Вы находитесь на странице: 1из 176

Сяня

инанырам
ðîìàí

Бакы - 2010
Varis
«Сяняинанырам»
(ðîìàí) ЮнСЮз
йенядяохуъуларындыр

Инишилин пайызында «Сонунъу юлян цмидлярдир», ютян илин пайызын-


да «Бир овуъ торпаг», бу пайыз ися «Сяня инанырам»...
Бу ики иля йахын мцддятдя йазычынын алдыьы охуъу ряйляринин сайы
4 мини щагламышдыр. Ялбяття, йазар цчцн ян бюйцк мцвяффягиййят
сатылан китабларынын вя алдыьы охуъу ряйляринин сайыдыр. Яняняйя
Баш сïîíñîð: садиг галараг тязя чыхан китабла ондан яввял чыхан китаб арасында-
кы вахт кясийиндя эялян е-маил вя СМС-лярин бязилярини дяръ едирик.
13 йашдан 78 йашадяк ян мцхтялиф тябягядян, ян мцхтялиф цнван-
лардан олан инсанларын миннятдарлыгла долу цряк сюзляри беля
дцшцнмяйя ясас верир ки, охуъуларын гялбиня йол тапмаг мцмкцн
олуб. Хцсцсян индики – мцталиянин кюлэядя галдыьы бир вахтда бу,
чох ваъибдир. Ялбяття, чох истяйярдик ки, бцтцн охуъу ряйляри бура-
да йер алсын. Анъаг... Одур ки, гой адлары бура дцшмяйянляр инъ-
имясинляр. Фцрсятдян истифадя едиб бцтцн охуъулара миннятдарлыьы-
«Ñÿíÿ èíàíûðàì» éàçû÷û Âàðèñèí (Âàðèñ мызы билдиририк.
Ìóñà îüëó Éîë÷èéåâèí) îõóúóëàðëà
ö÷öíúö ýþðöøöäöð. Îíóí áþéöê îõóúó
àóäèòîðèéàñû òîïëàìûø «Ñîíóíúó þëÿí Ян мцхтялиф цнванлардан
öìèäëÿðäèð» âÿ «Áèð îâóú òîðïàã» ðî-
ìàíëàðû êèìè áó ðîìàíûíын äà ìþâçó- n Сон 10 илдя охудуьум ян мараглы китаблардыр бу ики китаб:
ñó, ÿñàñÿí, ðåàë ùÿéàòûìûçäàí ýþòöðöë- «Сонунъу юлян цмидлярдир» вя «Бир овуъ торпаг». Варися йени-
ìöøäöð. Ñåâýè âÿ õÿéàíÿò, èíñàíûí úÿ- йени уьурлар вя бол охуъу арзулайырам.
ìèééÿòäÿ þç éåðèíè òàïà áèëìÿìÿñè, яминяъяфярова
õîøáÿõòëèê àõòàðûøëàðû ñîí äÿðÿúÿ äðà- Азярбайъан Милли Китабханасынын елми катиби
ìàòèê âÿ ýþçëÿíèëìÿç ñöæåò õÿòòè èëÿ
áèðëèêäÿ àõûðàäÿê îõóúóíó ýÿðýèíëèê n «Áèð îâóú òîðïàã» êèòàáûíà ýþðÿ Âàðèñè òÿáðèê åäèðÿì. Ùàçûðäà áó
è÷èíäÿ ñàõëàéàраг, ìàðàãëû áèð ðîìà- úöð âÿòÿíïÿðâÿðëèê âÿ ãÿùðÿìàíëûã ìþâçóñóíäà îëàí ðîìàíëàðà
íûí éàðàíìàñûíû òÿìèí åòìèøäèð. ÷îõ áþéöê åùòèéàú âàð.
ßìèíèê êè, ýåíèø îõóúó êöòëÿñè ö÷öí ÃÿíèðÿÏàøàéåâà
íÿçÿðäÿ òóòóëìóø áó êèòàáû да áÿéÿ- Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñèíèí öçâö
íÿúÿêñèíèç.

3
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Мян сонунъу дяфя Йусиф Сямядоьлунун «Гятл эцнц» китабыны n «Бир овуъ торпаг» романыны индиъя охуйуб битирдим. Оланлары
бирняфяся охумушдум. Сянин «Бир овуъ торпаг» романыны да юзцм йашамыш кимийям. Чох бяйяндим. Чох севдим бу романы.
бирняфяся охудум. Щалалдыр сяня! Олдугъа мцкяммялдир.
елчинШыхлы МещманГядимбяйли
Азярбайъан Журналистляр Бирлийинин сядри, Президент Администрасийасы Иътимаи-сийаси шюбясинин ямякдашы
«Зеркало» гязетинин баш редактору
n Ону дейим ки, сизин бу китаб ялдян-яля эязир. Щамы бу романдан
n «Бир овуъ торпаь»ы бирняфяся охудум вя мяни йазы тярзинин, йазы- данышыр. Охуйанлар дящшятя эялир. Бу, мяним ян севимли китабым-
чы манерасынын юзцнямяхсуслуьу даща чох дцшцндцрдц. Романын дыр. Йазыларынызы биз охуъулардан ясирэямяйин. Хариъи сериаллара
структурунда, йазы технолоэийасында юзцнц эюстярян гейри-ади бахмагданса, юз ясярляримизи охусаг, йахшыдыр.
сярбястлик ядябиййатшцнаслыьын мялум «изм»ляриндян йан кечяряк, натяванялякбярова
щяйат щягигятлярини аз гала натуралист чылпаглыгла, санки, бирбаша, 2009-ъу ил, Измир, «Мисс Сивилизасийа» бейнялхалг эюзяллик
«ъанлы йайым»ла тягдим едир. Бу, «иштащанын виъданла, ещтирасын мцсабигясинин витсе-мисси
намусла амансыз мцщарибя апардыьы вя яксяр щалларда да галиб
чыхдыьы бир зяманя»дян эютцрцлмцш бир овуъ торпаьын кядярли n Мян мцталия севян эянъям. Анъаг яфсус ки, сон дюврляр бизим
щягигятидир. Вя бу щягигятин йанар аловлары еля эцълцдцр ки, кядя- тялябатымызы юдяйян бядии ясярляр йарадылмырды. Билирсиниз, биз
рин бцтцн гаранлыгларыны ишыгландырыр, Вятян вя халг наминя оху- кющня ядябиййаты там щязм едя билмирик, орадакы дцшцнъя тярзи
ъуйа эюстяря билир. бизя таныш дейил, эцндялик щяйат бизимки иля цст-цстя дцшмцр.
Садыгелъанлы Мящз Варисин романлары бизя – бцэцнкц эянълийя мювъуд реал-
Йазычы, Ямякдар Инъясянят Хадими лыьы, бу эцнцмцзц эюстярди.
КюнцлГурбанова
n Мян анъаг классик ядябиййат охуйурам. Юзц дя тякрар-тякрар. ВЫ Бейнялхаг Тцрк Дили Олимпиадасынын гызыл медалчысы
Бу эцн беля эюзял мцасир ядябиййат нцмунясинин йаранмасы
мяни чох севиндирди. Мян Варисин тящкийя цсулуну - йазма сти- n Сиз кимлийиндян асылы олмайараг щяр бир кясин щяйатыны юзцндя
лини юзлцйцмдя эцзэц тутмаг адландырырам. Ики мцхтялиф щади- якс етдирян, щяр кясин щисслярини црпядян ясяр йаратмысыныз.
сяни, ики мцхтялиф гящряманы эцзэцдя ейни заманда якс етдир- хяййамнябийев
мяк вя сонда онлары бир там щалына эятирмяк, мянъя, ядябиййат- Азярбайъанын Русийа Федерасийасындакы сяфирлийинин ямякдашы
да йениликдир.
МирСядиаьа n Мян «Бир овуъ торпаг» китабыны езамиййятя эедяркян тяййарядя
Эюркямли ювлиййа Сеййид Ниэар Гарабаьинин кютцъяси охудум. Чох бяйяндим. Мяня щяддян артыг тясир етди. Щеч беля-
сини охумамышдым. Инди мцяллифин биринъи китабыны ахтарырам.
n Цмумиййятля, щеч вахт китаб охумаг мараьында олмамышам. намигМяммядов
Анъаг «Бир овуъ торпаг» чыханда ону охумайа билмядим. Щеч АР Тящсил Назирлийи,
инанмаздым, бир ясяр мяня беля тясир едяр. Чох истярдим ки, бу Техники Пешя Тящсили шюбясинин мцдири
ясяринизя филм чякилсин.
Тялятялийев n Романы бирняфяся, дюрд саат ярзиндя охудум, битиряндя чох
Йунан-Рома эцляши цзря дяфялярля республика тяяссцф етдим ки, нийя битди?! Бу дюрд саат ярзиндя йашамадыьым
вя бейнялхалг турнирлярин галиби

4 5
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

щиссляри йашадым. Романы охумаг цчцн айырдыьым вахт зянэин n «Бир овуъ торпаь»ы мямнуниййятля охудум. Шянбя эцнц вяряг-
щяйат тяърцбяси топламаг шансы олду. ляйиб тяхирясалынмаз ишлярими эюрдцкдян сонра охумаг истяйир-
елшянМирзяйев дим. Анъаг она еля алудя олдум ки, ишлярим галды. Бирняфяся оху-
Дахили Ишляр Назирлийинин ямякдашы йуб тамамладым.
Микайылнурийев
n «Бир овуъ торпаг» романынызы чох марагла охудум. Мян ахырынъы Тялябя Гябулу цзря Дювлят Комиссийасында шюбя мцдири
дяфя Сидни Шелдонун ясярлярини беля эярэинлик ичиндя охумушдум.
Мараглы идейаларыныз вар. Хцсусян мяни бунлар ъялб етди: n «Бир овуъ торпаг» романыны бирняфяся охудум вя чох бяйяндим.
Азярбайъан ордусунун ермяниляринкиндян цстцнлцйц, йени няслин Варисин гяляминдян ня чыхырса, щамысы олдугъа охунаглы вя дяйяр-
кющнялярдян даща агрессив вя горхмаз олмасы... Мян Азярбайъан ли алыныр.
нясри цчцн севинирям ки, артыг беля мараглы йазылар йараныр. МусаЩясянов
Инанырам ки, сиз тезликля дцнйада танынан вя чохохунаглы мцяллиф Сумгайыт Шящяр Эянъляр вя Идман Баш Идарясинин ряиси
олаъагсыныз. Сизин уьурунуз щям дя миллятимизин уьуру олаъаг.
акифнаьы n Икинъи китабы да биринъи кими бирняфяся охудум. Бир даща гят
Гарабаь Азадлыг Тяшкилатынын сядри етдим ки, щеч бир телевизийа верилиши, сериал, Интернет сящифялярин-
дя эедян ъцрбяъцр мялуматлар ясл сяняткар гяляминдян чыхан
n Мян сизин биринъи китабынызы чох бяйянмишдим. Мяняви алям дя ясяри явяз едя билмяз. Беля бир ясяр йаздыьына эюря чох саь ол!
йемякдир. О, йахшы олса, йахшы, пис олса, пис гидаланарсан. Икинъи афятБакыханова
китабынызы да чох бяйяндим. Бурада охуъуну вятянпярвярлик 190 сайлы мяктябин директору,
рущунда гидаландырмысыныз. Республиканын ямякдар мцяллими
нурланЩясянов
Щярби Щава Гцввяляри вя Щава Щцъумундан n Ямин олдуьум бир шей вар: Бу, охудуьум романларын ичиндя ян
Мцдафия Гошунларынын забити эюзялидир. Адятян, хариъи йазарлара цстцнлцк верирдим, амма
китабыныз ялимя кечяндя чох диггятими чякди. Чох гыса заман ичин-
n Мян сизин китабларынызын вурьунуйам. Биздя сизин биринъи китабыныз дя евдя, ишдя, щяр йердя охуйуб ону битирдим. Ясярдян
вар иди, гоншу щярби щиссядя икинъи. Биз онларла данышараг охуйуб эютцрдцйцм дярс бу олду: Ятрафдакы инсанлардан етика хятриня
гуртардыгдан сонра китаблары дяйишдик. Бцтцн щярби щисся сизин олса беля, няйися эизлятмямяли, щягигят нядирся, демяли вя бир дя...
китаблары охуйуб. Щяр инсана инанмамалы!
айдыннясибов СяфайяКазымова
№ сайлы щярби щиссянин ясэяри Ямяк вя Ящалинин Сосиал Мцдафияси Назирлийинин ямякдашы

n Бизим дюврцмцзцн глобал щадисялярля йанашы, бязи иътимаи бялалары n Ìÿí Âàðèñèí éàðàäûúûëûüûíû ìàðàãëà èçëÿéèðÿì. Îíóí âÿòÿíïÿð-
да вар. Эюрцрсцнцз, таныдыгларымыз арасында чохлары баъармадыг- âÿðëèê ìþâçóñóíäà éàçäûüû «Áèð îâóú òîðïàã» ðîìàíû ìöàñèð
лары, севмядикляри ишлярля мяшьулдурлар вя йа буна мяъбурдурлар. äþâðöìöçöí òÿëÿáëÿðè èëÿ áöñáöòöí ñÿñëÿøäèéè ö÷öí ÷îõ ãèéìÿò-
Мян бюйцк щярфлярля дейирям: Сиз бу иши баъарырсыныз! Гялями яли- ëèäèð.
низдян йеря гоймайын! ÉàäèýàðÌÿììÿäëè
ГярянфилМансурова Äåìîêðàòèê Æóðíàëèñòëÿð Ëèãàñûíûí ñÿäðè
Милли Мяълисин Мятбуат Хидмятинин ямякдашы

6 7
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Яввяла, сизя бу эцн эянълярдя китаб охумаг щявяси йаратдыьыныз цчцн она «Сонунъу юлян цмидлярдир» китабыны вердим, инанын, ики
цчцн тяшяккцр етмяк истяйирям. «Бир овуъ торпаь»ы сусузлугдан эцня охуйуб битирди. Дярщал «Бир овуъ торпаь»ы вердим, ону да
язиййят чякянлярин су ичмяйи кими бирняфяся охудум. Эцнцмцн охуйуб тамамлады. Санки, щяйата даща цмидля бахмаьа башлады бу
эярэин, ишляримин чох олмасына бахмайараг, романы бир эцня китаблардан сонра. Сизя чох миннятдарам.
битирдим, сюзцн бцтцн мяналарында щязз алдым. СябиняЭюзялова
ФазилТалыблы Бейнялхалг Цмумтящсил
Стандартлашдырма, Метролоэийа вя Патент цзря Дювлят мяктябинин мцяллими
Комитясинин Мятбуат Хидмятинин рящбяри
n Мян бу китабы еля-беля охумурдум. Ондан ясл ляззят алырдым. Ян
n Варисин романларыны охуйанда адам бюйцк щяйат мяктяби кеч- йахшы йериндя дайаныб мятбяхя эедир, юзцмя чай сцзцб ичир, башга бир
миш олур. Ян азындан, инсанлары танымаг олур бу китабларла. мараглы йериндя чюряк йейирдим. Китабы охуйуб тамамладыгдан
Щамы охусун! сонра, щятта телефон нюмрялярини, техники ишчилярин адларыны, реклам
немятВидадиоьлу мятнини дя охудум. Мян неъя дя арзулайырдым ки, щеч олмаса, биръя
Бакы Метрополитенин ишчиси дяня дя ялавя сящифя тапыб охуйа билим...
RизванийяГасымова
n Беля китаблара эюря сизя дярин миннятдарлыьымы билдирирям. Бцтюв бир Ямяк ветераны
щяйат вар бу китабларда. Санки, ади китаблар дейил, тале йазыларыдыр.
ъавадрзайев n Кечян ил охудуьум 180-я йахын китабын йалныз бириндя («Бозгурд-
«Азярсу» ширкятинин ишчиси лар») вятяня севэидян бящс олунурду. Мянъя, ясл Вятян севэиси ифа-
дяси сизин «Бир овуъ торпаг» романынызда юз яксини тапыр.
n «Бир овуъ торпаг» романыны охудум. Чох щюрмятли Варис бяй, Пярвизялийев
гяляминизин эцъцнц йеня дя бизя йашатдыныз. Чох эюзял мювзуйа Сумгайыт Телекомун ишчиси
тохунмусунуз. Бурада щям вятянпярвярлик, мярдлик, севэи, щям
дя криминал алямин йашантылары йер алыб. Ян ясасы – ня вахтса тор- n Мян сизин ясяри бу эцн ялдя етмишям, эеъя саат 12-дян охумаьа
пагдан йаранмыш инсан оьлу бир овуъ торпаьын щясрятиндядир. башлайыб инди – сящяр саат 7-дя баша чатдырдым. Сизин илк ясяриниз
арзуйусубов кими бу да мяналы вя хош тяяссцратлы иди. Сизин ясярляриниз мяним
Азярбайъан Мемарлыг вя Иншаат Университетинин диссертанты цчцн бюйцк щяйат дярси олду. Саь олун ки, беля романлар йазыр-
сыныз. Хащиш едирям, цчцнъцнц тезликля чап етдирин.
n Сизин «Бир овуъ торпаг» ясяринизи охудум вя бир даща гяляминизин СаминИбращимов
эцъцня щейран олдум. Адятян, щяр щансы сяняткарын йарадыъылыьында АНТ Ширкятляр Групунун мцтяхяссиси
бир шащ ясяри олур. Сиз ися щяр ики китабынызла биз охуъуларын гялбиня юз
мющцрцнцзц вурдунуз. n Варисин бу ясяри дя мяни биринъи ясяр гядяр юзцня чякди. Истяр
Туралаьарзайев Наиля, Илгар, Сяидя, истярся дя Ниэар вя щяр ики Заурлар щяля узун
Еколоэийа Институтунун елми ишчиси илляр мяним хатирямдя йашайаъаглар.
МцзяффярГулийев
n Сизин ясярляринизя щейранам. Мяним анам хярчянэ хястялийиня Хятаи району,
тутулуб. Чох фикир едир, аьлайыр, ращатланмырды. Башыны гатмаг 92 сайлы МКИС-ин ряиси

8 9
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n 4 саат ярзиндя эюзцмц беля гырпмадан ясяринизи охуйуб битирдим n Мян «Бир овуъ торпаг» романыны севя-севя охудум. Гящряман-
вя щяля дя йаздыгларынызын тясири алтындайам. Бундан эюзял ня йаз- ларын щяйатыны йашадым, сандым ки, бу тялатцмлц, дярдли талеляр-
маг олар, ону тясяввцр етмяк беля чятиндир мяним цчцн. Щягигя- дян хябяр тутдугъа сачларым бцсбцтцн аьараъаг.
тян, шедевр йаратмысыныз. ЧинаряЩцсейнова
айэцнясэярова Мядяниййят Ишчиляри Щямкарлар Иттифагы Сумгайыт шящяр
Милли ГЩТ Форумунун Бейнялхалг Мясяляляр цзря координатору Комитяси няздиндя Эянъляр Комиссийасынын сядри

n Мян китаб охумаьы севирям. Амма щяля «Бир овуъ торпаг» ро- n Сизя дярин тяшяккцрцмц билдирирям бу романа эюря. Гяляминиз
маны кими мяня тясир едян роман олмамышды. узунюмцрлц олсун. Яфсус ки, китаб мяним юзцмдя йохдур, баш-
азярЩясянов гасындан алыб охумушам. Бцтцн сатыш мянтягяляриндян ону
АР Дювлят Нефт Ширкятинин ямякдашы сорушмушам, «сатылыб, гуртарыб» дейибляр.
МирмящяммядСцлейманлы
n Мян романынызын сонуна чатдым. Щеч демяйя сюзцм галмайыб. Азярбайъан Академик Опера вя Балет Театрынын ямякдашы
Доьрудан да, щяйат гярибяликлярля долудур. Ещ, ня билим. Бир
сюзля, чох хошума эялди бу роман. Чох саь олун ки, варсыныз. n Китабы ахшам достум вериб, охуйурам. 106-ъи сящифядяйям. Цч
рящиляноврузова дяфя аьламышам. Ахы мян дя гарабаьлыйам. Фикирляр, дцшцнцлцб
«Импротех МАН» ширкятинин ямякдашы йазыланлар, щяйатда оланлар, реаллар, идеаллар, щаггсызлыгла барыш-
мазлыглар мяним ягидямдир, амалымдакылардыр. Чох мцтяяссир
n Мян щямишя инсанлардан «китабы бирняфяся охудум» сюзцнц еши- олмушам.
дяндя тяяъъцблянирдим. Амма сизин китабларынызы бирняфяся оху- заурИсэяндяров
дугдан сонра буна ямин олдум. Чох хащиш едирям, бизи беля китаб- Биня Тиъарят Мяркязиндя иъарядар
лардан мящрум етмяйин.
нярэизМещдийева n Ясяриниз чох уьурлу алыныб. Буна эюря сизи тябрик едирям. Яэяр щяйат
Азерфон ЛЛЪ-нин ямякдашы щеч олмаса, инсанын цзцня бир дяфя дя олса эцлцбся, о, буну юзц
цчцн ону даьа галдыран йеэаня фуникулйор кими фикирляшмялидир.
n Варисин китабларындан чох шейи юйряндим. Щятта ясярляримдян русланъялилов
бирини «Сонунъу юлян цмидлярдир» адландырмышам. Мараглы бир «Азярсун Щолдинг»ин ямякдашы
детал. Бир Интернет чатында адымын явязиня ян чох севдийим йазы-
чы кими Варисин адыны йазмышдым, бир гыз мящз буна эюря мяня n Йазан ялляриниз вар олсун. О гядяр тясирлянмишям ки. Щеч демяйя
юз севэисини изщар етди. сюз тапа билмирям.
ялиялийев елвираИбишова
«К.Оркестро» реп групунун рящбяри Ядлиййя Назирлийинин Дювлят Гейдиййаты вя Нотариат шюбясинин ямякдашы

n Салам. Сон иллярдя ики мараглы роман охумушам. Щяр икиси Варисин n «Бир овуъ торпаь»ы чох бяйяндим. «Сонунъу юлян цмидлярдир» яся-
йаздыьы романлардыр. Щяр икиси чох мараглы, ибрятамиз, дцшцндцрц- ри дя мяня чох дяриндян тясир етмишди. Сизя щяр ики ясяринизя эюря
ъцдцр, айдын дилля йазылыб. Чох бяйяндим, чох да тясирляндим. тяшяккцр едирям. Китабларынызы достларыма да тювсийя етмишям.
Севинъатакишийева рейщанСялимова
Сабунчу район Иъра Щакимиййятинин ишчиси Бакы шящяр Тящсил Идарясинин ямякдашы

10 11
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Инанын ки, шокдайам. Неъя дя мяналы, инсана дярс веря биляъяк ахтарыш бюлмяляриндя ян чох ахтарылан сюзлярдян бири дя «Бир овуъ
бир романдыр. Эюзял вя тясирли, фялсяфи фикирлярля зянэиндир. Бу торпаг»дыр.
ясяр мяня чох шей юйрятди. Инсанлары щисс етмяйи, йанында олма- ейвазГоъайев
дыгда беля бир кимсянин няляр чякдийини дуймаьы, онлары эюз «Сумгайитхебер.ъом» сайтынын баш редактору
юнцня эятирмяйи юйрятди.
ряшадаббасов n Дцнян эцнортадан сонра башладым охумаьа. Эеъя бирдя охуйуб
УНИБАНК-ын баш мцhаsиби гуртардым. Щяля щеч бир китабы охудугда беля олмамышдым.
Ряфигялярим дя сизин романларынызы бяйянирляр. «Бир овуъ тор-
n Бу ъцр реаллыг, беля юлдцрцъц мараг, щадисялярин бир-бирини бу паь»ы охумаг цчцн инди бурада щамы нювбяйя дуруб.
ъцр излямяси, беля эюзлянилмяз эедишат... Бцтцн эеъями «Бир елзааллащвердийева
овуъ торпаь»ы охумаьа сярф етдим. Бу, чох дащи бир ясярдир. Мяркязи Клиник Хястяхананын ишчиси
елтянГядимбяйли
ЪТВ телеканалынын иърачы директору n Еля индиъя «Бир овуъ торпаь»ы охуйуб битирдим. Эюз йашларыма
щаким ола билмирям. Ня щисс етдийими йазмагда чятинлик чякирям.
n Билмирям нийя, анъаг бу тясирли китабы охудугдан сонра еля щей КюнцлМустафазадя
онун гящряманларыны ахтармагдайам – Новханыда, Сарайда, «Гнет» фирмасынын сатыш цзря менеъери
Бакыда, Сумгайытда... Полис ишчиляриндян, ади адамлардан беля
сизин гящряманларынызы сорушмагдайам. n Ñèçèí êèòàáëàðû îõóéàíäà, ñàíêè, èíñàí ãÿùðÿìàíëàðûí òàëåéèíè éà-
ЭцнайМяммядова øàéûð. ×îõ òÿñèðëè éàçìûñûíûç. Ùÿì äÿ ùÿð êÿñ áó ÿñÿðëÿðäÿ þçöíö
2 сайлы Ярази Верэиляр Идарясинин ямякдашы ýþðöð.
ÅëíàðÿÌèêàéûëîâà
n Китабынызы артыг цч дяфя охумушам. Чох хошума эялиб. Китабы «Èâ-Ðîøå» øèðêÿòèíèí òÿìñèë÷èñè
охудугъа эцндялик ишлярини, гайьыларыны беля унудурсан. Сиз
инана билярсиниз ки, чох эениш охуъу кцтляси топламысыныз. n Þíúÿëèêëÿ, éàçäûüûíûç ùÿð áèð êèòàáà ýþðÿ ñèçÿ òÿøÿêêöð åäèðÿì.
лаляахундова Ùÿð èêè êèòаáäà þç ùÿéàòûìûí èçëÿðèíè ýþðäöì. 1-úèäÿ àòàñûçëûã,
Щ.Ялийев адына Бейнялхалг Щава Лиманынын ямякдашы 2-úèäÿ âÿòÿí ùÿñðÿòè. ßëà éàçìûñûíûç.
ÑÿáèíÿÐöñòÿìëè
ìÿúáóðè êþ÷êöí
n Юнъя бир сюз сюйлямяк истяйирям: Сиз биз эянъляря: «Мян индийя
гядяр китаб охумаьа щеч ъящд дя етмирдим, инди бунун алудячи-
сийям», - дедирдя билдиниз. Бядии ядябиййата эянъляри йенидян Узаглардан
газандырдыныз. Ясярляринизля щям дя китабла технолоэийа арасын-
дакы рягабятдя мяьлуб олмаг цзря олан мцталияни галиб етдиниз. n Илк юнъя, ону демяк истяйирям ки, цмидин ня олдуьуну мяня
раминяИманова юйрятдийиниз цчцн чох тяшяккцр едирям. «Сонунъу юлян цмидляр-
«Эянъляр тющфяси» Иътимаи Бирлийинин координатору дир» вя «Бир овуъ торпаг» охудуьум китабларын арасында ян чох
емосийа вя щяйяъан дашыдыьым романлардыр. Щягигятян, чох
n Бу эун Варисин чох популйар олмасы, севиля-севиля охунмасы инкар- эюзял йазмысыныз. Щалал олсун!
едилмяз бир фактдыр. Ишим Интернетля баьлы олдуьундан, даим инфор- нярминЩцсейнова
масийа ахтарышында олурам. Мян мцшащидя етмишям ки, порталларын Виръинйа, АБШ

12 13
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Романы вяряглядикъя мяня о гядяр мараглы эялди ки, щятта персо- n «Сонунъу юлян цмидлярдир» китабыны охумушдум, бу эун дя
нажлардан бириня шяхси симпатийам да йаранды. Дцнян ялдя етдийим «Бир овуъ торпаг» романыны охудум. Чох севиндим ки, мян бу
китабынызы, бцтцн эеъяни эюзцмц гырпмадан охуйуб битирдим. Чох эцнцмц – 24 сааты бу китабы охумагла кечирдим. Сизин щяр ики
бюйцк зювг алдым. китабынызы баъым, ряфигялярим вя гардашым да охуйублар. Щамысы
нярэизнясирова чох мямнундур.
Алманийа нярэизаббасзадя
Лондон, Инэилтяря
n Ич дцнйам алт-цст олду десям, инанын. Дюрд саата битирдим кита-
бы. Су кими ичдим. Неъя эюзял бир мювзу, неъя эюзял бир йазы n Азярбайъандан узагда йашасаг да, сизин дилляр язбяри олан
тярзи. Сизи тябрик едирям. Дцнйайа бир китаб эятиряъяк олсам, ясярляринизи биз дя охумушуг вя чох мямнун олмушуг.
онун йалныз «Бир овуъ торпаг» кими эюзял олмасыны арзу едярдим. Ихтисасъа щцгугшцнасам. Метрода, автобусда, ишдя, евдя,
айнуррящимова щарада бош вахтым олурдуса, дярщал ачыб сизин китабынызы оху-
Тял-Явив, Исраил йурдум. Чох севиндириъи щалдыр ки, индики зяманяйя уйьун,
индики эянълярин психолоэийасына, дцшцнъя тярзиня аид олан
n Юнъяликля сизя о гядяр тяшяккцрляр ки, юмрцнцзцн сонуна гядяр бяс ясярляр йарадырсыныз. Ясяринизя биздяки мараьы эюрян руслар да
едяр. Щяля бир артыг да галар. Сизин ики китабын икисини дя охумушам, ону охумаг истяйир. Йахшы оларды ки, ясярляринизи рус дилиня
дяли олмушам. Беля китаблармы олар?! Адамын аьлыны башындан алыр. тяръцмя етдирясиниз.
азярряъябов надиляШцкцрова
Инчюпинг, Исвеч Москва, Русийа

n Китабынызы бир тцрк олараг охудум. Ялляринизя саьлыг. Аллащ n Сизин китабы бюйцк чятинликля ялдя етдим. Чох мараглы, цряйя
йолунузу ачыг етсин. Сизя башарылар. тохунан ясярдир. Охудугъа чох тясирляндим. Инанын, эюз йашлары
МитатЦнал ичиндя охудум.
Истанбул, Тцркийя асйаМяммядова
Тцмен вилайяти, Губкинский шящяри
n «Бир овуъ торпаг»да дцнйа итиб батыр, йох олур. «Бир овуъ
торпаг»да щям дя дцнйа йенидян йараныр. Йазычы, сян истядийиня n «Бир овуъ торпаг» романыны инанын ки, щяр эцн тякрар-тякрар
наил олдун, юзцнц охуъуна севдиря билдин. Таныдыьым щяр кяся бу охуйур, гящряманларын талейи иля йашамагдан йорулмурам.
китабы охумаьы мяслящят эюряъяйям. ЦлвиййяЩаъыйева
Тярланаснун Марнеули, Эцръцстан
Бюйцк Британийа
n Китабынызы бюйцк мямнуниййятля охудум. Дцздцр, азярбайъанлы
n Мян сизин романы охудум, чох хошума эялди. Щятта мяни аьлат- олмадыьым цчцн чятинликля охуйуб баша чатдырдым, анъаг чох
дыныз да. Арзулайырам ки, щяйатда намусу, инсанлыьы пулла юлчян хошума эялди. Щягигятян, емосионал, инсаны аьладан бир ро-
адамлара Аллащ виъдан версин. мандыр.
МялащятИбращимова арэенСапаров
Астана, Газахыстан Бишкек, Гырьызыстан

14 15
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

Йахынлардан n «Сонунъу юлян цмидлярдир» романында олдуьу кими «Бир овуъ


торпаг» романыны да охудуьум заман чох тясирляндим. Мян щеч
n Бу йахынларда китабынызы охудум. Щяля индийя кими беля бир китаб вахт щеч бир китабы бу дяряъядя марагла вя щявясля охумамышдым.
охумамышдым. Яввяляр мяндян сорушанда ки, щяйатында охуду- аббасялиняъяфов
ьун ян мараглы китаб щансыдыр, ъаваб вермякдя аъиз галырдым. Нахчыван шящяри
Амма бундан сонра асанлыгла бу суала ъаваб веря биляъяйям.
ИбращимМяммядов n Инанын ки, китабы охуйандан сонра цч эцндцр ки, юзцмя эяля бил-
Ширван шящяри мирям. Щяля мяним доьулдуьум, йашадыьым йер алынан торпаг-
лар сырасында дейил. Анъаг мян ня щиссляр кечирдим... Аллащ биз-
n Мян китабынызы бюйцк марагла охуйурдум, анъаг тамамлайа ляря сябир версин.
билмядим. Китабын йийяси ялимдян алды. Еля йериндя галмышам ки, айэцлрящимли
щеч ъцр юзцмя эяля билмир, щадисялярин сонуну билмяк цчцн лап Нахчыван МР, Бабяк району
сябирсизлянирям. Чох хащиш едирям, сюйляйин, китабы щарадан ялдя
едя билярям? n Бу эцн ики эцн юнъя охумаьа башладыьым «Бир овуъ торпаг»
Шяфягрясулова романыны битирдим. Бу роман мяни чох тясирляндирди. Байагдан
Шамахы шящяри юз йахынларыма онун барясиндя данышырам.
нярэизГулийева
n «Бир овуъ торпаь»ы, щягигятян дя, чох эюзял гялямя алмысыныз. Бу Шямкир району
китабы кяндимиздя гапы-гапы щамыйа вермишям. Инди чайханайа
йыьышан ъаванлы-гоъалы щамы бу китабдан данышыр. Щамы сизи кянди- n Бир мяъбури кючкцн олараг бу мювзуйа тохундуьунуз цчцн сизя
миздя гонаг эюрмяк истяйир. тяшяккцр едирям вя демяк истяйирям ки, Тялят киши кими чох
ВцсалКамилов бабаларымыз эюзцачыг кючцб бу дцнйадан. Амма щеч шцбщям
Шяки, Орта Зейзит кянди йохдур ки, ня гядяр Азярбайъан вар, Азярбайъан гадыны вар,
Заур кими оьуллар щяля чох эяляъяк бу дцнйайа.
n Чох яфсуслар олсун ки, Заур кими оьланларымызын аз олмасы сябя- ханымМящяррямова
биндян Хялил кими шяряфсизляр Ниэар ханымын тимсалында гызлары- Аьдам району
мызын паклыьыны ялляриндян алыб, онлары хошбяхтликдян мящрум
етмякдядирляр. Аъы щягигятляри олдуьу кими бизя чатдырдыьыныза n Бу СМС-и йазмаьы юзцмя боръ билдим. Романдакы мянфи Заур,
эюря сизя миннятдарам. яслиндя, чохларына нцмуня олаъаг мцсбят образдыр. Сизя тяшяккцрляр.
азярйусифли лачынхялилова
Шабран району Аьстафа району

n Бу роман азярбайъанлы аилясиндя бюйцйян чох оьул-ушагларын n Китабы ъями дюрд саата, чай-чюряк йемядян охуйуб тамамладым,
эяляъяйи, кишилийи, мярдлийи, ъясурлуьудур. Вар олун, индийя бир щяфтя тясириндян чыха билмядим. Ону да дейим ки, китабларыныз
гядяр ешитдийим ян хош кялмяляря лайигдир «Бир овуъ торпаг». ялдян-яля эязир.
ТцкязбанСцлеймангызы СонаСямядзадя
Газах району, Инъя дяряси Гах району

16 17
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Севя-севя, марагла, бирняфяся охудум китаблары. Щяр йердя онла- n Китабы тамамлайанда эеъя саат 3 иди. Сизя дярин тяшяккцр едирям
рын щаггында о гядяр данышдым ки, артыг танышлар охумаг цчцн ки, беля бир китаб йазыб биз охуъулара тягдим етмисиниз. Охудугъа
нювбяйя дайаныблар. Онларын тярифлярини, разылыгларыны эюряндя истямирсян ки, сона чатасан. Зярэяр дягиглийи иля йазырсыныз.
севинъимин щядди-щцдуду олмур. ТцрканГямбярова
КюнцлПоладханова Эянъя шящяри
Сумгайыт шящяри
n Сизин китабдан дюрд эцн габаг Достойевскинин «Ъинайят вя
n «Истямирям, эцл гохуса, бал дадса да, даща юмцр. Сянли олуб ъяза» романыны охуйуб битирмишдим. Мян ону охуйаркян икинъи
сянсиз кечян, щечдир юмцр, пучдур юмцр». Гящряманыныз Ниэара бир ясяр охуйаъаьыма инанмырдым. Амма бу дцшцнъям, садяъя,
итщаф етмишям бу мисралары. Вя бир дя... Йцксяк мяняви, яхлаги дюрд эцн чякди. Щягигятян, чох эюзял йазмысыныз.
алиъянаблыг, инсанпярвярлик, ян цмдяси, вятянпярвярлик, щяйаты нцлуфяррзазадя
йашамаьы севиб дяринликляря вармаг кими мцнасибятляри юзцндя Лерик району
ъямляшдирир романыныз...
ИрадяМяммядова n Áó éàøàúàí ÷îõ ðîìàíëàð îõóìóøäóì, àììà áåëÿ òÿñèðëÿíìÿìèø-
Сабирабад району äèì. ×îõ ñàü îëóí êè, áåëÿ ðîìàíëàð éàçûá ýÿíúëÿðèìèçèí ýþçëÿðè-
íè äîüðóéà à÷ûðñûíûç.
n Бу эцня гядяр чох китаб охумушам. Амма охудуьум китабла- ÝöíåëÐÿùèìîâà
рын ичиндя дейярдим ки, мяним цчцн ян дяйярли вя мяналы олан Ëÿíêÿðàí
гызыл яллярля йазылмыш «Бир овуъ торпаг» адлы китабдыр. Илк юнъя бу
истедады сизя верян Аллащыма, сонра ися бу хцсусиликдян бу гядяр n «Áèð îâóú òîðïàü»û éàçäûüûíûç ö÷öí ñèçÿ òÿøÿêêöð åäèðÿì. ßñÿð
эюзял вя дяйярли истифадя етдийинизя эюря сизя миннятдарам. ýÿíúëÿðÿ âÿòÿíïÿðâÿðëèê ùèññèíèí àøûëàíìàñû áàõûìûíäàí ÷îõ ÿùÿ-
айэцнТопчуйева ìèééÿòëèäèð.
Эядябяй району Éåýàíÿßëèùöñåéíîâà
Ñàëéàí
n Ùÿëÿ óøàãëûãäàí, äàùà äÿãèã, 12 éàøûíäàí øÿõñè êèòàáõàíéà ìàëè-
êÿì. Îëóá êè, àéëûã ýÿëèðèìèí 70%-íè éàõøû êèòàáëàðà õÿðúëÿ- n Мян сизин ясяринизи бюйцк щяйяъанла охуйан ян емосионал оху-
ìèøÿì. Åòèðàô åäèì, Âàðèñèí êèòàáëàðû ãÿäÿð àúýþçëöêëÿ îõóäóüóì ъунузам. Чохдандыр, беля ясярляря аъ идим, хариъи ядябиййаты
êèòàáû õàòûðëàéà áèëìèðÿì. Онун êèòàáëàðы о ãÿäÿð ÿëäÿí-ÿëÿ êå÷èá охумагдан безмишдим. Бу китабыныз щяйатымын ян дящшятли анла-
êè, ñàíêè, ÿñðèí íèìäàø êèòàáëàðûíà äþíöá. Áó ýöí áåëÿ êèòàáëàðà рында ялимя дцшдц, щяйатымдакы гаранлыг тунелин сонунда ишыьы
åùòèéàú ÷îõ áþéöêäöð. эюрмякдян ялими цздцйцм щалда, сиз юз китабынызла мяни йени-
ÀíàðÙèäàéÿòçàäÿ дян щяйата гайтардыныз.
Íåôò÷àëà ðàéîíó, Áàëëûúàëëû êÿíäè ЦлкярЩясянова
Пираллащы адасы
n Бу ъцр тясирли романлара эюря йазычыйа тяшяккцр едир вя бюйцк
уьуру мцнасибяти иля ону тябрик едирям. Гящряманларын сонракы
талелярини билмяк, онлары эюрцб таныш олмаг арзусу доьду мяндя.
Эцлбянизялийева
Масаллы району, Моллаоба кянди

18 19
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

Али вя орта ихтисас мяктябляри тялябяляриндян n Бир эянъ олараг мцасир ядябиййата мараьым азалмышды, амма сиз
бу щиссляри йенидян мяним вя мяним кими минлярля эянъин цря-
(Щярмяктябдянъямибирряй)
йиндя ъцъяртдиниз. Йашлылар юз нявяляриня, ана юз гызына щяйат-
дан неъя дярс алмаьы изащ етмяк, мяслящятляр вермяк цчцн сизин
n «Бир овуъ торпаг» китабыны йени дювр ядябиййатымызда ярсяйя китабларынызы баьышламалыдыр, чцнки онларда ясл щяйат дярси вар.
эялян ян надир ясярлярдян бири кими адландырсам, йягин ки, йаныл- айнуръяфярова
мыш олмарам. Сцжет хятти бахымындан щадисялярин тез-тез кулми- Бакы Дювлят Университети
насийайа галхмасы, охуъуну даим нювбяти сящифяляря аддымлама-
ьа мяъбур етмяси, щадисяляри охуъунун бирбаша щисс етмяси бахы-
n Артыг бир нечя илдир ки, вахтымын аз олмасы сябябиндян бядии ядя-
мындан ясяр мцгайисяолунмаздыр. биййаты йалныз йолда охумаьа имканым олур. Еля бу эцн дя
ъяфярнаьыйев «Сащил» метросундакы кюшкдя бир китаб диггятими ъялб етди, ону
Охфорд Броокес Университй
алдым. О гядяр диггятими ъялб етди ки, щятта йолу кечяркян беля
айрыла билмядийим ясяр аз галды ки, щяйатымда охудуьум сон
n Сизин йарадыъылыьыныз барядя мяня бир достум данышыб, сизин китаб олсун... Узун бир мцддятдян сонра илк дяфя иди ки, бядии
китабларынызы о гядяр тярифляйиб ки. Саь олун ки, Азярбайъанын ясяри бир нечя саата охуйуб тамамладым.
сизин кими йазычысы вар. Москвада щеч ъцр сизин китабларынызы ниъатъаваншир
тапа билмирям. Чох хащиш едирям, романларынызын електрон вари- Азярбайъан Дювлят Игтисад Университети, Хцсуси
антыны ялдя етмяйя мяня кюмяк един. Истедадлар групу
ИлйасМяъидов
М.Ломоносов адына Москва Дювлят Университети
n Йедди саат яввял сизин «Бир овуъ торпаг» адлы китабынызы ялдя
етмишдим, бу дягигя охуйуб битирдим. Сиз щадисяляри еля ъанлан-
n Ìÿí äÿðñëèê âÿ ÿëàâÿëÿðäÿí áàøãà êèòàá îõóìàìûøäûì èíäèéÿ êè- дырмысыныз ки, инанын, мян щяля торпагларымызын ишьалыны конкрет
ìè. Àììà äîñòëàðûìûí ìÿñëÿùÿòè èëÿ «Áèð îâóú òîðïàü»û îõó-
олараг щисс етмямишдим, йалныз инди щисс етдим.
äóì. ×îõ ùÿçç àëäûì, ÷îõ ìàðàãëû, ñåâèëÿñè êèòàáäûð.
елнаряМустафайева
Азярбайъан Дювлят Нефт Академийасы
ÑÿíàíÌàùìóäîâ
Åðúèéåñ Óíèâåðñèòåòè, Òöðêèéÿ
n Мян данышдыьым дилдя данышан йашыдларым чох аздыр. Онлары
Тарговыда, йа «МъДоналдс»-да тапмаг олмур... Китабы ачдым.
n Щягигятян дя, щяйат чох гярибядир. Бир щяфтя яввял щяйатын тама- Йазылар, мцхтялиф адлар, сятирляр, фяргли инсанлар. Онлары бирляш-
миля марагсыз, мянасыз, йалан олдуьуну дцшцнцрдцм. «Бир овуъ дирян бир ясяр. Исиндим. Мян кимя баша салым ки, мяни гуру сящи-
торпаг»да сиз, санки, мяним инсанлара сусгунлуьумла демяк фяляр иситди? Сатыъы, психолог, журналист, тялябя... Щамысы неъя дя
истядиклярими гялямя алмысыныз. Кимсянин мяни анламадыьыны фяргли иди. Буну сиз баъардыныз. Ящсян!
дцшцндцйцмдян, мян дя сизин гящряманыныз кими дахили дцнйам- Щямидяящмядова
ла данышырам. Инди анладым ки, мяни баша дцшя биляъяк инсанлар да Азярбайъан Дювлят Мядяниййят вя Инъясянят Университети
вар. Щяйатыма мараг эятирдийиниз цчцн сизя тяшяккцр едирям.
СядаМящяррямова
n Китабыныз ялдян-яля эязди вя сонда мяня чатды. Анъаг мян -
Азярбайъан Республикасы Президенти йанында
юзцм щяля охумамыш ону эянъ ана олан халам гызына веряси
Дювлят Идарячилик Академийасы

20 21
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

олдум. Дцшцнцрдцм ки, гайьыларындан вахт тапыб ону охуйа бил- n Дцнян Ичяришящяр метросуна дцшцрдцм. Гящряманларынызын йаьышдан
мяйяъяк. Чцнки чох вахт беля олурду. Мяндян алдыьы китаблары гачыб метронун ичиндя далдаланмалары йадыма дцшдц, эюз йашларымы
ян узаьы он сящифя охуйурду. Анъаг ики эцндян сонра хябяр сахлайа билмядим. Эютцрцб нювбяти дяфя романынызы охумаьа башла-
еляди ки, ясяри охуйуб гуртарыб. Севинирям. Чцнки китаб охума- дым. Артыг алтынъы дяфя.
ьа бармагарасы баханлар беля сизин ясярляринизи щявясля, бирняфя- Пярванярзайева
ся охуйурлар. Азярбайъан Милли Консерваторийасы
айтяняливердийева
Бакы Славйан Университети n Цмидварам, наращат етмирям, йарадыъы инсанлар, йягин, бу вахт
ойаг олурлар. Ахы онларын илщам пяриляри, адятян, эеъяляр гонаг
n Ъцмляляр о гядяр мяналы иди ки, инанын, мяняви зювг алдым. Сизин олур. Беля мющтяшям ясяря эюря тяшяккцрляр. «Инсанын юзцнц
бу истедадыныза щейранам. Мян инди бу романын давамыны юзцм дяркетмяси еля Аллащы дярк етмясидир» йазмысыныз. Яслиндя, бир о
хяйалларымда йарадаъаьам. гядяр гейри-ади олмайан сюзляр гейри-ади руща малик инсан тяря-
ниэарГулийева финдян йазыланда адамы титрядир.
Азярбайъан Дювлят Педагожи Университети ВцсаляИбращимова
Азярбайъан Дилляр Университети
n Ону дейим ки, сизин бу истедадынызы бир мюъцзя адландырырам.
«Бир овуъ торпаг» мяни шока салды. Сизи тябрик едирям. n Инанын ки, ясярляринизин неъя гялб охшадыьыны дилля демяк гейри-
анарМяммядов мцмкцндцр. Сиздя мювзу о гядяр эениш, дцнйаэюрцшцнцз о
Щ.Ялийев адына Али Щярби Мяктяб гядяр мющтяшямдир ки, щадисяляри ики аиля ящатясиндя эюстярмякля
охуъуну даим марагда гойурсунуз. Щяр шейи еля дягигликля
n Китабыныз щаггында Интернет сайтларынын бириндя форумда мцзакиря гялямя алмысыныз ки. Щейран галдым.
эедирди. Мяня чох мараглы эялди. Ону бир чох китаб маьазасындан Кямаляаббасова
сорушдум, амма щяр йердя «гуртарыб» дедиляр. Чох эяздикдян Азярбайъан Мцяллимляр Институту
сонра чятинликля дя олса, тапдым. Щягигятян, чох эюзял, реал, мцасир
дюврцмцздян бящс едян ясярдир. Баъымын мцяллим йолдашлары, n Сизин щяр ики китабынызы груп йолдашларымын охудугдан сонра
демяк олар ки, бцтцн мяктяб китабынызы охуйуб. Ялиня щеч вахт гурдуглары тясиредиъи сющбятляри сайясиндя охудум. Бу мисли
бядии китаб алмайан гардашым да щямчинин. эюрцнмямиш китаблар цчцн сизя миннятдарам.
зцмрцдабдуллайева нярминИсмайылова
Азярбайъан Дювлят Тибб Универсиети Азярбайъан Дювлят Мемарлыг вя Иншаат Университети

n Университетдя охусам да, индийя гядяр щеч бир бядии ядябиййаты n «Бир овуъ торпаг» китабыны достларымын бириндян алыб охудум, артыг
ахыра гядяр охумамышдым. Амма сизин китабынызы икиъя эцня ики щяфтядир ки, охуйуб гуртармышам, амма щяля дя бу ясяр барядя
охудум. Ону да дейим ки, бизим университетдя сизин китаблары дцшцнцрям. Щеч вахт адамы бу гядяр дцшцндцрян китабла растлаш-
охумаг цчцн ясл нювбя йараныб, тяхминян 50 няфяря бир китаб мамышдым.
дцшцр. айэцлЩаъызадя
айтянящмядова Азярбайъан Дювлят Техники Университети
Гафгаз Университети

22 23
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Юзцмц дярк едяндян щеч няйя вя щеч кимя эюря аьламамышдым.


Биръя АДНА-да олан террорда юзцмц сахлайа билмямишдим. Бир n Éàçäûüûíûç áó ýþçÿë ðîìàí ö÷öí ñèçè òÿáðèê åòìÿê èñòÿéèðÿì.
дя инди - «Бир овуъ торпаь»ы охуйанда юзцмдян асылы олмадан Ñàíêè, ìÿíè ãÿùðÿìàíëàðûíûçûí äöíéàñûíà àïàðäûíûç, î ùÿéàòû ìÿ-
ичимдя олан щиссляр эюз йашы иля бядяндян айрылырды. íÿ äÿ éàøàòäûíûç... ßìèìýèë ÀÁØ-äà éàøàéûðëàð, áó éàé ÿìèì ãû-
заурЩясянли çû ñèçèí ðîìàíû 1-úÿ ýöíÿ îõóäó, ýåäÿíÿ êèìè äÿ îíäàí äàíûøäû.
Азярбайъан Туризм Институту Áó, îíóí Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ îõóäóüó èëê ðîìàí îëäó.
ÂÿôàÙöñåéíîâà
n Китаб охумаьы ихтисасым – ряссамлыг гядяр севирям. Груп гыз- Азярбайъан Кооперасийа Óíèâåðñèòåòè
ларынын сайясиндя китабынызы охудум вя щядсиз дяряъядя бяйян-
дим. Щяр заман беля ясярлярля бизляри севиндирин. n «Бир овуъ торпаг» романыны АДНА-да террор заманы вяфат едян
Валидяящмяд эянъляря итщаф етмяйиниз мяни чох дуйьуландырды. Етираф едим
Азярбайъан Дювлят Ряссамлыг Академийасы ки, роман охуйан дейилдим, амма бу китаб дяфялярля гаршыма
чыхыб вя санки, мяня: «Оху мяни», - дейирди. Дяйярли китабдыр.
n «Сонунъу юлян цмидлярдир» китабындан дярщал сонра «Бир овуъ Сянубяраббасова
торпаг» адлы китабы да алыб охудум. Щяр икисини о гядяр бяйян- Аврасийа Университети
дим ки, сюзля дейиляъяк дейил. Гысаъа дейим ки, адамын ящвал-
рущиййясиня ишляйирляр. Щятта еля йерляр олду ки, эюзлярим долду. n Щяр ики китабынызы дайанмадан охудум. Чох хошбяхтям ки, бу
адилялийев ъцр эюзял романлардан чох бюйцк юрняк эютцрдцм. Щяйаты
Азярбайъан Дювлят Бядян Тярбийяси вя Идман Академийасы юйряндим вя билдим ки, щяля юйряниляси чох шейляр вар имиш.
нярминасланлы
n Сизин «Бир овуъ торпаг» ясяринизи охудуг. Бундан яввял «Сонун- Одлар Йурду Университети
ъу юлян цмидлярдир»и дя охумушдуг. Щяр икиси чох хошумуза
эялди. Бцтцн курсантларын адындан тяшяккцрцмц билдирирям. n Щяр дяфя китабынызы охумаг истяйирдим, анъаг щяъми мяни гор-
заурИбращимов худурду. Чцнки мяним ирищяъмли няср охумаьа щювсялям чат-
Азярбайъан Дювлят Сярщяд Хидмяти Академийасы мыр. Амма, нящайят ки, ону охудум. Мян сизя щеч ъцр баша
сала билмярям ки, ясяриниз мяня неъя тясир етди. Щяля щеч вахт
n ×îõ ýþçÿë ðîìàí èäè, áèðúÿ ýöíÿ îõóéóá ãóðòàðäûì. Ëàï ÷îõ áÿ- бу ъцр мараглы бир ясяр охумамышдым...
éÿíäèì. ФяридяМусайева
Íèúàòßùìÿäçàäÿ Хязяр Университети
Ìèëëè Àâèàñèéà Àêàäåìèéàñû
n Мяни икинъи дяфя тяяъъцбляндирдиниз. Ясярляриниз щяъмъя, мяз-
n Ясяри бюйцк марагла, хцсуси аъэюзлцкля охудум. Сон дяряъя мунъа роман олса да, мян онлары даща чох новеллалара бянзяди-
мараглы иди. Доьрудан да, щяр биримиз бир овуъ торпаьыг. Бир рям, чох эюзлянилмяз сонлугла битир онлар. Ишлятдийиниз бязи
овуъ торпагдан йарандыг вя бир овуъ торпаьа гисмят олаъаьыг. ъцмляляр ися мяшщур афоризмлярдян дя дяйярлидир.
Йетяр ки, торпаьымыз бцтюв олсун. Эцларяъябийева
Сябиняялийева Бакы Бизнес Университети
Азярбайъан Университети

24 25
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Бу сон вахтлар чохунун аьзындан «Сонунъу юлян цмидлярдир» вя n Илк китабынызы охуйандан сонра йенидян онун гядяр тясирли бир
«Бир овуъ торпаг» романларынын адларыны ешидирдим. Нящайят, ясяр гаршыма чыхмайаъаг дейя чох тяяссцфлянмишдим. Инди ися
мяня дя онлары охумаг гисмят олду. Там бир эцн китаблар ялим- щейрятля «Бир овуъ торпаь»ын сящифялярини дюня-дюня, тякрар
дян дцшмяди. Чох дящшят йазмысыныз. вярягляйирям. Бирняфяся охудуьум бу ясярин щяр сящифясиндя бир
Кямаляхялилова щяйат, бир йашам фялсяфяси эюрдцм. Тясирляндирдиниз, дуйьулан-
Иътимаи-Сийаси Университет дырдынз вя ейни заманда, дцшцндцрдцнцз.
Бяхтийараьайев
n Романын тясириндян щеч ъцр айрыла билмирям. Кичик Заурун иэид- Сумгайыт Дювлят Университети
ликляри, вятянпярвярлийи, Ниэарын аъы талейи мяни чох тясирляндир-
ди. Илк романыныз кими бу да эянъляря дярсвериъи характер дашы- n «Бир овуъ торпаь»ы чох севдик. Азярбайъан гящряманлыьынын,
йыр. Щягигятян дя, китаб охумаьын вахты йетишди. иэидлийинин тясвири чох эюзялдир. Яминик ки, Заур кими оьуллары-
нярминБалакишийева мыз чохдур вя торпагларымыз тезликля ишьалдан азад олаъаг.
Азярбайъан Бейнялхалг Университети Эцлнарярящимова,зейнябЭянъялийева,рейщанасланова
Сумгайыт Мцяллимляр Институту
n Бу роман чох явязсиздир, щяйатда мяня чох шейи юйрятдиниз. Саь
n Китабынызы бу эцн охудум гуртардым. Чох йахшы китабдыр.
олун ки, бу ъцр ясярлярля эянъляри айыг олмаьа сясляйирсиниз. Биз
Тяяссцф ки, бцтцн севэи ясярляри йахшы башлайыб пис гуртарыр.
охудугъа вятяня, торпаьа даща да баьланырыг.
Мящбубянаьыйева
елнаряъавадова Эянъя Дювлят Университети
Тяфяккцр Университети
n Мян сизин «Бир овуъ торпаг» романынызы дцнян сящяр охумаьа баш-
n «Бир овуъ торпаь»ы охудум, мяня чох тясирли эялди. Саь олун ки, ладым, башга щеч бир ишля мяшьул олмадан ахшама охуйуб гуртардым.
гачгын щяйатыны якс етдирирсиниз. Заурун юз кяндляриня гайытмасы Ахыра чатанда о гядяр кюврялмишдим ки... Чох мараглы романдыр.
йери чох тясирлидир. Мян дя онун йериндя олмаг, ушаглыгда эязди- Вцсаляялийева
йим щяйяти, йашадыьым еви йенидян эюрмяк истярдим. Лянкяран Дювлят Университети
айнурБахшялийева
Бакы Гызлар Университети n Биринъи китабыныз кими бу китабыныз да мяни чох тясирляндирди. Ди-
ляйим будур ки, гяляминиздян сцзцлян бу китаблар ахырынъы йох,
n Бу китаблары йазан ялиниздян ики ялимля сыхыб гялбдян: - «Чох саь ахарынъы олсун. Сизя пярястиш едирям ки, беля китаблар йазырсыныз.
олун!» - дейирям. Ня йахшы ки, варсыныз. Ня йахшы ки, китабларыныз есмираКазымова
вар. Шамахы Мцяллимляр Институту
елшянъяфярли
Нахчыван Дювлят Университети n Билсяниз ки, илин-эцнцн бу вядясиндя 22 йашлы бир тялябя отаг йолдаш-
ларына мане олмамаг цчцн шам ишыьында, бир эеъядяъя, няфяс алма-
n Инанын, бир эцнцн ичиндя охуйуб битирдим. Сизя чох тяшяккцр дан, щычгырты сясини ичиндя батырараг, сящяр еркяндян галхыб практи-
едирям ки, бу гядяр мараглы роман йазмысыныз. кайа, сонра ишя эетмяли олмасына бахмайараг эеъя саат 3-дяк сизин
Вясиляязизова мцяллифи олдуьунуз китабы охуйуб, юзцнцзц неъя щисс едярдиниз?
Нахчыван Мцяллимляр Институту ШяфаЩцсейнова
Шяки Дювлят Уинверситети

26 27
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Романынызы чох бяйяндим. Йазан ялляриниз, дцшцнян бейниниз n Мян чох истяйирям ки, ясяринизя кино чякилсин. Индики дюврцн
йорулмасын. Биринъи романыныздан сонра щяля юзцмя эялмямиш- эянъляринин бу ясяря ещтийаъы вар. Мяня инсанларын Гарабаьа
дим ки, икинъиси чыхды. Сябирсизликля нювбяти романы эюзляйирям. олан лагейдлийи чох тохунур. Сиздян хащиш едирям, вятянпярвяр-
Жалядурсунова лик рущунда даща чох ясяр йазын, гой ясэярликдян гачан, шящид-
Азярбайъан Дювлят Педагожи Коллеъи ляримизя щюрмятля йанашмайан бир чох ъаванларымыз охуйуб
утансынлар.
n «Бир овуъ торпаг» романы чох хошума эялди. Саь олун ки, биз ниэарМямядова
охуъулара щяйаты анладаъаг, охудугларымыздан ибрят алаъаг вя Бакы Ряссамлыг Коллеъи
дярс эютцря биляъяк китаблар ярсяйя эятирмисиниз.
айэцнхялилова n Романларыныз мяни чох тясирляндирди. Щардаса щяйат дярси олду. Не-
Азярбайъан Дювлят Рабитя вя Няглиййат Коллеъи чя мцддятдир, онлары охуйуб битирмишям, амма щяля дя тясирдяйям.
Саватясэярова
n Мян китаб охумурам. Лакин баъымын сайясиндя щяр ики китабынызы Бакы Компцтер Коллеъи
охудум вя чох хошума эялди. Дилин садяляйи мяни ъялб етди. Еля бил,
мяним кими тянбялляр цчцн йазмысыныз. Сонра башга китаблары да n Мян «Бир овуъ торпаг» романынызы охудум вя чох бяйяндим.
охумаьа ъящд етдим, анъаг алынмады. Инди сябирсизликля цчцнъц Чох тясирли ясярдир. Беля мараглы ясярляри тез-тез йазын. Инанырам
китабынызы эюзляйирям. Ахы сиз мяним йеэаня, севимли йазычымсыныз. ки, китаба мараьы олмайанлар да бу китаблары охуйаъаг.
есмирааббасова афяторуъова
Бакы Малиййя-Игтисад Коллеъи Бакы Техники Коллеъи

n Йазан ялляриниз вар олсун. Яла романдыр! Чох бяйяндим. О гядяр n «Бир овуъ торпаг» адлы китабынызы охудум, чох эюзялдир.
мараглыдыр ки, охудугъа охумаг истяйирям. Дцшцнмядян, там яминликля ону дейя билярям ки, сиз артыг
ЭцлнаряГулийева мяним фаворит йазычымсыныз.
Бакы Бизнес вя Кооперасийа Коллеъи зейбяъяфярли
Бакы Идаретмя вя Технолоэийа Коллеъи
n Ясяр мяни тутду, бялкя дя, инанмазсыныз, амма мян бу сюзляри
йаза-йаза аьлайырам. Чох тясирли, мяня йахын олду ясяриниз. Сиз n «Бир овуъ торпаг» романыны бирняфяся охудуг. Бу роман да
дцнйанын ян дяйярли мцкафатына лайигсиниз. диэяр романыныз кими бизи чох тясирляндирди. Бюйцк сябирсизликля
нярминящмядова цчцнъц китабынызы эюзляйирик.
Бакы Мядяни-Маариф Коллеъи Эцнайаббасова,ЦлвиййяБабайева,ШяфягБиннятова
Бакы Сянайе-Педагожи Коллеъи
n Илк китабынызы охуйанда еля фикирляширдим ки, бундан йахшысыны
йаза билмязсиниз. Анъаг йанылдым. Икинъи китабынызы бир нечя n «Бир овуъ торпаь»ы охумаьа башлайанда «Сонунъу юлян цмид-
саата охудум. Щяйатын ясл цзцнц эюстярян китабларын арасында лярдир» кими хошума эялмяз дейя дцшцнцрдцм. Анъаг инди ями-
бу, ян йахшысы иди. ням ки, сонракы роман бунларын щяр икисиндян дя мараглы олаъаг.
адилядадашова Сябирсизлянирям.
Бакы Сосиал-Игтисад Коллеъи ЭцллцКяримова
1сайлы Бакы Тибб Коллеъи

28 29
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

n Китаб охумаг щяйатымын айрылмаз щиссясидир. Мцдриклярдян бири Мяктяблилярдян


сюйляйиб: «Щяр дяфя китаб алыб охуйанда, санырам, йени достла
таныш олурам вя нечя ил сонра ачыб вярягляйяндя, санки, кющня, n «Бир овуъ торпаг» ясяриня эюря сизя дярин тяшяккцрцмц билдири-
итирдийим достумла растлашыб кялмя кясирям». Амма мян щяр рям. Вятянимизин сизин кими бир йазычысы олдуьуна эюря чох севи-
дяфя сизин китабынызы охуйаркян щеч вахт итирмяйяъяйим дост нирик, сизинля фяхр едирик.
газанырам. Цмиддашдямиров
дцнйаЩязийева Азярбайъанын Тцрк Дийанет Вегфи Лисейи
2 сайлы Бакы Тибб Коллеъи
n Щяр ики китабынызы бюйцк зювгля охудум вя чох тясирляндим.
n Романыныз о гядяр мараглы иди ки, бир эеъяйя охудум. Чох саь Щягигятян, чох эюзял нцанслара тохунмусунуз. Афоризмляр ися
олун ки, охумаг истядикляримиздян йазырсыныз, китаб охумайан-
щяддиндян артыг мараглы иди.
ларын мараьына сябяб олурсунуз.
ШябнямГарайева
айселШцкцрова
Бакы, 212 сайлы мяктяб
Сумгайыт Мусиги Коллеъи
n Чох саь олун ки, беля китаблар йазырсыныз. Чох емосионалдыр,
n Эянъляр бу романы охумагла йанашы, щяйатдан дярс дя алырлар.
адамы дцшцнмяйя вадар едир. Дцзц, мян инанмырдым ки, бизим
Йазычы онлара дцзэцн йол эюстярир. Ясяря севэи о гядяр бюйцкдцр
йазычылар бу ъцр романлар йазар. Садяъя, ямялли-башлы алудя
ки, эянъляр билякляриня Зз татуировкасы дюйдцрцрляр.
олмушам бу китаблара.
Мярйямасланова
нярминШащларова
Сумгайыт Кимйа-Технолоэийа Коллеъи
Бакы, 9 сайлы мяктяб
n Бу йахынларда эцълц стресс кечирмишдим. Бу роман мяня чох
тясир эюстярди, юзцмя эялмяйимя кюмяк етди. Чохдандыр, беля n Сюзцн дцзц, чох тяяъъцбляндим ки, мцасир дюврдя бу ъцр йцксяк-
роман охумамышам. Инанын, чох кюмяйиниз дяйди мяня. сявиййяли романлар йараныр. Бялкя, сизя гярибя эяляр, амма мян
зцлфиййяялийева сяккиз йашындан китаб охуйурам. Бязян телевизийа верилишляриндян
Сумгайыт Тибб Коллеъи ешидирям ки, щеч ким китаб охумур. Бу, мяним хятримя дяйир.
Бабякаббасзадя
n Чох тясирли бир ясяр иди. Цч эцндцр охудуьум, щяля дя романла Бакы, 158 сайлы мяктяб
йашайырам.
лейлаИбращимова n Будур, артыг сизин икинъи китабынызы да охудум. Щеч билирсиниз,
Минэячевир Тибб Коллеъи неъя бюйцк тярбийя верирсиниз биз охуъулара? Инсанлары бир китаб
кими охумаг мцмкцн оларса, инанын ки, артыг сиз буну баъар-
n Икинъи китабынызы сябирсизликля эюзляйирдим, нящайят, ону ала бил- мысыныз.
дим. Чох мцкяммял ясярдир. Дяйярли мцяллифдян цчцнъц китабы Сяидяряшидли
сябирсизликля эюзляйирик. Бакы, 258 сайлы мяктяб
назиляГулийева
Нахчыван Тибб Коллеъи n Мян щеч вахт бир китабы сона гядяр охуйа билмямишдим, амма
«Бир овуъ торпаь»ы бир эеъяйя битирдим. Китабы охуйуб гуртаран-

30 31
Цряк сюзляри Цряк сюзляри

дан сонра бир нечя эцн тясириндян чыха билмядим. Инанын, китабы n Мян «Бир овуъ торпаь»ы охудум, Зауру юзцмя идеал сечдим.
эюз йашлары иля охумушам. Щамы мяня дейир ки, о китабы охуйандан дяйишмисян.
КюнцлЩясяни КянанСялимоьлу
Бакы, В.Язизов адына 30 сайлы мяктяб Бакы, 194 сайлы мяктяб

n Сизин романы сящняляшдиряркян мян Ниэар ролуну ойнамышдым. n Илк дяфя иди ки, роман охуйурдум. «Бир овуъ торпаг» яла роман-
Мяним юз адым да Ниэардыр. Мян ролу ифа едяндя ясярин ичиня о дыр, она щейран галдым. Охуъуларын ряьбятини газанмысыныз.
гядяр эирмишдим, ясярля о гядяр йашайырдым ки, эюз йашларымы БяйимМяммядова
сахлайа билмирдим. Бакы, 91 сайлы мяктяб
ниэарСяфярли
Бакы, 190 сайлы мяктяб n Мян, адятян, дцнйа ядябиййатыны охуйурам. Ямим гызынын мяс-
лящяти иля «Бир овуъ торпаь»ы ики эцня охудум. Чох мараглы иди.
n «Ачыг гапыларын дюйцлмясиня сярф едилян вахт инсанын ян бюйцк Биз сиздян чохлу беля романлар истяйирик.
вахт иткисидир». Ясярдя бунун кими ня гядяр мараглы фикирляр СараМяъидова
вар. Доьрусу, китабы илк дяфя ялимя аланда щявяссиз идим. Амма Бакы, 164 сайлы мяктяб
инди дейим ки, ясяр, доьрудан да, ики йухусуз эеъямя вя эюз
йашларыма дяйяр. Чох севинирям ки, мяним юлкямдя беля йазычы- n Китабынызы бюйцк марагла охудум. Заурла Ниэарын щекайяси
лар вар. мяни чох дуйьуландырды.
руфанаЩцсейнзадя Сяадятъябийева
Бакы, 245 сайлы мяктяб Минэячевир, 14 сайлы мяктяб

n Сонадяк интизарда сахлады ясяр мяни. Онун сонунун неъя олаъа- n Салам. Романынзы охуйуб чох тясирляндим. Бязи щадисяляря олан
ьыны тяхмин беля едя билмядим. Чох хошума эялди. мцнасибятим дяйишилди. Беля ясярляря ещтийаъымыз вар.
Сякиняряфили Сяриййяабузярли
Бакы Техники-Щуманитар Лисейи Эянъя, 6 сайлы мяктяб

n Сизя беля эюзял романлар йаздыьыныза эюря тяшяккцр едирям. Чох n Биринъи китабынызы охудум. Щяля юзцмя эялмямишдим ки, икинъини
мараглы, тясирли йазырсыныз. Сиз мяни юзцнцзя чякмисиниз. дя охудум. Чох тясирляндирмисиниз мяни.
Пярвизняъяфли СонаБядялова
Бакы, 66 сайлы «Тярягги» Техники-Щуманитар Лисейи Сумгайыт Истедад Лисейи

n Щяйатын бцтцн мянфиликлярини юзцндя якс етдирян чох охунаглы n Вахт мящдудиййятинин олмасына бахмайараг эеъяни йатмадан
романлар йазмысыныз. Мафийа Заура бюйцк симпатийам да йараныб. ясярляринизи чох бюйцк мараг вя щяйяъанла мцталия етдик. Биз
Чох дцрцст, мярд, горхмаз биридир. Чох истярдим ки, индики оьланлар эянъляря беля юрняквериъи ясярляр тягдим етдийинизя эюря
да онун кими олсунлар. тяшяккцр едирик.
лейлаФяряъова ляманЩаъызадя,Эцнелялийева
Бакы, 214 сайлы мяктяб Сумгайыт, 23 сайлы мяктяб

32 33
Цряк сюзляри

n «Бир овуъ торпаг» ясяринизи охудум, чох бяйяндим. Охудугъа


щяйяъанланыр, нювбяти сящифяни охумагчун тялясирдим.
ФатимяСярдарова
Сумгайыт, 10 сайлы мяктяб

n «Сонунъу юлян цмидлярдир» китабы кими бу китабыныз да чох яла-


дыр. Мян ону охудугъа юзцмц щадисялярин ичиндя санырдым. Еля
эюзял сюзлярля йазмысыныз ки, адамы щейран едир. Щяйат чох гяри-
бядир. Кимя эцлцр, кимя аьлайыр.
ялиялийев
Сумгайыт, 11 сайлы мяктяб

n Сизин гызыл яллярля йаздыьыныз бу китаб мяня чох тясир етди. Ро-
манынызла бцтцн синфимиз, щятта мцяллимляримиз дя танышдыр. Чох
1-ъи ФяСИл
саь олун ки, бу кими романлары бизляря тягдим едирсиниз.
Сялимяямирова
Сумгайыт, 7 сайлы мяктяб
Áÿñ íèéÿ ó÷óðàì, òóôàíäû, éåëäè,
Вя ян нящайят... Âóðüóí êöëÿêëÿðìè ãÿääèìè ÿéèð?
Îíóí ýþçëÿðèíÿ áàõàíäà áèëäèì
n Артыг 14 илдир ки, ушаг евиндя бюйцйцрям. Щеч кяс биля билмяз Ìÿíè þëöì ãîâóð, ÿúÿë ýèðëÿéèð.
ки, мян бу месажы йазанда цряйим неъя чырпыныр. Сизин романы-
ныз ушаг евиндя йашайан бцтцн гызларын ян чох севдийи романа Âàãèô Áÿùìÿíëè
чеврилиб. Бир щяфтя юнъя китаб ялимизя дцшцб, амма, еля бил ки,
иллярля бу китабы охуйуб доймуруг.
Сизинкимсясизохуъунуз
Низами району, 1 сайлы ушаг еви

34
Сяня инанырам Сяня инанырам

ПролоГ 0-ъы ЩИССя

Бир дяфя гоъа щинду нявясиня щяйат щягигятини баша сал- - ... Мцмкцнся дя, юз сянятиниз барядя данышын.
маг цчцн сюйляйир: - Чох парадоксалдыр - импрессионистляр щисс вя щяйяъаны
- Щяр бир инсанын дахилиндя саваш эедир. Бу, санки, ики кятана кючцрмякля даща чох гялб рясмлярини ортайа гойур-
ъанавар арасындакы савашдыр. Ъанаварлардан бири шяри: ниф- дулар. Онлар щяр шейи эюрцндцйц кими йох, юзляри тясяв-
ряти, йаланы, пахыллыьы, хяйаняти тямсил едир. О бири ися вцр етдикляри, дцшцндцкляри кими чякирдиляр. Даща аз де-
юзцндя хейири: севэини, мещрибанчылыьы, щягигяти, дцзлцйц тал, даща чох тяяссцрат... Даща аз реаллыг, даща чох утопи-
дашыйыр... йа... Вя бу рясмлярдя гялбляр уъдантутма дярдли, кядярли,
Балаъа щинду бабасынын сюзляриндян мцтяяссир олараг бир нюв, хястя тясири баьышлайырды. Щятта ян никбин адам
сорушур: беля бу рясмляря бахыб бядбинляширди...
- Бяс сонда щансы ъанавар галиб эялир? - Ахы нийя?
Гоъа щинду хейли дцшцнцб, нящайят, сюйляйир: - Онларчцн гялб - дярдлярин айнасы характерини алмышды.
- Сян щансы ъанавары йемляйирсянся, о да галиб эялир! Дярдляри кятана кючцрмякчцн ися йалныз палитраларындакы
ал-ялван рянэлярдян истифадя едирдиляр. Бцтцн инъясянят
нювляри, ядябиййат вя фялсяфя дярди-кядяри тцнд рянэлярля
тясвир етдийи щалда, импрессионистляр буну ал-ялван рянэ-
лярля ифадя едирдиляр. Щятта бядбяхтчилийин ян епоэей
нюгтяляри - хястялик, шикястлик, юлцм беля сары, бянювшяйи вя
мави рянэлярля тясвир едилирди... Щятта кцтляви гырьынлара
сябяб олан зялзяляляр, мцщарибяляр, епидемийалар беля
рянэбярянэ иди... Яслиндя, дцшцнцрям ки, онлар бунунла
йасы той-байрам кими гаршыламаьы тялгин едирдиляр...
- Сизъя, бу, щансы сябябдян баш верирди?
- Мян юзлцйцмдя онлары щямишя аскетляря бянзядирям.
Дцнйанын наз-немятляриндян имтина едян аскетизм тяряф-

36 37
Сяня инанырам Сяня инанырам

дарлары щям маддиййаты мянявиййата гурбан вермякля,


щям дя йашадыьымыз реал щяйаты о бири дцнйа утопийасына
тяслим етмякля щансы ягидяйя хидмят едирдилярся, импрес-
сионистляр дя хейиря мяхсус олан рянэляри шяря вермякля 1-ъи ЩИССя
щямин о нясняйя хидмят едирдиляр...
- Ахы сиз конкрет олараг юзцнцз барядя щеч ня данышма- Сямяд Вурьун баьынын йанында, цзяриня «Реклам, ди-
дыныз. зайн» сюзляри йазылмыш бирмяртябяли бинанын гаршысында
- Яслиндя, мян дя инсан гялбини, инсанын щисс вя щяйя- дайанмышды Эцндцз. Телефону да гулаьында иди:
ъанларыны чякмяйя цстцнлцк верирям. Мян орада щямишя - Йох, ора йох. Ай Щямид, Бакыны тамам йаддан чыхар-
ъцзи дя олса, севинъ ишартылары ахтарырам. Анъаг юзцмдян мысан е. Аерокассаны кеч дя. Дцз эял, йолун солундадыр.
асылы олмайараг, бу севинъ ишартыларыны йалныз тцнд бойа- Чыхыб габаьында дурмушам. Цстцня «Реклам, дизайн»
ларла якс етдирирям. Мяним палитрамда ал-ялван рянэляр, йазылыб...
демяк олар ки, истисна тяшкил едир... ... Такси дцз онун гаршысында дайанды. Щямид дцшян ки-
ми: - Оо, Михайло! - сюйляйиб она тяряф аддымлады.
Эцндцз: - Йох, ъянаб Шултс, мян Михайло дейилям,
мян ряссам Краусам, - дейяряк Щямиди гуъаглады.
- Дцз цч илдир ки, эюрцшмцрцк, русийалы олуб эетмисян,
ай Щямид.
- Дай демя. Офисин бурадыр?
- Офис дейяндя ки... Иъаряйя эютцрмцшям, дар, шяраитсиз
йер дя олса, биртящяр емалатхана йаратмышам... Бурда ни-
йя дурмушуг, ичяри кечяк...
Ичяри дар, йарымгаранлыг, рцтубятли, щям дя сялигя-сащман-
сыз бир йер иди. Кичик пянъярядян дцшян эцняш шцасынын бюйцк
бир щиссясини шцшянин кири уддуьундан, ичярини ишыгландырмаг
йалныз шцанын диэяр - кичик щиссясинин пайына дцшцрдц...
Ортада ири бир молбертдя цзяриндя йарыйадяк щансыса бир
шярг миниатцрц чякилмиш кятан гойулмушду. Бир дивар га-
баг-габаьа галагланмыш вя тоз басмыш шякиллярля долмуш-

38 39
Сяня инанырам Сяня инанырам

ду, диэяр дивар бойунъа ися мцхтялиф юлчцлц фырчалар, бо- Щямид эюзлярини ясярдян чякмяйяряк сюйляди:
йалар сялигясиз дцзцлмцшдц. Кцнъдя кющня, щай-щайы эе- - Эцндцз, еля бил, рянэдян касаддыр е. Аь, гара, боз...
диб, вай-вайы галмыш, рянэи беля сечилмяйян диван вар иди. - Бу, мяним стилимдир.
Гаршысындакы бир айаьы сыныг журнал масасынын цстцндя кир- - Ай саь олмуш, вур рянэлярдян бура, рянэбярянэ, эюзял
ли стякан-нялбяки, ичиндя бир-ики карамел олан гяндгабы вя олсун. Темболе Низами Эянъявини чякирсян... Средневе-
аьзынадяк сигарет кютцйц иля долу кцлгабы вар иди. ковйедя ахы щяр шей рянэли олуб...
Эцндцз цзрхащлыг еляди: Эцндцз:
- Сян Аллащ баьышла, бура бир аз сялигясиздир. Цч-дюрд - Анъаг инди щяр шей аь-гарадыр, - дейяряк кечиб чай тя-
айдыр ки, эютцрмцшям. Таныш адамдыр, иъаря пулуну тяляс- дарцкцня башлады:
дирмир. - Бир чай щазырлайым, ичяк. Щачан эялмисян?
Диванын цстцнц чырпды: Щямид дивар бойу йыьылмыш рясмляри чыхарыб, тозларыны
- Яйляш. чырпа-чырпа онлара бахмагда иди.
Щямид йахынлашыб кятандакы йарымчыг рясмя бахды: - Бир айдан бир аз артыгдыр эялдийим.
- Демяли, зяманямизин бюйцк ряссамы бурада йарадыр. Эцндцз тяяъъцблянди:
Эцндцз дя эялиб онун йанында дайанды: - Бир айдан артыг? Бяс мяни нийя инди эялиб эюрцрсян?
- Сян еля демя, сян деэинян ки, зяманянин ит дяфтярин- - Баьда галырдыг. Мамаэил щяр йай ора кючцрляр ахы. Бир
дя дя ады олмайан ряссамы... ай орада динъялдим, сонра гайытдым Урала. Мама чаьырды
Щямид эащ саьа, эащ сола кечиб, эащ башыны йахынлашды- ки, бяс эял, сяня той едирям, мян дя достум Игбалы эютц-
рыб, эащ да узаглашдырыб рясмя бахмагда иди. рцб тязядян эялдим.
- Бу, нядир беля, йаратмысан? Мин бир эеъя китабындакы Эцндцз електрик чайданыны ъяряйана гошуб Щямидя йа-
шякилляря бянзяйир. хынлашды:
Сифятиня эцлцш гонду: - Доьрудан, евлянирсян?
- Йадында, доггузунъуда охуйанда о китаб ялимизя Щямид эцлдц:
кечмишди? Неъя охуйурдуг... Хцсусян бязи несензурны - Ай киши, всйо, бу ахшам мящлядя той ахшамыдыр, са-
йерлярини... бащ да той. Щяр шейи решат елямишик.
Эцндцз кюкс ютцрдц: - Гызы анан тапыб, йягин. Кимлярдяндир?
- Бу, Низами Эянъявинин Сирляр хязиняси поемасына чяк- - Рящмятлик кишинин гощумларындандыр.
дийим иллцстрасийадыр. Йаьлы бойа иля чякирям. Сян бир ма- Эцндцз рясмляри чыхарыб бахмагда Щямидя кюмяк едя-
зоклара фикир вер. Щяр мазокда бир фялсяфи ифадя вар... едя кюкс ютцрдц:

40 41
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Отуз бир йашын вар е. Вахтында евлянсяйдин, ушагларын - Эцндцз, сяня нечя дяфя демишям, эял йаныма, Росси-
мянимкиляр кими йедди - сяккиз йашында оларды. йайа?! Гипермаркетдя отделлярин бирини верим, ишлят. Игбал-
Щямид она тяряф чеврилди: ла да разылашдырмышам.
- Сян, эуйа, евлянмисян, ялин бала батыб? Щачан эюрцшц- - Мян ахы ряссамам. Мян импрессионизмин мцасир дюврдя
рцк, аиляндян шикайятлянирсян. йеэаня ардыъыл давамчысыйам. Моненин, Ренуарын, Сезаннын,
Чайдан гайнайырды. Эцндцз чеврилиб журнал масасына Робенин йолуну давам етдирирям, баша дцшцрсян? Мян ятраф
йахынлашды. Ири финъана гуру чай тюкцб чай дямляди... Стя- дцнйаны, щяйаты там щярякяти вя дяйишкянлийи иля веряркян,
канлара чай сцздц. Бир сигарет йандырыб дивана яйляшди, юзцмцн дярщал йаранан ани тясяввцрлярими дя якс етдирмяйи
Щямиди чаьырды: баъарырам. Мян дащи Низаминин юлмяз Хямсясинин индийяня-
- Эял, чай вураг. дяк ачылмайан дяринликлярини, сирлярини кятан цзяриня кючцрц-
Щямид дя эялиб яйляшди: рям. Инан, бу шедеврлярин мисилсиз гиймяти вар.
- Сян всйо таки башга рянэлярдян дя истифадя еля. Адам Щямид дивандакы йерини ращатлады:
рясм ясяриня баханда севинмялидир. Сянинкиляря баханда - Кимя лазымдыр ахы бу шедеврляр? Аъындан эцнорта ду-
ися няся бир дилхорчулуг эялир адама. рурсан е.
Эцндцз чайы сойумаьа гоймадан ири гуртумларла ичя- Эцндцз бир сигаретин одуна диэярини йандырды:
ичя сюйляди: - Мян адамларла эюрцшцрям. Спонсорлар ахтарырам. Биз
- Щямид, мян аилямдян билирсян, нийя шикайятлянирям? Авропайа чыхаъаг, дцнйаны фятщ едяъяйик. Биз юз дащи Ни-
Цлкяр дя, ушаглар да анъаг йахшы эцнцн аилясидирляр. Мя- замимизи бир даща каината танытдыраъаьыг.
ним пулум вар, онларын ещтийаъларыны юдяйирям, онда йах- Щямидин мобил телефону зянэ чалды. Зянэин гябулу дцй-
шыйам. Пал-палтар алдын, йахшысан. Ят алдын, мейвя, ширний- мясини басмамышдан юнъя Эцндцзц там мяйус етди:
йат алдын, йахшысан. Мяктябдян пул йыьырлар, вердин, йах-
- Сян цч ил, беш ил габаг да беля мечтат еляйя-еляйя йа-
шысан. Анъаг башга вахтлар... Кирайя евдя галырыг дейя пи-
шайырдын. Мечтат елямяк сянин траэедийандыр.
сям, йайда онлары щеч йеря апара билмирям, писям, ким-
Сонра зянэя ъаваб верди:
лярдянся яскик эейинирляр, кимлярдянся аз йейирляр, йеня
- Щя, Игбал, ешидирям... Сяня щаггында данышмышдым е,
писям. Мян аилямя инанмырам. Адамы беш гяпийя сатарлар.
синиф йодашым, ряссам, онун йанындайам... Щеч, еля-беля
Щямид чайын сойудуьуну эюрцб ичмяйя башлады:
сющбятляширик... Мама наращатдыр? Эялирям дя, дейнян,
- Бяс нейнясинляр?! Онлар да йахшы доланмаг истяйир дя.
инди эялир... Йахшы, олду.
Ахы инсан дцнйайа бир дяфя эялир.
Щямид айаьа дурду, портманатыны ачыб ордан беш дяня
Каьызыны ачыб карамеля хейли эюз эяздирди, сонра ону
йцзлцк доллар чыхарыб журнал масасынын цстцня гойду:
каьызына бцкцб йериня гойду, чайы еля-беля ичди:

42 43
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Эет, ушаглара йахшы яйин-баш ал, базарлыг еля. Пянъярядян сцрятля бир-бирини явяз едян мянзяряляря
Эцндцз пуллары эютцрцб онун ъибиня басды: эюз гоймагда иди:
- Щеч сянин овахткы боръуну гайтармамышам. Валлащ - Бакы йаман дяйишиб е...
имкан дцшян кими гайтараъам... Сцрцъц, санки, онун сясиндян диксинди:
Щямид ня гядяр елядися, пулу она веря билмяди: - Бурада йох идин ки?
- Ня боръ гайтармаг, биз достуг. Ещтийаъын вар, вери- - Йох, Российада йашайырам, Уралда.
рям. Бизнесмен адамам, мяндя пул чохдур. Сцрцъц гаршыдакы йцк машыныны саьдан кечяряк деди:
- Йох, Щямид. Юмцрлцк цзцня бахмарам. Мяним мад- - Щя, бизимкиляр Урусетдя чохдур. Мяним баъынявяля-
дидян чох, мяняви дястяйя ещтийаъым вар. рим дя ордадыр. Кийевдя.
... Гапыдан чыханда Эцндцз: - Бир дягигя айаг сахла, - Щямид эцлцмсяди:
сюйляйиб эери гайытды, ахтарыб лап арха ъярэядян бир рясм - Кийев Украйнадыр, Российа дейил.
ясярини чыхартды, эятириб Щямидя узатды: Сцрцъц она тяряф ганрылды:
- Тойуна йазылмаьа пулум йохдур, гой бу, сяня щядий- - Гярдеш, бура дейил, демяк, Урусетдир дя. Биз ораларын
йям олсун. щамысына Урусет демяйя алышмышыг.
Щямид тозлу рясм ясярини бармагларынын уъу иля эютц- Эцндцзцн емалатханасы, онун арыг, узун, алмаъыглары
рцб тамаша етди. Тябият мянзяряси иди. Шяр гарышмышды. Ме- чыхмыш сифяти, алты гапгара гаралмыш сольун эюзляри, данышыг
шяли даь, сяма, даь шялаляси - щамысы тцнд рянэлярин ичин- тярзи вя чякдийи рясмляр эюзцнцн габаьындан эетмирди.
дя, санки, боьулурду. Сал дашын цстцндя рянэи юлязийян бир - Дайдай, дцнйаэюрмцш адамсан, сянъя, щяйаты неъя
шам йандырмышдылар... варса, еля эюрмяк лазымдыр, йохса неъя тясяввцр едирсян-
Щямид: - Щядиййян цчцн чох саь ол, сабащ сяни эюзля- ся, еля?
йяъям, - дейиб Эцндцздян айрылды, такси ахтармаьа башла- Сцрцъц дцшцнмядян ъаваб верди:
ды... Дцшцндц ки, илляр ютцб кечир, анъаг бу Эцндцз дяйиш- - Гярдеш, бу щяйат ки вар, чох затыгырыг бир шейдир. Ан-
мир ки, дяйишмир. Бир йолу тутуб далынъа эетмякдядир, кя- ъаг ону неъя варса, еля дя эюрмяк мяслящятдир. Юзлцйцн-
нардан эюрцнцр ки, бу йол мянзил башына апармайаъаг. дя ону ща бязяйиб-дцзясян дя, о, дцзялян кюпякоьлу
Онун эюзляри ися, санки, йумулудур. Эетмяйиндядир. Эет, дейил...
эюряк щараъан эедяъяксян... ... Микрорайонда, «Азугя» маркетинин йанында Щямид
... Аз кечмиш такси иля евя эялирди. Эцндцзцн баьышла- таксидян дцшцб биналарына тяряф аддымлады. Эцндцзцн щя-
дыьы рясм ясярини арха отураъаьа гоймушду, юзц ися иряли- диййясини ися унудуб таксидя гойду...
дя, аьсаггал сцрцъцнцн йанында яйляшмишди.

44 45
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щярби хидмятдян сонра нювбяти дяфя али мяктябя гябул


олунмаг цчцн юзцнц сынады. Йеня дя алынмады...
Онунла щярби хидмят чякмиш Игбалын атасы Мяиш киши
2-ъи ЩИССя Уралда - Йекатеринбургда ишляйирди. Игбалла ясэярликдя
мющкям дост олмушдулар. Ешидяндя ки, Игбал Йекатерин-
Августун бир нечя эцн юнъяки ъящянням истисиндян бурга эетмяйя щазырлашыр, дярщал гярар гябул етди ки, она
ясяр-яламят беля галмамышды. Эцняш булудларын архасында гошулуб эетсин. Игбалла данышдыгдан сонра бюйцк чятинлик-
эизлянмишди. Сярин кцляк ясирди... ля анасына вя баъысына Бакыда щеч бир перспективи олма-
Дюрд щяйятин тян ортасында йерляшян хейир-шяр тикилисин- дыьыны баша салыб эетмяйя иъазя алды. Щямид илк имтащан
дян сяс-кцй, эцлцш сядалары эялирди. Аббасовлар аиляси то- илиндяъя Урал Политехник Институтуна дахил олду, ораны мц-
йа щазырлашырды. Аилянин ханымы Мяляк о гядяр хошбяхт иди вяффягиййятля охуду. Игбалса али мяктябя дахил ола билмя-
ки. Щям дя гайьылы иди. Ахы зарафат дейилди, бу, ювладлары- дийиндян атасынын йанында - базарда ал-вер етмяйя башла-
нын илк хейир иши иди. Ону еля кечирмяк лазым иди ки, щамы ды, бир мцддят аралары сойуг олду.
разы галсын... Мяляк гцрбятдяки оьлунун хиффят чякмямяси, йетимчилик
Щяйат йолдашы Сцбщаны чох еркян итирдикдян сонра йал- щисс етмямяси цчцн айбаай доланышыгларындан кясиб она
ныз гайьы, язаб-язиййят эюрмцшдц Мяляк. Сачларынын бири- пул йоллады...
ни аь, бирини гара щюрцб бир ъцт баласыны - Щямидля Эцлэя- Щямид институту гуртаран кими кооперасийа щярякатына
зи бюйцдцб бойа-баша чатдырмышды. Нефт вя газчыхарма гошулмаьа гярар верди. «Тяк ялдян сяс чыхмаз» мясялини
идарясиндя, яслиндя, кишиляр чалышан аьыр оператор ишиндя ча- ясас эютцряряк Игбала шярикли иш гурмаг тяклифи верди. Йе-
лышмыш, балаларыны сыхынты чякмяйя гоймамышды... Ушаглар катеринбургда башга йахыны олмадыьындан, башга сечими
да аналарынын бу фядакарлыьыны лайигинъя гиймятляндирмиш- дя йох иди.
диляр. Онлар тярбийяли бюйцмцш, щям дя дярс ялачысы олмуш- Али мяктябя эиря билмядийи цчцн атасына, эуйа,
дулар... мцяллимлярин башга миллятдян олдуьу сябябиндян она гар-
Мяктяби гуртардыгдан сонра Щямид Бакы Дювлят Уни- шы айры-сечкилик етмясини сюйляйян Игбал факт гаршысында
верситетинин Щцгуг факцлтясинин тялябяси олмаг арзусу иля галмышды, чцнки атасы: «Бяс нийя Щямид гябул олунду?» -
тест имтащаны верди, анъаг аз бал топладыьындан арзусуну дейяряк ону йаманламышды. Бу сябябдян о, дцз 4 ил Щями-
реаллашдыра билмяди. Бу уьурсузлуьу аилянин щяр цч цзвц ди юз йахынына бурахмамышды. Анъаг шярикли иш тяклифиня
аьыр йашады. Сонра Щямид щярби хидмятя чаьырылды, Муров- дярщал мцсбят ъаваб верди. Щямидин аьлына вя габилиййя-
да - юн ъябщядя вятянин кешийиндя дайанды. тиня архайын иди.

46 47
Сяня инанырам Сяня инанырам

Тезликля онлар «Азяри» кичик мцяссисясини йаратдылар. Бакыда - 6-ъы микрорайонда цчотаглы яла тямирли бир мянзил
Йоллара асфалт юртцйц чякмякля мяшьул олан бу мцяссися алыб анасыны Эцняшлидяки шяраитсиз мянзилдян ора кючцрдц.
гыса заманда шярикляря йахшы газанъ эятирмяйя башлады. Новханы баь массивиндя, дянизин 100 метрлийиндя яла
Мяшщур иш адамларынын щяйатыны охумаьа щямишя мейил- бир щяйят еви дя алды. 6-ъы микрорайондакы мянзиллярини
ли олан Щямид онларын ян мцсбят кейфиййятлярини, нядян вя щяр ъцр мебелля долдурду, ян янтиг яшйаларла, бащалы чилчы-
неъя башламаларыны бейниня йазырды. Щяля мяктябдя оху- рагла, габ-гаъагла, зинят шейляри иля анасыны севиндирмяйя
йанда Русийада бюйцк пуллар газанан азярбайъанлы иш ада- чалышды. Еля о вахтдан да щяр дяфя Бакыйа эяляндя анасы
мы Йелмар Мяммядов щаггында йазылары излямишди, онун: Щямиди диля тутурду ки, бяс евлян, вахтдыр...
«Пул адамын йанынъа эедир, садяъя, ону эюрцб, эютцрмяк Щяр дяфя Щямид эяляня кими о, фотолар коллексийасы топ-
лазымдыр», - ъцмлялярини язбярлямишди. Биналара дам юртц- лайыр, бир-бир фотолардакы таныш гызлары она тярифляйир, бяйян-
йц вурмагла милйонлар газанан Йелмар Мяммядовун: дирмяйя чалышырды. Йа да фцрсят дцшян кими ону щансыса го-
«Русийа яйалятляриндя йерли кишиляр даща чох йцнэцл ишляря, щумларыэиля апарыб гощумун гызларына бахмаьын лазымлыьы-
щабеля яйлянъяйя мейил етдикляриндян, эянъляр ися мяркязя ны щим-ъимля гандырырды. Хейир иш оланда ися Мяляк лап дя-
гачдыгларындан, бурада аьыр зящмят тяляб едян сащяляр, де- ридян-габыгдан чыхырды ки, мяълисдяки гонум-гоншудан, го-
мяк олар ки, инкишаф етмир», - сюйлямяси Щямидя бизнес щум-ягрябадан, таныш-билишдян бир гыз бяйяндирсин она.
гурмагда бир бялядчи олду. Мяшщур щямйерлисинин «дам Инсафян, щяйятдя, гощумлар арасында кимин йеткинлик
юртцйц» сащясини Щямид Уралда даща чох ещтийаъ дуйулан йашына чатмыш гызы вар идися, ъан-дилдян чалышырды ки, Щями-
«йолларын асфалтланмасы» иля явязляди... Тезликля шярикляр о ди яля кечирсин. Зарафат дейил, артыг Щямид бцтцн мящялля-
гядяр сифариш алдылар ки, реэионун даща ики ири шящяриндя - нин бармагла эюстяриляси имканлы шяхси иди... Ди эял ки, Щя-
Уфада вя Челйабинскдя филиаллар йаратмаьа мяъбур олдулар. мид даш атыб башыны алтына тутмушду, щеч кяси бяйянмир-
Щямидин илк газанъындан олан пуллар Мяляйя эялиб ча- ди... Йаш отуз бири щагласа да, о, евлянмяйя тялясмирди...
танда, о, щюнкцр-щюнкцр аьлады. Доьрудан да, гатлашдыьы Анъаг...
язаб-язиййят, мадди сыхынты гадыны лап цзмцшдц... Хцсуси- Бу йай дцз бирайлыг эялмишди Бакыйа. Дяниз мювсцмц-
ля дя гызы Эцлэязи ещтийаъ уъундан тойсуз-филансыз, ъещиз- нц гачырмаг истямирди. Ийулун 12-дян августун 11-дяк
сиз кючцрмяк Мяляйя аьыр тясир етмишди... баьда динъялдиляр. Мяляк бишириб-дцшцрдц, вятян йемякля-
1999-ъу илдян - Щямидин яли эятиряндян Аббасовлар аиляси риня тамарзы галан оьлуна йемяк сарыдан корлуг вермяди.
чох шейя наил олду. Щямид Йекатеринбургун мяркязиндя - Щямид ися чимди, гаралды - бир сюзля, йахшы динъялди. Еля
Малышев кцчясиндя икиотаглы мянзил алды. Бир гядяр сонра щямин баь эцнляринин бириндя эюзлянилмядян Уъар райо-
Верхнйайа Пишмадан 10 сот сащяси олан щяйят еви дя алды. нундан гонаглары эялди. Мяляк гарабаьлы, рящмятлик Сцб-

48 49
Сяня инанырам Сяня инанырам

щан ися яслян уъарлы иди. Орада индинин юзцндя Сцбщанын анлайа билмирди... Няйя эюряся Сябиня олдугъа суйуширин
бир хейли гощум-ягрябасы йашайырды. Эялянляр Сцбщанын би- эюрцндц она. Вя щяр дяфя дя о, эюзцнц Сябиняйя дикяндя
биси гызы Зярринля гызы Сябиня иди. Сораглашыб биртящяр баь йазыг гыз гыпгырмызы гызарырды... Ахшама йахын Щямид
евини тапмышдылар, эятирдикляри кянд азугяляри иля долу ся- анасынын гулаьына пычылдады:
бятляри дарвазанын аьзына гойуб няфяслярини дярирдиляр. - Бу гызы алмаг олар.
Бир тяряфдян дя, эцн йазыглары тянтитмишди... Вяссалам. 3 эцндян сонра о, Русийайа гайытды. Бир щяф-
Райондакы бцтцн гощум-ягряба Мяляйин оьлуну евлян- тя бундан яввял анасы телефонла она хябяр чатдырды ки, бяс
дирмяк планындан хябярдар иди. Зяррин дя фцрсят дцшмцш- гызын «щя»сини алмышам, тез юзцнц чатдыр, нишан гойаг...
кян гызы Сябиняни Щямидя эюстярмяк гярарына эялмишди. Щямид анасынын бу ъцр илдырым сцряти иля щярякят едяъяйи-
Дцздцр, яри Камрана вя оьуллары Ъавидля Ъамала бу баря- ни йухусуна беля эятирмязди. Ъялд Игбалы да эютцрцб учуб
дя щеч ня демямишди. Яринин хасиййяти аьыр иди. О, Зярри- эялди. Дярщал гыза нишан апардылар. Сабащ «Мона Лиза»да
ни дцзэцн баша дцшмязди. Оьуллары ися чох дялиганлы иди- тойлары олаъагды. Бу эцн ися щяйятдяки хейир-шяр евиндя то-
ляр. Баъыларынын киминчцнся тяклиф олунмасы онлары ясдириб- йа щазырлыг эюрцлцрдц.
ъошдурарды... Гыз-эялинляр хцсуси ширниййат щазырлайырдылар. Мяляк шир-
Зяррин еляъя Мяляйи йолухмаг истядийини яриня сюйляди, ниййат устасы кими дя танынырды. Одур ки, о, мяълисин шир-
о да узун чяк-чевирдян сонра ахыр ки, арвадынын эетмяйи- ниййатыны щеч кимя етибар етмяди. Ящд елямишди, оьлунун
ня разылыг верди. Она оьулларындан бирини гошмаг истяди. тойунда щяр тойа эяляня бир шякярбура, бир бадамбура, бир
Анъаг Зяррин Мяляйин - тяк йашайан гадынын киши хейлаьы- пахлава - цч ъцр биш-дцш едяъяк... Гадынлар дейирдиляр ки,
нын эялишиндян наращатчылыг дуйаъаьыны бящаня етди... ай Мяляк, ахы тойда, юзц дя «Мона Лиза»дакы тойда щяр
Щямид чиммякдян гайыдырды. Дарвазаларынын гаршысын- ъцр сойуг вя исти йемяк олур, адамлар бясдир дейинъяйя
да ири сябятли бир гадыны вя гызы эюръяк яввял онларын сящв гядяр йейирляр, кимдир ахы ширниййата мараг эюстярян?
эялдиклярини зянн етди. Йахынлашыб кими ахтардыгларыны со- Анъаг Мяляк юз дедийиндян дюнмцрдц. Тойа 350 няфяр
рушду. Зяррин «Бойува гурбан олум, ай Сцбщанымын тяк дявят едилмишди. Инди эюр Мяляк ня бойда ширниййат щазыр-
йадиэары» дейиб онун цстцня атылды. Сонра ким олдуьуну ламалыйды... Баъысы, баъысынын эялини, щабеля 6 гоншу гадын
йерли-йатаглы Щямидя данышды. Щяйятя кечяндя Щямид ся- вя 4 гыз Мяляйя кюмяк едирдиляр...
бятляри эютцрмякдя гонаглара кюмяк етди. Анасыны щарай- Ун яляйян, хямир йоьуран ким, йаь яридян, гоз-фындыг
лады. Сябиня гара, узун палтар эейинмишди. Юзц дя гара- тямизляйян ким...
буьдайы иди. Кяндчисайаьы эейиминдя ня ися бир адамычя- Щямид эялиб йеня гадынлара баш чякди. Вурщавур ишля-
кян ъящят вар иди ки, бу ъящятин ня олдуьуну Щямид щеч йян анасына бахыб башыны булады:

50 51
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ай ма, юзцня иш тапдын да. Йеня тойханадан чыхды. Анъаг тезъя дя ора гайыдыб
Байагдан бяри бир нечя дяфя бу сюзляри демишди, щяр дя- анасыны сясляди:
фя дя анасы яринмядян онун ъавабыны вермишди: - Мама, бир дягигя сяни олар?
- Ай бала, сяня дедим ящд елямишям. Ящдими позмайа- Мяляк она йахынлашды:
ъам ки... - Нядир, ъаным-эюзцм?
Щава сярин олса да, ичяри йаман исти иди. Щямид чыхмаг - Ишляр эедир?
истяйяндя эюзц яйилиб йеря тюкцлмцш уну сцпцрмякдя олан - Эедир.
гыза саташды. Гыз диздян бир гарыш йухары палтар эейинмиш- Аьлына эялян бош-бош сюзляри сюйляди анасына:
ди. Яйили вязиййятдя онун айаглары о гядяр йарашыглы эюрц- - Мама, эялини эятириб гоймушуг халаэиля. Бу, дцзэцн
нцрдц ки... Щямид щеч ъцр эюзцнц гыздан чякя билмирди... дейил ахы. Эялини, эяряк, юз евиндян эятирясян.
- Яминя, гызым, эял бураны да сцпцр. Мяляк эцлцмсяди:
Гадынлардан кимся гызы сясляди, о дикялди, гадына тяряф - Буну ким сяня деди? Щамы беля еляйир, ай бала. Той
бойланды, «Эялирям» деди. Вя марагла эюзцнц она зилля- эцнц эедиб Уъардан эялинми эятирмяк олар? Уъар, аз га-
йян Щямидя бахыб эцлцмсяди. Сян демя, Яминянин тякъя ла, дцнйанын о бири башындадыр...
айаглары йох, бянизи дя эюзял иди. Гыврылмыш сачлары ися си- Щямид чийинлярини чякди. Анасы ону архайын едиб гадын-
нясиня тюкцляряк она икигат йарашыг верирди... Щямид дя лара йахынлашмаг истяйяндя Щямид бир дя ону сясляди,
она эцлцмсяди. Сонра щяйятя чыхды. Яминяни эюстяриб пычылты иля сорушду:
Юз-юзцня «Лянят сяня, кор шейтан» деди. Сямайа бах- - Ай ма, о гыз гощумлардандыр?
ды, булудлары сейр етди, ятраф биналара бахды... Йох, сирли Анасы наразылыгла оьлуна бахыб башыны булады:
бир гцввя ону ичяри чякирди. Ишя бир бах, 31 йашын олсун, - Йох, гоншудур.
Щямид йеня щяйятя чыхды. Йох, щеч ъцр гярар тута бил-
щяля щеч бир гыз сяни бу гядяр ъялб елямясин... Ичяри гайыт-
мирди. Сигарет йандырды. Йухары - евя галхды. Игбал крес-
ды. Яминя йери сцпцрмякдя иди. Щямид йеня эюзлярини
лода отуруб пейк каналында саваш филминя бахырды. Ики дяс-
онун айагларына дикди, бахышлары иля гызын палтарларыны бир
тя бир-бирлярини гырырдылар.
аз да йухары дартды. Хяйалян ону гуъаглады, ещтираслы
- Ня киносудур?
юпцшляря гярг етди...
Щямид сорушду. Анъаг Игбал она мящял гоймур, дямир
Яминя дуйду ки, кимся эюзцнц она зилляйиб. Чеврилди,
гутудан сойуг «Миллер» пивясини ичя-ичя марагла филмя ба-
Щямиди эюрдц. Дикялди, сачларыны эюзцнцн цстцндян чякиб
хырды, емосийаларыны да сахлайа билмирди:
йеня она эцлцмсяди… Щямид ичяридякилярин шцбщяляня биля-
- Ала, вур. Бах, еля. Эюзцня дюнцм. Ону да вур. Тя-
ъяклярини аьлына эятириб юзцнц йыьышдырды.
пикля. Ала, эюрцрсян, йумруг кар елямир, тяпикля вур да…

52 53
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид ону силкяляди: - Йаман истиляндим, ичяри, еля бил, тяндирдир, - деди.
- Ей, госпадин Игбал Мамедов, тармазни (Ъянаб Игбал Щямид онун бир аддымлыьында дурмушду, бядяни учу-
Мяммядов, ара вер)! нурду. Няся бир сюз демяк истяйирди, анъаг алынмырды. Ди-
Игбал она тяряф бахды: ли сюз тутмурду. Яминя ишвяли бахышлары иля хейли Щямиди
- Эялдин? сцздц:
Дярщал да ону суал атяшиня тутду: - Эедим, ишимиз чохдур, сонра ширниййаты чатдырамма-
- Мона Лизанын администраторуна зянэ елядин? Дейир- рыг, бяйимиз биздян инъийяр, - дейиб эетди.
ляр, осетрин тапмагда порблемляри вар. Офисдян неъя, хя- Щямид бир даща анасыны сясляди. Анасы йахынлашан кими
бяр тута билдин? Вера Павловна демишди, Щямид мянимля пычылты иля сорушду:
ялагя сахласын. О ряссамын йанында ня ишин вар иди? Порт- - Ай ма, кимдир ахы о гыз?
ретини заказ еляйирдин? Анасы башыны булады:
Екранда ъяряйан едян щадисяляр йенидян Игбалы юзцня - Щямид, айыбдыр, сабащ тойундур. Сяня йарашмаз хал-
тяряф чякди. Инди машынлар бир-бирини тягиб едирдиляр. Яйляъ- хын гыз-эялининя бахмаг. Щеч субай вахты беля елямяздин...
лярин тцкцрпядиъи сяси, эцлля сясляри, гышгыртылар... Щямид онун сюзцнц кясди:
Бирдян Щямид екранын гаршысыны кясиб Игбала суал верди: - Хошум эялир ондан. Мяндя щеч вахт беля шей олмайыб.
- Инсан илк бахышда вурула биляр? Юзцм дя щеч билмирям...
Яминя онун эюзляринин гаршысындан эетмирди. Яйилмиш- Азаъыг сусдугдан сонра байагкы суалыны тякрарлады:
ди, шумал, дцппядцз айаглары парылдайырды. Сонра дикялди, - Кимдир, о?
сачларыны цзцндян йыьышдырыб эцлцмсяди... Мяляк щявяссиз ъаваб верди:
Игбал ъаваб вермяк явязиня дуруб ону кянара итяляди, - Ики блок о йанда галыр. Сугранын кичик гызыдыр, ушаг-
филмя бахмаьыны давам етдирди. Щямид русъа:
дыр, он йедди йашы вар. Юзц дя...
- Мне бы твои проблемы (Мян ня щайда, сян ня щайда), - де-
Щямид сябирсизликля сорушду:
йиб йенидян щяйятя дцшдц. Бир гядяр вар-эял еляди. Йох, Ями-
- Ня юзц дя?
ня ону чякирди. Щеч бир гцввя тутуб сахлайаммазды Щямиди...
Мяляк ичини чякди:
Йеня дя тойханайа эирди. Еля бил, онун эялишини эюзляйир-
- Анасыны, баъысыны йахшы сюйлямирляр. Дейирляр ки, икиси дя
ди Яминя. Говрулмуш фындыьын габыьыны тямизляйирди, ири
эязяйяндир. Аьлыны башына йыь, ай бала, башымыза иш ачма.
эюзлярини мараг долу бахышларла Щямидя зиллямишди... Дур-
ду, Щямидин йанындан кечиб щяйятя чыхды. Щямид щеч ня-
йин фяргиня вармадан онун ардынъа йолланды. Гапынын аь-
зында дуран Яминя Щямиди эюръяк эцлцмсяди:

54 55
Сяня инанырам Сяня инанырам

Бунлары дцшцнцб йени йаранаъаг ясяринин ескизини дя


чякмишди. Анъаг ня ися бейнини мяшьул едир, ону ишдян со-
йудурду... Огйуст Ренуар. Демяк, тягрибян 130-140 ил
3-ъцЩИССя юнъя о киши мящз беля бир сящняни кятанын йаддашына кючц-
рцбмцш... Щейиф. Яла бир табло алынаъагды. Доьрудан да, де-
«Йох, бу детал Дегада олуб. Йа да Грабарда. Бялкя дя, Тру- мя, дцнйада йени щеч бир шей етмяк мцмкцн дейилмиш. Йе-
бетскойда. Анъаг йцз фаиз кимдяся олуб... Композисийанын ни йаранан щяр шей унудулмуш кющнянин зяиф тякрары имиш...
ачыглыьы, ишыг, сырави яшйаларын тясвири вя щярякятин иллцзийасы... Щя, зянэ елямяли иди. Мобил телефонунун контур йадда-
Ащ, ялбяття ки, Ренуар. Огйуст Ренуар. Яфсаняви франсыз им- шына бахды. Щярчянд, дягиг билирди ки, йалныз чаьырышлыг
прессионисти. Цзляриндя ич дцнйаларынын якси верилмиш инсан контуру галыб. Емалатханадан чыхыб ики тин аралыдакы га-
портретляри галерейасы... «Мцлен де ла Галетдя рягсляр» ясяри... дын бярбярханасына эирди. Ики гадын уста юз мцштяриляриня
Щамы севинъ ичиндя, цзляриндя тябяссцм рягс едир... Анъаг ща- хидмят едирдиляр. Онлардан нисбятян йашлысы, сачыны сапса-
мынын ичиндяки кядяр эюзцндя якс олунуб. Щятта сцфря архасын- ры бойамышы Эцндцзц эюръяк эцлцмсяди:
да спиртли ички ичян эянъляр дя, щятта имканлы мадмуазелляр дя - Бюйцк ряссам бизи йеня телефона эюря наращат едир?
кядяр ичиндядирляр... Демяк, буну ишлямяйя дяймяз...» Эцндцз цзрхащлыгла деди:
Фырчаны ясяби щалда йеря атды. Молбертдяки цстцня гялям- - Лиза ханым, чох ваъиб зянэдир. Сиз Аллащ, цзрлц сайын.
ля ескиз чякдийи кятаны да отаьын о бири кцнъцня толазлады. Лиза ханым мцштярисиня ачыглама верди:
Байаг Щямид эялиб эедяндян сонра бейниня беля бир - Бу, Эцндцз мцяллимдир, танынмыш ряссамдыр. Анъаг
рясм чякмяк идейасы эирмишди: Той евиндя щамы, еляъя дя нядянся ня кепка гойур, ня дя саггал сахлайыр.
бяйля эялин рягс едир, эцлцр, шянлянирляр... Анъаг щамынын Сонра да яли иля Эцндцзя «ичяри кечмяк» ишаряси веря-
эюзцнцн дяринлийиндя кядяр вар... веря уьунуб эетди.
Эцндцзцн аляминдя инсанлар дярди ичиндя чякянляря вя Эцндцз ичяри отаьа кечиб щяр эцн 3-4 дяфя йыьдыьы ря-
дярди дилиня эятирянляря бюлцнцрдц. Биринъиляр дярдин йц- гямляри сцрятля йыьды.
кцнц црякляриндя сахламагла юзлярини мящв едирдиляр. - Ряйасят мцяллими олар?
Икинъиляр ися дярдлярини башгалары иля бюлцшцр, онлары азаъыг Хятдя хейли эюзляди. Нящайят, референт гызын сяси эялди:
гайьыландырмагла юз дярд йцклярини хейли азалдырдылар... - Ряйасят мцяллим иъласдадыр. Дейим, ким иди сизи сорушан?
Бяс тойда, ахы няйя эюря щамынын эюзцндя кядяр олма- Эцндцз ичини чякди:
лыйды? Чцнки бязян аьрылары кясиляндя вя аьрысызлыг шяраи- - Дейин, Эцндцз иди, ряссам. Сизя ятрафлы данышмышам
тиндя беля, инсан йени аьрыларын горхусу иля йашайыр... ахы. Ряйасят мцяллим мяним бюйцк дцнйа мцтяфяккири

56 57
Сяня инанырам Сяня инанырам

Низами Эянъявинин Хямсясиня щяср едилмиш таблоларымын кечирилир, гейдиййата, йер кирайясиня вя ясярлярин транспор-
дцнйа ауксионларына чыхарылмасына спонсорлуг етмяйи тировкасына бир цч мин доллар эедяъяк. Мин беш йцз дя йо-
бойнуна эютцрцб. Билирсиниз, о, пулу версяйди, мян щям ла, орада щотеля, йемяйя эедяр...»
ишлямяйя материал алардым, щям дя ауксионла баьлы мцяй- Инанырды ки, бюйцк Низами мцдриклийини там якс етдириб
йян ишляр эюрярдим... тамашачы гаврайышына сябяб олса, ясл уьур газанар. Дцнйа
- Мян дейярям она. бу ясярлярдян данышар. Щяля кцлли мигдарда пул да газана
- Ханым гыз, билирсиниз, бу, тяк мяним цчцн лазым де- биляр...
йил, бу, бизим Азярбайъанымыз цчцн лазымдыр. Биз бцтцн Анъаг дцшцнцрдц ки, ян ваъиби щеч дя бу дейил, ваъиби
дцнйайа сцбут етмялийик ки, неъя зянэин мядяниййятя ма- дцнйайа Азярбайъан мядяниййятини даща дяриндян таныт-
лик бир халгыг. Низами Эянъявини... магдыр. Доьрудан да, мин илляр юнъя улу Низаминин орта-
- Олду, мян Ряйасят мцяллимя дейярям, - сюйляйяряк йа гойдуьу дидактикайа инди чох бюйцк ещтийаъын олдуьу-
референт гыз онун сюзлярини йарымчыг кясиб дястяйи асды. ну дуйурду. Онун фикринъя, дцнйа мящвяриндян чыхмасын
... Эцндцз: - Чох саь олун, - сюйляйиб чыхмаг истяйян- дейя, хейир шярин гаршысында там диз чюкмясин дейя дцн-
дя Лиза ханым ону сясляди: йанын мцдрикляшмясиня бюйцк ещтийаъ вар иди.
- Эцндцз мцяллим, бир шей алынды? Юзцня бир стякан да чай сцздц, бир дяня дя сигарет алыш-
Ъавабы эюзлямядян дя ялавя етди: дырды. Йцз манат дцзялдя билсяйди, Айданла Ризваны райо-
- Сабащ чохлу той вар, цч эялин бязямялийям. Эцнорта на - Ъялилабада эюндярярди. Юзц кюклц бакылы иди, йолдашы
гапыны баьлайаъам ки, башга мцштяриляр эялиб наращат ет- Цлкярся ъялилабадлы. Щеч олмаса, бу йайын истисиндя ушаг-
мясинляр. Йяни зянэ етмяк истясян, алынмайаъаг. лар эедиб районда бир аз динъялярдиляр. Бир аздан мяктяб
Эцндцз: - Ейиб етмяз, бир шей фикирляшярям, - сюйляди, башлайаъаг...
ъялд дя: - Сабащ, дейясян, тойлар эцнцдцр, еля мян дя той- Сигаретдян дярин гуллаб вурду. Еля Цлкяри дя йоллайар-
дайам, Мона Лизада. Достум Щямид евлянир, - дейя яла- ды. Ишиндян иъазя аларды. Баш щякими инсан адамдыр. Эцн-
вя етди, сонра да емалатханасына гайытды. Чай тядарцкц дцз йолдашы цчцн иъазя истяся, о, рядд ъавабы вермяз...
эюрцб дивана яйляшди, сигарет йандырды. Цчайлыг ев кирайяси дя цст-цстя йыьылмышды. Дцз 360 ма-
«Мараглыдыр, эюрясян, Ряйасят мцяллим пулу ня вахт нат. Тягрибян 500 доллар. Сон вахтлар щеч ялиня пул эял-
веряъяк? Ня аз-ня чох, дцз беш миня бойун олмушду. Бу мирди. Йеня йахшы ки, Цлкяр аз да олса, мяваъиб эятирирди
гядяр пула хейли кейфиййятли йаьлы вя сулу бойа, емал, гу- евя. О пул гяпийинядяк йейиб ичмякляриня, няглиййата,
аш, пастел аларды, бир аз да кятан. Бир беш йцз бунлара эе- Эцндцзцн сигаретиня хярълянирди... Ев кирайясини ися щеч
дяр... Сонра Инэилтярядя танышлар вар, орада яла щярраълар ъцр веря билмирдиляр...

58 59
Сяня инанырам Сяня инанырам

Боръу да чох иди. Щямидя, ямиси оьлуна, ряссам дост- кцрякяни чох истяйир. Ня ися. Ешидирям... Йох, евдя дейи-
ларына... Мин маната йахын боръ йыьылмышды... Йох, Ряйа- лям, щяля емалатханадайам... Ня? Илк бахышда вурулмаг?
сят мцяллим пулу версяйди, мцтляг боръларындан бир аз Нийя олмур ки?! Олур. Буну нийя сорушурсан?... Неъя йя-
гайтарарды... Ейби йох, о бири хяръляр юз йериндя, анъаг ни, еля-беля?! Сян еля-беля щеч ня сорушмазсан. Сян ъанын,
Лондона юзц учмазды, хащиш едярди, ордакы танышлар щяр ня олуб?... Фырлатма да, дцзцнц де... Йахшы, демирсян, де-
шейи йербяйер едярдиляр. Йолпулуна, щотеля, йемяйя ня гя- мя. Сабащ саат алтыда Мона Лизадайам. Орада эюрцшя-
дяр пул щесабламышды байаг? Щя, мин беш йцз доллар. Ону рик... Эеъян хейря...
сахлайарды. Ев кирайясини, борълары вермяйя, бир дя ушаг- Дурду. Гяддини дцзялтди. Дцшцндц, йахшыдыр ки, инди
лары Ъялилабада йола салмаьа бяс едярди бу пул... постмодернизм вя авангардизм бцтцн ъяряйанлары цстяля-
Дуруб емалатхананын о бири башына тулладыьы йарымчыг йиб. Ян чох да сцрреализм. Йахшыдыр ки, импрессионизм ин-
рясми эютцрдц, ескизя баха-баха йенидян диванда яйляшди. ди йалныз арт-архивдядир. Рягабят йохдурса, демяк, уьур
Телефонуна зянэ эялди: йахындадыр.
- Бяли, Эцндцз ешидир... Бяли, бяли, ряссамам. Йаьлы бо- Емалатхананын гапысыны гыфыллайыб аста-аста ирялилямяйя
йа иля дя, акварелля дя, пастел, гуаш, емалла да, темпера башлады...
иля дя чякирям. Истянилян жанрда. Фреска вя асеккону да, Баъысы Зибаэиля дяйясийди... Маркетдян 30 гяпик вериб 3
граттажы да, енкаустиканы да баъарырам... Сифариш верирси- дяня «шцшя конфет» алды, дямирйол ваьзалына тяряф бурулду.
низ? Яла, мян щазыр. Ня ишдир?... Эюрцшяндя дейяъяксиз? О вахт Эцняшлидя йашадыглары илляри Щямид юз эялиши иля неъя
Дцздцр, ялимдя йарымчыг иш вар, анъаг сизин иши габаьа са- дя Эцндцзцн йадына салмышды... Ейни доггузмяртябядя йаша-
ларам... Щя, ялбяття... Сабащ? Мян щазыр. Нечядя деся- йырдылар. 3-ъц блокда бунлар, 4-ъц блокда Щямидэил. Ейван
низ... Олду, эялярям. гоншусу идиляр, щяр ики аиля биринъи мяртябядя галырды...
Цзцня севинъ ишартысы гонду. Рящмятлик валидейнляри эялиб йадына дцшдц. Онлары еля
«Ня йахшы, дейясян, бяхтим ачылыр, йаьлы сифариш тутсам, еркян, еля далбадал итирди ки. Еля бил, шяртляшмишдиляр. Юнъя
проблемлярими щялл едярям. Ращатланарам. Дейярям, бир атасы хястяляниб дцнйасыны дяйишди, ардынъа да анасы.. Ата-
аз да аванс веряр. Щямидин тойуна йазыларам». сы юляндя ясэярликдя иди, телеграм алды, эялди. Дяфндя ишти-
Эярняшиб дивана йайылды. Цзцндяки тябяссцм щяля галыр- рак етди, атасыны йаш торпаьа тапшырды. Анъаг щеч ъцр онун
ды. Телефонуна йеня зянэ эялди. Щямид иди. юлдцйцня инанмады. Эерийя - щярби хидмятя гайытдыгдан
- Щямид, еля бу дягигя сянин тойун барядя дцшцнцр- сонра да атасыз галмасы фикрини йахына бурахмырды...
дцм, зянэ елядин. Демяли, гайынанан сяни чох истяйяъяк. Эцндцзэил цч ушаг идиляр. Бюйцкляри Эцндцз иди, сонра
Йохса йох, дейясян, йемяйин цстцня чыханда гайынана ондан бир йаш балаъа баъысы Зиба вя цч йаш балаъа гардашы

60 61
Сяня инанырам Сяня инанырам

Талещ эялирди. Анасы, еля бил, Танрыдан мющлят алмышды, ил- Сонра гардашына бир чай да сцзцб ону ращат отурмаьа
йарымын ичиндя гызы кючцрдц, Эцндцзц евляндирди, сонбе- гоймайан ушаглара аъыгланды, Цлкяри, Айданла Ризваны
шийи нишанлады. Сонра да яринин далынъа эетди... сорушду. Сонра да щяйат йолдашы Иршад барядя данышмаьа
Еля бир гощум-ягрябалары йох иди. Бир ямисиэил вар иди, башлады:
беш-алты узаг гощумларла да эедиш-эялиш сахламышдылар. - Ай гардаш, Иршад, еля бил, од-аловдур. Аеропортда ал-
Ямиси йахшы адам иди, Талещин тойуну еляди, ондан сонра вер еляди, эюрдц йох, газанъынын чохусу бошуна эедир. Ин-
да бир яли еля бунларын цстцндя олду. ди адамлар тапыб, сентйабрдан Китайа эедяъяк, ордан
Ня гядяр ки, Эцндцз ата евиндя иди, ъидди проблем йа- айаггабы вураъаг... Шцкцр Аллаща, ев алдыг. Гой тямири
шамырды. Еля ки, ики аилянин бир евдя йашамасы фясадлар гуртарсын, саь-саламат кючяк, юзцня бир ъип дя алаъаг. О
тюрятмяйя башлады вя о, бюйцк олдуьу цчцн эедиб кирайя- эцн дейир, ай Зиба, бешиндян яскийикся, онундан да ар-
дя галасы олду, бах, бундан сонра тядриъян проблемляр дя тыьыг, сяни, ушаглары Газеллярдя ора-бура апаранда утаны-
йаранды. Ата еви икиотаглы иди, ону сатыб ики дяня биротаг- рам...
лы мянзил алмаг истядиляр, ди эял ки, икиотаглы мянзиллярля Эцндцзчцн баъысыэилин бу биротаглы мянзилляри чох доь-
биротаглылар арасында чох ъцзи гиймят фярги олдуьундан, ма иди. Чцнки бурада анасынын изляри вар иди. Инди Эцняш-
бу мцмкцн олмады... лидяки еви Талещ тямир елятдирмиш, кющня яшйалары бцсбцтцн
... Гапыны дюйдц. Зиба: - Гурбанын оларам, эял, - дейиб дяйишмишди. Эцндцз о мянзилдя ата вя анасындан биръя из
ону ичяри бурахды. Цч балаъа ушаг габаьына гачды. Щяряси- беля тапа билмирди. Анъаг баъысыэилин бу мянзили о вахтдан
ня бир конфет узадыб цзляриндян юпдц. неъя вар идися, еляъя дя галмышды... Бах, бу диван... Ана-
Баъысынын дярщал эятирдийи чайдан гуртумлайыб: - Тязя сы щямишя гызыэиля эяляндя бу диванда яйляшярди... Бах, бу
ев щансы тяряфдядир ки? - сорушду. кющня телевизору ачдырарды ки, бахсын, эюрсцн хябярлярдя
Зиба севинъ ичиндя: - Йени Йасамалда, новостройкадыр, ня дейирляр...
цчотаглы, - сюйляди. Дивана, телевизора бахдыгъа эюзляри долду...
Эцндцз баъысыны тябрик еляди: Демяк, баъысыэил тязя евя кючяъяк, бу мянзиля эялян
- Саьлыьыныза гисмят! Эцн о эцн олсун, ичиндя шадлыглар йоллары да гырылаъаг...
еляйясиз. Иншаллащ, ня вахт кючцрсцз?
Зиба башыны булады:
- Тямири гуртаран кими. Ата-анамызын эору щаггы, тя-
мир ев алмагдан чятиндир. Иршад гырх мин гойуб, щяля дя
ня яввялидир, ня ахыры.

62 63
Сяня инанырам Сяня инанырам

Нящайят, ахшамын дцшдцйцнц эюрян достлар араларында


компромис тапа билдиляр. Кечмиш Зевин кцчясиндяки галс-
тукла бол маьазада бяйлик костйумуна уйьун галстук се-
4-ъцЩИССя чилмяси ишини маьазанын сатыъысы олан гызын ющдясиня бу-
рахдылар. Гыз костйума, туфлийя вя кюйняйя хейли бахыб
Ахшам саат 11-я ишлямишди. Мяляк о гядяр ишлямишди, йо- галстук сечмяйя эиришди. Аз кечмиш, цстцндян назик гыр-
рулуб ялдян дцшмцшдц. Одур ки, еркян дя олса, йатаьа эир- мызы вя нисбятян ири сары хятляр эедян гара галстуку сечиб
мишди. Гощум, гоншулардан да евдя щеч ким йох иди. Иг- тянтяня иля достлара тягдим етди...
бал чыхмышды шящяри эязмяйя. Щямид тяк иди. ... Щямид марагла эцзэцдяки бяй Щямидя бахды. Онун
Дцняндян бяри артыг нечянъи дяфя бяйлик палтарыны эейи- цчцн юмрцнцн ян мараглы дюнями эялиб йетишмишди. О ев-
ниб ири эцзэцнцн габаьында дурду. Цстцндян назик щори- лянирди, оьул-ушаг сащиби олмаьа щазырлашырды...
зонтал хятляр эедян гара костйуму яйниня гуту кими отур- Кюйняйин цст дцймясини ачды, галстуку бир гядяр бо-
мушду. «Пиерре Ъардин» фирмасынын малы иди. Гиймяти дя шалтды. Юзцня бахды. Сонра, яксиня, кюйняйин цст дцймя-
380 маната. Ону аларкян Игбалла азы йарым саат щюъятляш- сини баьлады, галстуку сыхды... Галстукун санъаьыны бир аз
мишдиляр. Щямид даща бащалы олан тцнд-эюй рянэли костйу- йухары сцрцшдцрдц, сонра йеня дя яввялки йериня гайтар-
му алмаг истяйирди. Игбал ися щямин костйумун етикетля- ды. Сачларына ялляри иля дараг чякди. Эцлцмсяди. Палтары
риндя няся шцбщяли шей тапыб онун алынмасынын ялейщиня эе- она йаманъа йарашырды. Йатаг отаьындан гонаг отаьына
дирди. Торговыдан костйум сечмяк просеси ики саата йахын кечди, телевизору ачды. Истяди, диванда отурсун, анъаг
вахтларыны алды, нящайят, Игбал тяклиф едян костйуму аласы костйумунун язиляъяйиндян горхуб отурмады, айаг цс-
олдулар... Туфли вя кюйняк алмаг бир еля чох вахт апарма- тцндя дайаныб пултла каналлары чевирмяйя башлады. «ОПТ»
ды. Щяр икиси пянъяси ири туфли, щабеля «шпагат» йахалыглы каналында «О счастливчик» интеллектуал ойуну эедирди.
кюйняйин азаркеши иди. Галстука чатанда ися о гядяр мц- Ойуна баха-баха юз-юзцня деди:
бащисяляри олду ки... - Евя бир дяня дя телевизор алмаг лазымдыр. Мамайла
Торговыдан мцнасиб галстук сечя билмяйиб шящяр бойу эялин башларыны тцрк каналларыйла гатарлар, бцтцн эцнц
бутикляря баш чякмяйя башладылар. Лап йорулуб ялдян дцш- консертя, кинойа бахарлар. Мян дя щярдян эяляндя рус ка-
мцшдцляр. Анъаг ващид фикря эяля билмирдиляр. Щямид бя- налларына бахарам...
йянян галстуку Игбал бяйянмирди. Игбал бяйяняня ися Щя- «О счастливчик» ойунунда иштирак едян кишийя верилян
мид «ямма» гойурду. Щярдян мцбащисяляри еля шиддятля- суалын ъавабыны Щямид билирди. Киши фикирляширди, Щямид ися
нирди ки, ятрафдакы адамлар марагла онлара бахырдылар. далбадал «Афродита» дейирди. Еля бил, киши ону ешидяъякди.

64 65
Сяня инанырам Сяня инанырам

Нящайят, Щямид телевизора бахмагдан безиб ейвана чых- Филмдя йенийетмя гызлардан бири арыг, уъабойлу, ъинс
ды, сигарет йандырды. Гейри-ихтийари эюзц саь тяряфя дикил- шортлу, гыврым гара, узун сачлы Сцзанна иди. Щямин Сц-
ди. Билирди ки, ики блок саьда, 4-ъц мяртябядя Яминяэил йа- занна Щямидин илк мящяббяти олмушду. Сцзанна сойунан-
шайырлар... да нечя дяфя Щямид Гошгардан хащиш етмишди ки, «пауза»
Байагдан о, эащ бяйлик палтары иля, эащ телевизорла ба- дцймясини басыб епизоду сахласын... Сцзанна Щямидин бц-
шыны гатмышдыса да, яслиндя, Яминя онун аьлындан чыхмыр- тцн щяйатыны дяйишмишди. О, бу ялчатмаз севэисиня эюря,
ды ки, чыхмырды. Юмрцндя сайсыз-щесабсыз гызла, гадынла сюзцн щягиги мянасында, ращатлыг тапа билмирди...
йахынлыг етмишди. Анъаг щяля щеч кимя бу ъцр валещ олма- Заман кечдикдян сонра Щямидин бу кино гящряманына
мышды. Яминяйя олан бу истяйинин сябяби Щямидя гызы эюр- олан мараьы нисбятян азалса да, онун Сцзаннайа охшайан
ъяк дярщал бялли олмушду. О, тойханайа эиряндя диздян бир гыз ахтарышы даими олду. О, щарада олурдуса да, эюзляри
гарыш йухары палтар эейинян Яминянин яйили вязиййятдя дюрд щалда Сцзаннайа охшайан гыз ахтарырды. Юзц дя билир-
айагларынын эюзяллийиндян валещ олмушду. Беля щиссляр га- ди ки, бу, анормаллыгдыр. Анъаг щисслярини идаря едя бил-
дын эюзяллийини гиймятляндиря билян бцтцн кишилярдян яскик мирди. Бялкя дя, еля она эюря евлянмирди ки, идеалыны тапа
олмур. Одур ки, бу щисслярин ютярилийиня Щямид юзц дя билмирди. Инди ахыр ки, эюрмцшдц беля бир гызы... Яминя
инанмышды... Анъаг Яминянин сифятини эюряндя о, йериндя- бцсбцтцн щямин кино гящряманынын ейни иди...
ъя гуруйуб галмышды. Щямид гаранлыгда щей саь тяряфя бойланды, анъаг тябии
Чох-чох илляр бундан яввял Щямидэил синиф йолдашлары ки, Яминяни эюря билмяди. Евя кечди, яйнини дяйишмяк цчцн
Гошгарэиля йыьышардылар: Щямид, Эцндцз, Турал вя Гошгар. йатаг отаьына адлады. Дящлиздян кечяндя айаг сахлады. Те-
Эцнорталар евдя щеч кяс олмадыьындан, онлар видеомагни- лефонун йанында анасынын китабчасы вар иди. Бурада телефон
тофонда порнографийайа бахардылар. Хцсусян, бахдыглары нюмряляри йазылмышды. Китабчаны вяряглямяйя башлады. Ана-
илк филм Щямидин йаддашындан щеч ъцр силинмирди. Америка сынын сюзляри гулаьында иди: «Ики блок о йанда галыр, Сугра-
мяктябляриндян биринин ъаван киши мцяллими йенийетмя гыз нын кичик гызыдыр, ушагдыр, он йедди йашы вар ... Анасыны, ба-
шаэирдляри иля гясдян интригалар йарадыр, сонра да гиймят ъысыны йахшы сюйлямирляр. Дейирляр ки, икиси дя эязяйяндир...»
йазмаг цчцн онларын ян эюзялляри иля интим ялагяляря эирир. Анасы телефон нюмрялярини ялифба сырасы иля ардыъыл йаз-
Бу филм Щямидэили еля овсунламышды ки, она тякрар-тякрар мадыьындан Щямид бцтцн сящифяляри вяряглямяли иди. Вя-
бахыр, баханда няфяс беля дярмядикляри щисс едилирди. Дярс- ряглядикъя Яминя онун эюзляри юнцндя дайаныр, орадан
дя, евдя, щарада олмаларындан асылы олмайараг ушаглар ки- эетмяк билмирди.
нодакы сящняляри эюзляринин юнцня эятирир, нювбяти дяфя фил- Щямид хяйалян яйилиб йери сцпцрян вя лап йухары дартыл-
мя баханадяк ращатлыг тапа билмирдиляр... мыш палтардан бцтцн эюзяллийи иля балдырлары эюрцнян Ями-

66 67
Сяня инанырам Сяня инанырам

няни сойундурмаьа башлады... Яэяр анасы вя баъысы эязя- - Ало, Нярминя, чох хащиш едирям, Яминяни чаьыр. Ва-
йян идися, чох шцбщясиз, Яминянин юзц дя, йягин, эязирди. ъиб сюзцм вар она...
Вя Щямид бу гоншу гызы иля щамыдан эизли эюзял интим щя- - Мяням, Яминядир. Кимдир ки?
йат йашайа билярди. Ня вар ки, балаъа бир щядиййя иля Ями- Щямид севинди:
нянин башыны товлайаъаьына ямин иди. - Яминя, сянсян? Гоншудур, Щямид.
Ещтирас ямялли-башлы Щямиди боьурду. Нящайят, эюзцня - Щямид? А-а-а... Ешидирям сизи.
«Сугра» сюзц саташды. Цряйи дюйцня-дюйцня нюмряни йыь- Яминяйя дярщал ширин сюзляр сюйлямякдян юзцнц
ды, о бири тяряфдян «ало» сяси эялди. Бу, Яминянин сяси де- сахлайа билмяди:
йилди. Щямид дястяйи йериня гойуб йатаг отаьына кечди. - Яминя, ъаным, мяня гулаг ас. Сяни байаг эюрдцм,
Яйнини дяйишди. Йеня эедиб сигарет йандырды, йеня эюзцнц вурулдум сяня. Юлцрям сянинчцн. Сян мяним ъаным,
Яминяэилин ейванына дикди... Йох, цряйи партлайырды. Еля эюзцм, мяним...
бу ан Яминяни гуъаглайыб юпцшляря гярг етмяк, онун бя- Яминя онун сюзлярини йарымчыг кясди:
дян язаларындан щязз алмаг ещтирасы бцтцн фикирляриня ща- - Щямид, сиз эюрдцйцнцз бцтцн гызлара дярщал бу ъцр
ким кясилмишди. ешг елан еляйирсиз?
Йеня дя дящлизя гайыдыб телефонун дястяйини эютцрдц, - Яминям, инан мяня, щяля щеч кими севмямишям. Сян
йаддашына щякк олунмуш нюмряни йыьды. Бу дяфя дястяйи ба- мяним илк мящяббятимсян. Йалварырам сяня, дцш ашаьы,
йагкы йашлы гадын эютцрмяди, сяс Яминянин сясиня охшайыр- бир аз сющбятляшяк.
ды. Щямид сяси титряйя-титряйя: - Яминя, сянсян?, - сорушду. - Ня данышырсыз? Эеъя вахты мян неъя ашаьы дцшя биля-
- Йох, Яминя дейил, Нярминядир. Кимдир ки, сорушан? рям? Евдякиляр ня дейяр? Бир дя ки, ахы няйя эюря мян си-
Щямид хейли дцшцнцб деди: зин сюзцнцзля ашаьы дцшмялийям?
Щямид дурухуб галды. О, Яминядян тамам башга мц-
- Танышыдыр.
насибят эюзляйирди. Ичини парчалайан ещтираса эюря гыза
- Щансы танышы? Яминянин щеч бир танышы йохдур.
ачыгъа йалвармаьа башлады:
Яминянин баъысы дястяйи асды. Щямид кор-пешман телеви-
- Яминя! Щяйатымсан мяним. Мяни накам гойма. Сев-
зорун гаршысына кечди. «О счастливчик» ойуну гуртармышды.
эилим Яминя. Бешъя дягигяйя дцш. Сяня гиймятли бир щядий-
«ОПТ» телесериал верирди. Ики машын бир-бирини тягиб едирди.
йям дя вар. Сян ъанын, дцш.
Усталыг эюстяриб дюнэялярдян машыны ики тякяр цстцндя ке-
- Айыбдыр сизя, Щямид. Сабащ тойунуздур. Бу эцн баш-
чирян сцрцъцляр арабир дя бир-бириня эцлля атырдылар...
га гыза ешг елан еляйирсиз. Сиздян щеч эюзлямяздим.
Бир дя ону эюрдц ки, йеня дя телефонун гаршысындадыр.
Яминя дястяйи асды. Щямид башыны ялляри арасына алыб до-
Нюмряляри йыьыр...
даьыны эямирди.

68 69
Сяня инанырам Сяня инанырам

Телефон ъищазынын гярибя рянэи вар иди. Йа бянювшяйи, йа рагланмасы таныш-билиши щейрятляндирди. Игбал ону бу фик-
нарынъы... Эащ адама беля эюрцнцрдц, эащ да еля... Йягин, риндян дашындырмаьа чалышды, вязифяли шяхсин гызына «эириш-
баъысы Эцлэяз сечмишди бу рянэ ъищазы. Яъяб зювгц вар гы- мяйин» аъы нятиъяляриндян сюз ачды. Анъаг Щямид деди:
зын. Бу, ня рянэдир ахы, сечирсян! Гой той олсун, мцтляг «Юлдц вар, дюндц йохдур». Беля оланда Игбал мясяляйя та-
бу телефону дяйишдиряъяк. Йахшы, санбаллы, мясафядян ида- мам башга сяпкидян йанашды: «Ай бядбяхт мцсялман, о
ря олунан бир телефон ъищазы алар... гыз щеч сяни зибиля дя тай елямяз». Онлар мцбащися етди-
Йох, щеч ъцр юзцня эяля билмирди. Гыз товламаг, асан- ляр, нятиъядя мин доллардан мяръ эялдиляр...
ъа интим ялагяйя эирмяк индийя кими онунчцн дцнйада ян ... Инди Щямид сигарет тцстцлядя-тцстцлядя бцтцн бунла-
проблемсиз бир иш иди. Кими эюзц тутмушдуса, бу вахта гя- ры хатырлайырды. О, гадынларла мцнасибятдя щямишя юзцня
дяр йа дили иля, йа да бащалы щядиййялярля онунла йахын ол- архайын олмушду. О вахт йцз фаиз инанырды ки, Иринаны яля
мушду... алаъаг. Тягрибян 20 эцн гызы эцддц, анъаг она йахынлаш-
Хцсусиля, Щямидин бир севэи маъярасы Уралда дилляр яз- маг цчцн фцрсят ялдя едя билмяди... Еля бу вахт «Он и
бяри иди. Азярбайъанлылара чечен мцщарибясиндян сонра о она» журналында эюзц Иринанын шяклиня саташды. Бурада
гядяр дя хош мцнасибят бяслямяйян, онлары 2-ъи, 3-ъц нюв «Рясмиляр гейри-рясми гийафядя» рубрикасында Иринанын
адам сайан бязи сырави рус ханымларында да бизимкиляря атасы иля мцсащибя эетмишди. Журналистляр фцрсятдян истифа-
гаршы бир икращ, бяйянмязлик мцшащидя едилирди. Беля бир дя едиб Иринайла анасыны да данышдырмышдылар. Гыз кишиляря
вахтда Щямид вилайятин инзибати идарясинин ян йцксяквя- мянфи мцнасибят бяслядийини, онларын щамысыны «ухажор»
зифяли шяхсляриндян биринин гызы олан Иринайа мараг эюстяр- щесаб етдийини билдирмишди. Мцасир кишилярдя романтик
мяйя башламышды. дуйьуларын йохлуьундан шикайятлянир, онларын гялибя, чяр-
Буранын гызлары еркян йашларында кампанийалара мейил чивяйя салындыьыны иддиа едирди. Щямид мцсащибядян ону
едир, оьланларла отуруб-дурурдуларса да, Ирина тамам да юйрянди ки, апрелин 12-дя гызын ад эцнцдцр...
башга ъцр гыз иди. Цстялик, хцсуси мцщафизячиляри, сцрцъц- Иринанын эцн графикини артыг Щямид билирди. Саат нечядя
сц олдуьундан, щансыса кампанийалара гошула биляъяйи щара эедяъяк, щарадан эяляъяк, щарада дайанаъаг...
гейри-мцмкцн иди. Тибб Университетиндя охуйурду, мар- Апрелин 12-дя онун дярсдян чыхдыьы вахт цчцн «роман-
шруту конкрет иди: мяктяб, ев. Щеч ряфигяси дя йох иди. тик» бир сцрприз щазырлады. Хореографийа мяктябинин он
Сайсыз-щесабсыз пярястишкарлары онунла таныш олмаг цчцн оьлан шаэирди гызын кечяъяйи йеря дцзцлдцляр. Издищама
дяридян-габыгдан чыхыр, анъаг щеч няйя наил олмурдулар. дцшмямяк цчцн дярсдян щямишя 5-10 дягигя тез чыхан Ири-
Ирина лап мцсялмансайаьы юзцня сюз вермишди: щяйатында на гапыда эюрцнян кими сящня эейиминдя олан оьланлар
илк киши мящз щяйат йолдашы олаъаг. Щямидин Ирина иля ма- рягс едя-едя чийинляриндян асылан сябятдян овуъ-овуъ гы-

70 71
Сяня инанырам Сяня инанырам

зылэцл лячякляри чыхарыб гызын башына сяпдиляр... Гыз мцща- - Бура бах, бялкя, о гыз щеч «гуш» дейил?
физячиляриня ял-гол атмаьа имкан вермяйиб бу сящняни ахы- - Щамы дейир ки, анасы, баъысы эязяйяндир.
ра гядяр сейр етди... Рянэбярянэ лячякляр щавада еля учу- - Щамы анасына, баъысына шам тутуб? Йохам да бу мц-
шур, профессионал ряггасларын щярякятляри иля еля ащянэ йа- сялманларын она-буна сюз гошмалары иля. Йетяня бир сцпцр-
радырды ки, Ирина аьзыачыг щалда бунлара тамаша етмяйя эя баьлайырлар. Ай гардаш, фактдыр да, сян она щядиййя дя
мяъбур олмушду... Сонда мцяллиф - Щямид эюрцндц. Ня- тяклиф етмисян. Эязян олса, еля сянинля эязярди дя. Машал-
щянэдян-нящянэ бир эцл сябятини ял арабасында эятирян лащ, эюзяллик сяндя, пул сяндя. Новый азербайджанетссян.
гуллугчуларын мцшайияти иля гызы ад эцнц мцнасибяти иля Эязсин дя сяннян. Сяндян артыьыны тапаъаг? Так што, гыз-
тябрик едиб она юз визит картыны ютцрдц... ла ишин олмасын...
Вя беляъя дя таныш олуб эюрцшмяйя башладылар... Эеъя саат 2-дя Игбал йатаьына эирди. Она да мяслящят
... Щямид ейвана чыхды, йеня Яминяэилин ейваны сямтя эюрдц ки, йатсын...
бойланды. Ялбяття, она йер еляйирди. Иринаны яля алан о, бу - Бяйсян, сящяр тойундур. Йыхыл йат.
«позьун» аилядян олан ушаьы яля ала билмирди... Анъаг Щямид ня иллащ елядися, йата билмяди. Еля бил, йа-
Гулаьына таггылты сяси эялди. Гапы дюйцлцрдц. Эедиб ач- таьына гор долмушду. Щей саьа-сола фырланды, дуруб сойу-
ды. Игбал иди. Щямид Игбалын эялишиня севинди: дуъудан минерал су эютцрцб ичди, сонра ейвана чыхыб Ями-
- Эял чых да, щарда галмысан?! няэилин ейваны сямтя бойланды...
Игбал сойудуъуйа ъумараг орадан бир банка пивя эютц- Евлярин щамысы зцлмятя гярг олмушду. Йягин, евдя ща-
рцб башына чякди, сяринляняндян сонра деди: мы ширин йухуда иди. О ъцмлядян Яминя дя. Щямид ону йа-
- Бящ-бящ-бящ. Бакы ня Бакы, еля бил, Парисдясян. Бир тагда тясяввцр етди...
гызлар вар, эял эюрясян. О вахтлар Парапет дедикляри йер ... Саат 4 иди...
вар ев, инди Фантанка дейирляр, орада кукла кими, эюбя- ... Телевизору ачды. ЩТБ криминал хябярляр верирди.
йиачыг, эюдякйубкалы гызлар адама эял-эял дейир. ПТП ися филм эюстярирди. 4 мящбус щябсханадан гачмаьа
Игбал «эюдяк йубка» дейян кими Щямид йеня дя Ями- ъящд едирди...
няни дцшцндц. Цряйи аз галды, гопуб йериндян чыхсын. Мящбуслардакы щяйат ешги ону тясирляндирди. Онлар неъя
Игбал эедиб телевизорун габаьында яйляшди. Каналлары дя язмля, сябирля, ян ясасы да, инамла лаьым атырдылар. Сян
ора-бура чевирди. Щямид ичини дидиб-даьыдан фикирляри дос- демя, гаранлыгдан ишыьа атылмаг - инсан щяйатынын йара-
туна данышмаьы юзцня боръ билди... нышдан бяри ян али мягсяди имиш...
Игбал диггятля ону динляди, эедиб бир дяня дя пивя эятир- ... Саат 6-да о, йенидян йатаьа узанды вя йухулады. Ол-
ди, йарысыны ичдикдян сонра деди: дугъа гармагарышыг йуху эюрдц: Рящмятлик атасы ону

72 73
Сяня инанырам Сяня инанырам

чаьырыр, о ися эетмир, баъысы Эцлэязин ялиндян тутуб дайа-


ныр. Еля бу вахт анасы эялир. Ялиндя дя рянэбярянэ топ. То-
пу она верир. О, топу эютцрцб баъысы иля ойнамаьа эири-
шир... Узагдан аь эялинлик палтарында Сябиня эюрцнцр... 5-ъи ЩИССя
Атасы бу дяфя Сябиняни чаьырыр...
Бирдян топлары партлайыр... Эцндцз Истиглалиййят кцчяси иля цзцйухары - Филармони-
йайа тяряф эедирди. Дцнянки зянэ ону чох щявясляндирмиш,
щяйат ешгини артырмышды. Зянэ едян шяхс - Азяр мцяллим -
ирищяъмли сифариш веряъяйини бяйан етмиш, ону юз офисиня дя-
вят елямишди...
Эцндцз метродан чыхыб ирялилямякдя иди. Ири сусяпян
машынла йолун кянарындакы аьаълары сулайырдылар. Исти ща-
вада аьаъларын севинъи онлардан чыхан бухарла ятрафа йа-
йылырды.
Дцшцндц ки, эюзял бир ясяр йарада биляр, будагдан сал-
ланан тяк йарпаг, йахуд эювдясиндя йарасы олан гоъаман
аьаъ... Эюрясян, нийя индийя кими бу мювзуйа мцраъият
етмяйиб?
Философлар бязян йарпагла инсаны бир-бириня бянзядирляр.
Бири пющря, о бири кюрпя кими дцнйайа эялир. Бири йамйа-
шыл йарпаг, диэяри ися йенийетмя, эянъ кими инкишафда олур.
Бири хязял, диэяри ися гоъа кими юмцрляринин сон эцнлярини
йашайырлар. Бири аьаъдан дцшмякля, диэяри ися юлмякля ишыг-
лы дцнйаны тярк едирляр...
Анъаг философлар йарпаглары хошбяхт сайырлар, билдирирляр
ки, нювбяти бащарда онлар тязядян дцнйайа эюз ачырлар. Ин-
санса бир даща дцнайайа гайытмыр. Яслиндя ися, бу, кюкцн-
дян сящвдир. Неъя ки, юлян инсан йенидян дцнйайа эялмир,
еляъя дя юлян йарпаг йенидян дирилмир. Аьаъдан йени, баш-

74 75
Сяня инанырам Сяня инанырам

га йарпаглар чыхыр, еляъя дя дцнйайа йени, башга инсанлар Дцшцндц ки, беля щцндцр отаьа бу юлчцдя чилчыраг асмаг
эялир. Щяр бир аьаъ, санки, Йер кцряси, щяр бир йарпаг, нашылыг, йахуд зювгсцзлцкдцр.
санки, бир инсандыр. Нящайят, гапы ачылды, ичяридян гяшянэ бир ханым чыхды.
... Щя, бу да дейилян цнван. Гядимлийиндян гапгара га- Эцндцз отаьа кечмяк истяйяндя референт гыз она имкан
ралмыш бинанын биринъи мяртябясиндя - лифтин гаршысында да- вермяди:
йанды. Анъаг щачандан-щачана лифтин ишлямядийиня ямин ол- - Дайанын, Азяр мцяллимя мялумат верим, сонра ке-
дугдан сонра щцндцр, даш пиллялярля 3-ъц мяртябяйя галхды. чярсиз.
Ири, гящвяйи рянэли гапынын зянэини басды. Ичяридян «Ким ла- Референт ичяри кечиб дярщал да чыхды, Эцндцзя: - Кечин,
зымдыр?» суалы эялъяк «Азяр мцяллим» ъавабыны верди. - деди.
- Азяр мцяллимин хябяри вар ки, эялмисиз? Ири кабинет иди. Лап башда Азяр мцяллим дейилян шяхс
- Бяли. Юзц саат он биря мяня эюрцш тяйин едиб. Мян ряс- яйляшмишди. Олдугъа эянъ иди, Эцндцз она максимум 22-
самам, адым Эцндцздцр. 23 йаш верди.
Гапы ачылды. Нярмя-назик, суйуширин бир гыз она йер Азяр мцяллим Эцндцзц эюръяк айаьа галхды, ял узатды,
эюстярди: сонра креслода йер эюстяриб юзц дя онунла цзбяцз яйляшди:
- Сиз эюзляйин, Азяр мцяллимин йанында йолдашлар вар. - Эцндцз мцяллим, буна дейярляр, иэидин адыны ешит,
Эцндцз креслода яйляшиб журнал столунун цстцндян бир цзцнц эюрмя. Щаггынызда чох шей ешитмишям. Сизи чох тя-
журнал эютцрдц, вяряглямяйя башлады. Модел гызларын фото- рифляйирляр. Бизим ширкят Естетик мяркяз адланыр. Сизинля
лары, автомобилляр, йахталар... ишбирлийи гурмаг истяйирик. Анъаг лазымдыр ки, юнъя юзц-
Бир аз кечмиш щямин о суйуширин гыза тяряф бойланды, нцз барядя данышасыз.
онун гаршысындакы телефону эюръяк ъялд йериндян сычрады: Эцндцз эцлцмсяди:
- Ханым гыз, олар мян зянэ вурум? - Юзцм щагда ня данышым, Азяр мцяллим? Мин доггуз
Компцтердя, чох йягин ки, няся бир ойун ойнайан гыз: йцз йетмиш сяккиз тявяллцдлцйям, Язимзадяни битирмишям,
- Буйурун, буйурун, - сюйляди. он ики йашымдан цзц бяри - дцз он доггуз илдир ки, чяки-
Эцндцз язбяр билдийи нюмряни йыьды: рям. Истяйирям, юз дяст-хятимля таныным. Планларым чох-
- Ряйасят мцяллими олар?... Щяля эялмяйиб?... Ня вахт дур. Хцсусян дя дащи шаиримиз Низаминин Хямсясиндяки
эяляр?... Щм. Щеч, дейин ки, Эцндцз иди, ряссам. щикмятляри, афоризмляри таблолара кючцрмяйя бюйцк юням
Гайыдыб йенидян креслода яйляшди. Ятрафа нязяр йетир- верирям. Бу, тяк мяним йох, бцтцн Азярбайъан рянэкар-
мяйя башлады. Таван чох щцндцрдя иди, отаьын щцндцрлц- лыьынын шащ ясяри, зирвяси олаъаг, тясяввцр едирсиниз?...
йц азы 4 метр оларды... Ортадан хырда чилчыраг асылмышды. Азяр мцяллим юзцня минерал су сцзцб гуртумлады:

76 77
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Мян биляни, Ряссамлар Иттифагы иля ямякдашлыг етмирсиз, Азяр мцяллим Эцндцзя бахды:
иш йериниз дя йохдур. Юзцнцз дя мадди сыхынты чякирсиз. - Йахшы тяклифдир. Бялкя, еля ахшам эялясиз?
Эцндцз ащ чякди: Эцндцз цзрхащлыгла эцлцмсяди:
- Елядир. - Бу эцн ушаглыг достум Щямидин тойудур. Отуз бир йа-
Азяр мцяллим гаршысындакы ноутбукда няйяся баха-ба- шында ахыр ки, ону евляндирмяйя разы сала билмишик. Саат
ха данышмагда иди: алтыда Мона Лизада олмалыйам. Щеч ъцр тойдан гала билмя-
- Биз ямякдашлыг етсяк, йахшы газанъ ялдя едяъяксиз. Би- рям.
зя сизин кими ряссам чох лазымдыр. Азяр мцяллим йеня цзцнц щцндцр оьлана тутду:
Эцндцз дцняндян бяри ъаваб ала билмядийи суалына ъа- - Ейби йох. Чох вахтынызы алмарыг. Биз яйляшяк, сиз дя
ваб алмаг цмиди иля сорушду: гызлары эюстярин.
- Ахы мян ня етмялийям? Щяля дя ня иш эюряъяйини, сющбятин нядян эетдийини ан-
- Неъя ня етмялисиз? Шякил чякмялисиз. ламайан Эцндцз Азярин яйляшдийини эюръяк яйляшди. Щцн-
- Билирям е, шякил чякмялийям. Ня шякли? дцр оьлан пярдянин архасына кечди. Сонра пярдя ачылды.
Азяр дястяйи галдырды: Эцндцз эюрдцйц мянзярядян лап шока дцшдц. Гаршысын-
- Нейнирсиз?... Щя, мян ряссамла эялирям, беш дягигя да цч чылпаг гыз бцтцн бядян язаларыны нцмайиш етдиряряк
шяраитля ону таныш едим, сонра йеня ишинизи давам етди- дайанмышдылар.
рярсиз. Эцндцз дили топуг вура-вура сорушду:
Кабинетдян чыхыб дар дящлиз бойу аддымладылар. Азяр - Демяк, мян натурадан портрет чякмялийям?
данышмагда иди: Азяр мцяллим башыны тярпятди:
- Естетик мяркяз щям мцхтялиф мцсабигяляр, йарышмалар - Сизин ял габилиййятинизя сюз ола билмяз. Анъаг эиъ-эиъ шей-
кечирир, щям алгы-сатгыйа гошулур, щям истещсалла мяшьул ляр чякир, истедады бош йеря хяръляйирсиз. Онунчцн дя пулунуз
олур. Чох эенишпрофилли бир мцяссисядир... йохдур, касыбсыз. Бизимля ишлясяз, бюйцк пуллар газанарсыз.
Бир зала эирдиляр. Сигарет тцстцсц гаты думана бянзя- Ялини ортада дайанан гырмызы дикдабанлы щцндцр гыза
йирди... Ортада подиум вар иди. Тцнд-гырмызы пярдя чякили узатды:
иди, архасындан гызларын эцлцш сясляри эялирди. Щцндцр бир - О, Азадыр, эюзяллик мцсабигясинин галибидир. Юлчцляри
оьлан Эцндцзэилин гаршысына чыхды: идеалдыр, дохсан-алтмыш-дохсана йахындыр. Санки, бир мя-
- Азяр мцяллим, биз фотосессийаны ахшам тамамлайа- лякдир, щя? Натуршитсаларын щамысы моделляр, эянъ мцьян-
ъаьыг. Бялкя, ряссам йолдаш еля ахшам эялсин, юзц дя ща- ниляр, актрисалар олаъаг. Шякиллярини чякирсян, пулуну алыр-
зырлыглы? Йяни, кятанла, фырча-бойайла. сан. Фото белядир ки, чак, апаратын дцймясини басдын, ща-

78 79
Сяня инанырам Сяня инанырам

зырдыр. Анъаг рясм башга шейдир. Клийентляр белядя даща - Азяр мцяллим, валлащ, сиз бурдан ня газанаъагсыз, бил-
чох сечим едирляр. мирям, анъаг мян дейян лайищяйя ял гойсаз, милйонлар га-
Эцндцз чалышырды ки, гызлара тяряф бахмасын, анъаг шей- занарсыз. Биз дцнйа щярраъларына чыхарыг, Азярбайъанымы-
тан ону йолдан чыхарырды. зы таныдарыг.
- Азяр мцяллим, сирр дейился, натурадан портретляр сизин Азяр мцяллим ясяби щалда йериндян дуруб гызлара чям-
няйинизя лазымдыр? кирди:
- Сирдир. - Гызлар, эедин!
- Йахшы, бяс щяр ясяря эюря мяня ня гядяр пул веря- Гызлар пярдя архасында йох олан кими пыггылдайыб
ъяксиз? эцлцшдцляр.
- Ики йцз манат. Сясляри кясиляндя Азяр мцяллим цзцнц Эцндцзя тутду:
Эцндцз йол бойу щазырладыьы нитгини ачыгламаьын сон - Ряссам, сянин ня гядяр пулун вар?
мягамы олдуьуну дуйуб сцрятля данышмаьа башлады: «Сиз»дян «сян»я кечмишди. Эцндцз йериндян дуруб йе-
- Азяр мцяллим, мян импрессионистям. Щазырда дцнйа ня цзрхащлыгла эцлцмсяди:
ряссамлыьында бу классик жанрда щяр кяс чякмир. Бу жанрын - Пулум ня эязир?!
юзялликляри ондадыр ки, реаллыг тясяввцря йенилир. Сырави - Анъаг мяним милйонларым вар. Обйектлярим, виллала-
яшйаларын тясвири иля щярякятин иллцзийасы бир вящдятдя... рым, автомобиллярим... Щяр шейим вар. Инди сян, ъибиндя си-
Азяр мцяллим онун сюзцнц кясди: чанлар ойнайан бири мяня неъя пул газанмаьын йолуну
- Эцндцз мцяллим, ики йцз манат аздырса, щяр рясмя цч юйрядирсян? Щя, йохса йох?!
йцз манат верярям. Эцндцз башыны ашаьы салды:
Эцндцз данышмаг шансынын щяля там итмядийини эюрцб - Мян ряссамам. Мян мяняви зянэинлийя хидмят еди-
севинъяк давам етди: рям. Мян...
- Тяяссцратларын деталлардан цстцнлцйц реалист щяйатын Азяр мцяллим лап ясябиляшмишди:
идиллийалара, утопийалара удузмасы демякдир. Бах, имп-
- А киши, щя, йохса йох?
рессионизмин сонда постимпрессионизмя вя кубизмя кечи-
Эцндцз: - Йох, - дейя мызылданды вя ордан чыхды. Аьыр
ди дя юзцндя...
аддымларла чыхыша тяряф эетди, санки, боьулурмуш кими
Азяр мцяллим йеня онун сюзцнц кясди, щцндцр оьланын
кюйняйинин цст дцймясини ачды.
вя чылпаг гызларын наразы бахышлары алтында сясини галдырды:
Щавайа чыханда хейли йцнэцлляшди. Демяк, щяр шей она
- Эцндцз мцяллим, гызлары чякирсиз, йа йох?
эюря йахшылыьа доьру дяйишир ки, сонрадан йенидян пис-
Эцндцз йорьун гызлары, еляъя дя сифятиндя гязяб сезилян
ляшсин.
щцндцр оьланы сцзцб деди:

80 81
Сяня инанырам Сяня инанырам

Мобил телефонунун саатына бахды, 13:48 иди. Дцшцндц Саат 14:25 иди. Ня евя, ня емалатханайа эетмяйя щявяси
ки, Щямидин тойуна 4 саат 12 дягигя галыб. Сигарет йанды- вар иди. Истяйирди ки, саат 6 тез эялсин. Эцларяни неъя, эюрян,
рыб тцстцнц ъийярляриня чякди. Эюрясян, сигарети тярэидя би- Щямид тойуна чаьыраъагды? Кюврялди, цряйи титряди...
ляр? Щям сящщятиня эюря ваъиб иди, щям дя бцдъяйя эюря. - Баьышлайын, Али Идаретмя Академийасына неъя эетмяк
Айда тяхминян 30 маната йахын пул эедирди сигаретя... олар?
Аз пул дейил ки, 30 манат. Цстцнц дя дцзялдиб, мясялчцн, Костйумлу, галстуклу бир киши иди буну сорушан. Эцн-
ахшам Щямидин тойуна йазыла билярди... дцз ики бинанын арасыны эюстярди:
Анъаг ай йейиб-ичяъяк ща. Чохдандыр тойда олмур. - Бурдан дцз эедин, цстцня чыхаъагсыз.
Эюрясян, Щямид ушаглардан кимляри чаьырмышды? Гошгар Сонра дцшцндц ки, эюрян бу кишийя исти дейил? Бязян ин-
хариъдядир, о, йцз фаиз олмайаъаг. Туралы мцтляг чаьырар. санлар кянардан эюрцнтц цчцн дахили ращатлыгдан имтина
Йягин, о бири синиф йолдашларыны, мящля ушагларыны да чаьы- едирляр. Щансы ваъибдир, сянин неъя олмаьын, йохса сянин
рар. Каш о гоншулары вар иди е, гатар бялядчиси. Ады ня иди неъя эюрцнмяйин? Тябии, биринъи ваъибдир. Анъаг сцрятли
о кишинин? Ща фикирляшдися, хатырлайа билмяди. Щя, ня ися. инкишаф сайясиндя инсан ъямиййяти шцурда мящз икинъинин
Каш ону да чаьырайды. О вахт о киши Эцндцзя дивар рясми бяргярар олмасыны лабцд едир.
чякдирмишди, пулуну вермямишди... Фцрсятдир дя, кишийя Ялбяття ки, кишинин алт кюйняйи... Байагдан йайын исти-
дейярди ки, аьсаггал, портманатымы унудуб ишдя гойму- синдя галын парчадан гара костйум эейян, гара галстук
шам, инди тойа пул йазыла билмирям. Пулуму вер, досту- вуран аь кюйнякли вя гара туфлили кишинин рянэ щармонийа-
мун тойуна йазылым... сынын мящз щансыса чалара эюряся позулдуьуну щисс етмиш-
Ня йахшы олду, Щямид евлянир. 31 йашында ахыр ки, аьлы ба- ди. Анъаг ани диггят йетирдийиндян бу чаларын щансы ол-
шына эялди. Ондан олсайды, чятин евлянярди. Йазыг Мяляк ха- дуьуну айырд едя билмямишди. Инди хатырлады. Кишинин кюй-
ла ня иллащ еляйирдися, ону евляндиря билмирди, бу дяфя неъя няйинин орта дцймяси ачылмышды вя орадан йашыл рянэя ча-
олуб ки, разы сала билиб? Мяляк халаны дцшцндц, дярщал да лан алт кюйняйинин кичик бир щиссяси эюрцнцрдц...
анасы йадына дцшдц. Гой Щямидин тойу олсун, бир дяфя ушаг- Эюрясян, щардан Ряйасят мцяллимя зянэ едя биляр? Мя-
лары да йыьыб онлара эедяр. Рящмятлик анасынын ятрини алар сяля, дейясян, чох узаныр. Ейби йох, тойу йола версинляр,
Мяляк халадан. Анасы иля Мяляк хала о вахт Эцняшлидя бц- сабащ йеня эедяр Назирляр Кабинетиня, Рцфят Ящмядлинин
тцн эцнц ейвандан ейвана сющбятляшярдиляр. Дцнйанын эяр- йанына. Дейяр ки, Ряйасят мцяллимля эюрцшя билмир. Гой
дишиндян, ушагларын тярбийясиндян, эяляъяк хяйаллардан... Рцфят мцяллим бир дя данышсын Ряйасят мцяллимля...
Тойа чатан кими дярщал Мяляк халаны тапыб ону тябрик Бир дяня дя сигарет йандырды. Щяр щалда, бялкя, сигаре-
едяъяк. Эюр нечя илдир, эюрмцр арвады. Йягин, гоъалыб инди... ти тярэитсин? Отуз манат е. Хейли пулдур.

82 83
Сяня инанырам Сяня инанырам

Няйя эюряся бир аз яввял эюрцшдцйц Азяр мцяллими


йамсылады:
- Мяним милйонларым вар, обйектлярим, виллаларым, авто-
мобиллярим. Щяр шейим вар. Инди сян - ъибиндя сичанлар ой- 6-ъыЩИССя
найан бири мяня неъя пул газанмаьын йолуну юйрядирсян?
Сонра да о ки вар онун гарасынъа дейинди: Сящяр Щямид анасынын сясиня ойанды:
- Алчаглар. Сяняти чевирибляр яхлагсызлыьа... - Эцнорта олду, ай евимин диряйи, ай эюзцмцн нуру.
Саат щяля 15:10 иди... Игбал да йан отагдан гышгырырды:
- Беля бяй олар?! Эеъя йатмаьы йох, эцндцз дурмаьы.
Щямид эярняшди:
- Ай мама, нийя галдырдын мяни? Многосерийный йуху
эюрцрдцм...
Ъялд йериндян дурду, йуйунуб мятбяхя кечди. Йахшы
йатмадыьы цчцн башы аьрыйырды. Бир стякан тцнд ширинчай
дцзялдиб ичя-ичя сорушду:
- Йемяк щазыр дейил?
Анасы иля баъысы Эцлэяз ширниййатлары габлашдырырдылар.
Гонаг отаьына эялди. Игбал телефонун габаьында отуруб
ора-бура зянэ едирди:
- ... Столлары дцзцрсцнцз? Бир проблем йохдур ки?
- ... Аьалар, бах, саат дюрддя эялирсян щяйятя, эялин ма-
шыны иля... Ня?... Йох, юзцнцз бязяйин. Ялавя проблем йа-
ратмайын бизя...
- ... ЗАГС-дандыр?... Саат алтыда Мона Лиза да олмалы-
сыз, унутмамысыз?
- ... Мусигичилярля баьлы бир проблем йохдур ки? Яла. Эя-
лирсиз, эялинэятирдийя эедирик. Сонра да пулунузу алыб эе-
дирсиз. Йох, тойу естрадникляр апараъаг. Ядалят Шцкцров,
Гала групу, бир дя Хяййам Ниссанов... Йох, йох, лазым

84 85
Сяня инанырам Сяня инанырам

дейил. Еля бунлар бясдир. Йекатеринбургда бир дяфя бомба - Щяр шей анадан асылыдыр. Зяррин еля гадын дейил ки,
чыхышлары олуб... Чох бяйянмишик... онун бюйцтдцйц гыз да тярбийяли олмасын.
Цзцнц Щямидя тяряф чевириб сорушду: - Ай Мяляк, гардашларынын да гызын бу ъцр тярбийясин-
- Щямид, Ядалятэил Планетдя чыхыш едяндя Хяййам бир дя ролу олуб. Йаман дялисов ушаглардыр Ъавидля Ъамал.
супер мащны охумушду е, щансы иди? Ешитдийимя эюря, гыза кцчядя башыны галдырыб эязмяйи дя
Щямид хейли дцшцндц. гадаьан едиблярмиш...
- ... Щямид йахынлашыб саламлашды, бир дяня дя бадамбура
Игбал башыны йелляди: эютцрдц. Халасы онун алнындан юпдц:
- Ня ися. - Хала гурбан, бир сутка эялини сахламышам. Бу дяфя Ру-
Сонра йеня телефону гулаьына тутду: сийетдян эяляндя халана гяшянэ бир падарка эятирярсян.
- Братка, бизим тойда Российадан, Даьыстандан чохлу Щямид эцлцмсяди:
гонаглар олаъаг. Онлар народникляри нейнирляр?!... А киши, - Ня истясян, гурбандыр сяня.
йох е, данышылыб. Адик, Хяййам, Гала групу. Бомба олаъаг! Игбал щараса эетди, йеня эялди. 5-6 няфяр башга
Щямид Игбала аъыгланды: гощумлар да эялмишди. Щамысы дейиб-эцлцрдц. Бирдян щан-
- Сян нийя о думбулчалана атчйот верирсян? сыса щисс Щямиди ейвана чыхартды.
Сонра йенидян мятбяхя кечди. Яминя дцз онларын блокунун гаршысында дайанмышды,
Сойудуъуну ачыб орадакы ярзаглара хейли бахды. Щеч ня йанындакы да, чох эцман, баъысы Нярминя иди. Онлар бирин-
эютцрмяйиб баьлады. Анасыэиля йахынлашыб ширниййатлары ъи мяртябянин ейванындакы бир гызла сющбят едирдиляр. Ями-
эюзуъу сцздц, бир бадамбура эютцрцб йемяйя башлады. ня йеня дя эюдяк йубка вя дар кофта эейинмишди. Гоншу
Дцшцндц ки, эюрясян, мящз бу бадамбурайа Яминянин яли гыза дейирди:
тохунубму? - Йох, ня данышырсан? Дцняндян мамайла гырьындайыг.
Халасы эялди. Анасына онларда эеъяляйян эялин барядя О дейир ки, кишийнян юзцм эедяъям тойа. Биз дя дейирик
данышмаьа башлады: ки, йох, икимиз эедяъяйик. Ахырда папа бизя тяряф чыхды...
- Бир утанъагдыр, эял эюрясян. Дейирям, ай гызым, беля Нярминя сющбятя гарышды:
йарамаз. Сян яря эедирсян, бу эцн-сабащ ев-аиля гайьыла- - Инди дя эедирик парехмахерскийя. Эяряк, тойда щамы-
ры иля йцкляняссян. Ушаг бюйцдяссян. Еля бил, щеч дилин дан бомба эюрсяняк.
йохдур. Бу гядяр саатда биръя дяня сюз сорушуб: Мяляк Щямид йухарыдан ашаьы Яминяйя бахырды. Бу ан Яминя
бибиэилин еви йахындадыр? иля сющбятляшмяк, онун, щеч олмаса, ялиня тохунмаг цчцн
Мяляк разылыгла деди: о, щяр шейдян кечярди...

86 87
Сяня инанырам Сяня инанырам

...Гоншу гыз Яминяйя дейирди: Щямид пярт олмасыны эизлятмяк цчцн голундакы саата
- Кофтаны тязя эютцрмцсян? Ня гяшянэсян, ай ъаныйан- бахды:
мыш... - Вай-вай-вай. Доьрудан да, тойа лап аз галыб ки. Щяля
Щямид евя кечди, щювлнак айаггабыларыны эейиниб ашаьы мяним эедяси йерлярим вар.
дцшмяйя башлады. Сонра щяйятдяки хырда маркетин габаьында дайанан
Игбалын: - Щара? - суалыны ъавабсыз гойду. таксини эюстяриб деди:
Эуйа, Яминяни ейвандан эюрмямишди, бир тясадцф иди - Йолунуз узагдырса, таксийля апарым сизи. Ъипим Урал-
гаршылашмалары... да галыб, даща нейнийяк!
Блокдан чыхды, гызлар дайаныб сющбят етмякдя идиляр. Йеня Яминя диллянди:
Бир киши ону гуъаглайыб уъадан деди: - Йох, чох саь олун.
- Тябрик едирям, ай Щямид, оьуллу-ушаглы оласан... Щямид: - Юзцнцз билин, - дейиб таксийя тяряф эедяндя
Гызларын щяр цчц онлар сямтя бахдылар. Щямид кишийя: Нярминя астаъа Яминяйя деди:
- Чох саь ол, - дейиб гызлара тяряф бойланды, онларла салам- - Башдан-айаьа рисовкадыр е.
лашды. Яминя ъялд башыны ашаьы дикди. Нярминя ися эцлцм- Яминя дя эцлцмсяди.
сяйяряк онунла данышды: Щямидин таксийя минмякдян савайы ялаъы галмады. Сц-
- Щямид, сизи тябрик едирик. Тойунузда да неъя лазым- рцъцйя: - Булвара сцр, - деди, щеч билмяди дя ки, нийя
дыр, иштирак едяъяйик... мящз беля деди.
Вяссалам. Эетмяк лазым иди. Анъаг... Щансыса щисс Щя- Яминя онун бейниндян чыхмырды ки, чыхмырды...
миди Яминяйя тяряф чякирди. О, гызлара йахынлашды, сяси тит-
ряйя-титряйя деди: ***
- Гызлар, бир-ики шейдя сизинля мяслящятляшмяк истяйирям. Саат 4-я галмыш Игбалын мцшайияти иля Щямид дялляйя эе-
Яминя башыны галдырмады. диб гайытдыгдан сонра бяйлик палтарыны эейинмяйя башлады.
Нярминя: - Буйурун, - деди. Мялякэил ня иллащ елясяляр дя, Щямидя саьдыш бяйяндиря бил-
Щямид башы иля Яминяйя ишаря еляди: мядиляр. О йалныз Игбалла отураъаьыны исрар етди. Игбал: -
- Баъыныз йаман утанъагдыр. Эюзц йердядир. Еля бил, ар- Мян той йийясийям, тойу йола вермялийям - деся дя, хей-
хеологдур, файдалы газынты тапаъаг. ри олмады, саьдыш Игбал олду.
Щамысы бир-бириня гошулуб эцлцшдцляр... Яминянин пычыл- Тезликля мусигчиляр эялди. Щяйятя дцзцлмцш машынлар
тысы ешидилди: сигнал чалды. Щамы йахынлашыб Щямиди тябрик едир, Мяляйя
- Баъы, эедяк. Сонра эеъикяъяйик. эюзайдынлыьы верирди...

88 89
Сяня инанырам Сяня инанырам

Анъаг Щямид юзцндя дейилди... Анасынын Яминя баря- нин тящрикийля Цлкяри алды. Инди бядбяхтдир. Щачан бахыр-
синдяки аьыр сюзляри дцшцрдц йадына, дцшцнцрдц ки, анасы сан, аилясиндян шикайятлянир.
сящв едир, Яминя о гызлардан олсайды, бу эеъяни мцтляг Йягин, ону да беля бир тале эюзляйир. Райондан эялян,
бир йердя кечирярдиляр... щяйатында щеч ня эюрмяйян, примитив зювглц Сябиня ахы
Ялиня йекя бир эцл дястяси вериб ону пиллякянля ашаьы дц- она неъя арвадлыг едяъякди?
шцрдцрдцляр. Игбал голуна эирмишди. Щямид кей кими иди... Щямид, санки, кейляшмишди, бейниндя бир зоггулту щисс
Мусиги чалынырды. Щяйятя дцшдцляр. Щяйят адамла долу едирди...
иди. Машынлар сыраланмышды... Ону аь «БМW Х6» кроссо- Сябиня, бялкя, щеч чянэял-бычаьы да дцз-ямялли тута бил-
вериня яйляшдирдиляр. Шцшядян ятрафдакы эцлцмсяйян адам- мир... Онунла бир мяълися, ресторана чыхмагмы олар? Йцз
лара бахды. Щамы бяхтийар эюрцнцрдц, тякъя онун юзцн- фаиз, о, щеч русъа да данышаммыр. Сабащ, бялкя, Русийайа
дян савайы. апарасы олду ону. Аиляви мяълислярдя ъамаатла ял ишарясий-
Машын йаваш-йаваш тярпянди. Бирдян Щямид адамларын ля данышаъаг?
арасында Яминяни эюрдц. Яминя гапгара, узун мяхмяр Яминя гапгара, мяхмяр платйада неъя дя эюзял иди.
парчадан либас эейинмишди. Синясиачыг либас она о гядяр Щцндцр, ъазибядар...
йарашырды ки... Назлы, ишвяли...
Машын йаваш-йаваш эедир, сигнал верирди. Щямид архайа ... Машын йаваш-йаваш эедирди.. Щяр шей йаваш-йаваш ар-
ганрылды. Арха пянъярядян Яминяйя бахды. Еля бил, цряйи хада галырды. Субайчылыг, ейш-ишрятли эцнляр, севэи ахтарышы
Яминянин йанында гырылыб галмышды... вя ялбяття ки, Яминя! Щяр шей вя щяр кяс архада галырды.
Ону бяй олмаьа апарырдылар. Цзцнц биръя дяфя эюрдцйц «Х6» ону Сябиняйя - емосийасыз, щиссиййатсыз, ещтирассыз,
Сябинянин йанына... кей кими эюрцнян о кяндчи гызына доьру апарырды...
31 йашына кими отуруб эюзлямишди, щеч кяси бяйянмямиш- ... Гяфилдян Щямид ялини сцрцъцнцн чийниня гойду:
ди... Щеч кяси севмямишди... Вя щямишя дя дцшцнмцшдц ки, - Сахла машыны.
бяйянмядийи, севмядийийля аиля щяйаты гура билмяз... Онун бу сюзцнц ешитъяк сцрцъц яйляъи сыхыб машыны
Юзцнц таныйандан бяри Русийада йашамышды, оранын сахлады. Игбал сорушду:
адят-янянялярини, менталитетини эюрцб эютцрмцшдц. Щеч - Няся йаддан чыхыб?
вахт оранын эянъляри бир-бириня бяляд олмадан, араларында Щямид башыны ашаьы дикиб сакит сясля деди:
севэи-филан йашамадан аиля гурмаздылар, валидейн тящрики- - Мян алмырам о гызы...
ня бахмаздылар. Одей, Эцндцз 8-ъи синифдян Эцларя иля се- Игбал габаьа яйилиб щейрятля йанында отурмуш Щямидин
виширди. Дялиъясиня истяйирдиляр бир-бирлярини. Валидейнляри- дцз эюзляринин ичиня бахды:

90 91
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ня дедин?! - Мян кимям ки?! Эедирям Мяляк халайа демяйя. О би-


Щямид сакитъя дедийи сюзляри тякрарлады: ляр, нейнийяр.
- О гызы алмырам... Дцшцб Мяляк отуран машына тяряф эетди. Байагдан ни-
Архадан эялян машын карваны дайанмышды, бцтцн ма- эаранчылыгдан ичини йейян Мяляк Игбалын она сары эялдийини
шынлар сигнал верирди... эюрцб машындан дцшдц, Игбалы йолда щаглады:
Игбал чашыб галмышды: - Ня олуб, бала?
- Сян щеч билирсян, ня данышырсан?! Артыг адамлар машынлардан тюкцлцшцрдцляр. Щамы баша
Щямид ащ чякиб: - Билирям, - деди. дцшмцшдц ки, ня ися бир хошаэялмяз сющбят вар...
- Сян щеч билирсян, ня щянэамя гопаъаг?! Игбал щеч ким ешитмясин дейя Мяляйин гулаьына пычылдады:
Щямид чийинлярини чякди: - Эиъбясяр машыны сахлайыб. Дейир, мян гызы алмырам.
- Нейнийим, башга йолум йохдур. Еля бил, Мяляйин башына бир ведря гайнар су тюкдцляр.
Машынын тярпянмядийини эюрян беш-алты няфяр арха ма- Эюзляри гаралды. Щачандан-щачана чятинликля сорушду:
шынлардан дцшцб онларын йанларына эялди: - Бялкя, лаьлаьы еляйир?
- Ня олуб, машын харабдыр? - Йох, лаьлаьы-зад елямир. Фикри ъиддидир.
Игбал онлары дала гайтарды: Мяляк йанларындакы машынлардан бириня дирсяклянди...
- Йох, башга сющбятдир, эедин. Сонра аьыр-аьыр бяй машынына тяряф эялди.
Сонра цзцнц Щямидя тутду: Сцрцъц Мяляйи эюрцб машындан дцшдц, онлары икиликдя
- Щямид, эял бизи пас елямя. Айыбдыр. Гой ишимизи эюряк. гойду. Мяляк гящярли сясля деди:
Щямид сигарет йандырды: - Ай бала, бу, ня ишдир, мяним башыма ачырсан?
- Йох, Игбал. Бу, мяним гяти гярарымдыр. Мян о гызы ал- Щямид чийинлярини чякди.
мырам. - Гурбан олум, бизи ел ичиндя биабыр елямя. Гой эедяк,
Игбал йахасындан тутуб ону йцнэцлъя силкяляди: ишимизи эюряк.
- Сянин отуз бир йашын вар. Ахы ъамаата неъя демяк Щямид цзцндя кей ифадя башыны йырьалады:
олар ки, той олмайаъаг? Ахы беля ваъиб бир мясялядя сянин - Йох, мама, мян о гызы алмырам.
кими безприделлик етмяк олмаз... Ъамаата неъя дейяк ки, Мяляк эюзцнцн йашыны силя-силя давам етди:
бяй фикрини дяйишиб? - Ай бала. Сян русларын ичиндя бюйцмцсян. Рус кими щя-
Щямид цзцнц йана чевирди:` рякят едирсян. Халхын эцл кими гызыны эятирдиб отуртмусан
- Неъя дейирсиз, дейин! бурда. Алямя ъар чякиб той еляйирсян. Инди бирдян-биря фик-
Сигнал сясляри ара вермирди. Инди дя башгалары эялиб да- рини дяйиширсян? Ахы адама демязляр ки, ай беля филан, той
йанманын сябябини сорушурду. Игбал пярт вязиййятдя иди. елямяк бяйям ойун ойнамагдыр?

92 93
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид сигарет чякир, сусурду. Эцлэяз эетди Щямидля сющбят елямяйя. О да кор-пешман эери
- ... Бизи ел ичиндя рцсвай елямя. Эял бу дашы ятяйиндян гайытды. Ъамаата няся демяк лазым иди. Щамы эюзляйирди.
тюк. Гой сцрцъцнц чаьырым, сцрсцн машыны. Эедяк, тойу- Нящайят, Игбал гышгыра-гышгыра: - Гайыдын, эедин евини-
музу еляйяк. Сян мяним аьыллы баламсан. зя, той олмайаъаг, - деди.
Щямид сигаретин кютцйцнц пянъярядян туллайараг деди: ... Щяряси евя бир ъцр гайытды. Блокун аьзы ися бир анда ня
- Йох, мама. Мяни фикримдян дашындыра билмязсиз. баш вердийини анламайан гощум-ягряба, гонум-гоншу иля
Мяляк овъунун ичи иля синясини овушдурмаьа башлады. долду.
Цряйи еля бярк санъырды ки... ***
- Ай бала, халхын гызынын ады лякялянир. Щеч ким демя- ...Евдяки юлц сцкуту Эцлэязин 3 йашлы оьлу Туралын ара-
йяъяк ки, бяй надцрцстлцк едиб. Щамы дейяъяк ки, йягин, бир чыхан сясляри позурду. О, газан гапаьыны машын сцка-
эялин лякяли олуб. ны кими фырладараг, эуйа, машын сцрцрдц.
Щямид чийинлярини чякди: Мяляк узанмышды. Эцлэяз онун башыны, айагларыны, ялля-
- Халхын демяйиндян мяня ня?! Мян юз щяйатымы юзцм рини овушдурур, сакитъя аьлайырды.
истяйян кими гурурам. Игбалла Эцлэязин щяйат йолдашы Мящяммяд цзбяцз
Мяляк щычгырырды: отуруб сигарет чякир вя сусурдулар. Щямид диванда отур-
- Щеч олмаса, мяня - анана йазыьын эялсин. Сяни она мушду, айагларыны да стулун башына гойуб телевизора ба-
эюря бюйцтмцшям ки, бу эцн цзцмя аь оласан, мяни ел хырды. Телевизорда йцнэцл атлетика йарышы эюстярилирди. Ан-
ичиндя хар еляйясян? ъаг дуруб она сяс вермяйя яринирди.
- Хар нийя олурсан е, ай арвад. Бяйям дцнйа даьылыб? Гадынлар гачырдылар. Сядляри аша-аша финишя доьру ирялиля-
Гыздыр да. Мян алмырам, башгасы алаъаг... йирдиляр. Бир гарадярили гадын хейли ирялидя иди... Гуш кими
Мяляк сон ъящдя ял атды: учурду о...
- Йахшы, щеч олмаса, атанын рущуна щюрмят ет. Щямид ичиндяки наращатчылыьы щеч ъцр гова билмирди. Баша дц-
Щямид цзцнц чевирди:
шцрдц ки, онун бу щярякятиндян сонра чох хошаэялмяз щадися-
- Ай арвад, йох ки, йох!
ляр баш веря биляр... Анъаг бунунла беля, юзцнц аьыр бир йцкцн
Мяляк йеня нялярся деди, анъаг Щямиди фикриндян дашын-
алтындан чыхмыш щесаб еляйирди...Вя ону да дцшцнцрдц, эюрясян,
дыра билмяди.
Яминя билдими ки, бцтцн бу щянэамя она эюря гопду?
Сонра машындан дцшдц. Игбал она тяряф эялиб: - Ня ол-
Телефон зянэлярдян даьылмаг щяддиня эялдийиндян Игбал
ду? - сорушду. Мяляк башыны ашаьы дикиб евляриня тяряф га-
байагдан ону шябякядян айырмышды. Инди дуруб йенидян
йытмаьа башлады.
шябякяйя гошду, нюмряляри йыьды.
Щамы бир-бириня гарышмышды. Ня баш вердийини анламырдылар...

94 95
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ало, администратордур?.. Щя, той евиндяндир... Зал до- Телефон далбадал зянэ чалырды.
луб? Гулаг ас, той ляьв олунур... Неъя йяни, нийя ляьв олу- Эцлэяз йеня аьламаьа башлады:
нур. Олунур да... Йох, е, йцз фаиз. Сябяб?... Сянинчцн ня - Ъамаата ня дейяк инди? Бибиэиля ня дейяк? Йазыг Ся-
фярги вар е... Ъамаата ня дейясян? Еляъя де ки, ляьв олунур... бишин ня эцнащы варыйды, гызы бядбяхт етдин! Атамызын ру-
Ня пул?.. Билирям дя, батыб. Ялбяття, сизлик дейил. Сиз юз ишля- щуна саташдын.
ринизи эюрмцсцз (ащ чякди). Он сяккиз мин учду, эетди... Гу- Щямид сясинин тонуну галдырды:
лаг ас, музыкантлары йола веря билярсиз? Яши эялибляр, чыхыб - Ай гыз, нийя бош-бош данышырсан? Щамысы бош сющбят-
эетсинляр дя... Щмм. Занит елямишикся, демяли, пулларыны вер- лярдир. Йеня дейирям, цч-дюрд эцня унудулуб эедяъяк.
мялийик?.. Щеч олмаса, бир аз эцзяшт елясинляр. Кефимиздян Мяляк цзцнц йана чевирмишди ки, Щямиди эюрмясин.
елямирик ки?! Башымыза иш эялиб... Юзляри иля данышмаг лазым- Турал «машын сцря-сцря» онларын йанына эялди.
дыр? Йахшы-йахшы, юзцм эялиб щяр шейи йербяйер еляйярям... - Дайы, масына минирсян? - деди.
Игбал дайаныб гязябля Щямидя бахды. Щямид эюзцнц те- Щямид онун башыны сыьаллады, цзцндян юпдц.
левизора дикмишди, еля бил, щеч ня олмамышды. Игбал Мящям- Эцлэяз щычгыра-щычгыра гардашына суал верди:
мядя: - Дур эедяк Мона Лизайа, - деди. - Гызы истямирдин, бяс нийя тойа разылыг верирдин? Ахы
Онлар чыхыб эетдиляр. Байагдан Игбалын бахышларындан бирдян-биря ня олду сяня?
щеч дя хошщал олмайан Щямид ращат няфяс алды. Сонра ду- Байагдан сусан Мяляк ахыр ки, диллянди:
руб йатаг отаьына кечди. Эцлэяз аьлайыб киримишди, ана- - Тязя ешгя дцшдц, ай баъысы. Кцчядя галан Сугранын гы-
бала сакитъя няйися эюзляйирдиляр. зына эюзц дцшдц.
- Бясдирин, йасхана гурдуз! Ня олуб, дцнйа даьылыб?! Эцлэяз щяр икисиня баха-баха: - Ола билмяз, - деди.
Цряйя зор йохдур! Истямядийим гызы эятириб мяня няйя Щямид щяля дя ня цчцн бу гярара эялдийини щеч кяся де-
мямишди. Одур ки, анасынын дуйуг дцшмяси щеч дя ону ач-
эюря арвад елямяк истяйирсиз?
мады. О, Яминя мясялясинин беля габардылмасыны, юзц дя
Эцлэяз диллянди:
мящз бу эцнлярдя габардылмасыны истямирди...
- Ону юзцн сечмишдин. Йалан данышма!
Йеня Мяляк диллянди:
- Сечмишдим, бир сящв иди дя. Инди сящвими дцзялдирям.
- Мяним цряйимя даммышды. Цряйимя даман башыма
Анасынын башыны сыьалламаьа ъящд эюстярди. Анасы гя-
эяляр. Бу, тойханада аьзы сулана-сулана о ифритяйя бахан-
зябля башыны йана чякди.
да цряйим санъды, эюрдцм, бу щяна о щянадан дейил...
- Ай мама, сянин бир оьлун вар. Ахы юзцн дя истяйир-
Мяляк щюнкцрдц:
сян ки, о хошбяхт олсун. Бу инсидент цч-дюрд эцня унуду-
- Щеч вахт гоймарам, щалал сцд яммиш Сябинянин йери-
луб эедяъяк. Аиля ися юмцрлцкдцр.
ня фащишянин бирисини бу евя эятирясян...

96 97
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид гышгырды: Нящайят, Щямид диллянди:


- Мама, сяндян тяляб едирям, аьзына эяляни данышмайа- - Йох, мама. Мян о гызы алмайаъам.
сан. Яминянин фащишялийини щарда эюрмцсян? О, ахы ушаг-
дыр. Адам ушаг щаггында еля демяз. ***
Мяляк дя сясини галдырды: Еля бил, саатын ягрябляриндян даш асылмышды. Вахт кеч-
- Яминя фащишя дейил, анасы-баъысы ки, фащишядир! мирди ки, кечмирди... Артыг гощум-ягряба, таныш-билиш евя
- Эюзцнля эюрмцсян? эялиб-эетмяйя башламышды. Щямид гонаг отаьынын гапысыны
- Эяряк, эюрям?! Бцтцн щяйят онлардан данышыр. О ма- баьлайыб телевизора бахырды. Инди дя кишиляр щцндцрлцйя
шындан дцшцб бу машына минирляр... тулланырдылар.
- Бяйям машына минмяк позьунлугдур? О, баха-баха евдяки ян севимли яшйасыны - «Макаров»
Телефон ара вермядян зянэ чалырды. Мяляк цряйини овуш- тапанчасыны ялиндя ойнадырды. Тапанчаны екрана тушлады,
дура-овушдура цзцнц Эцлэязя чевирди: эуйа, атлети вураъаг. Аьзы иля: - Дуф, - еляди. Сонра бар-
- Бир эцн эюрмядим бу дцнйада. Эюзцмцн йаьыны да маглары иля тапанчаны сыьаллады.
сизя йедиртдим. Дедим, бюйцйярсиз, бцтцн язиййятляримин О бири отагдакы анасынын индики вязиййяти барядя
явязини верярсиз. Бу да ахыры... дцшцнмяйя башлады. Анасы пис вязиййятдя иди, сусурду.
Телефонун зянэинин сяси артыг ясябляря тясир едирди. Мя- Баъысы ися эялиб-эедянляря утана-утана, йеря эиря-эиря Щя-
ляк Эцлэязя деди: мидин ишлякляриндян данышырды.
- Дур эютцр о зибили. Йеня тапанчаны екрандакы башга бир атлетя тушлады, ону
Эцлэяз эедиб телефону эютцрдц... да «вурду». Сонра диваны галдырыб тапанчаны алтында эиз-
- ... Щя, Эцлэяздир... Ня олуб? Мян... Щеч... Анам? Щя, лятди. Сигарет йандырды...
евдядир. Чаьырырам.
Гяфил гапыларынын зярбля чырпылдыьыны ешитди. Кимлярся гя-
Эцлэяз аьлайа-аьлайа: - Зяррин бибидир, сяни истяйир, - деди.
зябля: - Щаны о?! - гышгырырды. Бирдян ара гапысы лайбалай
Мяляк йеня цмид долу бахышларла оьлуна бахды:
гопуб йеря дцшдц. Ард-арда ики оьлан ичяри атылдылар.
- Щямид, щяля дя эеъ дейил, бала. Бизи йазыг елямя. Той
Бири: - Оьраш, бу, ня щоггадыр, чыхардырсан?! - дейя
олмады, ъящяннямя. Пул батды, йеня ъящяннямя. Эял эе-
онун йахасындан йапышды.
дяк, гызы эятиряк, юзцмцзц алямя эцлдцрмяйяк. Бибин те-
- Кцчцк, гудурмусан?! - буну да о бири деди.
лефондадыр...
Щямид дярщал баша дцшдц ки, эялянляр Сябинянин гар-
Щямид бир гядяр ъавабы йубатды. Бу мцддятдя Мяляк
дашларыдыр. Мящз бу ъцр эялишлярини эюзлямядийиндян, онла-
дя, Эцлэяз дя Щямидин дцз йола гайыдаъаьына, дашы ятя-
ры сакитляшдирмяйя чалышды:
йиндян тюкяъяйиня цмид етдиляр...

98 99
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ушаглар, щай-кцй салмайын. Эялин сивил адамлар кими


данышаг.
Ъамал: - Я, ня сивил?! - дейиб ону силля иля вурду.
Щямид Ъамалы синясиндян итяляди: 7-ъиЩИССя
- Бура бах, сян дцнянки патсансан, эет бюйцйцн эялсин.
Мян онунла данышаъам. Эцндцз бир даща шаирин мяшщур бяндини пычылтыйла тяк-
Бу дяфя Ъавид иряли йерийиб Щямидя бир йумруг атды: рарлады:
- Оьраш, сяни баъымызын намусу цстцндя тикя-тикя еля- - Доьру йазмаьа вар мадам ки, имкан,
йярик. Нечин эялмялидир ортайа йалан!
Эцлэяз, сяс-кцйя отаьа кечян Мяляк, даща 2-3 гощум Сюзцн гиймятини салды йаланлар,
арайа эирмишдиляр, анъаг онлары сакитляшдиря билмирдиляр. Доьруну данышан щюрмятли олар.
Щямид дя гязябляниб гардашларла ялбяйаха олмушду. Габ- Йалан - инди ъямиййяти мящвяриндян чыхармаг истяйян
гаъаглар гырылырды. Ири чилчыраг чилик-чилик олмушду... Щями- бир гцввядир. Тягрибян мин ил юнъя бюйцк Низаминин
дин гардашлара эцъ эялдийи ачыг-ашкар щисс едилирди... сюйлядийи кяламлар щазыркы ъилд-ъилд китабларын, гязет вя
Гяфил Ъавид ъибиндян бычаг чыхарыб Щямидин гарнына журналларын тимсалында неъя дя доьру эюрцнцр... Бу, шаи-
сохду. Щямид дя, ичяридякиляр дя буну эюзлямирдиляр. рин ортайа гойдуьу ян актуал мювзудур. Онун тясвири ся-
Щямид гарныны тутуб ашаьы яйилди. Ъавид ися ялиндя ган- нят формасыны йаратмаг ися ян чятин щялл едиляъяк бир иш-
лы бычаг кей-кей она бахмаьа башлады... дир... Ялиндя пийаля олан гыз, шаща тязим едян вязир, ляляк-
Щямид: - Сука, вурдун мяни? - дейиб йеря йыхылды. ля няся йазан мирзя, ряиййяти шаллагла вуран яйан... Йох,
Эцлэязля Мяляйин ващимяли чыьыртылары бцтцн бинада персонажлар там дейил... Няся алынмыр...
якс-сяда верди. Йалан нядян йараныр? Тябии ки, горхудан. Горху бизим
гярар гябул етмяйимизин ясас лянэидиъисидир. О, гябул етди-
йимиз гярары тцкцрпядиъи сясля дайандыран яйляъдир.
- Буну да ичяк йеня дя бяйин саьлыьына.
Эцндцз узанан гядящи юз гядящи иля тоггушдуруб араьы
биръя гуртума ичди, хийар шорабасындан бир парча эютцрцб
аьзына гойду...
Йанындакылар сойуг гялйаналтыйла артыг 2 шцшя араг бо-
шалтмышдылар, о да мяъбур олурду ки, онларла бащям вур-

100 101
Сяня инанырам Сяня инанырам

сун. Щярчянд, юзцня сюз вермишди ки, даща ичмяйяъяк. йиб ки, доьру йазмаьа имкан варса, нийя ортайа йалан
Бюйрякляри сон вахтлар щеч сюзцня бахмырды... эялмялидир?
Бир саат ийирми дягигя иди ки, отурмушдулар. Эиришдя Ян писи ися одур ки, эцълцлярин йаланы зяифлярин щягигя-
бир-ики синиф йолдашы иля эюрцшмцшдц, кющня мящлядян щеч тиня чеврилир. Йалана инсанлары инандырмаг цчцн она аза-
кяс йох иди. Йанында отуранлары ися щеч танымырды... Бяйля ъыг щягигят гата-гата сонда еля бир вязиййят йарадырлар ки,
эялин дя эялиб чыхмырдылар ки, чыхмырдылар. Йягин, тыхаълар щягигятя инсанлары инандырмаг цчцн она йалан гатмаьа
имкан вермирди... мяъбур олурлар...
Демяк, ахыр ки, Щямид евлянир... Мяктябдя охуйанда ... - Той ляьв олунур, ай ъамаат.
щяряси бир гызы севирди. Йалныз Щямид щеч кяси бяйянмир- Йох, йох, гулаьына сяс-зад эялмирди, залы сяс-кцй бцрц-
ди. Дцшцк эядя. Видеода порнойа баханда бир гызы бяйян- мцшдц. Гонаглар дуруб чыхыша доьру эетмякдя идиляр...
мишди, дейирди, мян о эюркямдя гыз ахтарырам... Эюрясян, Неъя йяни, той ляьв олунур?!
ня яъяб, анасы тапан гызы алмаьа разылашды? Йохса бу гыз- Эцндцз ня иллащ еляся дя, ялавя мялумат ала билмяди. О
ла идеалы арасында бир защири охшарлыг тапды? да адамлара гошулуб шадлыг сарайыны тярк еляди. Эюрясян,
Ири стяканы минерал суйла долдуруб ичди, сонра гызар- бирдян-биря ня олду? Щеч кяс доьру-дцрцст бир шей сюйля-
дылмыш тойуьун гол щиссясини эютцрцб дишиня чякди... йя билмирди. Ираг олсун, щансы бядбяхтчилик баш верди ки,
Севэи яксяр щалда бизи учурума апаран бир эюзцбаьлылыг той ляьв олунду? Рящмятя эедян оланда да тойу сахламыр-
вя мясулиййятсизликдир, сян демя. Анъаг сяни севянляри го- лар, кечирирляр. Бу гядяр хяръ тюк, сонра да...
румалысан, буна эцъцн чатмаса да, ян азындан, онлары го- Телефонуну чыхарыб Щямидин нюмрясиня чаьырыш атмаг
румаьы мцгяддяс Танрыдан дилямялисян... истяди, нюмря баьлы иди... Йеня ня гядяр ъящд еляся дя, бир
Йеня фикирляри цзяриндя ишлядийи ясяря эедиб чыхды... Бял- дцрцст шей юйряня билмяди. Щямидэилин ев нюмрясини йыь-
кя, бир ушаг образы да эятирсин ора? О ушаг пийаляли гызла, ды, нюмря мяшьул иди... Тязя цнванларыны да билмирди ки,
шаллагла дюйцлян ряиййятля бир ъярэядя йалан адлы бяладан евляриня эетсин.
язиййят чяксин, йалтаг вязирля щяр шейи сахта йазан мирзя Емалатханайа гайытмаг истяйи тамам юлмцшдц. Евя
ися йаланы йарадыб йашаданлар, бяргярар едянляр олсунлар... эетмяйя гярар верди...
Эцндцз дцшцндц ки, бюйцк мцтяфяккир тякъя бядии ясяр ... Тязя Пир мясъидинин йанындан саьа бурулду, дар, до-
йаратмаг хятриня йазмайыб, охуъуда адиъя мараг ойат- ланбаъ йолларла ирялиляди, бу да кирайядя йашадыьы мянзил...
маг истямяйиб, онун ясас мягсяди инсанлара мцсбят кей- Рянэи тюкцлмцш тахта гапыны дюйдц, гызы Айданын «Ким-
фиййятляр ашыламаг, бяшяриййяти камиллийя, хошбяхтлийя апа- дир?» - суалына: «Ким олаъаг, мяням», - ъавабыны вериб
ран йоллары эюстярмяк олуб. Вя мящз буна эюря дя сюйля- ичяри кечди. Ялини Айданын башына чякди, оьлу Ризван да

102 103
Сяня инанырам Сяня инанырам

онун йанына эялди, ону да йцнэцлъя гуъаглады. Айданын отаьы щямишя сялигя-сащманда сахлайырды. Диварын каьызла-
сяккиз, Ризванын алты йашы вар иди. рыны да тез-тез силярди. Анъаг каьызлар щям кющняликдян,
Гыз 3-ъц синфя кечмишди, оьлан бу ил 1-ъийя эедяъякди... щям дя Эцндцзцн сигаретляринин тцстцсцндян саралмыш-
Ортадан пярдя иля икийя бюлцнмцш бир отаг иди. Пярдянин ды... Цстцндяки хырда нахышлар сечилмяз олмушду...
о цзц йатаг йерляри иди. Йеря дюшянмиш бир дюшякдя Эцндцз- - Ев йийяси эялиб йеня щарай-щяшир гопартды, деди, айын
ля Ризван, о бириндя ися Цлкярля Айдан баш-айаг йатырдылар. ахырына кими пулу юдямясяз, яшйаларынызы байыра атаъам.
Пярдянин бу цзц ися щям дящлиз, щям мятбях, щям дя гонаг Эцндцз Цлкярин дедиклярини ешидиб ялини стола чырпды:
отаьы иди. Эириш гапысынын солунда, балаъа бир йердя айагга- - Мян кюпякоьлу нейняйим?! Щардан чыхарым пулу?!
былар дцзцлмцшдц, цстцндян тахта ряфляря пал-палтар йыьыл- Ахы дедим, Ряйасят мцяллим пулу верян кими щяр шейи щялл
мышды. Саьда ял-цз йуйанын алтында габ-гаъаг, стякан-нялбя- едяъям. Нийя гоймурсуз, ращат йашайым?!
ки вя газанлар гойулмушду. Сонра газ плитяси гурашдырылмыш- Цлкяр ащ чякди:
ды. Ортада стол, стул вар иди. Диварын гаршысында ися бир кющня - Мян сяня ня дейирям ки?! Дейирям, ев йийяси эялиб пу-
буфет вя кичикекранлы, аь-гара эюстярян телевизор... луну истяйиб.
Ялини йахалайыб столун архасында яйляшди. Цлкяр тяяъ- - Гялят еляйир ев йийяси! Ешитдин?!
ъцбля сорушду: - Еляйир, елясин дя. Анъаг сян евдя олмурсан, о, эялиб
- Ня тез эялдин? Достунун тойудур. Отурардын ахыра- бизи наращат едир. Ушаглар да горхурлар. Дейирляр, бурдан
дяк. Бир аз ейнин ачыларды. чыхсаг, кцчядя йашайаъаьыг?
Эцндцз сигарет йандырды: - Йахшы, бясдир. Бир дя эяляндя гапыны ачма. Дейнян,
- Той олмады. эет, евин кишисийля даныш!
Цлкяр икигат тяяъъцблянди: Сигаретин кютцйцнц кцлгабыйа басыб бирини дя йандырды.
- Неъя йяни, той олмады?! Айдан «Юзцн рянэля» китабындакы щейван шякиллярини
Эцндцз щавайа цфцрдцйц тцстцнц эюзц иля мцшайият рянэляйир, Ризванса она тамаша едирди. Цлкяр яли гойнун-
едя-едя ъаваб верди: да айаг цстцндя дурмушду, эюзляри йол чякирди.
- Холоднылардан йедик, бир аз вурдуг. Сонра да дедиляр - Бир стякан зящяр вер дя. Гапыдан эирянин габаьына чай
ки, той олмайаъаг. Биз дя даьылышдыг. гойарлар.
- Ахы ня сябябя? - Дедин, йейиб-ичмишям. Мян ня билим, чай истяйирсян?!
- Юйряня билмядим. Цлкяр газ плитясинин цзяриндя олан чайданын алтыны йандырды.
Отаьы бюлян пярдянин рянэи солса да, тяртямиз иди. Цл- Ким тикан якярся, тикан дяряъяк,
кяр тез-тез пярдяни, дюшякаьылары, яйин-башларыны йуйурду, Ким ниъат верярся, ниъат эюряъяк.

104 105
Сяня инанырам Сяня инанырам

Чякяъяйи рясм ясяринин бу щиссяси лап чятин иди. Тикан Эцндцз нювбяти сигаретини алышдырды:
якиб тикан дярмяк, ниъат вериб ниъат эюрмяк... Вя буну - Йох, щеч ня газанмамышам. Щеч йолпулу да веря бил-
доьру вя йаланын мцбаризясини юзцндя якс етдирян персо- мяйяъям. Гардашына де, сизи автоваьзалда гаршылайыб евя
нажларын цзяриня ялавя етмяк лазым иди. Йох, мцтляг ялавя апарсын, йолпулуну да гой юзц версин. Де ки, эеъикирдик,
бир персонажа да ещтийаъ вар. Аьсаггал, нурани бир гоъа да евдян башыаловлу чыхдыг, пулгабыны унутдум...
олмалыдыр ясярдя... О, ялишаллаглы яйанын тикан якдийини, яли- Цлкяр йериндян дурду, башыны йелляди:
лялякли мирзянин тикан дяряъяйини исбатламалыдыр. Анъаг - Йох, Эцндцз. Мян эетмяйяъям. Артыг утаныб йеря эи-
неъя? рирям. Ахы ня гядяр олар?
Бюйцк шаирин столун цстцндяки «Афоризмляр» китабыны - Ня ня гядяр олар?
вярягляйя-вярягляйя Цлкярин эятирдийи чайдан гуртумлады. - Бах, бу доланышыг, бу ещтийаъ, бу сыхынты.
Дцшцндц ки, инсанларын щяр бириндя мин илляр юнъяки дядя- Эцндцз йериндян дик атылды:
бабаларымыздан, няняляримиздян цзц бяри сойумузу тяшкил - Хошуна эялмир?! Эялмир, чых эет! Эет хошуна эялянин
едян щяр бир кясдян няся вар. Инсанларын щяр бири мин ил- йанына!
лярдир ки, формалашыб. Еля китаблар да мин иллярдир ки, фор- Сонра сясини лап галдырды:
малашырлар. Мин иллярдир ки, инсанлар китаба, китаблар да ин- - Мяни бяйянмирсян, щя?! Сяни аъ-сусуз сахлайырам, ки-
санлара доьру йол тутуб эетмякдядирляр. рядя галырсан, яйин-башын йохдур, щя?!
Гяфилдян цзцнц Цлкяря тяряф чевирди: Ушаглар горха-горха Эцндцзя бахырдылар.
- Сабащ сизи Ъялилабада йола салаъам. Цлкяр ону сакитляшдирмяйя чалышды:
Ушаглар: - Урра! - дейиб гышгырышдылар, Цлкяр цзцндя - Йахшы, ъошма. Сюз демяк олмур сяня.
чашгынлыг ифадяси дюйцкцб галды. Щандан-щана: Эцндцз айаггабыларыны эейиня-эейиня сясини галдырмаг-
- Бу, ня гяфил гярардыр беля, - сюйляди. да иди:
Дярщал да сорушду: - Бцтцн щяйатымы мящв етмисян. Сяня инсанлыг, истедад,
- Бяс ишим? зийалылыг лазым дейил, сяня анъаг пул лазымдыр. Анъаг пул!
Эцндцз етинасызлыгла деди: Гапыны чырпыб щяйятя, орадан да кцчяйя чыхды. Шяр гарыш-
- Баш щякимя дейярям, иъазя веряр. мышды, бцркц иди. Дцканын гаршысында цч-дюрд няфяр яйляш-
Цлкяр эялиб онун гаршысында яйляшди: мишди. Онларла саламлашыб дцкана эирди. Дцканчы ону
- Пул газанмысан, щя? Бир аз айын-ойун, пай-пцрцш эюръяк ялини ялиня сцртдц:
алаг. Йахшы дейил, гоъалар ушаг кими олурлар, диггяти севир- - Щя, ряссам гярдеш, дейясян, борълары гайтарассан бу
ляр. Цстялик, о гядяр гощум-ягряба вар. Щамы пай умур. эцн. Саь ялим гашыныр.

106 107
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эцндцз сойудуъу витриндяки сярин пивяляри эюрцб уд- Дцшцндц ки, йалныз щяйатын мянасыз бир шей олдуьуну
гунду, додагларыны йалады: баша дцшдцкдян, тарихдя галмаг, мяняви камилляшмяк,
- Узаьы бир щяфтяйя бцтцн боръуму юдяйяъям. Билирсян яхлаглы олмаг, зирвяйя йцксялмяк наьылларынын бир тирйякя
дя, ялимдя чох супер ишляр вар, спонсор да айрылыб, йягин, бянзядийини анладыгдан, вурушларынын вя чабаларынын мя-
ешитмисян, Ряйасят мцяллим... насызлыьыны дярк етдикдян, ялин-голун йанына салландыгдан
Дцканчы онун сюзцнц кясди: сонра йашамаг асанлашыр...
- Гядеш, о Ряйасятдир, Призидиумдур, нядир, онун сющбя- Онунчцнся щяля щяйат чох мцряккябдир. Демяли, щяля
тини бир айдыр ки, еляйирсян. Анъаг ортада бир шей йохдур. инам вар. Гаршыдакы мягсядя мцтляг чатаъаьына юзцнц бир
Эцндцз эюзцнц пивядян чякя билмирди: даща ямин етди. Бахмайараг ки, манеяляр чохдур, бахма-
- Аллащ щаггы, юдяйяъям боръларымы. Хариъдя сярэим йараг ки, йолларын яксяриййяти далана дирянир, мцвяффягий-
олаъаг, мяня мистер Ялякбярли дейиб, бюйцр-башыма кечя- йят газанаъаьына бцтцн варлыьы иля инам щисс еляди.
ъякляр, банкларда щесабларым ачылаъаг. Сянин дцканыны да Икинъи пивя шцшясини дя ачыб башына чякди. Бейниндян ке-
гардашын гяшянэ тямир елятдиряр. Истясян, бир аз да бюйц- чиртди ки, инсанлар ики гисмя бюлцнцр: Бир йарысы суалдан
дярик. О бири тяряфиндя дя пал-палтар... йапышыб, бир гисми ъавабдан. Суалдан йапышанлар идеалист-
Дцканчы йеня онун сюзцнц кясди: ляр, ъавабдан йапышанлар ися материалистлярдир. Суал ахта-
- Гядеш, наьдыны гойуб нисйянин далынъа гачан дейилям ранлар мянявиййатдан, ъаваб ахтаранлар ися маддиййат-
мян. О дедиклярини юзцня сахла, анъаг мяня ялли йедди дан ял чякя билмирляр. Биринъиляр башгалары цчцн йахшы ол-
манат боръун йыьылыб. Мян дя фирмалара верирям дя. Ня маьа чалышдыглары щалда, икинъиляр йалныз юзляри цчцн чалы-
гядяр онлары фырлатмалыйам сяня эюря? шырлар. Вя бу эцн ъямиййят еля бир щяддя чатыб ки, биринъи-
Эцндцз ялини щцлгумуна чякди: ляр икинъиляр цчцн сяфещлярин сяфещляридирляр...
- Мян юлцм, юдяйяъям. Ики дяня дя бу пивядян вер, алт- Бунлары дцшцняндян сонра ися рущдан дцшдцйцнц щисс
мыш манатывы эятириб юдяйяъям. етди. Сякинин цстцндя яйляшиб сигарет йандырды.
Дцканчы, илк юнъя, разылашмаг истямирди, анъаг Эцндц-
зцн хащиш-миннятинин гаршысында дуруш эятиря билмяди:
- Эяля, бу, сянин ики пивян. Алтмыш манаты беш эцня чат-
дыр. Кишилийи, ъайиллийи тапдалама, ейибдир сянинчцн.
Эцндцз анд-аман едиб дцкандан чыхды, пивянин биринин
гапаьыны пянъярянин дямир пянъяряалтында ачды вя башына
чякди. Буз кими пивя йанан ъийяриня бир сяринлик эятирди.

108 109
Сяня инанырам Сяня инанырам

Гярибядир, инсан юлдцйцнц зянн едир, анъаг бирдян


юлмядийи она бялли олур... Еля бил, дцнйайа икинъи дяфя эя-
лирсян... Юзцнц лап кюрпяъя ушаг кими зянн едирсян...
8-ъиЩИССя Сигарет чякмяк истяди. Ня ися бир йаньы вар иди синясиндя.
Демяли, щяйата йенидян гайыдыр... Вя щяйатда атаъаьы илк ад-
Яввял ишыг вар иди, сонра зцлмят эялди. Яввял зцлмят дым да о «сцдямяр кцчцк»ляри ъязаландырмаг олмалыдыр...
вар иди, сонра ишыг эялди... Бири вар зцлмятин ичиндя ишыг ах- Сябинянин гардашларыны ня ъцр ъязаландыраъаьыны хейли
тарасан, бири дя вар, ишыьын ичиндя зцлмят... Биринъидя сян эютцр-гой етди...
никбин, сабащкы эцня инанан бир инсан амплуасында эюрц- Анъаг фикирлярини ахыра чатдыра билмяди, Яминя эялди,
нцрсян. Икинъидя ися сян мянян, рущян юлмцш бирисян... дурду эюзцнцн габаьында... Ейнян тойханадакы яйилиб йе-
ри сцпцрдцйц вязиййятдя...
*** - Ойанмысыз?
Щямид эюзлярини ачды. Аьаппаг палатада щеч ким эюзя Аь халатлы ъаван бир гыз (чох эцман ки, шяфгят баъысы
дяймирди. Гарнына бычаг эиряндян эюзцнц ачдыьы индики иди) бу сюзляри сюйляйиб ялини онун алнына гойду, сонра па-
ана гядяр ня гядяр вахт кечдийини билмирди. Бцтцн бу латадан чыхды.
вахт кясийиндя юзцнц «о дцнйада» щесаб етмишди... Одур Бяс нийя «ойанмысыз?». Бяйям о йатмышды ки? Ахы о
ки, бирдян-биря саь галдыьыны эюрмяк онун юзц цчцн дя юлцб-дирилмишди. Эяряк, аь халатлы ханым она: «Ойанмы-
эюзлянилмяз иди... сыз?» - демяйяйди. Бяс ня дейяйди? «Дирилмисиз?»
Ичини эцълц бир севинъ щисси чульады. Демяли, о юлмяйиб, Бу барядя дцшцня-дцшцня эюзлярини гапыйа дикмишди.
саьдыр. Гапы ачылды. Щямин аь халатлы гызын мцшайияти иля анасы,
Ятрафа бахды. Пянъярядян ичяри эцняш шцалары дцшцрдц. баъысы, бир дя Игбал ичяри кечдиляр... Эюрцш просеси чох тя-
Кцляк гараьаъ йарпагларыны йеллядирди. Палатанын диварла- сирли олду, щятта аь халатлы гызын эюзляри дя йашарды...
ры, таваны, щабеля онун йорьан-дюшяйи эюзгамашдырыъы дя- Ясасы о иди ки, Щямид язизляринин она мцнасибятиндя йе-
ряъядя аьаппаг иди... ня яввялки кими бир доьмалыг щисс едирди. Анасы Мяляк бц-
Долабынын цстцндя галагланмыш дава-дярмана бахды. тцн баш верянляря инди тамам башга сямтдян йанашыр, еля
Сонра йцнэцлъя цстцндяки назик йорьаны галдырыб тянзифля щей биръя баласына гыйан Ъамалла Ъавидя гарьышлар йаьдырыр-
сарынмыш йара йериня бойланды. Бойнуну, яллярини, айагла- ды. Эцлэяз дя гардашынын атдыьы дцшцнцлмямиш аддымдан
рыны тярпятди, бцтцн язаларынын йерли-йериндя олмасы гяная- чох онун нятиъяляриндян данышырды. Игбал ися гардашлар баря-
тиня эялиб дяриндян няфяс алды... дя Щямидин: «Юз дцшмянляримдян юзцм гисас алаъам», -

110 111
Сяня инанырам Сяня инанырам

демясинин явязи олараг она юйцд-нясищят верир, полисин ис- анасыны диля тутуб ону бу издиваъа разылашдыраъаьына ямин
тинтаг апардыьыны, гардашлары дамладыьыны билдирирди... иди. Яввялъя ися баъысы Эцлэязи йола эятирмишди, ондакы
Щямид чох севинирди ки, доьмалары бу дящшятли щадися- дцшмянчилик щиссляри Щямидин лап карына эялмишди.
дян сонра онунла щямряйдирляр. Щятта анасы арада бир дя- - Баъы, инди щяр шейи пул щялл етмир? Эюр иш ня йеря ча-
фя «Ай бала, Аллащ да сяни сынаьа чякир, бялкя, щяр щалда тыб ки, о безпризорникляр мяним кими яли пулнан ойнайан
барышасыз, аласан о гызы, дцшмянчилик елямяйясиз» сюйляйян- адамы вурурлар. Ахы онлар щеч мяним ялимя су тюкмяйя
дя Эцлэяз Щямидя маъал вермядян ъавабы юзц вермишди: дя йарамырлар... Юз кяндчи, уъуз аьыллары, панйаткалары иля
- Аллащ вурмушду онлары. Эялиб адам баласы кими мяся- эялиб бизя гощум олаъайдылар? Йахшы олду, досту дцшмян-
ляни айырд етмяк явязиня, гудурмушлугдан бычаьа ял атыр- дян сечя билдик... Юзцн билирсян, мяни евляндирмяк гялиз
лар... Онлар кимдирляр ки, тязядян онларла барышаг?! мясялядир... Яэяр мян разылыг верирямся, бу, сизя бир сцр-
Щяр шей Щямидин истяйиня уйьун иди, щадисяляр онун ар- приздир. Мян Яминяни алмаг истяйирям, вяссалам.
зуладыьы мяърада инкишаф едирди... Нювбяти аддымы атмаг Эцлэяз яввял гардашына етираз етмишди:
лазым иди. - Щямид, ахы онларын аиляси пис аилядир. Ахы о гыз...
Щямид дярщал баъысынын сюзцнц кясмишди:
*** - Баъы, бу темада бизим арамызда сющбят олуб. Мян Ями-
Анъаг щямин нювбяти аддымы атмаьы Щямид 4 эцн сон- няни алырам, онун анасыны, баъысыны алмырам ки? Эялиб бу
райа сахлады. Бу мцддятдя истинтаг апаран полис капитаны- евин эялини олдугдан сонра айаьыны кясярям, юз евляриня эе-
на щяр шейи олдуьу кими данышыб гардашларын узунмцддят- диб-эялся. Ясасы одур ки, мян о безпризорный аиляни йандыра-
ли ъяза алаъагларына там яминлик газанды. ъам, онлара аъыг веряъям. Гой партласынлар. Гой тойумун
Достлары, йахын гощумлары вахташыры эялиб ону йолухду- сясиндян йаныб-тюкцлсцнляр... Мяня Яминяни алмасаз, чыхыб
лар. Щамы нядянся юйцд-нясищят рущунда кюклянмишди. эедяъям Российайа, бир дя щеч вахт эялмяйяъям.
Тякъя Эцндцз онун атдыьы аддымы дцзэцн сайды, еля беля- Щямид бу мцддятдя Игбалы да йола эятирмишди. Достуну
ъя дя деди: бычаглайан гардашларын ялиндян зянъир чейняйян Игбал Щями-
- Щятта сящвляр, сяфещликляр беля эюзлянилмядян нядяся дин лап Мяшяди Ибад кими «О олмасын, бу олсун» сюйляйяряк
инсана уьур эятирир... Яминяни алмаг истядийини елан етмясини юнъя тяряддцдля гар-
О гядяр дя аьыр олмайан йарасы саьалмаьа мейилли олдуьу шылады. Яслян Ъянуб бюлэясиндян олан Игбал щяйатын йазылма-
цчцн Щямид 4 эцн сонра хястяханадан евя бурахылды... мыш ганунлары иля йашамаьа даща чох мейилли иди. О, бир шейи
Нящайят, ещтираслар сакитляшяндян, эярэинлик сянэийян- билирди: Намус киши цчцн ян ваъиб шяртдир. Анъаг Щямидин
дян сонра анасына Яминяни алмаг истядийини билдирди. О, эятирдийи аргументляр даща инандырыъы эюрцнцрдц: Фактики

112 113
Сяня инанырам Сяня инанырам

олараг гызын юзцнцн позьунлуьуну сцбут едян щеч бир тутал- лададан тутмуш мцасир сивил Авропа юлкяляринядяк щяр би-
ьа йох иди. Игбалын Яминяйя олан мцсбят мцнасибятини фор- риндя нормал киши-гадын мцнасибятляриндян, классик севэи
малашдыран ян ясас шей ися гызын Щямидля эюрцшя чыхмамасы, дастанларындан дям вурду, достунун алиъянаблыьыны юня
онун щядиййя-филана алданмамасы иди... Факт щяр шейдян цс- эятирди: яэяр онлар демиш, Яминянин аиляси позьундурса,
тцндцр. Бу ящвалатда ися фактлар Яминянин хейриня иди... тезликля о гыз да позулаъаг. Бяс еля ися, няйя эюря Щями-
Нящайят, эюзлянилян эцн эялиб чыхды. Сентйабрын 5-дя Щя- дин ону хилас етмяк ъящди йцксяк гиймятляндирилмясин?
мид Игбалла Эцлэязин мцшайияти иля юз планларыны анасына ачыг- Ахшам Щямид нцмайишкараня сурятдя чамаданыны
лады. Тябии ки, Мяляк оьлунун беля бир аддым атаъаьыны эюзля- йыьышдырмаьа башлады. Эцлэяз дя аьламсыныб: - Сяня дуру
йирди. О да бунун якси олараг Щямиди атасынын рущуна, адят- йемякляр, мейвя ширяси, гуллуг лазымдыр. Йарыъан щалда
яняняйя щюрмят етмяйя, дцшмянчилийя йол вермямяйя чаьыр- щара эедирсян? - сюйляди.
маьы, Зярринэилля барышыб Сябиняни тойсуз-филансыз да олса, бу Игбал зянэ едиб Йекатеринбурга 2 тяййаря билети сифариш
евя эялин эятирмяйи планлашдырырды. Инди оьлу аьзыны ачан кими веряндян сонра Мяляк чыхылмаз вязиййятдя олдуьуну та-
Мяляк юз планларыны ачыглады, Яминянин айаьынын бу гапынын мамиля дярк етди. Ичиндян гопан аьры вя гящярин тясирин-
кандарына тохунаъаьына йол вермяйяъяйини билдирди. дян: - Йахшы, ал о Сугранын кцчцйцнц. Анъаг, щеч олма-
Оьлунун: - Щеч ня мяни фикримдян дашындыра билмяз. са, айыбыныза кор олуб той елямяйин, - деди.
Йа Яминя, йа да щеч ким. Сабащ шяля-кцлями йыьыб гайыды- Эцлэязля Игбал севинъляриндян Мяляйи гуъаглайыб юпдц-
рам Йекатеринбурга, - демясиндян сонра ися щюнкцртц иля ляр. Щямид ися разылыгла эцлцмсяди...
аьлады, чятинликля деди:
- Мян сяни она эюря бюйцтмямишям ки, эедиб позьуну ***
алыб бизим сцмцйцмцзц ит сцмцйцня ъалайасан. Юзцмц Еля ертяси эцн, сентйабрын 6-да Эцлэяз вя халасы Яминя-
юлдцряъям, беля шяряфсизлийя дюзмярям... эиля елчи эетдиляр. Юзляриндян гат-гат ашаьыда олдугларыны
Тезликля Эцлэяз, сонра да Игбал сющбятя гошулдулар, зянн етдийи бу адамларын дярщал разылыг веряъяклярини эцман
юзлярини тящгир олунмуш сайдыгларыны, йалныз Щямиди дяр- едян Эцлэяз йанылды. Сугра: - Мян кимям ки? Ясас атасынын
щал евляндирмякля дцшмяндян гисас алаъагларыны билдирди- фикридир, - дейиб юз чийнини мясулиййятдян кянарлашдырды. Ба-
ляр. Яминянин эцнащсыз, заваллы гызъыьаз олдуьуну дюня- рат ися: - Яминя щяля ушагдыр, Нярминяни вермяйинъя онун
дюня вурьуладылар.... тойундан сющбят беля эедя билмяз, - деди.
Мяляк онлара ъаваб вермядян дуруб юз отаьына кечди, Щирсиндян партламаг щяддиня чатан Эцлэяз евя «ялибош»
гапыны баьлады. Бир мцддятдян сонра Эцлэяз эедиб йеня гайытды. Мяляк ися цряйинин лап дяринлийиндя бу издиваъын
дя анасынын гылыьына эирди. Шам йемяйиндя Игбал гядим Ел- баш тутмамасына севинди.

114 115
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид дя, Игбал да бу хябяри эюзлямирдиляр. Одур ки, Игбалын щай-кцйцня бахмайараг бир нечя эцн сакитъя
щяр икиси бярк щяйяъан кечирдиляр, ясябиляшдиляр... отуруб эюзляди.
Эцлэяз тарыма чякилмиш ясябляри сакитляшдиря билди, ща- - Иш йаныр, бурда бош-бош авараланырыг. Нийя гайытмырыг
мынын йадына ел адят-янянясини салды: ки? - суалларыны «сабащ», «бир эцн дя дюз» сайаг ъаваблар-
- Елчийя дярщал щеч бир гыз еви щя демир. ла нейтраллашдырды.
Онлар нювбяти эцн телефонла гызын анасына бир дя эяля- Нящайят, сентйабрын 15-дя «Х5»-я яйляшяряк саат 2-йя
ъяклярини бяйан етмяйи гярара алдылар. Анъаг Эцлэязин те- ишляйяндя Яминя охуйан мяктябин гаршысына эялди, дайа-
лефон зянэиня Сугра йеня дя цмидвериъи ъаваб вермяди: ныб ону эюзлямяйя башлады.
- Щямид кими оьлана гыз вермяк щяр бир ана цчцн шя- Ещтийат цчцн гапычыдан 11б синфинин ичяридя олуб-
ряфдир. Анъаг Яминя щяля ушагдыр, ев гызыдыр. Эетдийи-эял- олмамасы иля марагланды... Яминяэил дярсдя идиляр. Щямид
дийи анъаг мяктябля ев олуб. Щеч биш-дцшц дя дцз-яммяли тез-тез гол саатына баха-баха, цряйи дюйцня-дюйцня гызын
баъармыр. Щяйат тяърцбяси йохдур. Онун яря эетмяк йашы йолуну эюзлямяйя башлады.
дейил ахы. Бир дя ки... Щямидин той щянэамяси бизи йаман Бирдян зянэ сяси ешидилди, эур сяс лап диксиндирди ону.
горхудуб... Ня эизлядим, Яминянин мяндян щеч бир сирри Нядянся йадына йеня Йекатеринбургда Иринаны яля алмаг
йохдур. Щямидин она вурулмасыны, юзц дя лап дящшят ву- цчцн гурдуьу шоу дцшдц: эцл сяпя-сяпя рягс едян оьлан-
рулмасыны биз билирик. Анъаг киши дя, мян дя горхуруг. лар, бу мянзяряни Иринанын аьзыачыг сцзмяси кино ленти ки-
Той эцнц тойдан имтина едян Щямидя ахы неъя бел баьла- ми эюзляри юнцндян эялиб кечди...
маг олар? Одур ки, биздян инъимяйин... Щямид кюкс ютцрдц, пычылтыйла тцрк сериалындан ешитдийи:
Бу сющбят Щямиди лап ясябиляшдирди. О, щирсиндян до- - Бурасы Бакы, бурда фарклы куралларла йашыйор инсанлар, -
дагларыны эямиря-эямиря бир хейли мцддят ня едяъяйини сюзлярини тякрарлады.
эютцр-гой етди. Щяр щалда гятиляшдирдийи о олду ки, тезлик-
Яминяэилин аилясинин онлара гаршы саймазлыг нцмайиш
ля Йекатеринбурга гайытмайаъаг, буралыг ишляри чохдур.
етдирмяси Щямидя чох пис тясир етмишди. Хцсусиля дя гон-
Айаьыны йердян галдырмаг цчцнся автомобил она чох ва-
шуларын «пас вязиййятиня дцшян уьурсуз бяй»я эцляъякляри
ъибдир. Уралда 200-лцк «Ланд Ърусер» алмышды тязяликъя.
мянзяряси Щямиди одландырырды. О, буну эюзлямирди. Яв-
Инди уъузвары бир автомобил алмаг истяйирди. Анъаг такси
вял, садяъя, эязмяк, ашналыг тяклифи Яминя тяряфиндян рядд
иля бир нечя автосалону эяздикдян сонра уъуз автомобилля-
едилмишдися, инди аиля гурмаг тяклифи Яминянин валидейнля-
рин щеч бирини юзцня сыьышдырмады. Нящайят, «БМW Х5»
ри тяряфиндян рядд едилмишди...
алмаг гярарына эялди. Салонда данышды, эюрдц, 3 иллик кре-
Удузмаьы севмяйян Щямид няйин бащасына олурса-ол-
дит она сярф еляйяр. Мящяммядин адына кредит сянядляшди-
сун, бу аиляйя юз йерини эюстярмяйи гярарлашдырмышды...
риб автомобили алды.

116 117
Сяня инанырам Сяня инанырам

... Нящайят, Яминя цч гызын ящатясиндя гапыда эюрцн- Яминя: - Йох, сиз эедин, - дейиб архайа чеврилди, гызла-
дц... Гыса мяктябли палтары ону о гядяр эюзял эюстярирди ра тяряф эетмяк истяди. Бирдян ичиня долмуш гязяб щиссинин
ки... Щямид истяклисини эюръяк, санки, бцтцн щирсинин-щик- боллуьуну нцмайиш етдиря-етдиря Щямид архадан онун би-
кясинин йох олдуьуну щисс етди... ляйиндян йапышды, дарта-дарта автомобиля тяряф чякди:
Гызлар дейирдиляр, эцлцрдцляр. Бирдян Яминя «Х5»-я - Бясдир, мяни алямдя биабыр етдин, башыны кясярям сянин!
сюйкяниб сигарет чякя-чякя она бахан Щямиди эюрдц, айаг Яминя: - Бурахын, инъидир, - дейиб гышгырды, анъаг Щя-
сахлады. Эцлцшц додаьында донуб галды. Гызлар ондан ня мид ону гуш кими гуъаьына алыб автомобилин арха отура-
баш вердийини сорушдулар, Яминянин ъавабыны эюзлямядян ъаьына атды. Дярщал да мцщяррики ишя салыб тякярлярин тцк-
щяр цчц мясяляни баша дцшдцляр. Тябии ки, Яминя имканлы црпядиъи сясинин мцшайияти иля орадан узаглашды.
бир оьланын она елчи дцшдцйцнц ряфигяляриня данышмышды... Гызлар дюйцкя-дюйцкя онларын ардынъа бахдылар. Бири
Гызлар марагла Щямидя бахдылар. чантасындан мобил телефон чыхарыб ъялд нюмря йыьмаьа
Онлардан бири: - Ня бомба оьландыр, - деди. Диэяри: - башлады:
Ай гыз, бяхтин ачылыб, - сюйляди. Башга бириси: - Икс бешиня - Гызлар, Сугра халайа дейяк ки, Русийадан эялян оьлан
бах, йаь ичиндядир, - дейя ялавя етди. Яминяни гачыртды...
Яминя астаъа: - Гызлар, эюзляйин, - сюйляйиб Щямидя
йахынлашды. Эцлцмсяйиб титряк сясля: - Салам, - деди. Щя- ***
мид дилинин топуг вурдуьуну щисс етди, бу кичик гызъыьа- ...Арха отураъагда отурмуш Яминя далбадал Щямиддян
зын гаршысында бу гядяр аъиз олдуьуну дуйуб ащ чякди. сорушурду:
Яминя йапышыглы сясля: - Щямишя айаг цстя, - сюйляди. - Щара апарырсыз мяни?
Азаъыг сусуб ялавя етди: - ...
- Сизин бычагландыьынызы ешидиб чох цзцлдцм. Билирям, - Ахы щара эедирик?
эцнащкар мяням. Эяряк, беля олмайайды... - ...
Щямид башы иля автомобиля ишаря еляди: - Отур, сяни апарым. - Евимиз ахы бу сямтдя дейил...
Яминя: - Йох, ня данышырсыз. Гызлар мяни эюзляйир, - - ...
сюйлядикдян сонра дярщал да ялавя етди: - Сахлайын, дцшцм...
- Икс бешиниз супердир. Тязя эютцрдцз? Мцбарякдир! - ...
Щямид нисбятян гятиййятля ачыг гойдуьу арха гапыны - Ай Аллащ, бяхтдян контурум да йохдур ки, евя зянэ
эюстярди: еляйим.
- Ъамаат бахыр, мяни пас елямя. Отур! Щямид ися мобил телефонуну да сюндцрцб, щеч ня олма-

118 119
Сяня инанырам Сяня инанырам

йыбмыш кими автомобили ращатъа сцрцрдц. Йалныз Бинягяди Дюрд тяряф гызылэцл коллары иля бязянмишди. Эцллярин ятри
йолуна чатанда Яминя щара эетдиклярини баша дцшдц: лап бищуш еляйирди адамы. Икимяртябяли тикили о гядяр йара-
- Мяни баьыныза апарырсыз?... шыглы иди ки... Гырмызы кирямитли дам бу аьаппаг бинайа хц-
- ... суси эюзяллик верирди... Бинанын дцз габаьында сцни шялаля
- Хащиш едирям, дцшцрдцн мяни... Билирям, мяни Нов- дцзялдилмишди. Щямид йахынлашыб дцймяъийи басды, су шы-
ханыйа апарырсыз. Бу йолу таныйырам. Халамэилин баьына рылты иля ахмаьа башлады. Щовузун ичиндя ися рянэбярянэ
да бу йолнан эедирик... балыглар елядян-еляйя, белядян-беляйя цзцрдцляр...
- ... Яминя бу мянзяряни аьзыачыг сейр етди... Гачыб эцлляри
- ... Мян щамысыны билирям. Новханыда вилланыз вар. Ся- гохулады, сонра ялини щовуза салыб балыглары тутмаьа ъящд
биняни дя илк дяфя ора эяляндя эюрмцшдцнцз... етди. Ичини чякиб башынын цстцндя дайанмыш Щямидя деди:
- ... - Ня гяшянэ вилладыр. Юмрцмдя щеч беля вилла эюрмями-
- Сахлайын, дцшцм... Ахы нийя мяни баьыныза апарырсыз? шям... Яла зювгцнцз вар имиш сизин...
Мян горхурам, сахлайын... Щямид эцлцмсяди. Сонра гайыдыб дарвазаны баьлады.
Нефтли-мазутлу эюлмячялярин йанындан кечдикъя ичяри Яминя щяля дя балыгларла яйлянирди. Эялиб архадан йцнэцл-
кясиф гоху долурду. Щямид дил боьаза гоймайан Яминяни ъя гуъаглады ону. Яминя дартынды.
эцзэцдян сейр етмякдяйди. Даща щеч бир шцбщя ола бил- - О йухарыны эюрцрсян?
мязди. Бу балаъа, эюзял, цркяк гыз инди онунку иди... Щямид бинанын йухарысыны эюстярди:
- Ня олар, сахлайын, дцшцм... Инди щамы бир-бириня дяйиб. - Ордакы мансардадан щеч билирсян, неъя эюзял бир па-
Гызлар, йягин, анамэиля сизин бу щярякятинизи дейибляр... норам ачылыр? Эял эедяк, бахаг.
- ... Яминянин ялиндян йапышды. Онлар ичяри кечдиляр, долан-
- Алям гарышаъаг. Сахлайын, дцшцм...
баъ пиллялярля йухары галхдылар. Щямид пянъяряни ачды.
Тяпяни кечдиляр. Дяниз бцтцн эюзяллийи иля онларын гар-
Йцнэцлъя кцляк ясир, дяниз гохусуну ичяри долдурурду...
шысында дурду. Бир гядяр эетмиш сыраланан баь евлярини ар-
Яминя башыны чыхарыб бойланды. Уъсуз-буъагсыз дяниз,
тыг бир-бир архада гойурдулар...
гювсвары сащил... Баь евляринин дамлары, йашыллыглар... Щяр
Бу да албалы рянэли дарвазасы олан баь еви... Щямид
шейдя бир тякрарсызлыг вар иди... Ъийярдолусу няфяс алды:
«Х5»-и сахлайыб архайа ганрылды. Сакитъя отуруб эюзцнц
- Азярбайъанын ян эюзял йеридир ки, бура...
дюйян Яминяйя эюз йетирди. Гашларыны дцйцнлятди, сифятиня
Щямид гцрурла башыны тярпятди:
гязябли ифадя верди. Йяни мябада бирдян дцшцб гачарсан...
- Бяс ня билмисян...
Сонра дцшцб дарвазаны ачды, машыны щяйятя сцрдц. Арха
Яминя эюзляри ирилянмиш щалда, марагла Щямиди сцздц:
гапыны ачыб Яминяни дцшцртдц.

120 121
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Лап сериаллардакы ранчолара охшайыр... Лайищясини юзц- Щямид йеня дя онун чянясини ики бармаьы иля дартды:
нцз вермисиз? - Инаным сяня?
Гяфил Щямид Яминяни гуъаьына алыб гатлама чарпайынын Яминя башыны йана чякиб: - Юзцнцз билярсиз, - деди.
цстцня атды. Ону аъэюзлцкля юпмяйя башлады. Яминя дар- Щямид тякрарян ону эютцрцб чарпайыйа туллады:
тынды, анъаг Щямидин эцъцнцн гаршысында аъиз иди... - Яминя... Мяним щяр шейим вар... Варым-дювлятим, пу-
Щямид ону юпя-юпя: - Яминям, ъаным, эюзцм, щяйа- лум... Истяйирям, мяним щяйат йолдашым, ушагларымын
тым, - дейирди. Яминя башыны саьа-сола чевирир, цз-эюзцнц анасы оласан...
туршудур, анъаг щеч ъцр Щямиддян гуртула билмирди... О, бу бир нечя эцндя Яминяйя говушмаг цчцн о гядяр из-
...Щямид чарпайыдан дурду, Яминя дя дик атылды, палта- тираб чякмиш, о гядяр алышыб йанмышды ки... Бу эцнлярин топлан-
рыны чякиб дцзялтди, сачына ял эяздирди: мыш бцтцн ещтирасларындан биръя анда гуртулмаг истяйирди...
- Нийя беля етдиз? Аъизлийимдян истифадя едиб мяни Яминя даща дартынмыр, она истядийи щярякяти асанъа еля-
юпдцз. Додаьым шишяъяк... Евдя ня ъаваб веряъям? мяйя имкан верирди...
Сонра аьламсынды: Кцляйин хяфиф сясиня, дянизин шырылтысына Щямидин титряк
- Ня олар, эедяк дя... Инди евдя ниэаран олублар... пычылтылары гарышыр, щамысы бирляшяряк бир ащянэ тяшкил едир-
Щямид ики бармаьы иля Яминянин чянясиндян тутду: ди. Яминя хошбяхтъясиня эюзлярини йуммушду. Тез-тез
- Дцнйада ян чох кими истяйирсян? тякрарлайырды:
Яминя бурнуну чякя-чякя: - Анамы, - деди. - Щямидим... Щеч вахт аьлыма эялмязди... Инанмаздым
- Аллаща инанырсан? ки, мян сизин гадыныныз олаъам...
Яминя Щямидин сюзцнц дярщал ъавабландырды:
- Ялбяття. Гурбан олум Аллаща. ***
- Аллаща анд ич ки, дцзэцн данышаъагсан.
Эцняшин шцалары цчбуъаглы пянъярянин йарыачыг жалцзля-
- Аллащ щаггы, дцзэцн данышаъам.
ринин арасындан ичяри кечиб, санки, щяр бир яшйаны, таваны,
Щямид бир гядяр сусуб ялини Яминянин чянясиндян чяк-
дюшямяни хятлямишди...
ди, сигарет йандырды. Дяриндян бир нечя гуллаб вурду:
Щямид каналдяйишянля телевизорун каналларыны ора-бура
- Юмрцндя оьланын олуб?
чевирир, тез-тез дя масанын цстцндяки «Щейнекен»
- Баша дцшмядим.
пивясини гуртумлайырды. Пивя шцшяси дя хятт-хятт иди.
- Йяни эяздийин, эюрцшдцйцн оьлан олуб?
Ванна отаьында су шырылдайырды...
Яминя гятиййятля: - Йох, - деди...
Башыны ванна отаьына тяряф чевирди:
- ...Мяним ня йашым вар ки, эяздийим дя олсун... Илк дя-
- Ема, гуртармадын?
фя сиз байаг юпдцз мяни...

122 123
Сяня инанырам Сяня инанырам

Яминянин сяси эялди: Щямид эцлцмсяди:


- Йох. - Йох, российски.
- Тез гуртар да. - Йарым кило олар, щя?
- Индиъя сабунландым. Няди, дарыхырсан мяним цчцн? Щямид бир дя онун дик бурнунун цстцндян юпдц:
- Ялбяття. Тез чых да. Йохса эялиб йанына эиряъям. - Цч йцз грамдыр.
- Бир о галыб еля. Сонра Щямид телефонуну ачыб щансыса ресторана зянэ
- Инанмырсан, эялярям? етди, йемяк сифариш верди. Дярщал телефона зянэ эялди,
Щямид айаьа дуруб гышгыра-гышгыра ванна отаьына эир- эютцрмяди.
ди, чимян Яминяйя сарылды... Яминя: - Бизимкилярдир зянэ едян, ончун эютцр-
- Ъаным-эюзцм... Он дюрд дягигядир ки, сяндян айры- мцрсян? - суалыны верди. Щямид эцлцмсяйяряк: - Йох, -
йам... Аз галырды юлям бу он дюрд дягигядя... сюйляйяндян сонра Яминя дуруб бир-бир ири бошгаблара,
Щачандан-щачана Яминя ондан гуртулуб ири ъан дясма- эцлданлара бахмаьа башлады...
лына бцрцняряк ванна отаьындан чыхды. Эялиб йеллянян Щямид онун чылпаг айагларыны, йарымчылпаг синясини, су
креслода отурду, кресло архайа эедяндя ъялд дя сычрайыб дамъылайан сачларыны аъэюзлцкля сцздц... Сонра йеня гызы
дурду: юпцшляря гярг еляди...
- Еля билдим, йыхылдым... Бир аздан Яминянин тяклифи иля еви эязмяйя башладылар.
Щямид гящ-гящя чякди... Ону креслойа отуртду, башынын Щямид ялиня бир чубуг алыб ясл эидляр кими бир-бир эюзляри-
цстцндя дуруб йеллямяйя башлады. Яминя телевизора бахыб ня дяйян щяр бир яшйа барядя мялуматлар верирди...
ичини чякди: Гяфил Яминя айаг сахлайыб Щямидя сары чеврилди, онун
- Ай да... Ня бомба эюстярир телевизорунуз... Бунда се- эюзляринин ичиня бахыб сорушду:
- Щямидим, еля бил, алтыайлыгсан. Нийя ахы тялясдин, га-
риаллара бахмаг ляззят еляйяр... Ня йекя екраны вар...
чыртдын мяни... Еля истяйирдим, тойумуз олсун. Сян Икс
Сонра дивар бойу дцзцлмцш камодлара, ири эцзэцляря,
алтыда бяй костйумунда эялин эятирмяйя эедяндя, ня эиз-
янтиг габлара, чилчыраьа аьзыачыг бахмаьа башлады:
лядим, цряйимдян кечирди ки, мяни дя беля бир йарашыглы,
- Ня эюзял шейлярдир...
имканлы адам эялин апарсын... Ахы нийя тойумуз олмады?
Щямид онун дик бурнунун цстцндян юпдц:
Щямид онун йанагларына йцнэцлъя сыьал чякди:
- Бунлар щамысы даща сяниндир...
- Ананэил гойдулар ки... Онлар ахы сяни мяня вермяк ис-
Яминянин эюзцня Щямидин голундакы йоьун гызыл биляр-
тямирдиляр...
зик саташды:
Телефонуна далбадал зянэляр эялирди. О, нюмряйя бахыб
- Ня бомба голбаьыныз вар... Туретски гызылдыр?
эютцрмцрдц. Нящайят, нювбяти зянэя ъаваб верди:

124 125
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Йох, гагаш, мави дарваза дейил, бир аз габаьа сцр, Щямид эцлцмсяди:
бардовый дарвазадыр. - Сящвляря эюря цзр истяйирям. Он ики илдир ки, Российа-
Аз кечмиш дарваза дюйцлдц. дайам. Беля дя олмалыдыр. Ня ися. Сяни вя юзцмц бу хош-
- Йемяк эятирдиляр, - дейиб Щямид ашаьы дцшдц, эедиб бяхт он беш сентйабр эцнц мцнасибяти иля тябрик едирям.
дарвазаны ачды. Ики офисиант аь рянэли «КИА» автомобилин- Бу эцн биз хошбяхт бир аилянин тямялини гойуруг... Аллащ
дян ичяри йемяк дашыдылар... бизи башаъан хошбяхт елясин...
Бир аздан гонаг отаьында зянэин бир сцфря ачылмышды... Гядящляри башларына чякдиляр. Щямид севимли тапанчасы-
Яминя сцфряйя дцзцлмцш тяамлары эюрцб ялини ялиня вурду: ны чыхартды. Ейвана чыхыб эюйя цч атяш ачды...
- Уй да! Ня бомба йемякляр вар... Яминя марагла тапанчаны сцздц:
Щяля офисиантлар сцфряни дцзяркян о, ялини узадыб хошу- - Доьручудур?
на эялян тяамлардан эютцрцб аьзына дцртцрдц. Щямид Щямид эцлмякдян гяшш еляди:
онун бу шылтаглыьындан ляззят алырды... - Ялбяття ки, доьручудур.
Яминяни бир китаб кими охумаьа ъящд едирди... Демяли, Йедиляр, ичдиляр. Мусиги мяркязиндя лирик мелодийалар
Яминя рола эирмир, неъя варса, еля дя эюрцнцр. Йягин ки, бир-бирини явяз едирди. Онлар рягс едирдиляр. Яминя нювбя-
башгалары аъындан юлсяйдиляр дя, сцфряйя беляъя ял узат- ти гядящи ичяндян сонра дювря вура-вура: - О гядяр хош-
маз, аъэюз адланаъагларындан чякинярдиляр... Йа да еля ев бяхтям, о гядяр хошбяхтям ки... - сюйляди.
яшйаларына бу ъцр бахмаз, щисслярини ъиловлайардылар... О Щямид ону гуъаьына эютцрдц, вар эцъц иля гышгырды:
ися ич дцнйасыны эизлятмир, щисслярини пярдялямир... - Гой бцтцн дцнйа ешитсин. Биз хошбяхтик. Дяниз, кцляк,
Нящайят, офисиантлар юз ишлярини эюрцб чыхыб эетдиляр. торпаг, аьаълар... Гой щамысы бизим хошбяхтлийимизин ша-
Щямид телефонуну йенидян сюндцрцб шампаны партлатды. щиди олсун...
Яминя шампан шцшясиня эюз йетирди: Щава гаралырды... Ахшамын ала-торанында баь массивин-
- Ня шампандыр бу? дя ара-сыра ишыглар сайрышырды... Дяниз гаранлыьа гярг ол-
- Фабер. магда иди. Хяфиф йел ясирди, дянизин гохусуну ичяри долду-
- Биз щямишя Ийирми биринъи яср ичирик. рурду. Арабир бу гохуйа гызылэцллярин ятри дя гарышырды.
- Бу, ян зорундандыр, - сюйляйяряк Щямид гядящляри Узун мцддят йанашы дуруб дяниз мянзярясини сейр ет-
долдуруб, узун-узады саьлыг сюйляди. Яминя онун гулаьы- диляр. Яминя кювряк сясля сорушду:
ны йцнэцлъя чякди: - Щямидим, щеч севэи шеири билирсян?
- Щямидим. Мцяллимян олсайдым, сяня ики йазардым. Щямид дяриндян дцшцнцрмцш кими эюзлярини гыйыб ялини
Беля узун, башдан-айаьа сящвля долу тост сюйлямяк олар? эиъэащына дайады вя бир аз кечмиш сюйляди:

126 127
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ешгдир мещрабы уъа эюйлярин, Амма айрылыьын


Ешгсиз, ей дцнйа, нядир дяйярин? баьрымы дялмяди,
Яминя бахышларыны дяниздян айырыб Щямидин цзцнц юзц- сонум эялмяди.
ня тяряф чевирди: Сянин аъыьына
- Йох, бу сайылмыр, буну мяктябдя язбярлямисян. щяр эцн дейиб-эцлцрям,
Мцасир шеир де. Щиъраны лап вцсал билирям...
Щямидин чийинлярини чякдийини эюръяк ялавя етди: Адымла баьлы щяля
- Инди мян сюйляйим, сян гулаг ас. няьмяляр йазылаъаг,
Сонра щязин интонасийа иля язбярлядийи бир шеири сюйлямя- Цзцмя гапылар,
йя башлады: црякляр ачылаъаг.
- Сясиня, эюзцня, ятриня Гаршыда щяр шей олаъаг,
Щясрят гойуб мяни эетдин. Гастроллар, консертляр,
Бу эедишинля дилимин шан-шющрят...
севэи няьмяси битди... Хошбяхт аиля
Достума да телефонда эюзял балалар,
сюйлядин ки, вар-дювлят...
чох хошбяхтсян,
разысан щяр шейдян... ...Сясиня, эюзцня, ятриня
Гысганъ бирисиндян Щясрят гойуб мяни эетдин.
йаха гуртармысан, Ильым кими
эуйа, дцшмцшдцн щейдян... юмрцмцн
...Сясиня, эюзцня, ятриня, дюнямляриндя итдин.
Щясрят гойуб мяни эетдин. ...Яслиндя ися
Бу эедишинля сандын ки, Икимиз дя йаланчыйыг.
сонуму эятирдин. Ня сян
Сандын, сянсиз дюзя билирсян айрылыьа.
йашайа билмяйяъям. Ня дя мян
Щясрят йцкцнц щяр эцн
дашыйа билмяйяъям. дейиб-эцлцрям...

128 129
Сяня инанырам Сяня инанырам

Мянимчцн чох
аьырдыр, билирсян.
Сянинчцн чох аьырдыр, билирям.
9-ъуЩИССя
Шеири тамамлайыб щейранлыгла она бахан Щямиддян со-
рушду: Инсанын йеэаня йашамаг мягсяди йалныз будур: доьу-
- Щя, неъядир, бяйяндин? лубса, демяк, йашамалыдыр. Вяссалам. Фярг, садяъя, онда-
Щямид: - Супердир, - сюйляди. Ардынъа да: - Бу гядяри
дыр ки, «доьулубса, йашамалыдыр» мягсядини бязиляри имп-
неъя язбярлямисян? - сюйляди. Ъялд дя ялавя етди:
ровизя еляйиб «йахшы йашамалыдыр» щяддиня чатдырырлар.
- Ким йазыб буну беля?
Эцндцз пиллякянляри аьыр-аьыр галхараг Рцфят Ящмядли-
Яминя мямнунлугла: - Эянъ шаир вар, Гафур, о йазыб.
нин кабинетиня доьру эедирди.
Инди гызлар щамысы онун шеирлярини охуйурлар, - деди.
Биз бу дцнйайа эялмишик, биз бу дцнйадан эетмялийик.
Щава лап гаралмышды.
Щарадан эялмишик, доьру-дцрцст билян йохдур. Щарайа эе-
Щямид телефонуну ачыб нюмря йыьды:
дяъяйик, ону да доьру-дцрцст билян йохдур.
- Ало, кимдир?... Нярминя? Мяням, Щямиддир... Алям
нийя гарышыр ки? Ата-анана де ки, наращат олмасынлар, Будур, дящлизин сонунда Рцфят Ящмядлинин кабине-
Яминя мянимлядир, даща доьрусу, Яминя даща мянимдир. тидир...
Сонра о, евя зянэ еляйиб анасыны да мялуматландырмаг Вя ян писи одур ки, инсан бязян ахтардыьыны тапмадан
истяди. Анъаг анасы артыг мясялядян щали иди. Гызын вали- да итиря билир...
дейнляри эялиб щарай-щяшир гопармаьа маъал тапмышдылар... - Щя, неъядир ишляр?
...Яминянин башыны йцнэцлъя гуъаглайыб деди: Рцфят Ящмядли ону эцлярцзля гаршылады.
- Яслиндя, мян бюйцк бир фядакарлыг етдим. Щамы сянин - Пис, - дейя Эцндцз цз-эюзцнц туршутмуш щалда она
анан, баъын щаггында пис шейляр сюйляйир. Анъаг мян бц- ъаваб верди.
тцн бунлара мящял гоймадан сяни юзцмя гадын едирям. - Нийя ки? Йарадыъылыгда дурьунлуг йашаныр? Йохса
Мян сяня инанырам... шяхси щяйатында няся проблемин вар?
Эцндцз она тяклиф олунан йердя яйляшиб ичини чякди:
- Бир нечя эцндцр ки, рущдан дцшмцшям. Ялим ишя йат-
мыр. Шяхси проблемлярими бир гыраьа гойурам. Анъаг
Хямсяни ишлямяк цчцн, ону дцнйа аренасына чыхармаг
цчцн ахы пул лазымдыр.

130 131
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Мян бу ишя спонсор ъялб етмишям, Ряйасят мцяллимля Рцфят мцяллим гаршысындакы каьызлары яляк-вяляк еляйя-
данышмышам. Эюрцшмядин ки, онунла? еляйя няйися ахтармаьа башлады:
- Хейр. Щяр дяфя зянэ едирям, дейирляр, иъласдадыр. Бу - Билирсян, щюкумят щяр бир ряссама фярди пул айыра бил-
иъласлар гуртармайаъаг? мяз. Бу, бцдъядя нязярдя тутулмайыб. Дцздцр, истисналар
Рцфят Ящмядли мобил телефону иля нюмря йыьыб даныш- олур. Онда да бирлийин цзвляри, фяхри ад аланлар цчцн. Ян
маьа башлады: ясасы да, дювлят сифаришини йериня йетирянляря малиййя айры-
- Ряйасят мцяллим, салам. Ня вар-ня йох?.. Щя, тяки лыр. Анъаг сян щяр кясдян юзцнц тяърид етмисян. Бирлийя
йахшы оласыз... Мян дя йахшыйам, саь олун... Щара цзв олмурсан, сифаришляр дцзцб-гошуруг, имтина еляйирсян.
эедяк?... Губа тяряфдя ня ишимиз вар?.. Йейиб-ичмяйя? Щеч кяся гайнайыб-гарышмырсан... Беля дя олмаз ахы. Нечя
Йох, баш гарышыгдыр, коллеэийа иъласына щазырлашырыг... Эет- дяфя демишям, эял, Ряссамлыг Академийасында сяня дярс
миш кими варам, чох саь олун. Ряйасят мцяллим, сиздян сааты тяшкил едяк, разылашмамысан...
бир ряссама спонсорлуг етмяк барядя хащиш етмишдим. О, Эцндцз башыны ашаьы дикди:
Низами Эянъявинин Хямсясиня иллцстрасийалар чякир, бей- - Рцфят мцяллим, билирсиз, неъядир? Мян башгалары кими иш-
нялхалг аренайа чыхармаьы планлашдырыр... Щя, щя. Бяс ня лясям, онда йарадыъылыг дцшяъяк офсайда. Мян о бири ряссам-
олду?.. Неъя йяни мцраъият етмяйиб?! Дейир, щяр дяфя зянэ лар кими дейилям, эедим киминся диварына ъейран шякли чя-
едирям, дейирляр, иъласдадыр... Демяк, айын ийирми дюрдцн- ким, йа да Торговыда дуруб онун-бунун портретини йара-
дя эялсин? Саат нечядя?.. дым. О эцн зянэ едибляр ки, эял, сифаришимиз вар. Эетмишям,
Няфяс дярмядян онларын сющбятини динляйян Эцндцзцн эюрмцшям, натуршитса гызлары йыьыблар ки, бунларын шяклини
эюзляриня ишыг эялди. чяк. Мяним сянятим фярглидир, баша дцшцрсцз? О ишляри щамы
Телефон данышыьы давам едирди. едяр, мян ишляйян ишляри ися щеч кяс баъармаз. Билирсиз, биз
-... Демяк, саат он бирдя. Онда сиз кюмякчиляринизя тап- нядянся бюйцк сянятля халтураны фяргляндирмяк истямирик.
шырын, ону ичяри бурахсынлар. ... Ады? Эцндцз Ялякбярли. Рцфят мцяллим каьызлары гурдаламагда иди:
Чох саь олун, Ряйасят мцяллим. Юнъядян сизя тяшяккцрляр! - Эцндцз, бах, мян мямурам, щюкумят нцмайяндяси-
Телефону баьлайыб масанын цстцня атды, креслойа йайылды: йям. Анъаг сяни гябул едирям, сяня вахт айырырам, проб-
- Щя, бюйцк ряссам. Ийирми дюрдц, саат он бирдя эет Ря- лемляриня кюмяк етмяйя чалышырам. Яслиндя, биз фярдлярля
йасят мцяллимин йанына, пулуну эютцр. йох, коллективля ишляйирик. Вя мян сянинчцн бцтцн бунлары
Эцндцз разылыг етди: етмяйя борълу дейилям. Бяс нийя едирям? Чцнки щюкумя-
- Чох саь олун, Рцфят мцяллим. Сиздян йердян эюйя гя- тин нцмайяндяси кими щяр шейдян юнъя, юлкями, халгымы
дяр разыйам. дцшцнцрям. Сянин Низами Эянъявинин йарадыъылыьы иля баь-

132 133
Сяня инанырам Сяня инанырам

лы лайищян чох орижинал вя мараглыдыр. Вя мяня еля эялир ки, Дювранындан чыхма
биз, доьрудан да, бюйцк Низамини дцнйада йетяринъя тяб- Щеч йцксякляря.
лиь етмямишик. Бир башга халглар ися, лап еля цздянираг Айаьыны узат
гоншуларымызы эютцряк, юз ортабаб мядяниййят хадимляри- Йорьана эюря.
ни йахшыъа реклам едирляр, онлара лайиг олдугларындан да
артыг гиймят верилмясиня наил олурлар. Йцз нюгсанын варкян,
Эцндцз севинъяк Рцфят мцяллимин сюзляриня дястяк верди: Динмя, сус бары.
- Ялбяття, елядир. Низаминин сянят дцнйасынын щцдудлары о Юзэядя ахтарма
гядяр сонсуздур ки, щятта йцз, мин илляр бундан сонра елми О нюгсанлары.
ахтарышлар тяляб едяъяк. Низами тяк Азярбайъана йох, бцтцн
дцнйайа мяхсус бир мцтяфяккирдир. Онун бяшяриййятя бяхш Бири инъи эязиб
етдийи сянят инъиляри ясл хязинядир. Орада каинатын сирляри, Суда боьулур,
мюъцзяляри, щярякят вя ъазибя ганунлары, сяма ъисимляринин Бири сиркя эязиб
сябяб вя мащиййяти, инсан мянявиййатынын дяринликляри, хейир- Бала раст олур...
ля шяр, аьла гара арасында ябядийашар мцбаризя вар...
Рцфят мцяллим щейранлыгла сорушду: Дил йарасы щеч вахт
- Неъя язбярлямисян бу сюзляри? Црякдян эетмяз,
Эцндцз эцлцмсяди: Она мин мялщям дя
- Валлащ, хцсуси олараг язбярлямямишям. Садяъя, ичим- Щеч тясир етмяз.
дян эялир. Бир эюрцн, онун ня эюзял афоризмляри вар: Рцфят мцяллим мцдахиля етди:
- Щалал зящмят итмяйиб, - О неъя олду, айаьыны узат йорьанына эюря... Няйи не-
Ялляшмяк дейил ейиб. ъя ет?
Танры сяндян щярякят, Эцндцз ъялд ъаваб верди:
Мяндян бярякят дейиб. - Дювранындан чыхма щеч йцксякляря, айаьыны узат йор-
ьана эюря...
Фяляк ачса, башына - Яла дейиб е.
Ня пястаща, йахшыдыр, - Ялбяття...
Надан достдан аьыллы Эцндцз гяфилдян айаьа дурду:
Дцшмян даща йахшыдыр. - Мян эедим.

134 135
Сяня инанырам Сяня инанырам

Рцфят мцяллим она яли иля яйляшмяк ишаряси верди: - Гям йемя, эцл, севин,
- Щара эедирсян? Бюйцк Низаминин кяламлары мяня лап Саьсан ня гядяр.
ляззят едир. Бир-икисини дя сюйля. Эедиб нейняйяъяксян ки? Башындан бир тцкц
Рцфят мцяллимин бу сюзляри Эцндцзцн ичиня йаь кими Салмасын йелляр.
йайылды вя о, афоризмляри сюйлямяйя давам етди:
- Щяля бир одуна Аьыллы адамын сюйлядикляри
Гызынмамышам, Йер алтына дцшяр, итмяз дяйяри.
Тцстцдян эюзлярим
Кор олду тамам. Олма йараса тяк эеъяйя ашыг,
Тцляк тярлан кими ишыг сев, ишыг.
Бир шейя оланда
Ики мцштяри, Зорла щийля кясб етмя, йазыг,
Ялбяття, о шейин Йейя билмяз щеч ким гисмятдян артыг.
Артар дяйяри.
Дцнйа беш эцнлцкдцр,
Йахшылыг ейляся, Зянн етмя чохдур.
Юзэяйя щяр кяс. Ондан бярк йапышма,
Чыхар габаьына Мянасы йохдур.
Щядяря эетмяз.
Анадан айрылса, бир гузу яэяр,
Дцнйанын ишини Онун архасынъа ъанавар дцшяр.
Йахшы дцшцн сян, Эюрдцн ки, ялиндян эялмяйир бир иш,
Ня яксян, ону да, Иланы йад ялля тутмаьа эириш.
Бил, бичяъяксян. Рцфят мцяллим Эцндцзц дайандырды:
Рцфят мцяллим йенидян мцдахиля етди: - Дайан, дайан. Бах, бу ахырынъысы лап дящшят иди е. Ба-
- Бунлары биз аталар сюзц кими ишлядирик. Сян демя, ща- йагкылар чох садя эюрцнцрдц. Бялкя дя, щамысыны язбяр
мысы Низамийя мяхсус имиш... билдийимиздян онлар адама ади эюрсянир. Бурада ися гур-
- Давам едим? даласан, дярин щикмят вар.
- Ялбяття, ет. Эцндцз сюзцня давам етди:

136 137
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Щя, елядир. Мясялян, бунлары, санки, щамымыз язбяр би- Ясярдя чохлу сящв тутду. Мясялян, аьаъын кюлэяси эцня-
лирик: шин дцшмя трайекторийасына зидд иди, аьаъын йарпаглары да
- Ешитмямисянми бу мяшщур сюзц, йахшы ишлянмямишди, сцни тясир баьышлайырды... Чайын рянэи
Щяр ким гуйу газса, дцшяъяк юзц. ися... Щарда эюрцнцб чай зцмрцдц рянэдя олсун? Бу, дя-
Йахуд: низин рянэидир ахы...
Язялдян дцнйанын бир гайдасы вар, Эюзц Рцфят мцяллимин шящяр телефонуна саташды. Дястя-
Бал тутан бармаьы арылар санъар. йи галдырды. Кодла юнъя Щямидин нюмрясини йыьды. Хястя-
Йахуд: ханадан чыхандан сонра ъями биръя дяфя, тясадцфян
Дярдлярдян, гямлярдян азад бир цряк, эюрмцшдц Щямиди. Истиглалиййятля эедирди, йанында дайа-
Юзэянин дярдини щардан биляъяк?! нан вя сигнал верян гяттязя гара ъипи эюръяк инанмамышды
Вя йахуд да: ки, бу ъипи сцрян мящз она сигнал верир. Сонрадан Щямид
Чох эюзял олса да, ейби эизлятмяк, шцшяни ендириб ону сяслямиш, евяъян апармышды...
Дост достун ейбини юртмясин, эяряк. Щямидин телефону сюндцрцлмцшдц...
Бунлар ися нисбятян намялумдур: Эцндцзцн ичиндя сонсуз севинъ вар иди. Щисс едирди ки,
Аъ цчцн кяпяк дя йаьлы чюрякдир, ганад ачыб учмаг истяйир. Демяк, айын 24-дя Ряйасят
Тох цчцн йаь-чюряк, санки, кяпякдир. мцяллим онун пулуну веряъяк. Щямин эцн юмрцнцн ян
Иштащ гызышанда баш алыб эедяр, хошбяхт эцнц олаъаг...
Човдар чюряйини мум тяк цйцдяр... Кодла башга бир мобил телефон нюмряси йыьды.
Рцфят мцяллимя зянэ эялди вя о, тялясик йериндян дуруб - Ало, Эцларя... Неъясян? Сабащ эяляъям. Йягин ки, эц-
башы иля йухары мяртябяни ишаря едиб: - Чаьырырлар, - сюйля- нортадан сонра... Олду, щялялик...
Дястяйи йериня гойду. Рцфят мцяллим щарада галды ахы?
ди, сонра да ялавя етди:
Дуруб бир гядяр кабинетдя вар-эял еляди. Дцшцндц ки, чох
- Сян эюзля, эялирям.
инсан адамдыр Рцфят мцяллим. Адама тямяннасыз кюмяк
Рцфят мцяллим чыхандан сонра Эцндцз бир хейли мцд-
едир. Бцтцн вязифялиляр беля олсайды, ня вар иди ки?!
дят кабинети эюздян кечирди. Мебеллер чох бащалы иди. Ки-
Йахынлашыб китаб ряфиндяки гызылы ъилдли китабларын адына
таб шкафыны архасы зярли чохъилдли щансыса китаб бязяйирди,
бахды. Рус дилиндя иди чохъилдлик. Ады да «Шедевры мирово-
ня иллащ елядися дя, китабын адыны охуйа билмяди. Диварда
го искусства» («Дцнйа инъясяняти инъиляри»).
ири бир рясм ясяринин репродуксийасы вар иди. Ясярин мцял-
Йох, Рцфят мцяллим, дейясян, чох йубанды. Отагдан
лифи ким идися, мяшщур ряссам дейилди. Якс тягдирдя Эцн-
чыхды. Референт гыза деди ки, бяс Рцфят мцяллимя дейин ки,
дцз ону таныйарды.
Эцндцз эедяси олду...

138 139
Сяня инанырам Сяня инанырам

Кцчядя машынлар сцрятля о цз-бу цзя шцтцйцрдцляр.


Юнъя дцшцндц ки, бялкя, щяр шей она эюря йахшылыьа доьру
дяйишир ки, сонрадан йенидян писляшсин? Ардынъа да дцшцн-
дц ки, щятта аьрылары кясяндя вя аьрысызлыг шяраитиндя беля
инсан бязян йени аьрыларын горхусу иля йашайыр. 10-ъуЩИССя
Гардашыэиля эетмяли иди. Гардашы сойугламышды. Сящяр си-
гарет алмамышды. Йолпулуна да ики-цч эцн иди ки, гянаят Йухудан дурандан ялляширдиляр, анъаг самовары гайна-
едирди. Мейвя-тярявяз кюшкцнцн гаршысында дуруб ъибин- да билмирдиляр...
дяки пула уйьун ня ала биляъяйини хейли эютцр-гой еляди. Щямид нювбяти дяфя гязет парчасыны бцкмяляйяряк йан-
- Алманы манат йарымдан верярсиз? дырыб самоварын ичиня дцртдц, анъаг бу дяфя дя чыр-чырпы
- Ня гядяр алассан? алышмады...
- Биръя кило. Хястя йанына эедирям.
- Йягин, тахталар йашдыр, - дейиб кюкс ютцрдц.
- А киши, интилиэент адама охшайырсан, ал бу портаьал-
- Сянин ялиндян щеч бир иш эялмир. Намялум адайа дцш-
дан, банандан, шяфтялидян, эавалыдан, армуддан. Хястяйя
сяк, икимиз дя мящв оларыг.
ня лазымдыр? Витамин. Истяйирсян, бир ананас чяким сяня.
Яминя буну дейиб Щямидя дил чыхартды. Щямид она бар-
Гардаш ъаны, тязя малдыр.
маьыны силкяляди:
- Йох, мяня биръя кило алма лазымдыр. Манат йарыма
- Ей, бура бах. Дцнян сянинчцн пис сцфря тяшкил етдим?
эцъцм чатыр.
Яминя эцлмякдян гяшш етди:
Сатыъы она бир кило алма чякиб селлофана тюкяряк верди,
- Сцфряни сян тяшкил етмядин е, офисиантлар тяшкил етди.
пулу алдыгдан сонра ардынъа башыны йелляйя-йелляйя деди:
Сян адиъя самовары гайнада билмирсян...
- Мян бцтцн интилиэентляри бу эцндя эюрдцм...
Щямид она тяряф аддым атды:
- Тутуб боьарам ща, сяни...
Яминя йеня она дил чыхартды:
- Тута билсян.
Щямид эяляндя о гачды. Башладылар щяйят бойу дювря
вурмаьа. Щямид ону диварын кцнъцня тяряф сыхышдырды,
тянтяняли шякилдя елан етди:
- Аща, кечдин ялимя! Инди бу див сяни дишиня чякяр, сян
дя билярсян...

140 141
Сяня инанырам Сяня инанырам

Яминя кцнъдя бцзцшдц, Щямид ялини она узаданда гя- данышды. Чай гайнада билмядикляри цчцн Щямид дцнянки
фил сычрайышла кцнъдян чыхды. Щямид эери ганрылыб тянэня- ресторандан чай дясэащы сифариш верди...
фяс щалда гачыб араланан Яминяни сцздц. Йалныз эцнорта байагдан нечя дяфя зянэ едян Игбал он-
- Ола билмяз. Сян ахы неъя чыхдын бурдан? лары евя эялмяйя мяъбур едя билди:
Яминя црякдян эцлдц: - Щямид, гызын ата-анасы эялиб отурублар бурда, щай-
- Див щеч вахт гушу овлайа билмяз... кцй галдырыблар. Дейирляр ки, полися шикайят едяъяйик. Де-
Сонра йеня дя Яминя гачды, Щямид ону говду. Няща- йирям, биз гызы алмышыг, инанмырлар...
йят, Яминя дайанды, Щямид ону гамарлады:
- Гушу беля овлайарлар, бах. ***
Яминя дик онун эюзляринин ичиня бахыб деди: ... Щямид «Х5»-дян дцшцб арха гапыны ачараг Яминяни
- Мяни сян тутмадын, юзцм дайандым. Дарыхдым бир- дцшцрдяндя Яминя йеня зарафатындан галмады:
дян-биря сянин цчцн. Сяня ещтийаъым вар. Сян билмязсян, - Щямидчик, дцздцр, ъипи яла сцрцрсян, анъаг самовар
гушун дивя неъя ещтийаъы олур... йандыра билмядийини щамыйа данышаъам.
Щямид овъу иля Яминянин цзцня сыьал чякди... Сонра Аз гала бцтцн щяйят онларын тамашасына дурмушду.
ону гуъаглайыб, юпмяйя башлады... Яминя пычылдады:
- Сяни севирям, Яминям... Сян мяним биръя дяням- - Вахсей, бцтцн щяйят бизя бахыр...
сян... Щямидин голуна эириб шястля блока тяряф аддымлады, пы-
Чох-чох сонралар, юмрцнцн ян аьыр эцнляриндя Щямид чылтыларыны давам етдирди:
ютцб-кечян бцтцн щяйатыны кино ленти кими эюзляринин - Падругаларым инди хаинлийими чякирляр. Пис эюзя тикан-
юнцндя ъанландыранда мящз бу ики эцнц: сентйабрын 15- лар. Йанын, тюкцлцн...
ни вя 16-ны - баь евиндя кечирдикляри бу тякрарсыз эцнляри Гапынын аьзында дайаныб онларын йолуну эюзляйян Суг-
юмрцнцн ян хошбяхт эцнляри щесаб едяъякди... Дцнйанын ра иля Барат гызларынын цстцня атылдылар. Ата-ананын гызла-
ян яйлянъяли мяшьулиййятляри: «Диснейланд»-ин наьыл шящяр- ры иля эюрцш сящняси олдугъа тясирли алынды.
ъийи, Лас-Вегасда рулетка ойнамаг, дцнйанын ян эюзял Щямид ися гапыны ачан Игбалла юпцшцб-эюрцшдц.
эушяляриня - Канар вя Бащам адаларына сяйащят, дцнйанын Игбал онун чийинляриня вурду:
ян сечмя гызлары иля йахынлыг... Щеч ня, щеч ня бу ики эц- - Ай бяй, эял чых да.
ня тай ола билмязмиш, сян демя... Щамысы ичяри кечдиляр.
Мансарддан Хязяри сейр етдиляр. Яминя Щямидин те- Яминя валидейнляри иля пычщапычла няся данышырды. Щямид
лефону иля дцз бир саат анасыйла, баъысыйла, ряфигяси Лаля иля гонаг отаьына кечди. Баъысы оьлу Турал йеня дя ичяридя га-

142 143
Сяня инанырам Сяня инанырам

зан гапаьыны фырлада-фырлада «машын» сцрцрдц. О: - Дайым - Икисиндян яскийикся, бешиндян дя артыьыг. Няйя эюря
эялди, - дейиб юзцнц Щямидин цстцня атды. Эцлэяз дя эя- бизим ушаьы урватсыз еляйирсиз? Мян анайам. Истяйирям ки,
либ гардашы иля эюрцшдц. ушаьымын тойунда гол эютцрцм ойнайым.
Щямид онун ганыгара олдуьуну дярщал сезди: Щямид хейли дцшцнцб деди:
- Бурнуну нийя салламысан? Нечя ил иди ки, шум галдырмыш- - Сиз юзцнцз вязиййяти билирсиз. Биз дцшмянлийик, той
дыз, Щямид евлянмир. Евляндим дя. Юзэя ня истяйирсиз? едя билмярик.
Эцлэяз наразылыгла башыны йелляди. Щямид анасыны сору- Анъаг Яминянин валидейнляринин сифятляринин ифадясини
шуб онун отаьына адлады. Мяляк ейняйини тахыб палтара йа- эюрцб ял йери гойду:
маг вурурду. Щямидин ичяри эирмясиня щеч бир реаксийа - Йеня дя фикирляшмяк олар. Мяним дя аьсаггалым вар.
вермяди. Щямид эялиб анасынын алнындан юпдц: О биляр.
- Сиз бир ишя бахын. Милйонер Щямидин мамасы палтара Щамынын она зиллянян бахышларыны эюрян Эцлэяз йеня дя
йамаг вурур. Ай ма, беля касыбыг? Мяляйин отаьына кечди, башыны булайа-булайа эери гайытды:
Мяляк, нящайят, гящярли сясля деди: - Йох, анам дейир ки, той барядя сющбят беля ола билмяз.
- Дцзэцн иш эюрмядин, ай бала. О эцнащсыз гызы бядбяхт Сугра иля Барат юз фикирляриндян дюнмяйяъяклярини бил-
етдин. Бир парча ушаглары тцрмяйя салдырдын. Зярринин ащы дирдиляр. Игбал да сющбятя гарышды. Бюйцк мцбащисядян
тутаъаг бизи. сонра, нящайят, Сугра онларла разылашды:
Щямид йеня дя сивил дцнйадан, инсанларын севиб-севил- - Йахшы, дай ня дейяк. Тяки ушаг хошбяхт олсун. Анъаг
мя щцгугларындан, дахили азадлыгдан узун-узады моизяляр ел адяти вар, гыза шей-шцй алынмалыдыр, брилйант алынмалыдыр.
охуду. Нящайят, Игбал чякиб ону гонаг отаьына апарды. Эцлэяз наразылыгла деди:
Сугра иля Барат ири масанын архасында яйляшмишдиляр, Мя- - Ай хала, гыз бу евин эялинидирся, демяли, она яйин-баш
ляйин эялишини эюзляйирдиляр. Щямидля Игбал да эялиб яйляш- да, гызыл-брилйант да алынаъаг.
диляр. Эцлэяз анасынын отаьына эириб-чыхды: Сугра башыны булады:
- Арвад аьрыйыр, эяля билмир, - дейиб Щямидин йанында - Йох, йох. Юртцлц базар, достлуьу позар. Бялкя, сиз
яйляшди. она кюр-кющня эейиндиряссиз? Мян разы олмарам.
Барат киши сясини арытлайыб данышмаьа башлады: Сонра цзцнц йан отаьа тяряф тутду:
- Щямид бала, мадам ки, сян бизим ушаьы сечмисян, Ал- - Яминя, гызым.
Яминя башыашаьы отаьа кечди.
лащ бу сечими мцбаряк етсин. Анъаг мян дя, Сугра да
- Эял, сян дя яйляш. Ня лазымдырса, сийащы тутуруг.
сяндян тяляб едирик ки, дярщал той едясян.
Сугра Эцлэяздян гялям вя вяряг алыб йазмаьа башлады:
Сугра сющбятя гарышды:

144 145
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Брилйант комплект. О тязя чыханлар вар е, ады няди? рятля онун йолуну эюзляйирсян. Ону да билирсян ки, сянин ки-
Яминя астаъа деди: ми аь атлы оьланын йолуну эюзляйян гызлар йцзлярля, минляр-
- Ана, щеч бунун йеридир? лядир... Демяли, аь атлы оьланын мящз сяни сечяъяйи адиъя
Сугра гызынын цстцня чямкирди: хцлйадан башга бир шей дейил. Анъаг гяфилдян Аллащ сяня еля
- Ай гыз, сяня ня дейирляр, она бах. Нядир о комплектин йазы йазыр ки, бцтцн хяйалларын эерчякляшир. Шащлыг гушунун
ады? мящз сянин башына гондуьуна щеч юзцн дя инанмырсан...
Яминя мызылданды: Яминя Щямидин ялини тутмушду. Йеня дя бцтцн бунларын
- Аь гарнитурду да, йяни, аь гызылдан. бир йуху олдуьуну санырды. Онлары башда отуртмушдулар.
Сугра ялавя етди: Масанын сол тяряфи Щямидэилин адамларынын иди: Яввял
- Колйесийнян, сепийнян бир йердя гарнитур йазырам, аь Игбал яйляшмишди, йанында Мящяммяд, сонра Туралы яйляш-
гызылдан. Сонра, индисиня эейинмяйя ня яйин-баш истяйирся, дирмишдиляр, нящайят, Эцлэяз яйляшмишди. Саь тяряф ися
юзц дейяр. Анъаг габагдан гыш эялир. Мцтляг бир норка шу- Яминяэилинкилярин иди. Барат яйляшмишди, Сугра яйляшмишди,
ба алынмалыдыр... бир дя Нярминя.
Сийащы тутмаг мясяляси йарым саат вахт апарды. Тязя Игбал бир стол сифариш вермишди ки, эял эюрясян. Юзц дя
гудалар эетмяк истяйяндя дящлиздя Барат киши эцн ярзиндя мящз «Мона Лиза»дан эятирилмишди йемякляр. Тойда Ядаля-
дедийи сюзляри бир даща тякрар етди: ти, Хяййамы вя «Гала» групуну динлямяк мцмкцн олма-
- Сабащ эедиб мцтляг кябин кясдирирсиз. Щям ЗАГС-да, дыьындан, Игбал, щеч олмаса, щайыфыны инди чыхмаг истямиш-
щям дя моллада. ди. Продцсериндян юйрянмишди ки, Ядалят Мащачгалададыр,
Игбал ися онлара ахшам баьа эетмяйи тяклиф етди: той шянлийиндя. «Гала» групунун Сумгайытда тойу вар иди.
- Сизин кими, еля мяним дя ящдим олуб. Инди достумун Йалныз Хяййам Бакыдайды. Ресторанларын бириндя шоу-прог-
тойуну да олмаса, щеч олмаса, кампанийасыны кечириб рамда чыхыш етмяли олса да, Игбалын дявятини гябул едиб эял-
дямлянинъяйя гядяр вурмасам, олмаз. Ахшам саат йедди- мишди. Йекатеринбургда уьурла кечян консерт програмынын
дя Нярминяни дя эютцрцн, эедяк баьа, еля юзцмцз, бу ща- мцяййян епизодларыны цчлцкдя хейли хатырламышдылар. О кон-
дисяни худмани гейд едяк... сертдя азярбайъанлыларла йанашы, даьыстанлылар, тцркляр, йя-
щудиляр дя залы долдурмушдулар. Щамы ойнайыр, мцьянниля-
*** ри дойунъа алгышлайырды...
Бязян боз-буланыг, ещтийаъ ичиндя кечян юмцрдя эяляъяк Сонра Хяййам еля щямин консертдя охудуьу вя Щямид-
барядя йалныз ширин-ширин наьыллар уйдурмаг олур гисмятин. ля Игбалын чох бяйяндийи «Еля беля эял» мащнысыны ифа ет-
Цмидини йалныз аь атлы бир оьлана, хиласкарына баьлайыр, щяс- мяйя башлады...

146 147
Сяня инанырам Сяня инанырам

Йаьыш, эцняш щеч фярги йох, - Щямидим, юмрцмдя щеч вахт тяййаряйя минмямишям.
Эцлляр ачыр, сян эялясян, Мяни Истанбула апарарсан?
гялбимин сиррини билясян, Щямид эцлцмсяди:
Йеня эюз йолдадыр, - Апарарам. Сяни бцтцн дцнйаны эяздиряъям. Лондон-
Ордадыр, бурдадыр... да Щайд-паркы, Мисирдя пирамидалары, Романы - вечный
городу, суйун ичиндяки Венесийаны, ачыг щавада музейляр
Саьлыглар бир-бирини явяз едирди. Игбал уъадан, юзц дя мяскяни Мадриди, ъаным сяня десин, Парисдя Ейфел гцлля-
гыса саьлыг дейирди. Мящяммяд биръя ъцмляйля: «Хошбяхт сини, Мцлен Рожу, Нитсаны - Изумрудный береги, Рио-де-Жа-
олсунлар», - тякрарлайырды. Еля ки, нювбя Барат кишийя ча- нейро карнавалыны, Майамини, Щолливуду... Бцтцн дцнйа-
тырды, ички ичянлярин лап эюзцнцн кюкц саралырды. Барат ки- нын эюзялликлярини сянин айагларынын алтына эятиряъям.
ши сюйлядийи саьлыьы Сугра иля таныш олмасындан башлайараг Яминя бяхтявяръясиня Щямидя сыьынды.
сийаси вязиййятдя битирирди... Йеня Барат киши тост дейирди:
Яминя Щямидин ялини сыхды. Щямид она тяряф чеврилиб - Кцрякяним Российададыр. Тябии ки, орада ъаванлыг
эцлцмсяйяндя гулаьына пычылдады: едир. Юзц дя эениня-болуна. Анъаг биз она ади гыз йох, бир
- Щямидим, о гядяр хошбяхтям ки. эцл парчасы веририк.
Хяййам инди дя «Истанбул» мащнысыны ифа едирди: Ñîíðà ôàñèëÿ âåðèá ñÿñèíè ãàëäûðäû:
Шящяр мегаполис, аьаълар, - ßìèíÿì!
Нийя айрылдыг биз, суаллар. ßìèíÿ äèê àòûëäû:
Сян мяндян узагда... Йаьышлар - Ùÿ, àòà.
Сяня дюня билмядим, баьышла. Áàðàò êèøè ñóàë äîëó áàõûøëàðëà ãûçûíà áàõäû:
- Íÿäèð, àé ãûç. Ñÿíè êèì ÷àüûðäû?
Бу шящярдя севэимизи тапдыг, итирдик. Сонра äà ñþçöíÿ äàâàì åòäè:
Истанбул эюзляйир бизи, - Мÿн ÿминям! Бундан сонра о, кянара бахмайаъаг,
Тянща йолларында. юз аилясиня сядагятли олаъаг.
Истанбул сясляйир бизи... Éàëíûç èíäè ñþùáÿòèí ìÿüçèíè àíëàéûá ùàìû óüóíóá
ýåòäè. Ùÿìèä ùÿëÿ äÿ àéàã öñòöíäÿ îëàí ßìèíÿíè äàðòûá
Яминя Щямидин гулаьына пычылдады: îòóðòäó:
- Бу мащны щитди е, гызларымызын щамысынын телефонунда вар. - Åìà, ñÿíè ÷àüûðìàäû å, êèøè. ßìèíÿ äåìÿäè, ÿìèíÿì,
Ъялд дя ялавя етди: äåäè. Йяни, йа уверен.

148 149
Сяня инанырам Сяня инанырам

Éåíÿ ùàìû ýöëöøäö. Þç àëÿìèíäÿ îëàí Áàðàò êèøè òîñ- Зяррин онлары сюйцб гарьамагда иди:
òóíó éåêóíëàøäûðäû: - Сизи зялил галын, пул гудуртмуш оьрашлар!!!
- Язизлярим, Щямид вя Яминя... Сизинляйям. Байагдан донуб галмыш Щямид Зярринин шюйцшляринин
Щямид дя Яминя дя она бахдылар, ейни вахтда дилляндиляр: лап кяскинляшдийини эюряндя, нящайят, йериндян сычрады:
- Ешидирям. - Ай биби, ахы беля олмаз. Сян...
- Щя, ата. Зярринин аьзы щирсиндян кюпцклянирди:
Барат киши сярхош ядайла деди: - Оьраш, гызымы бядбяхт етдин. Бу фащишяйя, кцчядя га-
- Бир айаьа дурун. лана эюрями гызымы бядбяхт етдин?
Айаьа дурдулар. Барат киши сющбятя гошулду:
- Гоша гарыйын, оьуллу-ушаглы олун! - Ай арвад, аьзынын данышыьыны бил.
Хяййам «Истидир» охумаьа башлады. Юнъя Игбал, ардын- Сугра ися йериндян дик атылды:
ъа да Щямид дуруб ойнадылар. - Фащишя сянин няслиндир, ай кцчядя галан, ай галошлу кяндчи.
Йай, сямада улдузлар йаныр бу эеъя Еля бу вахт Зяррин гый чякяряк юзцнц Яминянин цстцня
Сяс эетдикъя йцксяклянир бу йердя атды, гызын сачындан йапышыб ону йеря йыхды:
Рягс мейданчасында, щярарят йериндя - Гоймарам! Гызымын йерини тутмаьы сян кцчядя галана
Саташды эюзляри эюзляримя... гоймарам!
Барат киши дя ъаванлара гошулду. Ейнян онлар кими щя- Сугра да Зярринин цстцня атылды. Щямид чятинликля Ями-
рякят етмякля отуранлары лап эцлдцрдц. няни Зярринин ялиндян гопара билди...
Сугра йериндян гышгырды: Барат киши гышгырырды:
- Ай киши, дцшцклярин гырылсын. Бу, сянин щаван дейил ахы... - Полис чаьырын! Иътимаи асайиши позан бу гадын дярщал
... Дарваза зярбля дюйцлдц. Ахы ким ола билярди? Ону щябс олунсун! О, екстремистдир!
ачмаьа Эцлэяз эетди. Еля бу вахт щяйятдян гышгырты сясля- Стол-стуллар ашыр, габ-гаъаг гырылыб йеря тюкцлцрдц.
ри эялди: Балаъа Туралын чыьыртысы яршя галхмышды...
- Гызымы бядбяхт едиб, инди той еляйирсиз?! Щачандан-щачана Щямидля Игбал Зяррини итяляйя-итяляйя
Дярщал да Зяррин юзцнц ичяри атды: чюля чыхартдылар. О, дарвазаны тяпикля, йумругла дюйцб йе-
- Щаны о Мяляк? Щаны о итин гызы? Балаларымы бядбяхт нидян ичяри гайытмаг истяйирди вя гышгырырды:
едян алчаглар!!! - Ай ъамаат, бу бигейрят, бу оьраш щалал сцдяммиш гы-
Онун бура эялиб чыхмасы щамыны о гядяр тяяъъцбляндир- зымы гойуб, эялиб бу фащишяни алды! Аллащ бу зцлмц эютцр-
мишди ки. мяз! Эюрцм, сизин евиниз даьылсын!...

150 151
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щамы дилхор олмушду. Эюрясян, Зяррин арвад щарадан Яминя эцлцмсяди:


билмишди бура - баьа йыьышдыгларыны? - Сянин йолунда мян щяр шейя щазырам.
Щямид суалы баъысына цнванлады. Эцлэяз чийинлярини Щямид бир даща онун бурнундан юпдц:
чякди. - Мяним фядакар севэилим.
- Ахы буну щеч кяс билмирди, - дейя Щямид тяяъъцбля ят- ... Хяфиф кцляк ясир, пянъярянин пярдясини йелляйирди.
рафдакылара бахды. Пянъярядян зцлмят бир эеъя эюрцнцрдц.
- Эцнорта сиз эяляндя бцтцн щяйят эюрдц дя. Йыьышыб Щямидля Яминянин пычылтыларындан башга щеч бир сяс-ся-
бура эялмяйимизи дя эюрдцляр. Кимся чатдырыб, йягин. Бу да йох иди.
да дуруб эялиб. Эялиб ки, дава-гырьын етсин. - Горхмурсан?
Игбалын сюйлядикляри Щямидин аьлына батмады. Ахы - Сянин йанында нядян горхмалыйам ки...
Зяррин ня билиб ки, бунлар мящз баьа эялибляр? - Ема, мян сяни дцнйанын ян хошбяхти едяъям. Бцтцн
Аз кечмиш Игбал «кяшфиййата» эедиб гайыдандан вя арзуларына говушаъагсан. Ян бюйцк арзун нядир?
Зярринин йахынлыгда олмадыьыны билдиряндян сонра йенидян Яминя хейли сусду.
шадландылар, дилхорчулуглары эетди. - Дейим?
Хяййам охуйурду: - Де.
- Ты далеко, в сердсе майом, - Йериня йетиряссян?
Парк апустел, холодно в нйом. - Архайын ол.
Ты далеко, шастйе прошло, - Лап чятин дя олса?
йево уже не вернйош. - Ялбяття.
Бадяляр бадяляря дяйир, щамы шянлянирди... Яминя йеня хейли сусуб диллянди:
- Щямидим, инсан цчцн дцнйада анадан, атадан ширин ня
*** вар. Мян сяни, бир дя онлары дцнйалар гядяр истяйирям. Онлар
Эеъянин бир аляминдя йатагда Щямид бойнуну узадыб мяни беля эюзял, эюйчяк дцнйайа эятирибляр. Он йедди ил бясля-
Яминянин дя ойаг олдуьуну эюрдц: йиб инди дя сяня пешкяш едибляр... Онлар мяним цчцн щяр шей
- Ема, нийя йатмырсан? едибляр. Щямишя арзу етмишям ки, мян дя онларын боръундан
Яминя она сыьынды: чыхым... Билирсян, Щямидим, атам вахтиля заводда мцщяндис
- Ня билим, йухум гачыб. ишляйиб. Дцнйа гарышанда завод да баьланыб. Аиляни доландыр-
Щямид башыны галдырыб онун дик бурнундан юпдц: маг цчцн йазыг киши евимизи залог гойуб пул эютцрцб ки, алвер
- О арвад бярк инъитди сяни? елясин... Билирсян, киши зяманя адамы дейил. Она эюря дя пуллары

152 153
Сяня инанырам Сяня инанырам

батырыб... Инди фаизляр дя цст-цстя чыхыб, вуруб кялля-чарха. Йа-


зыглар бцтцн эцнц бунун фикрини чякирляр...
Яминя аьламсынды.
Щямид сорушду: 11-ъиЩИССя
- Ня гядяр боръу вар атанын?
- Отуз мин. - Мян щеч вахт сящярляр сянин ешгинля йухудан ойан-
- Долларла, манатла? мырам.
- Манатла. - Демяк, мяни севмирсян?
- Демяли, отуз йедди мин доллар? - Эеъяляр сянин ешгиндян йата билирям ки, сящярляр дя
- Ня билим, мян долларла билмирям. ойаным?!
- Беля чох? Эцндцз мяшщур бир италйан мащнысынын сюзлярини тяк-
- Щя, чохдур. Анъаг ня етмяк олар? рарлайа-тякрарлайа Эцларянин мянзилинин гапысыны дюйцр-
- Ахы бир беля пулу о, нийя эютцрцб, няйя сярф едиб? дц. Юнъя гапынын гыфылы, сонра зянъири ачылды. Эцларя эц-
Дюрд баш аиля цчцн адам бу гядяр боръа эиряр? лцмсяр сифятля ону евя бурахды:
- Ня билим. - Кеч. Ня йахшы эялдин?!
Яминя цзцнц чевириб щычгырмаьа башлады. Ичяри кечиб сорушду:
Щямид няйися хейли эютцр-гой едиб, нящайят, диллянди: - Евдя ким вар?
- Йахшы, сабащ верярям о пулу, апарарсан. Айаггабыларыны чыхарды.
Яминя аьламагда иди: Эцларянин: - Щеч ким, - ъавабына йени бир суал цнван-
- Билирям, еля илк эцндян сяни юз аиля проблемляримизля лады:
йцклядим. Бу, йахшы олмады. Анъаг валидейнляримин ду- - Тотуш щаны?
румлары чох аъынаъаглыдыр. Инан ки, бир дя беля шей тякрар- - Мяктябдян эялиб чюряк йеди, деди, эедирям достларым-
ланмайаъаг. ла компцтер залына.
Щямид онун башыны гуъаглады: Отаьа кечдиляр.
- Сабащ пулу верярсян, ишлярини йолуна гойарлар... - Новостройкаларын бах, бу эенишлийи мяня ляззят едир
дя, - сюйляйяряк Эцндцз орадан да ейвана адлады: - Еля
бил, бцтцн шящяр айаьынын алтындадыр.
Эцларя мятбяхя кечди, чай сцфряси тядарцкцня башлады.
Аз кечмиш Эцндцз дя онун йанына эялди.

154 155
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эцларя пирог кясирди. Эцндцз ляззятля гохуну ичиня чякиб: Тез дя ялавя етди:
- Бящ, бящ. Сянин ширниййатларына сюз ола билмяз дя, - сюйляди. - Гой сяня чай сцзцм.
Эцларя сойудуъудан лимон чыхарыб нялбякидя доьрады: Дуруб Эцндцзя чай сцздц. Онун дилхор олдуьуну
- Щямид нейнийир? эюрцб сющбятин сямтини дяйишди:
- Дцнян зянэ вурмушдум. Алды да о гызы. - Лайищяндян ня хябяр? Пул айырдылар?
Эцларя бычаг ялиндя донуб галды: Эцндцз 3 эцн сонракы эюрцшц тясяввцрцня эятирди. Ря-
- Неъя йяни алды?! Бяс бибисигызы? Валлащ, бу эцня кими йасят мцяллим сейфя йахынлашыб орадан беш мин доллар чы-
мян еля билирдим ки, аьлы башына эяляъяк, йазыг гызы бяд- харыб она верир вя дейир: «Вятян цчцн, халг цчцн йарат-
бяхт етмяйяъяк. Дцшцнцрдцм ки, сящвини баша дцшяъяк... маьында ол, бюйцк сяняткар». Щятта пулун хышылтысыны да
- Щяйатдыр да, - дейя Эцндцз кюкс ютцрдц. ешитди, гохусуну да дуйду. Мямнунлугла деди:
- Чайы бурда ичяк, йохса отаьа дашыйым? - Айын ийирми дюрдц пулу эютцряъям. Ъями он беш таб-
- Еля бура йахшыдыр. ло чякмяйи планлашдырмышам. Хямсянин щяр поемасына цч
Мятбях масасынын ятрафында яйляшдиляр. Эцндцз чайына табло... Артыг икиси щазырдыр.
лимон атды. Ири пирог дилимини эютцрцб «бящ, бящ» еляйя- Чох сялигя-сащманлы, ишыглы мятбях иди. Габ-гаъаг бярг
еляйя йемяйя башлады. Эцларя финъаны ялиндя тутмушду. вурурду. Мебел ися щяддян артыг зювгля йыьылмышды. Ири,
Анъаг чайы ичмирди, эюзляри йол чякирди. икикамералы сойудуъу, габйуйан вя палтарйуйан машын-
- Бцтцн кишиляр, санки, ейнисиз. Гадын сизя тялябатынызы лар, ят вя ширячякянляр... Эцларя яйниндя бянювшяйи рянэли
юдямяйя, сизин чякдийиниз щашийянин дахилиндя щярякят ет- халатда бцтцн бу эюзялликляри тамамлайырды.
мяйя лазымдыр. Анъаг рящмятлик Асяф еля дейилди... Эцндцзцн эюзцнцн габаьына юз мятбяхляри, Цлкяр эял-
Эцларянин сясиндя гящяр дуйулду... ди. Шяраитсизликляри ону лап сыхды. Дцшцндц ки, лап мяшщур-
- О, чох эюзял яр, ата иди. Тофиг инди доггуз йашын ичин- лашанда, чохлу пулу оланда бу ъцр йени тикилилярин бириндян
дядир. Асяф алты илдир ки, йохдур. Анъаг ушаг алты илдир, ев алар. Лап еля бу бинадан. Эцларяйя дя гоншу олар.
атасынын йолуну эюзляйир. Она щеч ъцр дейя билмирям ки, Дярщал да диллянди:
атаны бир даща эюрмяйяъяксян... - Сизин бу бинада ев сатыб-еляйян йохдур?
Эцларянин эюзцндян йаш дийирлянди. Эцндцз пирог габы- - Билмирям. Нийя сорушурсан ки?
ны кянара итяляди: - Алмаг истяйирям. Квадраты нечяйядир?
- Айда-илдя бир дяфя эюрцшцрцк. Онда да ... - Биз аланда ъями беш йцз манат иди. Инди хейли баща
Эцларя эюзцнц силди: олар. Истясян, марагланарам. Офисляриндян сорушарам.
- Нейняйим, юзцмдян асылы дейил. Сян Аллащ, баьышла! - Щя, соруш. Сярф едян гиймятя олса, алаъам.

156 157
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эцларя кюкс ютцрдц: силяряк йапышдырылан албому ялиня эютцрдц. О вахт бу ря-
- Анъаг щеч истямярям, гоншу олаг. гямляри вя сюзляри Эцларянин хащиши иля албомун цстцня о
Эцндцзцн: - Нийя? - суалына ъаваб вермяди. йапышдырмышды... Кюврялди, бурнунун уъу эюйняди о эцн-
Гонаг отаьына эялдиляр. Эцларя телевизору йандырды. Эцн- ляр цчцн...
дцз креслойа яйляшиб каналдяйишяни ялиня эютцрдц. Телевизор Эцларя: - Щя, албома бахырсан? - сюйляйиб онун йанын-
бюйцкекранлы «Сонй» иди. Ири, рянэли тясвир нцмайиш олунан дан кечди, мятбяхя эирди.
филми хейли ъанлы едирди. Еля бу ан Эцндцз дцшцндц ки, рянэ Албомдакы илк шякил. Сачы кясик, аьбяниз гызъыьаз. Ал-
- идейанын дашыйыъысыдыр. Вя бялкя дя, онун мянзили вя офиси тында эюзял хятля йазылыб: «27 Август, 1985-ъи ил. 1-ъи си-
йарымгаранлыг, кцчяляри бозумтул олмасайды, телевизору аь- ниф цчцн чякдирдийим шякил».
гара эюстярмясяйди, Цлкяр, Айдан вя Ризванын чющряляри Бу да илк коллектив шякилляри. Асяф ялачыдыр дейя тян ор-
гцссядян тутгун олмасайды, рясмляри дя ишыглы оларды? Бах, тада, Гямяндяр мцяллимин йанында дайаныб. Ятрафда да-
еля бу мянзилдя - бу рянэлярин ящатясиндя, ейвандан эюрц- йанан оьланлар - Фаиг, Елдар, Расим вя гызлар Севда, Мя-
нян эюзял мянзяряйя, бу эенишекранлы телевизордакы рянэ диня, Аида... Щамысы ялачылардыр. Эцларя дя орададыр, он-
гаммасына баха-баха, цзцндя нур олан Эцларя иля йанаьы ларын арасында. Эцндцз, Щямид, Турал вя Гошгар - 1-ъи си-
гырмызы Тотушун йанында о - импрессионист ряссам Эцндцз нифдян та ки 10-ъуйа гядяр достлуг едян бу айрылмаз
Ялякбярли щеч гям-кядяр натцрморту чякярдими? дюрдлцк ися арха сырада дайаныблар...
Дцшцндц ки, гям-гцсся вя кядяр еля ки, даимиляширляр, Нящайят, ялляри яся-яся албомун 29-ъу сящифясини ачды.
дюнцб дярдя чеврилирляр. Цряйинин дюйцнтцсц гулагларында бир уьулту гопармагда
Эцларя ейвандан Тофиги сясляйирди: иди... Бу шякли 1993-ъц ил март айынын 21-дя чякдирмишди-
- Тотуш. Эцндцз дайы эялиб. Евя чыхмырсан? ляр. Онда 8-ъи синифдя охуйурдулар. Новруз байрамыны
Эюзц камодун цстцндяки албома саташды. Бу, Эцларя- Мядиняэилдя кечирирдиляр. Эцндцз бир иля йахын иди ки, Эц-
нин мяктяб илляринин йадиэары олан албому иди. Ону Эцн- ларяни одлу бир севэи иля севирди. Бцтцн дярс бойу она ба-
дцз 14 ил юнъя - сон зянэляриндя сонунъу дяфя эюрмцшдц. хыр, йолунда дайаныр, щара эедирдися, эюзц ону ахтарырды.
Эцларянин щяйат йолдашы рящмятя эедяндян сонра бура эя- Щяр дярс Эцларянин шяклини чякир, сонрадан цзяриня «Мя-
лишляринин щеч бириндя албом цздя олмамышды. Эюрясян, Эц- ним илк севэим» йаздыьы говлуьа йыьырды. Бу говлуьу щя-
ларя онун эялдийини билдийи цчцнмц албому камодун цс- йятляриндяки гаражларында эизляйирди ки, ата-анасы эюрмя-
тцня гоймушду, йохса бу, сырф тясадцф иди? син... Эцларя Эцндцзцн она биэаня олмадыьыны тягрибян
Тцнд-эюй рянэдя олан, цстцня гызылы калкадан 1985- бир айдан сонра щисс етди. Вя тезликля о да Эцндцзя бах-
1995 рягямляри вя «Унудулмаз мяктяб илляри» сюзляри кя- маьа башлады... Щямин эцн, Мядиняэилин ейванында фцрсят

158 159
Сяня инанырам Сяня инанырам

тапыб ахыр ки, Эцндцз Эцларяйя: «Сяни севирям, бцтцн гыз сяня лайиг дейил. Ял чякмясян, юзцндян кцс. Сяни...
варлыьым гядяр, щяйатым гядяр», - сюйляди. Бу етирафы ня Эцндцз чох арыг иди. Анъаг ъялдликдя она чатан олмаз-
вахтдандыр ки, эюзляйян Эцларя гыпгырмызы гызарды... Ей- ды. Бир эюз гырпымында Асяфя йумруг атмышды, сюзцнц аь-
вандан ъялд отаьа, ушагларын йанына гачды... Бу шякил щя- зында гоймушду. Сонра туташмышдылар. Асяф буна эцъ эял-
мин эцнцн йадиэары иди... миш, йеря чырпмышды. Шалварынын дизи ъырылмышды...
- Мян дя о эцнляри тез-тез хатырлайырам. - О эцнцмцз йадындадыр?
Эцларянин сясиндян Эцндцз диксинди. Эялиб сакитъя ба- Эцларя сорушду.
шынын цстцндя дайанмышды. Онун албом вяряглямясиня та- - Ялбяття, йадымдадыр. Щеч ону унутмаг олармы?!
маша едирди... Эцндцз ъаваб верди.
- Олар, сигарет чяким? Байагдан чякмямишям, ъийярим Губада чякдирдикляри шякиллярин щамысы мараглы алынмыш-
йаныр. ды. Бурада ат белиндядирляр, бурада чайы кечирляр, бурада
- Олар. волейбол ойнайырлар... Ири эювдяси олан нящянэ бир аьаъын бир
Эцндцз сигарет йандырыб албому вярягляди. Сонракы кол- тяряфиндян Эцларя башыны чыхарыб, бир тяряфиндян Эцндцз...
лектив шякиллярин щамысында йанашы идиляр. Бу шякли Нябатат Бир ан юнъя онлар ял-яля вериб тала бойу эязмишдиляр, нювбя-
баьында чякдирибляр. 9-ъуда охуйурдулар. Орадан гайыданда ти дяфя бир-бирляриня сядагят анды ичмишдиляр. Эцндцз онун
коллективдян айрылмышдылар. Икиликдя эяля-эяля дойунъа сющбят ялини овъунда сахлайараг эюзляринин ичиня бахмыш: - Мяни
етмишдиляр... Буну ися Губада чякдирибляр. 11-ъидя охуйурду- сяндян айырса, анъаг юлцм айыраъаг, эцлцм, - сюйлямишди...
лар. «Сон зянэ» яряфяси иди. Ня эюзял бир эцн иди, Илащи... Щя- - Ахы нийя, нийя мяни алмадын, щя?
мидля Гошгар ялляриндя шампан шцшяси тутублар. Эцндцзцн Эцларя буну сорушду вя Эцндцзцн эюзлямядийи щалда
ялиндя кабаб шиши вар. Эцларянин ися ялиндя чюл чичякляриндян щычгырды. Бу евя эялиб эедяндян бяри илк дяфя иди ки, Эцла-
ибарят бюйцк бир дястя. Чичякляри онун цчцн Эцндцз йыьыб. ря она бу суалы верирди.
Кадрда Асяф дя вар. Дилхор щалда архасы онлара тяряф отуруб. Эцндцз яли ясдийиндян сигаретинин кцлцнц кцлгабыйа са-
Асяф о вахтлар Эцларяни бцтцн варлыьы иля севирди. Анъаг сев- ла билмяди...
эиси ъавабсыз иди. Эцндцзя кюнцл верян Эцларя Асяфин изтираб - Мяня чох зцлм вердин. Асяфэил эялиб мяни апаранда
чякмясини црякаьрысы иля мцшайият етмякдя иди... эялинлик палтарында пянъярядян дцшцб айагйалын гачдым...
Бир дяфя Асяфля Эцндцзцн араларында дава да олмушду. Сянся...
Асяф Эцндцзя йенийетмя инады иля бунлары сюйлямишди: Щюнкцрдц.
- Мян сяндян йахшы охуйурам, сяндян гяшянэям, эцъ- Эцндцз она няся демяк истяди, анъаг билмяди, ня десин.
лцйям. Аилямиз сизинкиндян варлыдыр. Эцларядян ял чяк. О Мяктяби битирдикдян сонра али мяктябя сяняд вердиляр, Эц-

160 161
Сяня инанырам Сяня инанырам

ларя БДУ-йа дахил олду, Асяф Игтисад Университетиня, Эцн- Онун чякдийи рясмляря бахмаьа башлады:
дцз ися Язимзадя адына Ряссамлыг Мяктябиня. Достлары - Топлу оьланы йахшы чякмисян. Анъаг топун даиряви де-
Щямид, Турал вя Гошгар кясилдиляр. йил, санки, квадратдыр. Мян ахы юйрятмишдим сяня, даиря
Эцларя иля эюрцшцрдц, ялагялярини кясмирди. Вахт тапыб алмаг цчцн гювсвары хятлярдян неъя истифадя едирляр...
БДУ-йа эялирди. Эцларяни эютцрцрдц, евя ютцрцрдц. Щяр- Аьаъы йахшы чякмисян. Гушу да... Пащо. Беля машын олар?
дян эязмяйя дя чыхырдылар... Бунун габаьы иля архасы щеч сечилмир ки. Сяндян неъя ряс-
Бир эцн евляриндя атасы иля анасынын ону нишанламаьа сам олаъаг? Щеч тапшырыгларыма ямял елямирсян.
щазырлашдыгларыны ешитди. Сян демя, атасы Ъялилабадда йаша- Эюзлямядийи щалда Эцларя сющбятя мцдахиля етди:
йан досту иля юз араларында ушагларыны бир-бириня дейикли - О, ряссам олмайаъаг, атасы кими иш адамы олаъаг.
едиблярмиш. Ня иллащ еляди, валидейнлярини бу йолдан чякин- Бюйцк бизнес гураъаг.
диря билмяди. Тезликля ону Цлкярля нишанладылар. Эцларянин Санки, Эцндцзцн ичиндя ня ися сынды. Бир анда щавасы
эюз йашлары ичиндя ряссамлыг мяктябиня эяляряк она: - Ахы чатышмады, еля билди, боьулаъаг. Сакитъя дуруб ейвана чых-
нийя, нийя мяни алмадын, щя? - сюйлямяси сящняси эюзцнцн ды. Эцларя дя онун ардынъа ейвана эялди.
габаьына эялди. Ишя бир бах. 13 илдян сонра Эцларя йенидян - Хятриня дяйдим, баьышла, - сюйляди.
бу суалы она цнванлады. Десин ки, валидейнлярим мяни 6 ил юнъя Асяф автомобил гязасында щялак оланда синиф
мяъбур етдиляр? О вахт юзц дя инанырды ки, валидейнляри йолдашларынын яксяриййяти йыьышыб эялмишдиляр. Эцндцз хя-
ону мяъбур едибляр. Анъаг инди бу сябяб она чох ъылыз бяри ешитъяк дярщал Туралла Гошгары арайыб тапмышды, Щя-
эюрцндц. Чцнки биръя юлцмя чаря йохдур. О, мцгавимят мид Русийада олдуьундан, цчлцкдя эялмишдиляр, дярддян
эюстярмяли, мцбаризя апармалы иди... бцкцлцб галмыш Эцларяйя башсаьлыьы вермишдиляр...
- Салам, Эцндцз дайы. Асяфин гырхы эцнц Эцларя онлара: - Щярдян эялин, мяни
Тофиг эялмишди. Ня йахшы олду ки, ушаг эялди. Эярэинли- тяк гоймайын, - сюйлямишди. Бир мцддят Эцндцз йа Турал-
йи азалтды. ла, йа да Гошгарла эялиб-эетмишди. Сонрадан ися тяк эялмя-
Гуъаглайыб Тофигин цзцндян юпдц: йя башлады. Эялирди, ушагла ойнайырды, чай ичирди, сющбятля-
- Мяним Тотуш балам, неъясян? ширдиляр... Щеч вахт кечмиши йада салмамышдылар, щеч вахт
- Йахшыйам, Эцндцз дайы. Албомуму эятирим, эюстя- севэи хатиряляриндян сюз ачмамышдылар... Бу эцн щяр шей
рим тязя чякдийим рясмляри? фяргли олду. Албом, шякилляр, о суал вя сонда да Эцларянин
- Эюстяр. бу сюзляри...
Щяр дяфя эяляндя Тофигя рясм чякмяйи юйрядирди. Де- Ейвандан дянизя эюзял бир мянзяря ачылырды. Бакы бух-
йирди, гой Тофиг бюйцйяндя ряссам олсун. тасы, эямиляр, инсанлар... Дцшцндц ки, рянэ, доьрудан да,

162 163
Сяня инанырам Сяня инанырам

идейанын дашыйыъысыдыр. Кюрпя ушаглар хейирля шяри, йахшый-


ла писи рянэлярля сечирляр. Онларын аляминдя шяр гцввяляр
гара, тцнд, хейир гцввяляр ачыг, ал-ялван рянэдя гавраны-
лыр. Вай о щала ки, сянин рянэ палитранда рянэ мящдудий- 12-ъиЩИССя
йяти олсун. Онда ня демяк истядийини ифадя етмяк чох зор
эяляъяк сяня. Эеъядян бир йаьыш башламышды ки... Дамъылар пянъяря шц-
Евдян чыханда Эцларяйя деди: шясиня чырпылыр, навалчалардан ахан су шырылты гопарырды.
- Ялбяття, Асяф варлы олуб, имканлы олуб. Юзц дцнйадан Щямид йатаьындан дурмаьа яринир, эюзлярини йаьыш мян-
кючся беля, обйектляринин эялирляри иля аиляси фираван дола- зярясини якс етдирян пянъяря шцшясиня дикяряк сигарет тцс-
ныр. Беля эюзял мянзилин, эцл кими шяраитин, автомобилин... тцлядирди.
Эцларя онун дайанмасыны истяди: Яминя отаьа кечди:
- Сян Аллащ, бясдир, Эцндцз. Мян сянин хятриня дяймяк - Ай тянбял, щеч саатдан хябярин вар? Он биря ишляйиб е...
истямядим. Щямид ясняди:
Анъаг Эцндцз данышмагда иди: - Сойугдур, ахот да йохдур дурмаьа.
- Мян ися дцнйада йашайа-йашайа аилями кирайя евдя, Яминя эялиб онун йанында яйляшди, йанаьындан юпдц:
ещтийаъ ичиндя сахлайырам. Мяня эялсяйдин, хошбяхт олма- - Бу эцн сентйабрын ийирми биридир. Щеч мяни тябрик ет-
йаъагдын... мирсян.
Вя сон сюзц дя бу олду: Щямид сигарети синясиня гойдуьу кцлгабыйа басыб сюн-
- Она эюря дя тяяссцфлянмяйя дяймяз... дцрдц:
... Кцчя бойу шцтцйян автомобилляр дя рянэбярянэ иди, - Сяни нийя тябрик етмялийям? Дцнян дедин ки, сабащ
адамларын яйин-башы да. О гядяр ясас вя гарышыг рянэляр анамын ад эцнцдцр. Демяли, ананы тябрик етмялийям дя.
вар иди ки, онларын бир-бириня тохунмасындан лап адамын Яминя додаьыны бцздц:
эюзц гамашырды... - Анам юз йериндя, бу эцн бизим аиля гурмаьымызын беш
Эцндцз бу рянэляри сейр едя-едя дцшцндц ки, айын 24-ц эцнц тамам олур. Демяли, сян беля вяфалы имишсян... Илк
саат 11-я дцз 67 саат 50 дягигя галыр... йубилейимиз щеч йадына да дцшмцрмцш...
Щямид кцлгабыны эютцрцб йеря гойду, сонра Яминяни
дартыб йанына йыхды, юпмяйя башлады:
- Баьышла, Ема. Неъя дя йадымдан чыхыб, бу...
Аз сонра деди:

164 165
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Бура бах, мян сяни он беши гачырмышам, демяк, беш Мяляк щычгыра-щычгыра: - Щеч, кющня эцнляр йадыма дц-
эцнцмцз дцнян иди. шцб, - деди.
Яминя сивишиб онун ялиндян чыхды: Щямид албомун ачыг вярягиня бахды. Анасынын йахасы
- Хейр. Биз кампанийаны он алтысы елядик, демяли, айын кружевалы сары палтарда фотосу иди, йанында башыкепкалы
он алтысындан сайылыр. атасы дурмушду. Фотонун алтында «1977-ъи ил. 14 Сент-
Сящяр нащарында Яминя бир даща йубилей сющбятини ор- йабр. Минералныйе Воды» йазылмышды.
тайа атды: Щямин вахтдан ня аз-ня чох, дцз 32 ил кечмишди... Ана-
- Щямидим, инди сян мяни тябрик етмяк фикириндя дейил- сы бу фото щагда онлара - Эцлэязля она чох данышмышды: 3
сян? Ня олар, мяня Нокийа ал да. эцн юнъя Мялякля Сцбщанын тойу олмушду. О вахт Мяля-
Щямид чюряк дилиминин цстцня йаь чякиб пендири хырда- йин атасы Щямкарлар Иттифагында ишляйирди. Тязя евлянянля-
хырда гырыб дцздцкдян сонра Яминянин суалына ъаваб вер- ря путйовка дцзялтмишди. Тойдан дярщал сонра онлар Ши-
мядян мювзуну дяйишди: мали Гафгаза той сяйащятиня чыхмышдылар... Бу шякли дя
- Игбалсыз адам дарыхыр, щя? Дедик, бир аз да бизимля Минводда чякдирмишдиляр. Севэи долу, гайьысыз-филансыз,
гал, гулаг асмады, арадан чыхды. Дцнян эюрмядин, теле- бяхтявяр эцнлярин боллуьуна дцшмцшдцляр... Икиси дя эц-
фонда ня деди? Деди, щейиф дейил Йекатеринбург? Йе, ич, лцмсяйирди...
кеф чяк. Байагдан Щямид зцмзцмя едя-едя аьлайан анасынын
Чюряйи дишиня чякди: мящз няйи зцмзцмя етдийини кясдиря билмядийи цчцн юзц-
- Эет маманы да чаьыр. нц гынады. Ахы бу фотошякля баха-баха анасы башга няйи
Яминя чай сцзя-сцзя: - Билирсян ки, анан бизимля чюряк зцмзцмя едя билярди ки...
йемир, - деди.
- Йемир, мяъбур етмяк лазымдыр. Дейяк, биздян инъи- Сачын уъун щюрмязляр,
йиб, йашлы адамдыр да, онун юз панйаткасы вар. Анъаг бу, Нейним аман, аман
о демяк дейил ки, биз ахыраъан кцсцлц олмалыйыг. Сары эялин, ай йар,
Яминя: - Чайыны ширин еляйим? - сорушду. Сары эялин...
Щямид башыны тярпятди. Сонра дуруб анасынын отаьына Бу севда ня севдадыр,
кечди. Сяни мяня вермязляр,
Мяляк кющня албома бахыр, додагалты няся зцмзцмя Нейним аман, аман
едяряк аьлайырды... Щямид эялиб онун башыны гуъаглады: Сары эялин, ай йар,
- Ай ма, ня олуб сяня? Сары эялин...

166 167
Сяня инанырам Сяня инанырам

Санки, 32 иллик вахт кясийи йоха чыхмышды. Сцбщан сары Анъаг эянълярин севэиляри гаршысында чякдийи сядди тезлик-
рянэли, клйош платйа эейинмиш Мяляйя «Сары эялин» мащнысы- ля Ибращим киши юз яллярийля учурмалы олду. «Дцнйа бешэцн-
ны охуйурду... Йцз, мин илляр бундан габаг да севянляр ол- лцкдцр, ики эянъин севэи гатили олмагла дцнйадан кюч етмяк
мушду. Йцз, мин илляр бундан сонра да севянляр олаъагды... няйя эярякдир?» дцшцняряк онлара хейир-дуа верди...
Анъаг ня бундан яввял, ня дя бундан сонра щансыса се- Сцбщанла Мяляк аиля гурдулар, дцнйайа ики ювлад эятир-
вян ъцтляр юз яламятляриня эюря халг мащнысына бу гядяр диляр... Хошбяхт, яфсус ки, гысаюмцрлц бир аиля щяйаты йа-
уйьун эялмяйяъякдиляр... шадылар...
Ахы неъя ола билярди ки, щяр шей мащны иля бу гядяр цст-цс- Инди Мяляк, еля бил, бцтцн дцнйанын йцкцнц чийинляриня
тя дцшсцн? Мяляк сары палтар эейинир, юзц дя сарышындыр. Сачы- йыьыб аьлайырды...
ны да щюрцр. Сцбщан ону истяйир, анъаг гызы она вермирляр... Онун башыны гуъаглайан Щямид дя, гапынын аьзында да-
Сцбщанла Мяляк щямишя дейярдиляр ки, кечмишдя мащны йанмыш Яминя дя ону овундурмагда аъиз идиляр...
гошан дядя-бабаларымыз билибляр ки, щачанса дцнйайа биз
эяляъяйик, она эюря дя бизи мащны гящряманы едибляр... ***
Бу севда ня севдадыр, Эцнорта Игбал йенидян зянэ етди:
Сяни мяня вермязляр... - Ай бяй, медовый месйатсы гуртармаг фикриндя де-
Мяляйин атасы бяй няслиндян иди. Гарабаь бяйлярбяйи ол- йилсян?
мушду бабалары. Совет щакимиййяти онларын нясилляриня Щямид хейли эцлцб деди:
амансыз диван тутмушду, вар-дювлятляри, мцлкляри яллярин- - Беш-он эцня эяляъям, архайын ол.
дян алынмыш, башыпапаглылар щябся атылмыш, сцрэцня эюндя- - Урал халгы сяня салам эюндярир. Хцсусиля дя... Йанын-
рилмишди... Анъаг бцтцн мящрумиййятляря бахмайараг бу да адам йохдур?
нясил юз гцруруну, ян ясасы да, кцбарлыьыны горуйуб-сах- - Йох.
лайа билмишди. - Хцсусиля дя Ирина. Евляндийини дедим, дилхор олду.
Узун иллярдян бяри няслин бир йазылмамыш гануну да вар Дцзцнц сюйлясям, лап аьлады. Ня ися яшши. Ораларда щава-
иди: Йадлара гыз вермямяк вя йадлардан гыз алмамаг... лар неъядир?
70-ъи иллярин сонунда кифайят гядяр йцксяк вязифя тутан - Йаьыш йаьыр.
Ибращим киши дя севимли, эюзял-эюйчяк Мяляк гызыны яслян - Бурда йаман сойугдур. Еля бил, декабрдыр. Мяляк ха-
Аран районундан олан Сцбщан адлы оьлана вермяк истя- ла, Яминя неъядирляр? Бура бах, мяним бир планым вар.
мирди. Щям няслин ганунуна эюря, щям дя Сцбщанын ня- - Ня пландыр?
ъабятли няслин ювлады олмадыьына эюря... - Эял, сянинля баъанаг олаг.

168 169
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ня? - Щеч.
- Щя, Нярминядян йаман хошум эялиб. Ону да мяня Анъаг Яминянин тякидиндян сонра щяр шейи ачыб сюйля-
алын. Олаг баъанаг. ди. Бир сигарет чякими мцддяти гядяр узанан фасилядян
- Ооо... Буну гейд етмяк лазымдыр ки! сонра ялавя етди:
Щямид цзцнц йана тутуб Яминяни сясляди: - Эяряк, тяъили Йекатеринбурга учам.
- Яминя! Игбалдыр. Билирсян, ня дейир? Дейир ки, Нярми- Яминя даща бярк сыьынды она:
няйя вурулмушам. Мянимля баъанаг олмаг истяйир. - Бяс мян? Мяни гойуб эедяъяксян?
Яминя эялиб ушаг кими ял чалды: Щямид йеня дя ичини чякди:
- Урра! Бомба олар ей... - Бяс ня едим? Башга ялаъ вар?
Сонра отагдан чыхды, Щямид Игбалла сющбятини давам - Мяни дя апар да. Юмрцмдя щеч Русийада олмамышам.
етдирди: - Йох, сяни ора апараммарам. Орада йашамаг горху-
- Ишляр неъя эедир? лудур... Еля билирсян, руслар бизим башымызы сыьаллайырлар?
- Пис. Онун цзцндян юпдц:
- Нийя?! - Эедярям, беш-он эцня ишлярими сащманлайыб йеня дя
- Налогнан йоллаша билмирик. гайыдыб эялярям.
- Щагг-щесабларыны чатдырмайыблар ки? Яминя додагларыны бцздц:
- Алынмыр ее... - Йох, мян сяндян айры беш-он эцн о йана, щеч беш-он
- Нийя алынмыр? Эет эир Марковун йанына. Де ки... санийя дя гала билмярям...
- Йох, Щямид. Юзцн эялсян мяслящятдир, рекетляр дя Сонра ону юпцшляря гярг етди...
щаггы галдырыблар. - Щеч мян дя сяндян айры гала билмярям, - дейиб Щямид
- Онлар нийя гудурдулар? ону гуъаьына алды ки, йатаг отаьына апарсын...
- Романэил налйот еляйяндян сонра Авшалумов щаггы Яминя дартынды:
галдырыб. Дейир ки, братванын долйасы артыб. Вязиййят чох - Анан эюряр, айыбдыр.
писдир. Тез эялсян, йахшыдыр.
Саьоллашдылар. Щямид узун мцддят телефондан аралан- ***
майыб фикирляшди... Йаьыш щяля дя чисяляйирди. «Х 5» Гоша гала мейданында
Яминя эялиб ону гуъаглады: хейли иряли-архайа эедиб, нящайят, дар бир йердя дайанды.
- Ня олуб? Щямидля Яминя гара чятирин алтына эириб Фявваряляр мей-
Щямид ичини чякди: данина - «Нярэиз» тиъарят мяркязиня йолландылар.

170 171
Сяня инанырам Сяня инанырам

Адамлар саьа-сола гачыр, йаьышдан гуртулмаьа ъан - Щя...


атырдылар. - Салам-дуа чатдыр.
Йалныз эянъ оьланла гыз щеч ня олмайыбмыш кими, скамйа- - Чатдырарам, ай бала.
да отуруб сакитъя бир-бирляриня бахыр, бир-бирляринин цзц бо- - Йахшы, щялялик.
йунъа дийирлянян йаьыш дамъыларыны бармаглары иля силирдиляр. - Щялялик. Анъаг... Сяни танымадым ахы...
- Лейли-Мяънуна бах, - Яминя севянляри эюстяриб Щями- - Киши, гоъалыгданды. Йаддашыны крутит елясян, йадына
ди дцмсцкляди. дцшярям.
Щямид деди: Бир гядяр эедяндян сонра Яминя: - Кимдир ки, о? - со-
- Бялкя, онларын йаьышдан хябяри йохдур? рушду.
Сонра да сясини галдырды: Щямид анд-аман еляди ки, кишини танымыр, еляъя мязяля-
- Ей, товариши. Йаьыш йаьыр е, суйун ичиндясиз! нирмиш. Яминя онун бу ямялиндян уьунуб эетди...
Яминя ону дартды: Гайынанайа щядиййя сечмяк мярасими хейли чякди.
- Сус. Айыбдыр, ешидярляр... Нящайят, бутиклярин бириндян янтигя бир гадын палтосу
Йаьыша бахмайараг тиъарят мяркязи йеня дя адамла до- сечдиляр.
лу иди. Яминя «кашемир» палтонун ора-бурасына эюз эяздиря-
- Бу эцн выхадной-зад дейил ки? эяздиря деди:
Щямидин бу суалына Яминя башыны йеллямякля ъаваб верди. - Ишляри ахсадыьына эюря кцрякян гайынанасына шуба, йа-
- Бяс онда бу адамлар нийя ишлямир? Щамысы бурдадыр. худ дублйонка ала билмяся дя, палто алыр. Онсуз да щядий-
Яминя эцлдц: йянин бюйцйц-кичийи олмур...
- Иш вар ки, йазыглар да ишлясинляр? Щямид палтонун етикетиня бахды:
Бир гоъа киши эиришдя ялиндя хырда-хуруш тутуб сатырды. - Доьрудан, бу, италийански кашемирди?
- Киши, ня вар, ня йох? Сатыъы гыз да, мцдир дя ялбяял: - Ялбяття, - ъавабыны вер-
Щямид щямин кишидян кеф-ящвалыны сорушду. диляр.
- Саь ол, ай бала, саламатчылыгды. Мцдир дярщал да ялавя етди:
- Ушаглар ня тящярдир? - Туретски кашемиримиз дя вар, уъуз веририк. Ики йцз
- Йахшы оласан, йахшыдырлар. Ъанына дуа еляйирляр. ийирмийя. Анъаг бу, халис италийанскиди. Она эюря беля ба-
- Оьлун ишлямир ки? щалыдыр да. Мцбарякдир. Щеч няйя шякк-шцбщяниз олмасын.
- Ишляйир. Бутикдян чыхдылар. Мобил телефонлар сатылан шюбянин гар-
- Еля щямин йериндядир? шысында Яминя Щямидин голундан тутуб сахлады:

172 173
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Алмырсан мяня телефон? ***


Щямид дартыб голуну чыхартды: ... Яминяэиля чох адам йыьышмышды. Сугранын ад эцнц-
- Сяня бир дяфя демишям ки, телефон олмаз. нц тябрик етмяйя гощум-гоншулар топлашмышдылар. Барат
Яминя бурнуну саллады. киши кцрякянини щамыйа фяхрля тягдим етди. Ону йухары ба-
Тиъарят мяркязиндян чыхдылар. ша кечирдиляр.
Щямид бомбоз рянэдя олан сямайа бахыб дейинди: Анъаг Щямид наращат иди. Сцфряйя щеч ялини дя узатмаг
- Йаман узун йаьышдыр. Щеч кясмяк билмир. истямирди. Анасынын гангарачылыьы, Игбалын зянэи, Яминя-
Чятирлярини ачдылар. Машына доьру ирялилядиляр. Щямид нин пул щярислийи... Щяр шей онун ганыны гаралтмышды... Йа-
йаьышын, еляъя дя бу йаьыша, щабеля иш эцнцня мящял гой- рым саат отурмушдулар ки, о, Яминяйя эетмяк лазым ол-
мадан тиъарят мяркязиндя бол олан адамларын гарасынъа дуьуну билдирди. Яминя ня иллащ елядися дя, Щямиди фикрин-
дейинди. Эюзятчийя бир манат вериб машынларына яйляшдиляр. дян дашындыра билмяди...
Щямид портманатыны ачыб пулларыны саймаьа башлады. Онун ... Ахшам саат 10-а галмышды.
йанында йерини ращатлайан Яминя дя портманата бойланды: Щямид гапыларыны дюйдц. Анъаг ачан олмады. О, нара-
- Бяс мян? щат-наращат Яминянин цзцня бахды:
Щямид суал долу бахышларла она бахды. Йяни ки, неъя йя- - Эюрясян, ня олуб...
ни, «бяс мян»? Яминя она тясялли верди:
- Демяли, мяни щеч няйля тябрик етмяйяссян? - Йягин, арвад йатыб.
Щямид чийинлярини чякди: Щямид: - О, бу вахт йатмаз, - деди, ачар салыб гапыны
- Йапышмысан телефондан. Бир шей бяйянярдин, сяня дя ачды, дярщал евя эюз эяздирди. Мяляк евдя йох иди. Маса-
алардым да... нын цстцня кющня ялифба иля йазылмыш ял бойда каьыз гойул-
Яминя онун йанаьыны сыьаллады: мушду:
- Щямидим, ики дяня йцзлцк вер, йубилейими тябрик ет. «Эцлэязэиля зянэ елядим, Мящяммяд эялиб мяни апар-
Щямид наразылыгла: - Пулу нейнирсян? - суалыны верди. ды. Мян бу евдя йашайа билмирям. Щяр эеъя Сцбщан йуху-
Яминя башыны онун дизинин цстя гойуб деди: ма эирир. Зярринэилин башына ачдыьымыз ойуна эюря мяни
- Еля хошум эялир ки, йцзлцкдян. Цмумиййятля, пулдан гынайыр. Фикирляшмишям ки, анъаг Эцлэязэилдя ращатлыг та-
хошум эялир. Нейняйим, мян дя беляйям... парам...
Щямид: - Бу, чох пис хцсусиййятдир, - деди. Анъаг Ями- Мяним далымъа эялмяк лазым дейил, фикрим гятидир. Ян
нянин кцсдцйцнц эюрцб онун кюнлцнц алды, ики дяня йцз- мцгяддяс сайдыьын нядирся, сяни она анд верирям: Далым-
лцк чыхарыб верди... ъа эялмя».

174 175
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид далбадал бир нечя дяфя анасы йазанлары охуду.


Сонра башыны ялляри арасына алды... Эюзляри долмушду. Вя
нядянся дя йаш эилялянмиш эюзляринин гаршысында анасы 32
ил бундан яввялки гийафядя эялиб дурду. Сапсары палтарда. 13-ъцЩИССя
Атасы ися онун цчцн охуйурду:
Бу севда ня севдадыр, Инсан даим юзц иля ялляшмякдядир: Мцтляг буну еля!
Сяни мяня вермязляр... Бурда хейрин вар! Ону, эяряк, елямяздин! Эюр неъя сящвя
йол вердин! Вя пешманчылыг чякмяйя, цзр истямяйя щазыр
олан инсан даим няся бир эцнащ тюрятмяйя борълу олур...
Эцндцз емалатханасынын йахынлыьында олан Интернет
клубунун гапысындан ичяри бойланды, компцтерлярин арха-
сындакылара нязяр йетирди, ахтардыьы йенийетмяни онларын
арасында эюрмяди...
Бир сигарет йандырыб вар-эял еляди, дцшцндц ки, оьлан,
йягин, индилярдя эяляр...
Гаршы тяряфдя щасара алынмыш бюйцк яразидя кющня бир би-
наны сюкцрдцляр. Тоз-торпаг алямя йайылмышды... Вахты иля бу
бинаны гуруъулар неъя язиййят бащасына тикмишдилярся, инди дя
даьыдыъылар щямин язиййят бащасына даьыдырдылар. Бунлар да
юз ишлярини ъан-башла йериня йетирирляр, онлар да вахты иля йе-
риня йетирмишдиляр... Щансыларын иши даща юнямлидир, бах,
буну сюйлямяк олмур. Онлар щямин вахт бош йердя бина ин-
ша етмиш, нечя-нечя аиляйя ращатлыг вя фираванлыгда йашамаг
хошбяхтлийи газандырмышдылар. Бунлар ися бюйцйян вя эюзялля-
шян йени шящярин фонунда гара лякя кими эюрцнян, гяза вя-
зиййятиндя олан бу «эюз даьы»ны йох едирляр ки, йерини абад-
лашдырсынлар, йа да мцасир бир бина инша етсинляр...
Доьрудан да, щансыларын иши даща юнямлидир, онларын,
йохса бунларын?

176 177
Сяня инанырам Сяня инанырам

Тоз ясл думан йаратмышды вя Эцндцзя еля эялди ки, щеч Эцндцз: - Щя, - дейиб эюзлярини монитора зилляди.
бир ряссам тозу чякмяйиб. Думан чякян олуб, анъаг тозу Аз кечмиш оьлан: - Щазырдыр, - сюйляди.
щеч кяс чякмяйиб. Эцндцз Сотщебй’с вя Ъщристе’с мцзайидя евляриндя ке-
Чох мараглы оларды тозу чякмяк. Тоз бир вахтларкы язя- чирилмиш инъясянят щярраълары барядя материалы йенийетмя-
мятли бинадан галан сон излярдир. Юнъя бина, сонра тоз... нин инэилис дилиндян тяръцмясиндя динлядикъя диггятля шя-
Сонра да щеч ня... Бир гядяр сонра бу тоз йа йеря йатаъаг, килляря бахырды.
йа да кцлякля соврулаъаг... - ... Пикассонун Чубуглу оьлан рясми йцз беш милйона
Бялкя, эюздян гачырыб? Йенийетмя эялиб ичяри кечиб? Йе- тяклиф едилиб, анъаг сатылмайыб. Кубизмин банисинин бу
нидян ичяри бойланды. Ону эюря билмяди... ясярини беш ил юнъя йцз дюрд милйона алан шяхс газанъ ял-
Тозлар да, демя, мцхтялиф олурмуш. Бири вар язямятли, дя едя билмяйиб...
нящянэ бинанын тозу, бири дя вар кичик бир команын... Вя Эцндцз ичини чякди:
чох мараглы олар, тозу еля чякясян ки, онун рясмини эюрян - Йцз дюрд милйона? Йяни бир беля пул ола биляр?
дуйсун ки, бу, няйин тозудур... Йенийетмя додагалты охуйа-охуйа йени сящифяляри ач-
Тясадцфян дейил ахы, бир шяхс, йахуд бир шей эюрцнмяз магда иди:
оланда, дейирляр, щеч изи-тозу да галмады. Ъанлынын изи, - Бу, щеч... Бу да марагсыздыр... Оо. Тапдым. Эюрцн ня
ъансызын тозу галыр юзцндян сонра... Анъаг ани олараг. Аз мараглы шей йазылыб?! Пикассонун Бцст вя йашыл йарпаглар
кечмиш, неъя ки, тоз йоха чыхыр, еляъя дя изи йа башга изляр фонунда чылпаг ясяри дя тягрибян бу гиймятя гойулуб вя
юртцр, йа да йаьыш йуйуб апарыр... сатылмайыб. Йаьлы бойа иля...
- Салам, Эцндцз дайы. Эцндцз йенийетмянин сюзцнц кясди:
Бу да щямин йенийетмя. Эцндцз севинди: - Щансы ясяри?
- Щя, эялдин? Бу эцн няся эеъикмисян.
- Бцст вя йашыл йарпаглар фонунда чылпаг ясяри...
Йенийетмя эцлцмсяди:
- Щя, щя, давам ет.
- Анам пул вермирди, зорла ону разы салдым. Кечяк ичяри?
- Йаьлы бойа иля мин доггуз йцз отуз икинъи илдя чякил-
Эцндцз сябирсизликля: - Ялбяття, кечяк, - сюйляди.
миш бу ясяри америкалы милйонер Синди Броуди Пикассонун
Компцтер залына кечдиляр. Нязарятчи оьлан онлара бош
дилериндян мин доггуз йцз ялли биринъи илдя алыб. Бцтцн бу
компцтер эюстярди. Йенийетмя компцтерин гаршысындакы
иллярдя Броудиляр ясяри хцсуси мцщафизя алтында евляриндя
стулу чякиб Эцндцзя: - Сиз яйляшин, мян башга стул тапа-
сахлайыблар... Експертляр щесаб едир ки, эялянилки щярраъда
рам, - сюйляди, дярщал да ялиндя бир стул эялди, компцтери
бу ясяр ян азы йцз алты милйон доллара сатылаъаг. Бу да
ачды, Интернетя дахил олду. Сорушду:
дцнйа рекорду олаъаг...
- Щямин сайта эирим?

178 179
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Нечяйя, нечяйя? Дяриндян няфяс алды, сонра сигарет йандырды. Сабащ


- Йцз алты милйона! юмрцнцн ян хошбяхт эцнц олаъаг. Щям арзусуну реаллаш-
- Ня данышырсан?! дырыб ясярляри чякяъяк, щям боръларыны веряъяк... Щям евя,
... Эцндцз эюзляри бярялмиш щалда башыны йырьалады: ушаглара айын-ойун алаъаг... Компцтер залындакы о оьлана
- Демяк, йцз алты милйона алаъаглар? да йахшы бир щядиййя алар... Йазыг ушаг, щяр дяфя бунун-
Сонра да ичини чякди: чцн сайтлара эирир, информасийа тапыр, тяръцмя едир, щамы-
- Пикассо кубист олуб. Бизим импрессионизм сонрадан сыны да анасындан алдыьы пула... Еля йахшы ушагдыр ки...
постимпрессионизмя, лап сонра да кубизмя кечиб. Щя, демяк, сабащ айын 24-дцр.
Йенийетмя бахышларыны она зилляди: Бирдян йейиб-ичмяк, шянлянмяк кечди цряйиндян.
- Эцндцз дайы, сиз дя ряссамсыз? Щямишя беля сайтлара Ахырынъы дяфя Щямидин тойунда аз-чох йейиб-ичмишди. Щяр-
эирирсиз. чянд, той баш тутмады, анъаг о, неъя лазымдыр вурду...
Эцндцз: - Щя, ряссамам, - сюйляди, дярщал да ялавя етди: ... Бир аздан мящялляляриндяки дцканын гаршысында да-
- Импрессионист ряссамам. йанмышды. Хейли тяряддцд едиб, нящайят, ичяри кечди. Дц-
Оьлан марагла она бахды: канчы ону эюръяк адяти цзря ялини ялиня сцртдц:
- Ня чякирсиз? - Дейясян, ряссам гярдеш борълары эятирди.
- Инсан вя онун дахили алямини. Тезликля мяним ясярля- Эцндцз дцз онун гаршысында дайанды:
рим дя щярраълара чыхарылаъаг. Лондонда. Билирсян, щярраъ - Сабащ пулуму алырам, де эюрцм, дцканы саат нечядя
цчцн ня чякирям? баьлайырсан?
- Ня? - Неъя бяйям?
- Низами Эянъявинин Хямсясини. Охумусан Хямсяни? - Йяни нечядя баьлайырсанса, о вахта гядяр эятириб пу-
- Щя, мяктябдя кечирик дя. Эцндцз дайы, бяс сизин ясяр
луну чатдыраъам.
нечя милйона сатылаъаг?
- Гядеш, мязялянирсян мяннян?
- Милйон дейяндя ки... Йягин... Мянъя...
- Аллащ елямясин, ня мязялянмяк?! Сабащ саат он
Нящайят, Эцндцз: - Пис олмайаъаг, - сюйляйиб оьланын
бирдя Ряйасят мцяллим дявят едиб ки, эял пулуну апар.
башына сыьал чякди:
Ордан бирбаша бура эяляъям, сянин ялли йедди манатыны
- Язиййятиня эюря чох саь ол. Мян эетдим. Сян дя ойу-
гайтараъам.
нуну ойна.
- Бяс о эцн алтмыш дейирдин? Ня ися. Ялли йеддинин цс-
Орадан чыхыб йаваш-йаваш емалатханайа тяряф эетмяйя
тцня ики пивянин пулуну эяляндя, еляйир ялли доггуз. Бах,
башлады. Бу эцн сентйабрын 23-ц иди. Демяли, Ряйасят
йекя ъайилсян, бу дяфя дя мяни фырлатсан, онда... Ня ися.
мцяллимля эюрцшя ъями бир эцн галмышды. Ъями бир эцн...

180 181
Сяня инанырам Сяня инанырам

Дцканчы ичяри эирян гадына бир чюряк, он дяня дя йумур- Тякъя Эцндцз мцштяри тута билмямишди. Юз-юзцня гят
та верди. Ики оьлана сярин «Ъола» верди. Башга бир гадына елямишди ки, йахын 2-3 эцндя дя щеч ня сата билмяся, бир
бир кило шякяр тозу верди... Сонра пиштахтанын гаршысында дя бура эялмяйяъяк.
сакитъя дуруб маллара тамаша едян Эцндцзя тяряф бахды: Сатыша цч ясяр чыхармышды. Эюзцндян бир дамъы йаш асыл-
- Няся сюзцн вар? мыш гыз. Эюз йашынын ичиндя ися гасырьалы дяниз якс олун-
Эцндцз бахышларыны ондан йайындырараг сюйляди: мушду. Эцлданда бяслянян тикан вя йеря атылмыш гызыл-
- Сабащ пулуну онсуз да чатдыраъам. Бир аз айын-ойун эцл... Тикан тязя иди, йамйашыл, гызылэцлся сусузлугдан
эютцрцм дя. солмаг щяддиня чатмышды. Бир дя боз торпаьын цзяриндя сы-
Дцканчы сясини галдырды: раланан хырда ляпирляр вя онлары тапдалайыб цстцндян ке-
- Бу олмады ки! Адя, ялли доггуз манаты вермямиш, абыр чян ири изляр...
вар е сяндя, тязядян нисйя мал истяйирсян. Пассажа баш чякянляр бу ясярляря бахыр, юз араларында
Эцндцз лап сыхылды, чятинликля деди: няся пычылдашыр, чыхыб эедирдиляр...
- Валлащ, сабащ щамысыны юдяйяъям... Щямин эцн ейнян бу ъцр шортда бир йашлы киши вя гадын
Дцканчыны чятинликля разы салды. Юзцня араг алды, ушаг- йахынлашдылар. Дайаныб хейли шякилляря бахдылар. Кишинин
лара да «Ъола». Щисдя гурудулмуш колбаса, ики кило гойун чянясиндян назик, чаллашмыш саггал салланырды. Эцндцз илк
яти, ики завод чюряйи, щярясиндян бир кило да помидор-хийар юнъя юзлцйцндя онун саггалына лаь еляди. Дцшцндц ки, бе-
алды. ля саггал олар, лап кечи саггалына бянзяйир...
Дцкандан чыханда шорт эейинмиш гоъа киши иля бир гады- Яънябиляр эащ саьа яйилир, эащ сола яйилир, юз араларын-
ны цзцйухары чыхан эюрдц. Инэилисъя данышырдылар, яъняби да данышырдылар. Эцндцз «йес, йес», «вери гууд» сюзляри-
идиляр. Гядим тикилиляря баха-баха ирялиляйирдиляр. нин тякрарындан анлады ки, бу инсанлар шякилляря лап валещ
Эцндцз бир хейли мцддят онлары бахышлары иля мцшайият олублар. Нящайят, яъняби киши щяр цч ясяри йанына чякиб
етди. Юмрцнцн ян хошбяхт эцнляриндян бири мящз яъняби- Эцндцзя нялярся деди. Эцндцз инэилисъя билмядийи цчцн
лярля баьлы иди. Онда 2005-ъи ил иди, августун 1-и. Ахшам янтиг сатан ъаван оьланы кюмяйя чаьырды.
дцшся дя, щава чох бцркцлц иди. Сумгайытлы ряссам досту Оьлан яънябинин сюзлярини Эцндцзя чатдырды:
Османын тящрики иля бир щяфтя иди ки, Эцндцз дя Торговыйа - Дейир ки, Авропада йцзлярля сярэиляр эязмишик, аук-
эялир, пассажда шякиллярини сатмаг цчцн дцзцрдц. Бу мцд- сионларда олмушуг, анъаг беля мяналы ясярляр эюрмямишик.
дятдя бир чох адам эялиб ряссамлара портрет сифариш вермиш- Дейир ки, дцздцр, бир аз рянэ гытлыьы щисс олунур, бунун-
ди, йанындакы ряссамларын тябият мянзярялярини, ат, эями ла беля, ясярляр супердир. Щяр цчцнц алмаг истяйирляр. Де-
рясмлярини алмышдылар. йир ки, ня веряк?

182 183
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эцндцз ясярляринин алынмасындан чох яънябилярин онун лара верди. Айданла Ризвана яйин-баш алды... Истяйирди ки,
йарадыъылыьы щаггында дедикляриндян ляззят дуйду, о гядяр Цлкяря дя бир плаш алсын. Коллектив арасына чыхырды, плашы
дуйьуланды ки, лап эюзляри йашарды. Ишя бах, Авропанын эюбя- бярбад эцндя иди. Анъаг пулу чатмады...
йиндян эялян йцксякзювглц бу инсанлар онун йарадыъылыьыны ... Бир аздан Цлкяр яти асмышды, отаьы хош ятир бцрцмцш-
неъя дя бяйянирляр, «белясиндян щеч эюрмямишик», - дейирляр. дц. Колбасаны, хийар-помидору чюряйи йарыб ичиня долдур-
Эцндцзцн ъаваб вермякдя чятинлик чякдийини эюрян яъ- мушду, ушаглар марчылты иля йейир, цстцндян дя «Ъола»
няби киши тяръцмячи васитясиля бунлары чатдырды: ичирдиляр.
- Цстцмцздя ъями мин ики йцз доллар вар. Щамысыны ве- Эцндцз арагдан йцз грам вуруб йемяйин бишмясини
ририк. Чох хащиш едирик, щяр цч ясяри сатсын. Бунлар ясл ше- эюзляйирди.
деврлярдир. - Истиотуну бол еля!
Эцндцз мин ики йцз рягямини ешитъяк севинъдян гол - Олду.
эютцрцб ойнамаг истяди, гара портманатдан чыхан он ики - Истяйирсян, ичиня помидор да гат.
дяня йцзлцйц ялляри яся-яся эютцрдц. Тяръцмя еляйян оь- - Йох, онда ят дадыны дяйишир.
лан васитясиля яънябиляря ешитдирди ки, бирдян онлара йолда - Картофуну чох елямямисян?
пул лазым олар, йцзлцйцн бирини эютцрсцнляр. Анъаг яъня- - Йох, нормалдыр.
би киши щотелдя пулларынын олдуьуну сюйляйиб шякилляри гол- - Диби йанар е бирдян.
туьуна вурду. Мараглыдыр ки, щямин ан Эцндцз цчцн - Архайын ол...
дцнйада бу яънябидян эюзял бир инсан тясяввцря беля эял- Сабащ айын 24-ц иди. Бцтцн щяйатыны дяйишяъяк бир эц-
мязди. Онун саггалыны байаг лаьа гойдуьу цчцн юзцнц ня саатлар галмышды...
хейли данлады да... Щямин эцн Эцндцз кюйняйинин дюш ъи- Дцшцндц ки, Ряйасят мцяллимдян пулу алсын, цстцндян
биня - дцз цряйинин башына мин йцз доллар (йцз доллары тяр- йцз доллар да эютцрцб баъысына веряр, ев ширинлийи цчцн.
ъцмя едян оьлана вермишди) гойду. О, бу щадисяни юз йа-
радыъылыьынын зирвяси, мадди тяминатына эедян йолун баш-
ланьыъы щесаб етди. Демяк, бундан сонра йарадыъылыьы она
бюйцк паралар эятирмяйя гадир имиш...
Щямин пула юзцня хейли материал алды. Баъысынын йолда-
шы алверя башламаг истяйирди, ялиндя майасы йох иди. 300
доллар она верди. Гардашынын йолдашы кор баьырсаьындан
ямялиййат олунмалыйды, пуллары йох иди. 300 доллар да он-

184 185
Сяня инанырам Сяня инанырам

рашыглы сифяти, узун айаглары, мцтянасиб бядяни - щамысы


бир-бирини тамамлайырды...
Яслиндя, Мяляйин чыхыб эетмяси Яминянин хейриня олмуш-
ду. Узун халат эейинян, сясини беля галдырмайан эялин инди
14-ъцЩИССя
беляъя ачыг-сачыг эейинир, данышыб-эцлцрдц. Щямидля онун
мцнасибятляри даща да чыльынлашмышды. Мяляк евдя оланда
Ики эцн иди ки, Мяляк чыхыб эетмишди. Еля бил, диварлар
йалныз эеъяляр севишян яр-арвад ещтийатла щярякят едир, сяс-
Щямидин цстцня эялирди. Анасынын йохлуьуна щеч ъцр алыша
кцй салаъагларындан чякинирдиляр... Анъаг инди щарда эялди
билмирди о... бир-бириня сармашыр, аз гала, бцтцн эцнц яйлянирдиляр...
Дцздцр, юмрцнцн чохуну анасыз кечирмишди. Бу мцд- Бцтцн бунлары дцшцнян Щямид ани олараг Яминядян ин-
дятдя нечя-нечя инсан онун гуллуьунда дурмуш, гайьысы- ъиди. Дили иля демяся дя, бцтцн эцнц дейиб-эцлмяйи, шянли-
ны чякмишди... Анъаг ананын йерини щеч бири веря билмямиш- йи иля Яминя юзц дя истямядян Мяляйин эетмясиня севинди-
ди. Вя ясэярликдя дя, тялябяликдя дя, сонракы щяйатында да йини билдирирди...
о, эеъ-тез евя дюняъяйинин, анасынын: «Орда отурма, бур- ... Щямидин гашгабаьыны йох етмяк цчцн Яминя ону гы-
да отур», «Буну йемя, ону йе», - дейяряк ону ушаг кими дыгламаьа башлады. Сонра няфясини вермякля онун бойну-
язизляъяйинин щясрятини чякмишди... ну щярарятляндирди... Яминянин чийяляк гохусу верян сач-
Инди о, Вятяндя иди, анъаг анасы йох иди... Цмумиййят- лары, дар майкадан габаран бядян язалары Щямиди лап би-
ля, отаьында ейняк тахыб палтар йамайан, телевизорда тцрк щуш етмяйя башлады...
сериалларына бахан, бцтцн эцнц мятбяхдя гурдаланан, те- Яминя щоппаныб онун гуъаьына чыханда ися Щямид юзц-
лефонла гощум-ягрябасы иля саатларла данышмагдан йорул- нц сахлайа билмяди:
майан Мяляксиз бу еви тясяввцр етмяк чятин иди... - Ъаным-эюзцм, бир дяням...
Вя щеч инсафдан дейилди ки, анасы юз доьма оъаьыны тярк Щямид ону ещтирасла юпцр, она ширин-ширин сюзляр сюйля-
едяряк, эедиб кцрякянин голтуьуна сыьынсын... йирди...
... Щямид чарпайыда узаныб бцтцн бунлары дцшцнцр, си- - Сян мяним ъанымсан... Сяндян айры йашайа билми-
нясиня гойдуьу кцлгабыйа сигаретинин кцлцнц чырпырды... рям... Мяним бир дянямсян... Ня йахшы, сяни тапдым...
- Тянбял, щамы дурду, сян галдын!
Яминя нювбяти дяфя щай-кцй сала-сала отаьа эялиб Щями- ***
ди йатагдан галдырмаьа ъящд етди. Щярдян кцчяляр дя, аьаълар да, биналар да адамы йорур.
Лап эюдяк йубка вя дар майка эейинмишди, сачларыны Вя бу зящлятюкян йорьунлугдан баш эютцрцб гачмаьа бир
йуйуб бурмушду... Вя о гядяр эюзял эюрцнцрдц ки... Йа- йер ахтарырсан...

186 187
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямидин «Х5»-и дяниз кянары иля шцтцйцрдц. О, Новха- Машын ирялиляйирди. Эцняш булудларын арасында батмышды.
ныдакы баь евиня эедирди...Йекатеринбургдакы вязиййят Щямидин «Х5»-индян тягрибян 20-25 метр габагда боз
щеч дя црякачан дейилди. Игбал исрарла ону чаьырыр, бюйцк рянэли «Меръедес» эедирди...
иткийя эетдиклярини билдирирди. Анасынын евдян эетмяси ися Арзу ися охумаьында иди:
ону икигат цзцрдц... Па зову лет,
Йол бойу дцшцнмцшдц ки, йалныз бурда - баь евиндя Спешу к тебе.
тянщалыьа гапылмаг, дцшцнмяк вя дцшцндцкъя дя эяляъяк Толко знайу,
щяйаты, атылаъаг аддымлары мцяййянляшдирмяк олар... Что тебйа не вернут...
Машынын магнитоласында Арзу Рзайевин мащнылары сяс- Щямид сигарет йандырды, сцряти артырды ки, «Меръедес»-и
лянирди... кечсин. Габаьынъа машын эетмясини хошламырды... Няйя
Школный бал опустел, эюряся «Меръедес» дя сцрятини артырды. Вя Щямидя еля эял-
разлителис, ди ки, сцрцъцнцн йанында отуран шяхс ашаьы яйилди...
и разйехалис все кто куда... Эюрясян, няйя эюря нюмряси 105 олан бу боз рянэли
Но астанетсйа в памйати вечно, «Меръедес» «Х5»-ин она чатмасына имкан вермирди?
Школный бал выпускной навсегда. Щямид ня иллащ елядися дя, гаршыдакы машына чата билмя-
Бу мащнылары о, илк дяфя 3 ил яввял Йекатеринбургда ди. «Х5»-ин ашаъаьындан ещтийатланыб сцрятини азалтды. Ади
ешитмишди. Савелйевск кцчясиндяки супермаркетин аудио- гайдада эедян «Меръедес»-ин ону эюръяк сцрятини бу гя-
видео касетляр кюшкцнцн йанындан кечяндя русъа аксент- дяр артырмасы щансы сябябдян ола билярди?
ля охуйан мцьяннинин мащнысы диггятини чякмишди. Дярщал Бу барядя чох дцшцндц, нящайят, буну «Меръедес»-и сцря-
айаг сахламышды. Щансыса гцввя она демишди ки, бу оху- нин «тирипашлыьы» иля изащ едиб машыныны баьларынын албалы рянэ-
йан кимдирся, азярбайъанлыдыр. Нювбяти мащныда ися о, бу- ли дарвазасы юнцндя яйляди. Ону щяйятя салмады. Тезъя
на йцз фаиз ямин олмушдур: ресторана зянэ едяряк йемяк сифариш вериб баьа дахил олду.
Джан Баку, дом радной, Щава сярин иди. Инди дя Щямиди фикир эютцрдц ки, яввялляр сент-
Мы живйом адной семйой... йабрда дяниздя чимярдиляр. Инди ися айын 23-дцр, анъаг ясл па-
О вахтдан Арзу Рзайевин диски онун ян севимли диски- йыз щавасыдыр... Щансы сябябдян бу, белядир?
ня чеврилмишди... Зарафат дейил, руслар сянин миллятинин нц- Йырьаланан креслода яйляшди. Сон эцнлярин эярэинлийи бя-
майяндясинин мащныларыны динляйирляр, дискотекаларда ися дянини эизилдядирди... Йалныз бурада, эюздян узаг бир йер-
Арзунун «медлйак»ларынын сядалары алтында Уралын оьлан- дя тякликдя чылпаг бир щягигят эялиб эюзляринин юнцндя дур-
лары вя гызлары рягс едирляр... ду. Баша дцшдц ки, Яминяйя олан севэиси она йалныз изти-

188 189
Сяня инанырам Сяня инанырам

раб, язаб-язиййят эятириб: Эцнащсыз бир гызын ады бяднам Юзцнц мяъбур етди ки, сийасят ишлядиб дярщал Яминядян
олуб, ики ъаван оьлан щябсханайа дцшцб, атасынын гощум- киминля данышдыьыны сорушмасын.
ларына саташмагла онун рущу тящгир едилиб, юзц бычагланыб, - Йох, баьдайам. Динъялирям.
анасы чыхыб евдян эедиб... - Мян сяни йарашыгсыз эюстярирям?! Атмысан мяни дюрд
«Мона Лиза»дакы тойа чякилян хяръдян цзцбяри Яминя- дивар арасына, юзцн дя орда кеф едирсян.
нин атасына верилян 37 мин доллар да дахил олмагла ня гя- - Мян эедяндян ня иля мяшьулсан?
дяр зийана дцшцб... Бу йандан да гыздан айры дура билмир. - Няйля мяшьул олаъаьам ки? Телевизорда фярли бир шей
Ону гойуб Урала гайыда билмир... йохду. Сериаллара бахдым, вяссалам. Евляри тямизлямяйя
Орадакы ишляр ися бярк ахсайыр. дя ахот олмады. Байагдан еля йапышмышам телефондан.
Фикирляр Щямиди лап йормушду. Няся бир шей дцшцнцб Щямид дяриндян няфяс салды. Вя дярщал да суал верди:
тапмаг, бир гярара эялмяк лазым иди... - Киминля данышырдын ки?
... Офисиантын ачдыьы масада щяр ъцр тяам дцзцлмцшдц. Яминя суала суалла ъаваб верди:
Анъаг аълыьына бахмайараг Щямидин иштащасы гачмышды. - Денян киминля данышмырдым ки?! Евимизля данышдым,
О, гырмызы «Бордо» чахырыны ири бакала сцзцб бирняфяся ич- Нярминяйля данышдым, падругам Лалайла данышдым, хала-
ди, чахыр она ляззят етди. Бир дя ичди... гызы Томайнан данышдым... Щямидим, ахы нийя мяня мо-
Бейни дярщал думанланды... Йеня дя Яминя эялиб эюзцнцн бил телефон алмырсан?..
юнцндя дурду. Яминя цчцн дарыхды. Онун сящярки эюркями, Щямид ичини дидян бцтцн шцбщялярдян азад олду. Яминя
дар майкасы, гыса йубкасы, ням сачларынын ятри, Щямидин бой- юзц щяр шей барядя йерли-йатаглы данышырдыса, демяли, он-
нуну гыдыглайан няфяси... Щяр шей, щяр шей Щямидин ещтирас- дан шцбщялянмяйя дяймязди...
ларыны ойатды, Яминядян ютрц бурнунун уъу эюйняди... Йеня дя ичини ещтираслар эямирмяйя башлады. О, Яминя-
дян щансы палтарда олдуьуну, неъя дайандыьыны сорушду,
Дярщал евя зянэ етмяйя башлады, нюмря мяшьул иди. Сонра
ондан ютрц дарыхдыьыны, синов эетдийини билдирди. Сон сюзц
дуруб бир бакал да чахыр ичди. Мобил телефонун дцймялярини
ися бу олду:
басмагла бир дя евлярини йыьды. Нюмря йеня мяшьул иди...
- Бир аз щавамы дяйишим, эялирям. Сяни пастелдя хурд-
Эюрясян, Яминя киминля данышыр?
хяшил едяъям...
Шцбщяляр Щямидин ичини эямирмяйя башлады... Бялкя...
Йох, бу, ола билмяз...
***
Юзцнц сакитляшдиря-сакитляшдиря отагда вар-эял етмяйя
Дцнйанын сянин хейриня вя сянин зийанына ишляйян эцн-
башлады. Еля бу вахт телефону зянэ чалды.
ляри олдуьу кими Танрынын да сяни севян вя сяни севмяйян
- Щямидим, эялмирсян евя?
эцнляри олур...

190 191
Сяня инанырам Сяня инанырам

Йеня Йекатеринбургда баш верянляр, йеня анасынын эет- йи сябябиндян сабащ ора учаъаьыны билдирди. Эцндцз «Кечи
мяси бейнини йцкляди. ъан щайында, гяссаб пий ахтарыр» мясялини чякиб дюня-дюня
Нювбяти бадяни башына чякди. цзр истяди вя хащиш етди ки, билирям, юз щайындасан, анъаг
Нечя эцн иди ки, дцнйа да, Танры да онун ялейщиня иди. риъа едирям, мяня ордан гяшянэ фырчалар ал эятир...
Эцлэязэиля зянэ едиб анасы иля данышмаг истяди. Анъаг Бир гядяр эетмишди ки, Щямидин эюзц дарвазалардан би-
анасы телефона эялмяди. Игбал ися йенидян зянэ едиб хябяр ринин гапысында дайанмыш боз рянэли «Меръедес»-я саташ-
верди ки, вязиййят лап писляшиб: ды. «105». Бяли, бу, байаг ондан гачан «Меръедес» иди...
- Щямид, дярщал билет ал. Уч бура. Вязиййят писдир. Кечиб эетди. Дцканда «Марлборо» сигарети йох иди.
- Неъя писдир?! Одур ки, «Ъамел» алды. Дярщал гутуну ачыб сигаретлярдян
- Мян щяр шейи телефонда ачыг даныша билмирям. Бцтцн бирини дамаьына гойду, йандырды. Дярин гуллаб вурду. Ма-
вар-йохумузу итирмяк цзряйик. Ахы сян ня тящяр адам- шынын магнитоласыны ачды.
сан? Евлянмисян, о арвадын, о да сян. Беш-он эцня эял, иш- Арзу Рзайев охуйурду:
лярини йолуна гой, сонра гач арвадынын йанына. Сяни сахла- ...Расталис мы с табой
йан йохдур. Расталис друг-друга лйубйа.
Игбал телефонда онунла чох сярт данышды. Щямид ондан Шяр гарышмышды. Машынын йарыачыг пянъярясиндян ичяри
бу сяртлийи эюзлямирди. Ахы онлар щям дост идиляр, щям шя- хяфиф ахшам йели долурду... Боз «Меръедес» щяминки йе-
рик идиляр, щям дя Игбал Нярминяни алмаг истяйирди. Щямид риндя дайанмышды. Щямид ону ютцб-кечди... Гяфилдян о, яй-
щирсиндян партлайырды. Йох, мцтляг, лап еля сабащысы эцнц ляъи сыхыб машыны сахлады. Ахы нийя щяр щалда байаг ону
учмаг лазым иди Урала... эюръяк «Меръедес» сцрятини артырмышды? Сцрцъцнцн йанын-
Игбалын зянэиндян сонра дямлийи эетмишди. Ганы гапга- да яйляшян шяхс дя ондан эизлянмишди...
ра гаралмышды... Баьдан чыхды, машыны ишя салды. Сигарети Щямид машыны дал-дала веряряк дцз «Меръедес»-ин
гуртармышды. Одур ки, баьарасы йолла эедиб Ризванын дц- гяншяриндя сахлады. Хейли мцддят ня едяъяйи барядя дцшцн-
канындан сигарет алмаг гярарына эялди. Машыны бир нечя дц. Сонра машындан дцшцб ещтийатла «Меръедес»-ин гаршы-
дяфя габаьа-дала вериб истигамятини дяйишди вя Ризванын сында дайандыьы дарвазаны итяляйиб ачмаг истяди. Дарваза
дцканына тяряф сямт эютцрдц. баьлы иди. Щансыса бир гцввя Щямиди идаря едирди вя о, юзцн-
Эцндцздян телефонуна чаьырыш эялди. Ясяби иди дейя дян асылы олмайараг бу гцввяйя кортябии табе олурду.
онун нюмрясини йыьмады. Анъаг нювбяти чаьырышлары эюрцб О, щцндцр олмайан щасары ашды... Щяйятдя сакитлик иди.
зянэ етди. Онун сясиндяки кядяри сезян Эцндцз ня баш Евин ишыьыны йандырмамышдылар. Арха тяряфя кечди. Пянъя-
вердийини сорушду. Щямид Уралда ишлярин гяфилдян писляшди- рялярдян бириндя зяиф ишыг йанырды. Бу, йа лампа, йа да

192 193
Сяня инанырам Сяня инанырам

шам ишыьы иди. Пярдянин архасында тярпянян инсан силуетля- ... Щярдянбир гыз башыны галдырырды, щярдянбир няся пычыл-
ри эюрцнцрдц. Щямид сигаретиня сон гуллаб вуруб кютцйц дайырды... Вя Щямид цряйи чырпына-чырпына бу гызын она та-
йеря туллады: ныш эялдийини щисс едирди.
- Йа достларым хамдырлар, ишыьын йерини билмирляр ки, ... Оьлан чеврилиб архасы цстя узанды.
йандырсынлар, йа да шам ишыьында романтик бир сексля мяш- Гыз: - Ты, великолепен (Сян яласан) - деди.
ьулдурлар. Оьлан: - Понравилас (Бяйяндин)? - сорушду.
Сонра евин гапысына тяряф эетмяйя башлады: Гыз: - Понравилас да сюздцр, ляззятли иди, - деди. Сонра
- Сексля мяшьулсуз, щалал хошунуз. Мяшьул олун. Бяс ялавя етди: - Йа очен волнуйус, он точно нас не заметил
байаг нийя мяни гоймурдуз сизя чатмаьа? Демяли, чох (Чох ниэаранам, о, дягиг бизи эюрмяди)?
шцбщяли достларсыз. Оьлан деди:
Щямид юз-юзцня даныша-даныша гапыны ачмаьа ъящд - Ай гыз, нет. Йцз фаиз архайын ол, не заметил.
эюстярди. Гапы ичяридян баьлы иди. О, саьа-сола бойланыб чы- Йох, Щямид бу сясин йийясини таныйырды. Инди, садяъя,
хыш йолуну тапды. Ейвана дырмашыб орадан дящлизя кечди. галырды ки, архасы она тяряф олан бу гызын сифятини дя
Бармагларынын уъу иля дящлиз бойу аддымлайыб икинъи мяр- эюрсцн...
тябяйя галхды. Зянниня эюря, ишыг эялян отаг сонунъу ол- Гыз: - Атандан ня гядяр пул гопартмысан? - сорушду.
малы иди. О, щямин отаьа доьру эялди. Ичяридян пычылтылар, Оьлан: - Тристо баксов (цч йцз доллар), - деди.
ащлар, офлар ешидилирди... Гыз яда иля: - Ня аз? - сорушду.
Щямид гапыны йавашъа итяляйяряк азаъыг аралады. Бу яда Щямидя таныш иди...
Йатагдакылар юз ишляриндя идиляр. Щямид цряйи чырпына- ... Бир аздан сонра гыз йатагдан дурду: - Ой, шамымыз
чырпына онларын интим йашантыларынын сонуну эюзляйирди. йаныб гуртарыр, - деди...
Билмяк истяйирди ки, байаг ондан гачан бу Лейли вя Мяъ- Вя Щямид онун сифятини эюря билди. Онун эцманлары дцз
нун кимлярдир... чыхмышды...
Будур, оьланын цзц эюрцнцр. Быь йери тязяъя тярляйиб. Бу, Нярминя иди...
Щеч 20 йашы да йохдур... Демяк, беля. Демяк, балдызы бу йолун йолчусу имиш...
Щямид оьланын щярякятинин «папа-мама ушаьынын тири- Щяля гайынанасыны да дейирляр... Бялкя, еля Яминя дя...
пашлыьы» олмасы гянаятинин дцзэцнлцйцня бир даща инан- Щирсиндян додагларыны эямирмяйя башлады. Эюр бир ким-
ды... Анъаг ону идаря едян гцввя ону сахламагда иди. О, лярля гощум олуб...
цзц эюрцнмяйян гызын да кимлийини билмяк истяйирди. Эя- Юнъя ичяри кечиб онларын щяр икисини хурд-хяшил едяняъян
ряк ки, байаг бу гыз яйиляряк ондан эизлянмишди... дюймяк истяди. Анъаг сонра башга бир варианты сечди, эери

194 195
Сяня инанырам Сяня инанырам

гайыдыб машынына яйляшди, Бакыйа сары цз тутду. Ону инди башлады... Алнындан исти майе ахырды. О, бармагларыны ал-
биръя шей марагландырырды - евя тез чатмаг... нына сцртцб эюзцнцн габаьына тутду. Ганы эюрцб лап
«Х5»-ин спидометринин эюстяриъиси йолун кяля-кютцрлц- горхду... Ачылмыш щава йастыьына да ган чилянмишди... Ди-
йцня бахмайараг 110-дан ашаьы дцшмцрдц... зиндя вя синясиндя эцълц аьрылар вар иди...
Щирс гарышыг гящяр Щямидин боьазына тыханмышды. До- Шикяст олмаг, она-буна мющтаъ галмаг... Ани олараг
дагларыны эямирир, нювбяти сигарети йандырдыгдан сонра ися бейниндян бу фикир кечди. Юмрцндя ян чох нифрят етдийи
далбадал гуллаб вурур, сигарет кютцйцнц чейняйирди. бир шей иди бу - шикястлик...
Юзцндян асылы олмайараг сцкан тутмуш ялляри йумруг ки- Аллаща йалварды ки, шикяст галмагданса, бирйоллуг
ми дцйцнлянирди... юлсцн...
Демяли, ъамаат данышанлар дцз имиш... Сян бир ишя бах. Сяс-кцйя чыхмыш ики няфяр ону машынын ичиндян чыхар-
Ращат щяйатындан ол бу мурдарлардан ютрц, гощум-ягря- маьа чалышырды. Щямид щушуну эет-эедя итирдийини щисс
баны юзцня дцшмян ет, ананы итир, вар-дювлятини ялиндян чы- едирди... Бунунла беля, аьлы юзцндя иди... Сачы-саггалы
харт... Ахырда да бялли олсун ки, бу бойда гурбанлар фащи- аьаппаг олан кишийя чятинликля дя олса, сюйляйя билди:
шяляр цчцнмцш... - Машыны щяйятя салын, полися дя хябяр вермяйин... Ня
Дюнэялярдя аз галырды, машын ашсын. Щямидин эюзцня щюрмят лазымдырса, еляйяъям...
щеч ня эюрцнмцрдц. Биръя, евя тез чатайды...
Бинягядини кечяндя «Пассат» машынындакы йол полисляри ***
она сахламаг ишаряси вердиляр. Анъаг Щямид сцряти даща да Аьаппаг бир бошлугда иди. Еля-бил, думана, чяня бцрцн-
артырды. «Пассат» сирена веря-веря онун далынъа дцшдц... мцшдц щяр йер... Гара-гара хятляр, даиряляр пейда олмаьа
Щаванын гаралмасы Щямидин маневр имканларыны эениш- башлады. Сонра бу хятлярдян, даирялярдян яъаиб-яъаиб щяшя-
ратлар йаранмаьа башлады. Бу щяшяратлар Щямидин бядяни-
ляндирирди... О, щеч няйя мящял гоймур, щярякятин якси ис-
ня дарашырдылар, онун эюзцнц дешир, ганыны сорур, ятини
тигамятиндя эедир, ишыгфорларда дайанмырды...
парчалайырдылар...
6-ъы микрорайона тяряф дюнмяди, изи аздырмаг цчцн
Эюзцнц ачды... Цряйи мющкям-мющкям дюйцнцр, тяр-су
проспектля ирялилямякдя давам етди. Хейли эедиб гяфилдян
ону апарырды. Кей-кей саралмыш алчаг тавана, нимдаш
машынын ишыгларыны кечиртди, йолун гыраьындакы сякидян ашыб
яшйалы отаьа вя башынын цстцндя дайанмыш йашлы кишийя бахды.
далана эирмяк истяди... Сян демя, йол йарымчыг гыры-
Бир мцддят анлайа билмяди ки, няйя эюря бурададыр...
лырмыш...
Эюзцнцн габаьына шамла ишыгланан йарыгаранлыг отаг
«Х5» гцввятли зярбя иля дямир дарвазайа чырпылды. Щя-
эялди. Бу отагдакы чарпайынын цстцндя лцмлцт оьланла гыз
мид чиликлянмиш габаг шцшяйя баха-баха сюйцш сюймяйя
ащ-уфла севиширляр:

196 197
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Понравилас? - Варота тязялянясиди, лап пис эцня гоймусан... Дейир-


- Понравилас да сюздцр, ляззятли иди... ляр, балыьы атарсан дярйайа, балыг билмяся дя, Халыг биляр...
Сонра бир-бирляриндян гопуб айрылырлар. Гыз шама баха- Адам адама ня эцндя эярякдир. Гоъа адамам, радикули-
баха: - Йа очен волнуйус, он точно нас не заметил?- со- тим вар. Анъаг сяни о вязиййятдя гойа билмяздим ахы. Бе-
рушур. лим сына-сына оьлумла кюмякляшиб, машыны итяляйиб щяйятя
Щямид байагдан ону тярк едян гязябин, интигам щисс- салмышам... Мцсялманчылыг йахшы шейдир... Билирсянми, би-
ляринин йенидян ичиня долдуьуну щисс етди... Бу дягигя, еля зим нясил...
бу ан евя эетмяк, бцтцн бябдяхтчилийинин сябяби олан Щямид дямир дарвазайа бахды. Дарвазанын батыг щисся-
Яминяни дивара дирямяк истяйи ону йериндян галдырды. сини, йягин ки, чякиъля дюйцб йериня эятирмяк оларды...
Киши: - Ай оьул, дурма, - дедися дя, Щямид: - Дурма- О, щяр ики йцзлцйц кишийя узатды:
лыйам, - сюйляйиб аьыр-аьыр чарпайыдан дцшдц. - Адын нядир, киши?
Киши: - Шцкцр, саламатсан, - деди. Сонра аддымламагда - Ящлимандыр.
она кюмяклик эюстяря-эюстяря сюзцня давам етди: - Ящлиман киши, ал бунлары...
- Дизляриня, бир дя синяня буз гойдуг, мющкям язилиб. Киши пуллары эютцрцб хейли сцздц:
Цз-эюзцнцн ганыны тямизлядик. Ай саь олмуш, эюр неъя ич- - Гадан алым, демяйя дя цзцм эялмир, бу варотанын
килисян ки, машыны сцрятля варотайа чырпмысан... Варота да ямяля эялмясиня хейли пул лазымдыр. Юзцм дя имкансыз
пис эцня галыб. адамам. Байаг евдя он-он беш манат пул вар иди, сяня
Щяйятя чыхдылар. Щямид язилиб пис эцня дцшмцш «Х5»- спирт, йод, бинт, памбыг алдырмаг цчцн гоншудан боръ
ня црякаьрысы иля бахды. эютцряси олдум...
Киши данышмагда иди: - Йахшы-йахшы... Мян Российайа эедясийям сабащда-зад-
- Зцлмля щяйятя салмышыг. Тякярляр дирянмишди. Сцрцля- да. Нюмряляри чыхардыб машыны сахла щяйятиндя. Цч-дюрд
си дейил. Радиатор дешилиб. Мотор йериндян чыхыб. Капот, эцня эялиб апаранда йеня сяня пул веряъям.
крылалар яля эяляси дейил...
Щямид дизиндяки аьрылардан цзцля-цзцля машынын ичин- ***
дян мобил телефонуну тапыб эютцрдц. Телефон гана булаш- Сааты такси сцрцъцсцндян сорушду. Биря он дягигя ишля-
мышды... мишди. Ъибиндяки телефону вурщавур зянэ едирди... Анъаг
Арха ъибиндяки пулларыны чыхартды. 2 дяня йцзлцк доллар о, зянэя ъаваб вермяди. Бядяниндя дящшятли аьры вар иди.
вя бир нечя дяня онлуг, ийирмилик манатлыглар вар иди. Щисс едирди ки, ич дцнйасынын аьрысы язилмиш йерляринин аь-
Киши пуллара баха-баха дил-боьаза гоймурду: рысындан даща эцълцдцр...

198 199
Сяня инанырам Сяня инанырам

Йол она чох узун эюрцнцрдц. Байагдан бяри нечя дяфя Гяфилдян Щямид юз йумшалмасындан ващимялянди. Ями-
такси сцрцъцсцнц тялясдирмишди... нянин тумарындан ращатланмасы ону горхутду. Йеня
Бу да микрорайонлары, бу да щяйятляри, бу да ейванлары... эюзцнцн габаьына баь евиндя мцяййян позалара дцшян
Яминя ейванда иди, чийниня йун жакет салыб онун йолу- лцмлцт Нярминя эялди...
ну эюзляйирди. Щямиди эюръяк евя эирди... Щямид сярт щярякятля Яминяни юзцндян кянара итяляди:
Щямид бир мяртябя галхмаьа имкан тапмамыш Яминя - Сянин баъын фащишядир!
юзцнц она йетирди: Яминянин эюзляри дюрд олду. О, титряйя-титряйя: - Нийя
- Щардасан байагдан, машынын щаны? беля дейирсян? - сюйляди.
Онун цз-эюзцнц эюряндя вя ахсадыьыны щисс едяндя Щямид аьзы кюпцкляня-кюпцкляня гышгырды:
щюнкцрдц: - Адам тапмырдыз бядбяхт етмяйя?! Чюлдя галанлар!
- Щямидим, ня олуб сяня? Эедиб юзцнцзя уйьунуну тапардыз да! Еля билирсиз, мян-
Ону гуъаглады: дян асанъа йаха гуртараъагсыз?! Сизин бцтцн няслинизи кя-
- Байагдан ичими йейирям, щисс едирям ки, сянин башын- сяъям!
да иш вар. Телефону да эютцрмцрсян... Азы йцз дяфя зянэ Яминя дивара гысылыб аьлайа-аьлайа она йалвармаьа
етмишям... башлады:
Щямид ону кянара итяляйиб щеч ня демяди. - Щямид, ня олуб сяня? Гурбан олум, юзцня эял...
... Евя кечдиляр. Яминя ону дуз кими йалайыр, щычгыра- Щямид онун боьазындан йапышды:
щычгыра она йалварырды... - Сян дя фащишясян? Сянин тасын нечядир? Баъын цч йцз
Мящз бу анында гайьыйа, кюмяйя ещтийаъы олан Щямид долларлыгдыр. Бяс сян?!
бцсбцтцн аьрыларыны унутду, ичиндя бир ращатлыг щисс Яминя щюнкцрдц:
етди... Баш верянляри данышыб Яминяни вурмаг истяйи бир аз - Айыб олсун, щеч эюзлямяздим. Эюр мяня няляр дейирсян...
да тяхиря дцшдц. Щямид вар эцъц иля Яминяйя силля вурду.
Яминя онун цзцня няся дярман сцртдц, яйнини дяйишди, Гыз дизи цстя йеря чюкдц, бир мцддят гуруйуб галды,
эюмэюй олан дизлярини эюряндя гышгырыб щюнкцрдц. Сонра сонра щычгырты иля деди:
кимяся зянэ еляди. Сойудуъудан буз чыхарыб Щямидин ди- - Сяня нифрят едирям. Онун-бунун сюзц иля бизя олмазын
зиня гойду, йун парча иля дизлярини сарыды. Лимонлу чай эя- чиркаблар йахырсан... Ахы мян сяня демишдим. Мяни дя,
тирди, ичиня шякяр салыб ширин еляди, ичиртди... баъымы да истяйян чох олуб. Ялляри чатмайыб, инди щаггы-
Яминя горхудан аьаппаг аьармышды. Ялляри ясирди... О, мызда мин бир ифтира чыхарырлар.
аьламаьына ара вермир, тез-тез дя Щямиди юпцрдц... Щямид онун сачындан йапышды:

200 201
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ня ифтира?! Ай кцчцк, ня ифтира?! Юз эюзцмля эюрмц- мяъбур едиб... Юзцн эяляъякдя шащиди олаъагсан, Лейли-
шям баъынын фащишялийини... Мяънун онларын йанында щеч нядир...
Яминя щюнкцря-щюнкцря деди: Щямид сигарет йандырды:
- Йалан дейирсян. Бу, щеч вахт ола билмяз. Мян неъя - Ай гыз, ахы баъын ондан пул истяйирди...
юзцмя архайынам, еляъя дя баъыма архайынам. Баъымын - Мян дя сяндян пул истяйирям. Демяли, мян фащишя-
истядийи оьлан вар, Рцфят. Ондан башга щеч кимин щеч бар- йям? Ахы онлар да бизим кимидирляр. Тякъя рясми ЗАГС-
маьы да баъыма тохунмайыб... лары йохдур...
- Ня Рцфят? Яминя азаъыг ара вериб сюзцня давам етди:
- Бир илдир ки, бир-бирлярини истяйирляр. Ийирми ики йашы вар. - Сян Игбалын Нярминяни алмаг фикрини дейяндя мян бу-
- Машыны вар? ну истядим, сяня сюйляйим. Анъаг пис баша дцшяъяйиндян
- Щя Мерседесдир. горхдум...
- Нюмряси нечядир? Щямид кечиб диванда яйляшди...
- Йцз беш. Яминя щюнкцрцрдц, няся дейирди... Гяфилдян дурду, йатаг
Щямид хейли ращатланды. Анъаг ичи щяля гязябля долу иди: отаьына кечди. Сонра эялди, долаблардан няся эютцрдц...
- Баъын кимися истяйирся, она яря эетсин дя. Даща баьа Бир аздан онун сяси дящлиздян эялди:
эедиб алтына нийя йыхылыр? Даща ондан пул нийя алыр? - Мян эедирям, ялвида.
Яминя щяля да щычгыртылардан гуртула билмямишди: Щямид гапыны ачмагда олан Яминянин биляйиндян йапыш-
- Ня пул, ня данышырсан?! Онлар баьда эюрцшцрляр, ды. Яминянин о бири ялиндя чамадан вар иди.
анъаг... - Бурах, эедирям. Бундан сонра биз бир йердя йашайа
- Ня анъаг?! Эюзцмля эюрмцшям, онлар йатыблар. Баъын билмярик. Ялвида...
да ондан пул истяйиб... Щямид Яминяни гуъаглады ки, эедя билмясин. Дярщал ичи-
Яминя ону кянара итяляйиб дурмаьа чалышды: ня илыг бир щисс долду. Ещтирасла ону юпмяйя башлады. Ями-
- Имкан вер, айаьа галхым. ня эюзлярини йумду. Чамаданы ялиндян йеря салды...
Сонра айаьа дурду, аьлайа-аьлайа данышмаьына давам етди: - Ъаным-эюзцм... Бир дяням... Щара эедирсян... Мян
- Онлар дящшят истяйирляр бир-бирлярини. Оьланын вали- сянсиз йашайа билмярям... Сянсиз юлярям...
дейнляри разылыг вермир. Рцфят дейир ки, юлсям дя, сянинля
юляъяйям. Онлар цчцн дцнйада севэидян башга щеч ня йох- ***
дур... Мян баъысыйам. Нярминя мяндян эизлятмир. Онлар Сящяр саат 6-да Яминя Щямиди блока гядяр йола салды.
бир-бири иля... Ня ися. Ярля арвад кимидирляр. Севэи онлары Архасынъа су атды.

202 203
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Цч эцндян эеъ эялмя, Щямидим. Эеъиксян, эялиб эюря-


ъяксян ки, юлмцшям...
Щямид чеврилиб эцлцмсяди:
- Урал халгына сюзцн. 15-ъиЩИССя
Яминя дя эцлцмсяди:
- Щамысына мяндян салам де.... Диварлар сяни гоншулардан, таван ися Аллащдан эизлят-
Щямид хейли ону сцздц. Эюзляринин щяр икисини йумуб мяк цчцндцр. Анъаг бу сяма алтында, бу ачыглыгда ата-
ачды. Яминя дя беля етди. Сонра Щямид пычылдады: ъаьын бцтцн аддымлар, эюряъяйин бцтцн ишляр алямя бяйан
- Сяня инанырам. олур. Она эюря дя бцтцн алчаг вя рязил ишляр гапалы йерляр-
дя, эизли кцнъ-буъагларда щяйата кечирилир. Бялкя, йер цзя-
риндяки шяри йыьышдырмаг цчцн бцтцн тикилиляри учурмаг,
щамыны ачыг сяма алтына топламаг лазымдыр?
Эцндцз дцшцндц ки, «Хямся»ни ишляйиб гуртарандан
сонра бу мювзуда бир ясяр ишляся, яла олар. Бири вар мящялли
проблем. Бири вар дцнйяви. Бу, лап дцнйяви проблемдир...
Вя ону да дцшцндц ки, бир вахтлар дулусчулар эилдян,
дцлэярляр тахтадан, бянналар дашдан нялярся дцзялдяндя
ряссамлар да кятан вя бойадан нялярся дцзялтмяйя башлады-
лар. Эилдян, тахтадан, дашдан дцзялдилянляр иллярин сынаьын-
дан чыхмайыб йох олдулар. Рянэдян дцзялянляр ися галды...
Ири, гоз аьаъындан дцзялмиш цстц оймалы гапы ачылыб
баьланыр, Эцндцз ичяри кечмяк нювбясини эюзляйирди...
«Хямся»дян сонра чох шей чякмяк истяйирди. Дцнйа ся-
виййясиня чыхдыгдан сонра еля бюйцк мювзуларда ясярляр
йарадаъагды ки, онлар сярэилярдян дцшмясин, щярраъларда
гиймят йыьсын...
Бу мювзу чохдан бейнини долдурмушду: Иоанн Йеруся-
лимли... Мцгяддяс ъянэавяр орденинин йцрцшц... Али шура-
нын йыьынъаьы... Хован гябиристанлыьы... Уъу шиш галалар...

204 205
Сяня инанырам Сяня инанырам

Галхан вя гылынълар... Ган эюлц вя онун суйу иля бяслянян эцъцндя олан башга бириси ися, щансыса бир планетя сащиб ол-
гара занбаг... маг истяйир...
Бу мювзуну да чякмяк истяйирди: Сиъилийа мафийасынын Яслиндя, инсан бядяни - арзу вя цмид гябиристанлыьыдыр.
нащары... Зянэин креслодакы Дон Карлеони... Виски дянизи... Инсан щяйаты бойу юлмцш арзу вя цмидлярини ичиндя дяфн
Сигара думаны... Гулаьы кясилмиш тялхяк вя тазы... Пусгуда едир. Еля ки, бу гябиристанлыг долду, даща арзу вя цмидля-
дайанмыш полисайлар... Сядагят вя хяйанят епопейасы... ри дяфн етмяйя йер галмады, онда дцнйадан кючцр...
Еляъя дя бу мювзуну: Ода атылмыш Шива... Дящшят ичин- Демяли, ичиндя ня гядяр чох арзу вя цмид дяфн олунур-
дя щайгыран Агни... Онлары гярг едян Ганг чайы... Оддан са, бир о гядяр тез дцнйадан кючяъяксян...
вя судан чыхан, инсан йарадан щцъейряляр... Зцщур едян Бязяк аьаъындан инадла бар эюзлямяк - садя инсан щя-
Субрахманйа... Фонда ися мцгяддяс Кумара даьы... йатынын ян мцряккяб бир фаъиясиймиш...
Буну ися чякмяйя дяфялярля ъящд етмишди, анъаг Эюрясян, буну неъя кятана кючцрмяк олар?
тяряддцд, мювзуну там ача билмямяк горхусу ону про- Референт ханым, сян демя, байагдан ону сясляйирмиш:
сеси нювбяти дяфяляря тяхиря салмаьа мяъбур етмишди: - Сизинляйям ахы. Ичяридяки йолдаш чыхан кими сиз ичяри
Ятраф тяпяляр... Цстляриндя бяйаз гар... Тян ортада инсан кечяъяксиз.
ъясядляриндян ибарят тяпя... Онун да цстцндя гар... Ня йахшы. Демяк, нювбяси чатыб. Бу эцнц айларла, илляр-
Хоъалы... Ермяни ганичянляринин бяшяри бир ъинайяти... ля, щятта, бялкя, лап ушаглыгдан эюзляйирди. Щяля мяктябдя
Ири гапы йенидян ачылды. Нящянэ ъцссяли киши тязим едя- охуйаркян, Щямидэилля достлуг едяркян, ушагларла, хцсу-
едя орадан чыхды, дярщал да ъцссясини дцзялдиб гябул сян Гошгарла мадди ъящятдян айаглаша билмяйяндя, Эцла-
отаьындан шястля чыхды. Ейнякли бириси гапыны дюйцб каби- ряйя эюря Асяф она касыбчылыгларыны ирад тутанда, валидейн-
нетя кечди... лярини башдашысыз, аилясини мянзилсиз гойанда, Цлкяр ондан
Эцндцз дцшцндц ки, ня йаман чох адам вар Ряйасят газанмаьы тяляб едяндя... Вя ян ясасы бейниндякилярин ща-
мцяллимин гябулунда. Яэяр бунларын щамысы спонсорлуг мысыны кятана кючцрмяк, дцнйада танынмаг, сярэиляриндя
цчцн онун йанына эялирся, онда йазыьын пулу тцкяняъяк ки. телекамералара поза вермяк ещтирасыны боьмаьа мяъбур
Буна щеч ня галмайаъаг. Беля дя шей олар... оланда мящз беля бир эцнцн ешги иля йашамыш, онун эяляъя-
Дцнйада щяр шей пулла сатылыб-алыныр. Тякъя арзулар пул- йиня бцтцн варлыьы иля инанмышды...
суз олдуьундан, инсан ян аьласыьмаз, утопик шейляри ар- Дивардакы ири саата бахды. Икийя он дягигя ишляйирди. Ики
зулайыр. Сонунъу утопик арзусу Малдив адаларында виллайа саат он дягигя иди ки, отуруб эюзляйирди. Ня гярибя саат-
вя шяхси йахтайа сащиб олмаг вя бу йахта иля круизя чыхыб дыр? Йалныз инди фикир верди. Ягрябляр, санийяюлчян эерийя
боллуъа рясм чякмяк иди. Йягин ки, бунлары реаллашдырмаг ишляйир. Йяни солдан саьа йох, саьдан сола...

206 207
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эюрясян, ягряблярин якс истигамятдя щярякяти саатын дя- - Сиз интернат мяктябиндян эялмисиз, щя? Тямиря ня гя-
гиг ишлямясиня мане олмурду ки? Йцз фаиз ямин иди ки, бу- дяр пул лазым иди?
ну саат механизминин тякмилляшдирилмяси, даща дягиг, иш- - Йох, мян...
лямя принсипи кими тятбиг етмямишдиляр. Садяъя, орижинал- - Щя, йадыма дцшдц. Журналист?
лыг, даща чох мцштяри ъялб етмяк бахымындан дцшцнцл- - Йох, Ряйасят мцяллим, мян ряссамам. Рцфят мцяллим
мцшдц бу... сизинля данышмышды.
Гярибядир, яксяр щалларда саатлар йа эери галыр, йа иряли - О гядяр адам эялиб-эедир ки. Щя, Рцфят мцяллим ке-
гачырлар. Бу, саат сащибиня проблем йарадыр. Анъаг бязян чян щяфтя зянэ етди, сизи гябулума йаздырды...
ися заман эери галыр, йа да иряли гачыр. Бу ися бцтцн бяшя- Гаршысындакы вярягя бахды:
риййятин проблеминя чеврилир. - Эцндцз Ялякбярли, елями?
Сааты эери гайтармаг, иряли чякмяк олур, заманыса олмур... Эцндцз башыны тярпятди:
Йериндян дурду. Отурмагдан, санки, бядяни кейимишди. - Бяли.
Щярякят етмяк, кейини ачмаг истяди, анъаг утанды. Ряйасят мцяллим селекторун дцймясини басды:
Яслиндя, цмидля хошбяхт олаъаьын эцнц эюзлямяйин юзц - Мяня чай эятир. Тябии ки, йашыл.
дя, бир нюв, хошбяхтликдир... Референт гыз дярщал чох эюзял, шух йеришлярля Ряйасят
- Кечин. Анъаг Ряйасят мцяллим икинин йарысы нащара мцяллимин гаршысына чай гойуб эетди, бир мцддят онун
чыхмалыдыр. Хащиш едирям ки, ону йубатмайын. вурдуьу ятирин гохусу кабинетдя галды.
Эцндцз назлы-гямзяли референт гыза: - Баш цстя, - сюйля- Ряйасят мцяллим чайы гуртумлады, Эцндцз удгунду,
йиб ичяри кечди. щисс етди ки, боьазы гуруйуб.
Юмрцндя беля дябдябяли кабинет эюрмямишди. Дивар - Щя, ня мясялядир сиздя, Ялякбяр мцяллим?
Эцндцз цзрхащлыгла эцлцмсяди:
узуну дивары бойабой тутан дивар шкафы. О бири пянъяряли
- Эцндцз мцяллим.
тяряфдя гат-гат зярли пярдя. Гаршысында тцнд-гящвяйи мц-
- Фярг етмяз. Буйурун.
шавиря масасы... Кабинетин бу башында нящянэ телевизор.
- Мян импрессионист ряссамам. Бу эцн дцнйада бу ъя-
Йанында аь мярмярдян щазырланымш ири бир фил фигуру...
ряйанын, бялкя дя, йеэаня давамчысыйам.
Таванда бярг вуран чилчыраг...
- Дейирям, юзцнцзя иш тапмысыз да. А киши, эедин силащ
Ряйасят мцяллим балаъабой, башы дазлашмыш бир киши иди.
эютцрцн, Гарабаьы азад един е. Ряссам, мемар, ай ня би-
- Эялин, яйляшин, - сюйляйиб она масасынын гаршысындакы
лим, ня... Давам еляйин.
кцнъ масасынын ятрафында дцзцлмцш стуллары эюстярди.
- Щазырда дцнйа рянэкарлыьында даща чох модерн ъяря-
Эцндцз кечиб яйляшди.
йанлара...

208 209
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Бир аз гыса един, мян тялясирям. - О бири пулу дцзялтдин?... Йох?... Ону тяъили дцзялт.
Эцндцз щяйяъанлы иди, билмирди ки, щардан башлайыб, Эюзляйирляр.
щарда гуртарсын. Дястяйи гулаьындан араламадан Эцндцзя бармаьы иля
- Мян бизим бюйцк шаиримиз Низами Эянъявинин Хям- эетмяк ишаряси верди. Эцндцз айаьа галхды.
сясинин бцтцн щикмятлярини, афоризмлярини истяйирям ки... - Цзр истяйирям, бяс...
- Ай киши, йахшы, дайан. Ня гядяр лазымдыр? Ряйасят мцяллим дястяйи гулаьындан айырды:
- Рцфят мцяллимля данышдыг. Биз о ясярляри хариъи сярэиляря... - Ня бяс?
- Ня гядяр лазымдыр? - Демядиниз ахы, Ялювсят мцяллим щарада яйляшир.
- Беш мин доллар. - Ай киши, эялирсян бура, мцщафизяйя дейирсян, Ялювсят
- Ня, беш мин доллар?! Беш мини чюля тюкцбляр ки? мцяллимин йанына эялмишям. Мцщафизя дя сяни чыхарыр
- Билирсиз, бура щям кятан, рянэ вя диэяр материал хяръ- онун йанына.
ляри, щям Лондон щярраъына... - Саат нечядя?
- Цч мин. Имканлар инди ашаьыдыр. - Он бирдя.
Эцндцз цряйи дюйцня-дюйцня деди: Эцндцз: - Чох саь олун, сиздян йердян эюйя гядяр ра-
- Неъя мяслящятдир. зыйам, - сюйляйиб арха-архайа гапыйа доьру эетди.
Инди дя цч олсун... Ани вахт кясийиндя ъялд бейниндя - Саь олун ки, мядяниййятимизя щимайядарлыг едирсиз.
бюлцшдцрдцйц беш минин хяръляринин бязилярини ихтисар ет- Бу йахшылыьынызы щеч вахт унутмарам.
мяйя башлады ки, онлары цч мин ъиварына салсын... Кабинетдян чыхды. Ещтийат цчцн референтя йахынлашыб
- Ня вахта лазымдыр? сорушду:
- Билирсиз, щярраъларын пайыз мювсцмц артыг башлайыр, - Ханым гыз, Ялювсят мцяллим щарада яйляшир?
эяряк, материал... - Икинъи мяртябя, ики йцз дюрдцнъц отаг.
- Ай киши, вахтыны де. - Чох саь олун, - сюйляйиб гябул отаьыны, сонра да бина-
- Пулу версяниз, еля бу эцндян мян ишя башлайардым... ны тярк етди. Гуш кими йцнэцл иди. Демяк, изтираблардан
Ряйасят мцяллим селекторун дцймясини басды: гуртулмаг цчцн биръя щяфтя дя дюзмяли иди.
- Ялювсят, бир щяфтядян сонра йанына ряссам эяляъяк, Фявваряляр мейданы иля аддымлайырды. Бураны чох севир.
Ялякбяр адында... Бакынын эюзцдцр, санки, бура. Шян, гайьысыз инсанлар
- Эцндцз Ялякбярли. эязиширдиляр, дейиб эцлцрдцляр. Мяркяз хошбяхтляри, уъгар
- ... Эцндцз адында. Она цч мин доллар верярсян. бядбяхтляри топлайыр. Нядянся беля дцшцндц. Одур, ата-
Ряйасят мцяллим азаъыг фасиля вериб дястяйя сюйляди: аналары иля ачыг щавадакы кафедя отуруб йейиб-ичян о зян-

210 211
Сяня инанырам Сяня инанырам

эин ушаглар чох хошбяхтдирляр... Онун Айданы иля Ризваны


ися...
Мцтляг, мцтляг бир щяфтядян сонра ушаглары бура эяти-
ряъяк. Яввял щярясиня бир дяст гяшянэ яйин-баш алар. Сон- 16-ъыЩИССя
ра да эятиряр бу кафейя. Щамбургер, йахуд чизбургер йе-
йярляр, боруъугла «Ъола» ичярляр... Щямид эюзлямя залына нязяр йетирдикдя Игбалы эюрмяди
Ушагларын неъя севиняъяклярини тясяввцр етди, цзцня эц- вя йалныз инди баша дцшдц ки, досту ону гаршыламаьа эял-
лцш гонду. мямишдися, демяли, араларындакы зиддиййят эюрцндцйцн-
Дцшцндц ки, щеч вахт «бундан писи даща мцмкцн де- дян дя хейли дярин имиш...
йил» дяряъясиндя пис олмур. Одур ки, писи чох да пислямяк Щямишя, неъя ки, бурадан Бакыйа учанда ора цчцн да-
лазым дейил. рыхырды, тез чатмаг истяйирди, еляъя дя орадан бура учанда
Ай Аллащ, бюйряйи ня пис аьрыйырды... цряйи учунурду бурадан ютрц...
Анъаг инди бу доьма шящярдя щяр шей она йад эюрцнцрдц...
Буфетлярдян бириня йахынлашыб бир булка вя бир финъан
гящвя алды, булкадан бир аз гопарыб аьзына гойду, гящвя-
ни гуртумлады...
... Эюрясян, Яминя инди нейняйир? Яминя барядя дцшц-
нян кими ичиня илыг щиссляр долду, дярщал Яминяни дяли ки-
ми гуъаглайыб щей юпмяк, юпмяк истяди... Анъаг бунун
мцмкцнсцзлцйцнц баша дцшцб мяйус олду...
Дивардакы ири саатын ягрябляри 12.45-и эюстярирди... Де-
мяли, Бакыда 2-йя галмышды. Щямид щесабламаьа башлады...
Бу эцн сентйабрын 25-и, саат 12.45. Яминяйя айын 28-дя
гайыдаъаьыны билдирмишди... Демяли, саат щесабы иля щесаб-
ласаг... 17 рейси иля учса...
Бейни фикирлярля о гядяр йцклянмишди ки, Яминяни бир дя
нечя саатдан сонра эюряъяйини щесаблайа билмяди вя бу
мяшьулиййятдян ял чякди... Булкадан гопарыб аьзына гой-
ду, гящвядян гуртумлады... Ятрафдакы сарышын адамлара

212 213
Сяня инанырам Сяня инанырам

бахды, щамысы ня гядяр йад идиляр... Вя бу йадларын ичиндя Бакы ила баглы передача гедирди, киши Бакыны горенде повер-
Игбалын, диэяр щямйерлиляринин, иш йолдашларынын олмасыны те, танымады. Деди, шещер неъе гозел олуб. Как будта Ав-
хатырлайыб азаъыг йцнэцлляшди... ропанын сентридир. Меним сизин президент да чок хошума
...Саат 13.07 иди. Вахты бош йеря итирдийини баша дцшцб гелир. Генъдир, енергичнидир...
дипломатыны эютцряряк такси дайанаъаьына доьру ирялиляди. Лйуда щараса чыхды, эяляндя деди ки, Игбал эялиб, йерин-
Евя эедиб машыныны эютцрсцн, йохса бирбаша иш йериня дядир.
эетсин? Йох, вахт итирмяк олмазды. Щямид гапыны ачыб ичяри кечди. Игбалын цзц тцклц иди.
Эюзляринин гызартысындан йухусуз вя йорьун олмасы били-
*** нирди...
40 дягигядян сонра такси доггузмяртябяли йашайыш евля- Айаьа дурмадан: - Чох шцкцр! - деди Игбал. Щямид йа-
риндян биринин гаршысында дайанды. Щямид сцрцъцнцн пу- хынлашараг онунла гуъаглашыб юпцшмяк истяди. Анъаг Игба-
луну вериб дцшдц, 8-ъи блока дахил олду. Биринъи мяртябя- лын йериндян дурмаг фикри йох иди.
дяки, цзяриня ««Малое предприйатийе «Азери» (««Азяри» - Ня олуб сяня? - Щямид сорушду.
кичик мцяссисяси») йазылмыш гапынын зянэини басды. Гапы- Игбал : - Мяня йох, ня олубса, сяня олуб, - деди.
нын ачылмасы иля: Щямид эярэинлийи азалтмаг истяди:
- Урра! Гамид Субханович гелди! - дейян гызын юзцнц - Йахшы, йахшы. Мяни гаршыламадын, ейби йох. Эцнащын-
онун цстцня атмасы бир олду. дан кечирям. Даща цстцмя налйот нийя еляйирсян?
Щямид ону гуъаглайан Лйуданын йанаьындан йцнэцлъя Игбал юзцнц щеч ъцр яля ала билмирди:
юпцб дярщал Игбалы сорушду. Лйуда Игбалын бурада олма- - Евлянмисян, щалал хошун. Кимдир сянин арвадыны ялин-
дыьыны, йарым саата эяляъяйини сюйляди, она чай сцзцб вер- дян алан. Интящасы, иши тулламаг олмаз ахы. Кефини чякдин
ди, эюзцндя мараг ифадяси сорушду: цч эцн, беш эцн... Даща бясдир дя. Эял ишлярини гайдайа
- Бакыда не вар, не йок? сал, сонра йеня эет арвадынын йанына.
Бу офисдя Щямидин ейнини ачан шейлярдян бири дя кати- Щямид щисс етди ки, юзцндян чыхыр:
бясинин азярбайъанъа данышмасы иди. Юзц дя ъями ики айын - Ей, бура бах. Аьзыны ачыб йекя-йекя ня эялди даныш-
ичиндя Лйуда дилимизи юйрянмишди... ма... Йохса...
Щямид чайы ичя-ичя: - Бюйцйцр вя инкишаф едир бизим Ба- Игбал айаьа дурду:
кымыз, - сюйляди. Лйуда она йахын отурду: - Ня йохса? Йохса нейнийярсян мяня? Бялкя, вурарсан
- Гамид Субханович, меним атам совет девринде ком- мяни?
сомолун линйасы ила Бакыда тез-тез олуб. О гун ПТП-дан Щямид онунла бурун-буруна дайанды:

214 215
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Вурарам, лап о йана да кечярям. (Йох, беля ишлямяк олмаз), - дейиб айаьа дурду, йеня дя
Онларын сясляринин тонундан мцбащися етдиклярини баша Игбалын отаьына гайытды.
дцшян Лйуда отаьа кечди: - Бу, ня ъцр ишдир, бунлар апарыблар? Нийя о бойда рягям
-... Ушаглар, гуртарын далашмагы. Игор, Гамид Субхано- салыблар документасийайа? Бяс сян щара бахырсан? Щеч ол-
вич узун разлукадан сонра йена гелиб... маса, эялдийин эцндян бу йана гоймаздын, беля елясинляр.
Сонра Щямиддян сорушду: Игбал сифятиндя гязябли ифадя сюйляди:
- Гамид Субханович, сизе йена чай верим? Йохса кофе? - Нейлямялийям ки? Сян орда кефини чякирсян, мян дя
Щямид ялляри яся-яся сигарет йандырды, башыны булады. бурда...
Сонра катибясиндян мцщасибини сорушду: Щямид онун сюзцнц кясди:
- Зинаида Петровна щаны? - Бура бах, мумла! Сяня ня суал верирлярся, она ъаваб вер.
- Оз отагында. - Сян мумламалысан, мян йох.
- Юз отаьында? Щямид щисс етди ки, даща сябри галмайыб. Йумруьуну
Щямид Игбалын отаьындан чыхыб дящлизля сона гядяр эет- дцйцнлц щалда сахлайыб додаьыны эямиря-эямиря деди:
ди, гапысына «Бухгалтерийа» («Мцщасибат») йазылмыш ота- - Бура бах. Биз нечя илин досту олмушуг. Нечя пуд чюряк
ьын гапысыны дюйцб ичяри кечди. кясмишик. Мяни мяъбур етмя ки, сянинля дцшмян олум.
- Здрасти, Зинаида Петровна (Салам, Зинаида Петровна). Игбалын эюзляри долмушду:
Яндамлы, йашлы гадын ейняйини эюзцня сыхыб хейли она - Ахы няйя эюря щяр шей беля олмалы иди? Налог бир тя-
бахды, бирдян бядяниня йарашмайан ъялдликля йериндян сыч- ряфдян, рекетляр бир тяряфдян... Айда он мин доллар бири,
райыб Щямиди гуъаглады: беш мин дя о бири мяня тас гойуб. Бу йандан да облиспол-
- Ой, Субханович прийехал (Сцбщанович эялди). ком бизя обйом вермир. Эюз эюря-эюря банкрот олуруг.
Щямид хош-бешдян сонра ондан ийул вя август айларынын Трудовой соглашенийайнан ишлятдийимиз таъик фящляляря дя
мцщасибат сянядлярини алыб эюз йетирди. Сентйабр айынын бу йцз миндян йухары боръумуз йыьылыб. Ахы мян сяндян не-
эцня гядярки сянядлярини дя вярягляди. Гадына суал верди чя дяфя хащиш елядим ки, эял ишляри гайдасына гой, сонра
ки, няйя эюря эюрцлян бцтцн ишлярин щяъми сянядляшдирилиб? эет. Бцтцн йайы эедиб отурмусан Бакыда. Ахы бу ит ушаьы
Ахы нятиъядя, аз гала, эялирин щамысы верэиляря эедиб. рекетляр дя, о кюпякоьлу Марков да сянинля иш эюрцр. Бял-
Гадын Верэи Назирлийинин йохламаларындан, онлара вери- кя, сяня пул лазым дейил, анъаг мян пулуму чюля атмамы-
лян санксийалардан сюз ачды. Тапшырыгларын мцавин Вера шам. Мян сянинля шярикям. Бойнума ня иш дцшцр, еляйи-
Павловнадан эялдийини билдирди. рям. Анъаг сян щяр шейи мящв етдин.
Щямид сигарет чякя-чякя: - Нет, так нелзйа работат Игбал юзцнц аьламагдан эцъля сахлайырды.

216 217
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид онун бу щалыны эюрцб йумшалды, цряк-диряк вер- Щямид онун ардынъа: - Дейясян, нуш олсун сюзцнц щя-
мяйя чалышды: ля юйрянмямисян? - сюйляйяндя Лйуда цзрхащлыгла эцлцм-
- Йахшы, йахшы. Мысмырыьыны саллама. Эялмишям, цч эц- сяйиб деди:
ня щяр шейи йолуна гойуб эедяъям. - Уже ойрендим. Нуш олсун!
Игбал йазы масасынын долабыны ачыб няся щяб эютцрдц, Щямид чайын сойумасыны эюзлямядян исти-исти ону ичмя-
аьзына гойду. Масанын цстцндяки сойумуш йарымчыг чайы йя башлады. Саат 4-я ишлямишди. Мядясинин ширя ифраз етмя-
гуртумлады: синдян бярк аъдыьыны щисс едирди...
- Анъаг цмид Иринайадыр. Эет, онунла эюрцш. Гой ата- Телефон зянэ чалды.
сына десин, бизи ращат бурахсынлар. Телефончу гыз:
Щямид юз кабинетиня кечди. Ичярини башдан-айаьа гядяр сц- - Ваш номер не отвечает (Сизин нюмря ъаваб вермир), -
зцб: - Щя, достум, эюр ня вахтдыр, сяни эюрмцрям, - деди. деди.
Креслосуна отуруб ращатланды. Кабинет сойуг иди. Се- Щямид щисс етди ки, йеня дя ясябиляшир.
лекторун дцймясини басды. Лйуда ичяри кечди. - Бу, щарада ола биляр?
- Лйуда, сиздя, сюзцн ясл мянасында, гышдыр. Кабинети Башына гара-гара фикирляр эялди. Сонрадан тясялли тапды
исит вя мяня чай эятир. ки, йягин, Яминя дарыхдыьы цчцн анасыэиля чыхыб...
Лйуда: Телефон нюмряляри йазылмыш китабчаны ачды. Марковун
- Бу дагига, - дейиб електрик гыздырыъысыны ишя салды вя нюмрясини тапды.
кабинетдян чыхды. - Ало, девушка, мне господина Маркова (Ало, ханым
Щямид шящяр телефонуну эютцрцб зянэ етди: гыз, мяни ъянаб Марковла бирляшдирин).
- Девушка, свижите менйа с Баку. Срочно (Ханым гыз, - А кто йево спрашивает? (Ону ким сорушур?)
мяни Бакы иля ъалайын. Юзц дя тяъили). - Ето Гамид Аббасов. Председател Азери (Бу, Щямид
Сонра дястяйи гойуб йеня дя Яминя барядя дцшцндц. Аббасовдур. Азяринин сядри).
Еля бил, нечя илляр иди ки, Яминяйя щясрят галмышды... Цря- - Минуту падаждите (Бир дягигя эюзляйин).
йи учунурду. Бу дягигя бцтцн няйи вардыса, щамысыны Бир аздан дястякдян хырылтылы киши сяси эялди:
Яминя иля олмагдан ютрц гурбан верярди... - Ну давай, Азери, выкладывай, что там у тебйа? (Щя,
Лйуда финъанда чай, дилимлянмиш лимон вя шоколад эя- Азяри, де эюрцм, ня мясялядир?)
тириб масанын цстцня дцздц: Щямид чохдан бяри Бакыда олдуьу цчцн онунла эюрцшя бил-
- Прийатного аппетита, (нуш олсун) - дейиб кабинетдян мядийиня эюря цзрхащлыг етди, йени тятбиг едилян верэи сийа-
чыхмаг истяди. сятиндян наразылыьыны билдирди, онлара юэей мцнасибят эюстя-

218 219
Сяня инанырам Сяня инанырам

рян апараты гынады. Рекетлярин ял-гол ачдыьыны гейд етди. Мар- цстц йазысыз гара бир видеокасет тапыб чыхартды. Отаьын га-
кову хейли тярифляди. Ону йеня дя яввялки кими юз «крышалары» пысыны ичяридян баьлайыб касети видеомагнитофона салды.
щесаб етдийини сюйляди. Анъаг Марков мяшщур «Времена не Дябдян дцшмцш видеомагнитофону мящз бу касетя эюря
те, нравы поменйалис» (инди башга замандыр, щяр шей дяйишиб) сахлайырды... 15 йашы олан бу касет бир-бириня сармашмыш
мясялини чякди. Билдирди ки, верэинин щаггыны мцтляг вермяк шяхсляри кейфиййятсиз эюстярирди... Стоп. Узунайаглы, гара
лазымдыр. Рекетлярин онун сялащиййятляриня дахил олмадыьыны гыврым сачлары олан азйашлы гыз сойунмаьа башлайыр...
деди. Йоллары асфалтламагла мяшьул олан тяшкилатлар арасында Щямид пултун дцймясини басыб порно гящряманыны
бюйцк рягабят йарандыьыны гейд етди. Щямиди баша салды ки, «пауза» вязиййятиндя сахлады. Чцнки бир гядярдян сонра о
«Азяри»йя иш веря биляр. Анъаг щяр айрылан бир милйон рубл- эюзяля мцяллим «тяъавцз» едяъякди. Щямид гызын щямин
дан 750 мини онлара чатасыдыр. Щямид ня гядяр ялляшдися дя, вязиййятини эюрмяйи юз шяниня сыьышдырмырды...
бу бюлэцнцн гейри-реал, эцлмяли бир бюлэц олдуьуну она ба-
ша сала билмяди... Беля чыхырды ки, 1 милйон манатын 500 ми- ***
ниня йер асфалтламалыдыр, йердя галан пулун да цстцня 250 Ирина онун эялишиня хцсуси щазырлыг эюрмцшдц. О, гапы-
мин гойуб Маркова вермялидирляр? Дястяйи йериня гойуб яся- даъа Щямидя сарылды, ону юпцшляря гярг етди.
бини даьытмаг цчцн сигарет йандырды. Баша дцшдц ки, бурда Ичяри кечдиляр. Тябии ки, Ирина евдя тяк иди, баъысыны атасы-
олсайды, базара тязя адамларын эирмясиня, Марковла арала- эиля эюндярмишди. Дящлиздя йеня юпцшмя сящняси давам ет-
рында бу учурумун йаранмасына имкан вермязди... ди. Щямид бура конкрет иш цчцн эялмишди. Одур ки, Ирина-
Сонра Иринайа зянэ едиб ахшам саат ондан сонра онла- дан рядд ъавабы алмамаг цчцн рола эирмяли иди... Кюнцлсцз
ра эяляъяйини билдирди... дя олса, Иринаны юпцр, онун цчцн дарыхдыьыны билдирирди...
Иринанын лцкс йатаг отаьыны, мави абажурун ичяридя йа- Сцфря архасына кечмямиш Щямид мобил телефонуну чыха-
ратдыьы интим дцнйаны, онун аьаппаг бядянини, адама ми- рыб кодла Бакыны йыьды. Бу дяфя дя нюмря ъаваб вермяди.
силсиз ращатлыг эятирян ванна отаьындакы ъакузисини хяйалы- Саат 11-я ишлямишди... Щямид щеч ъцр юзцнц яля ала бил-
на эятирди вя дярщал да Яминя эялиб эюзцнцн юнцндя дур- мирди. Ахы артыг эеъя иди. Дейяк ки, Яминя дцкана эедиб
ду. Йох... Цряйи партлайырды Яминядян ютрц... Хцсусиля дя чюряк ала билярди, анасыэиля чыха билярди, щяйятя дцшцб гон-
ки, Новханыдакы баь евляриндя ъан дясмалына бцкцлц щал- шуларла сющбятляшя билярди... Анъаг бу вахта кими йох
да щамамдан чыхан Яминянин йарычылпаг бядяни эюзцнцн ахы... Гысгандыьы цчцн она мобил телефон алмамышды. Инди
габаьындан эетмирди... бунун алтыны чякирди. Мобил телефон олсайды, ев телефонун-
Ъялд йериндян дурду. Китаб шкафынын ашаьы долабларыны дан фяргли олараг Яминя ону цстцндя эяздирдийиндян, ара-
ачыб орадакы журналлары, видео вя аудиодискляри алт-цст едиб ларындакы ялагя итмязди...

220 221
Сяня инанырам Сяня инанырам

Йейирдиляр, ичирдиляр, рягс едирдиляр. ... Зянэ едиб Бакыйа билет сифариш верди. Инди ону йалныз
Ирина ону сойуглугда гынайыр, фикринин башга йердя, да- биръя шей марагландырырды: Вахтындан тез евя эетмяк,
ща дягиги, арвадынын йанында олдуьуну тез-тез цзцня ву- Яминяни гяфилдян йахаламаг...
рурду. Щямид щисс едирди ки, ишинин ющдясиндян эяля бил- Пивя шцшясини башына чякди. «Щолстен» онун ян чох бя-
мир. Бир аздан Ирина щамама эириб чыхды, ону да сойун- йяндийи пивя иди. Ишя бах, Ирина буну унутмайыб, онун
дуруб щамама салды. цчцн мящз «Щолстен» алыб... Щисдя гурудулмуш хярчянэи
Щямид, санки, бир робот иди... Щеч юзцндя-сюзцндя де- дя йаддан чыхармайыб...
йилди. Бир анда Щямид щяр шейи унудуб цзцгойлу йатаьа
Нящайят, байагдан Щямиди ян чох горхудан ан эялиб узанмыш Иринайа миннятдарлыгла бахды. Йахынлашанда ону
йетишди. Онлар йатаьа эирдиляр. Ирина ону ъуша эятирмяк мцрэцляйян эюрдц. Йун адйалы эютцрцб гызын чылпаг бядя-
цчцн дяридян-габыгдан чыхды. Анъаг Щямид щеч ъцр юзц- нини юртдц.
нц мяъбур едиб гыза йахын дура билмирди... Сонра юзц дя узанды, тавана баха-баха сигарет йандыр-
Ирина щюнкцря-щюнкцря йатагдан дурду, сярхош ядайла ды. Дцшцнмяйя башлады... Демяли, Яминя дя анасы, баъысы
она: кими позьун имиш... Демяли, щавайы йеря демирлярмиш ки,
- Казйол, беги к свайей жене (Гач юз арвадынын йанына), анасына бах, гызыны ал...
- деди. Ахы няйи йох иди Яминянин? Няйи чатышмырды?
Щямид пярт щалда она бахды, йатагдан дуруб шящяр те- Щямид чякиб гуртардыьы сигаретин кютцйцнц синясинин
лефонуна йахынлашды. Йеня Бакыны сифариш верди. Телефончу цстцндяки кцлгабйа басды. Йенисини йандырды. Щисс етди ки,
гыз сюйляди ки, телефонунуз ъаваб вермир, эюрцнцр, евдя ялляри ясир...
щеч ким йохдур. Йеня дя Яминяни баь евинин йарыгаранлыг отаьында Няр-
Щямид саата бахды, 2-йя ишлямишди. минянин оьланы иля бир йатагда тясяввцр етди. Оьлан юзцн-
Эюзцнцн габаьына Яминяни бир вахт Нярминяни эюрдц- дян разы щалда эцлцмсяйирди: «Ну как, понравилос?» Ями-
йц баь евинин щямин йарыгаранлыг отаьында башгасына сар- ня ися эюзляри йарыйумулу, додаглары йарыачыг щалда, синя-
машан эятирди. Оьлан сорушурду: «Ну как, понравилас?» си сцрятля галхыб еня-еня узаныглы галмышды...
Яминя дя ъаваб верирди: «Ты великолепен». Щямид Яминянин бу хошбяхт щалыны эюряндя олдугъа се-
Щямид дяли кими олмушду: «Йох, йох, йох!» - дейиб гыш- винярди... Вя инди онун бу щалы иля башгасыны севиндирдийи-
гырды. Сонра дивары йумругламаьа башлады... ни аьлына эятирдикъя дяли олурду...
Саатын ягрябляриндян, еля бил, даш асылмышды... Эюрясян, Яминя щарада йыхылырды башгаларынын алтына?
Онлар еля аьыр-аьыр ирялиляйирдиляр ки... Машында, саунада, йохса...

222 223
Сяня инанырам Сяня инанырам

Дайан, дайан... Бирдян Щямид йериндян дик атылды. - Башга шейи сян истяйирсян. Мяня вурдуьун зийана эюря
Яминяни гачырдыьы эцн дцшдц йадына. Машын доланбаъ йол- сянин ганыны беля ичмяйя щазырам. Сян кишилик етмядин. Ин-
ларла ирялиляйяндя Яминя она демишди: «Бу йолу таныйы- ди юзцндян кцс.
рам, Новханы баьларына эедир»... Щямид йатагдан дик атылды:
Онда о, эуйа, орада гощумларынын баьларынын олдуьуну бил- - Игбал, Аллаща анд олсун, сяни парчалайарам.
дирмишди. Демяли, алдатмышды. Еля, йягин, Нярминяйля оьланы ... Игбал кяскин сюйцш сюйдц. Сонра рабитяни кясди. Щя-
эюрцшян щямин баь еви Яминянин эюрцшляринин дя шащиди иди... мид ямялли-башлы ясябиндян титряйирди. Ня гядяр Игбалы йыь-
Йягин, о баь евини позьун баъыларла эюрцшмяк цчцн ки- дыса, о, телефону эютцрмяди. Башыны сойуг суйун алтына
райяйя эютцрмцшдц о оьлан вя йа бир гейриси... салды, азаъыг тохдады. Инди ону йалныз биръя шей мараглан-
Щямид дяли кими отагда вар-эял едир, юзцнц топлайа бил- дырырды. Сящяр тез ачылсын. О, щяр ики дцшмяни иля сабащ
мирди... щагг-щесаб чцрцтмяли иди. Ишя бир бах. Бир ай яввял онун
Мобил телефону зянэ чалды. Ани олараг саата бойланды. Цч ян йахын, ян язиз адамлары олан Яминя иля Игбал инди бир
тамам иди. Эеъянин бу вахтында, эюрясян, ким оларды... нюмряли дцшмянляриня чеврилмишдиляр...
Игбал иди. Онун Ирина иля эюрцшцнцн нятиъясиндян ниэа- Ейвана чыхды. Эеъя олса да, кцчяляр ишыглы иди.
ран галмышды... Бу ейвандан Исет чайына эюзял мянзяря ачылырды. Щями-
- Ня олду? шя Иринаэиля эяляндя бу мянзярядян бюйцк зювг аларды.
Щямид ичини чякди. Чай бойунъа рянэбярянэ ишыглар йаныб-сюнцр, кафеляр-
- Щеч ня. Алынмады. дян, яйлянъя мяркязляриндян эянълярин эцлцш сядалары, ща-
- Нийя? беля шян мусиги сясляри эялирди.
- Яшши, алынмады да. Анъаг инди Щямид кей кими иди. Санки, щеч ня эюрмцр-
дц... Биръя дцшмянляри иля щагг-щесаб чяксяйди...
Игбал азаъыг сусдугдан сонра сясинин тонуну галдырды:
- Щямид, сян мяни банкрот елядин. Мян йеня эюзляйир-
***
дим ки, бялкя, ишляри йолуна гойарсан. Гоймадын, юз ишин-
Сящяр ачылан кими Иринаэилдян чыхды. Гызы ойатмаьа лцзум
дир. Мян Азяридян ял чякирям. Явязиндя щипермаркетдян
билмяди... Йеня эютцр-гой етди. Эедиб юз машыныны эютцрсцн,
дя сян ял чякирсян...
йохса эютцрмясин? Онсуз да ахшам чыхыб эедясидир, бир
Щямид аъы-аъы эцлцмсяди:
эютцр, бир гайтар йериня гой... Такси тутуб мцяссисяйя эял-
- Ня бош-бош данышырсан? Биз шярикик. Хейря дя, зийана
ди. Сянядляри габаьына дцзцб хейли эюздян кечирди.
да. Азяри банкрот олуб, зийан икимизя дя дяйиб. Щипермар-
Бир аздан Лйуда эялди. Онун беля еркян ишя чыхмасын-
кет нийя сянин олмалыдыр? Башга шей истямирсян?
дан хейли тяяъъцблянди... Лйуданын ардынъа Зинаида Пет-

224 225
Сяня инанырам Сяня инанырам

ровна да эялди. Щямид мцщасибдян хащиш етди ки, бцтцн Ичиндя чюрякдян тутмуш автомобиляъян - щяр шей сатылырды.
сянядляри сащмана салсын. Тякъя бу йери алмаьа, бу нящянэ бинаны уъалтмаьа Щя-
Сонра мцяссисянин вякилиня зянэ етди. Ондан мцяссися- мидэил пулун пул вахты ики милйон йарым гоймушдулар.
нин ляьви проседуруну сорушду, щансы сянядлярин лазым ол- Эцндялик дювриййяси 50 мин доллара йахын олан щипер-
дуьуну юйрянди. маркет щяр эцн онлара 7-8 мин доллар хейир эятирирди.
Вахт кечир, Щямидин щяйяъаны да артырды. О, Игбалла ола- Щямид дцшцндц ки, яъяб иштащасы вар имиш Игбалын. Йах-
ъаг эюрцшц, ону неъя вураъаьыны детал-детал эюзцнцн га- шы дейир ки, щипермаркетдян ял чяк...
баьына эятирирди. Игбал неъя йыхылаъаг, цз-эюзцнцн ганыны Такси тутуб щипермаркетя йолланды. Сатыш салонунда ий-
силя-силя она неъя йалвараъаг... ня атсайдын, йеря дцшмязди. О, алыъыларын бол олмасындан
Арада бир нечя дяфя евя зянэ вурду. Яминя телефона ъа- бир мямнунлуг дуйуб инзибати сектора адлады, директорун
ваб вермирди ки, вермирди. отаьына доьру ирялиляди. Директор йерли сакин иди. Али тящ-
Эцнорта олду, анъаг Игбал эялмяди. Щямид лап наращат сили варды. Щямид ону бура тяйин етмямишдян яввял о, Иг-
олмаьа башлады. Ахшам саат 20:30 рейси иля о, Бакыйа уч- тисад Институтунда дярс дейирди.
малы иди. Демяли, ахшама кими мцтляг Игбалла щагг-щеса- - Ну вот и йа, Пйотр Николайевич (Бу да мян, Пйотр Ни-
бы чцрцтмяли иди... колайевич)!
Эюрясян, яълаф щардадыр? Директор дуруб онунла сямими эюрцшдц. Щям дя сифя-
Щямид эцман елядийи бир нечя йеря баш чякди. Йох, Иг- тиндя тяяъъцб ифадяси вар иди. Щямид бу ифадяни дярщал сез-
бал йаьлы яппяк олуб эюйя чякилмишди. Мобил телефонуну да ди: - Что случилос (Ня олуб)? - дейя сорушду.
сюндцрмцшдц... - А, Игорйок утром сказал что вы болше не прийедити (Игор
Мяиш кишийя зянэ вурду, Игбалын атасына. Сорушду ки, сящяр деди ки, сиз бир даща эялмяйяъяксиз).
оьлун щардадыр? Кишинин: «Сян дцз йолда дейилсян, Игбалы Бу сюздян Щямидин далаьы санъды. Сящяр-сящяр Игбал
да батырмаг истяйирсян», - демясиндян баша дцшдц ки, Иг- бура эялиб бу сюзц демишдися, демяли...
балын дцшмянчилийи чох дяриня ишлямякдядир. Ъялд директору сорьу-суала тутду. О, фикриндя йанылма-
Бирдян Игбалын дцнянки сюзляри дцшдц йадына: мышды. Игбал накишилик етмишди. Щямиддян хябярсиз бир
- Мян Азяридян ял чякирям. Явязиндя щипермаркетдян нечя саатын ичиндя маьазаны сатмышды...
дя сян ял чякирсян. О вахт «Азяри» кичик мцяссисясинин тясисчиси Щямид ол-
Щямид истещза иля эцлцмсяди. Юз-юзцня: - Щя, баша дцш- дуьундан, разылашмышдылар ки, щипермаркет дя Игбалын ады-
дцм. Сян, йягин, ордасан, - деди. на олсун. Анъаг онлар шярик идиляр, ян ясасы да дост идиляр.
Щипермаркет шящярин, эедиш-эялишин ян эур олан йериндя Щямид щеч аьлына эятиря билмязди ки, щачанса Игбал бу ъцр
- «1905-ъи ил мейданы»нын щяндявяриндя уъалдылмышды. накишилик едяъяк...

226 227
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид директордан щипермаркети алан шяхсин телефонуну алыб Игбалын сясини ешитди, гязябини боьа билмяди, ону дойун-
дярщал она зянэ етди, онунла эюрцшмяк истядийини билдирди. ъа сюйдц, сонра ися деди:
20 дягигядян сонра онлар «Рус» кафесиндя цзбяцз яйля- - Игбал, йа эял эюрцшяк, сяккиз йцз ялли минин йарысыны
шиб кофе сцфрясиндя сющбятляширдиляр. Бу шяхсин ады Никита хошлугла вер мяня, бунунла да цзцлцшяк, йа да йерин ди-
иди, 2 ъанэцдяни иля эялмишди. биндя дя олсан, сяни тапаъам, ондан сонра петухлуьу гя-
Щямид она вязиййяти олдуьу кими баша салмыш, ясл щяги- бул едиб арвад палтары эейяссян.
гяти билдирмишди. Гейд етмишди ки, щипермаркетин ясл сащи- Игбал саат 7-йя «Йужный» («Ъянуб») щотелинин «Б» кор-
би одур. Игбалын, садяъя, ады эедир. пусунун архасында она эюрцш тяйин етди.
Никита дювлят нотариусунда тясдиглянян сянядляри чыха- Щямид Игбалла данышандан сонра нисбятян йцнэцлляшди.
рыб эюстярди. Билдирди ки, овъунун ичини ийлямяйиб ки, ясл Архайын иди ки, пулу ондан ала биляъяк...
«хозейинин» ким олдуьуну билсин. Цмумиййятля, Щямиди Сящярдян башы «бу кюпякоьлуна гарышдыьындан, о кюпяк-
садялювщлцкдя гынады. Сонда да билдирди ки, Игбала 850 гызыны унутмушду...» Йеня еви йыьды, Яминя дястяйи
мин доллар пул вериб. О ки галды диэяр мясяляляря, гой эе- эютцрмяди. Вя нядянся онда 100 фаизлик яминлик йаранды
диб онлары Щямид Игбалла щялл етсин. ки, Яминя бу эеъя киминляся щарада йатаъагдыса, Игбалы
Щямид сянядляря эюз эяздирди. Никита дцз дейирди, щяр тапдыьы кими ону да тапаъагды...
шей доьру-дцрцст иди. Башында кцт аьры вар иди. Саат 7-йя щяля бир саат йарым
Ащ чякди: галмышды...
- А што мне делат (Бяс мян ня едим)? Бир гядяр кцчялярдя вейиллянди. Щавада сазаг вар иди.
Никита айаьа дурду, сянядляри ъибиня гойуб чийинлярини Юмрцндя папаг эейинмяйян Щямид илк дяфя башында па-
чякди. Сонра: - Убей етово гада (О алчаьы юлдцр), - дейиб паг олмасыны арзулады. Щям сойуг, щям дя аьры башыны
столун цстцня бир каьыз парчасы туллады. Кафенин чыхышына кейляшдирмишди.
доьру эетди. Ъанэцдянляри дя онун далынъа йолландылар. - Бу щалда разборкайа эетмяк олмаз.
Йалныз инди, бах, бу анда Щямид мясялянин ня гядяр Бу фикир аьлына батды. О, кцчя бойу дцзцлмцш кюшклярин би-
ъидди олдуьуну дярк етди. О, эюз эюряси бцтцн варидатыны риндян аь нахышлы гара рянэдя тохунма папаг алыб башына ке-
итирирди... чирди. Эцзэцдя юзцня бахды. Еля бил, тамам башга адам иди...
Никита туллайан каьыздакы хятти дярщал таныды. Игбал юз - Щеч о кюпякоьлу да мяни танымайаъаг...
адыны вя бир телефон нюмряси йазмышды... Демяли, нюмряси- Цряйиндя Игбала пис-пис сюйцшляр етди, сонра гапысына
ни дяйишмишди. «Пелменнайа» («Дцшбяряхана») сюзляри йазылмыш йемяк-
Телефонунун нюмря эизлятмяк шифрясини йыьыб дярщал щя- ханайа эирди. Гаймагла дцшбяря вя бир шцшя араг сифариш
мин нюмряйя зянэ етди. верди. Дойунъа йеди, араьы да йары етди...

228 229
Сяня инанырам Сяня инанырам

«Йужный» щотели бура йахын иди. Одур ки, 7-йя 15 дяги- - ... Может он? (Бялкя, одур?)
гя галмыш йемякханадан чыхыб таксийя яйляшди. - ... Да нет. Он шапку не носит (Йох, о, папаг эейин-
Саат 7-йя 4 дягигя галмыш Щямид щотелин «Б» корпусу- мир).
нун архасында иди. О, сигарет чякя-чякя эязишир, Игбалы эюз- Щямид бу сюзляри ешитди. Щямин адамлар ня гядяр пычыл-
ляйирди... ты иля данышсалар да, сясляри ешидилирди...
«Гярибядир, инсан пула эюря щяр ъцр ъилдя эирир, досту- - А где же етот сукин сын? Мы же десйат штук должны за-
на дцшмян кясилир... Кимя етибар вар бу дцнйада?» рабатыват (Бяс бу кюпякоьлу щарда галды? Биз он мин дол-
Игбалла кечян хош эцнлярини хатырламаьа башлады... Эюр лар газанмалыйыг ахы).
бир неъя йахын олмушдулар... Араларындан щеч су да кеч- - Йа на нево ваапше разазлилсйа. Йесли требовали избит до
мирди... инвалидности, етово азика йа навернйака после етой злости
Бир гядяр аралыда, аьаълыгда ики няфяр гара эюдякъяли убйу (Мян она лап ясябиляшдим. Сифариш етмишдиляр ки, бу
шяхс дя вар иди... Онлар тез-тез саата бахыр, кимися эюзля- азярбайъанлыны шикяст оланаъан дюйцн, анъаг бу ясябдян
йирдиляр... Кцчя диряйиндян дцшян ишыгда онларын щяр бир сонра, чох йягин ки, ону юлдцряъям).
щярякятини сезмяк олурду. Щямидин бядяниндян бир эизилти кечди... Ня гядяр ки,
Саат 8-я 5 дягигя ишлямишди. Игбал щяля дя йох иди... муздлулар дуйуг дцшмямишдиляр, сцрятля орадан узаглашды.
Щямид байагкы фикирляри бир даща бейниндян кечирди. Демяли, Игбал шимали гафгазлылара пул вериб ону шикяст елят-
Эюр бир, бу кюпякоьлу бешъя дягигяйя мцштяри дя тапды, дирмяк истяйирмиш...
обйекти дя сатды, сянядляри дя дцзялтди... Демяк, хяйанят Ялини башындакы йун папаьа чякди. Ону хилас етмишди бу
онун ъанында чохдан вар имиш. Чохдан план ъызыбмыш ки, папаг...
щипермаркети сатыб пуллара сащиб олсун. Йох, 10 дягигя дя Инди тезъя аеропорта чатмаг лазым иди. Йохса тяййаряйя
кечди, Игбал эялмяди. Щямин ики шяхс дя наращат идиляр. эеъикярди...
Дейясян, онларын да адамы эялмирди. Онлар щярдянбир Щя-
мидя сары бахырдылар. Щямид няйя эюряся онлардан шцбщя- ***
лянди, эизлинъя онлара эюз гоймаьа башлады. Эеъя саат 2-йя ишлямишди. Евляринин блокуна эирди. Мо-
Лящъяляриндян шимали гафгазлылара бянзятди онлары. Дц- бил телефонуну чыхартды, ев нюмрясини йыьды. Сонра: «Ля-
шцндц ки, Аллащ билсин, кимин евини йыхмаьа щазырлашырлар... нят шейтана», - дейиб ялиндяки Русийада ишлятдийи телефону-
Игбалын нюмрясини йыьды. Телефон ъаваб вермяди. Лап ну ъибиня гойду, о бири телефону чыхартды. Евин нюмрясини
ясябиляшди. Йяни доьруданмы, бу кюпякоьлу эялмяйяъяк? йыьды. Дястяйи эютцрян олмады.
Еля йердя дайанды ки, щямин ики няфярин данышыгларыны Ачары ачар йериня тахыб бурду. Мящз бу анда индийя ки-
айдан ешидя билсин. ми дцшцнмядийи бир шей барядя дцшцндц: Яминяни садяъя,

230 231
Сяня инанырам Сяня инанырам

бошамагла кифайятляня билярдими? Йох, щеч вахт бу наки-


шилийи гябул едя билмязди. Юлдцрмялийди ону. Юзц дя хцсу-
си гяддарлыгла...
Гапыны ачыб ичяри эирди. Айаггабыларыны сойунмадан йа- 17-ъиЩИССя
таг отаьына кечди, гаранлыгда ишыг дцймясини тапыб басды.
Ишыг йанды. Яминя йох иди. Йалныз аьры вар иди. Дящшятли, язаблы бир аьры. Аьры гур-
таран йердя ися, санки, юлцм дайанмышды. Бу ан о, юлцмцн
рянэини дя эюрцрдц. Ал-ялван рянэ чаларларында иди. Сары,
ачыг-йашыл, нарынъы...
Эцндцз хястяхананын таванына бахды. Аьаппаг таван
аьаппаг диварларла вя цстцндяки аьаппаг йорьанла бир
там тяшкил едирди...
Сонра ону йатагдан эютцрцб ачылы вязиййятдя олан крес-
лода отуртдулар. Щемодиализля ганыны тямизляйирдиляр. Тибб
баъысы йанында дуруб системдя эедян просеси изляйирди...
Яслиндя, чохдан хястяханада йатмалы иди. Аьрылар ону
чох инъидирди. Сонунъу дяфя йеня дя буэцнкц кими ону тя-
ъили тибби йардымла евдян эятиряндя щяким мцайинядян
сонра башыны йеллямиш, Цлкяря демишди:
- Баъы, йолдашынызда кяскин бюйряк чатышмазлыьы вар. Онун
бюйряйинин су, азот вя електролит мцбадиляси гисмян позулуб.
Цлкяр щычгырмышды:
- Доктор, еля биз аиля гурандан щямишя дейир, бюйряйим
аьрыйыр. Анъаг инди лап приступ чякирди, баьырырды. Еля чох
ичян дя дейил. Мян юзцм дя тибб баъысыйам, анъаг щеч бун-
дан баш ачмырам. Бяс бу хястялик нядяндир?
- Бу, бир чох сябяблярдян ола биляр. Мян даща чох ким-
йяви мящсулларын, зящярин токсик тясирини щисс едирям. Йол-
дашыныз нячидир?

232 233
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ряссам. Эюзлярини йумду. Чох щалсыз иди. Нечя эцнцн йухусуз-


- Мян дедим, бялкя, кимйачыдыр. луьу да юз сюзцнц дейирди, эюзляри гапанырды...
Бу йердя Эцндцз сющбятя гарышмышды: ... Щисс етди ки, хейли мцрэцляйиб. Палатадан сясляр эя-
- Доктор, мян мцхтялиф кимйяви маддялярдян рянэ алы- лирди. Щяким иди, Цлкярля данышырды:
рам. Ишимдя, щятта хлордан, мангандан да истифадя едирям. - Ханым, билирсиниз ки, уремийа чох тящлцкяли хястялик-
Щяким йеня башыны йеллямиш: - Вязиййятиниз щеч дя цряк- дир. Щяля реанимасийада галмалыдыр. Щяр ики бюйряйин
ачан дейил, хястяханада йатмалысыныз, бюйряк дяйишиклийи функсийасы гисмян позулуб. Щемодиализля ганын екстра-
арадан эютцрцлмялидир, ян азы ики щяфтяйя диурез бярпа корпорал тямизлянмясини щяйата кечиририк. Перитонеал диа-
олунмалыдыр, - сюйлямишди. лиздян дя истифадя олунаъаг. Бу, чох бащалы мцалиъядир.
Анъаг щемодиализля ганы бир проседурда тямизлянян Бир щиссяси дювлятин щесабынадыр, анъаг йердя галаны... Си-
кими Эцндцз чыхыб евя эялмишди. Цлкяря демишди ки, хяс- зин баш щяким мяня зянэ вурду, деди ки, чох имкансыз аи-
тяханада галмаьа бир ятяк пул лазымдыр, щардандыр онун лясиниз. Мян бизим аптекя тапшырмышам, систем вя дярман-
пулу. лары сизя нисйя веряъякляр. Анъаг бир ай мцддятиндя...
Бу дяфя ися даща шиддятли аьрыларла хястяханайа эятирил- Сясляр эащ там ешидилмяз олур, эащ айдынъа ешидилирди.
мишди. Будяфяки диагнозу даща горхулу иди: Хроники бюй- «Демяк, эедиб баш щякиминин йанында аьлайыб ки, пулу-
ряк чатышмазлыьы. муз йохдур. О да зянэ едиб бура ки, бу дилянчиляря нисйя
Она системляр, ийня-дярман, йатаг режими вя аз зцлаллы ийня-дярман верин... Алямдя биабыр еляйир мяни, кюпяйин
пящриз йазмышдылар... гызы... Щамыйа ъар чякир ки, ярим пул газана билмир...»
- Севинмяк мяня дцшмяди, - цряйиндян бу сюзляри ке- Эцндцзц йеня йуху апарды. Арада айылыр, щякимин сюз-
чирди. лярини ешидир, йеня дя йухулайырды. Ня гядяр истяся дя ки,
- Бир щяфтяйя дурмалыйам, пулу эютцрмялийям, - бунла- йухуламасын, щяким сюйляйянляри ахырадяк ешитсин, алын-
ры да цряйиндян кечирди. мырды.
- Пул мяни дярщал саьалдаъаг, имканлы адам щеч хястя- - Ян писи хястялийин терминал фазайа кечмясидир. Онда
лянмяз, - дейя дцшцндц. мцтляг бюйряк кючцрцлмяси лазым эяляъяк. Имкансыз аиля-
Бирдян лап ганы гаралды: сиз, донор бюйряйи алмаьа, йягин ки, эцъцнцз чатмаз. Бу
- Щеч бу хястялянмяйин йери иди?! Беля бир вахтда да щалда, адятян, хястяни хилас етмяк цчцн доьмаларын - гар-
адам хястяляняр?! Евдя гара гяпик йохдур. Эюрясян, нис- даш вя йа баъынын бюйряйи трансплантасийа олунур. Йолда-
йя ону мцалиъя едярляр? Бир щяфтяйя онсуз да пулу эяля- шынызын гардаш-баъысы вар?..
ъяк дя, щамысыны артыгламасы иля юдяйяр... - Вар. Ики гардаш, бир баъыдырлар...

234 235
Сяня инанырам Сяня инанырам

Еля щей мцрэцляйир, айылырды. Там олараг айыланда па- - Рцфят мцяллим, мян тяртибатчы ряссам дейилям ахы.
латада юзцнц тяк эюрдц. Мян импрессионистям. Стенд, эушя дцзялтмяк, реклам люв-
Зяиф сясля тибб баъысыны сясляди... Боьазы гурумушду, су щяси щазырламаг, шцар йазмаг - бунлар мянлик дейил. Билир-
ичмяк истяйирди... сиз, бунлары щамы баъарыр. Анъаг мян эюрян иши щеч кяс баъармыр.
Йох, мцтляг айаьа дурмалы иди. Хястялик онун щарасы- Мяня мейдан версяниз, щям юз адымы, щям дя Азярбайъанын ады-
на йарашырды ки... ны гызыл щярфлярля рянэкарлыьын тарихиня йазарам. Мян сянятимдя
Бюйрцндяки долабын цстцндян ъиб телефонуну эютцрдц. чох капризлийям. Щеч вахт она хяйанят етмярям.
Саата бахды. 22:35 иди. Эюрдц, ъавабсыз зянэляр вар. Бири - Сящщятин неъядир? Аьрыйыб елямирсян? Кечян дяфя
Рцфят мцяллимдян иди. Бири журналист гыздан. Тез-тез он- эюзцмя чох пис дяйирдин.
дан мягаляляр йазарды бу гыз. Ады ня иди онун? Хатырлайа Эцндцз хястяханада олмасыны эизлятмяк гярарына эялди:
билмяди. Бири дя гардашы Талещдян... - Пис дейил, чох саь олун.
Юнъя Рцфят мцяллимин нюмрясини йыьды, бир чаьырыш сяс- Саьоллашдылар. Ардынъа Эцндцз журналист гызын нюмряси-
лянян кими чаьырышы дайандырды ки, бирдян Рцфят мцяллим ня чаьырыш эюндярди. Бир гядяр эюзляди. Зянэ эялмядийини
гябул дцймясини басар, ону сонунъу контурларындан мящ- эюрцб гардашыны йыьды. Гардашы дярщал зянэ етди:
рум едяр. - Ало, Эцндцз.
- Бюйцк ряссам, салам. - Щя, Талещ.
- Салам, Рцфят мцяллим. - Инди неъясян? Зибаны да эютцрцб эялмишдим, ня иллащ
- Щеч зянэ едиб демядин ахы, Ряйасят мцяллимля эюрц- елядик, дедиляр, реанимасийадасан, ичяри бурахмадылар.
шя билдинми, пул вердими? - Щя, бурда белядир.
- Эюрцшдцм, Рцфят мцяллим, чох саь олун. Деди, бир - Ахы, ня олду сяня бирдян-биря?
щяфтяйя эял эютцр. - Рящмятлийин оьлу, ня бирдян-биря? Эюр ня вахтдыр,
- Она баша салдын лайищяни? мян юлцрям.
- Сюзцн дцзц, еля дя вахты йох иди данышмаьа. Гыса ба- - Щяким деди, уремийадыр. Юзцня йахшы бахсан, дава-
ша салдым. дярманы вахтында гябул етсян, кечиб эедяъяк. Инди хястя
- Дейибся, веряр. Сюзцмцзц йеря салмаз. Эцндцз, бялкя, олмайан адам вар ки?!
щяр щалда сян иттифага цзв оласан? Щяр дяфя бу мювзу эялян- Азаъыг сусдугдан сонра гардашы сюзцня давам етди:
дя даш атыб башыны алтына тутурсан. Иттифага цзв ол, мцяййян - Пулдан, парадан бир чятинлийин-задын йохдур? Аллащ
сифаришляри сяня йюнялдяк. Бах, Эянъляр сарайында тяртибат иш- кясиб, бизим дя беш-цч манатымыз олмур ки, дара дцшяндя
ляри вар. Данышым, версинляр сяня. Йахшыъа газана билярсян. бир-биримизя ял тутаг.

236 237
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эцндцз ащ чякди: Телефонунун калкулйатору иля бу рягямляри топлады.


- Щеч бир проблем йохдур. Бунлар еляйир 1897 манат. 3 маната компцтер залында-
- Реанимасийадан чых, эялиб йолухаъаьыг сяни. Бир кы о ушаьа щядиййя алар. Бир 10 маната да Ризванла Ай-
сюзцн, тапшырыьын. даны «Мъдоналдс»-а апарар... Ъями 490 манаты галыр. Щя-
Эцндцз азаъыг дцшцнцб сюйляди: ля баъысыэилин евэюрдцсц... Ейби йох, йаьлы бойа, бир дя су-
- Талещ, Щямид Русийайа эедиб цч-дюрд эцнлцк. Щесаб- лу бойа алар. Емал, гуаш, пастел алмаз. Кятаны да бир гя-
нан бу эцндя-сабащда гайытмалыдыр. Она мазок вурмаг дяр аз чякдиряр... Эюрясян, Инэилтярядяки танышлар бунун
цчцн хцсуси кист тапшырмышдым, эятирсин. Сян ъанын, бир ясярлярини пул юдямядян щярраъа сала билярляр?
она зянэ вур, эюр эялибми, кисти эятирибми? Телефонуна зянэ эялди. Журналист гыз иди:
Саьоллашдылар. - Эцндцз мцяллим, эеъяниз хейир. Зянэ вурмусуз, ешит-
Йадына Эцларя, онун мянзили дцшдц. Тцл пярдя, абажу- мямишям.
рун, абойларын рянэляри, мятбях сялигясиндя ичдийи ятирли Севинди ки, ня йахшы гыз бунун зянэ етдийини ещтимал едир.
чай вя йедийи дадлы пирог... Эюрясян, инди Эцларя нейляйир? Хябяри йохдур ки, бу зянэ етмяйиб, садяъя, чаьырыш атыб.
Палатанын зяиф ишыьында о тяряф-бу тяряфя бойланды. - Неъясиз, ханым гыз?
Бюйрцндяки щемодиализ апаратынын цстцндяки сюзляри оху- - Саь олун, Эцндцз мцяллим. Мян эцн ярзиндя сизи ара-
маьа чалышды. ИННО... Ардыны охуйа билмяди. Йарымгаран- дым. Ешитдим, хястяханайа дцшмцсцз, наращат олдум.
лыгда сюзцн ахырыны щеч ъцр эюря билмирди. Иъазянизля диктофону гошум, мятбуатчцн балаъа бир инфор-
Йеня сусузлуьуну щисс етди. Тибб баъысыны бир-ики аьыз масийа щазырлайаг.
сясляди. - Буйурун, буйурун.
Демяк, Ряйасят мцяллим 3 мин доллар веряъяк. Щайыф, Азаъыг фасилядян сонра гызын сяси эялди:
щеч нядян 2 мини неъя дя итирди. Анъаг бяй верян атын ди-
- Щансы диагнозла хястяханайа йерляшдирилмисиз?
шиня бахмазлар. Гой 3 олсун. 3 мин доллар нечя манатдыр?
- Уремийа.
Щесабламаьа башлады. Азы 2400 манат. Эюрян, хястяхана-
- Сящв етмирямся, бу, бюйряк хястялийидир?
нын хяръи ня гядяр тутаъаг?
- Бяли. Хроники бюйряк чатышмазлыьы.
Бу дягигя неъя дя мямнуниййятля сигарет чякярди. Ъи-
- Инди юзцнцзц неъя щисс едирсиз?
йяри лап алышырды сигаретдян ютрц.
- Пис дейилям.
Азы 500 манат эедяъяк. Ев кирайясиндян дя 360 манат
- Щямкарларыныздан, мямурлардан кимся сизи йолухубму?
боръу вар. Щямидя, ямиоьлуйа, ряссам достларына дцз 950
- Мян реанимасийадайам, еля бу эцн бура эютцрцлмц-
манат боръу йыьылмышды. 87 манат да дцканчыйа борълу
шям. Демяк олар ки, щеч кясин хябяри йохдур.
иди... Бцтцн бунлар еляйир...

238 239
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Йарадыъылыьынызда вязиййят неъядир? ляшдирирям. Защирян эюрцнян обйектин дахили тясвирини


- Пис дейил. вермяйя чалышырам.
- Хямся лайищясини тамамладыныз? Бирдян Эцндцз гяфил сющбятин мювзусуну дяйишдирди:
- Йарыламышам. - Ханым, сиздян бир хащишим вар. Бура мянимчцн бир
- Сиз ахы Йени ил яряфясиндя сюз вермишдиниз ки, бу лайищя гуту сигарет эятирярсиз?
иля алямя сяс салаъагсыз. Демишдиз ки, сентйабрда дцнйанын Щисс олунду ки, гыз дурухуб галды:
сярэи салонларында нцмайиш олунан бу ишляр сонра мяшщур - Беля эеъ саатда...
инъясянят ауксионларына чыхарылаъаг. Артыг октйабр гапынын Эцндцз ащ чякди:
кандарындадыр. Сизся щеч лайищяни тамамламамысыз. - Йахшы, лазым дейил. Ъийярим йаныр, дюзя билмирям. Йа-
- Билирсиз, ханым, мцяййян проблемляр вар. Онлары йо- хында да бир инс-ъинс йохдур ки, кюмяйимя эялсин.
луна гойум, вядимя ямял едяъям. Гыз йумшалды:
- Эцндцз мцяллим, ряссам щямкарларыныз дейирляр ки, - Йахшы, эятирярям. Щансындан чякирсиз, щансы хястяха-
эуйа, сиз щамыдан фярглянмяк цчцн кющня базара тязя нада, щансы палатадасыз, дейин.
нырх гойанлардансыз. Буна мцнасибятиниз. Эцндцз лазым оланлары журналист гыза сюйляйиб ращатлан-
- Мян онларын мцнасибятиня шярщ вермяк истямирям. ды. Телефону долабын цстцня йениъя гоймушду ки, йенидян
- Мян юзцм, журналист олсам да, рянэкарлыгдан еля дя зянэ эялди.
башым чыхмаса да, сизин башгаларындан фярглянмяк стихи- - Ало.
йанызы эюрцрям. - Эцндцз, инди неъясян?
- Нядя эюрцрсцз? - Цлкяр? Щардан зянэ еляйирсян?
- Адиъя, рянэлярля давранышда. Палитранызын касадлыьын- - Гоншудайам, Азадяэилдя. Онун мобилийнян йыьмы-
да, ращат эюрцнян, асан гавранан шейлярдя гейри-адилик шам. Наращатам. Щяким гоймады йанында галмаьа. Деди,
ахтармаьынызда... эет. Эялмишям, анъаг цряйим йанындадыр.
- Ханым, билирсиз, рянэкарлыьын фотографийадан фярги - Йахшыйам, пис дейилям. Бабатам. Ъамаатын контуру-
вар ахы. Фотограф кими ряссам да эюрдцйц щансыса мян- ну гуртарма. Саь ол.
зяряни, инсан ъизэилярини олдуьу кими чякиб вермямялидир. - Щяким дейиб сяня шит картоф пцреси, буьда бишмиш кот-
Белядя даща дягиг ишляйян фотоапарат фырчаны вуруб сыра- лет олар, бир дя тойуг булйону. Мейвя ширяси дя.
дан чыхарар ахы. Рянэкарлыьын алты функсийасы вар: есте- - Ай гыз, ъамаатын телефонуйнан гыса даныш.
тик, маарифляндириъи, идеоложи, сянядли, сосиал-тярбийяви вя - Азадядян ийирми манат эютцрдцм, дедим, маа-
дини-мяняви. Мян бунларын щамысыны бир функсийада бир- шадяк...

240 241
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Нийя эютцрцрсян?! Нийя мяни алямдя биабыр еляйир-


сян?! Гайтар пулу, щеч няйин мяня лазым дейил! Саь ол!
Ялагяни кясиб телефону долабын цстцня туллады.
Хейли додагалты мызылданды. Сонра йенидян тибб баъысыны 18-ъиЩИССя
сясляди. Тибб баъысы ичяри дахил олду.
- Байагдан чаьырырам. Су истяйирям, мяня су верярсиз? Щямид еви яляк-вяляк еляди... Ичиндя азаъыг бир цмид вар
Тибб баъысы она йарым стякан гайнадылмыш су эятирди: иди. Яминя евдя тяк эеъялямякдян горхуб, ола билярди ки,
- Чох олмаз. Буну ичин, бясиниздир. анасыэиля эетмишди...
Эцндцз суйу хцсуси ляззятля ичди, тибб баъысына тяшяк- Одур ки, Щямид онун яшйаларыны, пал-палтарыны тюкцш-
кцрцнц билдирди. дцрдц... Йох, о, ян гяшянэ костйумуну, туфлисини эейин-
Эюрясян, журналист гыз эеъ эяляр? Йеня палатадакы яшйа- миш, ял чантасыны, бащалы косметикасыны эютцрмцшдц... Де-
лара нязяр йетирди. Щемодиализ апаратынын адыны бу дяфя мяли, Яминя анасыэилдя дейилди...
охуйа билди: ИННОВА Башга щеч бир вариант Щямидин бейниня эирмирди... О,
Бу эцн сентйабрын 25-и, эеъя саат 23:45. Демяк, йцз фаиз ямин иди ки, инди онун щяйат йолдашы киминляся...
октйабрын 1-дя, саат 11-дя пулу эютцрцр. Нечя саатдан Цряйи кюксцндян гопуб чыхмаг истяйирди. Ялляри яся-яся
сонра? сигарет йандырды... Бцтцн бу олуб-кечянляря эюря юзцнц
Телефонуну эютцрцб калкулйаторунда щесабламаьа баш- сюйдц... Ахы нийя, нийя алданды, ращат щяйатыны кяшмякяш-
лады. Дцз 131 саат 15 дягигядян сонра. ляря дяйишди... Нятиъядя щяр шейини итирди...
Буну фикирляшян кими ъанына бир ращатлыг эялди. Дящлиз- «Ах, Яминя... Маскаланмыш, мяляк ъилдиня эирмиш иб-
дян сяс ешитди. Дейясян, журналист гыз эялирди. Дцшцндц ки, лис!.. Сянин няйин чатмырды? Йяни алтына йыхылдыьын о оьра-
чох йахшы гыздыр. Щямишя буну эцндямдя сахлайыр. Тя- шын кишилийи мянимкиндян чохдур? Бялкя, пулу чохдур?»
мяннасыз щаггында йазыр. Ряйасят мцяллимдян пулу алан- Щямидин эюзляриндян йаш ахырды...
да она да мцтляг бир щядиййя алар. Мясялян, ятир... Диванын отураъаьыны галдырыб алтындан селлофан торбайа
бцкцлмцш тапанчаны чыхартды. Щюкмц гяти иди. Яминяни
дя, онун ойнашыны да ъящяннямя васил едяъякди...
Тапанчаны голтуг ъибиня дцртцб гапыны чырпараг евдян
чыхды...
Эедяъяйи маршруту дягигляшдирмишди: Новханы баьлары.
Нярминя иля оьланын эюрцшдцйц щямин баь еви...

242 243
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эеъя саат 2-нин йарысы иди. Тякям-сейряк мянзиллярдя - Щяля эетмяйин сющбятини едирик. Лап туталым, гайыда-
ишыг йанырды. Башыны галдырыб Яминяэилин мянзилиня бойлан- ъам. Тялясирям, сцр. Пул проблеми йохдур.
ды. Ишыглары йанмырды... Ани олараг яввялъя онларын гапыла- - Ня гядяр эюзлядяъяксян мяни?
рыны дюймяк гярарына эялди... Щямид лап щювсялядян чыхды:
Илдырым сцряти иля йухары галхыб, боз рянэли дямир гапы- - А киши, дедим, сцр, тялясирям. Беш-он дягигялик ишим
ны дюймяйя башлады. Яввял ялля, сонра ачарла, даща сонра вар орда.
тяпикля... Гапы ачылмырды. Дцшцндц ки, йягин, ону эюрцб Киши ъялд она гиймят охуду:
горхуларындан гапыны ачмырлар. Ев йийяляринин цнванына - Отуз манат.
биядяб сюйцшляр сюйцб эялдийи сцрятля дя эери гайытды. - Сцр!
Кцчяйя чыхды. Язилмиш «Х5»-ини хатырлайыб йеня дя Ями- Киши машыны ишя салыб йериндян тярпятди вя данышмаьа башлады:
няни, онун бцтцн няслини сюйцш йийяси етди... - Ай оьул, эеъянин бир алямидир. Мян дя бу гоъа йашым-
Беш дягигя кечмямиш бир «ВАЗ 011» машыны онун гар- да риск едиб сяни ора апарырам. Ня билим ки, клийентим ким-
шысында дайанды. Щямид габаг гапыны ачыб яйляшди. Сцрцъц дир, ня йуванын гушудур? Чюллц-бийабанда бирдян машыны
йашлы адам иди, ону диггятля нязярдян кечириб деди: сахлайыб бычаьы диряйярсян бюйрцмя ки, дцш... Щяр шей ола
- Ай оьул, яввял де, щара эедирик, гиймятдя разылашаг, биляр... Она эюря дя мяним сяни сорьу-суала тутмаьыма...
сонра яйляш дя. Щямид ясяби щалда онун сюзцнц кясди:
- Сянинчцн ня фярги вар ки, щара эедирям? Щара десям, - А киши, сянин бу кющня нолонбирин мяним няйимя ла-
сцряъяксян дя. Пулума миннят. Сцр Новханыйа. зымдыр? Юзцмцн гяттязя икс бешим вар.
Киши Щямидин данышыг тярзини бяйянмяди, онун бярк щя- Киши машыныны тярифлямяйя башлады?
йяъанлы олмасы да кишинин хошуна эялмяди. Хейли дцшцндц, - Сян илиня нийя бахырсан? Мян ону билирсян, неъя сах-
тяряддцд етди: ламышам? Йаь ичиндя бюйряк кими...
- Йох, ай оьул, Новханыйа сцря билмирям. Анъаг шящя- Киши башлады машынынын тарихчясини данышмаьа. Гардашы
рин ичиндя щара десян, апарарам. иля Толйаттийя эетмяклярини, орада ВАЗ-а эириб машын сеч-
Щямид ясяби щалда сясини галдырды: мяклярини...
- Киши, туталым, дедим, апар Ящмядлийя. Ора апарарсан, Киши еля щей данышырды:
Новханыйа йох? Новханы Ящмядлидян йахындыр ки. - Гоншум вар, Аббас. О да мяним кими бир парча чюряк
Киши дурухуб галмышды. цчцн ясир-йесирдир. Мартын он доггузу эцнц эеъя вахты йа-
Нящайят, диллянди: зыьа Патамдарын кругунда ял еляйибляр ки, бизи Люкбатана
- Орда галассан, йохса гайыдассан? апар. Цч няфяр олублар. Йазыг яввял щцркцб, апармаг истя-

244 245
Сяня инанырам Сяня инанырам

мяйиб, сонра онлар дейяндя ки, ня истясян, веряъяйик, пул да Гаранлыг, сойуг вя бомбош евин дящлизиндя бир сигарет
ки, ширин шейдир, киши разылашыб... Заправкайа чатмамыш машы- йандырды, ону чякя-чякя дцшцнмяйя башлады. «Йахшы, бяс
ны сахладыб мантировкайнан тяпясиня нятяр гойубларса, йа- инди щара эетсин, щарда ахтарсын Яминяни? Щансы сауна-
зыг щяля дя щавалы кими эязир... Машыны ися дюрд эцндян сон- йа, эеъя клубуна, ресторана цз тутсун?»
ра язилмиш щалда Няваи постунун йахынлыьындан тапыблар... Бирдян бейниня йенидян Яминяэилин евиня гайытмаг фик-
Новханы баьларынын арасы иля ирялиляйирдиляр. Щямид сц- ри эялди. Эедиб гапыларыны гырмалы, евя сохулмалы иди. Йягин
рцъцйя щарадан эедяъяклярини эюстярирди... ки, щамыдан йахшы онун йерини фащишя баъысы билярди...
- Бурдан дюн. Бах, беля. Инди дцз сцр... Бура олмалы иди «Мяндян эизлянмяк олар? Кюпякушаьы, эизлянин эюрцм,
ахы... Йахшы, дала вер. Дцз дюнмямишик. О бири дюнэядян дюн... неъя эизлянирсиз. Бцтцн Азярбайъан биляъяк фащишялийинизи...»
Стоп! Бу да щямин баь еви... Эери гайыдыб машына яйляшди, сцрцъцнцн сорьу-суалына
О, ъялд машындан дцшцб щасары ашды. Евин ятрафына фыр- мящял гоймайыб: «Тез еля, байагкы йеря гайтар мяни», -
ланды. Эюзляйирди ки, арха пянъярядя шам ишыьында тярпя- деди...
нян силуетляр эюряъяк. Анъаг ишыг йох иди. ... Эеъя саат 3-я 5 дягигя галмыш Щямид Яминяэилин га-
Ейвана кечиб йериндя бош отуран пянъяря шцшясини чы- пыларыны гырмаг щяддиня чатмышды. О, цч-дюрд аддым эери
хартды. Орадан ялини узадыб гапынын ъяфтясини ачды, ичяри чякилир, сонра атланыб чийни иля гапыйа зярбя вурур, гапыны
эирди. тяпикляйир, бешмяртябяли сюйцшляр сюйцрдц...
«Йягин, кеф чякиб инди дя йыхылыб йатырлар». Щямид он- Нящайят, цзбяцз гапы ачылды, ортайашлы, цзцтцклц бир ки-
лары чарпайыда тясяввцр етди вя ону да тясяввцр етди ки, ши алт палтарында олдуьу цчцн йарымачылы гапыдан башыны чы-
Яминя иля ойнашы йухудан айыландан сонра неъя титряшя- харыб сорушду:
ъякляр... - Ай йолдаш, ай вятяндаш, эеъя саат цчдя нийя гоймур-
Щятта хяйалян онларын эиъэащына сыхды эцлляляри, бейин- сан йатаг? Нийя гырырсан халхын гапысыны? Эюрцрсян, евдя
ляринин пыртлайыб чыхмасындан щязз дя алды... йохдулар да.
Бу да щямин отаг. Чийни иля гапыны итяляйиб ичяри кечди. Щямид ясяби щалда кишийя бахды:
Инс-ъинс йох иди. Цмумиййятля, евин сялигя-сащманындан, - Неъя евдя йохдулар? Эеъянин бу вахты бяс щансы ъя-
сойуглуьундан щисс едилирди ки, бурада щеч кяс олмайыб... щяннямдядирляр?
Бцтцн еви эязди. Йох, щеч ким йох иди... Йарымачыг гапынын архасындан гадын сяси эялди:
Яминяни бурада эюряъяйиня о гядяр ямин иди ки, бирдян- - Ряшид, ня олуб?
биря щяр шейин бу ъцр дяйишмясиня юзцнц щазырлыгсыз щесаб - Баратэилин гапысыны гырыр. Дейирям, евдя йохдулар,
етди... инанмыр.

246 247
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид сясинин тонуну ашаьы салыб деди: Бир гядяр кечмиш гапыны тяпиклямяйя башлады...
- Ай баъы, мян бунларын кцрякянийям. Щардады бунлар? Эюзлцкдя ишыг пейда олду. Ичяридян боьуг киши сяси
Гадын башыны чыхаран кими: - А, Щямиддир дя бу, Мяляк эялди:
баъынын оьлу, - деди. - Кимдир орда?
Ъялд дя сюзцня ялавя етди: - Щямиддир, ач!
- Щямид, бунлар Перикцшкцля эетдиляр, Сугра баъынын - Щямид кимдир?
баъысы гызынын нишанына. Йол узагдыр дейя эеъяни орда га- - Сугранын кцрякяни.
ласыдырлар. Сугра баъынын... - Сугранын кцрякяни?
Щямид она сюзцнц давам етдирмяйя имкан вермяди: Гапы ъяфтясинин чаггылтысы ешидилди, гапы ачылды. Арыг-сыс-
- Яминяни дя апардылар? га бир киши ону ичяри дявят еляди.
Ичиндя бир цмид ъцъяртиляри пейда олду. Йягин ки, Ями- - Адыны унутмушам, адын, эяряк ки...
ня дя халасыгызынын нишанына эетмишди... - Щямиддир.
Анъаг гадын бу цмидляри йох етди: - Щя, Щямид хатырладым. Сугра баъы деди, Русийятдясян.
- Йох, ону дейя билмяйяъям. Бурдан Сугра баъы, Барат Дейясян, гяфил эялмисян...
гардаш вя Нярминя цчлцкдя чыхдылар... - Щя, елядир.
Щя, онлар еля эедибляр, бу да беля эедиб. Дцшцнцб ки, Бир аздан бурда ня щянэамя гопараъаьыны хяйалына эя-
ярим Русийададыр, гой кефими чяким. Даща демяйиб ки, тириб, ъанфяшанлыгла онун габаьына чякяляк гойан бу сысга
ярин сяня о кефи еля чякдиряъяк ки... кишийя йазыьы эялди.
Йахшы ки, гоншулар биревли кими идиляр, цнваны билирдиляр. - Бирбаша бура эялдин, йохса сифтя евя эетмишдин?
Щесабнан Сугранын баъысыэилин евини тапмаг чятин дейилди: - Евя эетмишдим.
Базарла цзбяцз илк бешмяртябя... Киши ону мятбяхя дявят етди:
Бу дяфя такси тапмаг хейли чох вахт апарды. Чятинликля - Ики эюз отагдыр. Он бешя йахын гонаьымыз вар. Кечяк,
ялиня кечян «Тофаш» таксисинин ъаван сцрцъцсц ондан эе- мятбяхдя яйляшяк.
диб-эялмяк цчцн 80 манат пул истяди. Щямид дярщал разы- Мятбяхя эирян кими сорушду:
лыг верди вя сцрцъцдян хащиш етди ки, машыны баъардыьы гя- - Чай-чюряк йейяссян?
дяр бярк сцрсцн... Сцрцъц ися эилейлянди ки, йоллар пис Щямид дящлиздян вя мятбяхдян щисс етди ки, ев йийяля-
эцндядир. ри чох касыб йашайырлар...
Ялли беш дягигядян сонра Щямид ахтардыьы цнвана эял- - Йох, щеч ня лазым дейил.
мишди. Саат 4:20 иди. О, гапыны дюймяйя башлады. Яввял ас- - Онда гой гарыны чаьырым, сяня йер дцзялтсин... Йахшы
та-аста, сонра бир аз бяркдян... олду, эялдин. Сабащ нишандыр...

248 249
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Йох, эедирям. Ашаьыда машын эюзляйир. Суграны гал- Ахы нийя бу иши етди Яминя? Нийя? Няйи яскик иди? Не-
дыр, она сюзцм вар. ъя дя хошбяхт идиляр. Неъя анлар йашамышдылар. Неъя эюзял,
Киши: - Щя, бу дягигя, - дейиб эетди, тезъя дя эялди: ещтираслы иди... Щеч доймады ондан, щеч доймады...
- Гарымы галдырдым, дедим, Щямид эялиб, Суграны ойат. Дцшцндц ки, Яминяни тапанда эцлляни онун алнына ву-
Инди эяляр. раъаг. Бейнини парча-парча едяъяк. Она хяйанят барядя
Сонра киши газ плитясини йандырыб чайданы онун цстцня дцшцнян о бейин дивара чиляняъяк...
гойду: Сонра дцшцндц ки, йох, Яминянин цряйиндян вурмаг
- Сян юз ъанын, бир стякан чай ич. лазымдыр. Хяйанят юнъя црякдя йараныб, сонра бейиня ютц-
Щямид сигарет чыхарыб йандырды, башы иля «йох» ишаряси рцлцр. Яминянин бейнини мящз цряйи идаря едир...
верди. Киши диггятля ону сцздц: Мятбяхин гапысында Сугра эюрцндц:
- Йа йорьунсан, йа нахошсан. О саат щисс олунур. - Вай-вай-вай. Аллащ мяни юлдцрсцн. Билсяйдик ки, бир
Отагдан пычылты сясляри эялирди. Щямид ичини чякди. Дц- эцн тез эяляъяксян, щеч эялмяздик...
шцндц ки, йягин, инди Сугра чыхылмаз вязиййятдядир. Бил- О, йахынлашыб Щямиди юпмяк истяди:
мир, ня етсин... - Ня вар, ня йох, неъя эедиб, эялдин?
Пычылтылар давам едирди. Сугра эялиб чыхмырды. Щямид Анъаг Щямид Суграйа гаршы да кобудлуг етди, ону кя-
кишийя аъыглы-аъыглы бахды: нара итяляди.
- Чох эюзляйяъям? - Щаны Яминя?
Киши: - Бу саат, - дейиб йеня йан отаьа кечди, гайыдыб: - Сугра тяяъъцбля кцрякяниня бахды:
Бу дягигя эялир, - сюйляди. Онун ардынъа мятбяхя балаъа- - Неъя йяни, щаны Яминя? Одей, йатыр орда.
бой бир гадын эирди. Щямид суалын ъавабында Сугранын йцз ъцр гейри-ади,
- Бойува гурбан, ай кцрякян, - дейиб юзцнц Щямидин эюзлянилмяз вариант сюйляйя биляъяйини аьлына эятирмишди...
цстцня атды. Щямид бир гядяр сярт щярякятля арвады кяна- Анъаг бу ъавабы, бу ян ади ъавабы о эюзлямирди...
ра итяляйиб: - Щаны Сугра? - сорушду. - Чаьыр бура ону! - дейя Сугранын цстцня чямкирди.
Щямидин бу щярякятини эюзлямяйян гадын суал долу ба- Яминянин щарадаса она хяйанят етдийиня еля ямин иди ки,
хышларла яриня бахды, яри эярэинлийи арадан эютцрмякчцн гадынын дедийи сюзляря инанмаьы эялмирди.
эцлцмсяди: Сугра баъысына вя баъысы яриня цзрхащлыгла бахды:
- Кцрякянин ганы гарадыр. Йа йорьундур, йа нахош. - Йазыг ушаг, эялиб бизи евдя эюрмяйиб, наращат олуб.
Щямид дцшцндц ки, мямнуниййятля бунларын щамысыны Юзц дя ки, бу бойда йолдан эялясян...
эябярдяр, щеч «уф» да демяз. Позэун кюпякушаьы. Щардан ... Бир ан кечмиш Яминя эюзцнц овхалайа-овхалайа Щя-
растына чыхдылар? мидин гаршысында дайанмышды... Гыз ону эюрдцйцня о гя-

250 251
Сяня инанырам Сяня инанырам

дяр севинмишди ки, мятбяхдякилярдян арланмасайды, Щями- Йалныз инди, ичини эямирян шцбщялярдян там азад олдуг-
дин бойнуна сарылаъагды... дан сонра дяриндян няфяс алды. Бир гырагда дайаныб дюйцкя-
- Сян ахы щяля сабащ эялмялийдин... Ня яъяб тез эялдин? дюйцкя она бахан Яминяни гуъаглады, юпцшляря гярг етди.
Щямид Яминянин суалына суалла ъаваб верди: Бир эюр, нащаг йердян бу мяляк кими гызъыьаздан шцб-
- Бяс дцнян щарда олмусан? щялянди, она гаралар йахды...
Яминя дик онун эюзляриня баха-баха: Ня йахшы ки, бизнеси даьылса да, щеч олмаса, аиляси даьыл-
- Евдя, - деди. майаъагды. Ня йахшы Щямид гатил олуб юмрцнц щябсхана-
- Неъя евдя, мян бцтцн эцнц, бцтцн эеъяни сяня зянэ да чцрцтмяйяъякди...
етмишям...
Щямид бу суалын ъавабыны чох эюзляйяси олмады:
- Йягин, телефон зибил хараб олуб... Эюрцрсян, сяня де-
йирям, мяня тязя Нокиа ал, алмырсан. Юзцмцнкцнц дя иш-
лятмяйя гоймурсан...
Евдякилярин тякидиня бахмайараг Щямид Яминяни дя
эютцрцб евя йолланды...
Онлар таксинин арха отураъаьында яйляшмишдиляр. Щямид
яллярини башынын архасында чарпазламышды.
Яминя она гысылмышды, сифятиндя еля бир хошбяхт ифадя
вар иди ки...
Щямид ичини эямирян шцбщяляр барядя щеч ня дейя бил-
мирди.
Шцбщяляр щяля дя там битмямишди. Бяс дцнян? Дцнян
Яминя щарада олуб? Бцтцн эцнц зянэляря ъаваб вер-
мяйиб. Ня олсун ки, дейир, телефон ишлямир. Бялкя, бящаня
еляйир?
... Мянзилляриня эирян кими ев телефонуна йахынлашды,
мобили иля ев нюмрясини йыьды. Мобил телефон чаьырырды,
анъаг ев телефонундан чаьырты ешидилмирди. Дястяйи галдыр-
ды. Телефон, доьрудан да, ишлямирди, хышылдайырды.

252 253
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ну что, нравитса (Нядир, хошунуза эялир)?


Эцндцз башыны тярпятди. Киши цзцндя мямнунлуг ифадя-
си сюйляди:
19-ъуЩИССя - Ето мойа работа (Бу, мяним ишимдир).
Сонра да Эцндцзцн: - Мян дя ряссамам, - сюзляриндян
Сян щеч билирсян, ня цчцн гара эцнцня пул йыьа билмир- тясирляниб ялавя етди:
сян? Чцнки аь эцнцн йохдур ахы! - Хочу создат образы добра и зла, благодорйа классикам
Бейниндя долашан бу фикирдян Эцндцзцн додаьы гачды. литературы (Ядябиййат классикляриндян файдаланыб хейирля
Доьрудан да, эюзял дейимдир. шярин образыны йаратмаг истяйирям).
Ряйасят мцяллимин идарясиня эетмяйя щяля саат йарым Вя Эцндцзя нювбяти таблону эюстярди:
вахты галмышды. Вя гярара эялмишди ки, бу мцддятдя сярэи - Здес йа исползовал Слова о полке Игореве (Бурда мян
салонунда дцзянлянян мцасир рус ряссамларынын сярэисиня Игор полку щаггында дастандан истифадя етмишям).
тамаша етсин. Эцндцзцн марагла таблойа бахмасыны эюрцб дярщал да
Эириш пулсуз иди. Гапынын аьзында яйляшян йашлы гадынла сорушду:
эюрцшдц: - А вы что ресуйете (Бяс сиз ня чякирсиниз)?
- Асйа хала, ня вар, ня йох? Эцндцз сюйляди ки, импрессионистдир. Инсанларын ич дцн-
- Эцндцз?! Бой, хала гурбан, ня йаман хараб олмусан. йасыны, яшйаларын дахили гурулушуну, щяйатын там щалда
Бир азар-безарын йохдур ки? эюрцнмяйян щиссялярини кятана кючцрцр. Рус ряссам лап
- Йох, ай хала, щяр шей гайдасындадыр, - сюйляйиб зала марагланды. Сорушду ки, ня яъяб инди - 3-ъц миниллликдя, 3-
дахил олду. ъц нясил технолоэийаларын мейдан суладыьы бир вахтда юз
Ичяридя адам аз иди. Рясм ясярляри чох олдуьундан, он- дюврцнц йашайыб архивя йуварланмыш бир жанра мцраъият
лары дивара ики ъярэя вурмушдулар. Эцндцз сол дивардан едир? Эцндцз ъавабында деди ки, идейаларыны щяйата кечир-
башламаг гярарына эялди. Натцрморт... Пейзаж... Абстрак- мяк цчцн мящз бу жанры йетярли щесаб едир.
сийа... Портрет... Рус ряссамла тамаша етдикляри нювбяти ясяр балыгчы ба-
Бяс нийя беля гарышыг дцзцбляр ясярляри? Бир ясярин гар- рядя иди. Балыгчы дянизя атдыьы тору дартыб чыхарырды, тора
шысында хейли дайанды. Олдугъа ири олан бу ясярдя феодал хейли балыг дцшмцшдц. Ряссам эцмцшц балыг рянэини еля
дюврляр Рус дювляти юз килсяляри иля эюз охшайырды. ъанлы вермиш, балыг пулъугларыны еля дягиг чякмишди ки,
Эцндцзцн диггятля ясяря бахдыьыны эюрян сарышын, саг- адама лап ляззят едирди.
галлы бир киши она йахынлашды: - Ну как (Неъядир)? - дейя рус ряссамы сорушду.

254 255
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эцндцз етираф етди ки, балыьы вя тору бу ъцр дягигликля, Эцндцз щяйяъанла билдирди ки, Низами Эянъяви Азяр-
бялкя дя, чякя билмяз. Анъаг ону да сюйляди ки, даща дя- байъан шаиридир. Эянъяви, йяни Эянъядян олан демякдир.
гигини фотоапарат чякир. Демяк, бу ъцр дягиглик еля дя ва- Эянъя ися Азярбайъанын мядяниййят мяркязляриндян, ян
ъиб дейил. Ряссам фотограф дейил ки. бюйцк шящярляриндян биридир.
Хейли дцшцнцб ону да ялавя етди ки, о, юзц бу таблону Ряссам башыны булады:
чякяси олсайды, тора дцшян балыгларын цзцндя юлцм хофу, - Йа не знал (Мян билмирдим).
балыгчынын цзцндя севинъ ифадяси верярди. Торун бир кцн- Эцндцз щявясля сюйляди ки, яэяр о, «Хейир вя Шяр»
ъцндя йыртыг гойарды вя о йыртыгдан бир балыг сцрцшцб су- мювзусунда дяйярли бир ясяр йаратмаг истяйирся, Низами-
йа дцшярди. Балыьын бярялмиш эюзляриндя ися азадлыьа тяш- нин йарадыъылыьына мцраъият етсин. Юлмяз «Хямся» она еля
нялик щиссляри верярди... бол материал веряъяк ки, силсиля ясярляр йарадаъаг. Щятта
Рус ряссам «Щяр кяся юз дяст-хяти даща йахшы эюрцнцр» Низаминин мящз «Хейир вя Шяр» адында ясяри дя вар.
дейимини тякрарлайыб таблоларына бахан эянъ гызлара йахын- Ряссам чох марагланмышды:
лашды, онларла саламлашыб ясярляри барядя тяяссцратларыны со- - А аткуда можна найти йево произведенийа на русском йа-
рушду. зыке (Бяс онун ясярлярини рус дилиндя щарадан тапа билярям)?
Эцндцз ряссамын гяфил эедишиндян пярт олду, мобил те- Эцндцз она ахтарыш сайтларына эириб рус дилиндя Низами
лефонунда саата бахды, щяля ийирми дягигя дя бурада гала Эянъявинин щяйат вя йарадыъылыьы барядя мялуматлара ня-
билярди... зяр йетирмяйи тювсийя етди. Ряссам мцтляг буну едяъяйи-
Диэяр ряссамларын да ишляриня бахды. Вахты тамам олан- ня сюз верди.
да чыхыша доьру аддымлады. Анъаг ня дцшцндцся дайанды, Эцндцз онунла саьоллашыб айрыларкян, ону да сюйляди
эерийя гайыдыб байагкы ряссама йахынлашды. Ряссам балыгчы ки, сиз бирдян дцшцнярсиз, мян Низамини йалныз азярбай-
таблосуна щейран галан гызлара автограф верирди. ъанлы олдуьу цчцн тярифляйирям. Инанын ки, бу, беля дейил.
Эцндцзц эюръяк суал долу бахышларла она бахды. Эцн- Низаминин мяним тярифимя ещтийаъы йохдур. Онун мющтя-
дцз онун алнына галдырдыьы ейняйинин гызылы чярчивясини сц- шямлийини ися тяк биръя фактла сцбут едя билярям. 1941-ъи
зя-сцзя сорушду ки, сиз байаг дединиз, ядябиййат классик- илин октйабрында блокадада олан Ленинградын ящалиси со-
ляриндян файдаланыб хейир вя шяр образыны йаратмаг истя- йугдан вя аълыгдан гырылырды. Анъаг бунунла беля, инсан-
йирсиз, Низами Эянъявини таныйырсыз? лар мяркязя, еляъя дя Стрелна, Петергоф, Пушкин, Кронш-
Рус ряссам сюйляди ки, щя, эяряк ки, гядим дюврлярдя тадт, Павловск китабханаларына эедиб Низами Эянъявинин
Шяргин бюйцк шаири вя философу олуб. Ону да ялавя етди ки, китабларыны алыб охуйурдулар.
дейясян, фарс шаиридир. Ряссам там тяяъъцб ичиндя сорушду:

256 257
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ето правда (Бу, щягигятдир)? Йорулмаг она йад иди...


Эцндцз эюзцндя ишыг сюзцня давам етди ки, ялбяття, щя- Истиглалиййят кцчясини кечиб Ичяришящярля Нефтчиляр прос-
гигятдир. Вя суал верди ки, о, Николай Тихонову таныйырмы? пектиня адлады, орадан да Азнефтя тяряф сямт эютцрдц.
- Ряссам: - Оо, конечно, великий русский, советский по- Эеъикирди дейя щямишякиндян даща сцрятля эетмяйя мяъ-
ет (Ялбяття, бюйцк рус, совет шаиридир), - деди. бур иди. Она эюря дя тянэняфяслик щисс едирди, хястяликдян
Эцндцз сющбятиня давам етди вя билдирди ки, 1941-ъи сонра юзцндя бир зяифлик дя дуймаьа башламышды...
илин 19 Октйабрында Ленинградын мяркязиндя - Смолны ра- Бир гядярдян сонра дайанды. Йол кянарындакы аьаъа
йонунда, Ермитажда фашист тяййаряляри тяряфиндян эцълц сюйкяниб няфясини дярди. Эюзляри гаралырды...
бомбардмана бахмайараг бюйцк Низаминин 800 иллик йу- Йох, эеъикмяк олмазды. Эетмяк лазым иди. Тягрибян
билейи кечирилиб. Тядбири дя Николай Тихонов апарыб. 500 метрдян сонра ону бюйцк пуллар эюзляйирди... Бцтцн
Ряссам лап тяяъъцблянди, деди ки, блокадада олан Ле- щяйатыны дяйишяъяк бюйцк пуллар...
нинград барядя чох охуйуб, чох филмляря бахыб. Шахта, аъ- - Сизя кюмяк лазымдыр?
лыг, юлцм горхусу эцъ эялян бир вахтда йяни инсанлар баш- Итини эязмяйя чыхаран эянъ оьлан йанында дайанмышды.
га халга мянсуб олан бир шаирин йубилейини неъя кечиря би- - Йох, чох саь олун. Бир шей йохдур, - дейяряк оьланы
лярдиляр ахы? Бу, инанылмаздыр! йола салды.
Эцндцз давамында сюйляди ки, йубилей тядбириндян дя Ня йахшыдыр ки, инсанлар щяля дя бир-бирляриня кюмяк ет-
сонра ядябиййат вя сийасят адамлары шаирин шяряфиня бадя мяк истяйирляр...
галдырыблар. Вя Низаминин мисралары шахталы эцндя бу ... Аз сонра Ряйасят мцяллимин яйляшдийи бинада иди. 2-
адамлары исиндириб. ъи мяртябяйя чыхды, цзяриня 204 лювщяси вурулмуш кабине-
Ряссам сюз верди, Русийайа гайыдан кими мцтляг Нико- тин гапысыны дюйдц.
лай Тихоновун хатирялярини тапыб охуйаъаг, Низаминин - Эял! - ичяридян эялян сясин сащибинин ъцссясиз, кичик бир
ясярляри иля мцтляг таныш олаъаг вя мцтляг онун ясярляри адам олдуьуну зянн етди.
ясасында няся чякяъяк... Анъаг гапыны ачыб ичяри кечяндя башы даз гырхылмыш
Ощо. Эеъикирди ахы. Эцндцз ряссамла тялясик саьоллашыб йекяпяр бир кишини маса архасында отуран эюрдц. Ахы неъя
сярэи салонундан чыхды. ола билярди, беля бир бядян йийяси о ъцр зяиф сясля данышсын?
Маршрута вермяйя пулу олмадыьындан, аз гала, гача- - Ня мясялядир?
гача кцчя бойу ирялилямяйя алышмышды. Цмумиййятля, пийа- Эцндцз отурмаг истяйирди. Еля йорулмушду ки, отуруб
да эязмяйя юйряшмишди. Чох вахт евдян емалатханайа пи- няфясини дярмясяйди, бир стякан су ичмясяйди, санки, цзц-
йада эедиб эялирди. Еляъя дя эедяси олдуьу диэяр йерляря. гойлу йеря йыхылаъагды.

258 259
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Сиз Ялювсят мцяллимсиз? Мяня Ряйасят мцяллим деди ки... ... Бу лянятя эялмиш гоху да бир йандан...
Бу вахт йекяпярин масасынын цстцня дцзцлмцш телефон- ... Ахыр ки, таныды. Ъаббаров Ялювсят Микайыл оьлу. Он-
лардан бири - аь рянэлиси зянэ чалды вя о, телефону эютцр- ларла паралел синифдя охуйурду. Щямид она ъыр сясиня эюря
дц. Отурмаг тяклифинин эялмядийини эюрян Эцндцз лап дил- «Гыз Ялювсят» дейирди, о да горхаг олдуьундан ъаваб веря
хор олду, айаьынын бирини бошалдыб диэяриня эцъ верди ки, билмирди. Илк дяфя ъырнамышды, онда да Щямид аьзынын цс-
нювбя иля айаглары динъяля билсин. тцндян бирини илишдирмишди. Щямишя 2 алырды, охумаьы да йох
Йекяпяр ъыр сяси иля данышмагда иди: иди. Эяряк ки, 7-ъийя кечяндя синифдя галды... Йцз фаиз о иди.
- Йох, йерин мялум, Гячряш тяряфя эетмишдик, Ялювсят Бир истяди танышлыг версин Ялювсятя. Анъаг сонра дцшцн-
ъаны... Ща-ща-ща... Онларсыз иш кечяр? Икисини апармышдыг... дц ки, бирдян Ялювсят мяктяб илляринин щайыфыны алар, онун
Йох а киши, малолеткалар иди, юлмцшляр су сонасына бянзя- пулуну вермяз.
йирдиляр... Ща-ща-ща... Ялювсят ахыр ки, сющбяти йекунлашдырыб дястяйи асды:
Эцндцз кичик кабинетин башдан-баша Ялювсятин няфя- - Щя, ешидирям сяни.
синин гохусу иля долдуьуну щисс етди. Бу няфяся тяр вя Эцндцз, щеч олмаса, инди ондан яйляшмяк тяклифи эюзля-
щансыса бащалы бир ятир гохусу да ялавя олунмушду... Йа- йирди. Бу тяклифин эялмядийини эюрцб лап дилхор олду. О
манъа таныш эялирди бу Ялювсят она... вахт Щямид бу алчаьы язишдиряндя, эяряк, бир-ики дяня дя
Бялкя, яйляшсин? Кабинет йийяси ядябсизлик едиб ону бу гойарды онун митилиня.
айаг цстцндя сахламыр?! О да ядябсизлик едиб тяклифсиз яй- - Мяня Ряйасят мцяллим деди ки, бу эцн сиздян...
ляшсин. Йох, олмаз. Айыб олар... Бяс ня етсин? Лянят сяня, кор шейтан. Инди дя Ялювсятин гара рянэли
Ялбяття, бир аддым архайа чякилиб дивара сюйкянсин. Кц- телефону зянэ чалды. О, телефону гулаьына тутуб даныш-
ряйини дивара сюйкяся, айагларына еля дя эцъ дцшмяз... маьа башлады:
Ялювсят телефонла данышмаьында иди:
- Щя, Рящман, ешидирям... Йох, бир ай нядир, щеч бир
- Сян тязялямирсян?... Нийя?... Йох, мяндя бу, азардыр.
эцн дя олмаз. Пул вахтында чатдырылмалыдыр... Дедим ки,
Щяр йени илдя тязялямясям, цряйим партлайар... Ня эютц-
йох... А киши, мяня ня? Анан ямялиййат олунуб, Аллащ шя-
рясийям яши, касыб адамам, Феррари эютцрмяйяъям ки...
фа версин. Анъаг пул сабащ мяним габаьымда олмалыдыр...
Ща-ща-ща. Я, сян юл йох, Ялювсят ъаны йох. Ади Порше
Дедим ки, йох!
эютцряъям...
Дястяйи йериня чырпды.
Эцндцзя инди айаг цстцндя дайанмаг нисбятян асан
- Буна бир бах. Бир ай... Йох бир, бир ил. Сяня еля эял-
иди. Дивар она йахшыъа кюмяк едирди. Ахы щардан бу гядяр
мяк эялярям ки!
таныш эялирди Ялювсят она? Ъырсясли йекяпяр. Санки, лап йа-
Сонра Эцндцзя бахыб аъыгла сюйляди:
хындан таныдыьы, щятта отуруб-дурдуьу бир адам иди о...

260 261
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ай киши, эялмисян, сюзцнц де дя. Байагдан еля кей ки- йилик ки, бу ишдя баш аьартмышыг... Оранын дяйяри максимум
ми сифятимя бахырсан. Ня лазымдыр? ики йцз ийирмидир... Йох, еля бир планым йохдур. Мянзилдир дя,
Эцндцз бу гяфил щцъумдан юзцнц итирди. Дили топуг ву- алыб атаъам ензейя. Мясял вар е, сахла саманы, эяляр...
ра-вура биртящяр сюйляди: Йеня эюзляри гаралмаьа башлады. Йох, сящщяти ъидди по-
- Мян пул цчцн эялмишям. зулуб. Хястялийи чох аьырдыр, пулу алан кими, илк нювбядя,
- Йохдур пул. Еля йетян пул истяйир. Еля бил, бура Гызыл мцалиъянин цстцня дцшяр, иш гой эюзлясин. Бяс сярэи? Йу-
Хач, йа да Гызыл Айпара Ъямиййятидир. Бялкя Мярщямят баныр ахы. Пайыз эялиб, сентйабры артыг йола салыблар...
фондудур? Йа да, хябярим йохдур, ломбарддыр? - Адын вар бурда. Онда сян беля еля. Эет, ики айдан сон-
- Мяня Ряйасят мцяллим деди ки, бир щяфтядян сонра, йя- ра эял.
ни бу эцн эялиб сиздян цч мин доллар эютцрцм. Санки, Эцндцзцн башына бир ведря гайнар су тюкдцляр.
- Ряйасят мцяллим щачан дейиб? Хатырламырам. Кимсян Неъя йяни, эет, ики айдан сонра эял?
ки, сян? Кякяляйя-кякяляйя деди:
- Ряссамам, Эцндцз Ялякбярли. - Бяс, ахы... Ряйасят...
Йорьунлуг вя кясиф гохунун дюзцлмязлийиня инди дя бир Ялювсят ъыр сясини бир гядяр галдырды:
щяйяъан гатылды. Ялювсят онун адыны гаршысындакы дяфтярчя- - Ай киши, эял, ики айдан сонра апар. Бурда баша дцшцл-
дян ахтармаьа башлады. Бирдян ады чыхмады, бяс онда? Ола мяйян ня вар?! Инди ялимиздя пул йохдур.
билярди ки, Ряйасят мцяллим тапшырыг веряндя, бу «Гыз Эцндцз ону йола эятирмяйя ъящд етди:
Ялювсят» онун адыны йазмаьы унударды... - Билирсиз, бу пуллар чох ваъибдир. Мян ряссамам.
- Щя вар, Эцндцз Ялякбярли. Бюйцк Низами Эянъявинин идейаларыны рянэкарлыгла...
Санки, Эцндцзцн чийинляриндян аьыр бир йцк эютцрцлдц. - Ай киши, бир дайан...
Ялювсятин архасында ири, аь сейф вар иди. Пуллар, чох йягин - ... Дцнйайа танытмаг истяйирям. Гой дцнйа билсин ки,
ки, орада иди. Бир аз кечяъякди вя о, чыхарыб цч мин доллары бизим неъя бюйцк...
веряъякди... Эцндцзц хошбяхтлярин хошбяхти едяъякди... - Ай киши! Истяйирсян, Низами Эянъявини таныт, истяйир-
Каш бу, тез баш веряйди. Биръя онун телефонуна зянэ сян, Ряшад Даьлыны. Бу, сянин шяхси ишиндир. Эет, ики айдан
эялмяйяйди. Эялсяйди... сонра эял. Инди пул йохдур. Баша дцшдцн?
Тярслийя бир бах. Инди дя мобил телефонуна зянэ эялди. Эцндцз аьыр-аьыр кабинетдян чыхды. Санки, айагларын-
- Ооо, Нямиш... Чохдандыр, сясин эялмир, гардаш... Нейня- дан даш асылмышды. Бир нечя аддым ирялиляйиб пиллякяндя яй-
дин? Разы сала билдин?.. Чох эюзял. Нечяйя сатыр?... Ики йцз ял- ляшди. Аьрылары шиддятлянмишди.
ли миня? Ону хараб еляйяр. Ики йцз ийирми бясидир... Ушаг де- Лап шиддятлянмишди...

262 263
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямидин узун сорьу-суалындан сонра дилхорчулуьунун ся-


бябини сюйлямишди: «Ряйасят мцяллим пулу йеня вермяди,
деди, ики ай да эюзля».
Щямид: «Сянин бу Ряйасят мцяллимлярин бяйям щачан
20-ъиЩИССя пул вериб ки?» - сюйляйяряк ону доламыш, биртящяр эялмяйя
разы салмышды. Эцндцз, Цлкяр, Айдан вя Ризван - там ще-
Биз щяйаты яксяр щалларда бизя бяхш етдийи нясняляря йятля эялмишдиляр.
эюря йох, бяхш едяъякляриня эюря севирик. Кцлякли щавада Бир дя Щямидля Яминя.
гисмятиня ади дейил, йелкянли гайыг сцрмяк дцшян шяхс йел- 7 няфярлик кампанийа йениъя йейиб-ичмяйя башламышды
кяни галдырмаьы унутдуьундан, гайыьы йелкянсиз сцрцр. ки, Щямид Фярид Сяфярлини фойейя адлайан йердя эюрмцш-
Бир бу мянзяряни тясяввцр един. Будур, статистик зящмят- дц. Ъялд щамыдан цзр истяйиб онун далынъа эетмишди.
кеш инсан образы. - Бяс эеъя вя эцндцз барядя сюйлядийиниз? Эеъядян сон-
Щямид ресторанын фойесиндя тягрибян 2 ил бундан юнъя ра эцндцзцн эяляъяйини эюзляйянляр, дедийиниз кими, ник-
Москвада таныш олдуьу, кифайят гядяр танынмыш игтисадчы бин инсанлардыр. Яксиня, эюзлямяйянлярся, бядбиндир. Бяс
Фярид Сяфярли иля сющбятляширди: еля о никбин дедийиниз инсанлар йяни дцшцнмцр ки, эцндцз-
- Фярид мцяллим, сизъя, о статистик зящмяткеш инсан йел- дян сонра щяр щалда эеъя эяляъяк?
кяни нийя галдырмыр? Фярид Сяфярли эцлцмсяди:
- Дедим ахы, унудур. Щяр кяс ялиндя олан имканлардан - Яслиндя, щяр ики адамчцн ейни вахтда сящяр ачылыр вя
максимум йарарлана билмяз ахы. ейни вахтда ахшам дцшцр. Анъаг бу ейниликдя бири файда-
- Щямид ями, атам дейир ки, эялсин дя, - Эцндцзцн оь- лы, диэяри зярярли шей тапыр.
лу Ризван иди ону чаьыран. Ушаьын башыны сыьаллайыб деди: Москвада Крокус сярэи салонунда таныш олмушдулар.
- Дейнян беш дягигяйя эялирям. Игтисади наилиййятляр сярэисиня хцсуси олараг эялян Щямид
Чохдан иди истяйирди, достларын щамысы аиляви бир йеря уьур газанан щяр бир бренд барядя каталог вя журналлар-
йыьышсынлар, йейиб-ичсинляр. Ахыр ки, бу эцн биртящяр топ- дан юзцня бюйцк коллексийа топламыш, йцзлярля иш адамы иля
лашмышдылар. Гошгар хариъдя иди, Турал тяк эялмишди, щяйат таныш олуб бир портфел визит картлары эютцрмцшдц. Фярид Ся-
йолдашыны эятирмямишди. Илк юнъя бу тяклифя щявясля разыла- фярли иля танышлыг ися онун щяйатында хцсуси из бурахмышды.
шан вя йыьышаъаглары эцнц сябирсизликля эюзляйян Эцндцз Фярид Сяфярли Русийа игтисадиййатындакы Азярбайъан из-
бу сящяр Щямидин зянэиня чох цзэцн ъаваб вермиш, аьры- ляриня тохунараг бизимкиляри бу нящянэ механизмдя апа-
дыьыны, щеч йеря чыхмаг истямядийини сюйлямишди. Нящайят, рыъы щиссялярдян щесаб етмишди:

264 265
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Эюрцрсцнцзмц, илляр юнъя базарникляр кими характери- Щямид лап тяяъъцблянди:


зя едилян бизляр, яслиндя, бюйцк гцввяйик. Бурада Ващид - Йяни щеч сящв мяслящят, йанлыш прогноз вермирсиз?
Ялякбяров вар, Араз Аьаларов вар, Исэяндяр Хялилов вар, - Йох, бурада пешякарлыг, чохмялуматлы олмаг юз сюзц-
Телман Исмайылов вар. Бу эцн дцнйанын ян мютябяр сяр- нц дейир. Доллар вя авро нисбятинин кяскин фярги фонунда
эиляри бизим Крокусда кечирилир. Бу эцн мян Русийанын бир ямтяялярин дяйярдян дцшмяси, Чин игтисадиййатынын йцкся-
нечя шящяриндя бизим Заминбанкын филиалына дахил олуб пул лишинин глобал бющранын фясадларындан доьмасы, ялван ме-
ямялиййатлары апара билирям. Бунлар гцрурвериъи шейлярдир. таллурэийа вя гызыл дальасынын енержи дашыйыъылары сащилиня
Ардынъа доьма Тцркийядя бизнес сащясиндя уьур газа- щямляси... Бцтцн бунлары эюрмяк вя дуймаг цчцн еля дя
нан Мцбариз Мянсимовун адыны чякмишди. Дцнйа суларын- бюйцк истедад лазым дейил ки...
да цзян эямиляримиздян аьыздолусу данышмышды... Балаъа Ризванын нювбяти эялишини эюрян Фярид Сяфярли
Щямид дя юз ишиндян, «Азяри» мцяссисясинин уьурларын- саьоллашды:
дан сюз ачмышды. Ону да сюйлямишди ки, даим ахтарышдадыр, - Йахшы, сизи эюзляйирляр. Мяни дя щямчинин.
мяшщур иш адамларынын щамысынын щяйатыны охуйуб, кимин Щямид ня иллащ елядися, ону юз масаларына дявят едя бил-
нядян вя неъя башламасыны юйряниб. О да истяйир ки, адла- мяди. Щяр щалда, айагцстц дя олса, Игбалын йаратдыьы проб-
ры садаланан шяхслярин сырасына йцксялсин... лемлярдян сюз ачды, мяслящят истяди.
... Фярид Сяфярли эцмцш портсигарындан бир сигар чыхарыб Фярид Сяфярли башыны булады:
йандырараг суал етди: - Чох заман биз щяддян артыг ъентлменлик едирик, няти-
- Нобел мцкафатчысы Пол Кругманы охуйурсуз? Онун ъя ися аъынаъаглы олур. Достунуз щяр шейи ганун чярчивя-
Нйу-Йорк Таймсдакы блогуну охуйун, дцнйа игтисадиййа- синдя едиб. Демяк, ядаляти бярпа етмяк цчцн йеэаня чыхыш
тында баш верян просеслярин ахарында олаъагсыз, еляъя дя йолу гейри-гануниликдир. Беля ишлярля хцсуси шяхсляр мяш-
сабащкы эцня прогноз вермяйи баъараъагсыз. Мян инди би- ьул олур, мцяййян фаиз щесабына щямин криминал автори-
лирсиз, нейнирям? тетляр юлмцш мябляьи дирилдя билир.
Щямид марагла сорушду: Онунла саьоллашыб мяълися гайыдан Щямид Эцндцзцн
- Нейнирсиз? ирадлары иля цзляшди:
Фярид Сяфярли эюзцндяки ейняйи чыхарыб онун шцшясиня - Йекя оьлансан, бизи йыьмысан бура, юзцн эедирсян
няфясини верди, сонра ъиб йайлыьы иля шцшяни тямизляйя-тя- башгасы иля сющбятляшмяйя.
мизляйя сюйляди: Щямид цзрхащлыг едиб сюйляди:
- Бир нечя ширкят вя банк рящбяри вар ки, онлара дцнйа - О, хырда-мырда адам дейил е, Русийа економикасында
биржаларында ня алмаьы вя ня сатмаьы мяслящят верир, ялдя ваъиб симадыр - Фярид Сяфярли.
едилян газанъдан фаиз эютцрцрям. Эцндцзцн цзцнцн ифадяси дяйишди:

266 267
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ваъиб симадыр? Бялкя, мяним лайищям барядя она мя- Цлкяр наращат щалда салфетлярля масанын цстцнц
лумат верясян? Ахы бу лайищяйя спонсор тапылмаса... силмяйя башлады, Эцндцз дя ясяби щалда Ризванын цстцня
Щямид онун сюзцнц кясди: чямкирди:
- Ай Эцндцз, сян Аллащ, бясдир дя. Йыьдын е бизи боьа- - Щейванын бири щейван, Фанта аъысан?
за, бу лайищянля. Щямид мцдахиля етди:
Щямидля Яминя башда отурмушдулар, саь бюйцрляриндя - - Ей! Ня истяйирсиз мяним балаъа достумдан? Даьыдыб,
Яминянин йанында Цлкяр, сонра Айданла Ризван яйляшмиш- яъяб еляйиб.
диляр... Сонра Эцндцз. Даиряви масаны Турал гападырды. Сонра офисианты чаьырыб она масанын цстцнц силмяйи
- Турал, сян нийя аьзына су алмысан? Бир сюз дя сян де. тапшырды.
Мяэяр бу импрессионизм сяни боьаза йыьмады? Эцндцз араьынын ичиня лимон сыхыб башына чякди. Айаьа
Турал сакитъя эцлцмсяди. Тябиятян гарагабаг иди, щеч да- дуруб юзцня бир гядящ дя араг сцздц. Байагкы инъиклийини,
нышмаьы севмязди. Ушаглыгдан неъя идися, щеч дяйишмямишди. дейясян, унутмушду. Сюйляди:
Нефт ширкятиндя мцщяндис ишляйирди. Щямид ону зорла диля ту- - Мян истяйирям, бу бадяни тязя евлянянлярин - Щямид-
туб бура эятиря билмишди. Эяляндя дя тяк эялмишди, щяйат йол- ля Яминянин саьлыьына ичяк. Яэяр киши саь айаьы иля ахса-
дашыны «бир аз насаздыр» бящаняси иля юзцйля эятирмямшди... йырса, эяряк, сол айаьы иля ахсайан бир гадыны тапыб юзцня
- Йахшы, щансы саьлыьа ичирик? щяйат йолдашы елясин. Бу щалда, онлар таразлашарлар вя мц-
Щямид сорушду. Турал йеня динмяз дурду. Байагкы вазинятлярини сахлайарлар. Вай о щала ки, гадын кишини та-
сюзляриня эюря Щямиддян инъийян Эцндцз ися сифятини тур- мамламасын... Мян йцз фаиз яминям, Яминя мящз Щями-
шудуб отурмушду. дин йарысыдыр. О хошаэялмяз щадисядян, алынмайан тойдан
- Гошгарын йери мялум, - дейиб Щямид юз бадясини араг- сонра, о тойун ганыгарачылыьындан сонра мян бу эянъ се-
ла долдурду. Сонра аз юнъя Фярид Сяфярлидян ешитдийи сюзля- вянляри беля хошбяхт эюрмяйимя чох севинирям. Сюз вери-
ри уъадан сюйляди: рям, мяним язиз достуму - цряйимин бир парчасы олан Щя-
- Биз щяйаты яксяр щалларда бизя бяхш етдийи нясняляря миди хошбяхт етдийи цчцн нювбяти ясярими Хошбяхтлик эяти-
эюря йох, бяхш едяъякляриня эюря севирик. Ичяк бу саьлыьа! рян гызъыьаз ады алтында Яминяйя щяср едяъям.
Ялини «Фанта» шцшясиня узадан Ризван ону ашыртды, Бу тостдан тясирляниб Щямид айаьа дурду, эялиб Эцн-
Цлкяр ъялд ушаьын ялиндян вурду: дцзц юпдц.
- Сяня йцз дяфя демишям, юзцнц эюрмямиш кими апарма! Яминя ися лап ушаг кими ял чалараг «урра» гышгырды.
Яминя Цлкярин голундан тутду: ... Айдан юзцня пайтахт салаты гоймаг истяйирди, Цлкяр
- Сиз Аллащ, елямяйин, ушагдыр да. онун цстцня чямкирди. Яминя йеня Цлкяря ирад тутду:

268 269
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Сиз нийя бу ушаглары гоймурсуз, дойунъа йесинляр? Щямид йенидян фойейя чыхды. Юнъя ятрафа эюз эяздирди
Щяр шей офисиантлара галасыдыр? ки, бялкя Фярид Сяфярлини эюряр. Сонра Эцлэязэиля зянэ
Сонра Яминя Айданын габыны эютцрцб она салат гойду, вурду. Эцлэяз дястяйи эютцрдц. Щямид: - Маманы телефо-
цмуми габдан габырьа кабабы эютцрцб Ризвана узатды: на чаьыр, - деди, аз кечмиш Эцлэяз: - Йатыб, - сюйляди.
- Ал, гагаш, йе. Щямид кюкс ютцрдц:
Ризван горха-горха юнъя анасынын, сонра атасынын цзц- - Бу вахт мама йатмаз. О, проста, мянимля данышмаг
ня бахды. истямир. Нийя сян она демирсян ки, дашы ятяйиндян тюксцн?
Бу дяфя Щямид сясини галдырды: Нийя демирсян?! Ахы бир оьлу вар. Бахарсан, щяр шейя тц-
- Сиз лап диктаторсуз ки. Йазыг ушаглары нийя беля сыхырсыз?! пцрцб чыхыб эедяъям, йана-йана галаъагсыз.
Эцндцзцн: - Йесин дя, ня дейирик ки, - сюйлямяси иля Эюзляри долмуш щалда масайа гайытды.
Ризванын кабабы дишиня чякмяси бир олду. - Щя, румкалар бошдур, долдурун эюряк.
Нювбяти гядящляри ичдиляр. Щямид Яминяйя эюз эяздир- Цлкяр цзрхащлыгла деди:
ди. Яминя тязя алдырдыьы синяси ачыг, тцнд-гящвяйи, узун - Щямид гардаш, Эцндцзя чох ичмяк олмаз. Онун
либасдайды. О, неъя дя ъазибядар иди. Ъизэиляри, санки, гя- бюйряйи...
лямля чякилмишди. Биръя гцсуру йох иди. Бойу, чякиси, бя- Эцндцз щяйат йолдашына аъыгланды:
дян гурулушу, сифяти... - Щеч ня дя йохдур. Топ кимийям. Юз ишинля мяшьул ол.
Эцндцз Туралы мяъбур едирди ки, тост десин. О да йаха- Нювбяти бадяляри ушагларын саьлыьына галдырдылар. Ай-
сыны кянара чякирди. данла Ризванын, Туралын гызы Анарянин, Щямидин баъысы
Яминя иля Цлкяр сющбятляширдиляр. Яминя астаъа аиля оьлу Туралын вя Щямидля Яминянин эяляъяк ювладларынын...
щяйатынын чятинликляриндян данышырды: Цлкяр Яминянин бармаьында бярг вуран цзцйя ишаря
- Щярдян истяйирям, Щямидчцн пити, долма, дцшбяря - бу еляди:
сайаг шейляр биширим. Телефонла зянэ едирям, анам бир-бир - Инди беляляри дябдядир, щя?
няйи неъя елямяйи дейир. Йеня эюрцрсян, няся чатмыр. Дцз- Яминя башыны тярпятди:
дцр, Щямид буну цзцмя вурмур, анъаг еля истяйирям ки, - Щя, аь гызылдыр.
щяр шей йахшы олсун. Сонра да Цлкярин бармагларына бахыб суал верди:
Цлкяр щейранлыгла ону динляйирди: - Сиз, дейясян, гыр-гызылы хошламырсыз?
- Щяля ня йашын вар?! Йашадыгъа тяърцбян артаъаг. Сиф-
Цлкяр: - Щя, хошламырам, - сюйляди.
тя бцтцн гадынлар цчцн чятин олур. Анъаг заман кечдикъя
Яминя гызыл вя брилйанта олан бюйцк мараьындан
щяр шейя алышырсан... Ясас одур ки, чох эянъсян, эюзялсян...
данышыр, ялиндяки бакалдан минерал су гуртумлайырды.
Айданла Ризван «Фанта» иля «Ъола»-ны гарышдырыб ичирдиляр...

270 271
Сяня инанырам

Ани олараг Цлкяр стулун алтындан айаьынын йана


чыхдыьыны эюрдц, тез айаьыны эизлиня салды. Колготгасы ъы-
рыг иди, горхду ки, Яминя эюряр...
Мяълисин ахыры лап шян кечди. Щамыда яминлик йаранмыш-
ды ки, Щямид дя, Эцндцз дя уьурсузлуг золаьындан чыха-
ъаглар. Бири бизнесдя, диэяри рянэкарлыгда бюйцк уьурлар
ялдя едяъяк...
Саьлыглар дейилир, бадяляр долуб-бошалырды... Йейирдиляр,
ичирдиляр, дейирдиляр, эцлцрдцляр...
Санки, хошбяхтлик биръя аддымлыгда иди. Индиъя яллярини
узадыб ону тутаъагдылар...
2-ъи ФяСИл
Áàõûðàì, äóðíàëàð êþ÷öð ãöðáÿòÿ,
Èíñàí þçö äÿ áèð êþ÷ÿðè ãóøäó.
Øèðèí áèð éóõóéäó þìðöí áàùàðû,
Áèëìÿì íåúÿ ýÿëäè, íåúÿ ñîâóøäó.
Áàáà Âÿçèðîüëó

272
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ало, Вяфадар, бура семент эятир. Гумлары да гурта-


рыб. Бир машын гум да эятир. Сонра бура бах... Су цчцн
чян сюз вермишдин, беш тонлуг. Ня олду?... Щя, щя. Бир аз
1-ъи ЩИССя пунктуал олмаг лазымдыр. Йахшы, саь ол.
Сонра о, щасар щюрян усталарын ишлямяйиня бахмаьа
Эцнляр вар ки, илдырым сцряти иля ютцр. Эцнляр дя вар, башлады. Бири даш верир, о бири дашы йерляшдирир, ъялд дя цс-
санки, айагларындан даш асылыб онларын. Дейирляр, хошбяхт- тцнц палчыглайыб нювбяти дашы эюзляйир...
ликля долу олан эцнлярин юмрц гыса олур, бядбяхтлийи юзцндя «Раствор» истяйян уста йердя няйися юлчцрдц.
дашыйанлар ися эетмяк истямирляр ки, истямирляр... Щямид она хейли эюз гойду, сонра ону сющбятя чякди:
Ики ай да беляъя кечди... - Уста Пянащ, дейясян, бу темпля эетсяк, Новруз бай-
Анъаг бу ики ай ня гядяр дярд-гямя бцрцнся дя, Щямид- рамына иши гуртара билмяйяссиз.
чцн бир эюз гырпымында ютцб-кечмишди. Анасынын исрарла Уста башыны галдырды, эцлцмсяди:
евя гайытмамасы, Игбалдан пулларыны ала билмямяси бцтцн - Хозейин, сян материалы вахтлы-вахтында вер, ушагларын
бу мцддятдя ону чох цзмцшдц. Йеня йахшы ки, Яминя вар пулуну кясмя. Биздян архайын ол.
иди. Ону дцнйайа баьлайан йеэаня тутальайды Яминя. Бир гядяр юз ишиндя олуб сонра Щямидя суал верди:
...Щямид гящвяйи цзлц назик китабы кянара гойуб гаршы- - Бу эцн айын нечясидир?
сындакы бир топа гязети бир-бир эютцрцб вяряглямяйя башла- - Декабрын бири.
ды, арада да масанын цстцндяки термосдан армуду стяка- - Бу айдан отуз эцнцмцз галыб. Алтмыш эцнцмцз йанвар-
на чай сцзцб гуртумлайырды... февралдан, ийирми эцнцмцз дя мартдан... Полну чатдырарыг.
Цст-башы тоз-торпаьа булашмыш уста пянъяряни дюйяъляди: Биръя гураглыг олсун.
- Хозейин, раствор, дейясян, чатмайаъаг. Щямид разы-разы ятрафы сейр етмяйя башлады. Уъу-буъаьы
Щямид тахта кюшкдян чюля чыхды. Щяйятдя даща 4 уста эюрцнмяйян торпаг сащяляри... Сащясини щасарлайан ким,
вурщавур ишляйирди. ев тикдирян ким...
Ондан «раствор» истяйян устадан сорушду: «Йахшы олду, бураны эютцрдцм...» цряйиндя дцшцндц.
- Кубик бяс едяъяк? Саат икидя бир Камаз да эятиряъякляр. Сонра йеня дя Игбалын гарасынъа дейинмяйя башлады: «Су-
Уста деди: ка... Онсуз да сяндян щайыфымы алаъам. Сяни петух елятди-
- Щюрэц щюрянлярин щяля ахшама кими материаллары вар. риб эялин палтары эейиндиряъям...»
Раствор бизя лазымдыр, натйажка елямяйя. Тахта кюшкя гайытды. Ãÿùâÿéè öçëö êèòàáû à÷ûá âÿðÿãè
Щямид мобил телефонуну чыхарыб зянэ етди: ãàòëàäûüû éåðäÿí îõóìàüà äàâàì åòäè:

274 275
Сяня инанырам Сяня инанырам

«Êåìåðîí Úîíñîíóí 2009-úó èëäÿ þç þëêÿñèíèí ÿí íö- ëöø âÿ ýþç éàøû» êîìïàíèéàñûíû éàðàòäû. ÀÁØ ãàíóíëàðû-
ôóçëó 10 ýÿíúèíäÿí áèðè îëìàñû, ÿñëèíäÿ, çÿðóðÿò èäè. ×öí- íûí ôÿðäè ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëìàüà ùå÷ áèð éàø ìÿùäó-
êè áó 25 éàøëû ÀÁØ ñàùèáêàðû èëê ìèëéîíó ùÿëÿ ìÿêòÿáëè äèééÿòè ãîéìàìàсû Êåìåðîíó ëàï èëùàìëàíäûðìûøäû. Àç
èêÿí ãàçàíìûøäû. Ùÿð øåé Êåìåðîíóí 9 éàøû îëàíäà áàøëà- êå÷ìÿäè êè, î, ïî÷ò-Èíòåðíåò õèäìÿòè éàðàòäû, àðäûíúà èñÿ
äû. Î, þç ìÿêòÿá ýåúÿëÿðè ö÷öí êîìïöòåðäÿ áèð íå÷ÿ äÿâÿò- Èíòåðíåòäÿ ðåêëàì éåðëÿøäèðÿн êоìïàíèéà à÷äû. Òàé-òóøëà-
íàìÿ - à÷ûãúà äöçÿëäèá àíàñûíà òÿãäèì åòäè. Àíàñû ùåé- ðû èëÿ êèíîéà ýåòìÿê, ôóòáîë îéíàìàã ÿâÿçèíÿ êîìïöòåð
ðàíëûãëà îüëóíóí ÿë èøëÿðèíÿ áàõûá þç îôèñëÿðèíèí áàéðàì àðõàñûíäà îòóðóá èøëÿìÿê âÿ èøëÿìÿê àðòûã 15 éàøûíäà îíà
òÿäáèðè ö÷öí à÷ûãúà äöçÿëòìÿéè õàùèø åòäè. Êåìåðîí àíà- àéëûã 400 ìèí äîëëàð ýÿëèð ýÿòèðìÿéÿ áàøëàäû. Бу эцн êå÷-
ñûíà äåäè: äèéè ùÿéàò éîëóíäà éàëíûç áèð øåéäÿí - àç éàòìàãäàí ýè-
- Äöçÿëäÿðÿì. Àíúàã øÿðòèì âàð. Áóíóí÷öí ìÿíÿ ïóë ëåéëÿíÿí Êåìåðîí Úîíñîí бюйцк êàïèòàëà ìàëèêäèð. Äöíéà
âåðìÿëèñÿí. öçðÿ 500 ÿí íÿùÿíý êоìïàíèéàíûí áèçíåñ-ìÿñëÿùÿò÷èñèäèð,
Àíàñû ðàçûëàøäû. Àõû áåëÿ áèð èñòåäàä éèéÿñè èëÿ íåúÿ ðà- öñòÿëèê äÿ, íåúÿ ìèëéîíåð îëìàã áàðÿäÿ êèòàáëàð éàçûð».
çûëàøìàìàã îëàðäû? Åëÿ áóðàäàúà àíàñû õàòûðëàäû êè, áöòöí Ùÿìèä êèòàáû áèòèðèá éåðèíäÿí äóðäó, ýÿðíÿøäè. Éåíè-
áàëàúà óøàãëàð Ñàíòà Êëàóñà ìÿêòóá éàçäûãëàðû ùàëäà, Êå- äÿí óñòàëàðûí éàíûíà ãàéûòäû, îíëàðûí èøëÿìÿëÿðèíÿ áèð õåé-
ìåðîí илк мяктубуну 6 йашында ÀÁØ ìèëéîíåðè Äîíàëä ëè òàìàøà åòäè. Äöøöíäö êè, áóðà Íîâðóç áàéðàìûíà ùàçûð
Òðàìïà éàçìûøäû. 9 éàøûíà êèìè Òðàìïûí, Áèëë Ãåéòñèí îëñà, ÿëà îëàð.
òÿðúöìåéè-ùàëëàðûíû þéðÿíèá îíëàðäàí ìàêñèìóì ôàéäà- Ñààòà áàõäû. Îí èêè èäè. Áèð àçäàí ßìèíÿ ýÿëÿúÿêäè.
ëàíìàüà ÷àëûøìûøäû... ßìèíÿíè õàòûðëàéàí êèìè áÿäÿíèíè õîø ýèçèëòè áöðöäö.
... Àç êå÷ìÿäè êè, 9 éàøëû óøàüûí «Êåìåðîí Úîíñîí òÿ- Éåíèäÿí òàõòà êþøêÿ ãàéûòäû. Гязетлярдян биринин ичин-
ðÿôèíäÿí ùàçûðëàíìûøäûð» сюзляри éàçûëмûш à÷ûãúàëàðûíû дян Скандинав кроссворду тапыб ону щялл етмяйя башлады:
ãîíøóëàð, ãîùóìëàð àëìàüà áàøëàäû. Èëê ãàçàíäûüû ïóëëàðà «Елм». Бу, ня ола биляр? Дюрд щярфли... Ялбяття, «алим».
èñÿ î, øèðíèééàò âÿ äîíäóðìà éîõ, êîìïöòåð ïðîãðàìëàðû «Йазы». Дюрд щярфли... Бу да «имла». «Албанийа». Бу да
âÿ ðÿíýëè ïðèíòåð àëäû...» «Тирана»дыр...
Ùÿìèä êèòàáäàí ýþçöíö ÷ÿêèá ïÿíúÿðÿäÿí ÷þëÿ áîéëàí- Термосдан юзцня чай сцздц. Саата бахды. Бирин йарысы
äû, áåëèíè äèêÿëòäè. иди. Евя зянэ етди, эюрсцн, Яминя нащара ня бишириб. Те-
- Óøàüà áèð áàõ å, - ñþéëÿäè. лефон ъаваб вермяди. О дящшятли эцндян сонра юзцня сюз
Äÿðùàë äà áàõûøëàðûíû éåíèäÿí êèòàáà çèëëÿäè: вермишди ки, даща Яминядян шцбщялянмяйяъяк. Яминя сы-
«... 11 éàøûíäà áàëàúà èø àäàìû àðòûã áèð íå÷ÿ ìèí äîë- нагдан цзцаь чыхмышды. Щямидин она инамы щяддян артыг
ëàð òîïëàéûá à÷ûãúà èñòåùñàëû âÿ ñàòûøû èëÿ ìÿøüóë îëàí «Ýö- артмышды...

276 277
Сяня инанырам Сяня инанырам

Инди Яминя телефона ъаваб вермядикдя дцшцндц ки, йя- щейвандарлыгла мяшьул олмаг гярарыны гятиляшдирмишди.
гин, телефон йеня дя хараб олуб. Гярибя телефонлары вар иди. Дярщал Абшеронда 50 сот йер эютцрмцш, тикинтийя баш-
Юз-юзцня хараб олур, юз-юзцня дя дцзялирди... Йеня башы- ламышды...
сойуглуг етди, Яминяйя мобил телефон алмады. Ахы щямин Яминяни аландан сонра ишдян сойумаьы она баща баша
эцн сюз вермишди ки, телефон алаъаг. Сонрадан йеня бейни- эялдийиндян, бу дяфя ишинин цстцндя мющкям иди. Щяр ся-
ня пис-пис фикирляр долду. Деди, бирдян Яминя ушаглыг еля- щяр ертя бура эялир, бир дя эеъя евя гайыдырды...
йяр, месажлашар, чата-зада эиряр... Евдя дарыхдыьындан, Яминя ондан хащиш елямишди ки,
Йеня башыны кроссвордла гатмаг истяди... Кюнцлсцз- иъазя версин, щяр эцн нащары, о, юзц бура эятирсин. Яввял
кюнцлсцз 2-3 бош хананы да долдурду. Сонра ня фикирляшди- буна разылыг вермяйян Щямид сонрадан Яминя иля разылаш-
ся, телефонуну эютцрцб баъысыэиля зянэ етди: мышды.
- Ало, Эцлэяз, ня вар-ня йох, неъясиз? Мама неъя- Щяр эцн Яминя такси иля бура нащар эятирир, сцфря ачыр-
дир?... Соруш, мянимля данышмаг истяйир?... Йох? Ейби ды. Щямидля усталар йейяндян сонра габ-гаъаьы йыьышдырыб
йох. Новый годда барышарыг. Базарлыьывыз-задывыз вар? Мя- эери гайыдырды...
щяммяд мяня дяйясийди, ня олду? Мобили дя ъаваб вер- Щямид Яминя иля евляняндян сонра, икиэцнлцк Йекатерин-
мир... Саламатчылыгдыр... Щя, бурдайам, стройкадайам... бург сяфяри истисна едилмякля, узун мцддят ондан бир аддым
Йахшы, щялялик... да араланмамышды... Одур ки, индики бу йени щяйат тярзи,
Йекатеринбургдан гайытдыгдан вя бюйцк пуллар итирдик- Яминяйя юйрянян, ондан айры галмаьа табы олмайан Щями-
дян сонра Щямид дцз бир щяфтя евдя отурмушду, бундан ди тамам цзцрдц... О, даим Яминянин щясрятини чякирди...
сонракы щяйатыны неъя гураъаьыны эютцр-гой етмишди... Ба- Эцнорталар Яминя бура нащар эятиряндя фцрсятдян исти-
кыда тязядян коммерсийайа эиришмяк, мцяссися ишлятмяк фадя едиб еля бу тахта кюшкдяъя ону гуъаглайыб юпцшляря
она реал эюрцнмямишди. Чцнки артыг бцтцн сащяляр бюлцн- гярг едирди. О да пянъяряйя бойлана-бойлана:
мцшдц. Бурада бюйцк пуллар газанмаг гейри-мцмкцн - Щямид, гурбан олум, елямя, эюрярляр, - дейир, Щями-
иди... Гяфилдян аьлына Фярид Сяфярли дцшмцшдц. Хцсусян дин ялиндян гуртармаьа ъан атырды.
ресторандакы эюрцшдян сонра онда яминлик вар иди ки, бу ... Саат 2-дя тикинтийя эятирилян мишар дашлары бошалды-
шяхс прогнозларында щеч йанылмаз. Фярид Сяфярли она аграр ландан сонра Щямид бир даща евя зянэ етди. Телефону йе-
сектора цз тутмаьы мяслящят эюрмцш, щяйятляриндя щяфтя- ня эютцрян олмады. Дцшцндц ки, беля эется, мяъбур олаъаг
дя ики дяня дана кясиб сатан гяссаб гоншуларынын йахшы ки, евя мобил телефон алыб гойсун...
пуллар газандыьыны мисал эятирмишди. «Бу сащя щяля инщи- Сонра ися гяти гярар верди. Сабащ эедиб Яминяйя теле-
сарчылыьын мараьында дейил», - сюйлямишди. Беляъя, Щямид фон алаъаг.

278 279
Сяня инанырам Сяня инанырам

Йенидян щяйятя, усталарын йанына чыхды. Усталар ишляйир- йандырмышам. Тязядян йемяк биширмяли олмушам... Бирин-
диляр. дя йолцстц ряфигяси Лаляэиля дяймишди... Бириндя дя Нярми-
Декабр олса да, еля бил, йаз щавасы иди. Эцняш эюйцн ня хащиш елямишди ки, онунла ателйейя эетсин...
цзцндян бойланыр, йцнэцлъя ясян кцляйя, санки, сюйляйирди Щямид Яминянин бу дяфя эеъикмяси сябябляри барядя
ки, юзцнц йорма, онсуз да щаваны сойуда билмяйяъяксян... дцшцнмяйя башлады. Эюрясян, инди ня олмушду?
Телефонуна чаьырыш эялди. Эцндцзцн нюмряси иди. Йыь- «Х5»-нин йанында бир «Меръедес» машыны эялиб дайан-
ды. Эцндцзцн сяси чох гящярли иди. Щямид онун сящщяти иля ды. Машындан яввял Мящяммяд дцшдц, сонра назик быьлы,
марагланды. Эцндцз хащиш етди ки, ня олар, Уралда бир иш орта бойлу, 30-35 йашлы бир киши.
дцз-гош. Шикайятлянди ки, Ряйасят мцяллимин адамы бу дя- Мящяммяд Щямидля эюрцшцб эяляни тягдим етди:
фя дя пулу вермяди. Щямид башына эялянляри Эцндцзя да- - Османдыр.
нышмамышды, одур ки, узун-узады она Йекатеринбургда цз- Осман ял узадыб Щямидля эюрцшдц. Башы иля тикинтини
ляшдийи проблеми баша салмагданса, гысаъа «йахшы» сюйля- эюстярди:
мяйи цстцн тутду. Аз кечмиш телефону йеня зянэ чалды. - Хейирли олсун!
Ону ъибиндян чыхарыб ачды: Щямид эцлцмсяйиб башыны тярпятди: - Чох саь ол, - сюй-
- Ало... Щя, Мящяммяд, ешидирям... Осман эялиб? Щя, ляди.
бурдайам, эялин. Сонра Осман ъибиндян «Кент» сигарети чыхарыб онлара
Телефону баьлайыб ъибиня гойду. Осман криминал авто- тяклиф етди, бирини дя йандырыб дамаьына гойду:
ритетлярдян щесаб едилирди, Мящяммядин йерлиси иди. Игба- - Щя, ешидирям, Мящяммяд мяня уъундан-буъаьындан
лын Щямидя пул «атмасы» бцтцн таныш-билишляри сарсытмышды. данышыб. Инди юзцн дя гысаъа даныш.
Хейли эютцр-гой етмишдиляр ки, Игбалла щансы йолла щагг-ще- Щямид Игбалла олан достлуг мцнасибятляриндян, бирликдя
саб чцрцтсцнляр. Щямид Фярид Сяфярлинин мяслящятлярини мцяссися ачмагларындан башлайыб, Игбалын она пул «атма-
хатырлатмышды. Мящяммядин аьлына Осман эирмишди, о, сынаъан», она хятяр тохундурмаг истяйиняъян - щяр шейи
Щямиди ямин елямишди ки, Осман йерин дешийиндя дя олса, йерли-йатаглы Османа данышды.
Игбалы тапаъаг вя ондан пуллары алаъаг... Осман диггятля Щямиди динляйир, сигарет чякирди.
Саат 4-я ишлямишди... Уста Пянащ онлара йахынлашыб саатын 4 олдуьуну, аъдыг-
Яминя бу вахта эялиб чыхмалыйды. Усталар да фасиляйя чых- ларыны билдирди. Щямид:
мышдылар. Ял-цзлярини йуйуб, отуруб йемяйи эюзляйирдиляр... - Эюзляйин, щарда олса, инди эяляр, - деди.
Тикинти эедяндян 2-3 дяфя Яминя эеъикмишди. Бириндя Уста араланан кими Осман бир нечя суал вериб гаранлыг
демишди ки, башым телефонла данышмаьа гарышыб, йемяйи бир шейин галмадыьыны йягинляшдиряндян сонра деди:

280 281
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Биз ики няфяр ишляйяъяйик. Ора эедиб-эялмяк, бир нечя Щямид Суграэилин евляриня зянэ етди.
эцн орда галмаг... Юзцн билирсян дя, щамысы хяръдир. Ла- - Ало, Сугра ханым?
зым эялся, оранын приступный мириня дя чыхаъаьыг. Бцтцн - Щя, Щямид, сизсиз?
бу хяръляр ян азы беш мин каьыз едяъяк. Буну бу эцн мя- - Яминя щардадыр?
ня чатдырсан, сабащ уже ордайам. Сяня дцшян долйаны эя- - Неъя щардадыр?! Эялмяйиб ки, ора?
тириб веряндян сонра сяндян ялли мин каьыз алаъам. - Йох. Саат алтыйа ишляйиб. Щава артыг гаралыб. Анъаг бу
Щямид хейли дцшцндц, няйися эютцр-гой етди: эялиб чыхмайыб.
- Бирдян... - Ола билмяз... Ай Щямид, Нярминя дейир ки, Яминя пад-
Осман онун сюзцнц кясди: ругасына дяймялиймиш... Анъаг йеня дя бу вахта галмаз-
- Бирдяни йохдур. Мян чий иш эюрмцрям. Эириширямся, ды. Гой биз онлара зянэ вураг, нятиъясини сяня дейярик.
ахыра чыхырам. Щямид сигарет чякя-чякя щисс едирди ки, цряйи эет-эедя
Щямид Османын иряли узанан ялини сыхыб деди: даща бярк дюйцнцр... Йох, ня ися бир иш вар иди Яминянин
- Сабащ саат он икидя эялиб бурдан беш мин доллар эютц- башында.
рярсян. Аллащ ишини аванд елясин. Уста Пянащ йеня дя она йахынлашды:
Мящяммядля Осман чыхыб эетдиляр. Усталар ялаъсыз га- - Ай оьул, ай гардаш, сящярдян аъ-сусуз бурада ялляши-
лыб йенидян ишлямяйя эиришмишдиляр. рик. Беля олмаз ахы.
Саат бешин йарысы иди. Щямид эет-эедя наращат олмаьа Щямид онун цстцня чямкирди:
башлайырды. Щарда галды Яминя? Бялкя, башында бир иш вар? - Яши, мян ня щайда, сян ня щайда?! Эюрцрсян, гыз эя-
Бир гядяр сащяни вар-эял еляди. Ятрафда тикилян евляря либ чыхмайыб... Аллащ билир, башында ня иш вар...
бахмагла фикрини даьытмаг истяди. Сол тяряфдя сыраланан Уста Пянащ азаъыг сусуб деди:
йени тикилмиш евлярин щамысы стандарт иди. Щямид ев йийя- - Онсуз да щава гаралыр. Онда биз йыьышыб эедирик. Са-
ляринин зювгцнцн примитив олмасы гярарына эялди. Абшеро- бащ эялярик. Анъаг хащиш едирям, бундан сонра ишини ещ-
нун эюбяйиндя, Бакынын беш аддымлыьында вилла тикдирясян, тийатлы тут.
юзц дя бу ъцр... Еля бил, Уъарын кянд евляридир... Щямид устаны динляйяъяк щалда дейилди. Йеня дя Сугра-
Саь тяряфдяки цчмяртябяли тикили ися эюз охшайырды. Бина эиля зянэ вурду. Сугра деди ки, Яминянин ряфигясиэил теле-
артыг щазыр вязиййятдя иди. Мави рянэля рянэлянмишди, фона ъаваб вермирляр...
тцнд-эюй рянэдя дамы, хцсуси эюркямли пянъяряляри она О, сигарети сигаретин ардына ъалайыр, ахшамын торанында
лап эюзяллик верирди... эюрцнян щяр бир машын фарасыны Яминяни эятирян машынынкы ще-
Йох, ахы бу Яминя щарда галды? саб едир, сонра ися цмидляринин пуч олмасына кюкс ютцрцрдц.

282 283
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Бизи апармырсан? дя отурмушду, эюрцнцр, пулуну эюзляйирди. Дцшцб эялди,


Щямид чеврилиб нифрятля уста Пянаща бахды. Еля бил, бц- Щямидя йахынлашды:
тцн эцнащлар онда имиш. Сонра ъибиндян он манат чыхарыб - Мемар Яъяминин йанында миндирмишям... Дайаныб
она узатды: клийент эюзляйирдим. Эюрдцм, евлярин арасындан бир гыз
- Ал. Таксийнян эедин. чыхды, палто-плашсыз, айаьы йалын... О дягигя билдим ки, ня-
Уста пулу эютцрцб худащафизляшмядян эетди... ся бядбяхт щадися цз вериб. Деди, сцр филан йеря, мян дя
Щямид эащ истяйирди, машына миниб шящяря эетсин, Ями- сцрцб эятирдим...
няни орда ахтарсын. Эащ да дцшцнцрдц ки, бирдян о эедяр, Ахшам дцшмцшдц дейя щава сойумушду. Щяр щалда, де-
Яминя дя эяляр... кабр айы иди, гыш иди. Ням торпаьын цстцндя айагйалын да-
Саат 7-нин йарысында долана-долана бир ъцт фара дцз эя- йанмыш Яминянин сойуг да бир тяряфдян кяляйини кясирди...
либ онун йанына йетишди. Щямид айырд етди ки, эялян аь Щямид ялцстц ня баш вердийини юйряня билмяйяъяйини дярк
рянэли «Щйундаи» таксисидир... едиб, гызы аз гала сцрцйя-сцрцйя кюшкя эятирди, отуртду.
Такси щяйятя кечди, ишыг прожекторунун алтында дайан- Ичяри исти иди. Бир стякан су ичиртмяйя чалышды Яминяйя...
ды. Арха гапы ачылды. Палтосуз вя айаггабысыз, сачлары га- Гыз еля титряйирди ки, щятта суйу да ичя билмирди. Бир
рышмыш, цз-эюзц шишмиш щалда Яминя машындан дцшцб йе- гуртум ичди, йа ичмяди. Галан суйун щамысы йахасына
риндя донуб галмыш Щямидя кей-кей бахды вя гяфилдян тюкцлдц...
щюнкцрдц. - Тохта, де эюрцм, ня олуб?!
- Ай гыз, ня олуб сяня?! - дейяряк Щямид цряйи чырпына- Ня гядяр ки, Щямид «ня олуб»у билмирди, мящз еля бу
чырпына Яминядян сорушду. вахт кясийиндя дя юз мювъудлуьуну щисс едирди. Еля ки, «ня
Яминя щюнкцрцрдц, титряйирди... Айаг цстя дурмаг олуб»у биляъякди, бах, щямин анда (щяр щалда, буна йцз фа-
эет-эедя онун цчцн чятинляширди. Бир нечя дяфя сянтирляди, из ямин иди вя бу яминлик дя онун ичиня щаким кясилмишди),
йыхыланда Щямид онун голундан йапышды... Байагдан бяри доьрудан да, щяр шейя сон гойулаъагды... Вя инди Яминянин
тякрарладыьы суалы йенидян верди: даныша билмямяси, яслиндя, Щямидин хейриня иди...
- Ай гыз, ня олуб?! Щямид кюшкдян чыхды, машынын йанында дайанмыш сцрц-
Щямид билирди ки, баш вермиш бу щадися ня идися дя, чох ъцйя тяряф эетди. Сцрцъц:
дяшщятли бир щадися иди... Вя бу дящшятли щадисяни билян кими - Бир шей юйряня билдиз? Ня олуб? - сорушду.
дя сон эяляъякди... Юмрцн-эцнцн, хошбяхт щяйатын сону... Щямид башыны йелляди. Сонра ъибиндян 20 манат чыхарыб
Яминя титряйирди, кякяляйя-кякяляйя няся демяк истяйир- она узатды. Сцрцъц пулу эютцрцб: - Бир кюмяк-зад лазым
ди, анъаг дейя билмирди... Такси сцрцъцсц байагдан ичяри- дейил? - сорушду.

284 285
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид йеня дя башыны йелляди. Такси эедян кими о, йе- Яминя кясик-кясик данышырды:
нидян кюшкя гайытды. Яминя щяля дя щычгырыр, титряйирди. - Евдян чыхдым, бура эялирдим... Ялимдя дя йемяк...
Щямид бармаьы иля Яминянин чянясиндян йапышыб, башыны Эюрдцм, бир машын дайаныб...
йухары галдырды: - Ня машын иди?!
- Ня баш вериб?! - Дейясян, нолйедди иди.
Яминянин эюзляринин дяринлийиндя бир аъизлик вар иди, бир - Неъя йяни, дейясян?! Сян билмядин ки, щансы машына
йалварыш сезилирди... отурурсан?!
Чятинликля: - Мяни... Мяни... зор... - дейиб цзцнц тута- - Ня билим. Щямишя эюрцрям ки, орада машынлар дайа-
раг щюнкцрдц. ныр, минирям.
Бу мцддятдя Щямид бцтцн вариантлары эютцр-гой ет- - Ай итин гызы, ахы нийя сян таксийя йох, шяхси машына
мишди... Вя мящз бу вариантын цстцндя дайанмышды... Чцн- минирсян?!
ки Яминя еля щалда эялмишди ки, баш верян щадисянин мящз Яминя: - Ня билим, - дейиб йенидян щюнкцрдц, сонра Щя-
Щямидин шцбщяляндийи щадися олдуьуну дуймамаг мцм- мидин горхусундан аьламаьыны кясиб сюзцнц давам етдирди:
кцн дейилди... Анъаг Щямидин цряйинин ян дяринлийиндя ий- - Дедим, сцр филан йеря. Бир аз сцрдц. Эюрдцм, башга
ня уъу бойда бир «бялкя» йери галмышды. Бу «бялкя» Щями- йеря дюнцр. Метронун йанындан щяйятя сцрдц. Деди ки,
дя милйонда бир йашамаг шансы демяк иди... Яфсус ки, Ями- бурада достум йашайыр, ад эцнцдцр, беш дягигяйя чыхым,
нянин сюйлядикляри бу шансы да бирдяфялик йох етди. ону тябрик едим, эедяк. Мян дя дедим, щя, ня олар? Аь-
Щямид вар эцъц иля баьырды: лыма щеч бир пис фикир эялмяди. Чыхды, тез дя дцшдц... Де-
- Ким?!!! ди, баъы, билирсян, сяня дейяммядим. Бурада йашайан ис-
Яминя биртящяр: - Цч няфяр, - дейя билди, сонра да ба- тядийим гыздыр, онун ад эцнцдцр. Эял чыхаг, сян гапыны
йылды.
дюй, ону чаьыртдыр, мян тябрик едим, сонра да эедяк...
... Тягрибян 20-30 дягигя кечяндян сонра Щямид Ями-
Мян дя чыхдым...
нядян баш верянляри юйрянди. Яминя кясик-кясик данышырды,
Щямид вар эцъц иля Яминяйя силля вурду:
Щямид ону тез-тез данышмаьа вадар едирди. Мобил телефон
- Оьрашын гызы оьраш, сянин ня итин азыб танымадыьын
ися зянэлярдян партламаг щяддиня эялмишди... Йягин ки,
адамын далынъа дцшцб эедирсян?!
Яминянин анасыэил Щямидин байагкы зянэиндян сонра он-
Яминя йенидян байылды. Щямид «Ъоъа-Ъола» шцшясиндяки су-
ларын евя эялиб чыхмамаларындан ниэаран галыб зянэ едир-
йу онун цзцня тюкдц. Вар эцъц иля ону силкялямяйя башлады...
диляр... Анъаг Щямид, санки, бу зянэляри ешитмирди. Онун-
... Бир гядяр сонра «Х5» шящяря доьру сямт эютцрмцш-
чцн инди дцнйада йалныз бир щягигят вар иди. О да о иди ки,
дц. Яминя арха отураъагда мейит кими щярякятсиз иди. Щя-
Яминянин намусуна тохунулмушду...

286 287
Сяня инанырам Сяня инанырам

мид ися додагларыны эямириб ня иллащ еляся дя, юзцнц сах-


лайа билмядийи цчцн сяссизъя аьламагда иди...
Яминя тягрибян евин щарада йерляшдийини Щямидя баша
салмышды... 2-ъиЩИССя
Оьланларын адыны да демишди: Заур, Анар, Ряшад... Ону
эятирян оьланын ады Ряшадмыш... Ад эцнц оланын Анар... Яэяр истядийин кими йашайа билмирсянся, истядикляри ки-
Сющбят яснасында Яминя онларын адыны язбярляйибмиш... ми йашамаьа мящкумлуьунла барыш.
Ону ичяри дявят едибляр. Ичяридя сцфря ачылыбмыш. Сонра Бура - дямирйолу ваьзалына эялиб тез-тез платформалар-
да ону дюйя-дюйя нювбя иля зорлайыблар... да дайанар, эялян вя эедян гатарлара, ора-бура тялясян
Яминянин дедийиня эюря евдя цч оьландан башга щеч адамлара марагла бахарды.
ким йох имиш. Онлар ички ичмиш, няшялянмишдиляр. Консерт вя тамашаларда, тойда вя банкетлярдя, еляъя дя
Сящяря кими шянляняъякдиляр йягин... бащалы алыш-вериш йерляриндя бир гайда олараг инсанлар хош-
Инди Щямид Яминяни евя апарырды. Ону апарыб евя гойа- бяхт эюрцнцрляр... Буну нечя иллик мцшащидяляриндян билир-
ъаг, силащыны эютцряъяк, сонра щямин цнвана эедяъякди... ди. Тябии ки, ички мяълисляриндя вя тамашаларда яйлянъя ау-
расы, алыш-веришдя ися истядийини алмаг мямнунлуьу юз
сюзцнц дейир, ящвал-рущиййяни йцксялдир... Хястяхана вя
поликлиникаларда, йас мяълисляриндя ися яксиня, инсанлар
дярдли эюрцнцрляр... Вя нядянся Эцндцз мцшащидя етмиш-
ди ки, дямирйол ваьзалларында да инсанлар кядярли олур-
лар... Даща чох азтяминатлы тябягя юлкя хариъиня эедяркян
гатарлардан истифадя етдийиндян, бурадакы инсанларын си-
маларында узун йолун, гаршыда дуран проблемлярин вя
эцндялик гайьыларын язабы щисс олунур...
Щяр дяфя бура эялир, бу инсанларын сифятляриня бахырды...
Эедян инсанлар кими эедян гатарлар да, санки, кядярли
эюрцнцрдцляр... Эетдикляри йерляря хошбяхтлик далынъа йол-
лананлар беля, няйяся наил олмаьын чятинлийи вя цмидляринин
пуч олмасы ещтималындан горхур, сифятляриндяки язаб долу
ифадяни йох едя билмирдиляр.

288 289
Сяня инанырам Сяня инанырам

Доьруданмы, щяйат варлыйа щядиййя, касыба ися ъяза ки- шы - кющня мящялляляриндяки гоншулары Думан кишини эюр-
ми верилиб? ъяк севинмиш, шансынын эятирмясиндян хейли хошщал олмуш-
Байаг, еля бурадаъа, бейниня бир фикир долмушду. Бялкя, ду. Дцздцр, узун мцддят тяряддцд етмиш, бу дцшцнъяля-
щяр шейя тцпцрсцн вя чыхыб эетсин Урала? Щямид онунчцн бир риня эюря юзцнц юз габында щисс етмямишди. Анъаг щяр щал-
иш дцзцб гошар. Ряссам кими фяалиййят эюстяриб газанъ ялдя да ичяри кечиб кишийя йахынлашмыш, «Оо, Думан киши, ня вар,
едяр, эюндяряр бура, Цлкярнян ушаглар да аь эцня чыхарлар... ня йох?» - сюйляйяряк яйилиб кишини юпмцшдц (Мараглыдыр
Эютцрцб Щямидин нюмрясини йыьмышды, бейниндякиляри ки, бу кишинин ады щеч вахт йадында галмазды, неъя олмуш-
она данышмышды, Щямид дя сюз вермишди. дуса, инди дярщал йадына дцшмцшдц). Киши лохмасы аьзында
Дямирйол ваьзалына эялмямишдян юнъя Ряйасят мцялли- тяяъъцбля она бахмыш, «Танымадым», - сюйлямишди...
мин идарясиня эетмишди, «гыз Ялювсят» она даща ики ай Думан кишиэил онларла цзбяцз бинада йашайырдылар. Киши
эюзлямяйи тювсийя етмишди: гатар бялядчиси иди. Суткаларла эюрцнмцрдц. Эяляндя дя
- Ряйасят мцяллими гынамайын, ня тядбир олур, йухары- хейли йцкля эялирди. Цч азйашлы гызы варыйды. Гоншулар де-
дан тапшырырлар ки, ора пул кючцр. Инди дя проспект асфалт- йирдиляр ки, чох аиляъанлы кишидир, щяр дяфя рейсдян эяляндя
ланмалыдыр, дахили вясаит щесабына. Киши ялиндяки бцтцн пу- гызларынын эяляъяк ъещизляри цчцн няся эятирир...
лу ора кючцрдц... Ики ай кечсин, ики мин онунъу илин бцд- Эцндцз онунъуда охуйурду, ряссамлыг истедады щамы-
ъясиндян сянин пулуну верярик. йа бялли иди. Бир ахшамцстц мящля ушаглары щяйятдя отур-
Ардынъа да демишди: мушдулар. Думан киши Эцндцзц йанына чаьырды, онун ис-
- Ряйасят мцяллим чох вятянпярвяр, щям дя чюрякверян тедадыны вя габилиййятини хейли тярифляди, сонра да деди ки,
инсандыр. Бцтцн газандыьы пулу Азярбайъанчцн, халгымыз еви тямир етдирмишям, яла алыныб. Истяйирям, гонаг отаьы-
цчцн хяръляйир... нын бош диварына бир тябият мянзяряси чякясян.
...Нювбяти дяфя бадясини Думан киши сямтя узатды: Вя ялавя етди ки, яслян Эянъядян олдуьу цчцн евиндя
- Буну да ушагларын эяляъяйи саьлыьына ичяк. Биз бир эцн Эюйэюлцн мянзярясини эюрмяк истяйир. Ъибиндян бир дяня
эюрмядик, онларса эюрсцн. дя ачыгъа чыхарыб орадакы валещедиъи Эюйэюл мянзярясини
Думан киши бир гуртум ичиб бадясини масанын цстцня Эцндцзя эюстярди:
гойду, Эцндцз ися башына чякди. - Бу ъцр йарада билярсян?
...Платформада хейли дурандан сонра бярк аъдыьыны щисс Эцндцз: - Йарадарам, - сюйляди.
етмиш, ваьзалдакы кафелярдян биринин йанында дайанмышды. - Явязиндя ня истяйярсян?
Аллаща йалвармышды ки, каш ичяридя бир танышы олсун, эириб Эцндцз утаныб башыны ашаьы салды, мызылданды:
онун щесабына йесин. Вя Аллащын ишиня бир бах. Узаг таны- - Гоншуйуг, щеч ня!

290 291
Сяня инанырам Сяня инанырам

Дцздцр, Думан киши: - Йахшы, сян чяк, мян дя юз габи- Йеня Щямидин нюмрясини йыьды. Щямид щямишя дярщал
лиййятимя уйьун хяъалятиндян чыхарам, - деди. Анъаг зянэ еляйярди, анъаг инди елямяди. Эцндцз дцшцндц ки,
Эцндцз икищяфтялик язиййятинин мцгабилиндя Думан киши- йягин, ваъиб иши вар.
дян щеч бир щядиййя эюрмяди. Думан киши данышмагда иди:
Рясм яла алынмышды. Гощум-гоншу онун тамашасына - Гызларын цчцнц дя кючцрмцшям. Щяр цчц йахшы аиляйя
дурмушду. Думан киши Эцндцзцн ялини сыхды, мянзяряни гисмят олуб. Ики нявям дя вар. Инди гарыйла икимиз йашайы-
бир хейли тярифляди. Тезликля она щядиййя веряъяйини сюйля- рыг. Кцрякянляр саь олсун, бцтцн хярълийимизи верирляр.
ди. Ондан сонра щачан щяйятдя цз-цзя эялирдиляр, «Щядий- Гары билирсян дя, шякярдир. Мян дя щипертоникям. Мцалиъя-
йяни дя беш-он эцня веряъям», - сюйляйирди Думан киши. миз дя онларлыгдыр. Мяня дейирляр, ай Думан киши, бу йа-
Сонра да гардашы евлянди дейя Эцндцз орадан кючяси ол- шында нейнирсян иши, отур евдя. Дейирям, йох, мяни щяйа-
ду. Думан кишини даща эюря билмяди. Ара-сыра гардашыэиля та пешям баьлайыр. Ишсиз юлярям...
эедяндя дя киши щеч растына чыхмырды. Нювбяти бадядян сонра Эцндцз бейнинин там думан-
Бу гяфил эюрцшя, адамын башынын цстцндя Аллащ вар, ландыьыны щисс етди. Даща араг эетмирди...
Думан киши хейли севинмишди. Ону зорла маса архасында Кишийля неъя саьоллашды, билмяди. Эюрясян, Ряйасят
отуртмуш, офисианта ялавя йемякляр вя араг сифариш вермиш- мцяллимин пул вермядийини Рцфят мцяллимя десинми? Ял-
ди. Вя еля илк сюзц дя бу олмушду: бяття, десин. Бялкя, Рцфят мцяллим тязйиг эюстяряндян
- Сяня бир щядиййя боръум вар. Инан ки, унутмамышам. сонра Ряйасят мцяллим пулу веряъяк?
... Эцндцз нювбяти бадяни башына чякди. Доьрудан да, Емалатханасына эирмяди, бир аз аралыдакы гадын салону-
Уралда Щямид она сяняти иля баьлы иш тапса, яла олар. Урал- на дахил олду. Салонун сащибяси эянъ бир ханымын сачыны
лыларын ряссамына чевриляр. Сярэиляри тяшкил едиляр, ауксион- дцзялдирди. Эцндцзц эюръяк эцлцмсяди:
- Оо, бюйцк ряссам, хош эялмисян. Бизим телефон гул-
ларда иштирак едяр. Танынар, севиляр, пуллар газанар...
луьунда щазырдыр.
Октйабрын бириндя, эюрмяди, русларын бурада неъя сярэиси
Эцндцз дили топуг вура-вура: - Чох саь ол, Лиза ханым,
тяшкил олунмушду? Ряссамын ады ня иди? Йаман мараглан-
- сюйляйиб кичик отаьа кечди, салон сащибясинин: - Бюйцк
дырмышды ону Низами Эянъяви мювзусу... Ады ня иди о ряс-
ряссам, дейясян, йахшыъа вуруб, щазырдыр, - сюзлярини гу-
самын?
лагардына вурду.
Портманатына бахды ки, эюрсцн, ряссамын картыны итир-
Нюмряни йыьды... Рцфят мцяллимя салам верян кими дяр-
мяйиб. Карты чыхарыб хейли о цз, бу цзцнц сцздц. Эюрян,
щал сюйляди:
Щямид бу ряссамы таныйыр? Танымамыш олмаз, эюр нечя ил-
- Ряйасят мцяллимэил йеня дя пулу вермядиляр, дедиляр,
дир Русийада йашайыр.
эет, февралда эял.

292 293
Сяня инанырам Сяня инанырам

Рцфят мцяллим: - Ола билмяз, ня дейиб вермядиляр? - со- - Неъя бяйям, сян дя таныйырсан ону? Ялбяття, таныма-
рушду. мыш олмазсан, ону вес Бакы таныйыр.
- Пулу Ялювсят адлы ишчисиня тапшырыб ахы, о да ики ай эет- Сонра йанындакы гадын бярбяря цзцнц тутду:
эяля салыб, ахырда да деди ки, инди пулумуз йохдур, эет, - О бир мцьянни клийентим вар е, ъыръырамайа охшайан,
февралда эял. Азяри старда-задда чыхыш еляйир. Онун да спонсору о кишидир...
Рцфят мцяллим: - Хятдя эюзля, - дейиб мобил телефонла Эцндцз салондан чыхды. Башында кцт аьры вар иди.
нюмря йыьды вя данышмаьа башлады: Щавада сазаг щисс олунурду. Пенъяйинин йахалыьыны гал-
- Ряйасят мцяллим, салам... Бяс мян сиздян бир шей ха- дырды. Пийада эязмяк олмасайды, бу гышы пенъякля кечи-
щиш етмишдим. Ряссам Эцндцз Ялякбярлийя спонсорлуьу. рярди. Ардынъа да дцшцндц ки, эуйа, кечирмяйиб нейня-
Олмады ахы бу... Нийя ки?.. Йяни бу гядяр?.. Йахшы... йясидир? Каш Аллащын она рящми эяля, гыш сярт кечмяйя...
Сонра йеня Эцндцзля данышмаьа башлады: Еля беля дя давам едя... Биръя Щямид онун ишини щялл
- Ряйасят мцяллимля данышдым. Дейир, щазырда мадди етсяйди...
вязиййяти аьырдыр, наьд пул гытлыьыдыр. Анъаг мцтляг о пу- Эюрясян, Щямид нийя зянэ етмяди? Ахы щямишя дярщал
лу веряъяк, архайын ол. зянэ едярди... Бирдян башында няся иш олар Щямидин...
Эцндцз саьоллашыб дястяйи асды. Лиза ханымын мцштяри- Йенидян онун нюмрясини йыьыб цмидля ъаваб эюзляди.
си эетмишди вя о, диэяр бярбяр ханымла сющбятляширди: Ъаваб ися эялмирди...
- Аьяз, неъя йяни, Торговыда буна бир ев алыб ки, азы, ... Евляринин гапысыны тяпикляди. Ялляри донмушду. Цлкяр
йарым милйон гиймяти вар. Билэящдя дя супер бир баь еви гапыны ачды. Ушаглар бцзцшцб телевизора бахырдылар, йун
пешкяш еляйиб. Щяля сцрдцйц ъипи демирям... одйала бцрцнмцшдцляр.
- Ахы бу ъцллцтцн няйиня вурулуб о милйонер Ряйасят? Айаггабыларыны сойунмадан ичяри кечиб масанын арха-
Дейирям, Аллащ еля бяхтдян бизя йазмаз. сында яйляшди: - Бир исти чай вер, - сюйляди.
Лиза ханым Эцндцзц эюръяк: - Щя, бюйцк ряссам, да- Цлкяр йеря дюшянмиш палазын цстцндяки палчыглы изляри
нышыб гуртардын? - сюйляди, ардынъа да ялавя етди: эюрцб дейинди:
- Бяс бизим шяклимизи щачан чякяъяксян? - Айаггабыйла баша кечмяк дя тязя чыхды? Эюр бир пала-
«Ряйасят мцяллим» сюзляри Эцндцзц айаг сахламаьа зы ня эцня салдын.
вадар етди: Эцндцз ясяби щалда деди:
- Лиза ханым, сиз дедийиниз Ряйасят мцяллимин Нефтчи- - Сянин балаларынын гарныны дойдурмаг цчцн бу сойуг-
лярдя офиси вар? да йуха яйин-башла гапы-гапы эязирям. Яллярим донуб,
Лиза ханым башыны тярпятди: айаггабымы чыхара билмирям. Баша дцшдцн, ай мцсялман?

294 295
Сяня инанырам Сяня инанырам

Ичкинин тясириндян Эцндцзцн дили аьырлашмышды. Цлкяр - Ушагларын баьрыны чатлатма. Онлара ня аталыг еляйирсян
буну дярщал сезди: ахы?! Эюр нечя айдыр ки, евя бир гяпик пул эятирмирсян.
- Нейнирсян ки, бизимчцн? Эедиб щарадаса йейиб-ичми- Эцндцз Цлкярин цстцня йериди:
сян, анъаг щеч фикирляшмирсян, балаларым аъдыр. Валлащ, да- - Итин гызы. Сяни инди боьуб юлдцрярям. Щамыныза нифрят
ща баъармырам. Даща бу гядяр дя олмаз. еляйирям. Рядд олун, эедин мяним евимдян!
Эцндцз ялини масайа чырпды: Сонра башыны тутуб юзцнц кятиля йыхды:
- Наразысан?! Гапы ачыгдыр, щансы ъящяннямя истяйирсян - Рядд олун, эедин! Нифрят еляйирям щамыныза!!!
эет! Сонра да йериндян неъя сычрадыса, кятил ашды, гапыны чыр-
Цлкяр щюнкцрдц: пыб евдян чыхды. Щава лап сойумушду. Щисс етди ки, шахта
- Елдян арланмасам, эедярям. Ушаглара йазыьым эялир. сцмцкляриня ишляйир.
Истямирям, адларына йетим десинляр. Тфу, лянят шейтана, нийя ахы йолуну дяйишмяди, бу кц-
Эцндцз йериндян сычрады: чядян кечди... Дцканын йанындан астаъа сивишиб ютмяк ис-
- Сян дя, кцчцклярин дя мяня саьмал иняк кими бахыр- тяди. Щава гаралмышды, каш дцканчы ону эюрмяйяйди. Ан-
сыз. Сян, еля бил, ряссам арвады дейилсян, баггал арвадысан. ъаг эюрдц. Эцндцз архадан онун кобуд кялбятин бармаг-
Сян мянимля баггала фярг гоймурсан. Мян истедадлыйам, ларыны биляйиндя щисс еляди:
баша дцшцрсян?! Мяним потенсиалым вар! Потенсиалым! - Адя, бура бах, Эцндцзсян, ахшамсан, нясян, сян ъа-
Ушаглар горха-горха аталарына бахырдылар. Цлкяр щюн- йиллик елямядин, мяня атмаг истядин. Анъаг мян сяня де-
кцрмякдя иди: йирям. Бир щяфтя срока боръуну эятирмясян, эцня о сумма
- Биз дя адам кими йашамаг истяйирик. Йемяк, эейин- гядяр сяня шотчик гошаъам. Беш ъайилин йанында сющбятимиз
мяк истяйирик. Ушагларын, юзцмцн яйин-башымыз эюр ня олаъаг. Йа эятириб пулу гайтар, йа да юзцн бах.
эцндядир? Валлащ, утанырам, биллащ, утанырам. Эцндцз кякяляди, пулу щюкмян веряъяйини сюйляди. Бир
- Демяли, Эцндцз Ялякбярлинин арвады олдуьунчцн ута- гядяр араландыгдан сонра башыны дарвазалардан бириня сюй-
нырсан, щя? кяйиб аъы-аъы аьламаьа башлады. Ичиндяки гящяр ону боьур,
Эцндцз ушаглар сямтя гышгырды: сойуг кяляйини кясирди. Цстялик, бюйряк нащийясиндян шид-
- Сиз дя утанырсыз ки, мян сизин атанызам?! дятли аьры щисс едирди. Инди исти бир йердя олмаг, исти чай ич-
Онлара йахынлашыб гызын чийниндян тутду: мяк, аьрыкясиъи дярман гябул етмяк вя исти нявазиш эюр-
- Утанырсан, щя?!! мяк онун йеэаня арзусу иди...
Ушаг уъадан аьламаьа башлады. Цлкяр эялиб Эцндцзц Щямидэиля эетмяк оларды... Бир дя Щямидин нюмрясини
кянара итяляди: йыьды. Йох, Щямид зянэ етмирди. Онун башында няся бир иш

296 297
Сяня инанырам Сяня инанырам

вар иди. Эюрясян, ня баш вермишди? Еля буна галмышды? Бу-


нун бу аьыр вахтында, эяряк, она няся олайды?
... Неъя эялиб бура чыхды? Эцларянин гапысынын зянэини
басырды...
Щачандан-щачана гапы ачылды. Эцларя тяяъъцбля гапынын 3-ъцЩИССя
арасындан она бахмагда иди.
Эцндцз сойугдан эюйярмишди, сянтирляйирди, щям дя Щямид щямин цнвана эедирди...
щычгырырды. Юмрцн енишли-йохушлу йоллары...
- Эцндцз?! Бу, ня эюркямдир? Сярхошсан?! Бу вахт Щямишя инанмышды ки, юмрцн йоллары мящз енишли вя йо-
адамын гапысыны дюйярляр? хушлу олур. Щеч вахт щамар олмамышды онун юмрцнцн
Эцндцз чятинликля деди: йоллары...
- Эеъя сиздя гала билярям? Ушаг вахты щямишя атасынын гяфилдян дирилиб эялмясини
Эцларя башыны булады: арзуламышды... Тай-тушлары аталарынын варлыьы иля гцрряля-
- Дялисян сян? Гоншулар ня дейяр? Бу вахт ахы дул га- няндя, о, атасызлыьындан ичин-ичин аьламышды... Ушаглыьынын
дынын гапысыны дюймязляр. Юзц дя сярхош. енишиндя бундан башга ещтийаъ долу эцнляр, мадди сыхынты
Эцндцз гящярля сюйляди: да дайанмышды...
- Эцларя, мян чох бядбяхтям. Мяни ичяри бурах. Сонрадан йенийетмялийинин, илк эянълийинин дя йолу
Анъаг Эцларя онун эялишиндян чох наразы галмышды: енишли олмушду: Дцздцр, даща бюйцмцшдц, баъысы Эцлэяз-
- Эет, Эцндцз. Бир дя беля вязиййятдя бура эялмя. ля гялям-дяфтяр эютцрцб юзляриня ата чякмирдиляр... Анъаг
Гапы баьланды. Эцндцз донуг бахышларыны бир хейли цзц- инди дя щямйашыдларындан яйин-башларына эюря фярглянир,
ня чырпылмыш гапыдан чякмяди. Сонра аьыр аддымларла лифтя фираван олмайан щяйатын бцтцн аъысыны дадырдылар... Инди
доьру эетди. Ахы нийя щяр шей беля олсун? Нийя? бюйцмцшдцляр дейя бир шейи дягиг билирдиляр ки, ата шякли
Блок исти иди. Анъаг кцчядя шахта гылынъ кими кясирди. чякмякля атасызлыг аъысыны йцнэцлляшдирмяк олмаз...
Гярибядир ки, Аллащ юнъя хябярдарлыг едир, сонра ъязалан- Института эиря билмямяк, Муровда кечян аьыр ясэярлик щя-
дырыр. Инсанлар ися хябярдарлыг етмядян ъязаландырырлар. Вя йатынын ардынъа ещтийаъ долу эцнляр Щямиди, яслиндя, сындыр-
гярибядир ки, дярд щеч вахт юзбашына эялмир. Юзцмцз дя малы иди... Ахы ениш ениш далынъа эялирди... Анъаг мящз юм-
истямядян биз ону сифариш едирик... рцн енишли-йохушлу йолларынын мювъудлуьу барядяки инанъ
Башыны кцчяйя чыхартды. Залым шахта, йяни беш-он эцн она цмид вермишди. О билмишди ки, эеъ-тез йохушлар, йяни
йубана билмяздинми? йцксялишляр эяляъяк, о да йаваш-йаваш зирвяляря чыхаъаг...

298 299
Сяня инанырам Сяня инанырам

Юмрцнцн Урал щяйаты щямин фикирляри доьрултду. Али йилди. Одур ки, яксяр пянъярялярдян, о ъцмлядян дя щямин
тящсил, бюйцк пуллар, онадяк дадыны эюря билмядийи ъаван- блокун цчцнъц мяртябясинин пянъярясиндян ишыг эялирди...
лыг ейш-ишряти... Хариъи юлкяляря сяфярляр, круизляр, ян мца- Дярщал баша дцшдц ки, йухары сясля мусиги динлянилян
сир дябдя эейим-кеъим, екзотик ресторан йемякляри, бир-би- пянъяря дцшмянляринин пянъярясидир. Инди онларын кефляри
риндян эюзял гызлар... кюкдцр. Йейибляр, ичибляр... Яминянин цстцндя юз шящвяти
Бу мярщяля дя нисбятян узун олду. Сачынын бирини аь, би- ещтирасларынын кулминасийасыны йашайыблар...
рини гара щюрцб ону бюйцдян анасыны, баъысыны мадди зян- Инди дя, йягин, мусиги динляйя-динляйя рягс едирляр...
эинлийя говушдурду... Пулуну саьа-сола щей сяпяляся дя, йе- Машындан чыхды. Сямайа бахды. Щава шахталы, сяма ул-
ня дя йерини долу эюрдц... дузлу иди. Ейниюлчцлц, ейнибичимли улдузлар, еля бил, сырайа
Вя нювбяти ениш эюзлямядийи бир щалда эялди. Йох, яслин- дцзцлмцшдцляр...
дя, о билирди ки, бу йохушдан сонра нювбяти ениш эяляъяк... Эюдякчясини йахалыьыны галдырды, пычылты иля: «Илащи, кеч
Анъаг о, щямин енишин беля тез эяляъяйини эюзлямирди... эцнащымдан», - сюйляди...
Тойа щазырлашдыьы бир эцндя Яминяни эюрмяси, сян демя, ... Сцрятли аддымларла блока эирди, пилляляри йухары чых-
ону хошбяхтлярин хошбяхти етмямишди... Сян демя, мящз бу маьа башлады.
эюрцш онун бцтцн эяляъяйинин мящви цчцн лабцд имиш... Эюрясян, ачаъаглармы гапыны? Бирдян ачмадылар? Ачма-
Яминяйя эюря о, илк яввял атасынын рущуна саташды, салар, ня едяр? Гапыны сындырмаьа эиришся, сяс-кцйя гон-
онун доьмасы Сябиняни евя эялин эятирмяк явязиня чичяк шулар тюкцлцб эяля биляр ахы?
кими зяриф, су кими пак гызы бябдяхт етди... Цстялик, гызын Бу да щямин гапы...
гардашлары Ъавидля Ъамал да бядбяхт олдулар. Щямид Ями- Гапыны дюймяйя башлады. Эюрясян, бунлар кимлярдир?
няйя эюря бычагланды, анасы Мяляйи дя она эюря итирди... Йцз фаиз ямин иди ки, бу оьланларын Яминяни зорламасы тя-
садцф дейил. Бялкя, бу иши Игбал тяшкил елямишди? Бялкя, Ся-
Она эюря гязайа да дцшдц, язилди... Цстялик, мящз Яминя-
бинянин щябсханадакы гардашларынын сифариши иди бу? Ахы
йя эюря бюйцк пулларындан да бцсбцтцн мящрум олду, Иг-
неъя ола билярди, щеч нядян танымадыьын гызы, щюрмятли бир
балла дцшмяня чеврилди...
адамын арвадыны апарыб зорлайасан, ону рцсвай едясян...
О вахт Щямид билсяйди ки, бу гызын айаьында бир беля
Щямидин юзцнцн дя эюзлямядийи щалда гапы сорьусуз-
дцшмязлик вар...
филансыз ачылды. Ян узаьы 18-20 йашында олан бир оьлан:
... Бу да щямин бина...
- Гагаш, сяня ня лазымдыр? - сорушду.
Тапанчаны чыхарыб сазлыьыны бир даща йохлады. Сонра диг-
Ичяридян мусиги сяси эялирди. Реп мусигиси иди. Ички вя
гятля блока аид олан цчцнъц мяртябянин пянъяряляриня бах-
тцтцн гохусу бир-бириня гарышыб боьуъу бир атмосфер йа-
ды. Саат 12-йя ишлямишди. Щяля адамаларын йатмаг вахты де-
ратмышды...

300 301
Сяня инанырам Сяня инанырам

Щямид ичяри адлайыб гапыны чырпараг баьлады, дящлиздян лы чякмяли айаьыны эятириб Ряшадын боьазы бярабяриндя тут-
кечиб ичяри отаьа бойланды ки, эюрсцн, нечя няфярдирляр. ду вя гышгырмаьа башлады:
Оьлан онун голундан йапышды: - Ким юйяртди сизи ки, о гыза саташдыз?! Ким?!
- Ала, сянинля дюйцлям? Ряшад хырылтылы сясля йалварды:
Еля бу вахт Щямид дирсяйи иля онун синя бошлуьуна эцъ- - Гурбан олум, бурах боьазымы... Щамысыны дейяъям...
лц зярбя вурду, оьлан дизи цстя йеря чюкцб: - Ай ана, Щямид айаьыны бир гядяр галдырды:
юлдцм, - дейяряк зарыды. - Щя де. Кимин адамысыз? Игбал петухун? Йохса тцрем-
Щямид отаьа кечди. Бир оьлан креслода отуруб папирос шик Ъавидин?
чякирди, о бири ися мусигинин сядалары алтында ойнайырды... Ряшад титряйирди, дили топуг вурурду:
Тапанчаны чыхарыб вар эцъц иля: - Узанын йеря! - дейя - Онлары танымырам.
гышгырды. Ня баш вердийини анламайан оьланлар тушланан Щямид йеня онун боьазыны сыхмаьа башлады:
тапанчаны эюрцб гуруйуб галдылар, Щямидин тякрар чыьыр- - Я, петух, йяни йийясизликдир ки, сян йолдан кечян гызы
тысындан сонра ися цзццстя йеря узандылар. эятириб алтына йыхырсан?
Щямид дящлиздяки оьланы да дарта-дарта эятириб онларын Ряшад хырылдайырды, ъаваб веря билмирди. Бу дяфя байаг
йанына йыхды. Ян аьыр сюйцшлярля сюйя-сюйя цчцнц дя тяпик- гапыны ачан оьлан диллянди.
лямяйя башлады. - Гагаш, о юзц эялмишди. Ряшаднан олдулар... Сонра биз дя...
Оьланлар щейсиз вя тярпянмяз галандан сонра онлардан Щямид вар эцъц иля оьланын цзцня тяпик илишдирди. Онун
араланды, няфясини дярди. няслиня, анасына, баъысына сюйдц.
- Ряшад щансынызсыз? - сорушду. Сонра йеня Ряшады дартыб айаьа галдырды:
Байаг реп ойнайан оьлан аьрылардан гыврыла-гыврыла: - - Баъын вар сянин?
Мяням, - деди. Сонра да ялавя етди: - Ахы нейнямишик? Ряшад дили иля щеч ня дейя билмяди, ялляри яли «йох» иша-
Щямид дартараг ону айаьа галдырды, тапанчаны эиъэащы- ряси верди.
на диряди: - Сянин неъя?
- Кимин адамысан? Щямид индиъя вурдуьу оьландан сорушду. О: - Вар, -
Оьлан титряйя-титряйя: - Неъя бяйям? - сорушду. Щямид деди. Щямид Ряшады бурахыб ону дартыб галдырды.
гышгырараг суалы тякрар етдикдя ися: - Атамы танымамыш ол- - Зянэ еля, эялсин. Ишини эюрцм. Бурахым, сян эет.
мазсыз, полис майорудур, Мамедов... - сюйляди. Оьлан дюйцкя-дюйцкя Щямидя бахды. Щямид онун йаха-
Щямид она сюзцнц давам етмяйя имкан вермяйиб дизи сындан йапышды:
иля гарнына вурду. Ряшад гышгырараг йыхылды. Щямид палчыг- - Ешитмядин?!

302 303
Сяня инанырам Сяня инанырам

Оьлан дили топуг вура-вура: Щямидин цст-башына да чилянди.


- Мян неъя баъымы бура чаьырым? Бу, кишиликдян дейил Ряшад бир гядяр йердя чырпынды, сонра щярякятсиз галды.
ахы, - деди. Щямид онларын щяр цчцнцн юлдцйцня йцз фаиз ямин ол-
Щямид гый чякди: дугдан сонра отагдан чыхды. Йатаг отаьына кечди. Йатаг
- Я, оьраш! Бяс халхын щалал арвадыны эятириб очеретя сялигясиз иди... Йорьаны ийрянирмиш кими бармаьынын уъу
гоймаг кишиликдяндир? иля кянара чякди. Яминянин алт палтарларыны эюрдц. Ятрафа
Вя илк атяши ачды. Оьлан таппылты иля йеря дяйди. эюз эяздириб бир гязет тапды, палтарлары гязетля эютцрцб
Байагдан динмяйян диэяр оьлан эцлля сясини ешидян ки- мятбяхя эялди, газ плитясини йандырыб ора атды, сонра
ми дуруб ейвана сары гачмаг истяди. Щямид онун да башын- ванна отаьына кечиб ял-цзцнц йуду.
дан вурду. Йалныз бундан сонра мянзилдян чыхды. Дямир гапыны ар-
Ряшад ган ичиндя чабалайан достларыны эюрцб лап сарсыл- дынъа баьлайыб дяриндян ащ чякди. Артыг гисасыны алмышды...
мышды, эюзляри щядягясиндян чыхырды.
Щямид йеня дя тапанчаны онун эиъэащына диряди. Реп ***
мусигиси кясилмяк билмирди, еля бил, мусигидян дя ган го- «Х5» бош Бакы кцчяляри иля ирялиляйирди. Мониторун саат
хусу эялирди... эюстяриъиси эеъя саат 2:40 дягигяни эюстярирди.
Щямид артыг ики адам юлдцрмцшдц, цчцнъцсц ися дири Щямид сакит иди. Еля бил, щеч цч няфяри юлдцрян о
икян юлцйя бянзяйирди, аьзы кюпцклянирди... дейилди.
Тапанчанын лцляси эиъэащына даща бярк сыхылдыгъа о, Бу да эялдийи цнван, Шамахинка дейилян йер. Баъысы
рягс едирмиш кими титряйирди... Эцлэязэилин евинин аьзында машыны сахлайыб дцшдц. Аста
- Киши, шалварыны батырдын ки! аддымларла йахынлашыб гапыны дюйдц.
Ряшадын ъинс шалварынын габаьы йаш иди... Эеъядян хейли кечмишди. Тябии ки, евдякиляр инди ширин
Сян демя, инсанлар юлцмдян неъя дя горхурлармыш... йухуда идиляр. Анъаг Щямид гапыны дюймяйи исрарла да-
- Бяс о гызы бядбяхт едяндя горхмурдун ки, йийяси эя- вам едирди. Тягрибян беш дягигядян сонра ичяридян аддым
либ отомстит еляйяъяк? сясляри эялди, гапынын эюзлцйцня ишыг дцшдц, кимся бах-
Ряшад няся демяк истяди, аьзы ачылыб йумулду, анъаг ды... Нящайят, гапы ачылды...
сяси чыхмады. Мящяммяд тяшвишля сорушду: - Щямид, хейир ола бу эе-
Щямид онун эиъэащына дирядийи тапанчанын тятийини чяк- ъя вахты?
ди, бозумтул майе иди, ганла гарышыг ятрафа сычрады, дива- Щямид эцлцмсяди, ичяри кечди. Айаггабыларыны сойун-
ры бойады... мадан анасы йатан отаьа дахил олду.

304 305
Сяня инанырам Сяня инанырам

Мяляк ширин йухуда иди. Чарпайысынын йанындакы долабын Атасы узун палто эейиниб, анасынын палтосу ися «клйош-
цстц дярманларла долу иди. Дцшцндц ки, арвад, йягин, йе- дур». Щямид атасынын ялиндян тутуб, ъями 6 йашы вар. Эцл-
ня дя аьырлашыб, хябяри олмайыб... эяз ися анасынын гуъаьындадыр... Трускавется атасыны мца-
«Беля оьулам да» дейиб юз-юзцнц гынады. лиъя елятдирмяк цчцн эялибляр... Вя онлар, бцтцн аиля бир
Сонра йанында дайаныб тяяъъцбля ону сцзян Мящяммя- йердя о гядяр хошбяхтдирляр ки...
дя деди: 1б синиф шаэирдляринин коллектив шякли... Шяклин алтында
- Мама хястяляниб, анъаг мяня демямисиз. йазылыб: 24 Май, 1986-ъы ил... Щямид юн сырада, солдан
Яйилиб Мяляйин алнындан юпдц. Онун сачларыны сыьаллады... цчцнъц дайаныб. Йанындакы гыз Пакизядир. О бири гыз ися...
- Мамам ня йаман гоъалыб. Щеч индийяъян буну дуй- Ай Аллащ, ня иди эюрян, бу гызын ады?
мамышдым... ... Эюзляри дола-дола шякилляря бахырды... Ня ися, еля бил,
Эюзц анасынын балышынын алтындан уъу чыхмыш кющня аиля ичини дидиб-даьыдырды. О иллярин, о хошбяхт иллярин щясрятини
албомуна саташды. Ещмалъа албому эютцрцб бир даща ана- щеч вахт индики кими чякмямишди...
сынын алнындан юпдц, - Йат мама, йухун ширин олсун, - де- О, щяля шякилляря бахырды... Бир гядярдян сонра Мящям-
ди. Сонра да ичиндяки гящяри боьа билмяйиб ялавя етди: мядин вердийи чайы ичяъяк, сонра далбадал даща цч стякан
- Бялкя, бир дя щеч эюрцшяммядик. Дейирдим, Новый чайы исти-исти башына чякмякля йаньысыны сюндцрмяк истяйя-
годда барышарыг... Гисмят олмады... ъякди...
Мящяммядин: - Сян Аллащ, ня олуб? - суалыны йеня дя Сонра онунла цзбяцз отураркян эюдякчясиндяки ган
ъавабсыз бурахыб мятбяхя кечди, ишыьы йандырды. Албому лякясини эюрцб дящшятя эялян Мящяммядя щяр шейи ачыб да-
ачыб вяряглямяйя башлады... Ардынъа эялян Мящяммядя: - нышаъагды. Она тапшыраъагды ки, тикинтини ахыра чатдырсын...
Цряйим йаныр, бир чай сцз, - деди. Авторитет Османа евдян 5 мин доллар эютцрцб версин. Иг-
Мящяммяд ондан сюз ала билмяйяъяйини билдийи цчцн балдан алынаъаг пуллары Османын щаггыны юдядикдян сонра
чайданы газ плитясинин цстцня гойуб чай тядарцкц эюрмя- ики йеря бюлсцн: йарысы анасыйlа онлара, йарысы Яминяйя...
йя башлады. Сонра щюнкцртц иля аьлайан Мящяммядя цряк-диряк ве-
Щямид албому вярягляйирди. Щяр шякил бир хатиря иди. ряъяк, гадынлары ойатмаьа разылыг вермяйяряк, бир даща
Щяр шякля кечмиш эцнлярин бир хошбяхтлик аны щопмушду... анасынын алнындан юпцб мянзили тярк едяъякди...
Бурадан бирбаша полис бюлмясиня эедяъяк, тапанчасыны
Атасы, анасы, о вя Эцлэяз... Шяклин алтында йазылыб:
нювбятчинин гаршысына гойараг адам юлдцрдцйцнц етираф
Трускаветс, апрел, 1984. Йаддашынын ян узаг щцърялярин-
едяъякди...
дя эизляниб галмыш бир хатиря эялиб онун бцтцн щиссиййаты-
на щаким кясилди...

306 307
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Мян демямишдим, пулу вермясяз, говаъам сизи, щя?


Демямишдим?!
Эцндцз ону сакитляшдирмяйя чалышды:
4-ъцЩИССя - Бир щяфтя мющлят вер. Бцтцн боръуму юдяйяъям.
Ев сащиби столу гапыйа тяряф итялямяйя башлады:
Щяр кяс цчцн йалныз бир дяфя нишанэащ иряли чякилир ки, - Ня бир щяфтя?! Ня бир щяфтя?! Сян беш айдыр ки, бир щяф-
атдыьы ох онлуьа дяйя билсин. Вура билмяди, талейиндян тя дейиб дурмусан. Даща щяфтя-зад йохдур. Евдян чыхыр-
кцссцн... сыз, вяссалам.
Сящяр ертя Турал зянэ етмиш, Эцндцзя демишди ки, бяс Эцндцз она мане олмаьа чалышды:
Щямид 3 няфяри бирдян юлдцрцб, ичяридядир. - Ай киши, Аллащ эюйдян бахыр, бу гыш эцнцндя эедиб
Хябярдян шока дцшмцшдц. Ян йахын досту, юмрцнцн кцчядя галасы дейилик ки? Бир щяфтяйя щардан олса, пулуну
дцзялдиб веряъям.
сон дюняминдя ян чох эцвяндийи, бцтцн эяляъяйини онун
Киши Эцндцзц кянара итяляйиб столу гапыдан чюля чыхарт-
кюмяклийи иля гурмаьа щазырлашдыьы бир адам аьласыьмаз,
ды, сонра стуллары чыхармаьа башлады.
тцкцрпядиъи бир иш тутмушду. Ахы нийя, ня сябябя? Турал
Сяс-кцйя айылмыш ушаглар йерляринин ичиндян щцркя-щцр-
да сябябини билмирди. Ондан сорушмушду ки, бяс инди биз
кя бу мянзяряни сейр едирдиляр.
нейнийяк, Щямидя ня кюмяйимиз дяйя биляр? О да демиш-
Кишинини аьзы ясябдян кюпцклянирди:
ди ки, щяля бир юйряняк, эюряк, ня мясялядир...
- Адамсан, адам баласысан. Эюр нечя айдыр ки, мяни
Сусузламышды. Йатаьындан дурмаг истямирди, анъаг гуру-
долайырсан. Щамы киря ев верир дя, анъаг щеч кимин бяхти-
муш додаглары, йанан ъийяри, санки, ону итяляйиб йатагдан
ня сянин кимиси чыхмыр. Сян ня миллятсян, мян билмирям?!
галдырмаг истяйирди. Эеъянин бир аляминдя евя эялмиш, Цлкя-
Эцндцз ону йола эятирмяйя чалышды:
ри ойаг, аьлайан эюрмцшдц. Эялиб сакитъя йериня эириб йат-
- Бу, сон дяфядир. Валлащ, бир щяфтяйя пулуну веряъям.
мышды. Цлкяр тездян дуруб ишя эетмишди, ушаглар йатышырдылар.
Щеч олмаса, бу тифилляря йазыьын эялсин. Бу сойугда онла-
Щямидин телефон нюмрясинин ишляйиб-ишлямядийини нювбя-
ры чюля атма. Мцсялманчылыг дейил?
ти дяфя йохлады. Телефон сюндцрцлмцшдц...
Киши бу дяфя газ плитясинин йанындакы газанлары гуъаьы-
Йатагдан дурду. Бир истяди, чай гойсун. Анъаг ъялд дя на йыьыб гапыйа тяряф аддымлайырды. Бу сюзлярдян сонра да-
фикриндян дашыныб су краныны ачды, аьзыны алтына тутду... йаныб чякилмиш пярдянин архасындакы ушаглара тяряф бахды.
Гапы бярк-бярк дюйцлдц. Ким иди, эюрян, сящяр ертя? - Ушагларыны фикирляшян эедиб юзцнц ода-кюзя вурар, пул
Гапыны ачмаьы иля ев сащибинин саламсыз-каламсыз ичяри со- газанар, онлара бир эцзяран гурар. Даща сянин кими бекар
хулмасы бир олду: галмаз.

308 309
Сяня инанырам Сяня инанырам

Эцндцз кцряйиндя шиддятли аьры щисс етди. Зяиф сясля ев - Щя, Эцндцз, ешидирям.
сащиби иля разылашмадыьыны билдирди: - Рцфят мцяллим, мяня бир иш дцзялдя билярсиниз? Мян
- Мян бекар дейилям, ишляйирям. Ялимдя лайищялярим ишлямяк истяйирям.
вар. Бир аз кечяъяк, бюйцк пуллар газанаъам. - Ня иш, Эцндцз?
Ев сащиби гуъаьына йыьдыьы газанлары йеря гойду: - Истянилян иш олсун. Евимя бир парча чюряк апарым.
- Бяс о эцн арвадын дейир ки, киши ишлямир, евя пул эя- - Бяс сян индийядяк евиня чюряк апармырдын?
тирмир, бир аз мющлят вер, эюрцм, тяк ъаныма юзцм пулу - Йох.
неъя дцзялдиб верирям? - Бяс няйля доланырдын?
Эцндцз аьрыдан говрула-говрула кятиля чюкдц: - Габаг, Торговы тямиря дайанмамыш, олурду ки, ишляри-
- Бир щяфтяйя пулуну верирям. Бу, ахырынъы сюзцмдцр. ми хариъиляря сатырдым. Бу да илдя-айда бир дяфя олурду.
Киши: - Бир щяфтяйя пулу вермясян, мяндян инъимя, - Беля дя ки, йолдашым ишляйир...
сюйляйиб гапыны чырпараг эетди. - Бялкя, щяр щалда данышым, сяня Ряссамлыг Академийа-
Эцндцз санъынын азаъыг чякилдийини щисс едиб сигарет сында саат версинляр, дярс дейясян? Буну да, йягин ки, йе-
йандырды, Цлкярин гарасынъа дейинди: ни дярс илиндян елямяк мцмкцн олаъаг.
- Кюпяйин гызы, щамыйла мяним сющбятими еляйир, щамы- - Мяня иш инди лазымдыр, чох тяъили. Вязиййятим чыхылмаздыр.
йа дейир ки, мян пул газанмырам... - Эцндцз, онда беля данышаг. Мян инди Бакыда дейилям.
Ушаглар сакитъя аталарына бахырдылар. Эцндцз кятилдян Йени илдян сонра эяляъям. Эюрцшярик, бир шей фикирляшиб та-
дурду, щяйятя чыхыб орадакы столу ичяри итяляди, стуллары да парыг.
эятириб гапыдан ичяри гойду. Сонра ушаглара щеч ня демя- Саьоллашдылар. Демяк, ян йахшы щалда Рцфят мцяллим бир
дян евдян чыхды. айдан сонра Бакыйа гайыдаъагды...
Щямидин нюмрясини йыьды, телефон баьлы иди. Гящярлян-
Няся етмяк лазым иди. Ащ, Щямид. Ахы нийя беля елядин?
мишди, аьламаьы эялирди: «Ряйасят мцяллим еля эетди, Щя-
Адам юлдцрмяк сянин няйиня эяряк иди? Юзц дя цчцнц
мид дя беля».
бирдян...
Дцканын йанындан кечмямяк цчцн доланбаъ йолла
Туралын телефонуна чаьырыш эюндярди. Зянэ эялди. Дяр-
узун-узады фырланыб ясас кцчяйя чыхды. Щара эетсин? Илк
щал сорушду:
аьлына эялян Рцфят мцяллимя зянэ етмяк олду.
- Щямиддян ня хябяр?
Гадын салонуна эедиб орадан шящяр телефону иля зянэ ет-
Хяттин о цзцндян Туралын гящярли сяси эялди:
мяк она чох мцшкцл эюрцндц. Одур ки, Рцфят мцяллимин
- О цч няфяр Яминяни зорлайыбмыш. Щямид дя ончун
мобил телефонуна чаьырыш атды. Аз кечмиш Рцфят мцяллим
юлдцрцб онлары.
зянэ етди:

310 311
Сяня инанырам Сяня инанырам

Телефону гападыб аьыр-аьыр кцчя бойунъа ирялилямяйя ... Бу да гядимлийиндян гапгара гаралмыш бина. Щцндцр
башлады. Илащи, бу, ня дящшят иди беля, Щямидин башына эя- даш пиллякянлярля 3-ъц мяртябяйя галхды. Ири, гящвяйи рянэ-
тирдин? Аьыла беля сыьмайан бир дяшщятдир бу. Неъя йяни, ли гапынын зянэини басды. Ичяридян гыз сяси ешидилди:
Яминяни зорлайыблар... - Ким лазымдыр?
Сящярки аьрыны бир даща щисс етди. Анъаг бу дяфя аьры- Дярщал ъаваб верди:
нын тясири гысамцддятли олду. Эюзлярини йумараг, юзцнц - Азяр мцяллим.
сыхыб аьрынын ютцб кечмясини эюзляди. Сонра йолуна давам - Азяр мцяллимин хябяри вар ки, эялмисиз?
етди. - Ханым, о мяни бура дявят етмишди, шякил чякмяйя.
Кцчя бойу щасарлара вя диварлара йапышдырылмыш еланла- Мян ряссамам, Эцндцз Ялякбярли. Дейин ки, мян онун
ра эюз эяздирирди. тяклифини гябул едирям.
«Инэилис дилини вя компцтери билян эянъляр офисдя ишя дя- - Бир дягигя эюзляйин.
вят олунур...» Эцндцз эюзлямяйя башлады. Кечян дяфя Азяр мцяллим
«Яэяр сиз йахшы эялир ялдя етмяк истяйирсинизся вя йашы- щяр шякля цч йцз манат тяклиф етмишди. Лап олсун ики йцз
ныз 25-дян чох дейился...» манат. Эюрян, ъями нечя гыздыр? Эцндя бирини чякя биляр.
«Фармасептика фирмасына эянъ ханымлар...» Он гыз олса, ики мин манат еляйир. Ики мин! Бу, чох бюйцк
Щеч бири она аид дейилди. пулдур. Боръларынын щамысыны веряр, ъаныны гуртарар.
«Офися юз машыны иля сцрцъц лазымдыр. Йцксяк ямякщаг- - Азяр мцяллим деди ки, сизя даща ещтийаъ йохдур.
гы вяд олунур». Эцндцзцн эюзцнцн габаьында уъалдылмыш ики мин ма-
Щеч олмаса, машыны да йохдур. Эедиб бу офися дцзяляр- натлыг пирамида бир андаъа учуб даьылды. Дили чятин сюз ту-
ди, йа да ки, такси кими ишлядярди. та-тута деди:
«Кукла театрына щейван образларыны сясляндирмяк цчцн
- Ханым гыз, Азяр мцяллимя дейин ки, мян рясмин бири-
мювсцми ишчиляр лазымдыр...»
ни йцз маната да чякмяйя щазырам.
Сигнал сясиня диксинди. Машын йолуна кечмишди. Аз гал-
- Азяр мцяллим деди ки, сиз бизя лазым дейилсиз.
мышды ки, автобус ону вурсун...
- Ханым гыз, билирсиз...
...Ах Щямид, Щямид. Ахы нийя башына бу иш эялди?
Гыз домофонун ялагясини кясди, Эцндцзцн сюзц йарым-
... Гяфилдян йадына она натурадан портрет чякмяйи тяклиф
чыг галды.
едян Азяр мцяллим дцшдц... Цлкярин дцнян гойдуьу сига-
...Кющня дяйирманын йанында, бир дя Аерокассанын ятра-
рет пулу - бир манат тохунулмамыш галмышды. Ъаны аьрыйыр-
фында дайанан инсаналары хатырлады. Мятбуат тез-тез «Гул
ды дейя сигарети азалтмышды. Дцшцндц ки, пийада Азяр мцял-
базары» мювзусуна тохунурду. Ахырынъы дяфя танышы олан
лимин офисиня эедиб чыха билмяз, автобусла эется, йахшыдыр...

312 313
Сяня инанырам Сяня инанырам

щямин журналист гыз щансыса мцстягил гязетдя гул базарла- - О, мяним достумдур, Щямид. Русийадан эялиб бура-
ры, мцасир гуллар барядя йазмышды. Маршрут автобусуна да евлянди, цч ай чякмяди йазыьын евлилик щяйаты...
миниб Аерокассанын гаршысына эялди. Цч-дюрд няфяр сякинин Анъаг онун дедиклярини щеч кяс ешитмяди.
цстцндя отурмушду. Эялиб лап гырагда яйляшди. Ондан 5-6 Бядяни аьрыйырды, юзцнц чох щалсыз щисс едирди. Бир йан-
метр аралыда яйляшян ортайашлы киши цзцнц она тутду: дан да сойуг кцляк лап кяляйини кясирди. Эедиб кцляк тут-
- Дейясян, биринъи дяфядир, бурдасан. Сяни щеч индийяня майан бир йердя дурмаг истяди, анъаг дцшцндц ки, мцш-
кими эюрмямишям. тяри эяляр, бунлары апарар, о галар...
Эцндцз кюкс ютцрдц: Он-он беш дягигя кечмяди ки, гара бир ъип дайанды йан-
- Щя, биринъи дяфядир. ларында. Эцндцзля сющбят едян ортайашлы киши дярщал йерин-
- Ня баъарырсан? дян сычрайыб машынын гапысыны ачды вя башыны ичяри сохду:
Кишинин суалына ня ъаваб веряъяйини билмяди: - Баъыоьлу, ня ишди? Биз щазыр.
- Ня билим. Ня иш олур ки, бурда? Эцндцз дя о бириляр кими машына йахынлашды.
- Йазда, йайда иш чох олур. Тикинти ишляри, баь ишляри... Машыны идаря едян ъаван оьлан деди:
Инди анъаг йцк-зад оланда дашыйырыг. Эюрцрсян, бири - Дайдай, Воровскидян ев яшйаларыны йцкляйяссиз машы-
кючцр, мебелини апарырыг. Пианино оланда лап чох газаны- на, бир дя Эянълик тяряфдя новостройкайа галдырассыз. Ня
рыг. гядяр пул истяйяссян?
Киши азаъыг данышыьына ара вериб сонра давам етди: Ортайашлы киши сорушду:
- Нечя кило галдырарсан? Чох чялимсиз эюрцнцрсян. Беля - Воровскидя щяйят евидир дя, йягин. Бяс Новостройка-
ишляря тяърцбя лазымдыр, эцъ, вярдиш лазымдыр. да нечянъи мяртябядир? Лифт ишляйир?
Сонра киши гулаьынын дибиндян бир сигарет эютцрцб йан- - Доггузунъу мяртябяйя галдырмаг лазымдыр. Лифт ишля-
дырды. Башыны йанындакы йолдашы сямтя чевирди: йир. Архайын ол. Ня истяйяссиз?
- Яъяминин йанында эеъя билирсян, ня олуб? Цч милйонер - Баъыоьлу, бахыр ев яшйалары ня гядярдир, аьырдыр, йцн-
баласы бир ярли гадыны зорлайыб. Оьланлардан бири ряис оьлу эцлдцр. Бир дя, фил дейил, дявя дейил, разылашарыг.
олуб. Гадынын да яри эялиб щяр цчцнц эцлляляйиб. Киши оьланын йанында отурду. Цч няфяр ъялд архадан ичя-
Йанындакы тяъцблянди: ри эирдиляр. Эцндцз дя ичяри эирмяк истяйяндя сцрцъц деди:
- Йахшы, ала. Бяс мян дцнян криминала бахдым, щеч беля - Сян йарамырсан. Сянлик дейил. Айаг цстя эцъля дайа-
шей эюстярмядиляр. нырсан.
- А киши, эеъя олуб, щара эюстярирляр. Эцндцз мяйусугла гапыны баьлады. Машын тярпяняндя
Эцндцз дяриндян ащ чякди, онлар сямтя астаъа деди: сцрцъц оьлан: - Бунун бир вид-фасонуна... - сюзляри иля

314 315
Сяня инанырам Сяня инанырам

башлайан ъцмля ишлятди, ичяридякилярин эцлцш сяси иля мц- - Щя, ордайам. Анъаг инди бир аз бюйцдцбляр. Департа-
щяррикин сяси бир-бириня гарышды. мент мцдирийям.
Эцндцз машыны бахышлары иля мцшайият еляди. Демяк, о - Чох йахшы.
йарамады. Щятта бу: бялкя дя, цч синиф тящсили олмайан ин- Мярдан шян ящвал-рущиййя иля данышмаьа башлады:
санлар да няйяся йарадылар. Ахшам евляриня чюряк апара- - Ушаглар неъядир? Гошгар, Турал, Щямид... Щямишя сиз
ъаглар. Анъаг о, щеч няйя йарамыр. Щеч няйя... бирликдя фырланырдыз, мяним дя сизя пахыллыьым тутарды. Ин-
Ичиня долан гящяр эюзляриндя бир ъцт йаша дюнцб галды. ди ялагяниз кясилмяйиб ки?
Кцчя бойу аддымламаьа башлады. Щава сойуг иди. Кцчядя- Десинми Щямидин башына эяляни, йохса демясин?
ки инсанлар дцканлара эириб-чыхыр, алыш-вериш едирдиляр. Бир Мярдан данышмагда иди:
йердя тябии вя сцни кцкнарлар, мцхтялиф ойунъаглар, зяр- - Йадында, рус секторундакы гызлары неъя горхудурдуг?
ляр сатылырды. Демяк, инсанлар индидян Йени ил байрамына Чанталарына гурбаьа атмаьымыз йадында? Йайда ахшам
щазырлашырдылар. Ики мин онунъу ил... Илащи. Илляр неъя дя сц- мящля гызларынын башларына ачдыьымыз ойунлар неъя, йадын-
рятля щярякят едир. Бир вахтлар ики мининъи ил барядя дцшц- да галыб? Дашын далында эизлянярдик, сян эащ ит, эащ пишик
няндя, еля билирдиляр ки, щяйат бцсбцтцн дяйишяъяк, робот- сяси чыхарыб онлары горхудардын, йазыглар чыьырыша-чыьырыша
лар бура эяляъяк, бунлар космоса эедяъякляр... евляриня гачышарды... Сянин щейван сяси чыхартмагда да
Анъаг щеч ня дяйишмяди. Щяр шей яввялки мяърасында галды. ряссамлыгдакы кими хцсуси истедадын вар иди...
- Эцндцз? Оо, нечя илдир ки, сяни эюрмцрям. Мярдан данышырды. Эцндцз башыны тярпядирди. Щачан-
Гара кцрклц бир киши онун гаршысында дайанмышды. Бу ки дан-щачана Мярдан ондан няся проблеми олуб-олмадыьыны
Мярдан иди. Паралел синифлярдя охумушдулар, бир щяйятдя сорушду, эюзцня хястящал эюрцндцйцнц гейд етди, яйнинин
бюйцмцшдцляр. йуха олмасынын сябябини билмяк истяди.
Гуъаглашдылар. Эцндцз эюзляриндя йалварыш хащиш етди ки, она ишя
- Нейнирсян, Эцндцз? Йягин, ряссамлыьыны давам етди- дцзялмяйя кюмяклик эюстярсин. Мярдан Эцндцзцн телефон
рирсян? Ад-зад алмамысан щяля? Щяр дяфя ряссамлардан нюмрясини эютцрдц, мцтляг кюмяк едяъяйиня сюз верди,
телевизорда няся веряндя эюзляйирям ки, сянин адыны чякя- инди щара эетдийини сорушду, деди ки, машынлайам, апарым
ляр. Анъаг няся растыма чыхмыр. сяни.
Эцндцз пенъяйинин ичиндя бцзцшяряк: Эцндцз еля-беля эязишдийини сюйляйиб ондан айрылды.
- Щя, ряссамлыг еляйирям, - сюйляди. Пул газанмаг цчцн эцълц олмаг лазымдыр. Эцълц ол-
Вя тез ялавя етди: маьа ися пул эярякдир...
- Бяс сян нейнирсян? Кющня йериндясян? Кцчя бойу ирялиляйир, еланлара эюз гойурду.

316 317
Сяня инанырам Сяня инанырам

«Фармасептика фирмасына эянъ ханымлар ишя гябул олу-


нур...»
«Инэилис дилини вя компцтери билян эянъляр офисдя йцксяк
мяваъибля ишя дявят олунурлар...» 5-ъиЩИССя
«Кукла театрына щейван образларыны сясляндирмяк цчцн
мювсцми ишчиляр лазымдыр...» «Гушлары чох севирям. Орада - Уралда гара гарьалардан
Еланын гаршысында дайанды, ону тякрар-тякрар охуду. башга гуш эюрмяз, бцтцн варлыьымла вятяня эедяъяйим
«... Йадында, дашын далында эизлянярдик. Сян эащ ит, эащ эцнляри эюзляйярдим. Бу йай хцсусян эюзял олду. Щеч
пишик сяси чыхарыб гызлары горхудардын. Йазыглар чыьырыша- вахт беля узун мцддятя эялиб баьда галмамышдым. Щяр
чыьырыша евляриня гачышарды... Сянин щейван сяси чыхармаг- сящяр гушларын сясиня йухудан ойанырдым. Билирдим ки, йе-
да да ряссамлыгдакы кими хцсуси истедадын вар иди...» нидян ишыглашыб. Юнъя сярчялярин ъиккилтиси эялирди, сонра ися
Мярданын бу сюзляри гулагларында ъинэилдяйирди... мяня дящшят ляззят верян бир сяс: ъящ-ъящ сяси. Яввялляр
... Бир гядяр кечмиш о, театр бинасында иди. Режиссор она еля билирдим ки, бу, бцлбцл сясидир. Анъаг мама деди ки,
Алабаш образыны ъанландырмаьы щяваля етмишди. О да щя- йох, башга гушдур. Ня ад деди она? Щя, сыьырчын. Бу сяс-
вясля мырылдайыр, зинэилдяйир, щцрцрдц... дян ичимя еля хош щиссляр долурду ки. Сонрадан бцтцн сут-
ка бу сясин тясири алтында олурдум...
Ня йахшы олду, бу йай эялиб дцз бир ай баьда галдым. Дя-
низя эетдим, Хязярдя дойунъа чимдим, гайнар гумун цс-
тц иля калан эяздим... Тут сезонуну кечирдим, сонра эилас-
ярик сезонундан ляззят алдым. Эедиб гайыдандан сонра ян-
ъир-цзцм сезонуну да эюрдцм ... Санки отуз бир иллик щяйа-
тымын бцтцн аьрысы ъанымдан чыхды. Еля бил, цряйимя дамыб-
мыш... Дамыбмыш ки, бу, мяним сон шансымдыр. Санки, кимся
дейирди ки, эет сон дяфя динъял, доьмаларынын кругунда ол.
Сонра ися бетон калиткада юмрцнцн ян хошбяхт эцнляри цчцн
аьламаг олаъаг ишин...
Аллащ адама хошбяхтлийи нормасындан да артыг олараг
она эюря верир ки, сонрадан эялян бядбяхтлик лап дюзцлмяз
олсун...»

318 319
Сяня инанырам Сяня инанырам

Байаг дустагапаран машына отуранда Щямидин эюзляри- Йеня хатиряляр ону гойнуна алды, ушаглыг илляриня апар-
ня эцняш ишыьы дцшмцшдц... Инди ися щямин машындан дц- ды. Эцндцзля, Туралла, Гошгарла кечян эцнляр йадына дцш-
шяъяк, мящкямя бинасына эиряъякди... дц. Неъя дя гайьысыз, эюзял эцнляр иди. О вахт аьылларына
Ня йахшы, щава сойуг олса да, эцняш сямада иди. Бялкя дя, эялярдими ки, щачанса бу, гатиля чевриляъяк, мящбус щяйа-
эцняшин сямада олмасына онун гядяр севинян ола билмязди... ты йашайаъаг. Эцндцзся хястя вязиййятдя, цмидсиз щалда
Гушлар ъящ-ъящ вурурдулар, сясляри ичяри эялирди. баьлы гапылар архасында галаъаг...
- Ня эюзял охуйурлар... Йеня бунунчцн йахшыдыр. Яминяни севир, бцтцн варлыьы
Юзцнц сахлайа билмяйиб бу сюзляри сюйляди. Анъаг цзля- иля. Севимли щяйат йолдашынын сяни эюзлямясини билмяк,
риндя даш ифадя олан конвойларын щеч тцкц дя тярпянмяди. онунла кечян ян чыльын анларын истисиня гызынмаг адама
Бу эцн икинъи мящкямя просеси олаъагды вя она щюкм рущ верир, щяйат ешги верир. Эцндцз йазыьын ися аиля сары-
охунаъагды. Бу эцн, бялкя дя, щяйатында сон дяфя анасы- дан да щеч бяхти эятирмяйиб. Щямишя Цлкярдян шикайят
ны эюряъякди, Яминяни эюряъякди... едир, араларындакы сойуглугдан дям вурур. Дейир, Цлкяр
Машынын дямир гяфясли пянъярясиндян мящкямянин щя- мяни йалныз газанъым оланда истяйир... Йатаглары да айры-
йят гапысы эюрцнцрдц. Истинтагы еля сцрятля йекунлашдыр- дыр. Эцндцз оьлу иля йатыр, Цлкяр гызы иля...
мыш, иши мящкямяйя вермишдиляр ки... Просес гапалы кечир- - Чох эюзляйяъяйик?
ди, щеч кяси бурахмырдылар. Ня медианы, ня таныш-билиши... Эюзлярини сыра иля щяр ики конвойун сифятиня зилляди. Ан-
Йалныз бир-ики ян йахын адам, шащидляр, вякилляр... ъаг онлар мяъщул нюгтяйя бахыб сусурдулар.
О ки Эцндцздцр. Бцзцшмцш щалда гапыдакы ясэяря няся ба- - Сигарет олса, чякярдим...
ша салмаг истяйир, анъаг ясэяр ону ичяри бурахмыр... Йазыг, Щямид конвойлардан йеня щеч бир реаксийа эюрмядийи
бир эюр ня щалдадыр. Айаг цстцндя гуруйуб. Анъаг йеня дя цчцн дяриндян ащ чякди...
дуруб эялиб, бунун мящкямя просесиндя иштирак етмяк истя-
йир... О эцн хащиш етди ки, мяня Уралда иш дцзялт... Габаг бу ***
юзц она нечя дяфя демишди ки, эял Уралда сяня бир иш дцзцм- Мцвяггяти сахлама тяъридханасында эцнляр юз юлц сц-
гошум, аиляни доландыра билмирсян. Анъаг о, инамла ряссам- куту иля йадда галмышды, бир дя бетон дюшямянин мязар со-
лыгда ингилаб едяъяйиндян, эяляъяйинин там тямин олунаъаьын- йуглуьуна бянзяр сойуглуьу иля.
дан дям вурмушду. Инди, дейясян, йазыьын бцтцн цмидляри Бу арада тякъя мящкямяйя апарылдыьы эцн ишыг цзц
цзцлцб. Сящщяти дя гайдасында дейил... эюрмцшдц.
Ясэяр Эцндцзц бинанын щяйятиндян чыхартды. Узагдан- Мящкямядя намусунун лякялянмясинин алямя фаш ол-
узаьа Щямид онун цзцндяки мяйуслуг ифадясини дуйду. масы, арвадынын зорланмасынын щаким, вякил, шащид вя ди-

320 321
Сяня инанырам Сяня инанырам

эяр бу зцмрядян олан инсанларын дилляриндя щалландырылма- Щямидин Аллащдан башга кюмяк умасы щеч кяси йох иди.
сы онун цчцн чох дюзцлмяз иди. О тяляб едирди ки, бу мящ- Цряйини овушдуран анасы вя аьламаьа ара вермяйян Ями-
кямя сящнясини йыьышдырсынлар, ня ъяза верирлярся, гой няси - бу ики чарясиз вя аъиз инсандан башга ахы кими вар
мящкямясиз версинляр... Йа да ки, щеч олмаса, мящкямя иди?..
гапалы олсун... Гяфилдян Иринанын эялмяси Щямидя цмид вермишди. Гы-
Еля анасыны вя Яминяни эюрмяк дя аьыр иди. Онларын щяр зын Русийанын ян бюйцк реэионларындан бириндя мясул вя-
икиси сарсылмышдылар... зифя тутан, бюйцк ялагяляри олан атасы, ола билярди ки, мящ-
Биринъи мящкямя просесиндя Мяляйин щалы лап аьырлашды, кямяйя йол тапа билсин, ян азындан, щакимин ядалятли гя-
ону бирбаша хястяханайа апардылар. рар чыхармасына наил олсун...
Яминя ися бцтцн просес бойу аьлады, эюзлярини Щямид- Мящкямя просеси тяхиря салынанда вя юмцрлцк щябс ъя-
дян айырмады. засынын тяйинолунма аны йубадыланда Щямидин ичиня няся
О, щятта бир нечя дяфя йериндян дуруб щакимя йалварды бир истилик долду...
да, Щямидин яфв олунмасыны хащиш дя етди. Вя еля щямин ахшам эюзлямядийи щалда Ирина мцвяггя-
Ахы бура Азярбайъан иди, ахы бурада ади гулдурла ти сахлама тяъридханасында онунла эюрцш алды.
намус цстцндя адам юлдцрмяйя мяъбур олан мядяни ин- Илк юнъя онун нийя бу иши тутдуьуну сорушуб щычгыран
сана фярг гойулмалы иди... гыз тохтадыгдан сонра ону суал атяшиня тутмушду: «Биздя
Ян эюзлянилмязи ися о олмушду ки, просесин ортасында сянинчцн мяэяр пис иди, нийя ахы бура эялдин?», «Мяэяр
зала Ирина дахил олмушду, гара костйумлу, галстуклу, ор- мян сяни тямин елямирдим? Мяэяр мян сяни хошбяхт едя
та йашларында олан сарышын бир киши иля. билмяздим?», «Мящкямядя мяни кимя дяйишдийини
Ону эюряндя Щямидин эюзляри тяпясиня чыхмышды. О, щар- эюрдцм. О ушаг сянинчцн ясл гадын ола билмязди, она эюря
дан билиб Щямидин гятл тюрятмясини, щябс олунмасыны? Ян дя сяни юз ушаг аьлыйла бялайа салды», «Сянсиз чох чятиндир
нящайят, мящкямясинин мящз бу эцня тяйин олунмасыны? мяня, Щямидим, буну баша дцшцрсян?» «Ахы нийя щяр шейин
Ирина эюзлярини гырпараг башыны тярпятмиш, бунунла, вар икян юзцнц мящрумиййятляря вя йохлуьа сцрцкля-
санки, Щямидя: «Горхма, мян сянинляйям», - сюйлямишди... дин?»...
Юлдцрдцйц эянълярин щяр цчц имканлы аилялярдян идиляр. Щямид щеч ня дейя билмирди. Щисс едирди ки, аьлайыр.
Хцсусян дя Ряшадын атасы щцгуг-мцщафизя системиндя Анъаг эюз йашлары ичиня ахырды...
бюйцк вязифя дашыйырды. Ювладларыны итирмиш валидейнляр Сонра Ирина атасынын бу ишля баьлы чыхдыьы адамлардан,
Щямидин ян йцксяк ъязайа лайиг эюрцлмясиня ъящд едирди- ялдя етдийи мцсбят нятиъялярдян данышды. Деди ки, сяня
ляр вя буна наил олаъагларына да ямин идиляр. юмцрлцк щябс верилмяйяъяк, архайын ол. Алынса, 13, алын-

322 323
Сяня инанырам Сяня инанырам

маса, 15 ил вериляъяк. Сонрадан да киши йеня дя чалышаъаг, - Йцнэцляхлаглы сянин арвадындыр, гызындыр!!!
бу мцддяти азалтсын. Амнистийа-филан да юз йериндя... Щаким Щямиди сакитляшдирмяк истяди, зярярчякяня ися
- ... Ичяри эедирик! етик нормалар чярчивясиндя данышмаьы тювсийя етди:
Конвойлардан бири гапыны ачды, диэяри Щямидин голун- - Ня етик норма?! Цч кцбар аилянин ювлады, цч тялябя,
дакы гандалы юз голундакы гандал щалгасына кечириб: - Дцш! йцксякинтеллектли эянъ юлдцрцлцб. Бу кишиъик (ялини Щями-
- дейя ямр верди. Ардынъа да ялавя етди: дя тяряф узатды) фащишя арвадыны юлдцрмялийди, бизим ушаг-
- Мябада, артыг-яскик щярякят едясян. лары йох.
Щямид ичини чякди, машындан дцшцб гяддини дцзялтди. Щямид ялини дямир гяфяся дюйя-дюйя гышгырырды:
Сяманын янэинлийиня бахды, гушлара бахды. - Фащишя сянин няслиндир!!! Оьраш!!! Мян йатыб чыхандан
Сонра да конвойларын мцшайияти иля мящкямя залына сонра сянин няслиндя бир дяня гадын гоймайаъам!!! Всех
апарылды. по очереди...
Йеня дя анасыны эюряндя, санки, цряйиня бычаг санъды- Алям бир-бириня дяйди. Узун мцддят мящкямя щейяти
лар. Йазыг арвад неъя сыныхмышды... Башы иля анасына салам тяряфляри сакитляшдиря билмяди...
верди. Яминя йеня дя эюзцйашлы анасынын йанында отур- Фасиля елан едилди. Конвойлар Щямиди хцсуси мцщафизя
мушду. Анъаг анасы йанашы отурсалар да, юзцнц там якс олунан отаьа апардылар. Хащиши иля она бир стякан су вя си-
тяряфя чякмишди. Щисс олунурду ки, Яминяйя олан мцнаси- гарет вердиляр. Щямид щирсиндян ясирди, щеч ъцр юзцня эя-
бяти бу щадисядян сонра даща да писляшиб... ля билмирди. Додагалты щямин кишинин цнванына сюйцшляр
Щямид бу ики доьма адамы иля саламлашдыгдан сонра йаьдырырды...
бахышлары иля Иринаны ахтарды. Бу да Ирина. Нящайят, мящкямя щюкмц елан етди. Айры-айры адамла-
Онунла да саламлашды. рын хцсуси ъанфяшанлыьына бахмайараг Щямид Аббасов
Йеня шащид ифадяляри динлянилди. Йеня вякилляр мцбащися
мцстясна ъязайа лайиг эюрцлмяди. Она 15 ил иш кясдиляр...
етдиляр. Йеня зярярчякянлярин валидейнляри аьызларындан
Конвойлар Щямиди апаранда Яминя адамларын арасын-
од-алов тюкдцляр. Юлдцрцлянлярдян биринин атасы аьзына эя-
дан сыйрылыб юзцнц онун цстцня атмаг истяди... Вар эцъц
ляни данышырды:
иля гышгырды:
- Неъя ола биляр, эцнцн эцнорта чаьы цч няфяр бир гызы
- Щямид, сяни эюзляйяъям, гурбан олум сяня... Юзцн-
зорлайар, неъя ола биляр? Бура бяйям Ъунглидир? Бура си-
дян муьайат ол!
вил бир юлкянин пайтахтыдыр. Мющтярям щаким, хащиш еди-
Щямид конвойларын ящатясиндя эерийя ганрылыб биръя
рям, бу зорлама сющбятини йыьышдырын. Бу гыз йцнэцляхлаг-
кялмя сюйляйя билди:
лы гыздыр.
- Сяня инанырам!
Щямид йериндян гышгырды:

324 325
Сяня инанырам Сяня инанырам

тцн бу тяяссцратлары, утопизмля реализм тяфяррцатларыны


сейрчиляря чатдыра билярми?
Эцндцз мящкямянин гаршысында дайаныб хейли эюзля-
6-ъыЩИССя дикдян сонра йорулуб ялдян дцшдцйцнц щисс етмиш, сякидя-
ъя яйляшмишди.
Эянъляр утопист олурлар, гоъаларса реалист. Эянъ - эяля- Кукла театрынын рящбярлийиндян хащиш едяряк бирайлыг
ъякля, щяля олмайанларла йашайыр. Юзцня хяйали карйера мяваъиби юнъядян алыб кирайя галдыьы мянзилин сащибиня
гурур, аиля сащиби олур, ев, машын алыр, ушагларыны бюйц- вердикдян сонра хейли ращатланмышды... Бир ара боръ тапыб
дцр... дцканчынын да, хястяхананын да пулуну юдямяк истямиш-
Гоъа ися кечмишля - артыг олмушларла йашайыр. Ушаглыьы- ди. Анъаг боръ ала биляъяйи бир адам галмадыьыны эюряндян
ны, эянълийини йада салыр, о эцнлярин мящрям хатирясиндян сонра хейли мяйус олмушду. Ейби йох, Рцфят мцяллим дя
кюврялир. Эялдийи енишли-йохушлу щяйат йолунун ян хош ан- сюз вериб иш тапмаьа, Мярдан да сюз вериб. Иншаллащ, бири
ларыны - илк эюрцшя чыхмасыны, али мяктябя дахил олмасыны, дцзяляр, о да ишляйиб йаваш-йаваш боръуну юдяйяр...
илк дяфя пул газанмасыны, ата олмасыны... додаглары гача- ... Кцряйиндян гопан шиддятли аьрыдан, санки, бир анда
гача хатырлайыр... эюзляри гаралды.
Эянъ утопистдир, гоъаса реалист... Йох, биръя Аллащ имкан веря, сящщятини позмайа. Йа-
Эянъ дцшцнцр ки, йягин, эяляъякдя хошбяхт олаъаг. Хош- таьа дцшся, мящв олаъаг...
бяхтлийин эялишини эюзлямяк, онун эялиб сянин тале гапыны Ещ, Щямид, Щямид. Бу, ня иш иди, эялди башына, юзцнц
дюйяъяйиня инанмаг, яслиндя, чох реал бир шейдир. Бяхт бядбяхт елядин. Анъаг щяр щалда севимли щяйат йолдашын
цзцня эцлся, шансын эятирся, хошбяхт ола билярсян ахы. Вя вар, йолуну эюзляйяъяк, сяня цмид веряъяк. Эюрян, ушаьы-
ону эюзлямяк бцсбцтцн реализмдир. зады вар Яминянин? Олса, яла олар, Щямидчцн дя асан олар,
Гоъа ися дцшцнцр ки, йягин, эянълийиндя хошбяхт олуб. Яминя цчцн дя. Яминя Щямиди чох севир, иллярля сядагят-
Уьурсузлугларын, фаъия йашантыларынын щамысынын цстцндян ля онун йолуну эюзляйяъяк. Щямид ону ушаг кими бясляйир-
хятт чякмяйя чалышыб, йалныз севинъ долу анларыны хатырла- ди, орда отурма, бурда дурма дейиб эюзцнцн цстцндя
магла щачанса хошбяхт олдуьуна юзцнц инандырмаг ян сахлайырды...
бюйцк утопийа дейилми? Йохса Цлкяр... Бунун башына бир иш эялся, биръя эцн дя
Буйурун, инди дя эянъ реалист, гоъаса утопист олду... отурмаз. Рядд олуб юзцня тязя яр ахтарар... Щямишя зян-
Эюрясян, беля бир ясяр - цзцндя гоъалыг ифадяси олан эинлик, пал-палтар, гыр-гызыл щайында олуб о. Щеч вахт яри-
эянъ вя цзцндя эянълик ифадяси олан гоъа чякя бился, бц- ня гайьы, диггят эюстярмяйиб...

326 327
Сяня инанырам Сяня инанырам

Фикирляри гырылды. Йох, бу аьры ня идися яввялкилярдян Йанына ийня вурурлар...


гат-гат дящшятли иди. Зарыйа-зарыйа ялини архайа апарыб бюй- Кимлярся палатайа эирир, кимлярся чыхыр...
ряк нащийясини овушдурмаьа башлады. Сонра гаранлыг дцшцр... Сонра йеня ятраф ишыьа бцрцнцр...
- Ай ана, юлцрям, - дейиб ятрафа бахды. Йеня аь халатлылар, йеня систем, йеня ийня...
Бирдян, доьрудан да, юлдц, онда неъя олаъаг? Бяс дцнйа Цлкярдир, щычгырыр, щякимля данышыр:
шедеврляри йаратмаг истяйи? Бцтцн академик инъясянят яня- - Билирям, бащалы ямялиййатдыр, валлащ, сатмаьа бир ше-
нялярини гырмаг, дягиг хятляри гарышдырмаг, щярякятсизликдя йимиз дя йохдур...
щярякят иллцзийасы вермяк... Дцнйа сярэиляриндя, щярраъларда Тибб баъысыдыр, кимяся изащат верир:
йер алмаг, Лувр, Прадо, Ермитаж, Метрополитен кими музей- - Йох, щушу эялиб эедир. Биринъи ики эцндя щеч айылмыр-
ляри зябт етмяк... Дцнйайа бяйан етмяк ки, Азярбайъан адлы ды да.
кичик бир юлкя вар, Низами Эянъяви кими бцтцн дцнйайа беля Баъысыдыр, щюнкцрцр:
сыьмайан дцщалар йетишдириб... Щамыйа эюстярмяк ки... - Баъын сяня гурбан. Бу, ня иш иди, башымыза ачдын...
- Ай Аллащ, юлцрям, - дейиб ятрафа бахды, беш метр ара-
лыдан кечян оьланы зяиф сясля сясляди. Оьланын она тяряф ***
бахдыьыны эюрцб чятинликля сюйляди: ... Нювбяти эцндя хейли йахшылашдыьыны щисс етди. Сящяр
- Ай гардаш, мяня кюмяк ет, ня олар, юлцрям... мцайиняси заманы баш щяким, дейясян, телевизийа ишчиляри-
Вя байылды. ня мцсащибя верирди, оператор камераны она тяряф тушла-
мышды, мцхбир микрофону баш щякимя тутмушду, баш щя-
*** ким дя дейирди:
Цстцндян ня гядяр вахт кечди, билмяди. Гаранлыг йоллар- - Юлкядя щяр милйон няфяря бюйряк чатышмазлыьындан
ла бир лабиринтин ичийля сцрятля ирялиляйирди. Лап гаршыда бир язиййят чякян ики йцз - ики йцз ялли няфяр дцшцр ки, бунла-
ишыг нюгтяси вар иди. О, ишыг нюгтясини тягиб едир, сцрятдя рын да ялли фаизи щемодиализ иля мцалиъя олунур. Бу эцн
ондан эери галмамаьа чалышырды. Йол тцкянди, ишыг нюгтяси юлкядя беля инсанларын сайы мин дюрд йцз няфярдир. Онлара
далана диряниб галды. Вя о, ялини ишыг нюгтясиня узадыб ону дювлят сявиййясиндя пулсуз хидмят эюстярилир...
тутмаг истяйяндя щярякятсиз ишыг нюгтяси ялиня эялмяди. Мцхбир суал верир:
Сян демя, гаранлыг вя зцлмятдян ибарят ятрафдакы йеэаня - Хястялярин сайы артыр, йохса азалыр?
ишыг нюгтяси дя гапгара имиш, щеч нядян сечилмирмиш... Баш щяким ъавабында сюйляйир:
Тибб баъысы тянзифля додагларыны исладыр... - Щяр ил хястялярин сайы ийирми беш - ийирми алты фаиз ар-
Голуна систем гошурлар... тыр. Хястялийин орта йаш щядди ийирми беш - гырх бешдир. Ону

328 329
Сяня инанырам Сяня инанырам

да дейим ки, юлкянин тибб мяркязляриндя кифайят гядяр ще- - Ушаглар сяня салам эюндярдиляр. Щякимин дейир ки,
модиализ апараты вар, бцтцн хястяляр мцалиъя алырлар. эцнортадан сонра сяни палатайа кючцряъякляр. Цряйин ня
Мцхбир суал верир: истяйир, де, алым, эятирим.
- Доктор, бяс щемодиализ нядир? Эцндцз: - Щеч ня, - дейиб бахышларыны тавана дикди.
- Бу, кяскин вя хроники бюйряк чатышмазлыьы заманы га- Цлкяр: - Ишдян бирсаатлыг гачыб эялмишям. Эедим, ахшам
нын бюйрякдянкянар тямизлянмясидир... йеня эялярям, - сюйляйиб реанимасийа отаьындан чыхды.
Мцхбир инди дя кечир, дейясян, галмагаллы суала: Мящз бу ан Эцндцз дцшцндц ки, инсанлара инамы,
- Донорлугла баьлы вязиййят неъядир? Дейирляр ки, юлкя- севэини, мярщямяти, дцзэцнлцйц, кишилийи, гейряти - бцтцн
дя хцсуси груплар вар ки, инсанларын бюйряйини отуз мин йахшылыглары бу рязил ъямиййят онун ичиндя мящв етмякля
маната алыб хариъи юлкяляря сатырлар. мяшьулдур. Ъямиййят йахшылыглары гяссаб бычаьына чякян
Баш щяким яминликля дейир: бир гатилдир...
- Бунлар шайиялярдир. Мцяййян вахт кечди, ону палатайа кючцрдцляр. Чох тя-
Мцхбир ися инадла суалына ъаваб алмаг истяйир: миз, ишыглы бир палата иди. Пянъярянин гаршысындакы чарпайы-
- Неъя йяни, шайиядир? Бцтцн мятбуат бундан йазыр. ны истяди. Тибб баъысы онун яшйаларыны - термосуну, мобил
Бюйряк алмаг истяйянляр пасиентлярля цчцнъц шяхсляр васи- телефонуну вя мейвя долу селлофаныны долаба йерляшдирди.
тясиля ялагя гурурлар, эизли клиникаларда ямялиййат кечириб Эцндцз башынын алтыны ращатлайыб тавана баха-баха дцшцн-
пасиентин бюйряйинин бирини чыхарырлар. дц: Эюрясян, Щямидя ня гядяр иш вердиляр? Ай Аллащ, бир-
- Бунлар щягигятдян узаг шейлярдир. ъя юмцрлцк щябс вермяйяйдиляр. Биръя бу олмайайды...
- Дейирям ахы, мятбуат бундан йазыр. Щисс етди ки, мящз бу анда дцнйада она Щямиддян
- Щансы мятбуат? язиз, Щямиддян йахын бир адам йохдур... Сонра Эцларяни
- Мцхалифят мятбуаты. хатырлады. Эяряк, о эеъя о вязиййятдя онлара эетмяйяйди.
- Мцхалифят мятбуатында бяйям доьру няся йазырлар? Бцтцн кюрпцляри учуруб даьытды...
Чякилиш групу баш щякимин ардынъа палатадан чыхды. Йеня дя мцрэцляди. Ня гядяр вахт кечдийини билмяди.
Дярщал Цлкяр ичяри кечди. Эюзцнц ачанда гаршыдакы бош чарпайы тяряфдян данышыг сяс-
- Эцндцз, инди юзцнц неъя щисс едирсян? Шцкцр Аллаща, ляри ешитди. Щяким иди, Цлкяр иди, гардашы иди, бир дя баъысы.
дейясян, дцзялирсян. Щяким аста-аста данышырды:
Эцндцз: - Ня билим, дейясян, нисбятян йахшыйам, - сюй- - Вязиййят чох критикдир. Хястялик терминал фазаны кечиб.
ляди. Бюйряк кючцрцлмяси мцтлягдир. Якс щалда, хястя щяйаты иля
Цлкяр кюкс ютцрдц: видалашаъаг. Билирям ки, донор бюйряйи алмаьа эцъцнцз

330 331
Сяня инанырам Сяня инанырам

йохдур. Бу щалда хястяни хилас етмяк доьмаларын - гардаш Эцндцз цряйиндя санъы щисс етди. Илащи, бу, ахы онун
вя баъынын ющдясиня дцшцр. Бир гярар гябул етмялисиз. доьма гардашы иди. Онун язизэиланы, эюзцнцн ишыьы, ата-
Гардашы иди щякимя ъаваб верян: анасынын йадиэары... Ахы ондан гардашынын хиласы цчцн ня-
- Доктор, неъя ола биляр ки, мцалиъяси мцмкцн олмасын? йинися истясяйдиляр, тямяннасыз разы оларды...
Инъимяйин, анъаг мян ъярращлары гяссаблара бянзядирям. Ону эюрдц ки, гардашы ял-голуну юлчя-юлчя палатаны тярк ет-
Бир шей олмамыш адама фитва чыхарырсыз... ди. Сонра щяким нялярся данышды, юмрцндя юлцм айаьында олан
Щяким, щисс едилирди ки, гардашынын бу сюзляриндян яся- доьма гардашына гаршы бу ъцр сайьысызлыг эюстярян бир кясля
биляшиб: растлашмадыьыны вурьулады... Сюйляди ки, имтина етмяк олар.
- Сиз бизим мцяссисяни, йахуд мяни - отуз беш ил сач-саг- Анъаг бу тонда йох. Даща инъя, даща тактики формада...
галыны мящз бу ишдя аьардан щякими ня щесаб едирсиз? Бир Баъысы сакитъя дурмушду, Цлкярся щычгырырды...
эюрцн нечя мцддятдир ки, гардашынызы пулсуз щемодиализ иля Аз кечмиш щяким баъысына мцраъият етди:
мцалиъя едирик. Сизин щеч биръя проседура беля пулунуз чат- - Баъы, гардашыныз юлцм айаьындадыр. Инанын, щазырда
маз. Азярбайъан щюкумяти даим юз вятяндашларынын йанын- бюйряк кючцрцлмяси бцтцн дцнйада эениш йайылмыш, щеч
дадыр. Биз бцтцн мцмкцн вариантлары сынагдан кечирмишик. бир мянфи фясады эюзлянилмяйян бир просесдир. Бунун хилас
Анъаг хястялик дедийим кими, терминал фазаны кечиб. йолу йалныз йахшы пул, йахуд гейрятли аиля цзвляридир. Бу
Бюйряк кючцрцлмяси онун хиласы цчцн йеэаня чыхыш йолудур. бичарянин пулу йохдур, анъаг гардаш-баъысы ки вар?! Мя-
Йяни бу гядяр ъиддидир щяр шей? Ахы о йашамаг истяйир. Ахы ним билдийимя эюря, о, сизя пис гардаш олмайыб. Бюйряк
онун щяйата кечмяйян арзулары бясдир дейинъя гядярдир... трансплантасийасы ъанлы донордан - хцсусян гардаш вя ба-
Эцндцз эюзцнц ачмырды ки, онун айылдыьыны эюрцб бир- ъыдан бюйряк эютцрцляркян йцз фаиз еффект верир. Бир бюй-
дян сющбяти йарымчыг кясярляр. рякля йашамаг, инанын ки, сизя зийан тюрятмяз. Мян щяки-
Щисс едирди ки, гардашы дцз данышмыр. Кянардан бахан- мям, пасиентя цряйим йаныр. Инанын ки, сизи диля тутмаг-
да бу, асанъа сезилирди: да пешякар боръум ясас рол ойнайыр. Бялкя дя, дцшцнярсиз
- Йох, мян ня сизя инанырам, ня дя сизин бу мцалиъя ки, ямялиййатда ясас мараьым пара газанмагдыр, анъаг
цсулунуза. Сиз мяня шярт гойурсуз ки, бяс гардашынын биръя баламын юлмцшцня, бу, беля дейил. Сющбят ъанлы ин-
юлмямясини истяйирсянся, бычаьын алтына йыхыл, бюйряйини сандан эедир. Юзц дя йарадыъы бир инсандан...
кясяк. Бу, инсаны тящрик етмякдир, авантцрадыр. Щяким узун-узады данышды, баъысы да узун-узады она
Щяким лап ясиб ъошмушду: гарышыг ъаваблар верди. Сон олараг щяким деди:
- Айыб олсун сизя. Гардашынызы хилас етмяк явязиня, - Демяк, сиз гардашынызы хилас етмяк цчцн бир бюйряйи-
эюрцн, бир няляр данышырсыз... низдян кечмяк истямирсиз? Йеня дейирям, бу, сизя щеч бир

332 333
Сяня инанырам Сяня инанырам

фясад тюрятмяйяъяк, нормал щяйат сцряъяксиз, щяйатынызда сян демя, мящз бу щиссляри кечирирмиш: Тяяссцф, пешман-
щеч ня дяйишмяйяъяк... чылыг вя йазыглыг...
- Йох, доктор, мян ямялиййатдан горхурам. Наркоз ал- Телефон зянэ етмякдя иди. Эюрцнцр, журналист гыз Эцн-
сам, юлцб эедярям. Бу, мянлик дейил. Гардашыма ъаным да дцзцн дедикляриндян чох тясирлянмишди. Инди ялавя суаллар
гурбандыр. Анъаг ямялиййат мянлик дейил... вермяк истяйирди.
Бир гядяр дя вахт кечди. Эцндцз эюрдц ки, юнъя щяким Анъаг Эцндцзся инди юз щайында иди. Щеч кясля
палатаны тярк етди, баъысы иля Цлкяр хейли чарпайыда яйляш- данышмаг истямирди. Пярдянин щансы тяряфиндя дурмаьын
миш щалда галдылар. Сонра баъысы щякимин гарасынъа дейи- чох шейи щялл едир. Йа ойнамалы, щярякят етмялисян. Йа та-
ня-дейиня палатадан чыхды: маша етмяли, сцкунятдя галмалысан...
- Щамысы пул тялясидир. Бизи йарыъан едиб бюйряйимизи Вя щям дя талейин вердикляри иля кифайятлянмяйи баъарыр-
башгасына сатмаг истяйирляр. Эуйа, билмирик? санса, демяк, хошбяхтсян... Вай о щалына ки, буну баъар-
Сонра Цлкяр Эцндцзя йанашды. Башыны сыьаллады. Щычгырды. майасан...
Эцндцз эюзцнц ачмады, эюзляди ки, щяйат йолдашы да чы- Саатын ягрябляри эеъяйя доьру йцрцш етмишди...
хыб эетсин. Цлкяр чыхыб эедяндян сонра пянъярядян эюрц- Демяли, юляъяк. Салам, юлцм!
нян зцлмят эеъяни сезди, телефонуну долабдан чыхарыб са-
ата бахды. Биря он дягигя ишлямишди.
Бир хейли дцшцнцб журналист гызын нюмрясиня чаьырыш ат-
ды. Гыз зянэ едян кими тянэняфяс сюйляди:
- Сящярки гязетиниздя бир мялумат вер. Йаз ки, ряссам
Эцндцз Ялякбярли юлцм айаьындадыр. Яэяр тяъили бюйряк
кючцрцлмяся, о, ишыглы дцнйа иля видалашаъаг. Нечя-нечя
идейасы, Азярбайъан наминя эюряъяйи ишляр торпаьа эюмц-
ляъяк. Йаз ки, хейирхащ инсанлар, вятянпярвярляр, ряссамы-
мызы хилас един. Эцндцз Ялякбярлинин тимсалында Азярбай-
ъанымызы, минлярля иллик мядяниййятимизи хилас един...
Сюзлярини гуртарыб телефону кянара гойду. Журналист гыз
сонрадан ня гядяр зянэ вурдуса, телефону эютцрмяди.
Гяфилдян щюнкцртц иля аьламаьа башлады. Инсан ишыглы
дцнйадан зцлмят дцнйайа аддымламаг яряфясиндя оланда,

334 335
Сяня инанырам Сяня инанырам

эц цч мцхтялифюлчцлц щиссяляря бюлцндц. Инди эцзэцдян


она бир йох, цч Яминя бахырды...
Пярдяни чякиб пянъярядян щяйятя бойланды. Еля бил, ах-
7-ъиЩИССя шам дцшмцшдц, щава бомбоз иди...
Щяйятдя щеч ким эюзя дяймирди. Сярчяляр дястя щалында
Яминя Щямидсиз 39-ъу сящяри ачырды бу эцн... ъиккилдяйя-ъиккилдяйя аьаъдан-аьаъа шыьыйырдылар. Дейя-
Йеринин ичиндя хейли гурдаланды. Щеч йатагдан дурмаг сян, онлар да цшцйцрдцляр...
истямирди... Эюрясян, сярчяляр дя севир, сонра айрылырмы? Эюрясян,
Щава чох сойуг иди. Дейясян, гыш мящз бу эцн, йанва- онлар да язаб чякирлярми? Эцнлярини эюз йашы ичиндя кечи-
рын 9-да юзцнц эюстярмяйи гярара алмышды... рирлярми? Эюрясян, няйя эюря инсандан башга щеч бир ъан-
Яминя мянзилдя бумбуз сойуглуг щисс едирди... лы гцссядян юлмцр?
Йатагдан дурмаьы хейли вахт апарды. Саата бахды. 12- Яминя сярчяляря тамаша едирди... Щамысы боз рянэдя,
нин йарысы иди... щамысы ейни юлчцдя, ейни бичимдя... Инсанларын ися щяряси
Ял-цзцнц йумамыш эялиб эцзэцнцн гаршысында дайанды, бир сифятдя. Аллащ бу гядяр инсан сифятини неъя тапыб йа-
юзцня тамаша етди. Сыныхдыьы щяр эцн даща чох билинирди, радыр?
эюзляринин алты ися эет-эедя гаралырды... Сярчяляр барядя дцшцнъяляри бир гядяр дярдини она унут-
«Сабащ гырх эцн тамам олур», - дейиб ащ чякди, сонра дурду. Ванна отаьына кечди, ял-цзцнц йуду. Сонра мят-
да «гырх эцн» сюзцнцн аьры-аъысынын гырхэцнлцк йцкцнц, бяхя эялди. Сойудуъуну ачды, истяди орадан йаь-пендир чы-
еля бил, биръя анда тязядян чякди. хартсын... Эюзц 3 ядяд йумуртайа саташды...
«Ахы нийя беля олду, нийя?» - сюйляди, эюзцндян ахан йаш- Бу йумурталар еля щямин эцндян, декабрын 1-дян сойу-
лар йанаьы бойунъа дийирляниб камодун цстцня дцшдц... дуъуда галмышды...
«Ня эцн йашадым, ня эюрдцм ки? Он сяккиз йашымда Йадына щяр сящяр Щямидя гайьанаг биширмяси дцшдц...
Аллащ бцтцн гапылары цзцмя чырпды». Щямид ону итяляйя-итяляйя мятбяхя салырды ки, мяня гайьа-
Эет-эедя сясинин тону да галхыр, ясябиляширди. Ади аьла- наг бишир. О да: «Гурбан олум, йумурта зийандыр. Щяр
маг щюнкцртцйя кечмишди... эцн цч йумуртанын гайьанаьыны йейирсян», - дейиб Щями-
- Щамы юз кефиндя, щамы йашайыр. Мянимся талейим бе- ди фикриндян дашындырмаг истяйирди, анъаг бу ъящдляри щя-
ля олду... мишя дя нятиъясиз галырды... Бир аздан Щямид ляззятля гай-
Щюнкцрцр, эцзэцдя юзцня бахырды... Гяфилдян камодун ьанаг йейир, арабир дя ширин чайдан ичяряк тякрарлайырды:
цстцндяки эцлданы эютцрцб эцзэцйя чырпды... Бцтюв эцз- «Дцнйада мяним арвадымдан йахшы гайьанаг биширян

336 337
Сяня инанырам Сяня инанырам

йохдур». Яминя дя эцлмякдян уьунурду: «Бяйям гайьа- - Щеч ким - ня сян, ня Нярминя - щеч ким мяни баша
наг биширмяк хцсуси истедад тяляб едир?» дцшмцр, щеч бириниз билмирсиз мяним дярдими. Данышсам,
Бурнунун уъу эюйняди Щямиддян ютрц, о эцнлярдян айаьынызын алтындан йер гачар.
ютрц. Тязядян щюнкцртц иля аьлады... Сойудуъунун гапысы- Сонра дястяйи йериня гойуб цзцнц тутду...
ны чырпыб йатаг отаьына гайытды, цзцгойлу юзцнц чарпайы-
йа йыхды... ***
Щачандан-щачана зянэ едян телефона доьру эедиб дяс- Еля бил, саатын ягрябляриндян даш асылмышды...
тяйи эютцрдц. Анасы иди. Щяля саат 2 иди. Щарданса мусиги сяси эялирди... Кимся
- Анан гурбан, йеня аьлайырсан? йцксяк сясля ФМ радиодальаларындан бириня гулаг асырды...
Яминя даща уъадан щюнкцрдц: Дикторларын данышыьы иля мащнылар нювбяляширди...
- Баъармырам. Чятиндир, чох чятиндир. Хариъи мащнылар, рус естрадасы, нящайят, юз мащнылары-
- Ай гыз, бялкя, эялим, йеня сянинля галым? Цч щяфтя мыз...
галдым, дедин, дай бясдир, сакитляшяъям, чых эет евя. Инди Эюр нечя мащнынын бястяси галыб,
эюрцрям ки, сакитляшян дейилсян. Мяляйя дя билмирям, ня Бу оъаг сюнцбдцр, тцстцсц галыб.
олуб, еля бил, тярс гызыны тярс илан вуруб. Эялиб евиндя Ялимдя ялинин истиси галыб,
отурмур... Ахшам эяляъям... Башга бирисини севя билмязсян...
Сугра бир гядяр фасиля вериб сорушду: Яминя йатагда иди, эюзцйумулу мащныны динляйирди...
- Чюряк-зад йемисян? Хяйалына о ялчатмаз эцнляр эялирди... Хошбяхтлик долу
- Йох. Иштащам йохдур. эцнляр...
- Ай гыз, бир эцзэцдя юзцня бахмысан? Хябярин вар, ня ... Щяйятляриндяки тойхана... Щамы Щямидин тойуна ща-
эцндясян? зырлашыр. Гоншулары Бикя хала ону чаьырыр:
- Бахмышам. Камодун эцзэцсцнц дя вуруб гырмышам. - Яминя, гызым, эял бураны да сцпцр.
Яминя йеня дя щюнкцрдц. О сцпцрэяни ялиня эютцрцр. Еля бу вахт марагла эюзц-
Сугра узун-узады она нясищят верди, ахырда лап ясяби- нц она зилляйян Щямиди эюрцр... Эцлцмсяйир...
ляшди: Сонра тойхананын аьзында Щямид она няся демяк истя-
- Ай гыз, бюйцк иш олуб? Тутулуб, йатыб эяляъяк. Щяля ам- йир. Анъаг о бойда кишинин дили сюз тутмур...
нистийа-зад да олаъаг. Биръя сянин башына эялмир беля шей. ... Щямид мяктябляринин габаьында ону «Х5»-иня мин-
Яминя щычгырыр, даныша билмирди. Нящайят, чятинликля де- дириб Новханыдакы баь евляриня апарыр. Онлар йухары чыхыр-
йя билди: лар. Орадан эюзял бир мянзяря ачылыр: Уъсуз-буъагсыз дя-

338 339
Сяня инанырам Сяня инанырам

низ, гювсвари сащил... Баь евляринин дамлары, йашыллыглар... Щямид ону гамарлайыб фяхрля дейир: - Гушу беля овлайар-
Гяфил Щямид ону гуъаьына алыб гатлама чарпайынын цс- лар, бах.
тцня атыр, аъэюзлцкля юпмяйя башлайыр... О ися дик Щямидин эюзляринин ичиня бахыб дейир:
... Вя нядянся еля дя ящямиййят кясб етмяйян бир щади- - Мяни сян тутмадын, юзцм дайандым. Дарыхдым бир-
сяни дя хатырлайыр: Торговыда тиъарят мяркязиня эедирляр. дян-биря сянин цчцн. Сяня ещтийаъым вар. Сян билмязсян,
Щяр икиси гара чятирин алтына эирир. Бирдян гоъа киши чыхыр гушун дивя неъя ещтийаъы олур...
растларына. Щямид ялиндя хырда-хуруш тутуб сатан кишидян ... О гядяр беля хошбяхт саатлары, анлары олуб ки. Бирдир-
сорушур: ми? Икидирми? Щансыны хатырласын...
- Киши, ня вар-ня йох? Гярибядир. Инсан о эцнляри йашайанда аьлына беля эятир-
О да дейир: - Саь ол, ай бала, саламатчылыгдыр. мир ки, бу хошбяхтлийя бцрцнмцш юмрцн сону да ола би-
Щямид сорушур: - Ушаглар нятяридир? ляр...
Киши: - Йахшыдырлар, ъанына дуа еляйирляр, - сюйляйир. Аьлына беля эятирмир ки, мящз бу эцнляр сонрадан бяд-
Щямид: - Оьлун еля щямин йердя ишляйир? - сорушанда ки- бяхт эцнляриндя она икигат язаб веряъяк. Кечмишин хош-
ши: - Щя, - дейир, ахырда да Щямид онунла видалашанда ас- бяхт эцнляринин хатиряси адамын бядбяхтлийини икигат арты-
таъа сорушур: - Сяни танымадым ахы. рырмыш, сян демя...
Щямид эцлцмсяйир: - Киши, гоъалыгдандыр. Йаддашыны Тязя алдыьы «Нокиа» телефону зянэ чалырды. Ряфигяси Ла-
крутит елясян, йадына дцшярям. ля иди.
Сонрадан Яминя ондан сорушур: - Ема, салам.
- Ким иди ки о? - Салам, Лала. Мян ахы сяндян хащиш елямишям ки, мя-
Щямид анд-аман еляйир ки, кишини танымыр, еляъя мязя- ня Ема демя. Мяня тякъя Щямид Ема дейирди...
лянирмиш. Яминя онун бу ямялиндян уьунуб эедир... Яминя чятинликля ичиндяки гящярини боьду.
... Гачды-тутду ойнайырлар. О гачыр, Щямид, нящайят, Лаля сорушду:
ону диварын кцнъцня тяряф сыхышдырыб севинир: - Аща, кеч- - Шящяр телефонуну нийя эютцрмцрдцн?
дин ялимя! Инди бу див сяни дишиня чякяр. - Узанмышдым, щявясим йох иди эютцрмяйя.
О, кцнъдя бцзцшцр, Щямид ялини она узаданда гяфилдян - Мян дя еля билдим ки, йягин, йеня няся фырылдаьын вар,
сычрайышла кцнъдян чыхыр, «Сян ахы неъя чыхдын бурдан?» - юзцн блокдан хяттини айырмысан...
дейиб тяяъъцблянян Щямидя йаныглыг верир: - Еля-беля зянэ елямисян?
- Див щеч вахт гушу овлайа билмяз. - Ъиэяр, бу эцн биз щара эетмялийик?
Йеня дя о гачыр, Щямид ону говур. Нящайят, о дайаныр, - Щара?

340 341
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Эюрцрсян, он сяккиз йашда уже склероз олуб эетмисян. Эет-эедя Щямиди даща чох севмяйя башламышдым... Анъаг щя-
Анъаг сяндян фяргли олараг мяним йаддашым бомбадыр. мин эцн щяр шейя сон гойулду... Каш о эцн олмайайды...
Биз данышмышдыг ки, гырхда Ряшадикин гябриня баш чякяъя- Яминя щюнкцрцр, Лаляся она тохтаглыг вермяйя чалышырды...
йик. Гырх сабащдыр. Анъаг сабащ орда адам чох олаъаг. - Йахшы, Ема. Юзцнц цзмя...
Бу эцн йахшыдыр, хялвяти эедиб-эяляк... - Йох, бу сирри сяндян башга щеч ким билмир. Она эюря
дя билирям, гынайырсан мяни... Кечян дяфя дя дедин ки, эц-
*** нащын щамысы сяндядир... Демяли, эяряк, мян Щямидя де-
... Дцз бир саатдан сонра онлар гара мярмярдян олан мяйяйдим баш верянляри? Эизлядяйдим ондан?
бир мязарын юнцндя дайанмышдылар. - Ема, ахы, сян щямишя щадисянин уъундан-буъаьындан
Эянъ бир оьлан башдашындан онлара бахыб эцлцмсяйирди. данышмысан мяня. Сющбятдян дя беля чыхыб ки...
Шяклин алтында йазылмышды: «Ряшад Яждяр оьлу Мяммядов, - Йох, ай гыз, дайан. Мяни круга бурахыблар, тящгир
12.ВЫЫ.1990 - 11.ХЫЫ.2009». едибляр. Демяйиндян беля чыхыр ки, мян бцтцн бунларла ба-
Лаля яйилиб гярянфилляри мязарын цстцня дцзмяйя башлады. рышмалыйдым? Онлар кефля йашайаъагдылар, мянся Щямидин
Яминя ися щычгыра-щычгыра: «Нийя беля елядин, Ряшад. башыны ашаьы еляйиб виъдан язабы чякя-чякя сцрцнмялийдим?
Юзцнц дя, мяни дя, Щямиди дя... щамымызы бядбяхт еля- - Ахы сян юзцн эетмишдин ора.
дин», - дейиб мярщумун шяклини сцзмяйя башлады. - Эетмишдим, йеня дейирям. Садялювщъясиня алданыб, сев-
Сонра ащ чякди: эинин эцъцня инаныб эетмишдим... Мян Ряшадла эюрцшмялий-
- ... Мяним илк севэим... Инанырдым ки, дцнйада севэи- дим. Анъаг онлар... Нийя баша дцшмцрсян, Ряшад оьрашлыг
дян али щисс йохдур. Сянся бу щярякятинля мяни севэидян еляди, йатандан сонра, эуйа, щараса чыхды... О кюпякушаьы
ийряндирдин... Мян сяня инанырдым... Сянся мяни алдатдын, да цстцмя ъумдулар...
садялювщлцйцмдян истифадя етдин... - Бяс Щямиди ора эюндяряндя горхмурдун Ряшадла
Яминя щюнкцрдц, Лалянин голундан йапышды: мцнасибятинин цстц ачылар? Бу, ахы риск иди.
- Ахы нийя о, мяни алдатды? Цряйим партлайыр... Он беш йаш- - Мян шок кечирмишдим, эюзцмя щеч ня эюрцнмцрдц. О
лы ушаг идим, севдим ону... Ики ил эизлинъя эюрцшдцк... Щятта ики кцчцк ичмишдиляр, няшялянмишдиляр. Дцнйа веъляриня де-
о, мяни алмайаъаьыны дейяндя дя цряйим ондан гырылмады... йилди... Икиси дя бирдян цстцмя ъуммушдулар. Мяни еля
Мян чох ахмаг адамам. Юляси гызам... Нийя ахы севэини бу позалара салырдылар ки...
ъцр идеаллашдырдым... Нийя?.. Щятта Щямидя яря эяляндян сон- Яминя титряйирди, щюнкцрцрдц, сюйцрдц. Лаля кечиб эе-
ра о, мяня зянэ едир, эюрцш тяклиф едирди... Эяряк, эюрцшмяз- дян адамларын тяяъъцблц бахышларыны эюрдцкдя, ону зорла
дим онунла... Ичимдя икили щиссляр варды, мцбаризя эедирди... дартыб апармаг истяди:

342 343
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ема, гурбан олум, бясдир, эял эедяк. Ъамаат бахыр ахы. - Анъаг йаман тез юйряндин машын сцрмяйи. Мян дейир-
Дейяъякляр ки, эюрян бунлара ня олуб... Сян юзцн истядин бу- дим, щеч вахт юйряня билмязсян.
ра эялмяйимизи. Эяряк, щеч эялмяздик... Юзц дя, сянин бура Яминя машыны щярякятя эятириб магнитоланын дцймясини
эялмяйин тящлцкялидир, эюрян олар, сирринин цстц ачылар... басды вя Лаляйя онунла разылашмадыьыны билдирди:
Яминя чятинликля данышырды: - Нийя юйрянмирям?! Дцз йарым ай автошколайа эет-
- Ня билим, Лала. Цряйим партлайыр. Щеч юзцм дя билми- мишям. Лцбой автошу йары йолда гойарам.
рям, ня еляйирям. Сян севэийя инанмырсан... Ахы мян сев- Машын Гурд гапысы тяряфдян Мятбуат проспектиня чыхды.
мишям буну. Бейнимя илк дяфя бунун севэиси йазылыб. Ал- Лаля: - Инди евя эедяссян? - сорушду.
дадыб, алмайыб. Йеня дя унуда билмямишям... Инди дя щяр- Яминя чийинлярини чякди: - Йох, балдызымэиля эедяъям.
дян тясялли тапырам... Юзцмц инандырырам ки, Ряшадын хя- О вахт досту Щямидя пул атмышды, рекетляр о пулу алыб эя-
бяри олмайыб бу щадисядян. Инанырам ки, Ряшад, доьру- тирибляр. Эедяъям эютцрмяйя... Щеч билирсян, ня гядяр пул-
дан, чыхыб эедиб, о оьрашлара етибар едиб, онлар да... дур? Шелляняъям е, юзцм цчцн...
Гябиристанлыгдан чыхыб йаваш-йаваш эиришдяки «Х5»-я Щава сойуг иди, дейясян, гыш мящз бу эцн, йанварын 9-
доьру эялдиляр. да юзцнц эюстярмяйи гярара алмышды...
- Цшцйцрям, ичимдян бир цшцтмя кечир, - дейиб Яминя 20 Йанвар кюрпцсцнцн алтында Лаляни дцшцртдц, бир аз
гейри-ихтийари палтосунун йахалыьыны галдырды. ирялилямишди ки, ити аддымларла эедян Цлкяри эюрдц. Машыны
Машына яйляшдиляр. онун бярабяриня чатанда сахлады, пянъяряни ашаьы салыб
Яминя ащ чякди: ону сясляди:
- Лала, гурбан олум, гынама мяни. Истяйирям, сяня анам- - Цлкяр баъы, щара беля эедирсиз?
дан данышым. Онун да илк мящяббяти уьурсуз олуб. Нцсрят Цлкяр Яминяни эюрцб эцлцмсяди, айаг сахлады:
адлы бир оьланла севишиб, сонрадан айрылыблар. Нцсрят башга- - Хястяханайа эедирям, Эцндцзцн йанына.
сыны алыб, анам да атайа эедиб... Анъаг щяля дя ялагяляри Яминя: - Отурун, апарым, - деди.
вар... Йеня дейирям, сян севэийя инанмырсан... Амма Цлкяр дя отурду, хястяхананын сямтини Яминяйя баша
мян... Мян инанырдым ахы... салд. Бир гядяр эетдикдян сонра: - Машаллащ, ямялли-башлы
Додагларына гяфил тябяссцм гонду: сцрцрсян ки, - сюйляйиб щейрятини эизляйя билмяди.
- Щямид дя инаныр севэийя. Той эцнц мяня олан севэи- Йол бойу Эцндцзцн хястялийиндян, Щямидин щейиф ола-
синя эюря щяр шейи гырды, даьытды... Мящкямядя мяня деди- раг щябсхана диварлары арасында ъаныны чцрцтмясиндян да-
йи сон сюз дя еля беля олду... Сяня инанырам... нышдылар, бир-бириня цмид вердиляр, ащлар, офлар бир-бириня
Яминя мцщяррики ишя салды. Лаля йерини ращатлайыб сюйляди: гарышса да, щяр ики достун эеъ-тез уьурсузлуг золаьындан

344 345
Сяня инанырам Сяня инанырам

чыхаъаьына, хошбяхт щяйата говушаъаьына инамларыны бил-


дирдиляр...
Хястяханайа чатанда Цлкяр дцшдц. Яминя: - Щярдян би-
зя эялин, мян дя тякям, дарыхырам, ушаглары да эятирин, -
дейиб онунла саьоллашды вя машыны ишя салыб эюрцнмяз олду. 8-ъиЩИССя

*** - ... Неъясян, ма?


Цлкяр хястяхана бинасына дахил олду, сцрятли аддымлар- - Сяня гурбан олум. Сянсиз неъя оласыйам ки...
ла икинъи мяртябяйя галхды, баш щякимин отаьына эириб ба- - Сян папанын эору, аьлама. Аьрыйыб елямирсян?
хышларыны йеря дикмиш щалда сюйляди: - Мян ъящяннямя аьрыйым. Ращат евдя, йумшаг йорьан-
- Мян Эцндцз Ялякбярлинин щяйат йолдашыйам. Истяйи- дюшякдя, бюйрцмдя биш-дцшцм. Сянся инди... Аллащ билир,
рям ки, бюйряйимин бирини чыхарыб Эцндцзя верясиз... бетонун цстцндя йатырсан. Аллащ билир, аъ-сусуз галырсан...
- Йахшы ма, хащиш етдим ахы, аьлама. Валлащ йерим, шя-
раитим пис дейил. Эюзцнц ачыб йумаъагсан, бир дя эюряъяк-
сян ки, эялмишям.
- Сян он беш илнян зарафат едирсян? Он беш йох е, щеч
бир ил дя дюзя билмяйяъям сянсиз.
- Еля демя. Эяляъям, йеня йайда баьа кючяъяйик. Мяня
помидор чыьыртмасы биширяъяксян, ятри алями бцрцйяъяк.
Навесин алтында чай ичяъяйик, сющбят едяъяйик...
- ...
- ... Аьлама, гурбан сяня.
- ...
- Демирям, аьлама? Бах, кцсярям сяндян, бир дя зянэ
елямярям. Яэяр мяни чох истяйирсянся, аьлама.
- ...
- Ма, щяля дя билмирям, нийя бу гядяр сящвляр бу-
рахдым...
- ...

346 347
Сяня инанырам Сяня инанырам

- Ахы дедим сяня, аьлама. Бурда билирсян, бекар олан- Щюрмятлиохуъулар!


да ня иш эюрцрям? Шякил чякирям. Папа ъаны, дцз дейирям. Сиз «Сяня инанырам» романы иля таныш олдунуз. Бу, «Китаб
Еля зор шякилляр чякирям ки. Анъаг щейиф, ъями биръя дяня охумаьын вахты йетишди!» девизи иля сизляря тягдим етдийимиз
карандашым вар... О да гара... цчцнъц китаб иди. Эялян ил ися, иншаллащ, артыг сизя бир йох, ики
китаб тягдим етмяйи планлашдырырыг.
Тябии ки, щяр биринизин цряк сюзляри бизимчцн щяддян артыг
***
мараглы олдуьу цчцн чох хащиш едирик, «Сяня инанырам»
- ... Мцмкцнся, рянэ сечиминиз барядя дя данышаг. барядя ряйинизи бизляря эюндярясиниз.
- Рянэ сечимим барядя ня дейим? Устадларым цчцн гял- СМС-ля: (070)240-0-240
бин йасыны кятана кючцрмяйя йалныз ал-ялван рянэляр кара (055)240-0-241
эялирди. Бцтцн бядбяхтчиликляр - дящшятли зялзяляляр, мцща- Е-маил-ля: варис@маил.аз
рибяляр, епидемийалар беля рянэбярянэ иди. Мян дя инсан Facebook цнваны: Варисйолъщийев
гялбини чякирдим. Анъаг мян орда ъцзи дя олса, севинъ Ряй эюндярянляр, мцмкцнся, адларыны, сойадларыны, иш вя йа
ишартылары ахтарырдым. Вя юзцмдян асылы олмайараг, бу се- тящсил йерлярини дя йазсынлар.
винъ ишартыларыны йалныз тцнд бойаларла верирдим. Палитрам-
да ал-ялван рянэляр истисна тяшкил едирди...
- Бяс нийя юзцнцз барядя дя кечмиш заманда данышыр- Китабы Бакынын бцтцн метро эиришляриндян, «Академкитаб» вя
сыз? «Академийа» Китаб Мяркязинин маьазасындан, «Яли вя Нино»
- Чцнки бундан сонра - хястяханадан чыхыб йенидян юз китаб маьазалары шябякясиндян, Президент китабханасындан,
севимли пешямя гайытдыгда рянэ фялсяфями бцсбцтцн дяйи- «Китаб клубу»ндан, М.Сейидзадя адына китабхана-китаб
маьазасындан, еляъя дя БДУ-нун Йайым Мяркязиндян, АЙБ-нин
шяъям. Щяйат йолдашым Цлкяр ханым атдыьы аддымла мя-
«Байаты» китаб маьазасындан ялдя етмяк мцмкцндцр. Эянъялиляр
ним инсанлара олан гырылмыш инамымы бярпа етди. Мяни щя- китабы «Кнйаз», сумгайытлылар «Мяктябли» маьазаларындан ала
йата гайтармагла щям дя сянятимя гайтарды. Инди мяним билярляр. Ейни заманда, республиканын бцтцн шящяр вя
ичимдя там фяргли щиссляр баш галдырыб. Мян яввялкиндян районларындакы «Азярмятбуатйайымы» ИБ-нин кюшкляриндян китабы
гат-гат эцълцйям. Арзулар сонсуздур, онларын гохусуну, алмаг мцмкцндцр.
щятта тамыны да щисс едирям. Сян демя, щяр шейи юз рянэи Ялавя мялумат алмаг цчцн бу телефонлара мцраъият едя билярсиниз:
(050)3903225,(055)6208098,(070)2201220.
иля эюрмяк лазым имиш...
нЮВБяТИЭЮрЦШлярядяК!
Сон

348 349
Мясулредактор:
Расим Мядяд

Техникиредактор:
Фуад Щясянов

Цзгабыьынынтяртибаты:
Елсевяр Сямядов

операторлар:
Цлвиййя Вялийева,
Айнуря Мяммядова,
Айнуря Ялийева

Сящифяляйиъи:
Шамил Кяримов

Корректорлар:
Вцсаля Ясэярова,
Инъи Гасымова

Коммерсийаменеъери:
Билман Аллащвердийев

ялагяляндириъиляр:
Надир Ъяфяров,
Елшян Аллащвердийев,
Елнур Аьайев

Фото:
Хяййам Пирийев

Чапа имзаланмышдыр: 8 Нойабр, 2010-ъу ил


Каьыз форматы: 60х84 1/16
Шярти чап вяряги: 22
Сифариш: -----
Цмуми тираж: 10000 (Биринъи завод: 4000) нцсхя
Гиймяти: 5 манат

Вам также может понравиться