Академический Документы
Профессиональный Документы
Культура Документы
энг киник
Щ ОЯЛАРИ
кичик
Драббл (инглизча drabble — парча, булак) — х,и-
% и ко ял ари
коянинг узига хос кичик жанри. Унда, асосан, би-
рор вок;еанинг к;иск;ача тарихи берилади. Драббл-
ни кутилмаган ечим билан якун топувчи энг к;иск;а
ва тугал х,икоя дейиш мумкин. Эх,тимол, бунга Че-
ховнинг жимитдеккина х,икоялари ёки Абдулла
К^ахлорнинг узи бир бетлиг-у, аммо олам-олам маъ-
но-мазмунга эга х,икояларини х,ам мисол к;илсак
булар. Бирок; 1980 йилда Буюк Британияда драббл
деб номланган х,икоянависликнинг янги жанри
вужудга келди ва бундай кичик асар бор-йуги 100
суздан иборат булиб, тугалланган гоя ва узига хос
шаклга эга булиши лозим деган талаб ёзувчилар
олдига куйилди. Драббл уз ватани Бирмингем уни-
верситетида гаройиб суз уйини сифатида к;абул
к;илинди. Кейин Европанинг купгина мамлакатла-
ри ёзувчилари бу борада узларини синаб куриш-
ди. 1987 йилда эса Стив Мосс «New Time» журнали
орк;али танлов утказиб, иштирокчилар олдига 55
суздан иборат тугал х,икоя ёзиш вазифасини куй-
ди. Буни к;арангки, ёзувчилар бунинг х,ам уддаси-
дан чик;ишди. Хуллас, драббл деган янги жанр ву
жудга келди ва у купчиликни к;изик;тириб куйди.
Биз эса драббллар ва ушбу жанр талабига жавоб
беради деб топган х,икояларимизни туплаб, Сизга
тортик; этишга к;арор к;илдик.
Кароримиз Сизни кувонтиришига ишонамиз!
3
Айрис Александра
ТУШ
— Мен чукяпман!
— Хавотир олма, жонгинам, сен хавфсиз жойда-
сан.
— Х,озир жарликка кулаб кетсам керак!
— Бундай булишига асло йул куймайман!
У шундай дея кулимдан мах,кам тутди. Мен
унинг нафасини, бакувват кулларининг тафтини
х,ис к;илдим. Уйгонганимда эса бари тушлигини
англадим. Багримга босганим эса у совга к;илган
ягона ёдгорлик — пахмок; айик;ча экан...
А лан М айер
ОМАДСИЗ
I
СИНФДОШЛАР
уненинг
Мактабда улар ажралмас дугона эдилар.
— Менга кунгирок; к;илиб тур, эсингдан чик;ар-
энг
ма! — деди бири хайрлашув кечасида.
кич и к х и к о я л а р и
— Албатта, сен х,ам, — жавоб берди иккинчиси
х,ам.
Беш йилдан сунг синфдошлар йигинида к;ил ут-
мас икки дугона уша хайрлашув базмидан сунг би-
ринчи марта юзма-юз булишди.
— Сени куриб турганимдан хурсандман.
— Мен х,ам.
Йигин тугади. Икки дугона тагин кучоцлашиб
хайрлашди.
— Менга кунгирок; цилиб тур. Унутма!
— Албатта, сен х,ам.
Алан Роберт с
БЕНУЦСОН МАНТИЦ
5
Драббллар
Иккиси х,ам такдирим эмас экан, деб хулоса
чицаришди...
ТОМЧИ СУВ
А лександр Н еверов
МУХДББАТ
Дунёнинг
вафот этди.
КДРГА
энг
кычик
Тангри чумолидан сурабди:
— Х,аётингдан мамнунмисан?
%и к о я л а р и
— Узингга шукур! Утаётган кунимдан цоница-
ман, — дебди чумоли.
— Майли, бора к;ол, — дебди Тангри камтарин
чумолига мамнун бок;иб.
— Мен эса норозиман, — дебди бу сух,батни
эшитиб турган к;арга. — Мен бургут булишни ис-
тайман!
Бирок, буни к;арангки, бургут х,аётининг к;и-
йинлигидан нолибди. К^арга унга х,ам яшаш учун
курашиш осон эмаслигини эшитиб, бу фикридан
к;айтибди.
— Бургут булишни хохдамайман! Ундан кура
майна булсам, ёмон булмасди.
Майна унинг мурожаатини эшитиб, кулиб юбо-
рибди:
— Э-э, х,аётининг к;адрини билмаган к;арга, сени
фак;атгина мушук кувлайди, холос. Мени эса минг
бир ганим уз улжасига айлантиришга уринади. Ти-
рик к;олиш учун х,ар дак;ик;а курашишга тугри ке-
лади.
Майнанинг гапларини эшитган к;арганинг юра-
гини баттар вах,има босибди ва ана шундай кдлиб,
к;арга к;аргалигича к;олибди. Унда х,атто бир марта-
гина х,аракат к;илиб куришга х,ам жасорат топил-
мабди.
7
ОЗОДЛИККА ЭРИШГАН ЦУНГИЗ
Драббллар
Дунёнинг
Агар сени юз кишидан тук;сон нафари мак;таса,
ундай даврадан к;оч. Агар юз киши х,ам: «Тасан-
энг
но!» деб олцишласа, шеър ёзишни ташла-ю, этик-
кичик
дузга шогирд туш. Борди-ю, уша юз киши жах^ш
чик;иб: «Жинни! Телба хаёлпараст!» деб таънаю
хикоялари
маломат кдлса, хафа булмасдан, уларга к;араб жил-
май. Сабаби, улардан кейин яна камида юз киши
ёзганларингни астойдил ук;иб куради.
ШАМОЛ ВА ГУЛ
9
севишган к;алб уртасидаги муносабатлар мех;р ва
Драббллар ишонч устига курилсагина, мустах,кам булишини
англаши керак.
А н н ет Ам ир
ХДЁТ МОХ.ИЯТИ
Дунёнинг
нинг ичини ит тирнарди. «Мен нима к;илиб куй-
дим? Шунча йил йикдан-терганимдан ажраламан-
ми энди? Бу бойликнинг узи шунча булгани йук;.
энг
Озмунча соглигимни й}^к;отдимми? Она сутим o f -
кичик
зимга келиб, топган давлатимни бировга кушкул-
лаб топшириб куядиган ах,мок; йук;!» У туну кун шу
%и к о я л а р и
х,акда уйлаб, уйига етолмасди. Уйкусини йук;отган
давлатманд, ахийри, бир к;арорга келди. У уз кул-
лари билан биродарини нариги дунёга равона к;и-
лади. Бой белгиланган муддатдан бир соат аввал
дусти 15 йил узига маскан тутган уша горга кириб
келди. Атрофда китоблар к;алашиб ётар, уларнинг
устида эса узига аталган икки энлик хат бор эди ва
унда шундай сузлар битилганди:
«Биламан, мени улдиргани келдинг. Улимдан
курщаним учун эмас, балки жондан азиз бирода-
римнинг бу огир гуноуга ботишига йул куймаслик
ниятида горни тарк этдим. Азиз дустим, сенга
айтар гапим шуки, %аёт мазмунини фацат бойлик
орттириш, деб уйласанг, янглишасан! Аллох, amo
этган бу неъматнинг х,ар ла^засини ганимат би-
либ, яхши ном цолдириш, китоб ук,иб, билим эгал-
лаш, мех;р-ощбатни улашишга сарфлаш керак
экан. Шундагина чин бой-бадавлат, бахтли-тахт-
ли одам буларкансан. Узи туймаганнинг сарцити
х,аром! Топган давлатинг узингга буюрсин! 15 йил
бардошимни синадим. Уциб, изланиб, шуни англа-
димки, х,аёт щцидаги тушунчам жун экан, лекин,
энг асосийси, менузлатдаунинг моциятини англаб
етдим. Шундай экан, х,аётим энди бошланди ва бо-
шим осмонда!»
и
Антон Гуд
Драббллар
ОДАМГАРЧИЛИК
Антон Чехов
КЕКСАЛИК
12
аммо поезддан тушганида она шахрини танима-
Дунёнинг
ди. Барчаси узгарибди, ун саккиз йил олдин, яъни
у Петербургга кучиб кетишидан илгари х,озир оёк;
босиб турган жойида балик; овларди. Бугун эса вок
э н г кичик
зал бунёд булибди. Рупарасида турган турт к;ават-
ли бино урнида бир вак;тлар сарик; девор бор эди.
Аммо х,еч нарса одамлар каби узгармаган. Мех,-
хикоялари
монхона хизматчисидан у танишларининг к;арийб
ярми вафот этганини, камбагаллашиб, унутилиб
кетганини билиб олди.
— Узелковни эслайсанми? — суради к;ария. —
Меъмор Узелков. У Свиребеевский к^асида турар-
ди. Хотини билан ажрашган меъмор-чи, эслайсан
ми?
— Йук;эслолмайман.
— Кандай унутиш мумкин! Шов-шувли вок;еа
булганди. Хотини билан ажрашишига Шапкин са-
бабчи эди. К^аллоб! Машхур к;иморбоз! Уни клубда
рирромлик к;илгани учун кулга олишган.
— Иван Николаевичми?
— Х,а-х,а, худди узи. У тирикми?
— Худога шукр, х,аёт. Уларнинг х,озир нотариал
идораси бор. Гиштли уйлардаги куш хонадон уша-
ларга тегишли.
Узелков хонада тинмай юриб чикди. Уйлаб-уй-
лаб, ахийри, Шапкин билан учрашишга к;арор к;ил-
Ди.
Узелков астагина бошидан шляпасини ечди.
Шапкин х,ам бош кийимини кулига олди. Атрофда
улик сукунат хукмрон эди. Х,атто х,аво х,ам йукдай
туюларди. Улар жимгина уз утмишлари х;ак;ида уй-
лашарди.
— Ётибди, — деди сукунатни бузиб Шапкин. —
Рами х,ам йук;... Тан олинг, Борис Петрович.
— Нимани? — дея тунгиллади Узелков.
Драббллар
— Утмишимиз к;ора булганини, аммо у бундан
яхширок; эди... — деб узининг оппок; сочларига !
ишора к;илди.
— Х,а, биз улим х,ак;ида уйламасдик х,ам, х,атто.
Улим билан учрашиш баъзан менга жуда х,ам як;ин-
дек туюлади... Аслидаям шундай.
Узелков гамга чумди. У, бир вак;тлар телба-
ларча севишни хох,лагани каби, бирдан укириб
йиглашни истади. Кузларидан ок;аётган ёшнинг
тозалигини х,ис к;илди. Унинг кузлари равшанлаш- )
ди. Бирок; Узелков Шапкиннинг ёнида кунглини |
бушатишга истих,ола к;илди. У ибодатхона томонга I
к;айрилди ва чакдон к;адамлар билан уша томонга |
юрди. Икки соатлардан сунг Шапкин рох,иб билан |
сух,батлашиб турган вак;тда Узелков билдирмай, j
йиглагани бояги жойга к;айтди. У к;абр тошига чор I
атрофга угринча назар ташлаб, аста як;инлашди. ]
Кичкинагина к;абр тошида уйиб ишланган чехра I
унга уйланиб, гамгин бок;арди. У шундай бегунох, i
куринардики, худди мана шу к;абр остида хиёнат-
кор аёл эмас, балки бегубор к;изалок; ётгандай таас-
сурот уйготарди.
— Йиглаш керак, йиглаш! — дея уйланди Узел
ков.
Аммо вак;т утиб кетганди. К^ария к;анчалик |
уринмасин, бугзига алам тик;илмади. Куз ёшлари ]
х,ам келмади. Ун дак;ик;ага як;ин Узелков шундай ]
к;ак;к;айиб тураверди. Бирок; х,еч к;андай натижа ;
чик;магач:
— Эх,! — дея кулини силкиди-да, Шапкинни из-
лаб кетди.
14
А рт ур Л . Уиллард
Д унёнинг
БИРИНЧИ УЧРАШУВ
энг кичик
У узок; вацтгача тутк;ич бермади. Жуда узок;.
Кизнинг хаёлида газеталарда чоп этиладиган «Та-
нишув» рукни майнабозчиликлардан узга нарса
^икоялари
эмасди. Бирок; у жудаям ёлгиз булгани учун умид
к;илаётганди, эх,тимол, тусатдан...
Них,оят, у газетага эълон берди. Эртасиёк; жавоб
хатлари ёгилиб кела бошлади. Мана, х,озир у рес-
торанда утириб, кунглига энг маъкул мактубнинг
эгасини кутяпти.
«Дада, бу сизми?»
БАДБАШАРА
15
I- расида суякни курган итдай ялток;ланиб юрадиган
,2 хотинбоз эрига тикилиб, негадир у к;ирмизи атир-
§. гулларни илинган уша бадбашарани тез-тез эслар-
ди...
ГУЛДОН
16
А х м е д Уналжам
Дунёнинг
гу л к;из
энг
Ёш йигит х,ар куни ишга жунаркан, йули ёнида-
кичык
ги гулларга тула бок;к;а мах^/шё булмасдан утолмас-
ди. Х,ар тонг бу ранг-баранг гуллар вужудини завку
хикоялари
шавк;к;а тулдирарди. Гулларга тикилган кузлари
богдаги уйга кучди. Чунки сунгги пайтларда у уй-
даги парда ортида бир ёш к;изнинг соясини курар-
ди. Хар утганда гулларга ва деразадан бир кури-
ниш бериб, гойиб буладиган малакка бок;масдан
утолмасди. Бир куни у х,ар доимгидан эртарок;
йулга чикди. Бог ёнига келганда юрагининг титра-
ганини, вужудининг сесканганини х,ис этди. Х,ар
кун парда ортида куринган к;из, богдаги гулларни
сугорарди. Гузал к;из йигитни курди-ю, юзи к;иза-
риб, узини ичкарига урди. Йигит нигох,ини гулга
тикканча туриб к;олди. Гузаллик к;аршисида сех,р-
ланганди. Йигит энди х,ар куни уйдан эрта чик;ар,
уша к;изни такрор курмок;умиди билан одимларди.
Фак;ат парда ортидаги соядан булагини куролмага-
нига аччиги чик;арди. К|из х,ам х,ар сах,арда х,аяжон
билан парда ортида йигитнинг келишини пойлар-
ДИ.
***
Йигит бир куни бог ёнидан утди. У шифохона-
дан чик;к;ани х,амон бог ёнида пайдо булди. Аммо
бог ёнига умид билан келган йигит ранжиди. Чун-
ки богдаги гуллар сулган эди, деразанинг к;ора
пардалари зич ёпилганди. Йигит йулда уйнаётган
болалардан суради:
— Бу уйда бирор кимса яшайдими?
Бир бола:
— Кари хотин туради, — деди.
Йигит негадир х,овлик;иб, кейинги саволни бер-
ди:
— Бу ерда яшаган к;из-чи? Унга нима булди?
Болалардан бири:
— Уулди! — деди.
Йигитнинг ёшланган кузларини курмасдан бош-
к;а бола х,ам бидиллади:
— Касал эди, кеча улди!
***
Йиллар утди, кичкина болакай х,аяжон билан
онаси ва дадасининг ёнига келди, гуллар орасида,
тебранма курсида утирган кекса одамни курсатиб
х,аяжондан х,айк;ирди:
— Каранг, бобом куляптилар, дада!
Угли к;ариянинг ёнига келиб, кулгиси асло
куриниш бермаган юзига бокди. Кулида гул тут-
18
ган кекса одам чехрасида х,ак;ик;атданам табассум ^
ёйилганди. Адок;сиз гамнинг ариганига суюнган,
НИХ.ОЯТ ошик; уз маъшук;асининг висолига эришиш |
энг
рурлик бахти нишонаси эди бу... Негадир ошик;-
кичик
нинг кузлари юмилмаганди...
хикоялари
ЭНДИ ХДММАМИЗ БИРГА ЯШАЙМИЗ
Дунёнинг
гизга к;айтади.
Жувон йулда к;отиб к;олди. Ортга цайтди. Узига
келганда энаганинг эшиги к;аршисида эди. Боласи
эн г киник
онасининг бунча тез к;айтганига анграйиб к;араб
к;олди, кейин унга отилди. Боласини опичлаб, уйи
томон чопди. Йулда боласининг кулокдарига ши-
%и к о я л а р и
вирлади:
— Энди сени х,еч к;ачон ташлаб кетмайман, энди
х,аммамиз биргаяшаймиз...
Дунёнинг
— Тирмашиб чик;ишга энди ярамайман!
— Чиндан х,ам, сенга берадиган х,еч нарсам к;ол-
мабди, — деди дарахт, — фак;ат чириган хазонлар
энг
к;олди.
киник
— Мен шунчаки утириб дам олишни хохдайман.
Утган йиллар мени ёмон толицтирди.
%и к о я л а р и
— Майли. Кел, утир ва ором ол.
Чол тупрок; устига чуккалади, дарахтнинг кич-
кина танасига суянди. Дусти булса гоят бахтиёр
эди.
Аслида, бу барчамизнинг х,икоямиздир. Дарахт
худди оилага ухшайди. Болаликда ота-онамиз би-
лан уйнашни, вак;т утказишни истаймиз. Улгайгач,
уларни тарк этишни бошлаймиз. Нимадир керак
булса яна ортга к;айтамиз. Нима кдлганда х,ам ои-
ламиз доим ёнимизда эканлигини х,ис к;илиб яшай-
миз ва улар бизни бахтиёр этиш учун х,ар нарсага
к;одир.
ХАКИЦИЙ ГОЛИБ
Дунёнинг
Укувчилар буюк донишманд сузларига дикдат
билан кулок; тутдилар.
Уцитувчи уларга назар ташлаб, хурсинди ва
энг
дед и:
киник
— Белкуракни олиб — олга!
% и ко ял ари
Ба Ц зи н ъ