bak
15- O yarın parti yap

ПОЯСНЕНИЕ: четыре глагола с основами на "г"-исключения из правил. В этом


случае,стоящая в конце "г"между двумя гласными переходит в " d "
1- gitmek ( идти/ехать/уходить/уезжать) • *g i t - i - yor • g i d - i - yor
2- tatmak ( пробовать на вкус ) • *t a t -1 - yor • t a d - 1 - yor
3- [telefon] etmek ( звонить ) • [telefon] *e t - i — yor • [telefon] e d - î - yor
4- gütmek (пасти [животных]) • *g ü t - ü - yor • g ü d - ü - yor
Глагол " etmek" появляется также:
1- как вспомогательный глагол: telefon etmek (звонить), yardım etmek (помогать),
tebrik etmek ( no3flpae^Tb),kavga etmek ( ругаться,ссориться ) и т.п., или
2- как часть сложного слова: seyretmek ( смотреть ), sabretmek (терпеть),
hissetmek ( чувствовать ) и т.п.

43
УПРАЖНЕНИЕ № 19

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ НАСТОЯЩЕГО


ВРЕМЕНИ (ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА)

1- Sen hiç koş

2- Onlar sabah asla müzik dinle

3- Ben asla TV seyret

4- Ben kahve iç

5- Sen hiç gül

6- O tıraş ol

7- Ben resim yap

8- Biz asla kavga et

9- Siz hiçbir şey ye .Niçin?

10-Sen hiç şarkı söyle

11- Ben akşam yemek ye

12- Sen gazete oku

13- Onlar hiç müzik dinle

14- Sen dans et

15- Onlar gel

ПОЯСНЕНИЕ: Если в предложении присутствует слово"Ыс" ,то глагол тоже


употребляется в отрицательной форме.
Примеры: hiç (вообще), hiçbir şey (ничего), hiç kimse (никто), hiçbir yer (нигде)
hiçbir zaman (никогда) и т.п. I
Это правило распространяется и на слова asla (никогда,ни за что) и sakın '
(смотри! ни в коем случае!)".

44
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 20

Д О П И Ш И Т Е ВОПРОСЫ НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕНИ

I- Sen her sabah yürü

2- Ali şimdi uyu ?

3- Siz çay iç ?

4- Onlar çok fazla alışveriş yap

5- Ben çok soru sor

6- Sen hep müzik dinle

7- O ağla

8- Biz gül

9- Onlar tıraş ol

10-Sen kız

11- Fenerbahçe kazan

12- Onlar yaz

13-O piyano çal

14- Siz piknik yap

15-O çalış

16-Onlar yürü

17- Onlar müzik dinle

18- Siz oku

19-O bekle

20- Sen gel

45
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 21

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ Н А С Т О Я Щ Е Г О ВРЕМЕНИ

1- Ben genellikle saat 07: 00'de kalk

2- Ben ve eşim hiç evde spor yap

3- Sen niçin hiç konuş 9

4- Onlar yann yeni bir araba al

5- O hiçbir şey bil

6- Sen satranç oyna

7- Siz çok güzel şarkı söyle

8- Siz bu müziği sev

9- Ben her gün bu gazeteyi oku

10- Onlar hafta sonu çiftlikte ata bin

11- Siz yarm hangi müzelere git

12- Biz hafta sonlan hiç evde kahvaltı yap

13- Kahvaltıdan sonra masayı ben topla

14- Bulaşıkları bazen Ayla yıka , bazen ben yıkıyorum.

15- Ahmet Dede her sabah yavaşça gazeteciye git

16- Otobüs bu durağa genellikle 08:30'da gel

17- Sen güzel yaz

18-0 hiç bir sabah süt iç

19- Buyurun! Sait Bey sizi bekle

20- Siz balık sev

46
N E R E D E ? ( Г Д Е ?)

I - Ankcinı nerede'? Ankara Türkiye'de.


( l <)e Анкара?) (Анкара в Турции.)
2- Sen nerede oturuyorsun? Ben Taksim'de oturuyorum.
( Где ты живёшь? ) ( Я живу в Таксиме. )
3- Onlar nerede çalışıyorlar? Onlar Bir Holding'de çalışıyorlar.
( Где они работают? ) ( Они работают в Вир Холдинге. )
4- Siz nerede yemek yiyorsunuz? Biz restoranda yemek yiyoruz.
(Где вы кушаете? ) ( Мы кушаем в ресторане. )
5- O nerede çay içiyor? О kafeteryada çay içiyor.
(Где он/она пьёт чай? ) (Он/она пьёт чай в кафе .)

NEREDEN? (ОТКУДА?)

1- Nereden geliyorsun? Evden geliyorum.


( Откуда ты идёшь/едешь? ) (Я иду/еду из дома. )
2- Sen nereden su alıyorsun? Ben marketten su alıyorum.
(Откуда (=где) ты покупаешь воду?) (Япокупаю воду измаркета(=вмаркете))
3- О nereden atlıyor? О balkondan atlıyor.
(Откуда он/она прыгает?) (Он/она прыгает с балконаJ
4- Onlar nereden geçiyorlar? Onlar Taksim'den geçiyorlar.
( Откуда(=через что)они проходят/проезжают?) (Они проходят через Таксим. )
5- Siz nereden telefon ediyorsunuz? İstanbul'dan telefon ediyoruz.
( Откуда вы звоните?) (Мы звоним из Стамбула.)

Окончания (-dan/-den/-tan/-ten) присоединяются по первому типу правила гармонии


гласных:
a, i, о, и • -dan, tan ( Ankara'dan / из Анкары), (kapıdan / от двери), (yoldan с дорогие
(okuldan / из школы)
e, i, ö, ü • -den, -ten ( evden / из дома), ( İzmir'den / из Измира), ( gölden с озера).
Ürdün'den / из Иордании.).
Если слово заканчивается на одну из нижеприведенных глухих согласных^тхз :
f,s,t,k,ç,ş,h,p • -tan, ten (sınıftan/из класса), ( Beşiktaş'tan из Бешнкташа), м т.д.

47
NEREYE? ( К У Д А ? )
:

1- Nereye gidiyorsun? Roma'ya gidiyorum.


(Куда ты идёшь/едешь ?) ( Я еду в Рим.)
2- Onlar nereye bakıyorlar? Onlar caddeye bakıyorlar.
(Куда они смотрят?) (Они смотрят и а улицу .)
3- Siz nereye yürüyorsunuz? Biz eve yürüyoruz.
(Куда вы идёте)? (Мы идём домой.)
4- О nereye ceket koyuyor? О dolaba ceket koyuyor.
(Куда он кладёт пиджак?) (Он кладёт пиджак в шкаф.)
5- Biz nereye çıkıyoruz? Biz dağa çıkıyoruz.
(Kvda мы поднимаемся/выходим?) (Мы поднимаемся на гору.)

Окончания дательного падежа (-а / -у-а, -е / -у-е) присоединяются по первому


типу правила гармонии гласных:
a, ı, о, и • -а, -у-а. Например: Ankara'y-a, kapı-y-a, yol-a, okul-a.
e, i, ö, ü • -e, -у-е. Например: ev-e, izmir'e, göl-e, Ürdün'e.

p^b k^ğ
çocuk-a • çocuğ-a, dolap-a • dolab-a, çiçek-e • çiçeğ-e и т.д.

48
У П Р А Ж Н Е Н И Е №22

О Т В Е Т Ь Т Е НА В О П Р О С Ы

1- Ali nerede bekliyor?


2- Siz nerede geziyorsunuz?
3- Onlar nerede gülüyorlar?
4- O nerede kahve içiyor?
5- Onlar nerede konuşuyor?

1) durak ( остановка), 2) park ( парк), 3) tiyatro ( театр),


4) ofis ( офис), 5-salon (зал )

6- Onlar nereye bakıyorlar?


7- Ali nereye gidiyor?
8- Ayşe nereye telefon ediyor?
9- Onlar nereye koşuyorlar?
10- Sen nereye yürüyorsun?

1) cadde ( проспект), 2) stadyum ( стадион), 3) Londra ( Лондон),


4) deniz ( море), 5-okul ( школа)

11- Çocuk nereden bakıyor?


12- Onlar nereden dönüyor?
13- Siz nereden geliyorsunuz?
14- O nereden su alıyor?
1 5 - 0 nereden iniyor?

1) balkon ( балкон), 2) ofis ( офис), 3) Roma (Рим),


4) büfe (буфет), 5) ikinci kat ( второй этаж)
УПРАЖНЕНИЕ № 23

ДОПИШИТЕ ВОПРОСЫ И ОТВЕТЫ


1- Sen güzel kompozisyon yazıyor musun? Evet,

2- Siz sabahlan koş ? Evet,

3- O güzel konuş ? Evet,

4- Biz yanlış yap _ _ ^ ? Hayır,

5- Ben zor soru sor _J? Hayır,

6- Siz bu soruyu anla ? Evet,_

7-Ben her gün okul gidiyorum.

8- Onlar bu dans hoşlanıyorlar.

9- Biz bu adres gidiyoruz.

0- Ben bu tişört defo görmüyorum.

1-0 biz söylüyor.

2- Ben şu ayakkabı bakıyorum.

3-Siz yanlış kapı çıkıyorsunuz.

4- Çocuk televizyon açıyor.

5- Ayşe yer oturuyor.

6- Sen her gün bu dizi film seyrediyor musun?

7- Biz her gün bu sokak geçiyoruz.

8-Kedi balkon atlıyor.

9- Bu kuaför manikür yapıyorlar.

20- O, bu resimleri bilgisayar yapıyor.

21-Bu kitap güzel resimler var.

22- Ben bu şirket çalışıyorum.

50
УПРАЖНЕНИЕ№24

ДОПИШИТЕ ВОПРОСЫ ИЛИ ОТВЕТЫ


( Ne?, Kim?, Neresi?, Nerede?, Nereden? )

1- 2- ? 3-
Ayşe küvette banyo yapıyor. O bir doktor. O bir araba.

4- Onlar nerede eğleniyorlar? 5- ? 6- Onlar nerede ovmıvorlar?


Ayşe marketten geliyor.

7- 8- ? 9-
Onlar salonda sohbet ediyorlar. Bu (bir) ayakkabı. Burası dünva.

10- 11-Bunlar ne? 12-


O (bir) barmen. Onlardansvı.
51
УПРАЖНЕНИЕ № 25

ДОПИШИТЕ (mi?, mı?, mü?, mu? ) ИЛИ ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

^@®

1- 2-О (bir) doktor mu? 3-_


Evet, о banyoda. Hayır, о (bir) bisiklet değil,

5- Ayşe markette mi? 6-


Evet, onlar barda(lar). Hayır, onlar çalışmıyor(lar).

.1 /

7- 8- Bu (bir) ayakkabı mı? 9-


Hayır, onlar balkonda değil(ler). Evet, dünya dönüyor.

10- 11- Bunlar buz mu? 12-


Evet, burası (bir) bar. Hayır, onlar sporcu değil.

52
УПРАЖНЕНИЕ № 2 6

НАПИШИ I i; ВОПРОСЫ ( var mı? / yok mu? / nerede? / nereden?) ИЛИ


ОТВЕТЫ

л/Жvr *
İ4m

1- Bahçede köpek var mı? 2- 3- Adam nerede?


Hayır, caddede araba yok.

4- 5- Odada masa var mı? 6-


Evet, onlar ofiste. Hayır, denizde gemi yok.

< ^

7- O ne yapıyor? 8- 9-
Onlar havuzda yüzüyor(lar). Beyaz ceket dolapta.

10- Araba nereden geçiyor? 11- Evde ne var? 12-


Bu bir koltuk.

53
УПРАЖНЕНИЕ № 27

Н А П И Ш И Т Е В О П Р О С Ы ( Nerede? Nereden?, Nereye? )


ИЛИ ОТВЕТЫ

1- 2- 3- Ali nereye koşuyor?

Ayşe marketten geliyor. Ahmet odaya giriyor.

6-
Ahmet ofiste uyuyor. Ayşe eve gidiyor. Ali ağaçtan düşüyor.

7- Ahmet nereden ceket alıyor? 8- 9-


O, Ayşe'ye ofiste çiçek veriyor. Leyla evden çıkıyor.

10- 11- 12-Onlar nereye bakıyor(lar)


Veli işten geliyor. Onlar sinemaya gidiyor(lar).

54
.^i*L.

13-Ayşe nerede uyuyor? 14- 15-


Ali parkta sandviç yiyor. Tren tünele giriyor.

16- 17- O nereden atlıyor? 18-


Onlar restoranda yemek yiyor(lar). O masaya bardak koyuyor.

19-Onlar nerede bira içiyor(lar)? 20- 21-


Ayşe pencereden çıkıyor. Onlar podyumda yürüyor(lar).

22- 23-Araba nereden çıkıyor. 24-


Adam sokakta sebze satıyor. Onlar plajda gune$ienî>x>r\lar>.

55
ÇÜNKÜ ( = П О Т О М У Ч Т О )

1- О kitap okuyor, çünkü seviyor.

(Он читает, потому что любит [читать])

2- Ben yürüyorum, çünkü seviyorum.

( Я хожу, потому что люблю [ходить])

3- Biz şimdi su içiyoruz, çünkü hava çok sıcak.

(Мы пьём воду,потому что жарко.)

4- Ben Türkçe konuşuyorum, çünkü iyi Türkçe biliyorum.

(Я говорю по-турецки,потому что я хорошо знаю турецкий язык.)

5- О patates yemiyor, çünkü sevmiyor.

(Он не ест картошку,потому что не любит [её].)

AMA ( = Н О )

1- Ben gitar çalıyorum, ama piyano çalmıyorum.

(Я играю на гитаре,но не играю на пианино.)

2- Siz konuşuyorsunuz, ama onlar dinlemiyor.

(Вы говорите, но они вас не слушают.)

3- О film seyrediyor, ama belgesel seyretmiyor.

(Он смотрит худоэюественный фильм,но не смотрит документальный филь

4- Siz yürüyorsunuz, ama biz yürümüyouz.

(Вы идёте,а мы не идём.)

5- Sen bekliyorsun, ama herkes gidiyor.

( Ты ждёшь,а все уходят.)

56
УПРАЖНЕНИЕ № 2 8

Н А П И Ш И Т Е С О Ю З Ы (ÇUNKU или AMA)

I- Ben balık yiyorum. tavuk yemiyorum, çünkü sevmiyorum.

2- O şimdi uyuyor, yorgun.

3- Biz futbol seyrediyoruz, tenis seyretmiyoruz.

4- Hasta adam yürüyor, koşmuyor.

5- O oturmuyor, boş sandalye yok.

6- Onlar bu lokantaya gitmiyorlar, bu lokanta pahalı.

7- O yemek yemiyor, çay içiyor.

8- Ben TV seyretmiyorum, gazete okuyorum.

9- Onlar yemek pişiriyorlar, yarın misafir geliyor.

10- Burada taksi var, otobüs yok. Taksiyle git.

11 - Biz soğuk su içiyoruz, hava çok sıcak.

12- Ben Türkçe konuşuyorum, yazmıyorum.

13- Onlar basketbolcu, şimdi futbol oynuyorlar.

14- Ben bu gömleği alıyorum, bu gömlek çok güzel.

15- Çocuklar çikolatayı seviyorlar, çikolata tatlı.

16- İstanbul çok büyük, Edirne çok büyük değil.

17- Onlar her gün gazete alıyorlar, haberleri okuyorlar.

18- Ben bugün plaja gelmiyorum, bugün çalışıyorum.

19- Biz bugün çalışmıyoruz, bugün tatil.

20- O telefon etmiyor, mektup yazıyor.

57
-mEk /-mAk İSTEMEK = Х О Т Е Т Ь

Ben yürü-mek istiyorum. ( Я хочу ходить. )

Sen yürü-mek istiyorsun. ( Ты хочешь ходить. )

O yürü-mek istiyor. ( Он/о и а хочет ходить..)

Biz yürü-mek istiyoruz. ( Мы хотим ходить.)

Siz yürü-mek istiyorsunuz. ( Вы хотите ходить.)

Onlar yürü-mek istiyorlar. ( Они хотят ходить.)

Ben yürü-mek iste-mi-yorum. (Я не хочу ходить. )

Sen yürü-mek iste-mi-yorsun. (Ты не хочешь ходить.)

О yürü-mek iste-mi-yor. ( Он/она не хочет ходить.)

Biz yürü-mek iste-mi-yoruz. (Мы не хотим ходить.)

Siz yürü-mek iste-mi-yor-sunuz. ( Вы не хотите ходить.)

Onlar yürü-mek iste-mi-yorlar. ( Они не хотят ходить.)

Ben yürü-mek istiyor muyum? (Яхочу ходить? )

Sen yürü-mek istiyor musun? ( Ты хочешь ходить?)

O yürü-mek istiyor mu? ( Он/она хочет ходить?)

Biz yürü-mek istiyor muyuz? (Мы хотим ходить?)

Siz yürü-mek istiyor musunuz? ( Вы хотите ходить ?)

Onlar yürü-mek istiyorlar mı? ( Они хотят ходить ?)

58
УПРАЖНЕНИЕ №29

ДОПИШИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ С КОНСТРУКЦИЕЙ "-тЕк


istemek"( п о л о ж и т е л ь н а я ф о р м а )

1- Ben kuleye ц|1

2- Sen kiilıve iç .

3- O uyu .

4- Biz dinlen _____

5- Siz anla

6- Onlar koş

ДОПИШИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ С КОНСТРУКЦИЕИ"-тЕк


181ететек"(отрицательная форма)
7- Ben kafeye git

8- Sen kahve iç

9- O uyu

10- Biz dinlen

11- Siz anla

12- Onlar koş

ДОПИШИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ С КОНСТРУКЦИЕИ"-тЕк


istemek" (вопрос)
13- Ben kafeye git

14- Sen kahve iç

15- O gündüz uyu

16- Biz dinlen

17- Siz anla

18- Onlar koş

59
П О В Е Л И Т Е Л Ь Н О Е Н А К Л О Н EH ИI

Начальная форма Положительная форма О т р н н а ммьпаи форма


глагола

(Sen) al! ( бери!/возьми! ) (Sen) alma! (не бери!)

almak (Siz) alın! / alınız! (Siz) almayın! / almayınız!


( берите!/возьмите! ) ( не берите!!)

(Sen) kır! ( ломай! сломай! (Sen) kırma!(He ломай!не бей!)

kırmak бей! разбей!) (Siz) k ı r m a y ı n ! / kırmayınız!


(Siz) kırın! / kırınız! ( не ломайте! не бейте!)
(ломайте !разбейте!)

(Sen) koş! ( беги!бегай! ) (Sen) k o ş m a !

koşmak (Siz) koşun! / koşunuz! ( не беги!не бегай!)


(бегите .'бегайте!) (Siz) k o ş m a y ı n ! /koşmayınız!
(не бегите!не бегайте!)

(Sen) otur!( садись!сиди!) (Sen) oturma!

oturmak (Siz) oturun! / oturunuz! ( Не садись!не сиди! )


(садитесь! сидите!) (Siz) oturmayın! /oturmayınız!

(не садитесь!не сидите!)

60
Начальими форма Положительная форма Отрицательная форма
ı лаг о. ıa
(Sen) gel! (Sen) gelme!
(приходи! приезжай!) (не приходи!не приезжай!)
gelmek (Siz) gelin! / geliniz! (Siz) gelmeyin! / gelmeyiniz!
(приходите! / приезжайте!) (не приходите!не приезжайте!)
(Sen) git! (уходи!уйди!) (Sen) gitme! ( не уходи!)
(Siz) gidin! /gidiniz! (Siz) gitmeyin! / gitmeyiniz!
gitmek ( у ходите'.уйдите!) (не уходите!)
(Sen) çöz! (решай!реши!) (Sen) çözme! ( не решай!)
(Siz) çözün! / çözünüz! (Siz) çözmeyin! / çözmeyiniz!
çözmek (решайте!решите!) (не решайте!)
(Sen) gül! (улыбайся! (Sen) gülme!
смейся!) ( не улыбайся!не смейся!)
gülmek (Siz) gülün! / gülünüz! (Siz) gülmeyin! / gülmeyiniz!
( улыбайтесь'.смейтесь!) (не улыбайтесь!не смейтесь!)

ПРИМЕРЫ:

1- (Sen) bu kalemi al, çünkü bu kalem iyi.


(Возьми эту ручку/карандаш,потолгу что она/он хорошая.)
2- (Sen) bu filmi seyretme, çünkü bu film iyi değil.
(Не смотри этот фильм,потолгу что он нехороший.)
3- (Siz) bu plaja gidin, çünkü bu plaj çok iyi.
(Идите на этот пляж .потому что он хороший.)
4- (Siz) uyuyun, ama fazla uyumayın.
(Спите, но долго не спите.)

61
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 30

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ПОВЕЛИТЕЛЬНОГО


НАКЛОНЕНИЯ

Положительная форма Отрицательная форма

1- Sen bak 1 - Sen bak

2- Siz al 2- Siz al

3- Sen oku 3- Sen oku

4- Sen yaz_ 4- Sen yaz

5- Sen ver_ 5- Sen ver_

6- Siz sil 6- Siz sil

7- Sen yürü 7- Sen yürü

8- Siz sor 8- Siz sor

9- Sen ye 9- Sen ye

10- Siz anlat 10-Sizanlat_

11- Sen konuş 11- Sen konuş

12- Siz yüz 12- Siz yüz

13- Sen pişir 13- Sen pişir

14- Siz iç 14- Siz iç

15- Siz yıka 15- Siz yıka

В турецком языке две гласные не пишутся подряд(гласная должна


чередоваться с согласной).В связи с этим, между последней гласной основы
слова и первой гласной окончания ставится соединительная "у": Siz dinle-y-in,
Siz oyna-y-ın, Siz uyu-y-un, Siz yürü-y-ün и т.п.

62
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 31

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ПОВЕЛИТЕЛЬНОГО НАКЛОНЕНИЯ


("Sen О veya - т Е / ve siz -İn /-İniz veya-mEyln / -mEyînîz)

I- (Siz) okula git , okul çok iyi.

2- (Sen) bu sunda İyede otur , çünkü koltuk var.

3- Ali, (sen) lütfen bir kalem ver

4- (Siz) bu plajda yüz , bu deniz çok temiz.

5- (Sen) bu yatakta uyu _, bu yatak rahat.

6- (Siz) kek al kekler çok taze.

7- (Siz) ödev yap , ödev çok faydalı.

8- (Sen) şimdi yemek pişir , çünkü yemek var.

9- (Siz) bu konsere git , bu konser iyi değil.

10- (Sen) çok у e çünkü yasak.

11- (Siz) bu otobüse bin , bu otobüs Taksim'e gitmiyor.

12- (Sen) yalan söyle , yalan çok kötü.

13-(Siz) işe git , çocuk hasta, çocuğa bakın!

14- (Sen) Ahmet'e şaka yap , o çok kızıyor.

15- (Siz) çok kahve iç , çok kahve iyi değil.

16- (Siz) biraz spor yap

17- (Sen) bir ceket al , eski ceket güzel değil.

18- (Sen) bu yoldan git , bu yol bozuk.

19- (Siz) Ş i m d i okula git , bugün tatil değil, çocuklar haydi!

20- (Siz) et ye , sizin için yasak.

63
ОКОНЧАНИЯ ОПРЕДЕЛЁННОГО П Р О Ш Е Д Ш Е Г О ВРЕМЕНИ:
-dıAdi/-du/-dü//-tı/-ti/-tu/-tü

Личное Основа Окончание Личное


местоимение глагола прошедшего окончание
времени

(Ben ) yaz di m
(Sen ) yaz di n
(О ) yaz di -

(Biz ) yaz di k
(Siz ) yaz di nız
(Onlar) yaz di 1ar

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ПРОШЕДШЕГО ВРЕМЕНИ:


madı / -medi

Личное Основа Суффикс Окончание Личное

местоимение глагола отрицания проньвр. окончание

(Ben ) yaz ma di m
(Sen ) yaz ma di n
(О ) yaz ma di -

(Biz ) yaz ma di k
(Siz ) yaz ma di nız
(Onlar ) yaz ma di 1ar

64
Вопросительная форма прошедшего времени

По ıovkiı н\ П.1ПП1 форма вопроса Отрицательная форма вопроса

( Ben ) ya/ di m mı? ( Ben ) yaz ma di m mı?


( Sen ) yaz di n mı? ( Sen ) yaz ma di n mı?
( O ) yaz di mı? (O ) yaz ma di mı?
( Biz ) yaz di к mı? ( Biz ) yaz ma di к mı?
( Siz ) yaz di nız mı? ( Siz ) yaz ma di nız mı?
( Onlar ) yaz di lar mı? ( Onlar ) yaz ma di lar mı?

П Р А В И Л О ГАРМОНИИ Г Л А С Н Ы Х В ПРОШЕДШЕМ ВРЕМЕНИ

ПОЯСНЕНИЕ: в положительной форме прошедшего времени действует


второй тип правила гармонии гласных.

Положительная форма
а • i al di m
1 • 1 kız di m
e • i gel di m
i • i bil di m
о • u koş tu m
u • u bul du m
ö • ü gör dü m
u • u güldü m

65
[ ПРАВИЛО ГАРМОНИИ С О Г Л А С Н Ы Х В П Р О Ш Е Д 1 1 1 К 1 4 ВРЕМЕНИ ]

ПОЯСНЕНИЕ: в положительной форме прошедшего времени действует правило


гармонии согласных.

f, s, t, к, ç, ş, h, p, • -ti, -ti, -tu, -tü

bas ti m, at ti m, bak ti m,
aç ti m, koş tu m, yap ti m

ПОЯСНЕНИЕ:в отрицательной форме прошедшего времени действует второй тип


правила гармонии гласных.

Отрицательная форма

а • а al ma di m
i • а kız ma di m
о • а koş ma di m
и • а bul ma di m

e • e gel me di m
i • e bil me di m

ö • e gör me di m

ü • e gül me di m

66
ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ПРОШ.ВР.

(Ben) dün çalış-tı-m. (Вчера я работал.)


(Sen) dün çalış-tı-n. (Вчера ты работал.)
(О ) dün çahş-tı. ( В ч е р а он/она работал fa])
(Biz) dün çalış-tı-k. (Вчера мы работали.)
(Siz ) dün ça!ış-tı-nız. (Вчера вы работали.)
(Onlar) dün çahş-tı(-Iar). (Вчера они работали.)

| ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА

(Ben) dün çalış-ma-dı-m. ( Я вчера не работал.)


(Sen) dün çalış-ma-dı-n. ( Ты вчера не работал.)
(О ) dün çalış-ma-dı. ( О н / о н а вчера не работал [а].)
(Biz) dün çalış-ma-dı-k. (Мы вчера не работали.)
(Siz ) dün çalış-ma-dı-nız. (Вы вчера не работали.)
(Onlar) dün çalış-ma-dı(-lar). ( Они вчера не работали.)

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

(Ben) dün çalış-tı-m mı? (Я вчера работал [а]?)


(Sen) dün çalış-tı-n mı? ( Ты вчера работал [а]?)
(О ) dün çalış-tı mı? ( Он/она вчера работал [а]?)
(Biz) dün çalış-tı-k mı? (Мы вчера работали?)
(Siz ) dün çalış-tı-nız mı? (Вы вчера работали?)
(Onlar) dün çalış-tı(-lar) mı? ( Они вчера работали?)

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА ~

(Ben) dün çalış-ma-dı-m mı? (Я вчера не работал [а]?)


(Sen) dün çalış-ma-dı-n mı? ( Ты вчера не работал [а]?)
(О ) dün çalış-ma-dı mı? ( Он/она вчера не работал [а]?)
(Biz) dün çalış-ma-dı-k mı? ( Мы вчера не работали?)
(Siz ) dün çalış-ma-dı-nız mı? ( Вы вчера не работали?)
(Onlar) dün çahş-ma-dı(-lar) mı? (Они вчера не работали?)

67
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 32

Допишите окончания прошедшего времени

Положительная форма

1- Ben Türkçe konuş


2- Sen uyu
3- O müzik dinle
4- Biz gel
5- Siz yaz
6- Onlar anla

Отрицательная форма

7- Ben Türkçe konuş


8- Sen uyu
9- O müzik dinle
10-Biz gel
11-Siz yaz
12-Onlar anla
Положительная форма вопроса |

13- Ben Türkçe konuş ?


14- Sen uyu ?
15- O müzik dinle
16- Biz gel ?
17- Siz yaz ?
18-Onlar anla

Отрицательная форма вопроса


19- Ben Türkçe konuş
20- Sen uyu
21-0 müzik dinle
22- Biz gel ?
23- Siz yaz ?
24- Onlar anla

68
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 33

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ПОЛОЖИТЕЛЬНОЙ ФОРМЫ


П Р О Ш Е Д Ш Е Г О ВРЕМЕНИ

- ( Ben) dün uyu

2- ( Sen ) bu sabah okula git

3- ( O ) Taksim'de bekle

4- ( Biz ) dün akşam lokanta ara

5- ( Siz ) çok güzel resim çiz

6- ( Onlar ) çok güzel cevaplar ver

7- ( O ) geçen hafta gel

8- ( Siz ) çok düşün

9- ( Biz ) geçen ay az çalış

10-( Sen ) bir ceket giy

11-( Biz ) sahilde biraz gez

12-( O ) bir kahve iç

13-( Sen ) gazete oku

14-( Biz ) doğru söyle

15-(Onlar) otobüsten in

16-( O ) üşü

17-( Sen ) alışveriş yap

18-( Siz) eve dön

19-( Ben) doğru yaz

20-( Onlar ) kazan

69
УПРАЖНЕНИЕ № 34

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ОТРИЦАТЕЛЬНОЙ ФОРМЫ


ПРОШЕДШЕГО ВРЕМЕНИ

1- ( Biz ) otobüsten in

2- ( О ) hiçbir şey iste

3- ( Ben ) İstanbul'da üç hafta kal

4- ( Sen ) küçük bir fareden kaç

5- ( Onlar ) hiç kız

6- ( Sen) yeni bir ayakkabı al

7- ( Onlar) salonu kirlet

8- (Ben ) bu hafta hiç koş

9- ( Biz ) dün konuş

10-( Onlar) voleybol oyna

11-( O ) para öde

12-( Ben ) İtalyanca öğren

13-( Sen ) unut

14-( Biz ) üşü

15-( Onlar) yürü

16-(0 )ütüyap_

17-( Siz) yemek pişir

18-( Ben ) ceket giy_

19-( Sen) kalem al

20-( O ) hiç yüz

70
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 35

Д О П И Ш И Т Е О К О Н Ч А Н И Я ВОПРОСИТЕЛЬНОЙ ФОРМЫ
П Р О Ш Е Д Ш Е Г О ВРЕМЕНИ D
1 - ( Sen ) okula git

2- ( О ) bekle

3- ( Biz ) iyi cevap ver

4- ( Onlar ) doğru söyle

5- Ben ) ceket giy

6- Biz ) dün konuş

7- Onlar) koş

8- Ben) para öde

9- Sen) Rusça öğren

10- O) otobüse bin

11- Ben) iyi pişir

12- Sen) dans et

13- Onlar) iyi uyu

14- Ben) sor

15- O ) yemek ye

16- Siz) kız

17- Ben) yanlış söyle

18- Sen ) kek al

19- Biz) çok konuş

20- Onlar) gel

71
УПРАЖНЕНИЕ № 36
ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

1- Çocuklar okula gittiler mi? Evet,_

2- ( Siz ) çalıştınız mı? Hayır,

3- ( O ) gazete aldı mı? Evet,_

4- ( Ben ) doğru okudum mu? Evet,_

5- ( Biz ) TV seyrettik mi? Hayır,

6- ( O ) güldü mü? Hayır,

7- Balıklar pişti mi? Evet,_

8-(Biz) doğru cevap verdik mi? Evet,

9- ( O ) telefon etti mi? Hayır,_

0-( Ben ) çok yedim mi? Hayır,_

l-( Biz) buradan geçtik mi? Evet,_

2-( Onlar) bir şey istediler mi? Hayır,_

3-Kediler yemek yedi mi? Evet,

4-(Sen)köpeğe yemek verdin mi? Evet,

5-( Siz) film seyrettiniz mi? Hayır,

6-( Ben ) soru sordum mu? Hayır,

7-( Biz) iyi yüzdük mü? Evet,

8-( Sen) gazete okudun mu? Hayır,

9-( Sen) dün ofise geldin mi? Evet,_

20-( O) uyudu mu? Evet,

72
УПРАЖНЕНИЕ №37

ДОПИШИТЕ ВОПРОСЫ И ОТВЕТЫ

1- Sen geçen hafta sinemaya git ? Evet,

2- O dün seni gör ? Hayır,

3- Siz bu kitabı oku ? Hayır,

4- Onlar bu sabah yürü ? Evet,_

5- Ben doğru cevap ver_ _? Evet,_

6- Sen bu fotoğrafa bak ? Hayır,

7- O seni ara ? Evet,_

8- Siz yemek pişir _? Hayır,

9- Biz herkese bu adresi sor

0- O hiç ye

1- Sen hiçbir şey yaz

2- Ben çok güzel dans et

3- Siz çok yorul , biraz oturun.

4- O çok terle

5- Biz hiç terle

6- Dün yağmur yağ

7- Dün hiç kar yağ_

8- Biz otobüse bin_ , taksiye bindik.

9- Ben dün telefon et , niçin açmadın?

20- Biz sabah haberleri dinle , haberler iyi.

21- Ayşe unuttu ve yemeği yak

22- Ayşe dün randevuyu unut_


73
ПРЕДЛОЖНЫЙ ПАДЕЖ

1- Onlar parkta konuşuyorlar.

( Они разговаривают в парке.)

2- Bu bahçede harika güller var.

(В этом саду прекрасные розы.)

3- Sınıfta sadece üç sandalye var.

( В классе есть только 3 стула.)

4- Kalemler masada.

(Ручки- на столе.)

5- Caddede (hiç) kimse yok.

(Наулице никого нет. )

6- Televizyonda güzel bir film var.

(По телевизору идёт хороший фильм.)

7- Sınav saat 09:00'da.

( Экзамен в 9 часов.)

8- Yemekte görüşürüz!

( Увидимся на обеде!)

9- О futbolda çok iyi.

( Он очень хорош в футболе/он хорошо играет в футбол. )

74
ДАТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ

1- ЛИ, Ayşe'ye çiçek veriyor.

(Али оаст цветы Лише..)

2- Bugün okula gitmiyorum.

(Сегооия я и e иду в школу.)

3- О size mektup gönderiyor.

(Он/ona посылает вам письма. )

4- Ahmet, Suna'ya bir şey anlatıyor.

(Ахмет что-то рассказывает Суне. )

5- Ali masaya kitap koydu.

( Али положил книгу на стол.}

О К О Н Ч А Н И Е РОДИТЕЛЬНОГО ПАДЕЖА -DAN/-DEN,-TAN/-TEN

1- Ali, A y ş e ' d e n kitap alıyor.

(Али берёт книгу у Айше.)

2- Öğrenciler okuldan geliyorlar.

( Ученики идут из ш к о л ы . )

3- İnsanlar tepeden denize atlıyorlar.

( Люди прыгают в море с горы.)

4- Herkes bizden yardım istiyor.

(Все просят нашу /от нас помощь.)

5- О kitapçıdan ne alıyor?

( Что он покупает в книжном магазине/ из книжного магазина? )

75
УПРАЖНЕНИЕ № 38
ДОПИШИТЕ НЕОБХОДИМЫЕ ОКОНЧАНИЯ
( -РЕ / -Е / -РЕп )

1- Çocuklar balıklar bakıyorlar.

2- Ayşe dolap su alıyor.

3- Biz piknik voleybol oynuyoruz.

4- Siz hergün taksi biniyor musunuz?

5- Ben yarın parti şarap getiriyorum.

6- Biz Ahmet4 çay istiyoruz.

7- Siz pazar meyve-sebze alıyor musunuz?

8- Biz ev kahve içiyoruz.

9- Onlar yann Almanya' dönüyorlar.

10-Ben İstanbul' çalışıyorum.

11- Biz klasik müzik hoşlanıyoruz.

12- Ben genellikle ev kahvaltı yapıyorum.

13- Onlar şimdi balkon yemek yiyorlar.

14- Biz Türkiye' İspanyolca öğreniyoruz.

15- Ahmet Bey yirminci kat çıkıyor.

16- Bak! Tezgâhtar şu adam güzel bir ceket satıyor.

17- Biz en güzel oteli Fethiye' bulduk.

18-Onlar Ocak' yoruldular.

19- Sibirya' bir göl dondu.

20-Veli, Ali' bir soru sordu.

76
УПРАЖНЕНИЕ № 39
ДОПИШИТЕ НЕОБХОДИМЫЕ ОКОНЧАНИЯ
( -РЕ / -Е / -РЕп )

1- Adamlar stadyum bağırıyorlar.

2- Metin dün dolap para sakladı.

3- Çocuk balkon sokağa bakıyor.

4- Biz dün Ankara' İstanbul'a döndük.

5- Ben ağaç düştüm, sonra doktora gittim.

6- Ben İstanbul' çalışmak istiyorum.

7- Patron, Ali'yi Antalya' İstanbul'a çağırdı.

8- Mehmet, siz bir not bıraktı.

9- Öğrenciler şimdi okul ders yapıyorlar.

10-Bizbuplaj yüzdük, güneşlendik.

11-Ahmet Bey şu anda toplantı , lütfen sonra tekrar arayın.

12-Bu adam çiçekler basıyor.

13-Şu araba bak, çok eski ve çok güzel.

14-Başkan sokakta herkes selâm veriyor.

15-Ahmet köpekleri çok seviyor, ama köpekler çok korkuyor.

16- Çocuk balkon bahçeye su döküyor.

17-Dün Ankara' kar yağdı.

18- Çocuklar okul resim çiziyorlar.

19-Onlar Paris' evlendiler.

20- Çocuklar caddede sağ yürüyorlar.

77
N ИГ \ A I H »IHI N

[
JMIHIIIHO ИЮКХ к . »и
j

». i

I ГТ •• I . • • I I , г ı lı

—«p—
Cftl

13-

М-Ak*

I*. ММ

AK

ti*
ttV

»Ayşe ilim
I • ' • к* > < t i » . Н И М 11)Я11П M Hl't M I Н И

II ру«£ЩШ ШШШЛ ТТОГО ГШГОЛ-


»«т.м.и Например Af «ч w» бшрон.
Ион

1
a w t ı фирма > f fjMNft* t • Jtfc* »Я •»•"• И»ЩН1СИГвЛ1»И*Ц форм»

Пг« Им ıtıık ни jggrt й » Щлщ dtAu* m u \ u m '

Чсв 01 к | %нп Wn jııfclıif j y f j f f l » %IMI . >t ! IIIUMin '

ч|«tK*• t (dur ı 40****^<*Г1 '» IİI4!<H тинЬмГ

BU doktor N № doktor * * J f t * •ta • mtj)iı/'.'

s</ Г %«*«/ 44/ dofc*>r*t»lıiet/ «İt doktor ny%unu/?

O n l a r J*»kr«ıf tar OnUr l*r Г . U f İlli '


' -

* • 1 -ıra, -*ın. <~dır> •/ ı—T, e t> ı ^^•^^ 0»0 SfMflB^ ^~^l™»™eWP4fj|

I • 1 i W ı »i i fer

e • u um. -«un, < -dur>, ч к . •• • " •*Uf İ <İWf ) (j/ MİIIİI/

e • У нити/, -lar Ital •ter

ПРИМЕРЫ:

i Ben > hsJvanırn 1 оСП 1 OgJCimCfllTh

( ОСИ i К12Ц1П1П1 i IWn ) bilginim

( Ben , düktenim ( Ben ) şoförüm

( Ben ) m u t l u . u ffcrn ) üzgünüm


ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА Г Л А Г О Л А « Е С Т Ь » В НАСТ.ВР.

( Ben ) (şimdi) şoför-üm. (Я шофёр.)


( Sen ) (şimdi) şoför-sün. ( Ты шофёр.)
(O ) (şimdi) şoför. ( Он она шофёр.)
( Biz ) (şimdi) şoför-üz. ( Мы шофёры.)
( Siz ) (şimdi) şoför-sünüz. ( Вы шофёры.)
( Onlar ) (şimdi) şoför(-ler). ( Они шофёры.)

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА Г Л А Г О Л А « Е С Т Ь » В НАСТ.ВР,

( Ben ) (şimdi) şoför değil-im. (Я не шофёр.)


( Sen ) (şimdi) şoför değil-sin. ( Ты не шофёр.)
(O ) (şimdi) şoför değil. ( Он/она не шофёр.)
( Biz) (şimdi) şoför değil-iz. ( Мы не шофёры.)
( Siz ) (şimdi) şoför değil-siniz (Вы не шофёры./Вы не шофёр.)
( Onlar ) (şimdi) şoför değil(-ler). ( Они не шофёры.)

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА В О П Р О С А В Н А С Т . В Р Е М Е Н И

(Ben ) (şimdi) şoför müyüm? (Я шофёр?)


( Sen ) (şimdi) şoför müsün? (Ты шофёр?)
(O ) (şimdi) şoför mü? ( Он/она шофёр ? ?)
( Biz ) (şimdi) şoför müyüz? (Мы шофёры?)
( Siz ) (şimdi) şoför müsünüz? (Вы шофёры?/Вы шофёр?)
( Onlar) (şimdi) şoför-ler mi? (Они шофёры?)

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА В О П Р О С А В Н А С Т . В Р Е М Е Н И

( Ben ) (şimdi) şoför değil miyim? (Я не шофёр?)


( Sen ) (şimdi) şoför değil misin.? (Ты не шофёр ?)
(O ) (şimdi) şoför değil mi? (Он/она не шофёр ?)
( Biz) (şimdi) şoför değil miyiz? (Мы не шофёры ?)
( Siz) (şimdi) şoför değil misiniz? (Вы не шофёры?/Вы не шофёр?)
(Onlar) (şimdi) şoför değil(-ler) mi? (Они не шофёры?)

80
УПРАЖНЕНИЕ № 41

Д О П И Ш И Т Е ОКОНЧАНИЯ (ГЛАГОЛ «ЕСТЬ»)

1- ( Ben ) mutlu

2- ( Sen ) yorgun

3- ( О ) çüzel

4- ( Biz ) çalışkan

5- ( Siz ) sağlıklı_

6- (Onlar ) iyi

В С Т А В Ь Т Е О К О Н Ч А Н И Я ОТРИЦ.ФОРМЫ(ГЛ. «ЕСТЬ»)

7- ( Ben ) mutlu

8- ( Sen ) yorgun

9- ( O ) güzel_

10- ( Biz ) çalışkan

ll-(Siz)sağlıkh_

12-(Onlar) iyi

ДОПИШИТЕ ВОПРОС

13- ( Ben ) mutlu

14- ( Sen ) yorgun ?

15-CO) güzel ?

16- ( Biz ) çalışkan ?

17- ( Siz ) sağlıklı ?

18-(Onlar) iyi 9

81
УПРАЖНЕНИЕ № 42
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ(ГЛАГОЛ «ЕСТЬ»)

1-Ben sekreter

2- Sence ben şişman

3- Sen zayıf

4- Bu çay soğuk

5- Siz henüz çocuk

6- Onlar akıllı

7- Biz kısa boylu

8- Siz uzun boylu

9- Ben biraz hasta

10-Sen çok sempatik

11-0 asık suratlı ?

12-Biz çok iyimser 9

13-0 çok konuşkan

14-Siz garson ?

15-Onlar mühendis ?

16-Siz üzgün ?

17-Bu ekmek taze ?

18-Biz çocuk ?

19-Siz öğrenci ?

20-Onlar sağlıklı ?

82
У П Р А Ж Е Н И Е № 43

Д О П И Ш И Т Е ОКОНЧАНИЯ (ГЛАГОЛ «ЕСТЬ»)

1- (Ben) bugün çok mutlu , dans etmek istiyorum.

2- (Sen) yorgun , otur!

3- (Biz) doktor , hastalara yardım ediyoruz.

4- (Siz) çok kötümser , biraz iyimser olun!

5- (Ben) iyi bir aşçı , size müthiş yemekler pişirdim.

6- (Sen) çok sinirli_ _, lütfen biraz sakin ol!

7- (Onlar) kibirli , hiç bir şeyi beğenmiyorlar.

8- (Ben) biraz aptal

9- (Siz) çok neşeli_ , ne güzel!

10-(O) çok zayıf , ama yemek yemiyor.

11- Bu kutu çok ağır

12- (Sen) çok hızlı _, çok hızlı koşuyorsun,

13-(Siz) çok güzel hanımefendi!

14- (Onlar) çok soğuk , hiç kimseyle konuşmuyorlar.

15- (Sen) çok ince , herkese kibar davranıyorsun.

16- Bu pasta büyük _, ben küçük bir pasta istiyorum.

17- Bu iş kolay , ama onlar iyi para kazamyorlar.

18- Sizin işiniz zor , kolay gelsin!

19- Ben bugün çok iyi

20- Siz çok kötü , niçin bize kötü şaka yaptınız'

83
УПРАЖНЕНИЕ № 44
Д О П И Ш И Т Е ОКОНЧАНИЯ (ГЛАГОЛ «ЕСТЬ»)

1- A) Merhaba, siz şoför


7- A) Sence biz zengin ?
В) Hayır, ben şoför
B) Evet, zengin ,çünkü
A) Şoför kim?
B) Ahmet Bey şoför çok paramız var

A) Evet.
2- A) Ben bugün çok mutsuz
B) Neden?
A) Bugün herşey kötü 8- A) Siz kim ?

B) Ben şoför
3- A) Ben şimdi çok mutlu .
A) Arabanız nerede?
B) Niçin?
A) Çünkü dün sevgilimle buluştum.

9- A) Alo! Niçin evdesin? Çalışmıyor musun?


4- A) Siz çok enerjik .
B) Bugün çok hasta .
B) Evet, iyiyim.
A)Herkese yardım ediyorsunuz, bravo size! A) Geçmiş olsun!
B) Teşekkür ederim.

10-A) Lotodan biraz para kazandım.


5- A) Onlar çok bilgili
B) Evet, çünkü çok okuyorlar. B) Sen çok şanslı .
A) Hımm.
A) Çok değil, biraz şanslı

6- A) Siz basketbolcu
B) Niçin sordunuz? 11-A) Sen çok iyi bir çocuk , oğlum.
A) Çok uzun
B) Sağol, anne.

A) Haydi, şimdi ders çalış.

84
I Г Л А Г О Л - С В Я З К А «ЕСТЬ» В ПРОШЕДШЕМ ВРЕМЕНИ

П о я с н е н и е ; л о т глагол используется в современном русском языке как


глагол « В Ы Т Ь » .

Положи те п, пая форма Отршцательная форма Вопросительная форма


Ben doktor dıı m Ben doktor değil di m Ben doktor muydum?
Sen doktor dun Sen doktor değil di n Sen doktor muydun?
O doktor dıı O doktor değil di O doktor muydu?
Biz doktor du k Biz doktor değil di k Biz doktor muyduk?
Siz doktor du nuz Siz doktor değil di niz Siz doktor muydunuz?
Onlar doktor du 1ar Onlar doktor değil di ler Onlar doktor m uydular
(1ar di) (ler di) (1ar mıydı?)

a • ı -dım, -din, -di, -dik, -diniz, e • i -dim, -din, -di, -dik, -diniz,

ı • ı -dılar (-lardı) i •i -diler (-lerdi)

0 • u -dum, -dun, -du, -duk, ö• ü -düm, -dün, -dü, -dük, -dünüz,

u • u -dunuz, -dular (-lardı) u •u -düler (-lerdi)

ПРИМЕРЫ:

( Ben) yazardım (Ben) öğretmendim


(Ben) kızgındım (Ben) bilgindim

( Ben ) doktordum (Ben) şofördüm


(Ben) mutluydum (Ben) üzgündüm

iyi — ydim, mutlu - ydum, öğrenci - ydim, hasta - ydım. ümitli - ydim,

85
ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ПРОШЕДШЕГО ВРЕМЕНИ

( Ben ) (geçen ay) şoför-dü-m. ([В прошлом месяце] я бы / пинчером.)


( Sen ) (geçen ay) şoför-dü-n. ([В прошлом месяце] ты бы ı шофёром.)
(О ) (geçen ay) şofor-dü. ([В прошом месяце] ои оно ohi ıa шофёром)
( Biz ) (geçen ay) şofÖr-dü-k. ([В прошлом месяце] мы пыли шофёрами.)
( Siz ) (geçen ay) şoför-dü-nüz. ([В прошлом месяце] вы были шофёрами.)
( Onlar) (geçen ay) şolor-dü-ler. ([В прошлом месяце] они были шофёрами.)
(şoför-ler-di.)
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ПРОШЕДШЕГО ВРЕМЕНИ

( Ben ) (geçen ay) şoför değil-di-m. ([В прошлом месяц]e я не был шофёром.)
( Sen ) (geçen ay) şoför değil-di-n. ([В прошлом месяце] ты не был шофёром.)
(О ) (geçen ay) şoför değil-di. ([В прошлом месяце] он/она не был [а] шофёром.)
( Biz ) (geçen ay) şoför değil-di-k. ([В прошом месяце] мы не были шофёрами.)
( Siz ) (geçen ay) şoför değil-di-niz. ([В прошлом месяце] вы не были шофёрами.)
( Onlar) (geçen ay) şoför değil-di-ler. ([В прошлом месяце] они не были шофёрами.)

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА П Р О Ш Е Д Ш Е Г О ВРЕМЕНИ

(Ben ) (geçen ay) şoför müydüm? ([В прошлом месяце] я был шофёром?)
( Sen ) (geçen ay) şoför müydün? ([В прошлом месяце] ты был шофёром?)
(О ) (geçen ay) şoför müydü? ([В прошлом месяце] он/она был [а] шофёром?)
( Biz) (geçen ay) şoför müydük? ([В прошлом месяце] мы были шофёрами?)
(Siz) (geçen ay) şoför müydünüz? ([В прошлом месяце] вы были шофёрами?)
( Onlar ) (geçen ay) şoför müydüler? ([В прошлом месяце] они были шофёрами?)

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА П Р О Ш Е Д Ш Е Г О ВРЕМЕНИ

(Ben ) (geçen ay) şoför değil miydim? ([В прошлом месяце] я не был шофёром?)
( Sen) (geçen ay) şoför değil miydin? ([В прошлом месяце] ты не был шофёром?))
(О ) (geçen ay) şoför değil miydi? ([В прошлом месяце] он/она не был[а] шофёром
( Biz) (geçen ay) şoför değil miydik? ([В прошлом месяце] мы не были шофёрами?)
( Siz) (geçen ay) şoför değil miydiniz? ([В прошлом месяце] вы не были шофёрами?)
(Onlar) (geçen ay) şoför değil miydiler? ([В прошлом месяце] они не были шофёрами?!
86
УПРАЖНЕНИЕ № 45
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ «ЕСТЬ» В ПРОШЕДШЕМ
ВРЕМЕНИ

1- ( Ben ) m u t l u

2- ( Sen ) y o r g u n

3- ( ü ) güzel

4- ( Biz ) çalışkan

5- ( Siz ) sağlıklı^

6- ( Onlar ) iyi

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ОТРИЦАТЕЛЬНОЙ ФОРМЫ


«ЕСТЬ» В ПРОШЕДШЕМ ВРЕМЕНИ

7- ( Ben ) mutlu

8- ( Sen ) yorgun

9- ( O ) güzel_

10- ( Biz ) çalışkan

ll-(Siz)sağhklı_

12-(Onlar) iyi

ДОПИШИТЕ ВОПРОСЫ

13- ( Ben ) mutlu

14- ( Sen ) yorgun

15-(0) güzel_

16-( Biz ) çalışkan

17-(Siz)sağhklı_

18-(Onlar) iyi

87
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 46

Д О П И Ш И Т Е О К О Н Ч А Н И Я Г Л А Г О Л А « Е С Т Ь » В П 14)111.ВР.

1- Ben dün biraz hasta , çünkü soğuk aldım.

2- Sen dün çok kızgın , niçin kızdın?

3- Biz dün akşam çok neşeli , çünkü arkadaşımız evlendi

4- Onlar geçen yıl öğrenci , şimdi mühendisler

5- Bu araba geçen ay hurda _, tamir ettim. Şimdi harika.

6- Ayşe on yıl önce yaramaz bir çocuk , şimdi iyi bir iş kadını.

7- Ben dün izmir'de , bu akşam geldim.

8- Bu park çok büyük , ama şimdi çok küçük.

9- Burası bin yıl önce büyük bir şehir

10- Bu bina eskiden güzel bir tiyatro , şimdi eski bir bina.

11- Biz geçen yıl fakir , şimdi zenginiz.

12- Sen çocukken çok şişman şimdi bir mankensin.

13- Siz dün hiç neşeli , niçin?

14- Bu lokantada hiç güzel yemek yok , başka bir lokantaya gittik.

15- Dün bu caddede çok araba var , şimdi hiç yok.

16- Siz dün çok hareketli , çok mu iş vardı?

17- Eski iş arkadaşlarım hiç çalışkan

18- Dün sinemeya gittim, ama film hiç iyi

19- Siz geçen yıl çok zayıf , şimdi de çok zayıfsınız.

20- Ben on yıl önce profesyonel futbolcu

88
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 47

Д О П И Ш И Т Е О К О Н Ч А Н И Я Г Л А Г О Л А « Е С Т Ь » В ПРОШ.ВР.

1- Ben dün sakin

2- Siz sabırsız

3- Trafik dün sıkışık

4- Diskotek çok gürültülü

5- Parti eğlenceli

6- Biz toplantıda sabırlı

7- Onlar eskiden çok zengin

8- Deniz çok sıcak

9- Ben dün evde

10-Biz eskiden yaramaz

11- Sen partide çok şık

12- Ben beş yıl önce şoför

13- Siz geçen yıl öğrenci

14- Onlar konferansta rahat

15- Pazarda fiyatlar ucuz

16- O geçen yıl bu okulda öğretmen

17- Dün hava hiç güzel Çok yağmur yağdı.

18- Sen eskiden hiç sinirli , şimdi niçin çok sinirlisin?

19- Siz dün evde

20- Dün bu lokantada yemek yedik. Yemekler çok güzel

89
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 48

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ Г Л А Г О Л А « Е С Т Ь » В ПРОШ.ВР.

I- A) Niçin partiye gelmedin? 7- A) Sen dün neredeyi n';


В) Dün çok meşgul
B) Ben evde
A) Pazar günü çalıştın mı?
B) Evet.
* * *
8- A) Bu bina çok eski
2- A) Doktor Bey hergün yorgunum. Niçin?
B) Şimdi yeni.
B) Siz geçen hafta çok stresli ?
A) Çünkü restore ettiler.
A) Evet, çok stresli .
* * * *

3- A) Gördün mü? Maçı kaybettim.


9- A) Ne iş yapıyorsun?
B) Sen eskiden süper bir
B) Ben sekreter , ama
tenisçi , ama son
zamanlarda kötü oynuyorsun! şimdi çalışmıyorum.
A) Evet, biliyorum.
* * *

10-A) Onlar iki yıl önce çok küçük


4- A) Oğlum, sen iyi bir çocuk ,
niçin şimdi çok yaramazsın? B) Şimdi profesyonel oyuncular.
B) Anne, ben yaramaz değilim. A) Zaman hızlı geçiyor.
A) Yaramazsın oğlum, yaramazsın!
* * *

5- A) Çocuklar siz çok çalışkan 11-A) Sen iyi bir sekreter 5

ama şimdi ödev yapmıyorsunuz. Niçin? neden artık çalışmıyorsun?


B) Yaz geldi, hocam. Tatil istiyoruz.
B) Şimdi başka bir iş yapıyorum.

6- A) Bu TV dün bozuk A) Yeni işin iyi mi?

şimdi çalışmıyor. B) İyi.


B) Özür dilerim, ben bozdum.

90
СУФФИКС БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ : -ЕсЕК

Личное Основа Суффикс Личное


местоимение глагола буд.вр. окончание

( Ben ) bak acağ im

( Sen ) bak acak sın


(О ) bak acak -

(Bİ/ ) bak acağ İZ

(Siz ) bak acak sınız


( Onlar ) bak acak 1ar

(Ben ) yürü У eceğ im 1


(Sen ) yürü У ecek sin
(O ) yürü У ecek -

(Biz ) yürü У eceğ iz


(Siz ) yürü У ecek siniz
(Onlar ) yürü У ecek 1er

ПОЯСНЕНИЕ:последняя буква '-к'суффикса будущего времени "-ЕсЕК". при


присоединении личных окончаний "-im / -im и u-ız/-iz"nepexonHT в *ğ'

Ben gid-eceğ-im, Biz gid-eceğ-iz, Ben yaz-acağ-ım, Biz yaz-acağ-ız

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ : -mEyEcEK / -mAyAcAK

Личное Основа Суффикс Разделительная Суффикс Личное


местоимение глагола отрицания согласная буд.вр. окончание

(Ben ) bak ma У acağ im

(Sen ) bak ma у acak sın


(О ) bak ma У acak -

(Biz ) bak ma У аса§ 12

(Siz ) bak ma У acak simi


(Onlar) bak ma У acak Ur

91
ВОПРОСИТЕЛЬНАЯ ФОРМА БУДУ ЩE ГО В Р E ME 11И

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ОТРИ ЦАТЕ Л ЬН А Я Ф<) V M А


( Ben ) bak acak mıyım? ( Ben ) bak ma у acak mıyım?
( Sen ) bak acak mısın? ( Sen ) bak ma у acak mısın?
(O ) bak acak mı? (O ) bak ma у acak mı?
( Biz ) bak acak mıyız? ( Biz ) bak ma у acak mıyız?
( Siz ) bak acak mısınız? ( Siz ) bak ma у acak mısınız?
( Onlar ) bak acaklar mı? ( Onlar ) bak ma у acaklar mı?

ГАРМОНИЯ Г Л 4 С Н Ы Х В БУДУЩЕМ ВРЕМЕНИ

ПОЯСНЕНИЕгв будущем времени действует первый тип правила гармонии


гласных.

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ
ФОРМА ФОРМА

а • асак / та-у-асак al acağım al т а у acağım

ı • асак / та-у-асак kız acağım kız т а у acağım

о • асак / та-у-асак koş acağım koş т а у acağım

и • асак / та-у-асак bul acağım bul т а у acaksın

e • есек / те-у-есек gel eceğim gel т е у eceğim

i • есек / те-у-есек bil eceğim bil т е у eceğim

ö • есек / те-у-есек gör eceğim gör т е у eceğim

ü • есек / те-у-есек gül eceğim gül т е у eceğim

92
ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ

(Ben) yarın çalış-acağ-ım. ( Завтра я буду работать.)


(Sen) yarın çalış-acak-sın. ( Завтра ты будешь работать.)
(O ) yarın çalış-acak. ( Завтра он/она будет работать.)
(Biz) yarın çalış-acağ-ız. ( Завтра мы будем работать.)
(Siz ) yarın çahş-acak-sınız. (Завтра вы будете работать.)
(Onlar) yarın çalış-acak(-lar). ( Завтра они будут работать.)

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА

Ben) yarın çalış-ma-y-acağ-ım. (Завтра я не буду работать.)


(Sen) yarın çalış-ma-y-acak-sm. ( Завтра ты не будешь работать.)
(O ) yarın çalış-ma-y-acak. (Завтра он/она не будет работать.)
(Biz) yarın çahş-ma-y-acağ-ız. ( Завтра мы не будем работать.)
(Siz) yarın çalış-m-y-acak-sınız. (Завтра вы не будете работать.)
(Onlar) yarın çalış-ma-y-acak(-lar). (Завтра они не будут работать.)

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА :

(Ben) yarın çalış-acak mıyım? (Завтра я буду работать?)


(Sen) yarın çalış-acak mısın? ( Завтра ты будешь работать?)
(O ) yarın çalış-acak mı? (Завтра он/она будет работать?)
(Biz) yarın çalış-acak mıyız? ( Завтра мы будем работать?)
(Siz ) yarın çalış-acak mısınız? (Завтра вы будете работать?)
(Onlar) yarın çalış-acak(-lar) mı? (Завтра они будут работать?)

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

(Ben) yarın çalış-ma-y-acak mıyım? (Завтра я не буду работать?)


(Sen) yarın çalış-ma-y-acak mısın? ( Завтра ты не будешь работать?)
(O ) yarın çalış-ma-y-acak mı? (Завтра он/она не будет работать?i
(Biz) yarın çalış-ma-y-acak mıyız? ( Завтра мы не будем работать7)
(Siz ) yarm çalış-ma-y-acak mısınız? (Завтра вы не будете работать? *
(Onlar) yarın çalış-ma-y-acak(-lar) mı? ( Завтра они не будут работать?*

93
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 49

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ

ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА

1- Ben yarın gel


2- Sen uyu
3- Öbekle
4- Biz soru sor
5- Siz çalış
6- Onlar koş
ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА

7- Ben yarın gel


8- Sen uyu
9- Öbekle
10- Biz soru sor
11- Siz çalış
12- Onlar koş
ПОЛОЖИТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

13 - Ben yarın gel


14 - Sen uyu
15- O bekle
16- Biz soru sor
17- Siz çalış
18-Onlar koş_

ОТРИЦАТЕЛЬНАЯ ФОРМА ВОПРОСА

19- Ben yarın gel


20 - Sen uyu
21- O bekle
22- Biz soru sor
23- Siz çalış
24- Onlar koş
94
УПРАЖНЕНИЕ № 50

[_ ДОПИШИТЕ СУФФИКС БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ

1- Ben yarın alışveriş yap

2- Ben para öde ^^^

3- Biz kursta Türkçe öğren

4- Sen bu gazeteyi oku

5- Siz e-mail yaz

6- Ben biraz yürü

7- Onlar dans et

8- Ben bir bisiklet al

9- Sen çay iç

10- O askerlere selam ver

11- Biz hafta sonu temizlik yap

12- A y ş e çamaşır yıka

13- Biz balkonda otur

14- Siz film seyret

15- Onlar tiyatroya git

16- Biz tatil yap

17- O biftek pişir

18- Onlar tatilde yüz

19- Biz çamaşır yıka

20- Sen salonu temizle

95
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 51

ДОПИШИТЕ СУФФИКС БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ

1- A) Siz sinemaya gidecek misiniz? 8- A) Kim çay iç


В) Evet, git . B) Ben içeceğim.
A) Tamam, akşam görüşürüz. C) Ben de.
•k

2- A) Yann ne yapacağız? 9- A) Sence o bugün gelecek mi?


B) Yann hiç bir şey yap B) Bence gel
A) Yann tatil mi? A) Bence gelmeyecek.
* * *

3- A) Siz yemek ye 10- A) Bu iş yarın bitecek mi?


B) Evet, yiyeceğiz. B) Evet, bit
A) Haydi, gelin! A) İyi!
* *

4- A) Onlar ne zaman okula git 11- A) Bu film saat kaçta bitecek?


B) Bir ay sonra gidecekler. B) Saat altıda bit
A) Tatil bitmedi mi? A) Tamam.
*

5- A) Sen ne alacaksın? 12- A) Anne, bugün ne pişir


B) Bir pantolon al B) Kuru fasulye.
A) Ben tişört alacağım. A) Çok iyi.

6- A) Ben yann çalış , patron? 13- A) Siz bugün spor yap


B) Hayır, sen çalışmayacaksın. Dinlen! B) Hayır.
A) Teşekkürler, patron. *

* * *
14- A) Siz şimdi ne yapacaksınız?
7- A) Bu kitabı okuyacak mısın? B) Şu parkta çay iç
B) Evet, oku A) Tamam, ben de geliyorum.
A) İyi. Güzel bir kitap.

96
ОКОН ЧЛIIИ E ТВОРИТЕЛЬНОГО ПАДЕЖА İLE "( = И,С,НА,С
ПОМОЩЬЮ)

ILE = «И» (кто и кто)


1 - Ali ile Ahmet caddede yürüyor. (Али и Лхмет идут по улице.)

2- Tarık ile Metin kafede çay içiyor. ( Тарык и Метин пьют чай в кафе.)

3- Ayşe ile M u r a t biftek pişiriyor. (Айше и Мурат готовят бифштекс.)

ILE = «С» (кто с кем)

1- Mehmet, Leyla ile dans ediyor. ( Мехмет танцует с Лейлой.)

2- Ali, T a r ı k ile tavla oynuyor. (Али играет в нарды с Тарыком.)

3- Murat, Mustafa ile konuşuyor. (Мурат разговаривает с Мустафой.)

ILE = «НА» (на чём)

1- Ah otobüs ile eve gidiyor. (Али едет домой на автобусе.)

2- Salih tren ile Sofya'ya gidiyor. (Салих едет в Софию на поезде.)

3- Onlar bisiklet ile pikniğe gidiyorlar. (Они едут на пикник на велосипеде.)

ILE = (чем,с помощью чего)

1 - Mehmet kaşık ile çorba içiyor. ( Мехмет ест суп ложкой.)

2- Ali mavi kalem ile yazıyor. (Али пишет синей ручкой J

İ L E = (С ЧЕМ)

3- A y ş e Teyze çayı bisküvi ile içiyor. (Тётя Айше пьёт чай с печеньем.)

97
NE İ L E ? = Neyle? ( Ч Е М ? С Ч Е М ? )
K İ M İ L E = Kimle? ( К Е М ? С K E M ? )

KİM İLE? = KİMLE?


1- Ben kim ile ( kimle ) dans ettim, biliyor musun?
( Ты знаешьх кем я танцевал[а]?)
2- Siz kim ile ( kimle ) yemek yediniz?
( С кем вы кушали?)
3- О kim ile ( kimle ) sinemaya gitti?
(Скем он[она] пошёл [пошла ] /ходил [ходила] в кино?)
4- Biz kim ile ( kimle ) alışveriş yapıyoruz?
( С кем мы делаем покупки?)
5- Sen kim ile ( kimle ) konuştun?
( С кем ты говорил? )

NE İLE? = NEYLE?

1- Sen ne ile ( neyle ) çorba pişiriyorsun?


( С чем ты варишь суп?)
2- О ne ile ( neyle ) eve gitti?
(На чём он/она поехал [а] домой? )
3- Biz ne ile ( neyle ) yazıyoruz?
( Чем мы пишем? )
4- Ben ne ile ( neyle ) imza attım?
(Чем ты поставил подпись?)
5- Siz ne île ( neyle ) yemek pişiriyorsumız?
( С чем вы готовите кушать ?)

98
BENİM İLE = (СО МНОЙ) I BENLE (СОМНОЙ)

Bcn-le ( (СО) M//OH ) Benim-le ( (с) мной )


Scn-Ic ( (с) тобой ) Senin-Ie ((с) тобой)
O-n-la ( (с) ним/ней ) Onun-la ((с) ним/ней)
Biz-Ie ( (с) помп ) Bizim-le ((с) нами)
Siz-Ie ( (с) вами) Sizin-le ((с) вами)
On 1ar-la ( (с) ними ) Onlar-la ((с) ними)

1- Ayşe benle ( = benimle) partiye geldi.


(Лише пришла со мной на вечер [инку].)

2- Ben senle ( = seninle) tavla oynamak istiyorum.


(Я хочу сыграть с тобой в нарды.)

3- Ali onla ( = onunla) aynı kitabı okudu, ama farklı düşünüyor.


(Али прочитал одинаковую с тш/с ней книгу,но думает по-другому.)

4- Siz bizle ( = bizimle ) futbol oynadınız ve komik bir maç oldu.


(Вы сыграли с ними в футбол и получился смешной матч.)

5- Biz sizle ( = sizinle ) yemek yemek istiyoruz.


( Мы хотим покушать с вами. )

6- Biz onlarla ( = onlarla ) nargile içtik.


( Мы с ними курили кальян.)

99
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 52

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1- Onlar Fatma Teyze' sohbet ediyorlar

2- Çocuklar parkta köpek oynuyorlar

3- Ayşe, Ahmet' konuşmak istemiyor.

^ ^ A >'ja*Aİ^I

TİJ nV%r T -i
ejg Йк2> * л
4- Ayla, Ayşe' alışverişe gitti.

5- Ali ve Ayşe barmen sohbet etmiyor.

6- Jack, Goto' tokalaşıyor.

7- Ahmet, Selma' dans ediyor.

100
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 53
Д О П И Ш И Т Е ОКОНЧАНИЯ

I Metin işe araba _ gidiyor.

2- Ben dün at gezdim.

3- Onlar eve otobüs gidiyorlar.

4- Dün bisiklet parkta gezdim.

5- Onlar kiralık araba tatile gidecekler.

6- Ahmet gemi tatile gidiyor.

n
H°^^^M^ 7- Arkadaşlarım tren dünya tunı yapacaklar.

toı
УПРАЖНЕНИЕ № 54

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ İD

1- Profesör Sabri Bey kalem yazıyor

2- Semih duvarı fırça boyuyor.

3- Murat telefon arkadaşını arıyor.

4- O hergün eski ayakkabı __ yürüyor.

5- Biz para bazı şeyleri alıyoruz.

6- Biz tencere yemek pişiriyoruz.

7- Ben jilet tıraş oluyorum.

102
УПРАЖНЕНИЕ №55

Д О П И Ш И Т Е П Р Е Д Л О Ж Е Н И Я , ИСПОЛЬЗУЯ "ile"

1- Biz otobüs gidiyoruz.

2- Ben kaşık çoban salata yiyorum.

3- O dün siz buluştu mu?

4- Ali Bey yarın biz toplantı yapmak istiyor.

5- Ben Meltem 1 dans ettim.

6- Biz sandal denizde gezdik.

7- Siz onlar saat kaçta buluştunuz?

8- Ben siz yarın görüşeceğim.

9- Dün çubuk Japon yemeği yedik.

10-Sen bu yemeği tencere pişirdin.

11 -Ben Naian' çay içtim.

12-0 şimdi ben sohbet etmek istiyor.

13-Sen kim yemek yedin?

14-Biz Antalya'ya ne gideceğiz?

15-Siz yarın vapur gelin, çünkü yann trafik kötü olacak.

16-Ben o çok iyi anlaşıyorum.

17-Siz hangi müzik dans ettiniz?

18-Biz bu şirket çalışıyoruz.

19-Bu domatasleri bıçak kesin!

20-Bu yemeği tava pişirdim.

103
СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ: -im, -in, -i,-miz, iniz, -leri

После "e, Г После *7?,«" После "л,/" После *Vv"


-im, -in, -i, -üm, -ün, -ını,-ın,-ı, -um, -un, -u,
-imiz,-iniz, -ümüz, -ünüz, -ımız,-ınız, -umu/, -unuz,
-leri - leri -lan -lan
Benim kalemim yüzüm sınıfım okulum

Senin kalemin yüzün sınıfın okulun

Onun kalemi yüzü sınıfı okulu

Bizim kalemimiz yüzümüz sınıfımız okulumuz

Sizin kaleminiz yüzünüz sınıfınız okulunuz

Onların kalemleri yüzleri sınıfları okulları


. -

silgi-im • silgi-m eşya-ım • eşya-m


silgi-in silgi-n eşya-ın eşya-n
silgi-(s)i silgi-si eşya-(s)ı eşya-(s)ı
silgi-imiz silgi-miz eşya-ımız eşya-mız
silgi-iniz silgi-niz eşya-mız eşya-nız
silgi-leri silgi-leri eşya-ları eşya-ları

sözlük-üm • sözlüğ-üm dert-im • derd-im


sözlük-ün sözlüğ-ün dert-in derd-in
sözlük-ü sözlüğ-ü dert-i derd-i
sözlük-üm üz sözlüğ-üm üz dert-imiz derd-imiz
sözlük-ünüz sözlüğ-ün üz dert-iniz derd-iniz
sözlük-leri sözlük-leri dert-leri dert-leri

kitap-ım • kitab-ım yurt-um • yurd-um


kitap-m kitab-ın yurt-un yurd-un
kitap-ı kitab-ı yurt-u yurd-u
kitap-ı kitab-ım iz yurt-umuz yurd-umuz
kitap-m iz kitab-mız yurt-un uz yurd-un uz
kitap-ları kitap-ları yurt-ları yurt-ları

104
СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ : -im,-in, i-miz,-iniz,-leri 1

ПОСЛЕ СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ,ОКАНЧИВАЮЩИХСЯ НА
СОГЛАСНУЮ

(Benim) ev-i m (мой дом) (Benim) dil-im (мой язык)

(Senin ) ev-in (твой дом) (Senin) dil-in (твой язык)

(Onun ) ev-i (его/её дом) (Onun) dil-i (его/её язык)

(Bizim ) ev-im iz (наш дом) (Bizim) dil-imiz (наш язык )

(Sizin ) ev-iniz (ваш дом) (Sizin ) dil-iniz (ваш язык)

(Onların) ev-leri (их дома) (Onların) dil-leri (их языки)

*(0nların ev-i) (их дом) *(Onlann dil-i) (их язык)

(Benim) arkadaş-ım (мой друг) (Benim) kağıd-ım (моя бумага)

(Senin) arkadaş-m (твой друг) (Senin) kağıd-ın (твоя бумага)

(Onun ) arkadaş-ı (его/её друг) (Onun ) kağıd-ı (его/её бумага)

(Bizim ) arkadaş-ırnız (наш друг ) (Bizim) kağıd-ımız (наша бумага )

(Sizin ) arkadaş-ınız (ваш друг) (Sizin ) kağıd-ınız (ваша бумага t

(Onların) arkadaş-lan (их друзья) (Onların) kağıt-lan (их бумаги ;

* (Onların arkadaş-ı) (ихдруг) * (Onların kağıd-ı) (их бумага)

105
(Benim) göz-üm (мой глаз) (Benim) gül-üm (моя роза)

(Senin) göz-ün (твой глаз) (Senin ) gül-ün (твоя роза)

(Onun) göz-ü (его/её глаз) (Onun ) gül-ü (e го/её роза)

(Bizim) göz-ümüz (наш глаз) (Bizim) gül-ümüz (наша роза)

(Sizin ) göz-ünüz (ват глаз) (Sizin ) gül-ünüz (ваша роза)

(Onların) göz-leri (их глаза) (Onlann) gül-leri (их розы)

* (Onların) göz-ü (их глаз) *(Onların) gül-ü (их роза)

(Benim) yol-um (мой путь/дорога) (Benim) mektub-um (моё письио)

(Senin) yol-un (твой путь) (Senin) mektub-un (твоё письмо)

(Onun) yol-u (его/её путь) (Onun ) mektub-u (его/её письмо)

(Bizim ) yol-umuz (наш путь) (Bizim) mektub-umuz (наше письмо)

(Sizin ) yol-unuz (ваш путь) (Sizin ) mektub-unuz (ваше письмо)

(Onların) yol-ları (их пути) (Onların) mektup-ları (их письма)

*(Onlarm) yol-u (их путь) *(Onların) mektub-u ( их письмо)

106
ПОСЛЕ С УЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ,ОКАНЧИВАЮЩИХСЯ НА
ГЛАСНУЮ

(Benim) elbise-m (моё платье) (Benim) dergi-m (мой журнап)

(Senin ) elbise-n (твоё платье) (Senin) dergi-n (твой журнал)

(Onun) *elbise-(s)i (его/её платье) (Onun) dergi-(s)i (его/её журнал)

(Bizim) elbise-miz (наше платье) (Bizim) dergi-miz (наш журнал)

(Sizin ) elbise-niz (ваше платье) (Sizin ) dergi-niz (ваш журнал)

(Onların) elbise-leri (их платья) (Onlarm) dergi-leri (их журналы)

*Onlarm elbise-(s)i (их платье) *Onlann dergi-(s)i (их журнал)

(Benim) çanta-m (моя сумка) (Benim) kapı-m (моя дверь)

(Senin) çanta-n (твоя сумка) (Senin) kapı-n (твоя дверь)

(Onun) çanta-(s)ı (его/её сумка) (Onun) kapı-(s)ı (его/её дверь)

(Bizim) çanta-mız (наша сумка) (Bizim) kapı-mız (наша дверь)

(Sizin ) çanta-nız (ваша сумка) (Sizin ) kapı-nız (ваша дверь)

(Onlarm) çanta-ları (их сумки) (Onların) kapı-lan (их двери)

*(0nların) çanta-(s)ı (их сумка) *(Onlarm) kapı-(s)ı (их дверь)

107
(Benim) kutu-m (моя коробка) (Benim) vazo-m (МОИ f-iıl ut)

(Senin ) kutu-n (твоя коробка) (Senin ) vazo-n (твои во ut)

(Onun) kutu-(s)ıı (его её коробка) (Onun ) vazo-(s)u (его с с ваза)

(Bizim) kutu-muz (наша коробка) (Bizim ) vazo-muz (наша ваза)

(Sizin ) kutu-nuz (ваша коробка) (Sizin ) vazo-nuz (ваша ваза)

(Onların) kutu-lan (их коробки) (Onların) vazo-lan (их вазы)

•(Onların) kutu-su (их коробка) *(Onlann) vazo-su (их ваза)

(Benim) ütü-m (мой утюг)

(Senin) ütü-n (твой утюг)

(Onun) ütü-(s)ü (его/её утюг)

(Bizim) ütü-müz (наги утюг)

(Sizin ) ütü-nüz (ваш утюг)

(Onların) ütü-leri (их утюги)

*(Onlann) ütü-sü (их утюг)

108
ОЗВОЫ ЧI н и ь: СОГЛАСНЫХ в КОНЦЕ СЛОВА ( к / ğ, р / ь,
с/с, t /d)

sözlük-üm sözlüğ-üm kitap-ım kitab-ım


sözlük-iin sözlüğ-ün kitap-ın kitab-ın
sözlük-ü sözlüğ-ü kitap-ı kitab-ı
sözlük-üm üz sözlüğ-ümüz kitap-ımız kitab-ımız
sözlü k-ünüz sözlüğ-ünüz kitap-ınız kitab-ınız
sözlük-leri sözlük-leri kitap-ları kitap-ları

ПОЯСНЕНИЕ:Буква M
k f '-последняя согласная основы слова переходит в M ğ".ecm
она оказывается между двумя гласными.Это же правило распространяется и на
буквы: " р " • "Ь"
« р «
"с"
"t" • "d"
Буквы " к " , " р " в большинстве случаев подвергаются изменениями буквы "с" . "г
-меньше.

СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ

1- (Benim) arkadaşım yann İstanbul'a gelecek. (Мой друг завтра приедет в Стамбул.)

2- (Senin) okulun çok büyük. ( Твоя школа очень большая. /

3- (Onun) annesi yemek pişiriyor. ( Его/её мама готовит.)

4- (Bizim) evimiz bu caddede. ( Наш дом на этой улице. )

5- (Sizin) arabanız kırmızı mı? ( Ваша машина красная? )

6- (Onların) çocukları çok akıllı. (Их дети очень умные. )

109
УПРАЖНЕНИЕ № 56

ДОПИШИТЕ СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ

1-( Benim) kardeş okula eidivor

2- ( Senin) anne yemek pişirdi.

3- ( Onun) ev İstanbul'da.

4- ( Bizim) okul çok güzel.

5- ( Sizin) araba nerede'

6- ( Onlann) çanta arabada.

7- ( Sizin) yol uzun, güle güle.

8- ( Senin) arkadaş telefon etti.

9- (Onlann) ders zor değil.

10-(Onun)eş Fİ pilotu.

11-(Bizim) kız okulu bitirdi.

12-( Onun ) gözler ıyı görüyor.

13-( Sizin) ev büyük mü?

14-( Benim) iş çok zevkli.

15-( Onun) dişler beyaz.

16-( Senin ) öğretmen nerede?

17-( Bizim) balkon çok küçük.

18-( Onun) tabak masada.

19-( Sizin) ayakkabı 42 numara.

20-( Onlann) TV kanal iyi değil.

110
УПРАЖНЕНИЕ №57

Д О П И Ш И Т Е С У Ф Ф И К С Ы ПРИНАДЛЕЖНОСТИ ]
1- (Benim) клпleş her gün müzik dinliyor,

2- (Senin) arkadaş geliyor.

3- (Onun) ev İstanbul'da.

4- (Bizim) iş çok iyi.

5- (Sizin) çanta masada.

6- (Onların) çocuk parka gidiyor,

7- (Onların) anne_ yemek pişiriyor.

8- (Benim) ceket_

9- (Senin) tabak boş.

10-(Onun)okul_ İstanbul'da.

11-(Bizim) ülke çok güzel.

12-(Sizin) araba kırmızı.

13-(Onlarm) kardeş sinemaya gidiyor.

14-(Onların) baba İstanbul'da çalışıyor.

15-(Benim) semt çok güzel.

16-(Senin) ayakkabı çok temiz.

17-(Onun)abla telefon ediyor.

18-(Bizim) amca çok şakacı.

19-(Sizin) kız gülüyor.

20-(Onlann) otobüs gelmiyor.

111
'ЕСТЬ' + ОКОНЧАНИЕ ПЕРВОГО ЛИЦА ЕДИНСТВЕННОГО ЧИСЛА
&
СУФФИКС ПРИНАДЛЕЖНОСТИ +ОКОНЧАНИЕ ПЕРВОГО ИЩА
ЕДИНСТВЕННОГО ЧИСЛА

ПОЯСНЕНИЕ:

Окончание первого лица единственного числа глагола «есть»(Я врач.) сходно с


окончанием принадлежности первого лица единственного числа (Мой врач.)
Сравните: (Ben) doktorum. / (Benim) doktorum. Только подтекст может помочь
нам определиться в выборе предложения.

1- (Ben) öğretmen_im. ([Я] учитель.)

2- (Benim) öğretmen_im. ([Это] мой учитель.)

3- (Ben) şoför um. ( [Я] шофёр.)

4- (Benim) şoförüm. ( [Это] мой шофёр.)

5- (Ben) sekreterim. ( [Я] секретарь.)

6- (Benim) sekreterjm. ([ Это] мой секретарь.)

ПОЯСНЕНИЕ:

Слова,оканчивающиеся на гласную,в первом лице глагола « есть» отличаются


от формы первого лица единственного числа суффиксов принадлежности.

1- (Ben) ЬаЬа_у_шь (Я-отец.)

2- (Benim) babam. ( [Это] мой отец.)

3- (Ben) öğrenci_y_im. (Я' - студент.)

4- (Benim) öğrencim. ( [Это] мой студент[ка].)

5- (Ben) aşçı_y_ım. ( Я-повар.)

6- (Benim) aşçı_m. ([Это] мой повар.)

112
СУФФИКС ПРИНАДЛЕЖНОСТИ+ОКОНЧАНИЕ
ПРЕДЛОЖНОГО ПАДЕЖА "-DE"

1- (Benim) evimde bir kedi var.

( В моём âoMcv меня дома есть кошка.)

2- (Senin) arabanda klima vaır mı?

( В твоей машине есть кондиционер?)

3- (Onun) odasında bir tablo var.

( В его/её комнате есть картина. )

4- (Bizim) okulumuzda kafe var.

(В нашей школе/университете есть кафе.)

5- (Sizin) bahçenizde gül var mı?

(В вашем саду есть розы?)

6- (Onların) çantalarında kitaplar var.

( В их сумках есть книги. )

УПРАЖНЕНИЕ № 58

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ
( И С П О Л Ь З У Я СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ &
ПРЕДЛОЖНЫЙ ПАДЕЖ)

1- Ben tatilde senin ev kalacağım.

2- Biz sizin ofis bekleyeceğiz.

3- O bizim şirket çalışıyor.

4- Bütün arkadaşlarla benim bahçe kahvaltı yapacağız,

5- Kitap onun masa .

6- Sen benim araba otur, ben biraz sonra geliyorum.

113
СУФФИКС ПРИНАДЛЕЖНОСТИ + О К О Н Ч А Н И Е "-ПЕп" |

1- Ben (benim) arkadaşımdan bir kalem aldım.

( Я взял ручку/карандаш у моего друга. )

2- (Senin) babandan yardım istedin mi?

( Ты попросил помощи у своего отца? )

3- (Onun) köpeğinden korktun mu?

( Ты испугался его/её собаки? )

4- (Bizim) köyümüzden domates alın! Domatesler çok güzel!

(Покупайтепомидоры и нашей деревни!Помидоры очень хорошие!)

5- (Sizin) bahçenizden bir elma aldım.

(Я взяла яблоко из вашего сада/в вашем саду.)

6- (Onların) marketlerinden yiyecek alıyorum.

( Я покупаю продукты из их маркета/в их маркете.)

УПРАЖНЕНИЕ № 59

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ
(ИСПОЛЬЗУЯ СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ &
ОКОНЧАНИЕ "-РЕп")

1- Biz onun ev geliyoruz, çok iyi bir parti vardı.

2- Sen bizim dükkan kitap aldm mı?

3 - 0 senin bahçe bir gül aldı.

4- Onlar benim araba iniyorlar.

5- Biz senin kedi korkuyoruz, çok acayip bir kedi.

6- O sizin şaka hoşlanmadı.

114
С У Ф Ф И К С ПРИНАДЛЕЖНОСТИ + ОКОНЧАНИЕ
ДАТЕЛЬНОГО ПАДЕЖА "-Е"

|- Ben (benim) arkadaşıma mektup yazdım.

(Я написал nurh.no моим орузьям.)

2- Sen (senin) babamı telefon ettin mi?

(Ты позвонил своему отцу?)

3- Sen çiçekleri (onun) ofisine gönderdin mi?

( Ты послал цветы в его офис? )

4- Siz (bizim) lokantamıza geldiniz mi?

(Вы приходили в наш ресторан? )

5- Onlar (sizin) kafenize geldiler.

( Они пришли в ваше кафе. )

6-Biz (onların) sergisine gittik.

( Мы ходили на их выставку.)

УПРАЖНЕНИЕ № 60

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ
(ИСПОЛЬЗУЯ СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ &
ОКОНЧАНИЕ ДАТЕЛЬНОГО ПАДЕЖА)

1- Biz onun fotoğraf bakıyoruz.

2- Siz bizim ofis gelin.

3- Onlar benim parti gelecek.

4- Biz senin masa bir hediye bıraktık.

5- O sizin bahçe güzel bir havuz yapacak,

6- Siz benim ayak basıyorsunuz!

115
СУФФИКС ПРИНАДЛЕЖНОСТИ + "İLE"

1- Sen benim ç a t a l ı m l a yiyorsun.

( Ты ешь моей вилкой. )

2- Biz senin k u z e n i n l e ticaret yapacağız.

(Мы будем заниматься бизнесом/торговлей с твоим двоюродным братом/

сестрой. )

3- Ben bu mektubu onun k a l e m i y l e yazdım.

(Я написал это письмо его/её ручкой. )

4- О bizim a r a b a m ı z l a gelecek.

( Он/она приедет на нашей машине. )

5- Ben sizin arkadaş_ınız_la tanıştım.

(Я познакомился с вашим другом/подругой. )

6- Siz onların patron_ları_yla (patron_u_yla) görüştünüz mü?

(Вы встречались с их хозяевами/хозяином (шефом, начальником )

УПРАЖНЕНИЕ № 61

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ
( СУФФИКС ПРИНАДЛЕЖНОСТИ И " İ L E " )

1- Ben senin araba tatile gideceğim.

2- Biz onun öğretmen sohbet ettik.

3- Onlar benim kedi oynuyorlar.

4- Sen onların çocuk beraber okula git.

5- O bizim baba politika konuşuyor.

6- Ben senin kardeş^ konuştum.

116
ВИНИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ

ПОЯСНЕНИЕ 1:

Употребление окончания винительного падежа обязательно:


1) если в предложении идёт речь об определённом объекте;
2) если в предложении используются указательные местоимения "bu, şu, о".
Если в предложении идёт речь о неопределённом объекте,то окончание
винительного падежа не употребляется.

A- Ben dün bir kitap okudum. ( Вчера я прочитал одну книгу. )


Biz bir film seyredeceğiz. (Мы будем смотреть один фильм. )
Onlar yarın bir yemek pişirecekler. ( Завтра они будут готовить одно блюдо.)

В- Ben dün bu kitab ı okudum. ( Вчера я прочитал эту книгу.)


Biz dün o film_i seyrettik. (Вчера мы посмотрели тот фильм.)
Onlar yarın bu y e m e ğ i pişirecekler. ( Завтра они будут готовить это блюдо.)

П О Я С Н Е Н И Е 2:

Употребление окончания винительного падежа обязателъно,если дополнением


является имя собственное.

С- Ben dün kafede Ahmet'i gördüm. (Вчера в кафе я видел Ахмета.)


Sen A y ş e ' y i seviyor musun? (Ты любишь Лише? )
Siz İstanbul'u seviyor musunuz? ( Тебе нравится Стамбул? )

П О Я С Н Е Н И Е 3:

Употребление окончания винительного падежа обязательно,если дополнение


используется с суффиксом принадлежности.

D- О (benim) a r a b a m ı almak istiyor. ( Он/она хочет взять [мою] машину. )


Ben (senin) e v i n i görmek istiyorum. (Я хочу посмотреть [твой] дом.)
Biz (onun) s a l a t a s ı n ı beğendik. (Нам понравился [его/её] салат.)
Onlar (bizim) o f i s i m i z i temizlediler. (Они почистили [наш] офисубратсь в
нашем офисе.)
Onlar (sizin) res(i)m_iniz_i gördüler. (Они видели [вашу] фотографию.)
Ben (onların) k i t a p l a r ı n ı okudum. ( Я читал [их] книги.)

117
ПОЯСНЕНИЕ 4:

Употребление окончания винительного падежа обязательно,сел и дополнение


используется с вопросительным словом "hangi".

Е- Sen hangi fotoğraflı beğendin? ( Какая фотография вам поправилась?)


О hangi kalem_i alacak? ( Какую ручку он/она купит? )
Biz hangi araba_yı yıkayacağız? ( Какую машину мы будем мыть? )

ПОЯСНЕНИЕ 5:

Употребление окончания винительного падежа обязательно,если дополнение


используется со словом "ЬиШп"(весь,целый....)и имеет окончание
множественного числа (-1аг,-1ег).

F- Ben (bütün) çiçek_ler_i seviyorum. (Мне нравятся (все) цветы.)


Sen (bütün) oda_lar_ı temizledin mi? ( Ты (все) комнаты убрала?)
Biz (bütün) kek_ler_i yedik. (Мы съели (все) кексы!)

ПОЯСНЕНИЕ 6:

Употребление окончания винительного падежа обязательно,если в качестве


дополнения выступает вопросительное местоимение "Kim" .

G- Siz dün kim_i ziyaret ettiniz? (Вчера вы кого посетили?/к кому ходили]
Ahmet k i m i seviyor? (Кого любит Ахмет ? )
Sen dün sinemada kim_i gördün? (Кого ты видел вчера в кинотеатре? )

ПОЯСНЕНИЕ 7:

Употребление окончания винительного падежа обязательно, ее ли


вопросительное слово "ne" выступает в качестве дополнения предлагающего
альтернативу- hangi?(KaKoM,KOTOpbm?).

Н- Ne_y_i almak istiyorsun? Kitabı mı, kalemleri mi?


( Что ты хочешь купить/взять?Книгу или карандаши/ручки? )
Ne_y_i görmek istiyorsunuz? Ceketi mi, pantalonu mu?
( Что вы хотите посмотреть?Пиджак или брюки? )
Ne_y_i sordun? Bu cümleyi mi, o cümleyi mi?
( Что вы спросили?Это предложение или то предлоэ/сение? )
118
ПОЯСНЕНИЕ 8:

Употребление окончания винительного падежа обязательно,если речь идёт об


упомянутом ранее предмете.

I- A) Dün çok güzel bir ceket gördüm. (Вчера я видел очень хороший пиджак.)

B) Ceket i aldın mı? ( Ты купил этот пиджак?)

A) Evet, aldım. (Да,купил.)

A) Arkadaşım bir kitap hediye etti. ( Мой друг/подруга подарил мне книгу.)

B) K i t a b ı okudun mu? ( Ты прочитал эту книгу? )

A) Hayır, yarın başlayacağım. ( Нет, завтра начну. )

П О Я С Н Е Н И Е 9:

Употребление окончания винительного падежа обязательно, ее ли дополнение


упоминается в тексте 2 и более раз.

İ- Dün bir bir elektronik mağazasına gittim. Mağazada çok güzel bir televizyon gördüm-

Sonra ofise gittim. Biraz çalıştım, ama sonra tekrar mağzaya gittim ve (o) televizyon_u

aldım, eve götürdüm.

( Вчера я пошёл в дом техники. Там я видел хороший телевизор.Потом я вернулся в

офис.Немного поработал и опять пошёл в магазин. Там я купил (тот) телевизор и

повёз его домой.)

ПОЯСНЕНИЕ 10:

Употребление окончания винительного падежа обязательно,если дополнение


стоит перед подлежащим или между ним и глаголом есть другие члены
предложения.

J - Ben dün pazardan (bir) kalem aldım. (Вчера на базаре я купил карандаш/ручк\\)

Ben (bu) k a l e m i pazardan aldım. (Я купил этот карандашручку на базаре, t

119
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 62

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ
(СУФФИКСЫ ПРИНАДЛЕЖНОСТИ & ВИНИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ )

I- Sen benim resim gördün mü?

2- Ben senin yeni şarkı çok beğendim.

3- Biz sizin pasta yedik,

4- O bizim bavul taşıdı.

5- Onlar onun yeni film seyretmediler

6- Biz senin şarkı alkışladık.

7- Ben onun eski ayakkabı attım.

8- Biz sizin yeni şarkı albüm bekliyoruz.

9- Biz senin ad bilmiyoruz. Adın ne?

10-Sen benim mavi gömlek buldun mu?

11-Bu ressam benim resim çizecek,

12- Siz onun konferans dinlediniz mi?

13-Sen benim soru düşündün mü?

14-Ben onun ceket giydim, ama biraz küçüktü.

15-Ben senin paket kargoyla gönderdim.

16-Ali bütün (onun) para harcadı.

17-Biz sizin sipariş hazırladık.

18-Ben onların yemek ısıttım.

19-Köpekonunel ısırdı.

20-Ben onlann tişört imzalayacağım.

120
M НОЖ! ( ТВЕННОЕ ЧИСЛО, ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ & ПАДЕЖНЫЕ
ОКОНЧАНИЯ

Множественное число, принадлежность & предложный падеж

1- (Benim) masa lar im da çiçek var.

( На моих столах есть цветы.)

2- (Senin) ev 1er i n d e kim oturuyor?

( Кто живёт в твоих домах? )

3- ( Onun) b a h ç e l e r i n d e çok güzel meyveler var.

( В их садах очень хорошие фрукты.)

Множественное число,принадлежность & дательный падеж |

1- Ben (onun) ç o c u k l a r ı n a kitap hediye ettim.

( Его/её детям я подарил книгу.)

2- Siz (bizim) restoran_lar_ımız_a geldiniz mi?

(Вы приходили в наши рестораны?/Вы были в наших ресторанах? )

3- Sen (benim) fotoğraf_lar_ım_a baktın mı?

( Ты видел мои фотографии? )

Множественное число,принадлежность ^окончание -РЕп

А ) 1- Ben (sizin) kek_ler_iniz_den yedim.

(Я немного поел ваших кексов.)

2- Onlar (benim) resimjer_im_den beş tane aldılar.

( Они купили 5 моих картин.)

3- О (senin) akvaryum balık_Iar_ın_dan üç tane istiyor.

( Он/она хочет три рыбки из твоего аквариума. )

121
Множественное ч и с л о , п р и н а д л е ж н о с г ь £ о к о н ч а н и е -ОГп

В) 1- Ben (onların) a r k a d a ş l a r ı n d a n üç kitap aldım.

( У'их друзей я взя! три книги. )

2- Onlar (sizin) ü l k e l e r i n i z d e n hediyeler getirdi.

( Они привезли подарки из ваших стран )

3- Ben (onların) k ö p e k l e r i n d e n kaçtım.

( Я убежал от их собак. )

Множественное ч и с л о , п р и н а д л е ж н о с т ь & в и н и т е л ь н ы й падеж

1- Bu boyacı (bizim) a y a k k a b ı l a r ı m ı z ı boyuyor.

(Этот чистильщик обуви красит наши туфли. )

2- Biz (sizin) k l i m a l a r m ı z ı tamir edeceğiz.

(Мы отремонтируем ваши кондиционеры. )

3- Ben (onun) arkadaş_lar_ı_n_ı tanıyorum.

( Я знаю его/её друзей. )

Множественное ч и с л о , п р и н а д л е ж н о с т ь & т в о р и т е л ь н ы й п а д е ж

1- Biz (senin) k a r d e ş l e r i n l e tanıştık.

(Мы познакомились с твоими братьями/сестрами.)

2- Lütfen (benim) a y a k k a b ı l a r ı m l a futbol oynama!

( Пожалуйста, не играй в футбол в моих кроссовках!)

3- Ben bu res(i)mi (sizin) k a l e m l e r i n i z l e çizdim.

( Я нарисовал этот рисунок вашими карандашами.)

122
УПРАЖНЕНИЕ №63

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ (ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ, ПАДЕЖНЫЕ


ОКОНЧАНИЯ
"-DE, -DEn, -E, -İ"&"İLE")

1- Siz yarın b i z i m ofis gelin!

2- Onlar sizin anne tuz istediler.

3- Sen benim ev temizle!

4- Siz onların çocuk oynadınız mı?

5- Ben onun bilgisayar _ çalıştım.

6- O senin ev kalacak mı?

7- Biz sizin otel _ geleceğiz,

8- Biz onun çay şeker koyduk.

9- O benim şakalar özleyecek.

O-Ben onların yemekler çok seviyorum.

1-Sen bizim öğretmen soru sordun mu?

2-Biz onun yalan inandık.

З-О benim sandalye oturdu.

4-Bu cüzdan benim cep düştü.

5-Biz sizin fikirler faydalanıyoruz,

6-Sen bizim sokak geçtin mi?

7-Onlar sizin ofis bizim ofisimize geldiler.

8-Ahmet (onun) araba pazarda sattı.

9-Çocuklarım bizim bahçe oynuyor(lar).

20-Biz sizin balkon çay içtik.

123
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 64

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ (ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ, ПАДЕЖНЫЕ


ОКОНЧАНИЯ
4
"-DE, -DEn, -E, - Г & " İ L E )

1 - Ben senin televizyon tamir ettim.

2- Çilingir evin kapı açtı.

3- Öğretmeni benim kardeş affetti.

4- Tank sizin araba satın aldı mı?

5- Ben, Ayla'nın öğretmen çiçek aldım.

6- Biz bu tabloyu büronun duvar asacağız.

7- Bak, kedi evin balkon atlayacak.

8- Şu adam arabanın pencere bir şey attı. Çok ayıp.

9- Biz bu haberi Ali'nin arkadaş duyduk.

10-Biz şirketin toplantı çok şey konuştuk.

11-Evin salon anahtarı buldum.

12-Biz sizin patron anlaştık.

13-Ben (benim) arkadaş buluşacağım.

14-Biz tatilde Ahmet'in yazlık ev kalacağız.

15-Ben senin kompozisyon beğendim.

16-Biz sizin anahtar salonda bulduk.

17-Bu ressam Fatih'in res(i)m çizdi.

18-Ayşe benim kuzen evlenecek.

19-Biz senin bisiklet gezmek istiyoruz.

20-Ali, Ayşe'nin koltuk uyuyor.

124
СЛОВОСОЧЕТАНИЯ (РОДИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ)

ПОСЛЕ СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ И МЕСТОИМЕНИИ ,


ЗАКАНЧИВАЮЩИХСЯ НА СОГЛАСНУЮ
-in, -m, -ün, -un ( а/я )

O-nun ev-i (его/её дом )

Metin' in ev-i ( дом Метина )

Tarık' in ev-i ( дом Тарыка )

Özgür' ün ev-i ( дом Озгюра )

Uğur'un ev-i (домУура)

ПОСЛЕ СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ И
МЕСТОИМЕНИИЗАКАНЧИВАЮЩИХСЯ НА ГЛАСНУЮ
-nın, -пгп, -пип, -пип

O-nun ev-i ( его/её дом)

Ezgi' nin ev-i ( дом Эзги )

Saygı'пш ev-i ( дом Сайгы )

Özgü 'nün ev-i ( дом Озгю )

Tutku' n u n ev-i ( дом Тутку )

УПРАЖНЕНИЕ № 65

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1) Ahmet' arkadaş doktor.


2) A y l a ' _ araba caddede.
3) Mustafa' ev Antalya' da.
4) Serkan'_ televizyon bozuk.

5) Zafer' baba yarın gelecek.


125
СЛОВОСОЧЕТАНИЕ & ПРЕДЛОЖНЫЙ ПАДЕЖ

(Biz) MetinЧп ev_i_n_de çay içtik.


(Мы muin чай в доме Метина дома у Метина.)
(Sen) Ahmet Bey'le Tank4in o f i s i n d e görüşeceksin.
(Вы встретитесь с господином Ахметом в офисе Тарыка/у Тарыка.)
(Biz) Özgür'ün balkon-u_n_da mangal yaptık.
(Мы делали шашлык на бачконе Озгюра/у Озгюра. )

УПРАЖНЕНИЕ № 66

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1) Ayşe hediyeleri ev bahçe açtı.

2) Biz Atatürk'ü okul bahçe andık.

3) Gemi deniz orta battı.

4) Ben seni şirket kafeterya bekliyorum.

5) Biz mağaza ikinci kat pantolonlara baktık.

6) Ben otel bahçe bir küpe buldum.

7) Onlar dün Ali' ev müzik dinlediler.

8) Ayşe mağaza_ kabin elbise deniyor.

9) O otel havuz dinleniyor.

10)Ben bu dedikoduyu Melih' parti duydum.

11 )Ben Türkiye' güzel bir köy doğdum.

12)Ben otel balkon uyudum.

13)Biz, Ayşe' lokanta yemek yedik,

14)Onlar araba arka oturuyorlar.

126
СЛОВОСОЧЕТАНИЕ& ОКОНЧАНИЕ -DEn i
(Sen) Ayşe'nin hahçe_si_n_den domates aldın mı?
(Ты брал по\ш<)оры in сада Лише?)
(Ben) Turan"m okul_u_n_dan geliyorum.
{Я иду из школы Турина.)
(Biz) Oğuz'un şehir i n d e n geçtik.
(Мы проехали через город Oyза. )
Adam e v i n i n kapı_sı_n_a süt koydu.
(Мужчина поставил люлоко перед дверью/около двери.)

УПРАЖНЕНИЕ № 67
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

l)Buev balkon su akıyor.

2) Bu kalemi Ahmet' masa aldım.

3) Ben bu kitabı A y ş e ' dükkan aldım.

4) Çocuk ev balkon bağırıyor.

5) Ben, Meltem' kedi korktum.

6) Kedi bahçe duvar düştü.

7) Ben bu haberi Ahmet' arkadaş duydum.

8) Bak, şu bina sol döneceksin!

9) Yaramaz çocuk her zaman ev pencere giriyor.

10)Onlar, Meltem' hikaye hoşlandılar.

1 l)Ayla ev merdiven iniyor.

12)Çocuk, A y ş e ' çikolata biraz istiyor.

13) Ben, Ali' köpek kaçtım.

14)Çocuk çikolatayı (onun) kardeş. gizledi.

127
СЛОВОСОЧЕТАНИЕМ ДАТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ

(Biz) Ayşe'nin parti_si_n_e gittik.


( Мы ходит на вечеринку к Лише.)
(Siz) Turan'ın ofis_i_n_e gelin!
(Приходите/приезжайте в офис Турина!)
(Ben) Oğuz'un yeni res(i)m_i_n_e bakıyorum.
(Я смотрю на новую фотографию Оуза.)
Adam e v i n kapı_sı_n_a süt koydu.
( Мужчина nocmaeın молоко перед дверью/около двери. )

УПРАЖНЕНИЕ № 68

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ Z1
1) Biz, Aynur' şakalar alıştık.

2) Onlar otel havuz atladılar.

3) O yanlışlıkla adam ayak bastı.

4) Sen, Metin' araba çarptın.

5) Ali Bey bu okul öğrenciler kalem, defter dağıttı.

6) Ben, Ayşe' doktor danıştım.

7) Biz otel bahçe ağaç diktik.

8) Ben, Leyla' saç dokundum.

9) Dikkat et! Araba koltuk kahve döktün.

10)Kedisi, Ayşe' ev döndü.

ll)Biz, Teoman' konser _ gittik,

12) Anahtar otel_ havuz düştü,

13)Şeh(i)r_ merkez kar yağdı,

14)Ali evi Metin' kuzen sattı.

128
СЛОВОСОЧЕТАНИЕ & ВИНИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ И
(Sen) Ayşe'nin çanta_sı_n_ı aldın mı?
( Ты брал'в ;я ı сумку Лише? )
(Ben) Turan 1 in okul_u_n_u gördüm.
(Явидел школу Турина.)
(Biz) Oğuz'un kardeş_i_n_i tanıyoruz.
(Мы знаем братьев/сестёр Oyза)

УПРАЖНЕНИЕ № 69
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1) Çocuk salon kapı açtı.

2) Ben, Aslı' sandalye aldım.

3) Biz öğretmen soru anlamadık.

4) Ayşe Hanım salonda eşi anahtar arıyor.

5) Selami Bey, Kapadokya' tarih araştırıyor.

6) Yaramaz çocuk, Ali 1 kalem denize attı.

7) Siz, Ali' proje. beğendiniz mi?

8) Onlar bu yazar romanlar seviyorlar.

9) Biz bu taksi şoför bekliyoruz,

10)Ben, Murat' okul kolay buldum.

1 l)Ressam, Leyla' portre çizdi.

12)Herkes, Selma' şarkılar dinliyor.

13)Ayşe, Ali' kalemler saydı,

14)Leyla, Murat' sigara sakladı.

129
I СЛОВОСОЧЕТАНИЕ & ТВОРИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ

(Sen) A y ş e ' n i n abla_sı_yla konuştun.


(Яговрил со старшей сестрой Лише..)
(Ben) Turan'ın b i s i k l e t i vle markete gittim.
(Я ездил в .магазин на велосипеде Ту рана. )
(Biz) O ğ u z ' u n kardeş_i_yle futbol oynuyoruz.
(Мы играем в футбол с братом Оуза.)

У П Р А Ж Н Е Н И Е № 70

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1) Biz, Ayşe' araba tatile gittik.

2) Murat, Leyla' koca tenis oynuyor.

3) Ben, Hasan' öğretmen konuşacağım.

4) Siz, Tamer' arkadaş buluştunuz mu?

5) Ben, BetüT bardak su içtim, o kızdı.

6) Biz, Ali' telefon seni aradık.

7) Sen, Sevda' patron görüştün mü?

8) Onlar şirket otobüs plaja gittiler.

9) Ben, Ayşe' fırça saçımı taradım.

10)Ben, Selim' ağabey çalışıyorum.

1 l)Biz şimdi Leyla' baba yemek yiyoruz.

12)Ayşe bazen Leyla' kız ödev yapıyor.

13)Ben yolda Meltem' kardeş karşılaştım.

14)Biz bu market müdür tartıştık.

130
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 71

Д О П И Ш И Т Е ОКОНЧАНИЯ (СЛОВОСОЧЕТАНИЕ, ПАДЕЖНЫЕ


__^____ ОКОНЧАНИЯ)

1- Biz İstanbul 1 tarihi yerler gezdik.

2- Ben kapı anahtar dolaba sakladım, annem kızdı.

3- Biz, Haluk' şakalar hoşlanmadık.

4- Metin yavaşça Leyla' om(u)z dokundu.

5- Annem kitabımı ev salon buldu.

6- Otobüs, Ahmet' araba çarptı.

7- Onlar dağ tepe çıktılar.

8- Biz şirket müşteriler e-mail gönderdik.

9- Biz, A y ş e ' hediye evine gönderdik.

10-O şimdi Veli' ev kalıyor.

11-Ali' ev caddeden su akıyor.

12-Ben, A y ş e ' baba tiyatrocu sandım.

13-Biz, Ali' para bankayla yolladık.

14-Ayşe taksi şoför bağırdı.

15-Biz, Ali'. baba kredi istedik.

16-Kedi, Veli'. köpek kaçtı.

17-Onlar cadde sag_ koşuyorlar.

18-Ben, Leyla' kuzen tatil yaptım.

19-Siz bu ressam resimler salonu süslediniz.

20-Ben, Yeşim'. ofis yemek yedim.

131
УПРАЖНЕНИЕ № 72
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ( С Л О В О С О Ч Е Т А Н И Е , П А Д Е Ж Н Ы 1
ОКОНЧ АН И Я )

1 - Benim anne dün telefon etti

2- Onun arkadaş uvuvor.

3- Bizim ev burada.

4- Senin araba hızlı gidiyor mu?

5- Onların ayaklar biraz büyük.

6- Ali' çorap siyah.

7- Murat' kız kardeş üniversitede okuyor.

8- Sema' profesör çok sert.

9- Ev anahtar çantamda.

10-Araba kapı bozuk.

11-SeveT ağabey dün gitti.

12- Mehmet' palto güzel.

13- Biz senin kardeş sinemada gördük.

14- Ayşe benim anne kek getirdi.

15- Onlar sizin ev gelmek istiyorlar.

16- Kuzenim bizim ev kalıyor.

17-Kuzenim benim kedi hoşlanmıyor.

18- Biz onun köpek korkuyoruz.

19-Ben, Ayşe' saçlar beğeniyorum.

20- Biz (bizim) baba bir kravat hediye ettik.

21-Onlar sizin bahçe oturuyor.

22- Biz ev balkon kahvaltı yaptık.

132
УПРАЖНЕНИЕ № 73

Д О П И Ш И Т Е О К О Н Ч А Н И Я ( С Л О В О С О Ч Е Т А Н И Е , ПАДЕЖНЫЕ
ОКОНЧАНИЯ)

I- Biz sizin dede sohbet ettik.

2- Ben (benim) nine yemek pişirdim.

3- Biz köyümüzde bizim üzüm bahçe gittik.

4- Onlar sizin bahçe meyve getirdiler, biz yedik.

5- Ali, Ayşe'yi (benim) arkadaş kıskandı.

6- Onlar elbiseyi mağazanın kabin denedi(ler) mi?

7- Ben otelin havuz dinleneceğim.

8- Biz sizin adres arıyoruz.

9- Ben onun soru bildim.

10-Biz sizin yanlışlar affettik.

11-Beyefendi, (benim) ayak basıyorsunuz.

12-Bu şeh(i)rin caddeler çöp atmak yasak.

13-Biz sizin yeni film bahsediyoruz,

14-Ben onların işçiler konuştum, grev yapmayacaklar.

15-Biz bu şirketin uçaklar uçmak istemiyoruz.

16-Sen bu çorbayı benim tencere pişirdin, değil mi?

17-Ben senin havlu kurulandım.

18-Biz sizin kalemler resim yaptık.

19-Bak! Köpeğin senin balkon bize bakıyor.

20-Ali'nin bahçe petrol fışkırdı.

133
УПРАЖНЕНИЕ № 74

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ(СЛОВОСОЧЕТАНИЕ, ПАДЕЖИ ЫН


ОКОНЧАНИЯ)

1- Bak! Bir adam evin pencere bakıyor.

2- Ben (benim) aile vedalaştım ve Romaya uçtum.

3- Sen niçin (bizim) çocuk bağırdın'?

4- Şeh(i)rin park bazı insanlar dans ediyor.

5- Bizim gemimiz sizin deniz battı.

6- Biz sizin üniversite araştırma yapmak istiyoruz.

7- O sizin yeni şarkı çok beğendi.

8- O senin profesör bir şey danışmak istiyor.

9- Evin salon su doldu.

10-Çocuk çayı benim ceket döktü.

11-O senin şaka çok güldü.

12-Ben bisikleti bahçenin duvar dayadım.

13-Ayşe sizin çay içti.

14-Onlar şirketin toplantı çok konuştular.

15-Sen çantam bizim araba unuttun.

16-Müdür (bizim) yeni strateji açıkladı.

17-Ben senin ev bir kedi getireceğim.

18-Ben bir arkadaşımı senin parti çağırdım.

19-Veli benim köpek nefret ediyor.

20-Eşi, Ayşe'yi evin kapı öptü.

134
НЕОПРЕДЕЛЁННОЕ СОЧЕТАНИЕ ИМЁН
СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ

ПОЯСНЕНИЕ I:

" K a d ı n ı n ayükkabı_sı"( туфли женщины ) -это пример определённого сочетания


имён существительных. Если женщину зовут Айше ,мы можем сказать:
"Ayşe'nin a y a k k a b ı s ı 1 (туфли Айше ). Но,в турецком языке есть и
неопределённое сочетание имён существителъных.Например,если мы говорим
'kadın a y a k k a b ı s ı ^ женская обувь), то речь идёт о женской обуви вообще. Мы
можем сказать'çocuk ayakkabı_sı' (детская обувь) или 'tenis ayakkabı_sı' (обувь
для игры в теннис).

ПРИМЕРЫ:

1- (bu) ç o c u ğ u n k i t a b ı - çocuk kitab_ı

(книга этого ребёнка) (детская книга)

2- (bu) okul_un otobüs_ü - okul otobüs_ü

( автобус этой школы) ( школный автобус)

3- (bu) ev_in bahçe_si - çocuk bahçe_si

( сад этого дома) (детский парк )

4- (bu) e v i n penceresi - ev pencere_si

( окно этого дома) (окно для дома)

5- Ali'nin k i t a b ı - matematik k i t a b ı

( книга Али ) ( книга по математике)

135
ПОЯСНЕНИЕ № 2:

Неопределённые сочетания имён существительных может образовывать новые


по смыслу словосочетания.

ПРИМЕРЫ:

1- A l i ' n i n kalemi - tahta kalemi

(Ручка / карандаш Али) (карандаш для доски)

2- Ahmet'_in ayakkabısı - tenis ayakkabı_sı

(туфли/обувь Ахмета) (обувь для тенниса)

3- (bu) bölümün müdürü - bölüm müdürü

(директор этого omdenat) (директор отдела)

4- bu hastane_nin doktor_u - kalp doktor_u

(врач этой больницы) (кардиолог)

5- (bu) otelin bahçesi - oyun bahçe_si

(сад этой гостиницы) (детский парк)

6- şeh(i)r_in büyük caddesi - İstiklâl Caddesi

(большой проспект этого города) (улица Истиклялъ)

7- V e l i ' i n bir g ü n ü - doğum g ü n ü

( один день Вели) (день рождения)

8- Ali'nin en iyi z a m a n ı - tatil zaman _ı

(лучшее время Али) ( время каникул)

136
УПРАЖНЕНИЕ № 75

ДОПИШИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ (РОДИТЕЛЬНЫЙ


ПАДЕЖ+ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ или
только П Р И Н А Д Л Е Ж Н О С Т Ь + ПАДЕЖНЫЕ ОКОНЧАНИЯ)

1- Biz okul bahçe parti yaptık.

2- Ben ve arkadaşım çay bahçe çay içtik.

З-О, Sultan 1 ev gidiyor.

4- O kitap ev gidiyor.

5- Sen, К е т а Г mağaza ceket aldın mı?

6- Sen, Ali' eski ayakkabı çöpe attın mı?

7- Bu yemek sizin mutfak pişti.

8- Sen Fransız yemekler seviyor musun?

9- Bu masayı onların mağaza aldık.

O-Şu ayakkabı mağaza bir ayakkabı alacağız.

1-Hırsız, Ali' araba çaldı.

2-Hırsız at araba bir elma çaldı.

3-Ben şu anda A y ş e ' ses duyuyorum.

4-Sen dalga ses seviyor musun?

5-Metin, otel havuz atladı.

6-Metin, yüzme havuz atladı.

7-Kimsesiz çocuğu kimsesizler ev gönderdik.

8-Bu paketi A y ş e ' ev gönderdik.

9-Bu tabloyu Ali'_ baba gösterdim.

20-Bu res(i)mi bir fotoğraf sanatçı gösterdim.

137
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 76

ДОПИШИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ (РОДИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ +


ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ или
только ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ + ПАДЕЖНЫЕ ОКОНЧАНИЯ )

1- Ben resim kalem resim yaptım.

2- Ben ev salon TV seyrediyorum.

3- Ben siz ev terledim. Kalorifer çok yanıyor

4- Ayşe diş doktor korkuyor.

5- Çocuk yazı tahta resim yaptı.

6- Bak! Hırsız, Ali' araba yaklaşıyor.

7- Dikkat! Sen, Ayşe' çatal yiyorsun.

8- Melek, Ayşe' bahçe onunla kahvaltı yapıyor.

9- Vapur, vapur iskele yaklaşıyor.

10-Onlarotel Plaj. uyuyorlar.

11-Ayşe, Metin' köpek korkuyor.

12-Onlar, Türk hamam terlediler.

13-0, Ali'. ev kalıyor.

14-Biz çantamızı o kitap ev unuttuk.

15-Mehmetsu yatak uyuyor.

16-0 sinema salon uyuyor.

17-Çocuk, bahçe duvar resim yapıyor.

18-Mehmet, Ayşe' koltuk uyuyor.

19-0 çantasını Ali' ev unuttu.

20-Melek koşu band yürüyor.

138
УПРАЖНЕНИЕМ 77

ДОПИШИТЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ (РОДИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ +


ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ или
только ПРИНАДЛЕЖНОСТЬ + ПАДЕЖНЫЕ ОКОНЧАНИЯ )

1- Bu şeh(i)r meydan bir heykel var.

2- Şehir meydan bir heykel var.

3- Biz bu saray bahçe yürüdük.

4- Ali, onlar hayat yazdı.

5- Belediye onlar evler yıkacak.

6- Onlar Ahmet'_ yeni müzik CD' arıyorlar.

7- Ben, Ali' bir öğrenci konuştum.

8- O bu otel odalar ___ beğenmedi.

9-Onlar Türkiye' denizler araştırıyorlar.

10-Koca adamlar çocuk bahçe oynuyorlar.

11-O, Selim' baba sohbet etti.

12-Onlar, Marmara Deniz araştırıyorlar,

13-O bir çalışma oda istiyor.

14-Ali, A y ş e ' şirket çalışmak istiyor.

15-Biz bir kozmetik şirket çok ruj aldık.

16-Uçak hava liman geri döndü, çünkü hava kötüvdiL

17-Yaramaz Ali (onun) bir sıra arkadaş kitap resim çizdi.

18-Obirgöz doktor konuştu.

19-Ben bir diş doktor gittim.

20-Belediye bu spor salon restore edecek.

139
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ НЕОПРЕДЕЛЁННЫХ СОЧЕТАНИЙ
ИМЁН СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ И С У Ф Ф И К С О В
ПРИНАДЛЕЖНОСТИ

ПОЯСНЕНИЕ:
При использовании неопределенных сочетании имён eymecı ни гсльных с
суффиксами принадлежности,окончания принадлежности^ лица е.итсгвснного
числа) присоединяются к последнему слову словосочетания.

П О С Л Е С У Щ Е С Т В И Т Е Л Ь Н Ы Х З А К А Н Ч И В А Ю Щ И Х С Я НА
СОГЛАСНУЮ

ПРИМЕР-А

spor okul_u ( спортивная школа)

I benim spor okul_(u)_um I (моя спортивная школа)

senin spor okul_(u)_un (твоя спортивная школа)

onun spor okul_(u)_u (его/её спортивная школа)

bizim spor okul_(u)_umuz (наша спортивная школа)

sizin spor okul_(u)_unuz (ваша спортивная школа)

onların spor okul(u) J a n (их спортивная школа/школы)

140
ПОСЛЕ С У Щ Е С Т В И Т Е Л Ь Н Ы Х З А К А Н Ч И В А Ю Щ И Х С Я НА
ГЛАСНУЮ

ПРИ1У1КР- в

çalışma o d a s ı (рабочий кабинет)

benim çalışma oda_(sı) m (мой рабочий кабинет )

senin çalışma oda_(sı)_n (твой рабочий кабинет)

onun çalışma oda_(sı)_sı (его/еёрабочий кабинет)

bizim çalışma oda_(sı)_mız (наги рабочий кабинет)

sizin çalışma oda_(sı)_nız (ваш рабочий кабинет)

Onlann çalışma oda_(sı)_ları (ихрабочий кабинет/кабинеты)

141
ПОСЛЕ СУЩЕСТВИТЕЛЬНЫХ,ЗАКАНЧИВАЮЩИ\С Я НА
СОГЛАСНУЮ

ПРИМЕР - А

1
spor okul_u Bu spor okulu çok güzel.
(Эта спортивная школа очень хорошая.)

benim spor o k u l u m d a Benim spor okul_um_da sauna var.


(В моей спортивной школе есть сауна.)

benim spor okul_um_dan Ali benim spor okul_um_dan geliyor.


(Али едет /идёт из моей спортивной школы.)

benim spor okul_um_a Siz benim spor okul_um_a gelin!


(Приходите в мою спортивную школу!)

benim spor okul_ıım_u Sen benim spor okul_um_ıı çok beğeneceksin.


(Тебе очень понравится моя спортивная школа..)

benim spor o k u l u m l a Bu firma benim spor o k u l u m l a anlaşma yaptı.


(Эта фирма заключила соглашение с моей
спортивной школой.)

Benim spor o k u l u m u n bahçesi büyük.


( Сад моей спортивной школы большой.)

142
ПОСЛЕ С У Щ Е С Т В И Т Е Л Ь Н Ы Х З А К А Н Ч И В А Ю Щ И Х С Я НА
ГЛАСНУЮ

ПРИМЕР-В :

çalışma oda_sı Bu çalışma o d a s ı çok büyük.


(Этот рабочий кабинет очень большой.)

benim çalışma oda_m_da Benim çalışma o d a m d a bilgisayar var.


(В моём рабочем кабинете есть компьютер.)

benim çalışma o d a m d a n Ali benim çalışma oda m d a n kalem aldı.


(Али взял ручку из моего рабочего кабинета/в
моём рабочем кабинете.)

benim çalışma oda_m_a Siz benim çalışma oda_m_a gelin!


(Приходите в мой рабочий кабинет!)

benim çalışma oda_m_ı Sen benim çalışma oda_m_ı gördün mü?


( Ты видел мой рабочий кабинет?)

benim çalışma oda_m_la Benim çalışma oda_m_la senin çalışma o d a n benziyor.


(Мой рабочий кабинет схож с твоим кабинетом. )

benim çalışma odamın Benim çalışma oda_m_ın penceresi küçük.

penceresi ( Окно моего рабочего кабинета маленькое. >

143
SAAT K A Ç ? / ( С К О Л Ь К О СЕЙЧАС ВРЕМЕШ1=К()Т()ГЫП ЧАС?) \

l-(Saat) altı. 2- (Saat) altı buçuk. 3- (SaaO oniki.

( Сейчас 6 часов. ) ( Сейчас полседьмого ) ( ( \'i/4(H- 12 часов.)

• n - .« л

: ı

4- (Saat) on buçuk. 5- (Saat) beş-i beş 6- (Saat) dokuz-u


on (dakika) geçiyor.
(dakika) geçiyor.
(Сейчас 10 минут десятого)
(Сейчас полодин.) (Сейчас 5 минут шестого.)

9- (Saat) iki-y-e
7-(Saat) onbir-i çeyrek 8- (Saat) altı-y-ı yirmi
yirmi beş (dakika) var.
geçiyor. (dakika) geçiyor.
(Сейчас без 25 два.)
(Сейчас четверть двенадцатого.) (Сейчас 20 мин.седьмого.)

10- (Saat) beş-e çeyrek var. 11- (Saat) dörd-e on 12- (Saat) dokuz.

(dakika) var.
(Сейчас без 15 пять) (Сейчас без 10 четыре.) (Сейчас 9 часов.)

144
S A A T K A Ç T A ? / (ВО СКОЛЬКО?)

1) Ahmet (saat) altı-da kalkıyor.


(Ахмет встаёт в б(часов))

2) Mehmet altı buçuk-ta duş yapıyor.


(В полседьмого Мехмет принимает душ.)

3) Ayşe beş-i beş geçe yemek pişiriyor.


( В 5 минут шестого Aîtıue готовит
кушать.)

4) Leyla on bir-i çeyrek geçe uyuyor.


(Лейла ложится спать в 15 минут
двенадцатого.)

5) Onlar dörd-e on kala alışverişe gidiyor.

( Без К) четыре они идут делать


покупки.)

145
УПРАЖНЕНИЕ № 7 8

ДОПИШИТЕ П Р Е Д Л О Ж Е Н И Я

1- (07:10) Şimdi (saat)

2- (22:30) Ben genellikle (saat) uyuyorum.

3- (11:20) (Saat) kafedcn çıktık.

4- (12:55) (Saat) .

5- (14:15) (Saat)

6- (15:20) (Saat) sinemaya gel.

7- (22:25) Alî (saat) geldi.

8- (06:30) Onlar sabah (saat) kalkıyorlar.

9- (12:15) Uçak (saat) kalkıyor.

10- (16:40) (Saat) çay içeceğiz.

11- (18:05) (Saat) _buluşacagız.

12- (20:50) Ders (saat) bitti.

13- (21:30) (Saat) yemek yedik.

14- (22:45) (Saat) eve döndük.

15- (02:10) (Saat) bir gürültü duydum.

16- (15:10) (Saat) .

17- (17:30) Biz (saat) sinemaya girdik.

18- (23:40) (Saat) .

19- (05:25) (Saat) .

20-(13:20) Onlar (saat) evden çıktılar.

146
УПРАЖНЕНИЕ № 79
ДОПИШИТЕ О К О Н Ч А Н И Я ПРОШЕДШЕГО ВРЕМЕНИ [-Dİ ])

- Onlar harikaya para yatır

2- Biz geçen hafta kursa başla

3- Sen daha önce İstanbul'u gör

4- O süperrnarkette alışveriş yap

5- Ben bu haberi TV'den duy

6- Mustafa toplantıda hiç konuş

7- Siz hangi otelde kal

8- A y ş e niçin partiye gel

9- Onlar çok güzel yemekler pişir

10- Ben konserde seni hiç gör

11- Ali yolda elli kuruş bul

12- Eşim benden kahve iste

13- Biz dün konserde Hint müziği dinle

14- Ben Çin'de kung-fu öğren

15- Helene İstanbul'u özle

16- Biz hafta sonu evde temizlik yap

17- Affedersiniz! Ben randevuyu unut

18- Biz dün altı büyük balık tut

19- Siz niçin garsona bağır

20- Pardon! Siz ne sor ?

147
УПРАЖНЕНИЕ № 80
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕНИ [-yor]
или ПРОШЕДШЕГО ВРЕМЕНИ [-Dİ ])

1- Hayır, ben geçen hafta hiç çalış

2- Onlar okula her gün git

3- Ben Ayşe'ye dün telefon et

4- O on yıl önce sosyoloji oku

5- Dün ders saat birde bit

6- Onlar her akşam saat yedide işten çık


c
7- Siz dün gazeteleri oku ı

8- Biz her gün TV seyret

9- Ayşe Kars'ta doğ

10- Biz her zaman gül

11- Biz dün eski arkadaşlara rastla

12- Ben her zaman çok soru sor

13-0 adam her zaman yalan söyle

14- Yunus balıklan çok hızlı yüz__

15- Ben dilenciye yanlışlıkla 10 lira ver

16- Yağmur yağ ?

17- Siz sık sık espri yap

18- Ben çok iyi yüz

19- Sen dün niçin hiçbir şey sor

20- Onlar sağlık için yürü

148
УПРАЖНЕНИЕ № 81

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ ГЛАГОЛА «ЕСТЬ» В НАСТ.ВР,

1- Sen çok akıllı

2- Onlar burada mutlu

3- Siz öğretmen
ö'

4- Ben bugün
ı
t>
biraz hasta

5- Onlar her zaman karamsar

6- Siz genellikle iyimser

7- Pardon! Ben bugün meşgul

8- Bu sokak çok gürültülü

9- Sen çok cesur

10-Biz biraz korkak

11- Ben iyi bir şoför

12- Siz sporcu

13- Atletler çok çevik

14- Süleyman Bey bir şef_

15-Biz suçlu

16- Ben aşçı

17- Onlar iyi sanatçı

18- Siz hiç kibar

19- O hasta , çok sağlıklı.

20- Hayır, ben Arjantinli , İspanyolum.

149
УПРАЖНЕНИЕ № 82
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ НАСТ.ВР. [yoı |, ПРОШ.ВР. [-Dİ |;
«ЕСТЬ» В НАСТ.ВР. или В ПРОШ.)

1- О dün hasta , okula gelmedi.

2- Siz dün akşam partide çok neşeli

3- Onlar şimdi a ç _ , lokantaya gidiyorlar.

4- Hayır, siz yarın çalış

5- Evet, onlar her hafta kompozisyon yaz

6- Ben şimdi çok üzgün , çünkü yanlış cevap verdim.

7- Sen genellikle az konuş

8- Siz dün yüz ?

9- Kimler yarın bizimle şehir turu yap ?

10-Biz üniversite arkadaşlarımızla her yıl buluş

11-Niçin bekliyoruz? Ayşe saat kaçta gel

12-Onlar çok çalışkan

13-Sen hiç çalışkan

14-Biraz önce kim telefon et

15-Siz niçin burada otur ? Haydi yemek masasma!

16-Dün profesör kaç saat konuş ?

17-Tamam, gelecek defa evi ben temizle

18-Biz yarın saat kaçta maç yap ?

19-Selami dün akşam çok mutlu , devamlı güldü.

20-Hayır, ben ye , çünkü tokum.

150
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 83

Д О П И Ш И Т Е С У Ф Ф И К С Б У Д У Щ Е Г О В Р Е М Е Н И ([-ЕсЕк]) |

1- Biz bir saat sonra uçağa bin __

2- Hayır, ben çay iç , teşekkürler.

3- Ben bir kek al

4- Onlar bu fiilleri ezberle _^

5- Ben saat on birde dön

6- Bu kayakçı olimpiyatlarda kay

7- Ahmet cezalısın, beş tur koş

8- (Ben) şimdi size bir hikaye oku

9- Biz bugün gelecek zaman ekini öğren

10- (Ben) Mektubu yarın postala

11- Siz bu filmde çok kork

12- Sence Ayşe bizi tanı

13- Yarın kar yağ

14- Şimdi biz 10 km. yürü

15- Ben seni 10 dakika sonra ara

16- Öğrencilerim bu yazarı araştır

17- Sen bizi nerede bekle

18- Sen salona bak, ben şu odaya bak

19- Söz veriyorum, artık seni hiç ü z _

20- Ben bugün evden hiç çık

151
УПРАЖНЕНИЕ № 84

ДОПИШИТЕ НЕОБХОДИМЫЕ ОКОНЧАНИЯ

1-Biz yarın parti ver

2- Siz çok iyi , yardımınız için teşekkürler.

3- Ayşe yeni bir saç modeli dene , ama güzel olmadı

4- Terzi pantalonumu iki gün sonra dik

5- Hafta sonu çalışmadım, çok iyi dinlen

6- Hava çok soğuk, nehir don

7- Ben şimdi duyuyorum, sen duy ?

8- Ali! Lütfen marketten su al

9- Siz ne düşün ?

10- Biz yarın akşam çok eğlen

11- Onlar gelecek ay evlen

12- Bilim her gün geliş

13- Dün birinci köprü kapalıydı, ben ikinci köprüden geç_

14- Sen şimdi ne hisset ?

15- O dün akşam çok yorgun , eve gitti.

16- Affedersiniz! Biz çok üzgün

17- Sen şimdi hiçbir şey ye

18- Sen yarın ne yap ?

19- Siz dün nereye git ? Her yerde sizi aradık.

20- Sen çok neşeli bir insan

152
УПРАЖНЕНИЕМ» 85

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ И
GEÇEN HAFTA T Ü R K İ Y E ' Y E GELDİM

1) Benim ad Deniz. 2) Ben Almanya' yaşıyorum. 3) Benim

lc de Almanya 1 yaşıyor. 4) Benim baba Alman, ama iyi Türkçe

anuş 5) Şimdi ben de Türkçe öğren . 6) Geçen hafta

ürkiye' gel . 7) Benim iki kardeş var. 8) Bir kız

ardeş , bir ağabey var. 9) Kız kardeş Suzan lise

ıkuyor. 10) Abi Jan üniversiteyi bitir . 11) O şimdi mühendis. Bir

iirket çalışıyor. 12) Jan ve Suzan geçen yıl Türkiye' geldi ve onlar

rürkiye'yi çok sev

13) Ben her gün saat yedi kalk . 14) Duş yap

15) Sonra okula git . 16) Saat sekiz buçuk okul kahvaltı

yapıyorum. 17) Sonra ders başla 18) Ders saat bir bit
19)Ve ben Taksim' git_ 20) Yemek ye .. 21) Bazen
arkadaşlarımla buluş ve sahilde bir kahvehane gidiyoruz. 22)
Orada çay iç , tavla oyna veya sohbet et . 23) Sonra
ben ev dön

24) Geçen hafta kuzenler ile plaj git.


25) Plaj. güneşlen yüz 26) Öğleyin güzel bir
restoran_ yemek ye .. 27) Yemek bir kafe
otur , kart oyna 28) Öğleden sonra tekrar plaj

git , güneşlen _. 29) Plaj_ deniz bisikleti vardı. 30) Biz


bisiklet bin .31) Sonra .

153
УПРАЖНЕНИЕ № 86

ВЫБЕРИТЕ П Р А В И Л Ь Н Ы Й О Т В Е Т

1- Sınıfta kimler
a) değil b) var с) nerede d) mi

2- Burası
a) nereye b) nereden c) neresi d) neye

3- Bizim sınıf hiç uzun boylu öğrenci


a) sınıfımızda / yok b) sınıfınızda / var
c) sınıfımızda /değil d) sınıfımda/var

4- Ahmet her hafta anne telefon ediyor.


a) annesiye b) annesinde c) annesine d) annesini

5- Ayşe dün akşam koca çok kızdı.


a) kocasına b) kocasından c) kocayı d) kocada

6- Burası hastane, lütfen sigara iç !


a) içmiyorsunuz b) içmeyin c) içmedin d) içmeyeceksiniz

7- Her gün baba araba okula geliyorum.


a) babamın arabasıyla b) babam arabasıyla
c) babamın arabasında d) babamın arabasınla

8- Ev balkon çok güzel çiçekler var.


a) evin balkonunda b) evde balkonunda
c) evnin balkonunda d) evin balkonda

9-Senin büro adres bilmiyorum.


a) büronun adresi b) büronun adresini
c) bürosunun adresini d) büron adresini

10- Uçakla İstanbul-Ankara ara 50 dakika sürüyor.


a) arada b) arası c) aradan d) arayı

11- Siz geçen hafta bir dergi oku


a) okuyorsunuz b) okuyacaksınız c) okudunuz d) okuyun

154
2- Ahmet bugüne kadar hiç hasta ol
a) olmuyor b) olmayacak c) olmadı d) oldu

1 3- Sen dün Taksim'


a) neredeydin? b) de miydin? c) de misin? d) de miydi?

14- Biraz sonra ödevimi bitir


a) bitirdim b) bitirmedim c) bitireceğim d) bitirmiyorum

15- Biz daha önce Türkiye'ye hiç gel .


a) gelmedik b) gelmiyoruz c) gelmeyeceğiz d) gel

16- Gelecekte her evde bilgisayar ol


a) oldu b) oluyacak c) olacak d) oluyor

17- O geçen ay iki kitap oku


a) okuyor b) oku c) okudu d) okuyacak

18- Dün akşam çok yorgun


a) yorgunum b) yorgundum c) yorgun değilim d ) yorgunmadım

19- Biz gelecek hafta hep beraber pikniğe git


a) gideceğiz b) gittik c) giteceğiz d) git

20- Onlar her gün spor yap


a) yapıyor muyuz? b) yapıyor musun?
c) yapıyor musunuz? d) yapıyorlar mı?

155
УПРАЖНЕНИЕ № 87
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ
1- Salih" ceket renk yeşildir.

2- Vanessa, Boğaziçi Üniversitesi4 yurt kalıyor.

3- Ahmet, gözlüğünü televizyon üst unuttu.

4- Lütfen pencere aç!

5- Yarın oda camlar ve yerler sileceğim.

6- Lütfen, televizyon ses kıs!

7- Bu sınıfta bazı öğrenciler Kazakistan' geliyor.

8- Bu akşam lokanta biftek yiyeceğim.

9- Lütfen sınıf gir!

10-Ben dün akşam çok geç uyu

11-Babam yarın Ankara'dan gel

12-Lütfen (sen) gürültü yap , ben şimdi çalış_

13-Siz dün nerede ?

14-Ben daha önce Türkiye'ye hiç gel

15-Onlar her gün spor yap ?

16-Gelecek hafta hep beraber pikniğe git

17-Biz dün akşam çok yorgun

18-0 her hafta bir film seyret

19-Ben dün hiç yalan söyle

20- Pardon, ben sizi gör

156
УПРАЖНЕНИЕ № 88

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1 - Onlar tatilde şarkı söyle ve dans et

2- Ben geçen yıl tatile git , çünkü zamanım yoktu.

3- Ankara'ya uçak gitmek istemiyorum.

4- Sen baba doktor mu?

5- Sakın sen yarın sabah geç kal , çünkü önemli bir toplantı var.

6- Biz her gece kitap oku ve sohbet et .

7- O hiç para harcamak iste _, çünkü o çok cimri.

8- Biz boy uzun, çünkü biz basketbolcuyuz.

9- Ali gençken çok çalışkan

10- Ben gelecek yıl üniversiteyi bitir

11- Ayşe' araba pahalı ve güzel.

12- Bu akşam ben arkadaş ev parti var.

13- Lütfen (siz) çayıma şeker koy ! Ben çayı şekersiz içiyorum.

14- Bu ofis sekreterler çok iyi.

15-Ali' arkadaş ev gittim.

16- Ali: Niçin geldin? Ayşe: Çünkü seni görmek iste

17- Zeynep dün okula gitmedi, çünkü hasta .

18- İki ay önce Sevim ve eşi Bodrum'a git ve çok eğlendi.

19- Ben bu akşam işten sonra diskoya git .

20- Uçakla yolculuk yapmıyorum, çünkü uçak korkuyorum.

157
УПРАЖНЕНИЕ № 89

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1 - Çocuklar havuz yüzüyorlar.

2- Otobüs klima yok.

3- Biz otobüsü bekle .

4- Onlar fare korkuyorlar.

5- Onlar bilgisayarı taşı .

6- Ben İstanbul' seviyorum.

7- Ben öğretmen soru soruyorum.

8- Biz dün öğretmenle bir saat sohbet et

9- Ben geçen yıl tatilde her gün bisiklete bin

0- Ben geçen hafta tatilde .

1-Evet, biz şimdi sınıf .

2- O dün akşam hasta

3- Lütfen (sen) burada sigara iç

4- Sen partiye gel , sınavın var, evde çalış!

5-Ben babam araba Taksim'e geldim.

6- Ben Mustafa' konuşuyorum.

7- Ben şemsiyem trende unuttum.

8- Biz dün çay bahçe bir saat oturduk.

9-Onun ev bahçe havuz var.

20-Ben yarın piknik git .

158
УПРАЖНЕНИЕ № 90

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1- Ау^с' saçlar sarı.

2-Sen ev Taksim'e uzak mı?

3-Siz araba teyp var mı?

4- iş ev otobüs gidiyorum.

5- Ben o kitaplar okudum.

6- Dün Taksim' eski bir arkadaş gördüm.

7- Çocuğum her gün iki kere mutlaka dişler fırçalıyor.

8- Anne ve baba çok özledim.

9- Lütfen televizyon ses biraz kıs!

10- Kardeşim köpekler çok korkuyor.

11-Biz bugünden sonra bir daha asla bu lokantaya git .

12- Biz o günden sonra bir daha hiç onlarla görüş .

13- Siz gelecekte neler yap ?

14- Babam Antalya'yı hiç gör .

15- Siz saat sekizde evde ?

16-10 yıl önce saçlarım çok , ama şimdi kel

17- Sen her gün spor yap ?

18- Lütfen siz burada konuş , hastalar rahatsız oluyor.

19- Ayşe ev salon temizledi.

20- Onlar gelecek yıl üniversiteye başla .

ıs*
УПРАЖНЕНИЕ № 89

ДОПИШИТЕ О К О Н Ч А Н И Я """]

1-- Çocuklar havuz yüzüyorlar

2-• Otobüs kliı


ma yok.

3- Biz otobüsü bekle

4- Onlar fare korkuyorlar.

5- Onlar bilgi sayan taşı •

6- Ben İstanbul' seviyorum.

7- Ben öğretmen soru soruyorum.

8- Biz dün öğretmenle bir saat sohbet et

9- Ben geçen yıl tatilde her gün bisiklete bin

0- Ben geçen hafta tatilde .

1-Evet, biz şimdi sınıf .

2- O dün akşam hasta

3- Lütfen (sen) burada sigara iç

4- Sen partiye gel , sınavın var, evde çalış!

5-Ben babam araba Taksim'e geldim.

6- Ben Mustafa' konuşuyorum.

7- Ben şemsiyem trende unuttum.

8- Biz dün çay bahçe bir saat oturduk.

9-Onun ev bahçe havuz var.

20-Ben yarın piknik git .

158
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 90

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1 Лу^с1 saçlar sarı.

2- Sen ev Taksim'e uzak mı?

3-Siz araba teyp var mı?

4- îş ev otobüs gidiyorum.

5- Ben o kitaplar okudum.

6- Dün Taksim' eski bir arkadaş gördüm.

7- Çocuğum her gün iki kere mutlaka dişler fırçalıyor.

8- Anne ve baba çok özledim.

9- Lütfen televizyon ses biraz kıs!

10- Kardeşim köpekler çok korkuyor.

11-Biz bugünden sonra bir daha asla bu lokantaya git

12- Biz o günden sonra bir daha hiç onlarla görüş .

13- Siz gelecekte neler yap ?

14- Babam Antalya'yı hiç gör .

15- Siz saat sekizde evde ?

16-10 yıl önce saçlanm çok , ama şimdi kel

17- Sen her gün spor yap ?

18- Lütfen siz burada konuş , hastalar rahatsız oluyor.

1 9 - A y ş e ev salon temizledi.

20- Onlar gelecek yıl üniversiteye başla .


УПРАЖНЕНИЕ № 91

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАН ИЯ ]

1- О her sabah saat (08:15) uyanıyor.

2- Hindistan' Türkiye4 neyle geldiniz?

3- Affedersiniz , Fransız Konsolosluk nerede?

4- Evde çamaşır makine var mı?

5- Taksim'eAli' araba gittik.

6- Babam dün hasta , bunun için işe gitmedi.

7- Bugün cüzdan evde unuttum, arkadaşımdan borç para aldım

8- Biz geçen ay Antalya'daydık. Siz nerede ?

9- Ben dün bütün gün ev .

0-Lütfen (siz) buraya arabanızı park et ! Çünkü yasak.

1- Onlar yann kurstan sonra nereye git ?

2- Ben dün çok yorgun , şimdi yorgun değil .

3- Kız kardeşim 2 yıl sonra doktor ol .

4- Ahmet öğretmen ol istiyor.

5- Ne iç istiyorsunuz?

6- Sen İstanbul'da çok mutlu

7- Ayşe baba her ay para alıyor.

8- Biz dün müzeye git , yann restorana git

9- Dün yorgundum, eve taksi gittim.

20- Biz o yarın konuşacağız.

160
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 92

L ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

Ben her sabah süt iç

2- Eşim İstanbul Üniversite' çalışıyor.

3- Ayşe 1 nerede gördünüz?

4- Benim oğul kitabı masada.

5- Uçak saat kalkacak! (18:15)

6-Ali: Saat kaç? Bekir: (13:50) Saat

7- Ali' iki çocuk var.


8- Ben, Ayşe'yle geçen yıl bir parti tanıştım.

9- Turistler polis adres soruyor.

10- Murat ev okul yürüyor.

11- Ben hasta ol istemiyorum.

12- Annem şimdi çok iyi, ama dün hasta

13- Onlar bayram tatilinde Antalya'

14- Siz daha önce Türkçe öğren

15- Biz okula deniz otobüs geliyoruz.

16-Okul eve bisikletle geliyorum.

17- Biz yarın film seyret

18- Ben bugün hiçbir şey yapmak iste

19-Paris' İstanbul' hangi günler uçak var'

20- Lütfen pencere aç, hava sıcak!

161
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 93

ДОПИШИТЕ О К О Н Ч А Н И Я

1 - Ahmet araba İtalya4 aldı.

2- Yasemin yarın İstanbul' gel

3- Sen dün kahvaltı yap ?

4-Emine büroya her gün taksiyle git .

5- Senin kız kardeşinin ad ne?

6- Rahatsız oluyorum, lütfen (sen) sigara iç !

7- Çocuklar! Siz sakın gürültü yap !

8- Biz geçen hafta izmir'de .

9- Ben 3 yıl önce öğrenci , şimdi öğretmenim.

0- Hayır, şimdi yorgun değil .

1- Lütfen (sen) buraya arabam park et , çünkü yasak!

2- Onlar yarın bu lokantada yemek ye .

3- Geçen hafta siz nerede futbol oyna ?

4- Arkadaşlar gelecek, ben birazdan Japon yemeği pişir

5- Sen yarın saat ikide gel !

6- Kahvaltıda ne iç istiyorsunuz?

7- Ben iki ay önce bekar , şimdi evliyim.

8- Senin anne ofis Ortaköy'de mi?

9-Onun adres kaybettim.

20- Kalem, Ali' masa .

162
УПРАЖНЕНИЕ № 94

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1 - Kurs ne yapacaksın?

2- Otelin bahçe büyük bir havuz var.

3- Sözlük masamda unuttum.

4- Kardeşimin çocuk çok seviyorum.

5- Yarın kimle tiyatro gideceksin?

6- Dün otobüs bindik.

7- İki gün sonra arkadaşını ziyaret et

8- Öğrenciler şimdi teneffüs .

9- Ayşe dün neşeli , bugün durgun.

0- Biz Türk yemekler çok seviyoruz.

1-Lütfen oda kapı kapat!

2- Ben bu akşam kardeş ev yemek yiyeceğim.

3- Geçen yıl bu pansiyon kaldık.

4-Dün çok erken işe gel •

5- O lisede futbol takımının kaptanı

6- Arkadaşlarım ve ben gelecek yıl okulu bitir

7- Ben yarın senin bisikletinle gez

8- Lütfen arabam sigara içme!

9- Asla (Sen) benimle böyle konuş

20- O hiçbir zaman yemek pişir , hep lokantada yiyor

163
УПРАЖНЕНИЕ № 95

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ J

1- Benim kedi adı Alo.

2- Çocuklar park oynuyorlar

3- Benzinin litre kaç lira?

4- Ben İstanbul'da çok mutlu

5- Arkadaşlar, lütfen burada sigara iç

6- Ben geçen yıl bu şirkette sekreter

7- Siz genellikle hafta sonu çalış

8- Siz evli ?

9- Benim iki kardeş var.

10- Ali- Kitap nerede? Ayşe- Kitap masa

11- Ahmet - Sen уагш gelecek misin? Murat - Evet, gel

12- Ben 30 Mart 1999' doğdum.

13- Sizin ev kim boyadı?

14- Ayşe aile çok özledi.

1 5 - A l i - A y ş e geldi mi? Leyla- Hayır, gel

16- Ahmet- Parkın admı biliyor musun? Murat- Evet, bil

17- Ali- Yarın kim gelecek? Veli- Biz gel

18- Ali- Siz dün kimle konuştunuz? Ayşe- Metin'__

19- Sen iyi ?

20- Dün okul bahçe basket oynadık.

164
У П Р А Ж Н Е Н И Е № 96

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1- B i z her halin sonu tenis oyna

2- Nereye gitmek istiyorsun? Parka git

3- Saat kaç? (12:55)

4- Saat kaçta uyuyorsun? (1 1:15)

5- Biz genellikle evde yemek ye_

6- Sen nerede çalışıyorsun? Taksim'de

7- Kemal sigara nefret ediyor.

8- Çocuklar palyaço gülüyorlar.

9- Her yaz aynı pansiyon kalıyorum.

0- Biz dün alışveriş yap

1- Sen geçen yıl İzmir'e git

2- Siz dün gazete oku

3-Biz okul Taksim'de.

4- Ben köpek yok.

5-Siz araba var mı?

6-Sen saçlar çok uzun.

7- Dün ben çok hasta

8- Biz geçen hafta İzmir'

9- Bilmiyorum, neden? Ama ben bugün çok mutlu

20- Siz Fransız mısınız?

Hayır, ben

165
21- Ayşe Hanım, lütfen şu faksı gönder

22- Yarın okul kapalı. Derse gel

23- Bu akşam sinemaya gidecek misin?

Hayır,

24- Ali' araba klima var.

25- Biz, sen köpek korkuyoruz.

26- Marmara Üniversite okuyor.

27- Ayda kaç defa sinemaya gidiyorsun'

28- İstanbul'da mutlu musun?

Evet,

29- Saat kaçta ofise gidiyorsun? (8.30)

30- Al, benim kalem _ v a z !

31- Siz gelecek hafta çalış

32- Sen, Leyla' arkadaşlar nerede tanıştm?

33- Siz, Mustafa' anladınız mı?


soru

34- Biz bu maçı kazandık, şimdi çok sevinçli

35- Sen her sabah kahvaltı yap

36- Sizin uçağınız yarın (saat) kaçta hareket et

37- Sen ne seyrediyorsun? Belgesel bir film seyret

38- Gelecek ay kim konferans ver

39- Senin kitap var mı?

40- Benim yol_ bir market var, ne istiyorsun?

166
УПРАЖНЕНИЕ № 97

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1- Mclımcl, okuhı kardeş bisiklet geldi.

2- Selim" ceket çok büyük.

3- Ali piknik bisiklet gidecek.

4- Maria, Boğaziçi Üniversitesi' yurt kalıyor.

5- Bu pantalonu arkadaş dükkan aldım.

6- Ahmet gözlüğünü televizyon üst unuttu.

7- Lütfen, pencere aç!

8- Yarın oda camlar ve yerler sileceğim.

9- Lütfen, televizyon ses kıs!

ДОПИШИТЕ НЕОБХОДИМЫЕ ОКОНЧАНИЯ

0- Ben dün akşam çok geç uyu

1- Babam yarın Amerika'dan gel

2- Lütfen gürültü yapmayın, ben biraz sonra uyu

3- Biraz sonra ben size bir som sor

4- Ben daha önce Afrika'ya hiç git

5- O hasta, her gün on altı saat uyu

6- Sence bu maçı kim kazan

7- Patron gelecek ay bize prim ver

8- Hasta adam her gün ilaç al

167
УПРАЖНЕНИЕ № 98

ДОПИШИТЕ О К О Н Ч А Н И Я

1- Sınıfta kimler

2- Burası

3- Bizim sınıf hiç çiçek .

4- Ayşe her hafta (onun) anne telefon ediyor.

5- Ayşe dün akşam (onun) oğlu çok kızdı.

6- Burası kütüphane. Lütfen (siz) burada sigara iç

7- Sevda Hanım' balkon çok güzel çiçekler var.

8- Senin büro adres bilmiyorum.

9- Biz her hafta bir film seyret .

10- Sen dün okul ?

11 - Ben biraz sonra ödevimi bitir

12- Biz daha önce Türkiye'ye hiç gel

13- Ben her gün iki gazete oku

14- Ben dün akşam çok mutlu

15- Gelecek hafta hep beraber lokantaya git

16- O her gün spor yap

ОТВЕТЬТЕ НА В О П Р О С Ы

17- Uçak saat kaçta kalkıyor?

(08:45).

18-Dün neredeydin? Ev

168
19- Ankara'ya saat kaçta uçak var?

(09:20)

20- Onunla saat kaçta buluşacaksın?

(10:30)

21- Günde kaç saat Türkçe çalışıyorsun?

Sekiz saat

ВОССТАНОВИТЕ ВОПРОСЫ

22-

Hayır, benim evim yok.

23-

Geçen yaz Antalya'daydım.

24-

Evet, John ödev yapacak.

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

25- Ali' üniversite kütüphane yok.

26- Biz, Antalya' plajlar güneşlenik ve dinlendik.

27- Adam çok kızdı, bak! Biraz sonra bize bağır .

28- Otelde boş oda yoktu, şeh(i)r park uyuduk.

29- Bizim şoför taksiciyle kavga etti.

30- Bak! Adam ağaç alt kitap okuyor.

31-Ben, Ayla' çay döktüm.

32- Sen benim öğretmen konuştun mu?

1АО
УПРАЖНЕНИЕМ» 99

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1- Onlar gelecek tatilde şarkı söyle ve dans et

2- Ben dün partiye git . çünkü zamanım yoktu.

3- Yann Ankara'ya saat kaçta gidiyorsun? ( 8.30 )

4- Bodrum'a uçak gitmek istemiyorum.

5- Sen baba_ doktor mu?

6- Sakın sabah geç kal , çünkü çok önemli bir iş var.

7- Biz her gece kitap oku .•

8- O hiç para harcamak iste _ _ , Çünkü o çok cimri.

9- Biz bov uzun, çünkü biz basketbolcuyuz.

0- Ali gençken çok çalışkan •

1- Ben gelecek yıl üniversiteyi bitir

2- Ayşe' araba eski, ama güzel.

3- Bu akşam ben ev parti var.

4- Lütfen çayıma şeker koy ! Ben çayı şekersiz içiyorum.

5- Bu şirket sekreterler çok iyi.

6-Ali' ev gittik.

7- Niçin geldin?

Çünkü seni görmek iste .

8-Annem babam yann İstanbul'a gelecekler.

9- Zeynep dün okula gitmedi, çünkü hasta_ .

170
20- iki ay önce Sevim ve eşi Bodrum'a git ve çok eğlendi

21- Ben bu aksam işten sonra diskoya git .

22- Uçakla gitmek istemiyorum, çünkü uçak korkuyorum.

ОТВЕТЬТЕ НА ВОПРОСЫ

23- Şimdi saat kaç? ( 6.25 )

24- Ali nereden geliyorsun?


Üniversite
25- Otobüste kim var?
(insanlar)

[ ВОССТАНОВИТЕ ВОПРОСЫ

26-
Hayır, babam öğretmen değil.
27-
Gelecek hafta annemi ziyaret edeceğim.
28-
Biz çocuklarımızla sohbet ediyoruz.
29-
Ali kaşıkla salata yiyor.
30-
Senin kahven masada.
31-
Biz dün tiyatroya gittik.
32-
Ben yarın geleceğim.

171
УПРАЖНЕНИЕ № 100

ДОПИШИТЕ О К О Н Ч А Н И Я

1 - Onlar sahil yüzüyorlar.

2- Ev klima yok.

3- Ben şu anda kafede seni bekle

4- Biz yalnız uçak korkuyoruz.

5- Siz yarın tiyatroya git

6- İşçiler yarın bu mobilyaları taşı

7- Ali, Ayşe' seviyor.

8- Ben, Mehmet' bir soru sordum.

9- Biz dün dedem sohbet ettik.

10- Ben geçen yaz tatilde her gün bisiklete bin

11- Sen dün nerede ?

12- Onlar şimdi İstanbul'

13- Lütfen (siz) burada sigara iç

14- Sen partiye gel . Sınavın var.

15- Beyefendi, lütfen bir saat sonra ara

16-Bu çorba tuz yok.

17- Pardon! Siz ad unuttum.

18-0 şemsiye var mı?

19- Biz ev bahçe havuz var.

20- Hayır, sakın yalan söyle !

172
УПРАЖНЕНИЕ № 101

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

I- Sen kaç dil konuş

2- Biz iyi dans et

3- Kadıköy'e vapur gidiyorum.

4- Sen günde kaç saat çalış

5- Siz ne tür müzik sev

6- Çocuklar saat kaçta kalk

7- Dün toplantı saat 17:00'de bit

8- Siz doktor

9- Topkapı Sarayı' gördün mü?

10- Dün hasta miydin? Evet, hasta

11- Ayşe İstanbul Üniversite okuyor.

12- Dün hava çok soğuk

13- Ahmet diş doktor gitti-

14- Onun baba ad Maruf.

15- Biz dün hiç meyve ye

16- Ahmet В ey'in kız ressam.

17- Lütfen (siz) bağır ! Hastalar rahatsız oluyor.

18- Ben dün ilginç bir haber oku

19- Sen ne içmek

20- Ben yarın arkadaşlanmla buluş

173
УПРАЖНЕНИЕ № 102
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1- Benim köpek ad Kara.

2- Siz dün hiç gazete oku

3- Biz her hafta sonu futbol oyna

4- Ben bu sabah saat kahvaltı yaptım. (10:15)

5- Saat geleceğiz. (21: 00)

6- (Siz) Lütfen arabanızı buraya park et

7- Türkiye'de mutlu musun?

Evet. mutlu

8- Sen hasta mısın?

Hayır, hasta

9- Onlar sık sık buluş ve sohbet et

10-Siz romanlar çok seviyoruz.

11-Otel balkon çok güzel çiçekler var.

ДАННЫЕ ПРЕДЛОЖЕНИЯ НАПИШИТЕ В


ОТРИЦАТЕЛЬНОЙ ФОРМЕ

12- О koşuyor. /

13-Sen bak. /

14- Onlar gelecek. /

15- Biz dün film seyrettik. /

16- Uyudular. /

17-Yürüyeceğiz. /

18-Tamam, sor! /_

19-Bekle!/

20- Anladım. /

174
УПРАЖНЕНИЕ № 103
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1- hı/ dün bütün gün seni ara

2- Saat (08:20)

3- Nerelisin? Ankaralı

4- Film güzel miydi? Tabii çok güzel

5- Biz şimdi çay iç iste

6- Onlar sen çok seviyorlar.

7- Siz Arjantinli

8- Ayşe! Sen çok güzel

9- Onlar ne iste

10- Saat kaç? (09:00)

11- Saat kaç? (14:00)

12-Saat kaç? (17:45)

13-Saat kaç? (07:10)

14- Sadi Bey her sabah kahve iç

15- Sen git, salon uyu!

16- Köpek benim bacak ısırdı.

17-Ben, Salih' ev boyayacağım.

18- Sen (saat) kaçta uyudun?

(23:20 )_

19- Onlar yann (saat) kaçta uçağa bin

20- Siz dün toplantıya katıl

175
УПРАЖНЕНИЕМ» 104

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ J
1- Biz göl yüzüyoruz.

2- Bu dükkan tornavida yok.

3-Biz dün 5 saat seni bekle

4- Çok kişi fare korkuyor.

5- Siz dün alışveriş yap

6- İşçiler şimdi eşyaları taşı

7- O eski sevgilisini hâlâ sev

8- Ben öeretmen bir soru sordum.

9-Biz yarın bisiklet gezeceğiz.

10- Sen dün nerede

11- Ben geçen yıl bu zamanda Hawai'de

12- Burası kütüphane, lütfen yüksek sesle konuş

13-Ahmet' ev çok büyük bir TV var.

14-Bu yemek tat ilginç.

15-Siz ev yok mu?

16-Sen bu kitap okudun mu?

17- Ahmet partide Ayşe' dans etti.

18-Bizim oda temizlediler.

19- Sen bizim kardeş tanıştın mı?

20- (Biz) yarın akşam ne pişir

176
У П Р А Ж Н Е Н И Е JVo 105

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

Dün kim sinemaya gittiniz?

2- O çanta takside unuttu.

3- Bizim araba bozuk.

4- İler hafta bu çay bahçe oturuyoruz, sohbet ediyoruz.

5- Onun ev bahçe eski bir heykel var.

6- Babam dün Fransa' geldi.

7- Biz yarın tiyatroda oyun seyret

8- Sen dün Ali Bey'le konuş

9- Onlar iyi dans et

10- Ben saat sekiz çeyrek kala geleceğim.

11 - Lütfen yarın beş on geçe gelin!

12- Sen nerelisin?

Ben Ankaralı

13- Biz şimdi nerede

14- Senin baban emekli

15- Siz yann Topkapı Saray gideceksiniz.

16- Lütfen (siz) pencereyi kapat

17- Onlar dün üzgün

18- O şu anda çalış

19- Bugün değil, biz yann toplantı yap

20- Ali ödevlerini bitir , şimdi uyuyor.

177
УПРАЖНЕНИЕ № 106

ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ

1-Ayşe neler hoşlanıyor?

2- Hayır, biz yarın gel

3- Sen dün hasta

4- Evet, Ali ve Ahmet işlerini bir saat önce bitir

5- Biz öğrenciyiz, Boğaziçi Üniversite okuyoruz.

6- Evet, ben Dolmabahçe Saray gittim.

7- Dün hava nasıl

8- Ben yarın göz doktor gideceğim.

9- Benim arkadaş ad Münir.

0- Senin baba meteorolog mu?

1- Beyefendi, lütfen telefonunuzu kapat , burası tiyatro.

2- Bak, Ayla bu ilaç kullanma, bu sağlığın için tehlikeli.

3- Ben her zaman çok üşü

4- Sen şimdi gül

5- Ben her gün yürü

6- Ayşe bizim davet kabul etti.

7- Şeh(i)r merkez miting var.

8- Biz eşim ülke evlendik.

9- Onlar gelecek ay İstanbul'a dön

20- Bu sinema kafeterya patlamış mısır alacağım.

178
УПРАЖНЕНИЕ № 107

с ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ 1
I - Nasılsın? İyi

2- Sen yarın bizimle sinemaya gel

3- Biz geçen hafta hiç çalış

4- Onlar çok yorgun

5- Siz çok nazik

6- Her gün saat sekizde ev çıkıyorum.

7- Lütfen (siz) gürültü yap

8- Senin kardeş var mı?

9- Siz burada mutlu

0- Sen nereye git istiyorsun?

1- Siz yarm spor yapacak mısınız?

Evet, yap

2- Yarın park koşacağım.

3- Bu sabah otobüs kahvaltı yaptım,

4- Şu ağacm dallar harika meyveler var.

5- Senin arabanın marka ne?

6-O ne kağıt kesti?

7- Çocuk kuaför makas kağıt kesti.

8- Siz bu soru cevap çok düşüneceksiniz.

9- Dedektif bu şirket sekreter şüpheleniyor.

20-(Sen)ev salon kirletme!

179
УПРАЖНЕНИЕМ» 108
ДОПИШИТЕ ОКОНЧАНИЯ J
I- Bu aktrist saçlar çok güzel değil mi?

2- Benim masa bir kitap var.

3- Bu sandviçin iç ne var ?

4- Biz Türkiye'yi Çok sev

5- Biz hangi restoran gideceğiz?

6- Aslıgül yarın istanbul' gel.

7- Onlar kahve iç istiyorlar.

8- Kalk, kalk! Hâlâ uyu

9- Biz şimdi çay içmek iste

10- Sen geçen cumartesi maç seyret

11-İstanbul' İzmir' gemiyle gittik.

12-Senin çanta ne var?

13- Hanımefendi! Siz çok güzel

14- Sen Antalyalı

15- Sence ben zayıf

16- Biz dün çok kızgın

17- A) Sen ne yapmak istiyorsun?

B) Ben şimdi kitap oku

18- A) Siz kahve içmek istiyor musunuz?

B) Hayır, biz kahve iç

19) A) Bilgisayar nerede?

B) Ali' dolap

180
КЛЮЧИ К УПРАЖНЕНИЯМ

УПРАЖНЕНИЕ № 1
1- Sizin adını/ ne? (Senin adın ne?) 2- Memnun oldum. 3- Memnun oldum
4- Teşekkür ederim, İyiyim. (Teşekkürler iyiyim.) 5- Nereden geliyorsunuz?
(Nereden geliyorsun?) 6- Ne iş yapıyorsunuz? ( Ne iş yapıyorsun?) 7- Siz ne iş
yapıyorsunuz? ( Sen ne iş yapıyorsun?) 8- İyi günler.

УПРАЖНЕНИЕ № 2
1- kalemler 2- bardaklar 3- pencereler 4- kaşıklar 5- kitaplar
6- ceketler 7- gömlekler 8- okullar 9- tabaklar 10- ayakkabılar 11- gözler
12- üzümler 13- telefonlar 14- masalar 15- öğrenciler 16- mumlar
17- kitaplar 18- ağaçlar 19- yastıklar 20- filmler 21- aktörler
22- televizyonlar 23- müzikler 24- içecekler 25- yiyecekler
26- taksiler 27- güller 28- odalar 29) çocuklar 30) evler
31) kapılar 32) kaloriferler 33) kâğıtlar 34) ekmekler 35) otobüsler
36) denizler 37) ütüler 38) saçlar 39) peynirler 40) taşlar

УПРАЖНЕНИЕ № 3
1- Bu (bir) makarna. 2- Bu (bir) sekreter. 3- Bunlar çay. 4- Bunlar anne ve bebeL
5- Bu (bir) inek. 6- Bu (bir) tencere. 7- Bu (bir) şarkıcı. 8- Bunlar çiçek. 9- Bunlar
öğretmen ve öğrenciler. 10- Bu (bir) saat. 11- Bunlar uçak.

УПРАЖНЕНИЕ № 4
1- Bu /O kim? 2- Bu / O ne? 3- Bu / O ne? 4- Bu / O kim? 5- Bunlar Onlar ne?
6 - B u / O ne? 7-Bunlar / Onlar kim? 8- Bu /O kim? 9-Bu /O kim? İt-Bunlar
/ Onlar ne? 11- Bu / O kim? 12- Bunlar / Onlar ne?

181
УПРАЖНЕНИЕ № 5
1- Hayır, bu (bir) kalem değil. 2- E\ et. 0 rakct. 3- 1 \o1 huni 11 i ığaç. 4- Hayır,
o domates değil. 5- Evet, bu dön er. 6- Hayır, o ( a\ uk d(Lgİl. 7- Evet , bu kedi.
8- Evet, bu demlik.

УПРАЖНЕНИЕ № 6
1- Evet, onlar öğrenci. 2- Evet. o (bir) öğretmen. 3- Hayır, o (bir) ev hanımı değil.
4- Hayır, onlar futbolcu değil. 5- Evet, o (bir) baba. 6- Evet, o (bir) ev hanımı.

УПРАЖНЕНИЕ № 7
1- Bu/O (bir) inek mi? 2- Bu/O (bir) çiçek mi? 3- O (bir) basketbolcu mu?
4- Bunlar/Onlar bardak mı? 5- Bunlar/Onlar kaşık mı? 6- O Ayla Nine mi?
7- O (bir) pilot mu? 8- O Hüsnü mü?

УПРАЖНЕНИЕ № 8
1- Burası Türkiye. 2- Burası dünya. 3- Burası ispanya. 4- Burası Avrupa.
5- Burası Rusya. 6- Burası Fransa.

УПРАЖНЕНИЕ № 9
1- Burası müze. 2- Burası yatak odası. 3- Burası çalışma odası. 4- Burası cadde.
5- Burası havaalam. 6- Burası deniz.

УПРАЖНЕНИЕ №10
1- Doğru 2-Yanlış 3-Yanlış 4-Doğru 5-Doğru 6-Yanlış 7-Doğru 8-Yanlış

182
УПРАЖНЕНИЕ № 11
1- Burası neresi? 2- Oı ası ne? 3- Buras ı neresi ? 4- Burası neresi? 5- Burası ne?
6- Orası ı ı e re si? 7- Burası ne? 8 - Oras i n e ? 9--B urası ne? 10- Burası neresi?
11- Oras neresi > 12- Burası ne? 13- Burası ne? 14- Burası neresi ? 15- Orası
neresi? 16- В lirası nercsi? 17- Orası neresi? n l- Burası neresi 7 19- Burası
neresi? 20- On ısı ne?

УПРАЖНЕНИЕ № 12
1-İstanbul'da 2-Edirne'de 3-Evde 4-Bahçede 5-Sınıfta 6-Mutfakta
7-Taksim'de 8-Beşiktaş'ta 9-Parkta 10-Masada 11-Caddede 12-Çantada
13- Tabakta 14- Televizyonda 15- Bu çayda 16- Sigarada 17- Sebzelerde
18- Salonda 19- Balkonda 20- Evde

УПРАЖНЕНИЕ № 13
2- Yatakta bir kız var. 3- Banyoda bir adam var. 4- Balkonda iki kişi (bir adam ve
bir kadın) var. 5- Sahada hakem ve futbolcular var. 6- Podyumda mankenler var.

УПРАЖНЕНИЕ № 14
1- Newyork Amerika'da. 2- Ankara Türkiye'de. 3- Moskova Rusya'da.
4- Tokyo Japonya'da. 5- Madrid İspanya'da. 6- Frankfurt Almanya "da.
7-Pekin Çin'de.

УПРАЖНЕНИЕ №15
3- Evet, garajda araba var. 4- Hayır, barda çocuk yok. 5- Hayır, evde antet* yok.
6- Evet, masada yemek var.

183
УПРАЖНЕНИЕ № 16
1- Bahçede çiçek var. 2- Ofisti1 A\se \ л\ v ll.ıvıı. caddede ağaç yok.
4- Evet. bu markette su var. 5- F\et. bunlar bardak (>- I Ia\ ir. onlar ayakkabı değil.
7- Mustafa şimdi salonda. 8- Hayır. Мима la salonda dc£il 9- Evet, Fethiye
Akdeniz'de. 10- Hayır. Edirne Akdeniz'de değil. 11-1 lav ir. Ayşe garson değil.
12- Evet, Metin garson. 13- Evet. bu parfüm güzel. 14- Hayır, o parfüm güzel
değil. 15- Bu ne? 16- O kim? 17- Burası ne? 18- Burası neresi?
19- Bu ne? 20- Ali şimdi nerede'? 21- Leyla şimdi evde mi? 22- O
fotoğraf güzel mi?

УПРАЖНЕНИЕ № 17
POSITIVE: 1- konuşuyorum 2-uyuyorsun 3-dinliyor 4-geliyoruz
5- yazıyorsunuz 6- anlıyorlar
NEGATIVE: 1- konuşmuyorum 2- uyumuyorsun 3- dinlemiyor 4- gelmiyoruz
5- yazmıyorsunuz 6- anlamıyorlar
POSITIVE QUESTION: 1- konuşuyor muyum? 2- uyuyor musun? 3- dinliyor
mu? 4- geliyor muyuz? 5- yazıyor musunuz? 6- anlıyorlar mı?
NEGATIVE QUESTION: 1- konuşmuyor muyum? 2- uyumuyor musun?
3- dinlemiyor mu? 4- gelmiyor muyuz? 5- yazmıyor musunuz? 6- anlamıyorlar mı?

УПРАЖНЕНИЕ № 18
l-kahvaltı yapıyorum 2- yürüyorum 3-çalışmıyor / uyuyor 4-gidiyor
5-yiyoruz 6-konuşuyorsunuz 7-dinliyor(lar) 8-pişiriyorsun
9-yazıyor(lar) 10-gülüyorsunuz 11-telefon ediyor 12-bekliyoruz
13-giyiyor 14-bakıyor(lar) 15-parti yapıyor

УПРАЖНЕНИЕ №19
1- koşmuyorsun 2- dinlemiyor(lar) 3- seyretmiyorum 4- içmiyorum
5- gülmüyorsun 6- tıraş olmuyor 7- resim y a p m ı y o r u m 8- kavga
etmiyoruz 9- yemiyorsunuz 10- söylemiyorsun 11- yemiyorum
12- okumuyorsun 13- dinlemiyor(lar) 14- dans etmiyorsun 15- gelmiyor(lar)

184
УПРАЖНЕНИЕ № 20
l- yürüyor musun? 2- uyuyor mu? 3- içiyor musunuz? 4- alışveriş yapıyorlar mı?
5- soruyor muyum? 6- dinliyor musun? 7- ağlıyor mu? 8- gülüyor muyuz?
9- tıraş oluyorlar mı? 10- kızıyor musun? 11- kazanıyor mu? 12- yazıyorlar mı?
13- çalıyor mu? 14- piknik yapıyor musunuz? 15- çalışıyor mu? 16- yürüyorlar mı?
(yürüyor mu?) 17- müzik dinliyor(lar) mı? 18- okuyor musunuz? 19- bekliyor
mu? 20- geliyor musun?

УПРАЖНЕНИЕ № 21
l- kalkıyorum 2- spor yapmıyoruz 3- konuşmuyorsun? 4- alıyor(lar)
5- bilmiyor 6- oynuyor musun? 7- şarkı söylüyorsunuz 8- seviyor musunuz?
9- okuyorum 10- biniyor(lar) 11- gidiyorsunuz? 12- kahvaltı yapmıyoruz
13- topluyorum 14- yıkıyor 15- gidiyor 16- geliyor 17- yazıyorsun
18- içmiyor 19- bekliyor 20- seviyor musunuz?

УПРАЖНЕНИЕ №22
1- Ali durakta bekliyor. 2- Biz parkta geziyoruz. 3- Onlar tiyatroda gülüyorlar.
4- O ofiste kahve içiyor. 5- Onlar salonda konuşuyor(lar) 6- Onlar caddeye bakivortlar).
7- Ali stadyuma gidiyor. 8-Ayşe Londra'ya telefon ediyor. 9-Onlar denize koşuyorlar).
10- Ben okula yürüyorum. 11- Çocuk balkondan bakıyor. 12-Onlar ofisten dönûyor(1ar).
13- Biz Roma'dan geliyoruz. ( Ben Roma'dan geliyorum). 14- O büfeden su alıyor.
15- O ikinci kattan iniyor.

185
УПРАЖНЕНИЕ № 23
1- (Sen) güzel kompozisyon yazıyor musun? I \ei. i ben) güzel kompozisyon
yazıyorum. 2- Siz sabahlan koşuyor m u ş u n u / ? I \ei. <bi/) sabahları koşuyoruz. (
Evet, [ben] sabahları koşuyorum.) 3- O güzel konuşuyor m u ? / Evet, (o) güzel
konuşuyor. 4- Biz yanlış yapıyor muyuz? Hayır, (sı/) yanlış yapmıyorsunuz. ( |
Hayır, [biz] yanlış yapmıyoruz.) 5- Ben zor soru soruyor muyum? / Hayır, (sen) zor
soru sormuyorsun. (Hayır, [siz] zor soru sormuyorsunuz.) 6- Siz bu soruyu anlıyor
musunuz? / Evet, (biz) bu somyu anlıyoruz. (Evet, [ben] bu soruyu anlıyorum.) 7-
okula 8-danstan 9-adrese 10-tişörtte 11-bize
12- ayakkabıya 13- kapıdan 14- televizyonu 15- yerde 16- filmi 17- sokaktan
18-balkondan 19-kuaförde 20-bilgisayarda 21-kitapta 22-şirkette

УПРАЖНЕНИЕ № 24
1- Ayşe nerede banyo yapıyor? 2- O kim? 3- O ne? 4- Onlar barda
eğleniyor(lar). 5- Ayşe nereden geliyor? 6- Onlar parkta oynuyor(lar). 7- Onlar
nerede sohbet ediyor(lar). 8- Bu ne? 9- Burası neresi? 10- O kim? 11- Bunlar
buz. 12- Onlar kim?

УПРАЖНЕНИЕ № 25
1- O banyoda mı? 2- Evet, o (bir) doktor. 3- O (bir) bisiklet mi? 4- Onlar
barda(lar) mı? 5- Evet, Ayşe markette. 6- Onlar çalışıyorlar mı? / Onlar çalışıyor
mu? 7- Onlar balkonda(lar) mı? 8- Evet, bu (bir) ayakkabı. 9- Dünya dönüyor
mu? 10-Burası (bir) bar mı? 11-Evet, bunlar buz. 12-Onlar sporcu mu?

УПРАЖНЕНИЕ № 26
1- Evet, bahçede köpek var. 2- Caddede araba var mı? 3- Adam otobüste.
4- Onlar ofiste mi? 5- Evet, odada masa var. 6- Denizde gemi var mı? 7- O evi
süpürüyor. 8- Onlar nerede yürüyor(lar)? 9- Beyaz ceket nerede? 10- Araba
köprüden geçiyor. 11- Evde su var. 12- Bu ne?

186
УПРАЖНЕНИЕ № 27
I- Ayşe nereden geliyor? 2- Ahmet nereye giriyor? 3- Ali otobüse koşuyor.
4- Ahmel nerede uyuyor? 5- Ayşe nereye gidiyor? 6- Ali nereden düşüyor?
7- Ahmet mağazadan ceket alıyor. 8- O, Ayşe'ye nerede çiçek veriyor? 9- Leyla
nereden çıkıyor/ 10- Veli nereden geliyor? 11- Onlar nereye gidiyor(lar)?
12- Onlar res( i )me bakıyor(lar). 13- Ayşe yatakta uyuyor. 14- Ali nerede sandviç
yiyor? 15- Tren nereye giriyor? 16- Onlar nerede yemek yiyor(lar)?
17- O köprüden atlıyor. 18- O nereye bardak koyuyor? 19- Onlar plajda bira
içiyor(lar). 20- Ayşe nereden çıkıyor? 21- Onlar nerede yürüyor(lar)?
22- Adam nerede sebze satıyor? 23- Araba garajdan çıkıyor. 24- Onlar
nerede güneşlcniyor(lar)?

УПРАЖНЕНИЕ № 28
1-iıma 2- çünkü 3- ama 4- ama 5- çünkü 6-çünkü 7- ama 8-• ama 9- çünkü
10-• ama 11- çünkü 12- a m a 13- ama 14-çünkü 15- çünkü 16- ama 17- çünkü
18-• çünkü 19-çünkü 20- ama

УПРАЖНЕНИЕ № 29
1- gitmek istiyorum. 2- içmek istiyorsun. 3- uyumak istiyor. 4- dinlenmek
istiyoruz. 5- anlamak istiyorsunuz. 6- koşmak istiyor(lar). 7- gitmek
istemiyorum. 8- içmek istemiyorsun. 9- uyumak istemiyor. 10- dinlenmek
istemiyoruz. 11- anlamak istemiyorsunuz. 12- koşmak istemiyorlar).
13- gitmek istiyor muyum? 14- içmek istiyor musun? 15- uyumak istiyor mu?
16- dinlenmek istiyor muyuz? 17- anlamak istiyor musunuz? 18- koşmak
istiyor mu? ( k o ş m a k istiyorlar mı? )

187
УПРАЖНЕНИЕ № 30
1- bak! / bakma! 2- alın! (alınız!) / almayın! ( almayınız!) 3- oku! / okuma!
4- yaz! / yazma! 5- ver! verme! 6- silin! (siliniz!) silmeyin! ( silmeyiniz!)
7- yürü! / yürüme! 8- sorun! ( sorunuz!) sormayın! (sormayınız!) 9- ye! /
yeme! 10- anlatın! (anlatınız!) / anlatmayın! (anlatmayınız!) 11- konuş! /
konuşma! 12- yüzün! ( yüzünüz!) yüzmeyin! (yüzmeyiniz!) 13- pişir! / pişirme!
14- için! (içiniz!) / içmeyin! (içmeyiniz!) 15- yıkayın! (yıkayınız!) / yıkamayın!
(yıkamayınız!)

УПРАЖНЕНИЕ № 31
I- gidin! (gidiniz!) 2- oturma! 3- ver! 4- yüzün! (yüzünüz!) 5- uyu! 6- alın!
(alınız!) 7- yapın! (yapınız!) 8- pişirme! 9- gitmeyin! (gitmeyiniz!) 10- yeme!
I I - binmeyin! (binmeyiniz!) 12- yalan söyleme! 13- gitmeyin! (gitmeyiniz!)
14- yapma! 15- içmeyin! (içmeyiniz!) 16- spor yapın! (yapınız!) 17- al!
18- gitme! 19- gidin! (gidiniz!) 20- yemeyin! (yemeyiniz!)

УПРАЖНЕНИЕ № 32
1- konuştum 2- uyudun 3- dinledi 4- geldik 5- yazdınız 6- anladı(lar)
7- konuşmadım 8- uyumadın 9- dinlemedi 10- gelmedik 11- yazmadınız
12- anlamadı(lar) 13- konuştum mu? 14- uyudun mu? 15- dinledi mi?
16- geldik mi? 17- yazdınız mı? 18- anladı(lar) mı? 19- konuşmadım mı?
20- uyumadın mı? 21- dinlemedi mi? 22- gelmedik mi? 23- yazmadınız mı?
24- anlamadı(lar) mı?

УПРАЖНЕНИЕ № 33
1-uyudum 2-gittin 3-bekledi 4-aradık 5-çizdiniz 6-verdi(ler) 7-geldi
8-düşündünüz 9-çalıştık 10-giydin 11-gezdik 12-içti 13-okudun
14- söyledik 15- indi(ler) 16- üşüdü 17- alışveriş yaptın 18- döndünüz
19- yazdım 20- kazandılar

188
УПРАЖНЕНИЕ № 34
1-inmedik 2- istemedi 3-kalmadım 4-kaçmadın 5- kızmadı(Iar)
6- almadın 7-kırlctmedi(ler) 8-koşmadım 9-konuşmadık 10- oynamadı(lar)
11- ödemedi 12- öğrenmedim 13- unutmadın 14- üşümedik 15- yürümedi(ler)
16-yapmadı 17- pişirmediniz 18-giymedim 19-almadın 20-yüzmedin

УПРАЖНЕНИЕ № 35
1- gittin mi? 2- bekledi mi? 3- cevap verdik mi? 4- söyledi(ler) mi?
5- giydim mi? 6- konuştuk mu? 7- koştular mı? 8- ödedim mi?
9- öğrendin mi? 10-bindi mi? 11- pişirdim mi? 12- dans ettin mi?
13- uyudular m ı ? 14- sordum mu? 15- yedi mi? 16- kızdınız mı?
17- söyledim mi? 18- aldın mı? 19- konuştuk mu? 20- geldi(ler) mi?

УПРАЖНЕНИЕ № 36
l-Evet, (çocuklar) gitti(ler). 2- Hayır, (biz) çalışmadık. / Hayır, (ben)
çalışmadım. 3- Evet, (o) gazete aldı. 4- Evet, (sen) doğru okudun.
5- Hayır, (siz) TV seyretmediniz. / Hayır, (biz) TV seyretmedik. 6- Hayır, (o)
gülmedi. 7- Evet, (balıklar) pişti. 8- Evet, (siz) doğru cevap verdiniz.
Evet, (biz) doğru cevap verdik. 9- Hayır, (o) telefon etmedi. 10- Hayır, (sen)
çok yemedin. 11- Evet, (biz) buradan geçtik. / Evet, (siz) buradan geçtiniz.
12- Hayır, (onlar) bir şey istemediler. 13- Evet, kediler yemek yediler).
14- Evet, (ben) köpeğe yemek verdim. 15- Hayır, (biz) film seyretmedik.
Hayır, (ben) film seyretmedim. 16- Hayır, (sen) soru sormadın. 17- Evet,
(siz) iyi yüzdünüz. / Evet, (biz) iyi yüzdük. 18- Hayır, (ben) gazete okumadım.
19- Evet, (ben) ofise geldim. 20- Evet, (o) uyudu.

189
УПРАЖНЕНИЕ № 37
1- gittin mi? / Evet, (ben) geçen hafta sinemaya gittim 2- gördü m ü ? / Hayır, (o)
dün beni görmedi 3- okudunuz m u ? Hayır, (bi/) hu kitabı okumadık
4- yürüdüler mi? (yürüdü mü?) Evet. (onlar) bu sabah yiirüdü(ler) 5- cevap
verdim mi? / Evet, (sen) doğru cevap verdin (Evci, (sız) doğru cevap verdiniz)
6- baktın mı? / Hayır, (ben) bu fotoğrafa bakmadım 7- aradı mı? / Evet, (o) beni
aradı 8- pişirdiniz mi? / Hayır, (biz) yemek pişirmedik (Hayır, (ben) yemek
pişirmedim) 9-sorduk 10- yemedi 11- yazmadın 12-dans ettim
13-yoruldunuz 14-terledi 15-terlemedik 16-yağmur yağdı 17-kar yağmadı
18- binmedik 19- telefon ettim 20- dinledik 2 1 - yaktı 22- unuttu

УПРАЖНЕНИЕ № 38
1- balıklara 2- dolaptan 3- piknikte 4- taksiye 5- partiye 6- Ahmet'ten
7- pazardan 8- evde 9- Almanya'ya / dan 10- İstanbul'da
11- müzikten 12- evde 13-• balkonda 14-Türkiye'de 15- yirminci
kata 16- şu adama 17- Fethiye' de 18- Ocak'ta 19- Sibirya' da 20- Ali'ye

УПРАЖНЕНИЕ № 39
1- stadyumda 2- dolaba 3- balondan / da 4- Ankara' dan 5- ağaçtan
6- İstanbul'da 7- Antalya'dan (Antalya'ya) 8- size 9- okulda 10- plajda
11- toplantıda 12- çiçeklere 13- arabaya 14- herkese 15- köpeklerden
16- balkondan 17- Ankara'ya / da 18- okulda 19- Paris'te 20-
sağdan

УПРАЖНЕНИЕ № 40
1- denize 2-• otobüse 3-fırında 4- marketten 5- arabaya 6- sinemada
7- salatadan 8- denizde 9- parkta 10- sahilde 11- elbiselere
12- partiye 13- pazarda 14- Ayşe'ye 15- ülkelere 16- marketten
17- denize 18- 5.kata 19- arabadan 20-saunada

190
УПРАЖНЕНИЕ № 41
l- mutluyum. 2- yorgunsun. 3- güzel(dir). 4- çalışkanız. 5- sağlıklısınız.
6- iyi(ler). 7- mutlu değilim. 8- yorgun değilsin. 9- güzel değil(dir). 10- çalışkan
değiliz. 11- sağlıklı değilsiniz. 12- iyi değil(Ier). 13- mutlu muyum?
14- yorgun musun? 15- güzel mi? 16- çalışkan mıyız? 17- sağlıklı mısınız?
18- iyi(ler) mi?

УПРАЖНЕНИЕ № 42
1- sekreterim. 2- şişman mıyım? 3- zayıfsın. 4- soğuk(tur). 5- çocuksunuz.
6- akıllı(Iar). 7- kısa boyluyuz. 8- uzun boylusunuz. 9- hastayım.
10- sempatiksin. 11- asık suratlı mı? 12- iyimser miyiz? 13- konuşkan(dır).
14- Siz garson musunuz? 15- mühendis(ler) mi? 16- üzgün musunuz?
17- taze mi? 18- çocuk muyuz? 19- öğrenci misiniz? 20- sağlıklılar mı?

УПРАЖНЕНИЕ № 43
1- mutluyum. 2- yorgunsun. 3- doktoruz. 4- kötümsersiniz. 5- aşçıyım.
6- sinirlisin. 7- kibirli(ler.) 8- aptalım. 9- neşelisiniz. 10- zayıftır).
11- ağır(dır). 12- hızlısın. 13- güzelsiniz. 14- soğuk(lar). 15- incesin.
16-büyük(tür). 17- kolay(dır). 18- zor(dur). 19- iyiyim. 20- kötüsünüz.

УПРАЖНЕНИЕ № 44
1- şoför müsünüz? / şoför değilim. / şoför(dür). 2- mutsuzum. kötü(durV
3- mutluyum. 4- enerjiksiniz. 5- bilgili(ler). 6- basketbolcu musunuz?
uzunsunuz. 7- zengin miyiz? / zenginiz. 8- kimsiniz? şoförüm. 9- hâstayım.
10- şanslısın. / şanslıyım. 11- çocuksun.

191
УПРАЖНЕНИЕ № 45
l-mutluydum. 2-yorgundun. 3-güzeldi. 4» s'^b.skimdık. 5-sağlıklıydınız.
6- iyiydi(ler). 7- mutlu değildim. 8- yorgun değildin. 9- güzel değildi.
10- çalışkan değildik. 11- sağlıklı değildiniz. 12- iyi değildi(ler). 13- mutlu
muydum? 14- yorgun muydun? 15- güzel miydi? 16- çalışkan mıydık?
17- sağlıklı mıydınız? 18- iyi miydi(Ier)? iyi(ler) miydi?

УПРАЖНЕНИЕ № 46
I- hastaydım 2- kızgındın 3- neşeliydik 4- öğrenciydi(ler) 5- hurdaydı
6-çocuktu 7-İzmir'deydim 8-büyüktü 9-şehirdi 10-tiyatroydu
I I - fakirdik 12- şimandın 13- neşeli değildik 14- yoktu 15- vardı
16- hareketliydiniz 17- çalışkan değildi(ler) / değiller(di) 18- iyi değildi
19- zayıf değildiniz 20- fubolcuydum

УПРАЖНЕНИЕ № 47
1- sakindim. 2- sabırsızdınız. 3- sıkışıktı. 4- gürültülüydü. 5- eğlenceli
miydi? 6- sabırlıydık. 7- zengin miydi(ler)? 8- sıcaktı. 9- evdeydim.
10- yaramazdık. 11- şıktm. 12- şofördüm. 13- öğrenci miydiniz?
14- rahat mıyddar? (rahatlar mıydı?) 15- ucuz muydu? 16- öğretmendi.
17- güzel değildi. 18- sinirli değildin 19- evde miydiniz? 20- güzeldi.

УПРАЖНЕНИЕ № 48
1- meşguldüm. 2- stresli miydiniz? / stresliydim. 3- tenisçiydin 4- çocuktun
5- çalışkandınız. 6- bozuk değildi. 7- evdeydim. 8- eskiydi. 9- sekreterdim
10- küçüktti(ler) (küçük(ler)di.) 11- sekreterdin.

192
УПРАЖНЕНИЕ № 49
1-geleceğim. 2- uyuyacaksın. 3-bekleyecek. 4-soracağız. 5-çalışacaksınız.
6-koşacak(lar). 7-gelmeyeceğim. 8-uyumayacaksın. 9-beklemeyecek.
10- sormayacağı/. 11- çalışmayacaksınız. 12- koşmayacak(lar). 13- gelecek
miyim? 14- uyuyacak mısın? 15- bekleyecek mi? 16- soracak mıyız?
17- çalışacak mısınız? 18- koşacak(lar) mı? 19- gelmeyecek miyim?
20- uyumayacak mısın? 21- beklemeyecek mi? 22- sormayacak mıyız?
23- çalışmayacak mısınız? 24- koşmayacaklar) mı?

УПРАЖНЕНИЕ № 50
I- yapacağım. 2- ödeyeceğim. 3- öğreneceğiz. 4- okuyacaksın. 5- yazacaksınız.
6- yürüyeceğim. 7- dans edecekler. 8- alacağım. 9- içeceksin. 10- selam verecek.
II- temizlik yapacağız. 12- çamaşır yıkayacak. 13- oturacağız. 14- seyredeceksiniz.
15- gidecek(ler). 16- tatil yapacağız. 17- pişirecek. 18- yüzecekler).
19- yıkayacağız. 20- temizleyeceksin.

УПРАЖНЕНИЕ № 51
1- gideceğiz / gideceğim 2- yapmayacağız / yapmayacaksınız 3- yiyecek
misiniz? 4- gidecek(ler) 5- alacağım. 6- çalışacak mıyım?
7- okuyacağım. 8- içecek? 9- gelecek. 10- bitecek. 11- bitecek.
12- pişireceksin? 13- spor yapacak mısınız? 14- içeceğiz. / içeceğim.

УПРАЖНЕНИЕ № 52
l-Teyze'yle 2-köpekle 3-Ahmet'le 4-Ayşe'yle 5-barmenle
6- Goto'yla 7- Selma'yla

УПРАЖНЕНИЕ № 53
1- arabayla 2- atla 3- otobüsle 4- bisikletle 5- arabayla 6- gemiyle % trenle

193
УПРАЖНЕНИЕ № 54
1- kalemle 2- fırçayla 3- telefonla 4- л\ акклЫл la 5- parayla
6- tencereyle 7- jiletle

УПРАЖНЕНИЕ № 55
I- otobüsle 2- kaşıkla 3- sizle (sizinle) 4- bizle (bizimle) 5- Meltemle
6-sandalla 7-onlarla 8-sizle (sizinle) 9-çubukla 10-tencereyle
I I - Nalan'la 12- benle (benimle) 13- kimle (kiminle) 14- neyle 15- vapurla
16- onla (onunla) 17- müzikle 18- şirketle 19- bıçakla 20- tavayla

УПРАЖНЕНИЕ № 56
l-kardeşim 2-annen 3-evi 4-okulumuz 5-arabanız 6-çantası/(ları)
7-yolunuz 8-arkadaşın 9-dersi/(leri) 10-eşi 11- kızımız 12-gözleri
13-eviniz 14-işim 15- dişleri 16- öğretmenin 17- balkonumuz
18- tabağı 19- ayakkabınız 20- TV kanalı

УПРАЖНЕНИЕ № 57
1- kardeşim 2- arkadaşm 3- evi 4- işimiz 5- çantanız 6- çocuğu / lan"]
7- annesi / leri 8- ceketim 9- tabağın 10- okulu 11- ülkemiz
12- arabanız 13- kardeşi / leri 14- babası / l a n 15- semtim
16- ayakkabın 17- ablası 18- amcamız 19- kızınız 20- otobüsü / leri

УПРАЖНЕНИЕ № 58
1- evinde 2- ofisinizde 3- şirketimizde 4- bahçemde 5- masasında
6- arabamda

УПРАЖНЕНИЕ № 59
1- evinden 2- dükkanımızdan 3- bahçenden 4- arabamdan
5- kedinden 6- şakanızdan

194
УПРАЖНЕНИЕ № 60
l- fotoğrafına 2- ofisimize 3- partime 4- masana
5- bahçenize 6- ayağıma

УПРАЖНЕНИЕ № 61
1- arabanla 2- öğretmeniyle 3- kedimle 4- çocuğuyla (çocuklarıyla)
5- babamızla 6- kardeşinle

УПРАЖНЕНИЕ № 62
1- resimimi 2- yeni şarkını 3- pastanızı 4- bavulumuzu 5- yeni filmini
6- şarkını 7- eski ayakkabısını 8- yeni şarkı albümünüzü 9- adını 10- mavi
gömleğimi 11- res(i)mimi 12- konferansını 13- sorumu 14- ceketini
15- paketini 16- parasını 17- siparişinizi 18- yemeklerini 19- elini
20- tişörtlerini

УПРАЖНЕНИЕ № 63
1- ofisimize 2- annenizden 3- evimi 4- çocuğuyla (çocuklarıyla)
5- bilgisayarıyla 6- evinde 7- otelinize 8- çayına 9- şakalarımı
10- yemeklerini 11-öğretmenimize 12-yalanına 13-sandalyeme
14- cebimden 15- fikirlerinizden 16- sokağımızdan 17- ofisinizden
18- arabasını 19- bahçemizde 20- balkonunuzda

УПРАЖНЕНИЕ № 64
1- televizyonunu 2- kapısını 3- kardeşimi 4- arabanızı 5- öğretmeni»*
6- duvarına 7- balkonundan ( balkonuna) 8- penceresinden 9-arkadaşından
10- toplantısında 11- salonunda 12- patronunuzla 13- arkadaşımla
14- yazlık evinde 15- kompozisyonunu 16- anahtarınızı 17- res(itatitti
18- kuzenimle 19- bisikletinle 20- koltuğunda
УПРАЖНЕНИЕ № 65
1- Ahmet'in arkadaşı 2- Ayla'ın arabası 3- MusuılYnın evi 4- Scrkan'ın
televizyonu 5- Zaferin babası

УПРАЖНЕНИЕ № 66
1- evin bahçesinden 2- okulun bahçesinde 3- denizin ortasında 4- şirketin
kafeteryasında 5- mağazanın ikinci katında 6- otelin bahçesinde 7-Ali'nin
evinde 8- mağazanın kabininde 9- otelin ha\ u z u n d a 10-Melih' in partisinde
11- Türkiye'nin güzel bir köyünde 12-• otelin balkonunda 13- A y ş e ' n i n lokantasında
14- arabanın arkasında

УПРАЖНЕНИЕ № 67
1- evin bakonundan 2- Ahmet'in masasından 3- A y ş e ' n i n dükkanından
4- evin balkonundan 5- Meltem'in kedisinden 6- bahçenin duvarından
7- Ahmet'in arkadaşından 8- binanın solundan 9- evin penceresinden
10- Meltem'in hikayesinden 11- evin merdiveninden 12 - A y ş e ' n i n çikolatasından

13- Ali'nin köpeğinden 14- kardeşinden

УПРАЖНЕНИЕ № 68
1- Aynur'un şakalarına 2- otelin havuzuna 3- adamın ayağına 4- Metin'in
arabasına 5- okulun öğrencilerine 6- Ayşe'nin doktoruna 7- otelin bahçesine
8- Leyla'nın saçına 9- Arabanın koltuğuna 10- A y ş e ' n i n evine 11- Teoman'ın
konserine 12- otelin havuzuna 13- Şeh(i)rin merkezine 14- Metin'in kuzenine

УПРАЖНЕНИЕ № 69
1- salonun kapısını 2- Aslı'nın sandalyesini 3- öğretmenin sorusunu 4- eşinin
anahtarını 5- Kapadokya'nın tarihini 6- Ali'nin kalemini 7- Ali'nin projesini
8-yazarın romanlarını 9-taksinin şoförünü 10-Murat'ın okulunu 11-Leyla'nın
portresini 12- Selma'nın şarkılannı 13- Ali'nin kalemlerini 14- Murat'ın sigarasını

196
УПРАЖНЕНИЕ № 70
1- Ayşe'nin arabasıyla 2- Leyla'nın kocasıyla 3- Hasan'in öğretmeniyle
4- Tamer'in arkadaşıyla 5- Betül'ün bardağıyla 6- Ali'nin telefonuyla
1
7- Sevda nın patronuyla 8- şirketin otobüsüyle 9- Ayşe'nin fırçasıyla
10- Selim'in ağabeyiyle 11- Leyla'nın babasıyla 12- Leyla'nın kızıyla
13- Meltem'in kardeşiyle 14- marketin müdürüyle

УПРАЖНЕНИЕ № 71
I- istanbul'un tarihi yerlerini 2- kapının anahtarını 3- Haluk'un şakalarından
4- Leyla'nın omzuna 5- evin salonunda 6- Ahmet'in arabasına 7- dağın
tepesine 8- şirketin müşterilerine 9- Ayşe'nin hediyesini 10- Veli'nin evinde
II- Ali'nin evine 12- A y ş e ' n i n babasını 13- Ali'nin parasını 14- taksinin
şoförüne 15- Ali'nin babasından 16- Veli'nin köpeğinden 17- caddenin
sağında 18- Leyla'nın kuzeniyle 19- ressamın resimleriyle 20- Yeşim'in ofisinde

УПРАЖНЕНИЕ № 72
1- annem 2- arkadaşı 3- evimiz 4- araban 5- ayaklan 6- Ali'nin çorabı
7- Murat'ın kız kardeşi 8- Sema'nın profesörü 9- Evin anahtan 10- Arabanın
kapısı 11- Sevgi'nin ağabeyi 12- Mehmet'in paltosu 13- kardeşini 14- anneme
15- evinize 16- evimizde 17- kedimden 18- köpeğinden 19- Ayşe'nin
saçlarını 20- babamıza 21- bahçenizde 22- evin balkonunda

УПРАЖНЕНИЕ № 73
1- dedenizle 2- ninemle (nineme) 3- üzüm bahçemize 4- bahçenizden
5- arkadaşımdan 6- kabininde 7- havuzunda 8- adresinizi 9- sorusunu
10- yanlışlarınızı 11- ayağıma 12- caddelerine 13* fiîminifdeu
14- işçileriyle 15- uçaklarıyla 16- tenceremde 17* havlunla
18- kalemlerinizle 19- balkonundan (balkonunda) 20- bahçesinden (bahçesinde)

197
УПРАЖНЕНИЕ № 74
1- penceresinden ( penceresine ) 2- ailemle 3- v o n ı ğ ı m n ı / a 4- parkında
5- denizinizde 6 - üniversitenizde 7- şarkınızı S- prolesörüııe 9- salonuna
10- ceketime 11- şakana 12- duvarına 13- çayınızı (çayınızdan)
14- toplantısında 15- arabamızda 16- stratejimizi 17- evine 18- partine
19- köpeğimden 20- kapısında

УПРАЖНЕНИЕ № 75
1- okulun bahçesinde 2- çay bahçesinde 3- Sultan'ın evine 4- kitap evine
5- Kemal'in mağazasından 6- Ali'nin eski ayakkabısını 7- sizin mağazanızda
8- Fransız yemeklerini 9- onların mağazasından 10- ayakkabı mağazasından
11-Ali'nin arabasını 12-at arabasından 13-Ayşe'nin sesini 14-dalga sesini
15- otelin havuzuna 16- yüzme havuzuna 17- kimsesizler evine 18- Ayşe'nin evine
19- Ali'nin babasına 20- fotoğraf sanatçısına

УПРАЖНЕНИЕ № 76
1- resim kalemiyle 2- evin salonunda 3- sizin evinizde 4- diş doktorundan
5- yazı tahtasına 6- Ali'nin arabasına 7- A y ş e ' n i n çatalıyla 8- Ayşe'nin
bahçesinde 9- vapur iskelesine 10- otelin plajında 11- Metin'in
köpeğinden 12- Türk hamamında 13- Ali'nin evinde 14- kitap evinde
15- su yatağında 16- sinema salonunda 17- bahçenin duvarına 18- Ayşe'nin
koltuğunda 19-Ali'nin evinde 20- koşu bandında

УПРАЖНЕНИЕ № 77
1- şeh(i)rin meydamnda 2- şehir meydanında 3- sarayın bahçesinde 4- onların
hayatını 5- onların evlerini 6- Ahmet'in yeni müzik CD'sini 7- Ali'nin
öğrencisiyle 8- otelin odalarını 9- Türkiye'nin denizlerini 10- çocuk
bahçesinde 11- Selim'in babasıyla 12- Marmara Denizi'ni 13- çalışma odası
14- Ayşe'nin şirketinde 15- kozmetik şirketinden 16- hava limanına 17- bir sıra
arkadaşının kitabına 18- göz doktoruyla 19- diş doktoruna 20- bu spor
salonunu
"" 198
УПРАЖНЕНИЕ № 78
1- yediyi on ^rçiyor. 2- on buçukta 3- on biri yirmi geçe 4- Bire beş var
5- ikiyi ccvıvk geçiyor. 6- üçü yirmi geçe 7- onu yirmi beş geçe 8- altı buçukta
9- oıı ikiyi çeyrek geçe 10- beşe yirmi kala 11- altıyı beş geçe 12- dokuza on kala
13- doku/ buçukta 14- on bire çeyrek kala 15- ikiyi on geçe 16- üçü on
geçiyor. 17-beş buçukta 18- on ikiye yirmi var. 19- beşi yirmi beş geçiyor.
20- biri yirmi ^eçe.

УПРАЖНЕНИЕ № 79
I) para yatırdı(lar). 2) başladık. 3) gördün mü? 4) alışveriş yaptı. 5) duydum.
6) konuşmadı. 7) kaldınız? 8) gelmedi? 9) pişirdi(ler). 10) görmedim.
II) buldu. 12) istedi. 13) dinledik. 14) öğrendim. 15) özledi. 16) temizlik yaptık.
17) unuttum. 18) tuttuk. 19) bağırdınız? 20) sordunuz?

УПРАЖНЕНИЕ № 80
1) çalışmadım. 2) gidiyor(Iar). 3) telefon ettim. 4) okudu. 5) bitti.
6) çıkıyor(lar). 7) okudunuz mu? 8) seyrediyoruz. 9) doğdu,
10) gülüyoruz. 11) rastladık. 12) soru soruyorum. 13) söylüyor. 14) yüzüyor(lar).
15) verdim. 16) yağıyor mu? 17) espri yapıyorsunuz. 18) yüzüyorum.
19) sormadın? 20) yürüyor(lar).

УПРАЖНЕНИЕ № 81
1) akıllısın. 2) mutlu(lar). 3) öğretmen misiniz? 4) hastayım. 5) karamsar(lar).
6) iyimsersiniz. 7) meşgulüm. 8) gürülrülü(dür). 9) cesursun. 10) korkağıı.
11) şoförüm. 12) sporcu musunuz? 13) çevik(ler). 14) şef(tir). 15) suçlu muyuz?
16) aşçıyım. 17) sanatçı(lar) mı? 18) kibar değilsiniz. 19) hasta değil.
20) Arjantinli değilim.

199
УПРАЖНЕНИЕ № 82
1- hastaydı. 2) neşeliydiniz. 3) aç(lar). 4) çalışmıyorsunuz. 5) yazıyorlar.

6) üzgünüm. 7) konuşuyorsun. 8) yüz d ünüz mü? 9) yapıyor? 10) buluşuyoruz.

11- geliyor? 12) çalışkan(Iar). 13) çalışkan değilsin. 14) telefon etti.

15) oturuyorsunuz? 16) konuştu? 17) temizliyorum. 18) maç yapıyoruz?

19) mutluydu. 20) yemiyorum.

УПРАЖНЕНИЕ № 83
1- bineceğiz. 2) içmeyeceğim. 3) alacağım. 4) ezberleyecek(ler). 5) döneceğim.
6) kayacak. 7) koşacaksın. 8) okuyacağım. 9) öğreneceğiz. 10) postalayacağım.
11) korkacaksınız. 12) tanıyacak mı? 13) kar yağacak. 14) yürüyecek miyiz?
15) arayacağım. 16) araştıracak(lar). 17) bekleyeceksin? 18) bakacağım.
19) üzmeyeceğim. 20) çıkmayacağım.

УПРАЖНЕНИЕ № 84
1- parti vereceğiz. 2) iyisiniz. 3) denedi. 4) dikecek. 5) dinlendim. 6) dondu.
7) duyuyor musun? 8) al! 9) düşünüyorsunuz? 10) eğleneceğiz.
11) evlenecekler). 12) gelişiyor. 13) geçtim. 14) hissediyorsun? 15) yorgundu.
16) üzgünüz. 17) yemiyor musun? 18) ne yapacaksın? 19) gittiniz? 20) insansın.

УПРАЖНЕНИЕ № 85
1- adım 2- Almanya'da 3- ailem / Almanya'da 4- babam / konuşuyor.
5- öğreniyorum. 6- Türkiye'ye / geldim. 7- kardeşim 8- kız kardeşim / ağabeyim
9- Kız kardeşim Suzan lisede 10- Ağabeyim Jan / bitirdi. 11- şirkette 12- Türkiye'ye
/ sevdiler. 13- saat yedide / kalkıyorum. 14- Duş yapıyorum. 15- gidiyorum.
16- sekiz buçukta / okulda 17- ders başlıyor. 18- birde / bitiyor. 19- Taksim'e /
gidiyorum. 20- yiyorum. 21- buluşuyorum / kahvehaneye 22- çay içiyoruz
/ tavla oynuyoruz / sohbet ediyoruz. 23- eve / dönüyorum. 24- kuzenlerim / plaja /
gittim. ( gittik). 25- Plajda / güneşlendik / yüzdük. 26- restoranda / yedik.
27- Yemekten sonra / kafede / oturduk / oynadık. 28- plaja / gittik. / güneşlendik.
29- Plajda 30- bisiklete / bindik.

200
УПРАЖНЕНИЕ № 86
1-В 2) С1 3)А 4) С 5) А 6) В 7) А 8) А 9) В 10) В
11) с 12) С 13) В 14) С 15) А 16) С 17) С 18) В 19) А 20) D

УПРАЖНЕНИЕ № 87
I- Salih'in ceketinin rengi 2) Boğaziçi Üniversitesi'nin yurdunda 3) televizyonun
üstünde 4) pencereyi 5) odamın camlarını ve yerleri 6) televizyonun sesini
7) Kazakistan'dan 8) lokantada 9) sınıfa 10) uyudum 11) gelecek
12) yapma / çalışıyorum 13) neredeydiniz? 14) gelmedim 15) spor yapıyor
mu? / spor yapıyorlar mı? 16) gideceğiz 17) yorgunduk 18) seyrediyor
19) söylemedim 20) görmedim

УПРАЖНЕНИЕ № 88
1) söylediler / ettiler 2) gitmedim 3) uçakla 4) senin baban 5) kalma
6) okuyoruz / ediyoruz 7) istemiyor 8) bizim boyumuz 9) çalışkandı
10) bitireceğim 11) Ayşe'nin arabası 12) benim arkadaşımın evinde
13) koymayın 14) ofiste 15) Ali'nin arkadaşının evine 16) istedim
17) hastaydı 18) gitti(ler) 19) gideceğim 20) uçaktan

УПРАЖНЕНИЕ № 89
1) havuzda 2) otobüste 3) bekliyoruz 4) fareden 5) taşıyorlar 6) İstanbul'u
7) öğretmene 8) ettik 9) bindim 10) tatildeydim 11) sınıftayız 12) hasta
mıydı? 13) içme 14) gelme 15) babamın arabasıyla 16) Mustafa Via
17) şemsiyemi 18) çay bahçesinde 19) evinin bahçesinde 20) pikniğe gideceğim

201
УПРАЖНЕНИЕ № 90
1- A y ş e n i n saç(lar)ı 2) senin evin 3) sizin arabanızda 4) islen e\o otobüsle
5) onun kitaplannı 6) Taksim'de arkadaşımı 7) dişlerini 8) annemi ve babamı
9) televizyonun sesini 10) köpeklerden 11) gitmeyeceğiz 12) görüşmedik
13) yapacaksınız? 14) görmedi 15) evde miydiniz? 16) çoktu / kelim
17) yapıyor musun? 18) konuşmayın 19- evin salonunu 20- başlayacak(lar)

УПРАЖНЕНИЕ № 91
1) sekizi çeyrek geçe 2) Hindistan'dan Türkiye'ye 3) Konsolosluğu 4) makinesi
5) Alinin arabasıyla 6) hastaydı 7) cüzdanımı 8) neredeydiniz? 9) evdeydim
10) etmeyin (etmeyiniz) 11) gidecekler? 12) yorgundum / değilim 13) olacak
14) olmak 15) içmek 16) mutlu musun? 17) babasından 18) gittik / gideceğiz
19) taksiyle 20) onunla (onla)

УПРАЖНЕНИЕ № 92
1) içiyorum 2) İstanbul Üniversitesi'nde 3) Ayşe'yi 4) oğlumun
5) altıyı çeyrek geçe 6) ikiye on var 7) Ali'nin iki çocuğu 8) partide
9) polise 10) evden okula 11) olmak 12) hastaydı 13) Antalya'daydı
14) öğendiniz mi? 15) deniz otobüsüyle 16) okuldan 17) seyredeceğiz
18) istemiyorum 19) Paris'ten İstanbul'a 20) pencereyi

УПРАЖНЕНИЕ № 93
I) arabasını İtalya'dan 2) İstanbul'a gelecek 3) yaptın m ı ? 4) gidiyor 5) adı
6) sigara içme 7) yapmayın 8) İzmir'deydik 9) öğrenciydim 10) değilim
II) etme 12) yiyecek(ler) 13) oynadınız? 14) pişireceğim 15) gel 16) içmek
17) bekardım 18) annenin ofisi 19) adresini 20) Ali'nin masasında

202
УПРАЖНЕНИЕ № 94
1) Kursum sonra 2) otelin bahçesinde 3) sözlüğü ( sözlüğümü) 4) çocuğunu
5) tiyatroya 6) otobüse 7) ziyaret edecek 8) teneffüste / 1er 9) neşeliydi
10) yemeklerini 11) odanın kapısını 12) kardeşimin evinde 13) pansiyonda
14) geldim 15) kaptanıydı 16) bitireceğiz 17) gezeceğim 18) arabamda
19) konuşma 20) pişirmiyor

УПРАЖНЕНИЕ № 95
1) kedimin 2) parkta 3) litresi 4) mutluyum 5) içmeyin ( içmeyiniz )
6) sekreterdim 7) çalışıyor musunuz? 8) evli misiniz? 9) kardeşim
10) masada 11) geleceğim 12) 1999da 13) evinizi 14) ailesini
15) gelmedi 16) biliyorum 17) geleceğiz 18) Metin'le 19) iyi misin?
20) okulun bahçesinde

УПРАЖНЕНИЕ № 96
1- oynuyoruz 2- (Parka) gitmek istiyorum. 3- Bire beş var. 4- On biri çeyrek
geçe uyuyorum. 5- yiyoruz. 6- çalışıyorum. 7- sigaradan 8- palyaçoya
9- pansiyonda 10- yaptık 11- gittin mi? 12- okudunuz mu? 13- Bizim
okulumuz 14- Benim köpeğim 15- Sizin arabanız 16- Senin saçların
17-hastaydım 18- izmir'deydik. 19-mutluyum. 20-Fransız değilim
21- gönderin!(gönderiniz! / gönder!) 22- gelme! (gelmeyin!) 23- gitmeyeceğim.
24- Ali'nin arabasında 25- senin köpeğinden 26- Marmara Üniversitesi* nde
27- (İki) defa gidiyorum. 28- Evet, mutluyum. 29- Sekiz buçukta (gidiyorum).
30- kalemimle 31- çalışacak mısınız? 32- Leyla'nın arkadaşlarıyla
33- Mustafa'nın sorusunu 34- sevinçliyiz 35- kahvaltı yapıyor musun?
36- kaçta hareket edecek? 37- seyrediyorum. 38- kim konferans verecek?
39- kitabın 40- yolumda

203
УПРАЖНЕНИЕ № 97
I) kardeşinin bisikletiyle 2) Sclim'in ceketi 3) pikniğe bisikletle 4) Boğaziçi
Üniversitesi"nin yurdunda 5) arkadaşımın dükkanından 6) televizyonun üstünde
7) pencereyi 8) odanın camlarını ve yerleri 9) televizyonun sesini 10) uyudum.
I I ) gelecek. 12) uyuyacağım. 13) soracağım. 14) gitmedim. 15) uyuyor.
16) kazanacak? 17- prim verecek 18- ilaç alıyor

УПРАЖНЕНИЕ № 98
1- var? 2- neresi? 3- sınıfımızda / yok. 4- annesine 5- oğ(u)luna
6- içmeyin / içmeyiniz. 7- Sevda Hanım'm balkonunda 8- büronun adresini
9- seyrediyoruz. 10- okulda miydin? 11- bitireceğim. 12- gelmedik.
13-okuyorum. 14-mutluydum. 15-gideceğiz. 16-yapıyor mu? 17-Dokuza
çeyrek kala 18- Evdeydim. 19- Dokuzu yirmi geçe 20- On buçukta
21- Sekiz saat çalışıyorum. 22- Senin evin var mı? 23- Geçen yaz neredeydin?
24- John ödev yapacak mı? 25- Ali'nin ünivesitesinde 26- Antalya'nın
plajlarında 27- bağıracak 28- şeh(i)rin parkında 29- şoförümüz
30- ağacın altında 31- Ayla'nm çayını 32- öğretmenimle

УПРАЖНЕНИЕ № 99
1- söyleyecek ve dans edecek. 2- gitmedim 3- sekiz buçukta 4- uçakla
5- senin baban 6- kalma 7- okuyoruz. 8- istemiyor 9- Bizim boyumuz
10- çalışkandı. 11- bitireceğim. 12- Ayşe'nin arabası 13- benim evimde
14- koyma! 15- şirkette 16- Ali'nin evine 17- istedim. 18- Annemle
19- hastaydı. 20- gitti 21- gideceğim. 22- uçaktan 23- Altıyı
yirmi beş geçiyor. 24- Üniversiteden geliyorum. 25- Otobüste insanlar var.
26- (Senin) baban öğretmen mi? 27- Gelecek hafta ne yapacaksın? 28- Siz
kimle sohbet ediyorsunuz? 29- Ali neyle salata yiyor? 30- Benim kahvem
nerede? 31- Siz dün nereye gittiniz? 32- Sen ne zaman geleceksin?

204
УПРАЖНЕНИЕ № 100
I- sahilde 2- evde 3- bekliyorum. 4- uçaktan 5- gidecek misiniz?
6- taşıyaciik(lar) 7- Ayşe'yi 8- Mehmet'e 9- dedemle 10- bindim.
II- neredeydin? 12- tstanburda(lar) mı? 13- içmeyin! (içmeyiniz!) 14- gelme
15- ara! (arayın!) 16- çorbanın tuzu 17- sizin adınızı 18- onun şemsiyesi
19- bizim evimizin bahçesinde 20- söyleme!

УПРАЖНЕНИЕ № 101
1- konuşuyorsun? 2- dans ediyor muyuz? 3- vapurla 4- çalışıyorsun?
5- seviyorsunuz? 6- kalkıyor(lar)? 7- bitti. 8- doktor musunuz? 9- Topkapı
Sarayı'nı 10- hastaydım. 11- İstanbul Üniversitesi'n de 12- soğuktu.
13- diş doktoruna 14- babasının adı 15- yemedik. 16- kızı
17- bağırmayın! 18- okudum. 19- istiyorsun? 20- buluşacağım.

УПРАЖНЕНИЕ № 102
I- köpeğimin adı 2- okumadınız. 3- oynuyoruz. 4- onu çeyrek geçe
5- dokuzda 6- park edin! / -iniz! (park etmeyin! / -meyiniz!) 7- mutluyum.
8- hasta değilim 9- buluşuyor(lar) ve sohbet ediyor(lar). 10- Sizin romanlarınızı
II- otelin balkonunda 12- koşmuyor. 13- bakma. 14- gelmeyecek.
15- seyretmedik. 16- Uyumadılar. 17- Yürümeyeceğiz. 18- Hayır, sorma!
19- Bekleme! 20- Anlamadım.

УПРАЖНЕНИЕ № 103
1- aradık. 2- sekizi yirmi geçiyor 3- Ankaralıyım. 4- güzeldi. 5- içmek
istiyoruz. 6- seni 7- Arjantinli misiniz? 8- güzelsin, 9- istiyorlar)?
10- saat dokuz 11- saat iki 12- altıya çeyrek var. 13- yediyi on geçiyor
14-içiyor. 15-salonda 16-bacağımı 17- SalüYin evini 18- Ben
(saat) on biri yirmi geçe uyudum. 19- binecek(ler)? 20- katıldım* mı:.<»

205
УПРАЖНЕНИЕ № 104
I- gölde 2- dükkanda 3- bekledik. 4- fareden 5- alış\ eriş yaptınız mı?
6- taşıyor(lar). 7- seviyor. 8- öğretmene 9- bisikletle 10- neredeydin?
II- Havaideydim. 12- konuşma! (konuşmayın!) 13- Ahmet1 in evinde
14- yemeğin tadı 15- sizin eviniz 16- bu kitabı 17- Ayşe'yle
18-odamızı 19-kardeşimizle 20-ne pişireceğiz?

УПРАЖНЕНИЕ № 105
1- kimle 2- çantasını 3- arabamız 4- çay bahçesinde 5- evinin bahçesinde
6-Fransa'ya (Fransa'dan) 7- seyredeceğiz. 8-konuştun mu? 9-dans ediyor mu?
10-sekize çeyrek kala 11-beşi on geçe 12-Ankaralı'у im. 13-neredeyiz?
14- emekli mi? 15- Topkapı Sarayı'na 16- kapatın! (kapatınız!) 17- üzgün
müydü(ler)? (üzgünler miydi?) 18- çalışıyor. 19- yapacağız 20- bitirdi

УПРАЖНЕНИЕ № 106
1- nelerden 2- gelmeyeceğiz. 3- hasta miydin? 4- bitirdi. 5- Boğaziçi
Üniversitesi'nde 6- Dolmabahçe Sarayı'na 7- nasıldı? 8- göz doktoruna
9- arkadaşımın adı 10- baban 11- kapatın! (kapatınız!) 12- ilacı
13- üşüyorum. 14- gülüyor musun? 15- yürüyorum. 16- davetimizi
17- Şeh(i)rin merkezinde 18- eşimin ülkesinde 19- dönecek(ler) 20- sinemanın
kafeteryasından

УПРАЖНЕНИЕ № 107
1- iyiyim. 2- gelecek misin? 3- çalışmadık. 4- yorgun(lar). 5- naziksiniz.
6- evden 7- gürültü yapmayın! 8- kardeşin 9- mutlu musunuz?
10- gitmek 11- yapacağız, (yapacağım.) 12- parkta 13- otobüste
14- dallarında 15- markası 16- neyle 17- kuaförün makasıyla
18- sorunun cevabını 19- şirketin sekreterinden 20- evin salonunu

206
УПРАЖНЕНИЕ № 108
1- aktristin saçları 2- masamda 3- içinde 4- seviyoruz. 5- restorana
6- İstanbul'a gelecek. 7- içmek 8- uyuyor musun? 9- istiyoruz.
10- seyrettin mi? 11- İstanbul'dan İzmir'e 12- çantanda 13- güzelsiniz.
14-Antalyalı mısın? 15-zayıf mıyım? 16-kızgındık. 17-okumak
istiyorum. 18- içmek istemiyoruz. 19- Ali'nin dolabında.

Другие издания автора:


1- Yabancı Dilim Türkçe 1-2-3-4-5-6 (Zeki Sözer ile) (Dilmer Yayınlan)
2- / Study Turkısh by Myşelf 1-2 (Dilmer Yayınları)
3- САМОУЧИТЕЛЬ ТУРЕЦКОГО ЯЗЫКА 1-2 (Dilmer Yayınlan)
4- ÎMPARO İL TURCO
Corso Autodidatta di Lingııa Turca 1-2 (Dilmer Yaymlan)
5-Maeaıvco Тоиркиш ME0OAOIAYTOAIAAZKAAIAZ 1-2
(Dilmer yayınlan)
6-ESTUDIO TURCO METODO AUTODIDACTA 1-2
(Dilmer yayınları)
7- Türkçe Okuyorum 1-2-3 (Dilmer Yayınlan)
8
" Leggo il Tıırco 1-2 (Dilmer Yayınlan)
9- Leo Tıırco 1-2-3 (Dilmer Yayınları)
10- Case Sıtffıxes in Turkish (Dilmer Yayınlan)

207

Вам также может понравиться